Honderd tvee u twlntigstc Jaargaflg.
9 Januari.
Waarschuwing.
F ifi U 1L L E T 0 R.
Dc HfirvrMTSSIARTfi VAN POIITIB t
AUHM^AR geeft .belanghebbenden in. over-
weging bij den heer OQMMISSARIS VAN
POLITIE te TILBURG inlichtingen in te
winnen, alvorenis handtelsrelaties aan te knoo-
pen met C. PIS'TORIUS, wonende Steve-
randschesteraat No. 188 en CHR. VAN DEN
HOUT, wonende Hoogteatxaat No. 26, 'beiden
te TILBURG.
STADSNIEUWS.
OFENBARE VERGADERING VAN DE
NED. VEREEN1G1NG VAN SI'AaTS-
BURGEREbbEN (v/h VAN VROUWEN-
KIEbRECHT.)
Deze vereeniging heeft gisterenavond hier
ter stede in de „Uuie" te acht uur een open-
oare vergadering gehouden, die vrijwel op
njd door de Presidente, mevrouw Hanuivoort
Adriani werd geopend. Zij wees in het kort
even op de verandering van naam, die in-
hield een verandering van w e z e n van den
bond, nu het stembiijet is verkregen. Er is, uit
veleriei kringen reeds meermalen op gewezen
hoe de leden van dezen bond thans met moe-
ten denken, dat hun taak is afgeloopen, daar
toch deze voor het meest practische gedeelte
aezer taak juist begint. Zij releveerde even de
verschillende punten, waarvoor gezorgd zou
moeten worden, o. m. voor schooicommissies,
woningtoezicht, gemeentelijke wasscherijen,
kinderopvoeding, moederschapszorg en de
meer etische beiangen: w.o. dierenbescher-
ming, enz. Zij noemde hienbij niet het onder-
werp onderwijs, omdat zij hiervoor het woord
wenschte te geven aan de spreekster van de
zen avond, mej. van der hoeven uit Apel
doom, de oud-presidente dezer afdeeling.
Mej. E. v. d. Hoeven begon haar verhande-
ling met erop te wijzen hoe, zeer spoedig na
de afkondiging in het staatsblad van het
Vrouwenkiesrecht als wet, er zich een commis-
sie heeit gevormd, belast met de onderwijs-
kwestie, van welke commissie mevrouw F. b.
van Balen—Klaar presidente is. Het leek
eerst ol het rapport door deze commissie opge-
maakt van geen nut kon zijn, doch ten siotte
bleek, door een persoonlijke bespreking van
de presidente met eenige booidambtenaren,
dat er toch wel aandacht aan was geschon-
ken al was dat misschien wel juist na 'haar
bezoekl Ook echter de Onderwijzersbond en
ling wm de colleges, en*. Obi saw vafcaerd
wordt geacht hetgeen gemeld wordt in het
rappon der Staalsburgeressen dat de op-
leidmg voor In<ti6, waar immers kleurlingen
in de klassen komen, die geheel anders van
psyche zijn dan Hollandsche kinderen, ge-
lijk is aan die voor 'het Nederlandsche L. O.
Dit rapport verlangt 66k deze 5-jarige H.B.S.
of dergelijke voorbereiding voor onderwijzers.
De extra uitgaven, die deze opvoeding nood-
zakelijkerwijs moet medebrengen, moeten dan
maar gevonden worden, meende het Hoofdbe-
6tuur van de Vereeniging in bezuiniging op
de uitgaven voor Leger en Vloot, daar op het
onderwijs niet beknibbeld mag worden. Spr.
deed uitkomen hoe laag in Nederland de sa-
larissen der onderwijzers in vergelijk met de
andere landen waren; zij sprak van:,onbe-
schaafd'' laag.
Daama werd uitgebreid over de noodzake-
lijkheid van het verplicht stellen van het her-
halingsonderwijs. Ook de Nederlandsche on
derwijzersbond wilde dit verplicht stellen,
thans zoo noodig, omdat er nu door de arbei-
ders zooveel vrtje uren zijn verkregen door
den 8-urigen werkdag. Waar moeten al deze
menschen naar toe met hun vriien tijd als ze
niet leeren deze uren voor geestelijken arbeid
aan te wenden
In Zweden is dit herhalingsonderwijs ver
plicht: aan de meisjes wordt daar koken en
Engelsch geleerd, wat vooral zoo nuttig was,
L knot sajet, l sui- omdat zi: dikwijls naar Amerika gingen, om
2 wagenmoeren, l daar me(. de }mn geleerde huishoudkunde
t, 1 atuk van een ff(jed verdiende salartssen weg te dragen.
