JS
Hooieifl Eeo en Iwintlfste Jaargang.
Zaterdag 20 Alaarl.
Het eigen plekje
Vri) naar 'I Engelsch
door
MARY WILKINS.
Nadruk verboden.
Op zekeren namiddag had Mann Lawson
thccvisite van drie buurvrouwtjes, die even-
als zij ongeveer den leeftijd van zeventig had-
den bereikt Zij droeg haar beste muts van
oude kant, met strikken van lavendelblauw
lint; strak zat haar zwart cashmeren japon
om naar rechte lijfhaar griize haar in een
Eaar dunne dansende krullen omlijstten
aar smal, geel gezichtie. Rechtop zat ze in
haar hoogen stoel en schonk thee in de mooie
oud-Chineesciie kopjes.
Haar-drie gastea zaten om de tafel, Lerina
zat in een hoez. Zij was een slank meisje,
Marm Lawson's kieindocfcter. Sedert den
dood van haar moeder was ze bij haar groot-
moedef gcweesi dit was nu ruim tien jaren
gel iiaar blonde haar. stijf naar achte-
rei orsteid, liet een bleek, hoog voorhoofd
vrij, waarin een paar blauwe oogen stonden,
die met ernst de wereld in zagen. Zij at haar
beschuitjes rustig, zonder zich te mengen in
de conversatie der anderenzij was op ouder-
wetsche manier opgevoed en hoewel nauwe-
lijks dertien jaar oud, droeg ze alle kenmer-
ken van dat systeem.
Het gesprek vlotte niet bovenmatig, hoewel
de gasten roch veel van een praatje hidden
alles klonk gedwongen m onnatuurlijk uit
hunne praatgrage monden. Zij brandden om
een zeker onaerwerp aan te roeren. maar de
Chineesche kopjes, ^larm Lawson s deftig
heid, de gebakjes, maakten haar verlegen.
E6ne der drie vrouwen, een grappig, wonder-
lijk oudje met rtLaigbruin haar om een oud
hoofdje kroezend, wadrin helder blauwe oog-
jes staken, was't minst onder den indruk
der plechtige ontvangst. Zij dronk haar thee
met graagte, en keek if en toe met zelf-ge-
noegzaamheid naar Marm Lawson's geel ge-
laat, heimelijk die kleur critiseerend. Ze zorg-
de er echter vo<r, dat geen zweem harer ge-
dachten der cians harer blauwe oogen ver-
doofde, rodi dat om haar mondje een trek
verraden zou, van wat inerlijk werd opge-
merkt. Nauwelijks was echter de thee gebruikt
en hadden alien de breikous ter hand geno-
men, of men raakte wat meer op ziin gemak.
Marm Lawson had de visite in de kamer, op
het Noorden gelegen, ontvangende kamer
aan de Zuidzijde was haar eigenlijke zitka-
mer. Het porseleinkastje, de mooie stoelen, de
boeken, dat alles had zijn eigen luchtje bier
in dit vertrek, dat weinig bewoond werdeen
geur die Lerina later, ver weg, zich altijd
zou herinneren, als ze eenige dier oude boe
ken weer eens ter hand zou nemen. Zij ving
haar naam meermalen op, onderwijl ze de
theetafel opruimde, maar zij sloeg er geen
acht op. Zij was een stil evenwichtig kind,
doch heel zwakjes van gezondheid. En daar-
over nu spraken de gasten zeer meewarig.
Marm Lawson zat nog stijver en rechter
dan gewoonlijk in haar stoel, terwijl haar
breipennen tegen elkaar tikten.
„Ik zie heelemaal niet in, waarom Lerina
niet gezond zou zijn, zij lieeft er altijd bleek
uitgezien't is haar natuurlijke kleur."
Het is niet zoozeer haar bleekheid, ant-
woordde juffrouw Potter, dan we! iets anders,
iets om haar neus en mond, dat zij zuchtte
Gelooft u zelf ook niet, dat het tjier wat te
vochtig is? Zou dat wel goed voor 't kind
zijn
Juffrouw's LawsetTa naalden rikketikien
hevig en de striken op haar muts trilden.
Neen, lk geloof riei dat dit hub iets vcch-
tiger is dan een andecik heb er a! genoeg
over gehoord. Ik heb hier mijn heele leven
gewoond en ben steeds gezond gehleven, ik
zie niet in, waarom Lerina dit ook niet zou
zijn.
