ook van die gemeenten die zich niet houden aan het
beginsel van art. 21 der armenwetdoordien voldoende
bedeeling uit de gemeentekas als rechtsaanspraak wordt
geldend gemaakt en door het gemeentelijk armbestuur
erkend.
De regeering is van oordeeldat de verwaarloozing
der huishouding in deze gemeenten reeds eene voldoende
hoogte heeft bereikt om toepassing van art. 144 vierde
lid der grondwet noodig te maken. Of het gelukken zal
de orde in die huishoudingen zonder dieper ingrijpen
te herstellen, zal voor een goed deel van de houding de
gemeenteraden afhangen.
De minister ontkent, dat de ongunstige financiëele toe
stand dezer gemeenten hoofdzakelijk zou zijn te wijten aan de
hoogere lasten, door den Rijkswetgever in zake het lager
onderwijs opgelegd. Immers, tegenover die lasten staan
de middelen, welke de gemeente kan heffen en bovendien
nog de bijdragen uit 's Rjjks schatkist. De hoofdoorzaak
ligt veeleer in de uitzetting der uitgaven ter zake armen
zorg en in eene min oordeelkundige vermindering van
den hoofdelijken omslag.
Toepassing van het Koninklijk vernietigingsrecht zou
hier niet baten of zelfs niet mogelijk zijn. Waar de feiten
met volle recht kunnen gequalificeerd worden als grove
verwaarloozing van de regeling en het bestuur van de
huishouding der gemeente, is slechts mogelijk toepassing
van art. 144 der grondwet, dat juist strekt om den wet
gever het recht te geven een ander gezag te roepen, om
te doen wat de gemeenteraad verzuimde.
In bijzonderheden wordt nog aangewezen, dat de cijfers
der rekeningen over 1886 tot 1892 en van de begrootingen
voor 1893 en 1894 het bewijs leveren, hoe aan de eischen
van een zuinig financieel beheer niet is voldaan en hoe
speciaal de kosten van huishoudelijk bestuur, die voor
werken en iorichtingen tot den openbaren dienst bestemd
en die voor het armwezen sedert 1886 in deze gemeenten
resp. met f 31,425 en 33,233 zijn toegenomen, terwijl
het belastbaar inkomen voor 1892 in Opsterland ƒ592,980
bedroeg en voor 1894 586,770 en in Weststellingwerf
resp. 390,557 en 370,310, terwijl voor laatstgenoemde
gemeente het Rijkssubsidie van 26000 tot 31,500 is
verhoogd.
De noodwet van 1892 heeft nooit het beginsel willen
vestigen, dat de na de eerste uitdeeling nog noodig blij
vende hoofdelijke omslag een fixum zou worden hetzij
in bedrag, hetzij in percentage, en dat de regeering door
verhoogd subsidie in het verder benoodigde zou voorzien.
Mocht de vorige minister eene andere bedoeling hebben
gehad, dan zou in deze slechts blijken van verschil van
meening t.usschen dezen minister en zijn voorganger.
Zijne opvatting van art. 144 der grondwet en de
daaraan bij deze ontwerpen gegeven toepassing nader
toelichtende aan de hand der geschiedenis van hot be
trekkelijk grondwetsartikel, betoogt de minister, dat tegen
over de gedeeltelijke verwaarloozing van hunne taak door
de gemeenteraden, eene gedeeltelijke opdracht hunner be
voegdheid aan eene andere macht volkomen rationeel is.
Ofschoon hij het derhalve onuoodig acht eenige voorzie
ning te treffen t. a. van het punt in art. 225 der ge
meentewet geregeldacht hij het nochtans wenschelijk
om bij de toepassing van art. 5 der voorgedragen ont
werpen eene afwijking van art. 110 der gemeentewet te
bepalen.
Aan art. 5 worden daarom de volgende leden toege
voegd
«Wordt een nieuwe ontvanger benoemd dan worden
in het daartoe strekkend besluit de aard en het bedrag
van zjjn borgtocht bepaald.
»De burgemeester zorgt, dat de ontvanger zijn ambt
niet aanvaardt, vóór dat hij dien borgtocht heeft gesteld.