Vaarom zouden ook in ons land deze herha-
lingscursussen niet bestaan?
Een goed stuk werk wordt verricht door het
hoofdatuk van het rapport betreffende de
kwestie van het ontslag der gehuwde onder
wijzeres.
In ons land bestaat de ttgenaardighetd om
steeds de gehuwde onderwijzeres achter uit te
schuiven cl te willeu ontslaan, hoewel een der-
gelijk ontslag door do gemeentebesturen nog
nooit gesanctdoneerd is door de Ged. Sta-
ten, uitgezonderd in een geval, n.l. te Katwijk,
wSar er een draai aan de wet is gegeven. De
beslissing over dit geval moet nu nog vallen
door de Kroon, welk besluit met spanning
wordt tegemoet gezien. 't F.igenaardige is, dat
de wet voorschnjft dat alleen ontslag mag
volgen, als het onderwijs schade lijdt, en vele
verklaringen van sChoolhoofden bewijzen dat
zeer dikwijls juist deze gehuwde vrouwen
goede onderwijskrachten zijn. Terloops wees
spreekster op een bijzonderheid dat n.l. in de
grondwet staat, dat de staatsfuncties door a 1-
le burgers kunnen worden uitgeoefend, mits
zij 'hiervoor de bevoegdheid hebben, terwijl de
Tweede Kamer de beroepen van b. v. burge-
meester, notaris, gemeente-secretaris voor
vrouwen uitsluit, hetgeen op eene conferentie
door de Presidente der vereeniging eens den
daar aanwezigen kamerleden voor de voeten
niet alia tut rapport gmomvi ta ge-
klas) is doodgezwegen
een oogpunt van bezuiniging.
OEMENOD NIEUWS.
was geworpen, waarop geen der leden iets te-
gen had kunnen zeggen
Ook een voornaam punt werd door Spr. in
het licht gesteldn.l. de kwestie der loonen
naar behoefte, of loonen naar prestatie. De
Onderwijzersbond heeft gelukkig zich steeds den verminderden werktijd en he' gebrekaar,
op het ruime standpunt geplaatst van evenre- prbeidslust geeft het beste antwoord op de
IJEFDE TOT DEN, ARBEID.
Emmy J B. schrijft in de Nieuwe Oou-
rant onder bovenstaand opscliriftS
I.iefde tot den arbeid Is zij1 nog denkbaar
iii deni tijd, dat1 die 8-urige weiMag velen nog
te lang duurt, dat de vrije Zaterdagmiddag
cen bijna algemeer.e leveneisoh is; dat zooveel
mogdijk verdienen en zoo weinig mogelijk
v/erken de leuze schijnf.
De verontwaardiging in ruimen kring over
dtge salarissen voor mannen en vrouwen, en
verder geen gezinsloonen. Deze gezinsloonen
zouden dan nog bijna altijd ten voordeele van
de mannen komen, daar't meerendeel der on
derwijzers gehuwd is en de onderwijzeressen
niet, terwijl bovendien de getrouwde onderwij
zeres zooveel mogeliik wordt geweerd en zij
dus niet het voordeel zou trekken van hooger
loon bij gezinssterkte.
Hier gelde de leus: k chacun selon sa ca-
sonumtfe^politieke* partijen hebben tegen het I pacite, a chacun selon sonoeuvre. Intusschen
wetsontwerp van minister de Visser geageerd zijn het niet altijd alleen de rechtschen die
en rapporten uitgegeven. Dit ontwerp de Vis- Vo6r het gezinsloon zijn. doch ook tegenwoor-
ser hteld o a in dat de onderwijzeressen dig de Vrijzinnig Demokraten. In Christiama
- ----- 11 bestaat een soort moederschapszorg, die aan
de weduwe, de ongehuwde of gescheiden
moeder naar het aantal kinderen te haren
laste een uitkeering betaalt, zoodat door deze
wet een deel van de zorg voor de kinderen
door de Staat wordt overgenomen. wat ook
altijd een moeilijk probleem wordt, hoewel de
ze idee van moederschapszorg als wet een
groote schrede voorwaarts is. Spreekster wil,
van de bewaarscholen niet gelij'k staan met
de onderwijzeressen van het L. O. Het rap
port wenscht gelijkstelling van ontwikkeung
en salarieering voor de bewaarschoolkrach-
ten en die der L.O.-scholen. Zij wenschen met
dat de exameneischen minder zijn en dat deze
meisjes slechts 18 jaar zijn.
