Eeetai Ntedclijk Museum. t.- tLKMAAK. 119 A (itil iii to ALKM A A It, up WaUiiisti«i 21 Ap I I BIT DE tiATCUB. Zi,tertiag 10 April ibeu „Aft8r-dinner" bij Mme de Pompadonr. ta it Tfti^ JwfMI. Bitarr SfflEDEOJ® MUSEUM 0AL A.S. zaUTDULQl, tf A'PRTT\ OEOKEKD eUlf VABT wtmmTmAMMB 4—UUR, Mfi'fflf wariMi TOIEGA3J!®iStEEOM VAffiF to €EEKRf lrfngTYBmng' BffitJEDtlfiBr MB 10 JAAR KUMSTHM MUST WiOBtDOHN TOBGELA- TBbT, VA35E 1^—4® AAA'S. SXECHTS 02J- des guelejdb. w KB LOKJliHX MAG MEET <3®- bgowf woede». H®T AAi?TAL <mJ^KTEimG® BE- ZOEEERB MAG NTET MJBHR BAH 60 BEDElAGHH IKiGASPG; BBBEEDBjCKAAT. aan de ondarrijdc te ac tidrtw, eufi&tM* bruin en ze herit een zwatten snavel. Soma vlndt men wijfjea met een weinig geel aan den bxh. M?ar 1« h«4 nki of doar reed* cat v.t»i gemaakt worc'tl* jt, hot onaentte £*- deelte is reeds klaar en vervaardigd van moa, droge bladeren en plantenvezds, Deze wor- den stevig met aarde aan elkander gekleefd, zoodat het nest niminer uit deoi boom kaa waaien. Als we hier eens weer komen, zullen we kunnen zien, dat het van binnen is bekleed met kleine plantendeelen en niisschien zullen we da." 00k zien vier of vijf mooie. eieren, rroenathijg blauw gekleurd en voorzien van .ichtbruine schakerlngen Ons Mereltje haast zich een> beetje met zijn eerste broedsel, omdat het later nog eens een nest wil maken en soma nog tweemaal, zoodat zoo n vocel- Jutd S141 ate pKJvauisa in Swst Mute win Z &- sen overleden en was dus rootnsch-catholiek. Ee nsteegje op de Heul, dat toegang gal tot het erf van bet iegenv.-oeirdige gebouw da U n i e, heetta vroeget Popmanasteeg. Door met een kwaatje verf op het naam- lige It in £en Jaar wel 10 h 15 kindertjes lean ijgen. Als er vroeger niet zooveel waren opgevangen, zouden er thans veel meer van deze nuttige vogels zijn. In de eerste negen raaanden van het jaar mocht niemand lijsters vangen, maar in October, November en De cember mocht je er vangen, zooveel je wilde, en de vogelvangers wisten dan met strikken van paardenhaar, waarbij ze de mooie, roode lijsiterbessen als lokaas gebruiikten, honder- den van deze mooie vogels te beniachtigen. Ze kregen dan wel 12 en somtijds 15 cent voor efix meereh wat voor de vogelvangers wel mooi was, aoch we vonden het erg jam mer, dat er zoovele van deze nuttige dieren gedood werden. Oelukkig ia het vangen thans bij de wet verbodeu. Nu zi]n lang niet alle lijsters, dio tn het najaar bij ons voorkomen, in ons land uitge- gebroedde meeste komen uit de groote bos- 9chen van Rusland en Siberifi en trekken hier alleen maar door naar warmere plaatsen, waar ze des winters vertoeven, Hoor, wat geklop is dat? !t Is haast of er iemand snei met een hamer tegen ccn boom klopt. We willen voorzichtig in de rich ting van het geluid voortgaan, want stellig wordt het geklop veroorzaakt door een vogel. Hoor, telkens worditl het vrij eentonig gchamer hcr- haald Dat geluid. zoo het door een Spedit wordt voortgebracht, wat zeer w^arschijnlijk is. wordt .jSnorren*' genaamd. Kijk, daar zit hij tegen aen boom. Door zijn bonte vederen valt hij wel in het oog. Zeer vlug en met rukken klimt hij tegen den boomstam op, en it hiji tegen den bast, die op sommi- een weinig losgeraakt is. De bordje de dric overtollige letters p e 1 weg te dekken te het gcpleegde kwaad woder te har- stelleo. 