Nou maar, juffrouw Lawson, de padde-
stoeltjes kun je anders genoeg hier rond het
huis vinden; en Lenna's moeder is toch
immers hier ook gestorven?
Zij zou overal hebben kunnen stefven, te-
ring was er in haar familie. Lerina is goed
gezond boor, me dunkt, daarover zal ik toch
wel het beste kunnen oordeelen.
De anderen hielden hunne bedenkingen
voor zich; juffrouw Lawson was z6o opge-
wonden geraakt, dat ze bijna vergat dat ze
gastvrouw was.
Toen de gasten huiswaarts togen, bleef dit
onderwerp net gesprek der oude kwebbels.
Marm Lawson scheen wel zeer geergerd,
begon een der oudjes opnieuw, om wat ik
haar zei, maar 'k geloof dat het met Lerina
juist zoo gaan zal als met d'r moeder.
Ik wou maar, dat haar vader haar bij zich
nam. zei juffrouw Poter, dat ze durft vol-
houden <dat het'huis niet vochtig zou zijn
kijk maar eens naar die vochtvlekken tegen
den muur.
Zij w i 1 het maar niet bekennen, beaam
de het andere oudje.
Arme Marm Lawson moest het echter toch
ondervinden, al wou ze het niet toestemmen.
Zes maanden later woonde ze alleen in haar
dierbaar, oud huisje, dat zeer laag stond, zon
der soliede fundamenten.
Moeder, het is hier vochtig, had Charles
Lawson gezegd, met schrik naar zijn dochter
kijkend, die hij kwam opzoeken van uit Lin
coln, vijftig mijlen verder gelegen. En hij
nam haar met zich mee, ondanks de tegen-
werpingen ziiner moeder. Hij had veel van
haar koppig karakter. Hii deed al zijn moeite
zijn moeder te bewegen net huis te verkoo-
pen en bij hen-, in te kv..;»n wonen. Hij was
getrouwd en sijn tweede vrc-iw was heel goed
voor hen. D ch zij wilde er niets van weten.
Haar huis .pgeven! Zij dacht er piet aan,
zij wist maar al te goed w it „inwonen" be-
leekende bij keh&uwd<» kinderen. Vijftig jaar
had ze in dit huis gewoond, zij zou't nog
wel een tijdje langer 1 unnen volhouden. Dat
Lerina van haar vandaav. moest, dat kon ze
niet goed vinden.
Zij betoondt zich koei, verontwaardigd.
totd&t de was t mi vader en dochter uit net
fi*ieht waxen; toen trok tii ziefc
u kw learner lerug «n eehnide.
Qtarlee Sad m!J haar moetan laten beheu-
den, snikte ze zacht; zij was niet ziek, zij at
al weer veel meer den laatsten tijd. Zij kon
hier oven gezond zijn ala waar ook. Charles
had haar mij niet moeten ainemen, hij neeft
immers nu zijn tweede vrouw, o, wat bea ik
nu eenzaam
En de oude vrouw bracht een heelen moei-
lijken winter door in haar eenzaamheid.
Charles was een goed zoou, hij voeldle er ver-
driet over, hij schreef haar, telkena weer op
nieuw, dat zij bij hem komen moest. Zijn
vrouw schreef en Lerina schreef, doch het
oudje bleef stijf op haar stuk staan en bleef
waar ze was. Zij begreep genoeg was ze
eens van huis af, dan zou de wonmg verkocht
worden voordat zij het precies begrepen had
en zij zou geen eigen dak meer hebbem.
Toen het vroege voor jaar er was, scheen
het echter of haar inzicnt veranderde. Het
verlangen naar haar kleindochter werd ster-
ker en sterker. Om den tijd dat de varens en
de witte, wilde viooltjes om haar huis weer
opkwamen, schreef ze aan haar zoon en zei
hem, dat ze wilde overkomen voor een week-
je, niet langer, ze behoefden geen moeite te
doen om haar te halen.
Op den morgen van haar vertrek kwamen
juffrouw Potter en haar dochter even ov
wipt om haar goeden dag te zeggen.
Zij bad tien mijlen met den omnibus af te
legegn, voordat het kleine, verlaten 6tation-
netje was bereikt. Toen ze in het rijtuig stap-
te, lag er een eigenaardige uitidrukking op
haar gezicht. De buurvrouwen spraken er
later over.