Men moet echter niet denken, dat
eerst al deze dingen tot uiting komen, want
reeds langen tijd geleden heeft de S. D. A. P.
op haar programma: verbetering van onde%
wijskrachten, o.a. door het eischen van de
Ferugkomend op het uitgangspunt harer rede,
de bewaarscholen maken tot voorbereidende
scholen met goed geschoolde van materieele
vraag 'Het zijn niet uitsluitend de werkge-
vers, zij, die schade lijjden door den gewijzig-
den toestand, die de verslapping der inspan-
ning betreuren: onder de arbeiders, met de
1 andien en met den geest zijn er zeer velen,
die den t'ijdgeest laken, voor wie arbeiden
een heilige wet >,s terwijl onder de opvoedcrs
geen verschil van meening kan bestaan oyer
het nut van den arbeid voor de opvoeding
van den wil, mits de arbeid met hart en ziel
wordt verricht, om zichzelfs wil, niet uitslui
tend Iter w:lle van voordeel of roem
Wanneer deze waarheid beter werd1 begre-
ren zou er minder ontevredenheid bestaan
zou de arbeider minder geschmvd worden
Wij hopen, dat cens de tijkT moge komen, dat
ieder het beroep kan uitoefcnen, dat het meesi
overeenstemt met zijn aanleg en neigingen
maar wij verwachlen, d'at er ook dan steeds
een aantal moeilijikheden blijven te ovenvin-
nen, een hoevveVheid „eentonig werk" is te
5-jarige H. B. S. of het gymnasium, openstel- j zorgen vrij staande krachten. Nog aan lang
den boschgrond weliger, de vogels zongen.
Gate wees naar het gebergte: „Kijk, daar ko-
verrichten. „Eentonig" werk behoeft echter
riet „vervelend werk" te zijn als wij er de be
teekenis van den arbeid imzien, als wij net
met liefde en trouw verrichten. Liefde tot den
arbeid moet weder worden gekweekt. Liefde
tot den arbeid om dfen arbeid, niet om mate
rledl voordeei De handenartteid In Cte sdwo,
moet die liefde tot dten arbeid weer doen ont-
waken. Op de onderwiizera nust in dette een
zware verantwoondelijikheid.
DE EX-KEIZER.
iDe Haagache correspondent van de ,>Daily
Mail" schrijft dat, hoewel het gerucht on-
waar is, dat do Niederlandsche regeering
lteds aan de Oeallieerden haar weigenng tot
uitlevering van den ex-keizer heeft doen toe-
komen, de correspondent toch verneemt, dat
de Nederlandsche regeering haar inzicht niet
heeft gewijzigd, dat Nederland zich in zake
dt beslissing van de uitzetiing laat lei den
door wetteiu en verdragen en moet vasthou-
den' aan haar traditie, dat Nederland altijd
cen toevlucht is geweest voor politicke vluch-
telingen. De Nederlandsche regeering hoopt,
dat eeni andere oplossing kan worden gevon
den en beroept zich op ae vriendschap van de
Vereenigde Staten, die zich tegen de uitleve
ring verzetten. De vraag tot uitlevering zal
echter, verklaart men, gedaan worden zoodra
dc vrede deze maand geratificeerd is.
iBlijft nu de vraag, welke houding de Ver
eenigde Staten zulten aannemen en wat de
ex-keizer zelf zal dioen lk verncem dat de ex-
ktizer de mogelijkheid overweegt om zich vrij-
villig over te leveren. Op die rnanier zou hij
in de oogen van het Duitsche volk een held
en een marteflaar worden.
ONEENIGiHEID IN EEN
G E ME'ENTEBESTUUR.
(Mien schrijft uit Wormerveer:
iHet dagelijksch bestuur, d.w.z. de Wethou-
dtrs en de Burgemeester van Wormerveer zijn
het niet al/tijd met elkaar eens.
De wethouders zijn beiden rood, de bmge-
meester reactiortnair. In de raadsvergaderin-
gen hebben altijd van die „frissche:' mciden-
ten plaats; immers tuschen de wethouders en
dtn Burgemeester. Er is totail geen samen-
working, tot groot naded der gemeente.
Den voorzitter werd in d'e vorige bijeen-
komst een ..uitgestreken smoel" verwcten en
dergelijke lieflijkheden meer. De voorzitter
antwoordde telkens „hou jc mond''.