2. Varrutroek In een der localen van het gemeento-aithlef hangt eene door W. J. Hofaijk getoekendo copie eener groote kaart der nog onbedijkta Egmonder en Bergenneeren, dus van v66r 1S34. Ongeveer ter plaatse waar de staats- spoorweg AlkmaarHeiLoo en de Kalkovetus- weg elkander kruteen, nabij den oostalijlcaa oever van de Egmondenneer, ziet men esn hofstede aangewezen, warbij de naam Varue- broek staat; deze moet echter meer betroQea hebben dan alleen deze boerenwooing, imr mers den 15 Maart 1519 werd eene opachrijr ving gehouden der poorteren en inwonere van Alkmaar (hoofden van gezinnen en alleen wonende personen, denkelijk in verband met de heffing van het schoorsteengeld), eo deze vangt aan met „die Vardenbroek", (gevolgd door „Die Nijpoort), en noemt zfls personen; en een verpondingboek van 1534 noemt ifl „die Vardenbreuck" (voorafgegaan door din Nijepoort en gevolgd door ver de Oeeat) VOOR JONO EN OUD. Ik weet een mooi boschje, met berken en elzen, en langa den rand een krana van mei- doorns, waartussclien vlierboompjes zijn op- gcschoten. In den zojner is deze rand keu- rig, wanneer klimop, kamperfoelie en hoog- winde haar best doen, om de mooiste plantar jes in te nemen. Dan is er getnakkelijlc een plekje te vinden, waar je heelemaal in het ver- borgen zit, zoodat je door de groene blaad- jes de kleine vogeltjes kunt bespieden, zonder dat je zelf gezien wordt. In Mei en Juni willen we er meermalen heengaan. maar ook nu zullen we eens zien, of er misschien wat valt te bekijken. Aan de elzeboomen zien we vele katjea hangen; dat zijn verzamelingen van kleine bloemen. Wie lust reeft ze te bestudeeren, die moet maar zijn oogen den kost geven, en dan zal hij zien, dat er katjes zijn, waarvan de bloemetjes 12 meeldraden hebben en weer andere, die enkel 2 stampertjes rijk zijn. Die met de meeldraden noemt mien mam cli'ke er die met de stampers vrouwelijke bloemen, mannelijke en vrouweUiku bioemkatjea komen op denzelfden boom voor, en dan noetnf men ziiike plant en cenuh.i:izig; bit andere booicen, b.v. bij de wilgen, ziet men op de eene plant alleen mannelijke bloemeni en op tie andere weer alleen vrduwelijike. Hiennede staken we ons praatje over boo- men en we hurken een poasje neer bij de viot- lette bloempjes, die zien hier aan slechts twee plantjes hebben ontwikkeld. Lang niiet overal kunt ge deze geurige viooltjes vinden en ge- moet er ,al vroeg in het voorjaar naar zoeken, daar ze reeds einde April hun schoon hebben verloren. Dat is heel andere, als met het DriekLeurig Viooltje, dat je van Mei tot Sep tember en ook nog wel later op zand en hei- degrond kunt vinden. Maar aaarom wil het Welriekend Viooltje zooals het door ons ge- vonden bloempje heet, dan ook wel meer geuren, dan haar familieleden later doen en daardoor blijift het zijn naam getrouw. Omdat het zoo vroeg noemd Maarta spreekt van Blauw we genieten van de geuren dezer bloempjes en bewonderen tevens de mooie groene blar deren, aardige hart jes met stompe punt en voorzien van kleine haartjes. Het plantje komt niet voort uit een bolletje, zooals we dat hebben gezien bij het Sneeuwklokje, maar uit een wortelstok, die in den grond verborgen zit en voortleeft, wanneer bloemen en blade ren verdord zijn, om in1 het volgend voorjaar nieuwe planten te geven. Ook komen er zaadjes uit de vruchijes, die nieuwe planten kunnen voortbrengen, en deze vruchtjes groeien daar, waar de bloempjes nu zitten Maar nu moet ik nog even wat heel bijzou- ders van deze plant vertellen, n.l. dat er ook nog vruchtjes te voorschijn komen op andere plaatsen. Je zou zoo zeggen, dat kan toch niet, want eeret moet je bioemen hebben en' dan vruchtjes met zacjem. En toch komen on der aan' de plant vruchtjes yoor, die met klep- pen openspringon en daar heb je nooit bloe men gezien. De menschen, die veel van plan- ten weten, zeggen ons dat daar in't geheim telkens H pecht doet zulks om 3a insecten{ die zich