Bij het aanvaarden zijner betrekking legt de volgens
dit artikel benoemde ontvanger den in art. 108 der
gemeentewet voorgeschreven eed af in handen van den
burgemeester, in tegenwoordigheid van den Commissaris
der Koningin.
»Een krachtens dit artikel benoemde gemeenteambte
naar kan niet dan met onze goedkeuring door den Ge
meenteraad worden geschorst of ontslagen."
De commissie van rapporteurs is, één lid uitgezonderd,
van oordeel, dat de openbare behandeling der beide wets
ontwerpen, door de gewisselde stukken voldoende voor
bereid is, al merkt zij op, dat de gevraagde inlichtingen
slechts ten deele verstrekt worden. Zoo behelst, om slechts
op enkele punten te wjjzen, het Staatsstuk geen nadere
toelichting der gronden, waarop Ged. Staten van Fries
land thans van oordeel zijn, dat de hoofdelijke omslagen
in beide gemeenten tijdelijk aanmerkelijk hooger kunnen
worden opgevoerd dan door dat college nog in zijne
missives van 26 Juli en 26 April 1894 uitvoerbaar geacht
word. Zoo ook worden de bezwaren van genoemd college
tegen het beheer van het armwezen in Opsterland niet
nader uiteengezet, en verklaart de regeering de gevraagde
statistische overzichten aangaande de armenzorg in beide
gemeenten niet te kunnen overleggen.
De Rijksmiddelen hebben in December opgebracht
f 9,370,310 tegen f 10 011.911 in December 1893 en in
het jaar 1894 f 117.424.734 tegen f 115.185 233 in 1893.
De raming was f 115.744.115. De successierechten brach
ten ongeveer f 900.000 en de posterijen ongeveer f 325000
meer op.
Bij kon. besluit van den 15 is de heer J. H. van
't Hoff, hoogleeraar aan de gemeentelijke Universiteit te
Amsterdambenoemd tot ridder in do orde van de
Nederlandschen Leeuw.
Beroepen bij de ned herv. zendingsgemeente te
Doetinchem ds. D. J. van Dijk Jz. te Wieringen.
Van de 1725 in 1894 voor onderwijzer of onder
wijzeres geëxamineerden zijn 1128 geslaagd tegen 845
van de 1219 in 1893.
IBBElWfiHSWIWgk'Hlf' LliW»rTOIPaQ«t.WWH
Versuft nam hij afscheid van den geneesheer, en gaf
met de linkerhand het bedrag van het consult. De deur
ging open de koude lucht bracht hem weer tot zichzelf.
De klok van een kerk in de buurt sloeg acht slagen.
Uren en uren moest hij nog doorworstelen eer hij in de
eenzaamheid zijne gedachten den vrijen loop zou kunnen
laten uren, waarin hem steeds het ontzettend vreeselijk
vooruitzicht voor den geest zou staan van een ziekelijk
leven zeven en vijftig jaar lang.
Wordt vervolgd.
Merk Kingma, die voor eenige jaren de snelste
rijder op schaatsen op de korte baan wasmaar in de
laatste jaren door Klaas Hanje werd overtroffen heeft
den 10 Klaas Hanje weder verslagen op de korte baan
te Joure.
De Tweede Kamer is tot hervatting harer werk
zaamheden opgeroepen tegen den 22, 's namiddags half
drie
Te Rouveen bij Meppel is de boerenplaats van H.
Kooiker afgebranddrie koeien zijn in de vlammen om
gekomen.
De gemeenteraad van Winschoten heeft met 8
tegen 4 stemmen verworpen een voorstel, om in het regle
ment van orde eene bepaling op te nemen waarbij het
tot heden gebruikelijke rooken in de raadsvergaderingen
werd afgeschaft.
De minister van oorlog heeft ter kennis van be
langhebbenden gebracht dat dit jaar voor toelating
tot de Hoogere Krijgsschool worden opengesteld voor
het leger hier te lande 13 en voor dat in Nederl. Indië
9 plaatsen.
Te 's-Gravenhage is overleden het oud-lid der
Tweede Kamer mr. W. Wintgensgedurende eenige
maanden minister van justitie in het eerste ministerie
Heemskerk wiens bekende parlementaire redevoeringen
te zamen zijn uitgegeven.