In de laatste zittlng van den Raad mter-
r'lm'peerde de oudste wethouder waarop de
vdorzitter, burgemc-ester Cluijsenaer zeid'e:
Als je je mona niet houdt, laat ik proces-ver-
baal tegen jc opmaken wegens verstoring
eener openbare vergadering De wethouder:
Ik spreek zoo ik wil en wanneer ik wil".
Er was geen sprake van ordeverstoringt
was sOechls een gewone mterruptie.
Aan burgemeester Quiisenaer werd dan
ook beloofd, dat er een petttie van de burge-
rii naar de regeering zou gaan, om' hem in
Maart as. niet weder te benoemen.
't Is werkeliik trourig voor de beiangen van
de gemeente Wormerveer.
INTTE R'N AT ION ALE VLIEGHAVENS
Ondanks de tegenspraak van het „Vader-
lund" handbaven de N. Ct. en dc Tel., op
giond vart verstrekte gegevens, hun bericbt,
omtrent den aanleg van' twee Internationale
vlieghavens hier te lande door of met ruime
subsidie van het Rijk.
DE B0LSJBWISTIS CIIE GRUtVELEN,
De Middelburgache Oourant achrijft:
We hebben er al eenige malen op gewezen,
dat de kraohtige daden van de Rusaiache re^
geering heel andere toeatanden doen vermoe'
den dan men daar zou veronderatellen door
de berichten die nog steeds apreken van een
bloedige anarchie. We kregen den indruk dat
de berichterf over de bloedige tooneelen
waaimee de bolsjewistische regebring haar
macht veatigde, nog steeds worden herhaald
en dat vooral van Entente-kant wordt voort-
gegaan met het zoo zwart mogelijk vooratellen
van de regeering van Lenin en Trotzky, om
politieke redenen.
Een beschrijving van het dagelijksch noma-
deuleven, zooals bet gezien en meegemaakt
werd door de schrijfster 5-
EM1LIE DEMANTHATE
Uit.het Deensch vertaald door M. D- Z>
37)
Weer werden de lasten op de moede rendie-
ren eeladen, en wij zetten den tocht voort.
Eerst eine het .nog al gelijkmatig over losse het bosch, de overgang van het sombere bar
sneeuvw over beken en kleinere hellingen, re klimaat m heerhjke vruchtbare zomer-
maar toen begonnen we meer en meer te mer- warmte met vroo ljke gelutden en heldere
ken dat wij daalden. Lente was echter in de kleuren'was verrukkelijk. t Begon te regenen,
lucht nog niet te bespeuren, een scherpe wind maar het was een zachte zomerregen, die je
deed onze vermoeide ledematen verstijven. Een
men ze". Ja zeker, daar kwam de rendier-
kudde aangestormd, 't gevtei achterover,
't witte staartje in lucht, de honden voor-
uit, woedend blaffend, de wachters
schreeuwend zoo hard ze konden, zonder
succes, de dieren hadden het gras in
den neus gekregen, niets kon hen nu meer te-
genhouden. Een enkel zuigkalf zagen we in
den troep, het eenige dat het voorjaar ge-
haald had van al de kalveren die gedurende
den zwerftocht waren geboren.
Alle winterkou van't gebergte dooide weg in
zwak vrouwtje beproefde een vuurtje te sto-
ken, maar toen Gate en ik er heen gingen om
ons te warmen, bleek ons, dat't haar niet ge-
lukte. Een andere vrouw. had haar schoe-
nenhooi verloren en liep zoekend den weg te-
rug, maar het verlorene vond ze niet. 't Arme
menschje was er diep ongelukkig onder, t
schoenenhooi voor een heel jaar
Naarmate we meer daalden werd de lucht
zachter en de stemming vroolijker. Gate ver-
telde me, dat er op een heuvel niet ver van
den weg dien we volgden ,,dondersteenen
waren te vinden. Dat waren bloedkleurige
steentjes, die onder een onweersbui uit den he-
mel vielen, als iemand er door getroffeh werd,
was het zijn dood, maar anders waren die
steenen goed tegen ziekte; als men ergens pijn
had, moest men met een dondersteen er op
drukken, dan ging de pijn spoedig over, dat
had haar oude schoonmoeder haar gezegd.
Toen we dicht bij dien heuvel waren, gingen
we er heen en vonden heel wat van die won-
derdoende steenen. 't Waren granaatjes zoo
groot als erwten en musscheneitjes.