achter den bast bevinden, te verjagen naar die plaatsen, waar hij ze zal kunnen krijgen. Met hun lange, kleverige tong weten de Spechten op deze wijze allerlei diertjes te vangen. Ook zitten ze wel op den grond, om weg te pikken mieren en mierenpopjes. Zoo doen ook deze vogels veel nut, maar ook brengen ze wel nadeel aan, door gateu in de boom "-chore te pikken, terwijl ze zich zelf ook wel te goed- doen aan- allerlri zaden en pit- ten van harde boomvruchtea. Zie, nu kunt ge ons Spechtje goed w.ianitmenVan bo ven is het vogeltje mooi zwartbont; rood vindt men op de onderdekvederen van den staart en den onderbuik. De overige onder- deelen behoorer. wit te zijn, maar ze zien groezelig en vuil, door het voortdurend schu- mx langs de boomstammen en takken. Naar zijn bout vederkleed word deze S pecht Bonte Specht en ook Eksterepecht geheeten; maar er komen bij ons ook andere soortcn voor, zooals de Zwjrte Specb-; de Groote en de Kleine Groene twee andere bon Specht. Ook nte Spechten, ijs er nog. beide kleiner dan die, waannede we nu kennis hebben ge- maakt. Deze worden genoemd middelste en kleine bonte Specht. Ook de Latijnsche namen van deze drie bontspechten willen we weer trachten te onthouden. Ze zijn: Dendroco pus major, D. medus en D. minor. Gemakke- lijk. niet waar! We willen nog even bezien den boom, diie daar reeds in voorjaarstooi prijkt. Hij heet Lijsterbes of Sorbus aucuparia De bloeme tjes komen reeds te voorschijn en slechts -".i- kele dagen nog, of keurige bloemtrossen, die jj. jekkeren geur vesrspreiaen, zullen zich ont wikkeld hebben. Als nog bijna geen en kele boom in ons boschje met grcene blaacljes prijkt. dan laat de Lijsterbes ons reeds gen id- ten van haar heerlijken gear, maar ook van haar mooie, oneven gevinde bladeren met somtijds wel negen jukken, dat ziju de kleine blaadjes, die aan beide zijden van de hoofd- nerf groeien. Als in den zotner de boom getooid is met groote trossen roode vruchten, ook dan is hij een sieraad in onze omgeving We willen er dan opnieuw naar kijken en dan zullen we zien-, dat elk vruchtje een kleiu appeltje is. J. DAALDER Dz. bloeit, wordt het ook wel ge- Viooltje, terwijl men elders v Viooltje en Nachtviooltje, ponden; de naam Varaebroek is dus vooral- egaan door het woord Vardenbroek, wai in beteekend hebben Vredebroek; de uit- broek wordt verklaard door ae drassi, van den meeroever al lagen ook zandgronden van Heiloo in de omniddellj<ke nabijheid. Een zeventi'g jaren geleden vond men but- ten de Kcnnemerpoort van het punt waar nu de villa Kennemerhoek staat, tot de brug voor de Lindenlaan ,4iet Buurtje". Het eerste pcrceel daarvan was de houten zomer- wouing van me\-."ouw de wed. mr. A. A. van der l.ey-Druvvesteyn Daarnaast stood een boerderij van Groenveld en vervolgena kwam een reeks van kleine tuinhuisjes, afge- wisseld door een nog al breede houten koe- pelbouw, die voor korten tijd, misschien een paar jaren-, bewoond werd door eene der treules Fontein Verechuir, die het daarbij behoorende groote terrein benutte om haar liefhebberij voor de bloementeelt te bevredir gen. Langs het Buurtje liep een voetetraatje no- vens een door twee rij en boomen beschaduw- de weg, die door een slootje gescheiden was van het weilandje Vogelenzang. Da eigenaar hiervan, de heer W. F. Stoel, wierp het slootje dicht, legde op het landje een kinderspeeltuin aan, en bezette vervolgens da zuid en oostzijden'met woningen. Hierdoor verloor het Buurtje, waarop inmiddels door bijbouw van keukentjes en slaapkamertjes de ruinhuisjes in kleine woningen voor lnade- lijke renteniers waren veranderd, zijn eenzij dig