De boerenhofstede »De Fuik", te Jlspmet lan
derijen, samen groot 23.04.00 bunders, is in het openbaar
verkocht voor f 22989 buiten de kosten eene huis
manswoning met 2 boomgaarden en eenige perceelen
weiland te Monnikendam, samen groot 15.30.06 bun
ders voor 23100; eene dito aldaar, samen groot
19.52.61 bunders, voor 32000; eenige perceelen weiland
aldaar, samen groot 6.38.70 bunders voor f 9322.
Te Bergen op Zoom zijn 248 perceelen visscherijen
verpacht door het bestuur der visscherijen op de Ooster-
Schelde en de Zeeuwsche stroomen voor 20407 of
f 30000 minder dan de vorige opbrengst.
In 1894 zijn uit Nederland over het grensstation
Rozendaal naar het buitenland vervoerd 47630 stuks vee
tegen 83750 in 1893.
In de inrichting voor doofstommen-onderwijs te
Rotterdam klom in 1894 het aantal leerlingen tot 145,
zijnde 79 jongens en 66 meisjes, waarvan 119 kosteloos
onderwijs ontvingen. De gewone inkomsten sloten met
een tekort van 4908,99. Van het Rijk werd f 6000
subsidie ontvangen, van de provincie Zuidholland 5000,
van de gemeente Rotterdam 5000.
In December kwamen 7277 gevallen van mond- en
klauwzeer voorbij het vee van 351 eigenaren, tegen 26104
gevallen bij 2022 eigenaren in November; kwade droes
3 bij het vee van 1 eigenaarschurft 67 bij het vee van
9 eigenaren vlekziekte 26 bij. het vee van 25 milt
vuur bij het vee van 18 en rotkreupell2 bij de schapen van 5.
Noordholland staat bovenaan met 2802 gevallen bij 164
eigenaars tegen 11025 gevallen bij 1066 eigenaars in
November. Drente en Limburg bleven, evenals in No
vember, geheel verschoond.
Bij kon. besluit van den 7 zijn op voor
dracht van den minister van binnenlandscbe zaken ver
nietigd
1. een besluit van B. en W. van Roermond van 1 Juli
1894 waarbij de afgifte geweigerd wordt van stukken
uit het archief aldaar, opgevorderd door den commissaris
der Koningin in Limburg
2. een besluit van den Raad dier gemeente van 2 Juli
1894, waarbij B. en W. gelast wordt zich feitelijk te ver
zetten tegen het wegvoeren van archiefstukken, zoolang niet
is uitgemaakt wat tot het archief der gemeente behoort
3. een besluit van B. en W. van Roermond van 2 Juli
1894 waarbij wordt goedgekeurd een voorstel om met
behulp der Rijkspolitie het wegvoeren der archiefstukken
te beletten
4. een besluit van B. en W. van 3 Juli 1894, waarbij
overeenkomstig laatstgemeld besluit de Rijkspolitie wordt
uitgenoodigd maatregelen te nemen om het terugbrengen
te bevorderen van die archiefstukken welke de Rijks
archivaris in Limburg tegen den wil en niettegenstaande
verzet van dit college heeft ingeladen of althans het ver
voeren er van te beletten
5. een besluit van den Raad der gemeente Roermond
van 19 Juli 1894, waarbij aan B. en W. wordt opge
dragen zich feitelijk te verzetten tegen het wegvoeren
van archiefstukken ten raadhuize berustende of gepakt
in wagens
op grond dat deze besluiten eene inmenging van het
gemeentebestuur vormen in het beheer der rogeering over
een Rijks archiefdepöt en dus in strijd zijn met art. 150
der gemeentewet. Het besluit van 2 Juli 1894 was boven
dien in strijd met art. 92 der gemeentewet genomen,
daar geene vergadering van burgemeester en wethouders
belegd of gehouden was, doch alleen een door den burge
meester opgesteld voorstel bij een rondgaand schrijven
aan elk der wethouders ter goedkeuring was toegezonden.
Hensbroek. Door den kerkeraad der herv. ge
meente is tot predikant beroepen, de heer Maag Knip
huizen.
Naar wij vernemen, zal van „L'impérleuse
bonté", door J. H. Rosnydat blijkens verscheidene
artikelen in onze tijdschriften met name in »De Gids"
van Mei 1894 en het «Sociale Weekblad" van 5 Januari
1895 algemeen de aandacht heeft getrokken eene ver
taling bij den uitgever P. Gouda Quint, te Arnhem, het
licht zien.