Dien namiddag ging het tameliik snel berg-
afwaarts; we kwamen tusschen berkjes, die
al groene blaadjes hadden, en voor we het
wisten liepen we op zacht mos, de berken
greater, de pLantengrofij op
bijna voelde als een liefkoozing. Gate vestig-
de mijn aandacht op een Noorsch boerderij-
tje in het dal, daar steeg de rook op boven een
met gras begroeid dak. Nu waren we er
waren in „het rijk van de zee", nu begon voor
Lappen en rendieren de korte zomer.
Heikla had de hut al opgezet, toen we be-
neden kwamen. Op fijn zacht gras konden
we zitten en de sida's begroeten die na ons
kwamen. J
De eene groep Lappen na de andere trok
van het gebergte naar het dal. Voorop, zwaar
hijgend onder hun last, de dieren, geleid door
krachtige jonge mannen en vrouwen, daar-
achter de ouden van dagen; hun magere, ge-
rimpelde handen hidden den stok omkneld,
hun rug was gebogen, ze liepen voetje voor
voet. Ook de kinderen waren moe en bleven
bij de oudjes.
Zooals de Lappen met hun dieren nu dal-
waarts komen, zijn ze duizend jaar geleden
ook gekomen langs dezelfde wegen, met het-
zelfde doel en dezelfde zalige blijdschap dat
ze weer in het „Zeerijk" waren na den langen
winter doorgebracht op het hoogland.
HOOFDSTUK XIX.
Het is zomer, alles trilt van de warmte. De
zon glinstert en flikkert op alle gladde
blaadjes en grashalmen, het beekje achter de
hutten heeft een rand van gele ranonkels, en
men kan zich niet voorstellen welk een weel-
dc het is op een zacht grastapijt te kunnen
loopen, nadat men maandenlang sneeuw, ijs
en steengrond onder de voeten heeft gehad.
Alle winterstijfheid van ziel en lichaam ver-
dwijnt, de zinnen ontwaken. Jonge menschen
zoeken heimelijk elkaar met blikken en lach-
jes, de kinderen spelen en de oudere men
schen hangen hun kleeeren en beddegoed in
de zon of zitten bij de but met hun looi- of
naaiwerk. De hutten staan leeg, alle arbeid
geschiedt buiten.
Onder't zwerven over't hoogland gingen
de gedachten in stilte uit naar dat „rijk van
de zee", het land van de groene dalen, waar
de kalfjes die ter wereld komen niet weten
van kwaad. Geen wonder dat de Lappen het
liefhebben ze kunnen hun zomerland niet
in Noorwegen mogen komen. Van alle zwer-
vende stammen aan den Zweedschen kant
van de grens is het gewenscht voor korter of
langer tijd naar Noorwegen te kunnen gaan.
Al overschrijden de Lappen niet overal offici-
eel de grenslijn de dieren zelf doen het zon
der verlof en moeten teruggehaald worden.
Maar voor de Noordelijkst zwervende van de
in- Zweden thuisbehoorende Lappenstammen
is het 'n levensvoorwaarde de kudde zoo vroeg
in Noorwegen te mogen brengen, dat het kal-
ven in de maand Mei daar gebeuren kan ge
durende den rusttijd en bij zacht weer. Indien
ze gedwongen worden dan op het Zweedsche
hoogland te blijven, worden alle kalveren er
aan gewaagd, voor een deel sterven ze door
kou en sleait weer, voor een deel komen ze
om, als ze heel jong nog met de kudde het ge-
vaarlijke grensgebergte over moeten. De zaCh-
te lucht van de golfstroom, die aan Noorwe
gen groen gras en een vroege lente geeft,
gaat op het Zweedsche hoogland over in een
ljzige koude koelte, wordt storm en op den
harden grond groeit boven zand en steen-
gruis alleen hier en daar wat grijs mos. Maar
zelfs al was er meer van dat mos, zoodat de
rendieren in 't voorjaar niet iederen steen be-
hoefden af te likken, zou de voeding onvol-
doen.de zijn; het readier kan van mos in den
zomer niet leven, omdat het mos dan te droog'
gras en groen moet het dier hebben.