karakter en het werd geheel een straai toen van stadswege de weg geplaveid en platte linden vereierd was; men verzuimdfl alleen de straat door een naambordje te own ken. Een der renteniers kwam op den inval on zijn huis een nam te geven. Had de man au gekozen „Nooit gedacbt", „Veldwijk", Hou trust1' of iets dergelijks, hij zou er geen kwaad aan gedaan hebben, maar bij kooe do benaming „Varnebroek". Waarachijalijk be- greep hij de beteekenis van het woord uiet, welhcht moest dit voor hem de herinnering bewaren aan zijn plaats van herkomst of vroeger verdrijf, De burgers, die voor de straat een- naam verlangden, maar geenerlei aanwiizing van gemeentewege vonden, liepea, wat met te verwonderen was, in den val. Ik heb toen B. en W. gewezen op het onwen- schelijke van het hebben van twee plaatsen met dcnzelfden naam in 66ne gemeente, tn voorgeslagen de nieuwe naar at Linc-eniaan voerede 3traat Lindenstraat te noemt0. maar mijm uioeite is tevergeefs geweest. lie be- woners van Alkmaar mogen zich dus taana nog verheugen in het bezit van ttvee broekeHi een oude en een nieuwe. uij- met 8TADSNIEUW8. VERKEERDE NAMEN. Poppelmanslaart. Buiten die voormalige, reeds in 1809 afge- broken Nieuwlanderpoort, lezen wij op een bordje bovengenoemden naam. Toen dergelijke naambordjes in het midden der vorige eeuw werden ingevoerd, waxen er zeker nog wel lieden, die, zoo zij1 niet per- soonlijk leden der familie Poppeunan gekend hadden, daarvan van hunne oudere vernomen hadden; en deze lieden schijnen voor hunne veronderstelling geloof gevonden te hebben bij hen, die met het plaatsen der naambordjes belast waren. /L - >k-, erleflen in geweest, Mr. Jan Pieter Poppelman, ovm Januari 1805, is tweemaal gehuwd ge eerst met Cornelia Cunsira Hoefhamer, daar na met Elisabeth- Balk; van Gouda; van eerste werd den 4 April 1756 bij de ten weten, zeggen weTkendie bloempjes zitten, en dat noemen ze [eleerd woord: Xleistogamie". dan met een Rtjctiu We laten de Welriekende Viooltjes verder «W~.« 1795 Krtoor, Ml de mgerefor- meerde gemeente een zoon geddopt, y/illem Hendrik, van wie niets nader bekend is, en van de tweede vrouw, den 6 Augustus 1775. een zoon, Isaac Petrus, dece, den 21 Januari 1794 te Leiden als student in de rechten ingeschreven, later den meestertitel voerde en in 1811 lid werd van.den municipaleu raad en van 1802 tot 182a toen hij den 31 Jul! overfeed, notaris te Alkmaar was. Vermoede-u lijk was zijn broeder mr. Johan Pieter P., de den 30en Mei 1788 een der secretarisscn van Alkmaar werd, zijne betrekking door de De hofstede j.Kranebroek" ligt eea wei nig zuidelijker dan ons Varnebroefc. 's Winters bewoonde zij een aanziefl- lijk huis, waarachter stalling aan de Brille- steeg, aan de Oudegracht. Na haar dood werd het huis afgebroken. Op het open ter rein is later het huis gebouwd voor het hoofd der Burgerechool, en wel in de breedte in plaats van in de diepte, om het groote gat to vullea. (Wordt vervolgd.) OPENBIARE 1JEPSZAAL BN BOEKERTJ. In de afgeloopen maand werd de Open.ba- 2115 man1- rc Leeszaal bezochit door nen en 397 vrouwen, totaal 2512., tegen 2349 vrouwen, totaal 2708 m anneni en 369 Maart 1919. Uii der Leeszaal 31 Maart 1919. M leend werden aan leden banden tegen 2945 ia PROVINCIAAL NIEUW5L te ontidekken den vogel, die ons eenigeni tijd heeft laten hooren. Ha, zijn fluitend gezang heeft la ■daar zit hij- t Is een oude die men ook des wh tore geaurig «*u uui- mootffi. Hoe holder geel ts zijn snivel en hoe glimmend zwart rijn vsdc. pakie! Kent at zpn naam? Juiat- t Is de Morel ol IwS L^r. hair vliz»t ook bri wijfje, lijster dat even w«t ap da