En inderdaad, het arme oude vrouwtje
piek-rde over iets en daoht veel op dien lan-
gen rit naar Cold Brook. Zij werd geslingerd
van de eene liefde naar de andere, van Leri
na naar het eigen dierbaar thuis, waar de
varens en de viooltjes groeiden.
Juffrouw Lawson was de eenige passagier,
met haar valies en reismantefl naast zich,
zat ze rechtcv^reind in de schommelende
koets en wikte en woog; Lerina 't eigen
huis; 't was of men haar in stukken reet! En
wat zag ze tegen den nacht op in Charles
huis, wel wetende, dat ze geen oog zou toe
doen. En dan die vreemde poespas, die zc
zou moeten etenMaar, 't was om Lerina im
mers; als ze die maar mocht weerzien En
stel je voor, als er eens brand kwam in haar
woning, terwijl zij op reis was. 0, wat een
zorgen toch! en het oudje zuchtte aiep.
Zij was nog in't onzekere met zichzelf,
toen ze in Cold Brook aankwam. De frein
was laat, zij zette zich op een bank en wacht-
te af. Wachte, en wist niet wat te doen, mee-
gaan of blijven? Het stationentje was meer
een overdekte wachtplaats dan een gebouwtje;
eene zijde was geheel open, ze was er heele
maal alleen. In eukele minuten zou de trein
komen; meegaac of blijven? O, Lerina, o
mijn huisje! Ln terwijl zij met zich zeii be-
raadslaagde, sjouwde ze haar kotfertje en
valies van de bank af naar de achterzijde
van het station, etn zeeg er op neer, klem,
mistroostig hoopje meusdh. 1 Nader kwam de
trein, al nader en nader, de sigualen gingen
over, de vaart verminderde, maar daar er
geen reizigers in zicht waren, putte hij verder
tie ruimte m. Het gebeurde wei vaker, dat er
zich op deze stoppiaats geen reizigers be-
vonden.
Toen de trein uit't zich was, zeulde de
oude vrouw haar bagage weer naar voren en
zat weer op de bank. Half en half hoopte zij
op een wagen, die mocht v jorbij komen en
haar weer nuiswaarts zou voeren, maar ?ij
was in't geheel niet op de hoogte van de
diensteu. Uur na uur *verliep, sneltreinen
raasden voorbij, geen enkele locaal trein stop-
te meer. Z ijhad wat kaas en brood bij zich
en ging dit opeten; het dagiicht vertlauwde
en geen wagen passeerde. Marin Lawson was
een kloek menscn en toen zij begreep, dat zij
had te kiezen tusschen overnacnten in de
open lucht of door het bosch te zoeken naar
een huis, dat ver at lag, verkooti zij het eer-
sfc Zij zou voor uieia :er wereld haar spul-
leu overgelaten hebben. Zij opende nu haar
valies, zij was gewend vroegtijdig te gaan
slapen, nam haar bijheltje en las een hooid-
stuKdaarna ging zij op de knieen en zei
haar geheden op. Toen maakte zij van haar
shavVl en mantel een soort van bed op de
bank, een japon diende als hoofdkussen en
zi; legde zich rustig terneer.
Wel een vreemde slaapplaats, overpeisde
ze gelaten, maar in Zijne rianden ben ik hier
even veilig als waar ook. lk hoop alleen
maar niet, dat ik een zonde heb begaan te-
genover Hem nu ik Lerina niet heb opge-
zocht.
De zadite voorjaaravond viel meer en
meer, iserren tooverden zich aan den hemel
en het oude, zielige menschje, doodvennoeid,
zonk weg in een rustigen slaap.
De koetsier van het omnibusje vond haar
den volgenden morgen zittende, kaararecht
op het bankje, in atwachting dat hij komen"
zou. Hij keek met bevreemding naar haar,
hoewel hij geen vermoeden had dat ze den
nacht onder den blauwen hemel had door-
gebracht.
In den middag kwam jufrfouw Lawson
thuis; met zekere schuchterheid zag ze naar
haar woning; 't was haar alsof zfc er geen
recht meer op had. De buurvrouwtjes, die
haar zagen, kwamen dadelijk aangeloopen
in hevige verwondering. Doch ze werdeQ niet
veel wijzer. Het eenige wat ze losliet, was dat
ze in Cold Brook besloten had niet verder te
gaan. Zij kon niet ontkennen, dat ze daar
den heelen nacht had doorgebracht. doch de
wijze, waarop zij de vragen beaniwoordde.
getuigde van o zoo groote geslotenheid, dat
ze de verbazing der anderen deed stijgen en
verstillen.