De liefde van de Lappen voor „het rijk van
de zee" wordt helaas niet beantvoord door
het volk van de zee". Vooral in de laatste
jaren hebben ze dat zoo sterk ondervonden
dat de vreugdevolle verwachting onder 'i
zwerven in't voorjaar zeer vermengd is met
een gevoel van onveiligheid en vrees; en dat
zet een domper op hun zomerstemming. Ik
zelf werd mee aangestoken, ook ik verlangde
onuitsprekelijk naar Noorwegen en voelde
toch, evenals de Lappen, een zekere beklem
ming bij het betreden van het beloofde lane
Nauwelijks waren we in Noorwegen, of een
deel der Lappen werd getroffen door een
voelbaar onheil, dat zich in die streek ieder
jaar herhaalt; ze verloren honden door uit-
gestrooid vergif. Natuurlijk is dat vergif-
strooien niet strijdig met de wet, het dient om
vossen en andere kleine roofdieren te vangen
maar het moest den boeren niet geoorloofc
zijn het uit te strooien op den weg dien de
Lappen nemen in hun verhuistijd. Op deze
wijze gaan ieder jaar veel honden voor hen
verloreno.a. stierven er nog twee jonge hon
den van een weduwe in onze gemeentegroep
Als men wist wat een moeite het kost in den
winter jonge honden groot te brengen in een
Lappenhut, zou men de ergernis der Lappen
en de grootte van hun verlies begrijpen en
hun die soort van tegenspoed besparen. Mis
schien hebben de Lappen zelf mee er schuld
aan, dat't ieder jaar weer gebeurt ze bren
gen hun klachten nooit aan't rechte kantoor.
Toen ik hun daarvan een verwijt maakte; ant-
woordden ze: „Wat zou het helpen? wie be-
kommert zich er om, hoe't ons gaat?"
In Elfkroken (hoekje van de rtvier) bleven
we 'n paar dagen d.w.z. de familieleden, die
feen wacht hadden. de kudde ging het
romsdal in naar de plaatsen waar ze in
den zomer gewoon is te grazen. Het was toen
brandend heet. De overgang was al te plotse-
ling, we waren alien, de jonge honden mee
slap van de warmte, misschien ook wel enke
van vermoeidheid na al de inspanning
,,'t Heeft je toch aangepakt, je bent al even
bruin en gerimpeld als wjj, maar je zult zien,
het wordt spoedig beter, nu we rusten en het
goed hebben," zetden de Lappen.
Aan de kinderen was de invloed van de
warmte't minst te merken, ze liepen te spe
len, bezig met hun eigen beiangen, maar
schuw waren ze en verlegen als in een vreem-
de omgeving. Vroeg ik hen met me mee te
gaan, om takjes te snijden tot het looien van
een paar vellen die ik wou gebruiken, dan rie-
pen de grootsten dadelijk: „Niet doen, dat
zijn Daca's boomen (Daca is Noren)? die
mag je niet aanraken", of..Daar moet je niet
loopen, (het is Daca's gras. Ook waagden de
kinderen zich niet ver van de hutten, als er
geen volwassen menschen meegingen, ze wa
ren bang voor alles, bang voor honden die
niet op hun honden leken, bang voor iedereen
dien ze tegenkwamen en die niet als de Lap-
pen was gdkleed. Liepen we op den grooten
landweg en ontmoetten er een boer, dan kro-
pen ze aChter mij weg. Dien schrik voor alles
wat vreemd is en vreemd gekleed, hebben zoo-
wel de ouderen van't Lappenvolk, als de kin
deren, ja in veel sterker mate dan men ge-
looft, vooral indien ze zelden met andere men
schen in aanraking komen. Hun vrees is ge-
makkelijk te verklaren, hun geschiedenis ver-
haalt van menigen overval, van moord en
plundering en roof door omwonende volken
en vreemde benden. Ze vertellen nog en schil-
deren met groote levendigiheid de akelig-booze
daden van de Russe-Cuder (rooverbenden)
meer op sagen gelijkend, maar niet minder
griezelig zijn de vele. nogal gekke verhalen
van menschenetende Stallo's (onderaardsche
geesten). En dan tot op den jongsten tijd toe
de dikwijls pijniijke conflicten met de men
schen. die ziah vestigen in het onbelbouwd
grondgebied. Dat die in vele gevallen aan de
La
.appen het leven hebben gekost, is bekend ge-
oeg. Altijd hebben de Lappen het onderspit
moeten delven, nooit hebben ze in grooten ge-
tale tegen hun vijanden kunnen optreden en
zich verdedigen. Dat alles is wel in staat een
zekeren angst in erfenis na te laten aan ver-
dere geslaaiten, en het eenzame leven in on-
bewoonde streken draagt tot die schuwheid
biJ''
(Wordt Vervolgd).
X«W 7
Alkmaar, den 8sten Januari 1920.
De Commissaris van Politie,
W. TH. VAN GRIETirUIJSEN.
GEVONDEN VGORWEKPEN.