ivwwdaalao, maaa I bijvoe»mg tog eric den lOen Juni 1803, toen de revoluionnaire driftea was bekoeld waren, terug bekwam en den 3 Mei 1805 overfeed. Met deze heerem heeft ons laantja niets te maken gehad, want reeds op kaarten van 2 aeuwen v66d hun bloaitija zien wij dit laantje afgeberid, op m«et aJXH nwniloi*, op fans mal da 2m Papuaa is in UIT WIJDENES. So. 38 IMMt. flESEBBESK - TTT "*T^aCZZ2S3ZI rd nU u liohtheid, wuftheid eolfi: era ttijl tu» lareaa- genot eii onbewuatheid, welke't „apr&* nous la ddliige" ta kennan geeft. Van Loo en Beu- ubar h«bben hi*? hot riarlijksto van hun luchiig panaeei gsgersn. Falconnet iuX fqn- ate yan zijn marmerkunat en da door Mm© de Pompadour gestichte porseleinfabriek Tan S&vrea heeft bloomfestoonen gehangen om de apiegels, ©n de zaalhoekan en muurtafela veraierd met de koatbsarste vazen. Het diner is afgeloopen. Het geeelsohap begeeft zich in eon der praohtige aijzalen door wiar hooge met rijden damaat omgolfde venators het voorname gezelacbap het uit- adeht heeft op het lachende Seinelr.ndschap eener beginnende lent© onder middaglioht. Alton xijn in de beate atemming want de an- detra onaandoenlijke koning ia goed geluimd. Hij ia dit meeatal in gezelacbap zijner rinding rijke maitireaie, die duizend middelen kent om den door en door verveelden monarch in zijn humour te houden. Een dieer middelen ia het tafalgenot, dat hier door Lucullua ©elf niet zou zijn overtroffen. Dien dag heeft die mooie gaatrrouw op Bellevue een tairijk gezelschap vereenigd, da machtigaten van Frankrqk. "Want zij arneedt bet plan om dam veldtocht togan Frederik •net kraeht aan te pakkan. Zij heeft er lets ap bedaeht. Zij zal dletrfe do-en vervangen door De Biehelieu, en dezen dan later door haar gunateling De Soubiae. Zij waobt nu nog maaT op een toen&dering ran den maar- achalk, die voor andere vrouwen rich boo bc- minnelijk ©a voor haar, de macbtigate rrouw ran Frankrijk, boo hatelijk toont. Indien deze mooie rrouw, uit het volk op- gek? nmen, al niet een geboren koningin ia, zij ie door haar geeat en gratia waardig ko ningin te zijnWalk een berallige manieren, welk een breeden kljk op die eaken van ataat, walk eon achoonheid borendien! Haar oogen eijn weengal-ooa ran kleur en ran uitdruk- king, haar fqn gel a at ia edel ran vorm, en. coo doorachq.- »Jid van teint, ala ware het van SSrroa poraelem zelf. Haar de kleur harer wangen ie het teedere S^rree-rood „roae Pompadour" genoemd. Haar houding ia ata- tig en bevallig; zij heeft het apita in ha*'' - - wijden hoepelrok toeloopende keurslijf nisi 1 kraohtiger politiek. Krachtige 11V.„T« ia Vial, nmi 't BVfl* Uana 00k haar intieme vriendln, da hertogin de Mirepoix, la marfichale, deelneemt, houdt zij sltijd De Ohoireul en Da Eiohelieu in het ooj;:. do\ dn'» do earzfa d«a goaatigen maarachalk tar sijde neemt, en het ia haar alaof zv) ?a*dt waarover de twee het hebben. 0 zeker, het ia over het door hoar bedachte veldtoehtaplan: Pruiaen moet «aangevallea wot den aan den Elbe en den Odor tegelijk. De Franschen ©n „de Keizerlijken" zullen Frederik dan aantasten over Maagdenburg, en de Russell, bij wie zioh nu 00k de Ziveden hebben gevoegd1, mo ©tan dat doen over Stet tin. Terzelfdor tijd zal dan door de Ooaten- rijkaobe Nederlanden been eon Fransch lo- gerkorpa de EongelBcben in bedwang houden in Hannover. Indien dit met De Bernia ©a Pari#Duverney orerlegd plan, waaraan Do Richelieu een begin moet inaken, volvoerd wordt, dan duldt het geen twijfel of Frederik Bal weldra vernietigd zijn, en de Engelacha koning zal, om Hannover te behouden, de Franeohe kolonien ongemoeid laten. Terwijl Bij zenuwachtig haar flonkerenden waaier op en neer beweegt, ziet zij hoe Da Ohoieeuil, na een pooaje met don gevreeadoii maarschal-hartog gefluisterd te hebben, de zen bij de hand1 neemt en ix haar rich ting voert. Haar fijn gaeicht wordt rood van ont- roering. Liehtelijk buigt de jonge dipiomaat rich over de eofa van de gunstelinge de» ko- ninge, en daardoor het gesprek der dainei afbrekende, fluietert hij haar iete in het oor. HVi« aveo plaiair 1" hoort man ?