Toen eenige dagen later haar zoon Char
les bij haar kwarn, veranderde zij evenmin
van houding. Hij was heel boos op haar,
vooral om haar onvoorzichtigheidals ze
meer gaf om haar vochtig, oud huis dan om
Lerina of hem, of haar eigen leven, dan
moest zij't liever zeggen, vond hij.
Zij zag hem met koele verontwaardiglng
aan:
Charles, je moeder heeft nog al haar ver-
mogtns, en zij weet nog een beetje beter dan
jij, wat goed voor haar is. Je kunt haar dat
overiaten.
Maar toch, ondanks haar uitdagende hou
ding, voelde zij zich erg ongelukkig na het
vertrek van haar zoon. Zelfs het veldje met
wite viooltjes kon haar niet troosten. Zij
kunksrde naar Lerina. vast overtuigd tevens,
dat haar huisje hat tend mat nchaden »u
Zjj laad m xij
een knauw. Bitter wert! hat leven nu voor het
liefhebebnde oudje dat door eigen wil en met
heimelijk zelfverwijt gescheiden was van bet
diehbacrrte, wat zij bezat.
Plotaeiing werd zij ernstig ziek. men zond
berictot aan haar toon, die overkwam met
Lerina. Toen de wagen voor de deur van
Marm Lawson's huisje stilstond, ving zij da-
ddijk enkele geluiden op en vroeg met ontda-
ne stem aan haar buurvrouw.
Wat hoor ik daar? toch niet Lerina?
Het volgende oogenblik was Lerina bij haar
grootmoeder.
Het oudje nam met ttn enkelen hongerigen
blik het kind in zich op, daarna stihoof zij
haar gezicht weer in de kussens.
Lerina, blijf vooral niet te lang in dit
vochtige huis, kind, je zou er weer eens van
kunnen gaan hoesten. Je raoogt bij de buren
logeeren en morgenvroeg kun ie weer naar
1 uis terug. Ik wil je hier niet houden Oa
gauw weg, Lerina Lawson
De grootmoeder zat rechtovereind in haar
bed en keek heel boos. Het meisje rende snik-
kend de kamer uit; zij bleef echter in het
huisje, verborgen voor grootmoederis blikken
deze oleef luisteren naar dk verdaclit ge-
luid.
Charles, zei het oud'jc tot haar zoonje
houdt Lerina toch niet hier in huis nietwaar
't is slecht voor haar gezondheid. Ik vehbeela
me toch, dat ik haar hoor.
In den avond werd zij erger en zij stierf in
den vroegen morgen. Even voor haar dood
stak zij haar hand uit naar haar zoon en
zeide':
Ik wil je nog wat zeggen. Ik ik ik ben
besloten het huis te verkoopen. Ik kom
bij jou en Lerina; maar wil je shales wat vi
ooltjes en varans voor me uitsteken, want
die wou ik wel graag meenemen
PROVINCIAL NIEUWS.
UIT STOMPETOREN.
Onze zangvereeniging Xrescendo" hidd
Donderdagavond in cafe Renses alhier hare
eerste ledenvergadering, welke werd geleid
door den voorzitter, den heer C. H. Weeshoff,
die bij de opening ailen welkom heette en een
woord van dank bracht aan den directeur,
den heer 0. Anderson.
Door de penningmeesteresse, mej. L.
Klomp, werd rekening en verantwoording
gedaan. Uit een overzicht der totale inkom-
sten en uitgaven bleek, dat het batig saldo
I 52 bedroeg. Onder dankzegging werd de
rekening goedgekeurd.
Het bestuur decide mede. dat 8 personen
lid wenschten te worden. Allen werden met
algcmeene stemmen toegeiaten.
Hierna volgde besprcking omtrent het op
te richten kinderkoor. 20 Leerlingen hadden
zich aangemeld, zoodat tot oprichting werd
besloten en bepaald, dat het een onderdcel
zal uitmaken van „Crescendo".
De drie aitredende bestuursleden werden
herkozen en daama als voorzitter benoemd
de heer Jb. limning, als secretaris de heer C.