Uitsluitend te bevragen aan het Bureau
van Politie in de Langestraat, alleen op werk-
dagen van 9 tot 1 uur. (Te veivoegen bij den
W ACHTC OHMANDANT)
3 portemonnaies met inhoud1, l overhemd,
2 armbanden, broches, 1 knot eajet,
'kerkaart, 1 sjaal, 1 eleutel
handset ~roen, 1 d'uimatokj
•choc. Aenpijp en 1 duif.
Alkmaar, den 9den Januari 1920.
De Commissaris van Politie,
W. TH. VAN GRIETHUIJSEN.
Ook andere punten wil de hervormde ver
eeniging behandelen, waaronder wel in de
eerate plaate aal vallen de heriiening van de
huwelijke-goederenwet.1 In andere landen
geldt reeds ak wet: niet meer gemeenachap
van goederen, gelijke mac lit van vader en
mo^der over de kinderen. In de Scandina-
vische landen is reeds lang de huwelijkagoe-
derenwet, heraien, de scheidingswet is gewij-
aigd, het geneeakundig onderaoek voor het
huwelijk verplichtend geateld. Speciaal ons
Holland is nog een landje, waar naar de
rechten van de vrouw weinig is gevraagd.
Soma hebben de rechtache partijen er beter
over gedacht dan de linksohe: onder hun
rfigime is verboden, dat er geen onderaoek
naar-het vaderschap mag pluats hebben en
het afschaffen van de bordeelen is ook hun
werk geweest.
Inmiddels is de rechtache partij steeds te-
gen het verdienen van geld door do vrouw,
speciaal van v661 geld en voor de t-ehuwde
vrouw is bet heelemaal overbodig. Een aar-
dige rede ia eens gehouden te London in
1909, waarbij de vrouw werd vergeleken bij
een voetbal, die over het veld wordt gedreven
van link a naar rechta: ia reci.ta aan't be wind,
dan mag zij verdwijnen van 't tooneel, drijft
links boven, dan komt zij weer op de proppen.
Nog even sprak Mej. v. d. Hoeven over het
Rijkanijverheidaonderwijs en het wetaontwerp
betreffende de gelijkatelling van jongena en
meiajea. Jammer genoeg ia door den minister
deze clausule er uit gegooid en het amende-
ment Gerhard vror herateFing dezer bepa'ung
is gevallen, door het niet aanwc/.ig zijn van
linksche kamerleden. In het Volk te er daar-
na op gewezen hoe verkeerd het kan zijn vooi
de S. D. A. P.-leden om belangrijke zittingen
te verzuimen. Nu heeracht op de ambacht- en
dergelijke opleidingsseholen de meest mogelij-
ke willekeur: sommige laten meiajeB toe en
anderen niet.
Hiermede bealoot apr. haar rede.
Na de pauze werden enkele gedicli'on voor-
j gedragen, betrekking hebbend op de „vrou-
wenkweatie" door de eeuwen been, waarover
o. a. schreven Maerlant en Hooft. Een frag
ment uit een godicht van HenriStte Roland
Hoist frappeerde ona door den juisten toon
en mooi gevonden woordenkeus.
Daama werd deze vergadering door de
presidente gesloten.
A _..1art vrAiminn On "J f A-1-.i i——J, wmr
We hebben geen enkele reden om die re
geering te verdedigen of beter voor te stellen
dan zij is. En niemand zal er wel aan twijfelen
dat er verschrilckelijke din?en in Rueland zijn
gebeurd vooral in de eerate tyden van het
Sovjet-bewind.
De groote vraag is echter hoe thans de toe-
stand is. En dan gelooven we, dat men een
groote fout maakt wanneer men tengevolge
van fanta<de-berichten over gruwelen, de po-
sitie dier regeering en haar mogelijken toe-
komstigen invloed op de Europeesehe toe-
atand'en onderschat.
Directe berichten uit Rualand ontbreken
Miattkim trof ons d*»ro« te eterker wat
dezer dagen de ingenieur S. I. Rutgers, dit
hst katate jaar in Rueland vertoefds, ia dt
N. R. Grt schreef in verbsnd met de to-
nieuwde gruwelverhalec.
„Men kan er, zoo schrijft hij, zeker yan zijn
dat de gruwelen in aantal en onzinnigheid
zullen toenemen, teneinde in het voorjaaT de
stemming voor een nieuw offentief van het
Ooiten en het Weston voor te bereiden.