/Ime de Pompadour Beggen, terwijl zij Da Richoiieu met haar liefaten glimlach aanziet. Deza buigt rich over de hem toegostoken hand dor snarkierin, en ku»t die eerbiedig. De Koning ziet uit ziju omgeving naar zijn vriandin, en is getuige van de reeds zooveelste verzoening van haar met eijn bevoorkeurde vriend Da Richelieu. Met zijn moeden mond en onver' schillig hoogmoedige gelaatsuitdrukking glimlaoht hij. Deze verzoening beteekent een krachtiger aanval op Frederik: Richelieu zal dus d*Elstr4e vervangen. BBj vindt het goed. Wat kan het hem *chelent Al i* hij dan. koning! Madame de Pompadour is voor een 1 *a 1_ w» r»,l i 4m q! it. T.1 1 f\ X IE door MAUY-ITB WA.GENYOORT, CH&druk r«rboden.) Voikereu eijo als dlaneers in, een quadrille, waarran de oorlog de dausmeester is, en de eeuwer. het orchest zijn. De „s5ovaniarige oorlog", in de 18e eeuw, ia over Midden-Europe uitgebroken, de volken van Centraal Europeof liever toen: de voisten met hun lagers van huurlingen stum, ©vermis wij dit nog zoo korti geleden gerien hebben, in Belgie en elders nan ouzo grenzen, doeh daai niet alleen, tegenovor elkaar. De strijd gaat in hoofdzaak tusschen Frederik den Groota, viouwenhater, en drie vrouwen: Maria Tlhefesia van Oostenxijk- Hongaxije, Elisabeth van Rueland en Mme de Pompadour, maitresse en titre van Lodewijk XV, koningin dus van Frankrqk, maar van de linkerhand. Pruisen staat met Eingeland tegenover de troepen der Dubbele Monarchie, van Frankrijk, van Rusland, maar Frederik is als generaal meer waard dan alle veldhee- ren zijner rijanden. D© oorlog laat Italie niet ongemoeid, maar Span] a en onze republiek kijken toe: de danaers willen hen gaarne tot da partij overhalen. Evenals nu kort geleden is onze neutraliteit dan een doom in 't oog der wederkeerige vijanden. Doze oorlog is wat Frankrijk betreft une petite guene van Mkne de Pompadour. Frank rijk immera ertreed nog uiet lang te voren naaat Frederik tegon Maris Theresa a Maar de „oada Frits11 heeft rin seharpe toag en nog •ohexper pen niet in bedwang weten «e1 hou- den over die gunstelinge des koning. _Sh*a- i beth en Maria Thereria. deze twee keizerin- J nen, hebben rich niet outrian de even be- gaafdh sis mooie doohtar van de beruchte Mimo Poisson te vleien. Ziedaar, waarom Fr.inikzijk tegen den vervaarlijken Pruisi- schen koning in't veld staat. Maar Frankrijk is dan nog wel waarlijk de machtigata natie van het Europeesche Vasle- land, ofechoon zijn verval reeds is begonnen. Het toont onverni etigbare levenakxachten. Bet berit nog een machtig leger, dat onder maarachalk d'Esfcrfe Frederik menigen rim- pel in het docrgroefde galaat snijdt. Maar o, A .11. IH71a4 Tsvi+in Rn. noodig om zich een wespenleest te geven. Haar kleod van gebloemde zijde is van be- koorlijke weerschijn, en haar hoog opgemaakt gepoederd kapsel is met zwaxe parelen door- regen. Aan het rechter-oog dTaagt de on- weerstaanbare een enkel moesje, dat met don geestigen glimlach harer karznozijnen iippen haar ^moordd'adig" maakt. De maitresse zit op de sofa nasst mevrouw de Oheiseul—Stainville. Deze is de eenige dochter van den aartsmillio n&ir Crozat en gehuwd