H. Weeshoff.
Nadat nog enkele zaken van ondergeschiki
belang waren besproken, werd de vergade-
ring met dank aan alien door den voorzitter
ring
gesloten.
De afdeeling Oterleek-Stompetoren vna
den Bond voor Staatspensionneering heeit
Vrijdagavond in cafe Renses hare gewone
voorjaarsvergadering gehouden.
De voorzitter betreurde de geringe op-
komst en heette de aanwezigen welkom.
Na liezing der notulen voigde het jaarver-
slag, waaruit o. a. bleek, dat de aideeling
ruim 250 leden telt. Aan den secretaris werd
voor beide stukken dank gezegd.
De rekening en verantwoording van den
penaingmeester sloot met een voordeelig
saldo van 28,83 en werd door de leden
Pias en Kwak in orde bevonden.
Het btstuur, dat in zijn geheel moest af-
;reden, werd met bijna algtawjene stemtr.en
iierkozen; alle heeie-n namen, oe benoeming
aan.
Nadat nog besloten was. opnieuw to be-
proeven het iedeutal uit te breidea, werd de
vergadering na ronavraag door den voorzit
ter gesloten.
De voorjaarsvergadering van de Veree-
niging tot Ontwikkeling van den Landbouw
in Hollands Noorderkwartier zal op Woens-
dag 14 April te Stompetoren worden gehou
den.
UIT HOORN.
Naar aanleiding van een gerucht, dat de
kaasfabrieken, aangesloten bij de Verkoop-
oombinatie West-Friesland, wanneer zij haar
product weer op de markt zouden aanvoeren^
door den handel zouden worden geboycot,
heeft de Kamer van Koophandel en Fabrie-
ken te Hoorn zich tot den handel gewend om
inlichtingen.
Met de meeate beslistheid werd van die
zijde het gerucht weersproken en gaf men aan
de Kamer de stellige verzekering, dat de
handel mot evenveel genoegen van die fabrie-
ken zou koopen, ala van de andere. De vrije
handel zou door de kaashandelaren in geen
enkel opzicht wortlen belemmerd.
UIT SCHAOEN.
Op de Schager markt werden gisteren de
eerste kievitseieren gepresenteerd. Er werd 75
cent per stuk bestecd.
Alhier heerscht weder in hevige mate de
leerlingen
UIT WIJDENfeS.
De heer L. Schckkerman heeft bedankt als
president-kerkvoogd. In diens plaats koos het
college van notabelcn den heer P. Boot, se
cretaris van het college, terwijl de heer A.
Ham weder als secretaris werd gekozen. Een
vacature als notabel alzoo.
UIT OUDKARSPEL.
Door notabelen der Ned. herv. kerk alhier
ia benoemd tot kerkvoogd de heer R. Kroon
Pz. en tot voorzitter van de notabelen de heer
M. Kroon Cx., tot eecretarix de heer Q.
Hart Hz.
sturd wanneer de oorlog langer duurde
OEMENOD NIEUWS.
WEGEN.
Tttilnde de vemixling, w«11h
vrechttuto'e met tume die met
ware
wiel-
banden, aan onderacheidene kunatwegen In
Oelderland toebrengen, zooveel mogelijk te
kunnen beperken, zija, meldt de N. R. Ct., Oe-
deputeerde Siaten oner provinde vooromene «v
dc aaarvoor' in aanmerking komende wegen welke flink waa tjezet.
in het belang van de inatandhouding en
bruikbaarheid dier wegen gesloten te verkla-
ren voor motorriituigen op meer dan twee
wielen en zwaarder dan 2000 K.G. met uit-
zondering van personenrijtuigen met ten
hoogste 8 zitplaatsem
Ete bedoeling is intusschen niet, het verbod
tot het berijden van bedoelde wegen met die
vervoermidaelen in absoluten zin te handhar
ven, doch om elke vrachtauto te kunnen keu-
ren, op zijn al of niet onoordeelkundige con
structs, in verband met het onderhoud der
wegen.
IETS WIJZER GEWORDEN.
Een redacteur van Het Volk had1 onlangi
te Weenen een onderhoud met twee gewezen
volkscommissarissen van de Hongaarsche
Sovjetrepubliek, de heeren Kunfi en Bohm.