Het is natuurlijk onbegonnen werk derge
lijke verhalen tegen te apreken. Hoe wil men
bewijzen, dat er in Rutland g&n personen
worden gebakken en gebxaden, d'at er g66n
mandaten voor .genationaliseerde" vrouwen
worden uitgegeven, dat de massapogroms en
maaaa-alachtingen door de met Weaterscb
geld gesteunde beulsknecbten van het Tie-
riame volgena oud1 recept worden georgani-
seerd, ook al echxijft men onder de foto's
van de verminkte alachtoffers .bolsjewisti
sche gruwelen". Wat helpt het of oorreapo-n-
denten zelfs van burgerlijke bladen, die in
Soviet Rusland geweeat zijn, een gunstig
oordeel uitspreken. Wie bewijst. dat ze in hun
hart niet door Bolejewiame zijn aangetait,
oen ziekte waarvoor ook de beaten blijltbaar
niet geheel immuun zijn: Philips Price, Kap.
Sadoul, R6n< Merchant Arthur Raneone, W.
T. Goode, Kol. Malone, etc.
Wat bewijat het, zelf# voor wie mijn eet-
Hjlkheid niet in twijfel zou willen trekken, of
ik al verklaar, dat ik gedurende mijn verhlijf
van meer dan een jaar (tot Oot. 1919) in
Rualand, waarbij mijn werkzaamheden all
ingenieur mij in vertohillende deelen van ds
Soviet Republiek brachten, zoodat ik deze
van Wladiwoartok tot Petersburg en van Pen-
7,i tot Riga langs spoorwegen en rivieren. in
auto's en boerenwagena heb bereisd, nooit lets
heb kunnen bemerken van de wreedheid der
Bolsjewieken. Dat ik integendeel tal van hen
heb leeren kennen ale de meest goedaardige
zelfopofferende naturen, wien het de grootate
moeite kostte niet door te veel toegeeflijkheid
de bereikte resultaten en het leven van hon-
derdduizend in gevaar te brengen".
Er ia naar aanleiding van dit stuk door een
„lid der Ruaaisohe vereeniging voor Holland
sche beiangen in Rusland" die zijn atuk niet
met zijn naam teekende, in hetcelfde blad
gewaarschuwd dat deze heer Rutgeri zelf
met hart en ziel tot de Bolsjewisten zou be-
hooren, getuige het gemak wa&rmee hij ar
zonder eenige moeite in alaagde de Bolsje
wistische linie te pataeeren in tegenatelling
met anderen. En voorts zegt deze inzender,
dat hij de gruwelen met naam, datum en bord
met overlegging van foto's kan bewijzen.
Dat laatate nemen we dadelijk aan. Maar
we herhalen de vraag: is 't nu n6g zoo erg
als vroeger, zooals Engelsche berichten bewe-
renl Het antwoord daarop is voor heel Euro-
pa van belang, want als het lulrt daar in Rut
land een geheel nieuwen vorm van samenle-
ving te doen voortduren, zonder voortzetting
der gruwelen waarmee dat hervormingswerk
begon, dan zullen wij alien, ook hier in Ne
derland, rekening hebben te houden met den
invloed van een voorbeeld, dat door zijn lee
ring heel wat meer beteekent dan het ijdela
geraas ,van een Wijnkoop. En het is beter,
ook wanneer men g66n communist is, en dan
zelfs nog te m66r I om zich het gevaar van
uit het Oosten niet kleiner voor te stellen
dan het is, en zich niet te laten autsen door
de voorstelling alsof de regeering in Moskou
zich slechts aan't bewind houdt door moor-
den.
De kracht die zij ontplooit getuigt daarte-
gen. En nu moge de heer Rutgers zelf met
b lsjewisme beamet zijn, we hooren in zijn
achrijven toch een toon, die beveatigt wat we
uit de gebeurtenissen in Rualand vermoeden.
En daarom it zijn mededeeling voor ons
een nieuwe en sterke waaraohuwing tegen de
voorstelling alsof alles wat in Rusland ge-
beurt, slechts gewelddadig werk van-een-dag
is. Wij zijn niet bolsjewistiach. Ei» we geloo
ven niet, c^at een eventueele revolutie in ons
land met zijn zoo heel andere toeatanden hier
'n bolsjewistische regeering zou mogelijk ma
ken. Maar we hebben de oogen open voor de
propagandistische gevolgen, die een langs
duur van de bolsjewistische regeering in Rut
land voor geheel Europa kan hebben. En
daarom is het hoogst gewenscht te trachten
bevrijd te blijven van alle onjuiste voorstel-
lingen van de toestanden zooals die thans zijn.
Die zijn van meer beteekenis dan de on-
j