met den graaf de OheiseulStain ville, die bijeonder bij Mme da Pompadour in da gunst stAAt «a ewlang door haar toedoen als eerste minister tal regeeren. En terwijl mevrouw d'Ss trades op een tabouret naast haar, luistert naat het lieve verhaal van de ambaasadrico over.het laven in Rome, waar haar echtgenoot een paar jaar met het groot- ste succes de Fransche amhassade aan het .pauselijk hof van Benedictus XXV heeft waargenomen, houdt de gastvrouw het oog gericht op De OhoiseulStainville zelf, die in den groep des konings geestig aan het ge sprek der heeron deelneemt. Hij is leelijk, die Ohoiseul, zijn yoode haar schijnt door den poeder heen; hij loenscht 00k; zijn mond is dik van lippen. Maar hij is geestig. Hij overziet den toestand onmiddel- lijk en weet er partij van te trekken. Hij durft kortom. Daarom voelt Mme. de Pom padour rich tot hem aangetrokken. Hij is ge- heel van haar afhankelijk, en reeds in plaats van de ambassade te Rome, heeft zij hem dien gewichtiger post te Weenen opgedxa- gen, waarheen hij weldlra op weg zal gaan. Zij riet hem met welgevallen aan, en terwijl zij met een half oor luistert naar Madame de Stainville, glimlacht rij dankbaar wijl De Ohoiseul en De Richelieu don koning weten te loan glimlacheu, ofsehoon rij niet verstaat' of Zij zwakke politiek: hern is het om 't eveft. houdt van regeeren. Zij liever dan hij. En nadat hij het ledige kopje op het eil- veion blad1 heeft gezet, dat Collin hem roor- houdt, haalt hij zijn gouden snuifdoos uit den zak zijner goud-gegalonneerde uniform- rok en neemt eon prise, terwijl hij zijn minis ters De Bernis en Paris-—Duverney de ear aandoet hun de snuifdoos voor te houden. Onder een kopje koffie en een snuifje des konihgs werd aldus door een mooie vrouw over het lot van Frankrijk en Europa be- slistin het midden der 18e eeuw. die maarechalk d'Estr6al Wat 'n Jantje Se- cuurt Wat doet hij' alios langzaaml En dit, terwijl Mm© da Pompadour haast heeft om haar beleediging op Frederik te wxeken, en haar two© keiaexlijka vrieud'innen ter will© ta zijn. Zij denkt, rij spreekt ex over hem te ver vangen. Door wien! Wel, natunrlijk door haar vriendi en gunsteling den prins da Sou- bisa. Ongelukkig komt die vooreerst nog niet tls generaliarimus in aanmarking. De Riche lieu gaat voor. D© Richelieu! Hij i» haar vijand, zij weet hot Vrieud an gunateling van den 'koning, minnaar en gunsteling van alle xnooie vrou wen aan het hof, leverancier van koninklijke maitresaen tot la Pompadour op Lodewijk alles overheerschenden invlood wist te t heeft hij reedv ca9er dan eenmaal een winnen, getraoht haar to doen vallen- Dit vergeeft rij hem nooit, natuurlijk. Beide, Mima, de Pompadour ©0 de nertog do Richelieu treiteren elkaar_ zooveel moge- lijk. Ala de gunatalinge migraine heeft, richt de maarschalk in de vertrekken boven haar hoofd van het kaateel van Versailles een danspartij aan. Wanneer da Richelieu eens rolop de gunst dea konings bezit, overlegt y-mn. de Pompadour een middel om hem voor een poosje in den Bastille op te bergen. Maar zij gevoelden wel, dat zij all© two© elkaar noodig hebben Hu zijn zij ©chtpr op-tuenw gebrouilleerd, sonder dat de trage koning er iets om geeft, als Mme. die Pompadour op haar prachtige buitenplaate Bellevue aan de Seine koning en hof opnieuw ter maal+ii i ontvangt. Dit tooverpaleis heeit da komaliuke gunitelinga does inrichten met al dan verfijnden smaak, waarover rij zelven en mot al de millioenen, waarover, ondanka da nooden yan halt lager, da koninklijite #cha.tkiat beschikt^ Haerlijk gela^en op een heurai ia dit be- koorlijX buitenverblijf door la