Zij hebben merkwaardlge dingen verteldl
De geachiedenie van de plotselinge „aocia-
lisatie" was aldus:
„In de industrie en den handel aochten wij
de oplosaing in de socialiaatie. Aanvankelijk
was er veel geestdrift voor de idee, maar de
pralrtijk liet veel te wensohen over. De arbei-
ders werden minder ijverig dan vroeger. Zij
waren verwonderd, dat zij, nu de industrie
was ^esocialiseerd, ook nog stevig moesten
aanpakken Do productie werd al spoedig ge-
ring, ja miniem. Do ingenicura en beambten
deden ook niet zooals zij doen moesten. Aan
vankelijk voelden wij wel voor de nieuwe mo-
thode, maar later aabotteerden zij haar op de
treurigste manier. Er was maar 66n groep
van arbeiders, die ook gedurende de sooiali-
satie hun plicht d\.den. Dat waren de oude
vakvereenigingsmannen en sociaal-democra-
ten. Die hadden discipline geleerd en die be
grepen ook waarom het ging. Maar heel die
bende meeloopera, die aangelokt waren door
de alles belovende communistische agitatie,
wilden niet aanpakken. Het was ten slotte
z66, dat het economisch raderwerk zoo goed
als stil stond. Het ging niet langer.
Begrepen de arbeiderB dan niet wat op
het spel stond, vroeg de redacteur van Het
Volk.
En het antwoord van een der vroegere
Commissarissen luidde:
„Het is hun duidelijk genoeg gemaakt. Er
was ook wel geestdrift voor de groote idee
der socialistische productiegewijze. Maar het
bleef meestal bij woorden. Men begreep niet,
dat, ook in een gesocialiseerd berdijfsleven
arbeid, goede, ijvorige arbeid het eerste gebod
is. De masaa leefde in een roes, nuchterheid,
praktisch zin ontbraken. Men dacht dat men
de bourgeoisie slechts te onteigenen had, om
alles te hebben wat men wenschte. E6n zaak
heb ik z66 geleerd, dat ik haar nimmer meer
vergeten zal, n.l. dat een pohtieke omwente-
ling zeer spoedig is te makea, in 24 uur om
zoo te zeggen, maar dat een omwenteling
van het eeonomische leven, in de richting
van hot socialisme, een proces is van langen
duur, althans niet plotseling goscbieden kan.
KORTE BER1CHTEN.
Door den Raad van Arbeid te Apel-
doorn is aan een drietal personen te Lunte-
ren, die onwilhg biijken, bericht gczonden,
dat, indien het door hen verschuiaigde met
voor een bepaalden datum is 3angezuiwrd,
zij civiel zuilen worden vcrvoigd.
In de week van 29 Febr. tot 7 Maart
kwamen in N.-Holland op 81 boerderijen in
32 gemeenten gevallen van mond- en Jdauw-
zeer voor. Over het geheele rijk waren deze
djfers 559 en 205.
De landbouwer J. T. te Haren bij Gro-
ningen werd hij het laten zien van een brow
ning aan een vriend, door onvoorzichtigheid
van dezen ernstig in den buik getroffen.
De trein, die Maandag 12 uur uit Am
sterdam naar Berlijn vertrok, is met veriter
gekemen dim Osnaoriick. Lt trein, die om
half zes uit Duitscnland te Oldenzaal moest
aankomen, is niet te Berlijn vertrokken.
Voor de Utrechtsche rechtbauk i3 tegen
P. H. de Lprocuratiehouder bij de Naiiona-
ie Bankvereeniging te Utrecht, beklaagd van
verduistering van 30.000, een gcvangenis-
straf van 9 maanden geeischt met aitrek der
voorhechtenis.
Ie Hengelo geraakte de 13-jarige H. W.
gistermorgen al spelende onder een goede-
renwagen der tram, welke door andere jon-
gens aan het rollen werd gebracht Hij was
unmiddellijk dood.
Met ingaug van 22 dozer heeft de mi
nister van Landbouw dispensatie verjeend
van het verbod van1 uitvoer van alle spece-
rijan.
HET SOCIALISATIEVRAAOSTUK.
Door den Allunaarschen Beatuurderabond
werd gisteravond een openbare vergadering
gehouden in dc groote zaal van de Haimaaic,
ter van het Nederlandflch Ver bond van Vak-
vereenigingen (N. V. V.) verhinderd was om
in deze vergadering het woord tc voeren;
doch dat de heer K. Kupere, aecretaria van
genoemd lichaam, als spreker zou optreden.