De inhoud van het werk Rosny zelf noemt het een
hedendaagsche roman moet wegens de schoone denk
beelden, die het bevat, wel de belangstelling wekken van
ieder, wien de nooden der maatschappij ter harte gaan
en die zich niet in slaap laat sussen door den trouwens
steeds zwakker wordenden deun, dat alle bestaande ellende
onvermijdelijk is.
Rosny heeft dit boek echter in een geheel ongewone
taal geschreven, zoodat de woorden en uitdrukkingen,
waarvan hij zich bedient, hoe plastisch en welsprekend
ook, voor het meerendeel van het fransch-lezend publiek
onverstaanbaar zijn en daarom doet het ons genoegen
dat mejuffrouw Titia van der Tuuk de vertaling van het
werk op zich heeft genomen, een taak, die zij met de
meeste toewijding zal vervullen.
Bovendien heeft mejuffrouw Helene Mercier de toe
zegging gedaan, dat zij het boek met een voorrede bij
ons publiek zal inleiden.
VAKONDERWIJS.
Het nationaal congres omtrent het vakonderwijs
en de vakopleiding voor toekomstige werklieden in Neder
land is bepaald op 17 April en 4 Juni 1895 en zal te
Amsterdam plaats hebben.
Het pla.n tot het houden van dit congres uitgaande
van de Nederlandsche Maatschappij tot bevordering van
nijverheid als uitvloeisel van hare gewijzigde wet, heeft
in den lande de meest mogelijke sympathie gevonden.
Namens de genoemde Maatschappij zijn tot voorzitter
de heer J. F. W. Conrad, oud-hoofdinspecteur van 's rijks
waterstaatlid van de tweede kameren tot secretaris
de heer F. W. Westerouen van Meeteren redacteur van
haar orgaan en voorzitter van haar departement Amster
dam benoemd.
Reeds zijn tot het congrescomité toegetreden de Maat
schappij tot nut van 't algemeen de Yereeniging tot
bevordering van fabrieks- en handwerksnijverheid in Neder
land de Maatschappij tot bevordering der bouwkunst
de Yereeniging van en voor nederlandsche industriëelen,
het Nederlandsche Werkliedenverbond «Patrimonium
het Algemeen Nederlandsch Werkliedenverbond, de Cen
trale Oommissie ter bevordering van wedstrijden van
handwerkslieden het Koninklijk Instituut van ingenieurs,
de Vereeniging van burgerlijke ingenieurs, de Nederland
sche Vereeniging van werktuig-en scheepsbouwkundigen,
terwijl een 60tal grootere en kleinere vereenigingen en
autoriteiten zich voor het lidmaatschap hebben doen
inschrijven.
Het voorloopig programma dat wij indertijd hebben
medegedeeld, omvat nagenoeg alle vraagstukken, welke
op het vakonderwijs en de vakopleiding betrekking heb
ben; reeds hebben zich bereid verklaard om in te leiden:
de vraag omtrent hef lager onderwijs de heer J Bruin-
wold Riedel algemeen secretaris van het Nut, die omtrent
handenarbeid als opvoedingsmiddel op de lagere school
dr. J. H. Gunning conrector te Zwolle die omtrent de
burgeravondscholen de heer F. Berghuis Sr., directeur
der ambachtsschool te Arnhem omtrent het herhalings-
onderwijs de heer W. van Roekeileeraar aan de ambachts
school te Arnhem omtrent het teekenonderwijs de heer
G. A. Scholten architect te Tielomtrent het middel
baar onderwijs de heer E. Jelsma, directeur der ambachts
school te Amsterdam (Weteringschans) en de heer dr. H.
A. J. Meyer leeraar aan do Rijks hoogere burgerschool
met öjarigen cursus te Groningen.
Dr. J. Th. Mouton, wethouder van onderwijs te 's Gra-
venhage, zal de vraag behandelen of in het algemeen de
opleiding in de werkplaats of die in de ambachtsschool
de voorkeur verdientmr. H. Smeenge lid der tweede
kamerzal het vraagstuk behandelen eener wettelijke
regeling van het vakonderwijs, de heer D. W. Stork,
machinefabrikant te Hengelo, de opleiding voor de fabriek.