Pompsddar Msuekt) m dan diaa zij-zalva gaaokapen sal aiaaljjlahaid, laai»hasd, Want zij bemint Lodewijk. Indien zij rich aan haar koninginnemacht vaatklemt en de etaatszaken beheorscht als een minister, ie dit niet enkel uit beerschzuoht, maar vooral wijl zij den ontgoochelden en ontmoedigden koning van Frankrijk, die van niets en nie- mand ooit heeft kunnen houden, het metier r0y wil verlichten. Deze zelf-opgenomen taak volvoert zij met talent, ofsehoon niet geheel Bonder kortrichtigheid. Zij is immers een vrouw. Zij laat rich teveel leiden. door haar gevoel, haar haat, haar vriendschap. haar ijdelheid. Lodewijk is nog in de kracht zijns levens; al wordt hij dan wat gezet, en in den vollen bloei zijner mannelijke achoon- heid. Zij heeft hem lief, geheel geestelijk nu, want zij is het, die de instelling van het zoo- genaamde „hertenpark" heeft bedaeht, waar- in de koning aan zijn onbedwingbare harts tochten kan botvieren, Bonder beheerscht te worden door een andere vrouw, die haar on Frankrijk zou schaden. 0, zij wenscht s ko- ailing grootheid 6U macht doc* Frankryk? wapenroem en voorspoed. i.r«HT jiuigt daarom begeert zq, dat het Fransche leger krachtdadiger aan den Rqn optrede dan waartoe D'Estrte moed of lust heeft. 0, die Frederik 1 Hoe haat zij hem als Francaiee, als vrouw, wijl hij alle vrouwen veracht, als markiezin de Pompadour, die rich herinnert eigenlijk Jeanne Antoinette Poisson te heetcn, en dat haar vader hq ver- stek tot de galg werd veroordeeld en haar moeder 66k niet veel zaaka was. Tot nu heeft zij al haar vijanden vernietigd: de Manrepas en d'Argenson, de ministers, die den baat der Parijzen&ars door venijnige liedjes haar wakker hielden. Maar die Frederik, die vrouwenhater, is haar te stork, no,g starker dan de Richelieu, de rrouwenvriend, diea zij nu tegen hem in hot veld wil jagea om hen daarna te doen vallen voor haar gunsteling De Soubiae. In fijna kopjes van S6vres op zilveren bift- den wordt de koffie rondgediend. Do koning en zijzelve worden bediend door haar maitro dTiotel Colli -:, met het kruis van den Heiligen Lodewijk op da bor.t. Haar lakeien in gel© kazal ken, waaronder een jonge oeger rqkelqk met gond g.i»iard, presanteeren het welrie- kenda rocht den gaaten, het gesprek m de goudged6corserda en met doeken van Bou cher besohildorde zaal is lsysndig luid, vooral in den groep daa konings waarin men het nu heeft over den ksrkslqksn strjjd na Frankrijk tegsn de oppermacht der Jezuite*. En terwijl Ifims de Pompadour n-a» luistert naar de verfcellizg ra* flkeiesui—Staimrille: sea r«s>l steeds tU'^wr do t OAC 1 n La,j\n«*inn1 /VrtM 11111/1 Btaat der Hutsps^rbank. Te goed der deelhebbert op 1 Jan. J 84196.71, tagoed der deelhebberz op 1 Jan. 1920 9868X96. Op 1 Jan-1910 waren in om- loop 264 boekj'es. Rekening der bank. Be drag der bank op 1 Jan. 1919 88142.60K, bedrag der bank op 1 Jan. 1920 98216.07, te goed der deelheb- bers op 1 Jan. 1920 93631.96, geheela winst 4684.12. Bezittin^ezi der back! Tcfeal 101T16.0TP achuldan 8600, zuiver besit f 9ti216.07. OBDAM (Maart.) (Geboren Tamis, s. van Johannes ran Diepen en Antje Boots. Johanna, d. rs* Mcolaae Jouker en Jansjs van Diepsn. Petrus Johannes, z. van Cornelia Bakksr an Anna Schouten. Jaoobus Nicolaas, van Johannes Cafcharinua Gisling an Jansjs Veonboer. -—Jan Pis ter, a. van fliauwaxt Jonker an Janaja Slot. Ovarladen Patrua Swit. end 26 j'aas. Jan Eark, waduwnaa: van F!ia*bath Xm out! 80 jaar. Catharine Hragiiha an N-ioolaaa, docktar en »»oa ran Wiikriintt* «a Axlqj* wagaiafMaa'ijk an I |ua

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1920 | | pagina 7