V66r den wereldoorlog, aldus spreker,
was de meening, dat zij geen 4 maanden kon
duren, omrede het niet mogelijk is 10 mil-
lioen menschen aan de produdie te onttrek-
kende produdie zou In de war worden
log
4 maanden Men vergiste zich omtrent den
STADSN1EUWS.
ALKMAARSCH BIOSCOOPTHeATER.
Dr. Wiilem Royaards heeft in't laatst van
1919 schitterende voorsteiimgen gegeven van
net tooneelstuk „Een roes' van oen beroem-
den Zweedscnen senrijver August btrindoerg.
Natuuriijk is ook door de fnmtarbieken op
ait stuk oeslag geiegd. En zoo heeft een
Duitsche iirma ait werk verfilmd, dat thans
in het A. B. T. te zien is.
Over de groote beteekedis en de groote
diepte van btrindbergs werk kunnen wij hier
niet uitweiden.
Het succes, dat de schrijver Gaston met
zijn tooneelwerk bchaald, stijgt hem naar het
hoofd en in den roes van geluk wordt hij
een gemakkelijke prooi van de geraitineerde
Henriette. De dood van Gastons kind doet de
iiefde echter veranderen in haat. En nu volgt
voor beiden een vreeselijke tijd,' die met
Gastons wederopheffing eindigt.
Asta Nielsen is en blijft een bijzondere per-
soonlijkheid en verschillende tooneelen wist
zij ook nu weer tot iets opmerkelijks te ma
tijd, het duurde ruim 4 jaar en de productie is
in de war gestuurd. Het eeonomische leven
werd totaal ontwricht. Het crediet werd ver-
stoord en de maatschapplj in elkaar gestotl
Nu kan men nagaan de verwoestlhgen aan
menschen levens, aan steden, dorpen, lande-
rijen, spoorwegen enz. Het is een treurige
aansehouwing. Vroegere oorlogen kenment-
ten zich door hoegenaamd geen verwoestltt-
gen De anarchie (wanorde) nadert Europa
met den dag en wanneer er geen voldcende
maatregelen worden getroffen, dan zal Eu
ropa in een chaos ondergaan.
De lage valuta in Oostenrijk bevorderde de
hongersnood in Weenen en de kronen zijn
als betaalmiddel uitgeschakeld, men kan er
alleen de kamer mede behangen, wat eveneens
gcldend is voor de marken in Duitschland.
Na nog enkele sombere tafereeltjes te heb
ben geschetst werd door spreker met een en
kel woord getyprrrd den visieusen cirkel.
De toestand zou beter zijn, indien de arbei
ders langere arbeidsdagen maaktenmen zou
hierdoor dan ontkomen aan den loonstrijd
en verhoogde productie bevordercn, wat als
een eigenschap moet worden aangerekend
voor de kapitalisten Dat men de productie
wil opvoeren, schiint in de Ententelanden
niet het geval te ziin. Men gaat daar nog
steeds voort met uitbreiding van leger cn
vloot en worden millioenen voor gevoteerd,
waardoor het volk stelselmatlg aan de pro-
durtie wordt onttrokken.
Rusland. aldus spreker, verkeert nog steeds
in oorlogstoestand, en hoewel zij als graan-
schuur van Europa aan de produdie zou kun
nen del nemen sluit men haar, evenala
Duitschland met haar 60 millioeninwoners,
buiien het huidige producticsysteem.
Wanneer ons we! eens wordt tegengewor-
pen. dat wii de oorlog hadden moeten tegen-
houden. dan is ons antwoord: waren waren
in alle landen te zwak". Op het oogenblik
moet de bourgeoisie belangriike concessie*
aan ons doen. hetwelk voortvloeit uit den
oorlog. In verschillende landen is de politie-
ke democratic ingevoerd en onze macht toe-
genomen, bevordcrd door de invoerlng van
algemeen kiesrecht. Verschillende socials
maatregelen werden getroffen, als: staatspen-
sioen, achturendag enz. Hoewel de economi
ken b.v. haar spel met uaston, en tegenover
den rechter. Alfred speelde Gaston, terwiil
Carl Meinhard zeer goed spel gaf als Adol-
phe de eerste vriend van Henriette. Jean
ne, de moeder van Gaston's kind werd ge-
speeld door Grete Diercks, in wie men ge-
makkelijk het fabrieksmelsje uit „Vruchtbaar-
heid" zal herkenenn.