De heer E. von Saher zal de vraag inleidenwaar de
grens getrokken moet worden tussehen de opleiding voor
het gewone en voor het kunstambacht.
De heer F. H. van Malsen de bekende haagsche in-
dustriëel, zal spreken over de inrichting van tentoonstel
lingen en wedstrijden van den arbeid van leerlingen de
heer H. L. Boersmadirecteur der ambachtsschool te
's Gravenhageover het afleggen van proeven van be
kwaamheid en de heer B. H. Heldt, lid der tweede kamer,
^over het leerlingwezen.
Klaarblijkelijk is het streven der organisateurs van dit
congres, om tot eene duidelijk geformuleerde conclusie te
komen, omtrent de voornaamste onderdeelen van de kwestie;
niet alleen toch zullen beknopte inleidingen en stellingen
den deelnemers vooraf in afdruk worden toegezonden
en zal de arbeid over 3 sectiën verdeeld worden maar
bovendien is een tijdruimte van 6 weken gesteld tussehen
de sectie-vorgaderingen en de algemeene vergadering
waarin de sectieverslagen opgemaakt en den leden zoo
spoedig doenlijk in afdruk zullen worden toegezonden.
Het is te hopen en het mag verwacht worden dat
deze buitengewoon zorgvuldige voorbereiding tof het ge-
wenschte resultaat zal leiden.
Hiertoe is echter nog iets meer noodig en wel eene
zeer algemeene deelneming uit alle kringen
welke belang hebben bij eene degelijke opleiding van den
aanstaanden werkman.
Dit zijn zoowel de werkgevers, als de werknemers en
alle ouders van aanstaande werklieden niet minder ook
de onderwijskrachten, die zich wijden aan het lager-,
middelbaar- en vakonderwijs.
Zoodanige zeer algemeene deelneming aan dit congres
is zeker gewenschtde gelegenheid daartoe staatzoowel
voor vereenigiugen alsvoor personen open, bij den secretaris,
den heer F. W. Westerouen van Meeteren P. C. Hooft-
strart 139, Amsterdam, tegen inzending vau een bedrag
van 2,50.
Den 15 is door de directie der Noordhollandsche
Tramwegmaatschappij aanbesteed het maken van schoei-
ingwerken voor den tramweg PurmerendAlkmaar.
Laagste inschrijvers van - 14 waren voor perceel 1 W.
Greve te Amsterdam voor f 3040perc. 2 C. Hoen te
Nieuwendam voor f 3245 perc. 3 C. de Wijs te Alk
maar voor f 13825. Massa P. Vermeer Jr. te Amsterdam
voor f 22822.
Te Opsterland zijn den 15 de heeren van Zinderen
Bakker en Vrijburg als wethouders herbenoemd met 11
en 9 stemmende burgemeester deelde in die zitting
mede, dat van freule Lyclama a Njjeholt te 's-Gravenhago
400 ontvangen was, omdat zij gedurende den afgeloopen
zomer geruimen tijd in Opsterland verblijf had gehouden.
Blijkens een telegram van den gouverneur-generaal
van Nederl.-Indië van den 16, wordt de gouvernements-
koffieoogst op Java voor dit jaar geraamd op 339,790
pikols.
Den 16 is te Gouda plotseling overleden de heer
mr. A. A. van Bergen IJzendoorn, sinds 1864 burge
meester dier gemeente.
De gemeenteraad van Arnhem heeft besloten, zich
tot de Koningin-Regentes te wenden met het verzoek
alsnog goed te keuren zijn besluit tot aankoop van het
buitenverblijf Warnsborn voor 130000 ten behoeve
van de gemeenteaan wolk besluit Ged. Staten van
Gelderland hunne goedkeuring hadden onthouden.
Tot lid van den gemeenteraad van Leeuwarden is
gekozen de heer mr. W. Kolff, lib., met 349 van de 552
geldige stemmende heer C. Bylenga, gesteund door de
anti-rev. en radicalen, verkreeg 155 stemmen. Van de
1842 kiezers kwamen slechts 564 op.
Drukkerij Herms. Coster ZoonAlkmaar.