Om de komische nummers, die voorafgin-
(;en is recht hartelijk gelachen. Wat was die
eeuw in de Amerikaansche klucht met den
mallen titel weer eenigl En dan de bokspartij
in de Nordisk-comedie!
De muziefk, piano en viool, was uitstuikend.
Vooral enkele fijne nummartjes van 4ii dua
alii «ht vaci.
sche macht van het N. V. V. is gegroeid van
90000 tot 250.000 leden. is de toekomst nog
somber. De eeonomische democratic is ni«
zoo vlug te grondvesten als de politieke de
mocratic De arbeiders zijn met de tegenwoor-
dige producticproeven niet meer tevreden
met hun plaats, zij willen een grooter aandeel
in de productie; zij willen beter en ruimer le
ven In het ram dezer kapitalistische samen-
leving wordt hun niet meer tegemoet geko-
mne en zal een scerper strijd aanvaardt rr.c«-
tcn worden.
Hierna behandelde spreker in verband met
de productie het begrip van socialisatie, het
welk nu intemationaa! een gevleugeld woord
is gewor(jen.
De strijd der arbeiders moet niet uitslui-
tend zijn voor hooger loon en korter at beids-
dag, dit moet een Bvperkte rol zijn. De ge-
vonadg trust en kartels zijn de factoren voor
de duurte
Niet alleen materieele bedoetingen mogen
funcfionneeren, maar ook aen str^d tegn: l.st
kapitalisme en voor de socialisatie moet met
alien ernst worden aanvaard. De socialisatie
der bedrijven kan volgens Lenin ook worden
beheerd door arbeiders, al kunnen zij een
beetje schrijven. Daarom heeft Lenin in Rus
land de diredeuren en bedrijfsleiders afgezet,
wat volgens spr. een verkeerd systeem is. De
arbeiders zijn nog niet voldoende geschoold
om zich met zoo'n groote taak te belasten. De
socialisatie is evenals het kapitalisme een
langdurig preces en kan ons brengen naar het
socialisme. Dit kuunen wij dan alleen be-
werkstelligen door onze machtspositie in de
wetgevende lichamen te versterken.
Eeonomische versterking is eveneens be-
slist noodzakelijk, omrede een massa arbei
ders nog onverschillig en vij&ndig tegenover
ons staan. Een spoedige machtsvermeerde-
ring kan de wereld aan den rand van het
bankroet plaatsen, Wij zouden de boel hier
door in elkaar trappen evenals in Rusland.
Leed en mis^re moeten wij dan medemaken en
den wederopbouw duurt lang. De bedr ven
moeten wij niet verstoren. maar trachten over
te nemen en komen o. m daarvoor in aanmer-
king: mijnen. spoorwegen, scheepvaartmaat-
schappijen, electrische bedrijven, kloeilam-
penfabrieken, welke bedrijven door enkele
personen worden bestuurd De scheepvaart-
maatschappijen hebben millioenen verdiend,
terwijl de firma Philips te Eindhoven. 141
pet. dividend uitkeert. Bij onteigening be-
hoort de schade vergoed te worden, doch de
bezitters moeten dit relf betalen door een
hoogere belasting en kan hierdoor tevens aan
de arbcidslooze inkomens een einde worden
gemaakt.
(Wordt vervoTgd).
NED. NAT HIST VEREENIOINO.
WEEKDIEREN EM INSECTEN.
De afdeeling Alkmaar van de Nederland-
sche Natuurhistorische Vereeniging hield
gisteravond een goed bezochte vergadering.
De voorzitter, de heer Maschhaupt. deed
mededeeling van de zometplannen. 7 Excur-
sies zuilen worden gehouden, waaronder een
op de Pinksterdagen naar Texel, en verder in
de omgeving, Bergen, Castricum, IJmuiden
(bezoek aan ae pieren), 't polderland, ook een
sloot-onderzoek en daaraan verbonden mi-
croscopisch bekijken van de kleine organ ia-
men.
Daama vertelde mevr. Hannivoort-Adriini
een en tnder over seheltwn. Ze bthanrieldn
achtoreenvolgens d* indneliag
