DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. J?o. 96 HonJard twee en twinfigste Jaargang 1920 ZATBRDAG 24 APRIL. Een verrassing yoor Huiseigenaren. te b.uur. BILL UK TARIEF. DT! ggggg? Uoefaal S SlffSen. Deze Conrant wordf ELKEN AVOND, behalve op Zon- en Feesfdagen, nitgegeven. Abonnementsprijs bij vooruitbetaling pet 3 maanden vooi Alkmaar 2.banco dooi het geheele Rijk 2.50. Aizonderlijke en bewijsnnmmers 3 cents. L<& Prigs dec gewone AdvertentiSn. Per regel f 0.23, bf groote contracten rabat. Oroote letters naar plaatsrnimte. Brieven banco a an de N.V. Bock- en Handelsdrnkker^ v/h. HERMs. COSTER fit ZOON, Voordam C 9. Telefoonnummer 3. Een huiseigenaar Heeft in onze hedendaag- sche en ook in onze vroegere samenleving, eigenlijk nooit een eervolle positie bekleed. Met die vroegere samenleving bedoelen we dan het tijdperk v66r den grooten, alles ont- wrichtenden oorlog, voor de huiseigenaren het gouden tijdperk, waarin de goeden met de kwaden met den veelzeggenden naam van huisjesmelkers betiteld werden. In dien naam alleen al lag een ernstige be- schuldiging, een scherp verwijt opgesloten, want huisjesmelken wil zeggen van den onge- lukkigen huurder halen wat er van te halen is. Dat het woord huisjesmelker burgerrecht verkregen heeft, is het beste bewijs, dat er onder de vele goede en betrouwbare huiseige naren heel wat zwarte schapen hebben rond- geloopen, die van den plaatselijken woning- nood misbruik hebben gemaakt door hun huurders tot belangrijke financieele offers te noodzaken. De oorlogstoestand heeft hierin verande- ring gpbracht. De woningnood steeg, de waarde der huizen werd met den dag groo- ter, de huiseigenaren droomden reeds van onvoorziene oorlogswinsten, toen de regee- ring, die het volk door crisis-wetten tegen hongersnood en woeker wilde beschermen, de Huurcommissiewet in het leven riep, welke later door aanvullingswetten gevolgd, den huiseigenaren elke onbehoorlijke winst en elke speculatie onmogelijk maakte. Wij hebben vroeger al eens uiteengezet, dat deze wettelijke bepalingen hoe tegemoet- komend voor de huurders en hoe noodzake- lijk ook in een tijdperk van een groot wo ningtekort tegenover de huiseigenaren zelf zeer onbillijk waren. Het geld heeft slechts de halve waarde van /roeger of wat hetzelfde beteekent: iedersT>e- zittingen zijn in guldens uitgedrukt thans tweemaal zooveel waard dan v66r den oor log. wie jesmelkerSt ten slottc zijn zij toch Nederlandr sche staatsburgers, die op dezelfde rechten als ieder ander kunnen aanspraak maken, wien men niet zonder noodzaak de vrije beschik- king over hun kapitaal mag ontnemen. En daarom is destijds in de Huurcommis siewet ook bepaald, dat zij zou ophouden van kracht te zijn zoodra normale toestanden te- ruggekeerd zouden zijn. Helaas komen wij meer en meer tot de over- iuiging, dat er heel wat abnormale toestanden zijn, die wij vooreerst niet meer kwijt raken en daartoe behoort in de allereerste plaats de woningnood. Er is voor de regeering nog evenveel reden als vroeger om te dien opzichle met wettelij ke dwangmaatregelen het naar boven vliegen der huurprijzen en de catastrophe, die daaruit vou volgen te verhinderen. Maar anderzijds kan men toch ook de huis eigenaren niet voor onafzienbaren tijd de stiefkinderen der samenleving doen blijven. Nu heeft, zooals wii vroeger bij de besprc- king der desbetreffende nieuwe weisvoorstel- len reeds uiteengezet hebben, de regeering r do /ie toen zijn geld in schepen, landerijcn, machines of andere roerende of onroerende goederen stak, ziet thans de waarde van zijn beziittingen verdubbeld en is daardoor ook ifl de gelegenheid de dubbele rente van v66r den oorlog te trekken. Is hij daarbij in de gelukkige omstandig- heid, dat er groote vraag naar zijn bezittin- gen bestaat, dan. kan hij de rente van zijn in die bezittingen gestoken kapitaal zelfs meer dan verdubbelen, zonder dat nog van het ma ken van ongeoofloofde winsten kan worden gesproken. In die gelukkige omstandigheid zouden ze- ked de huiseigenaren verkeeren als die regee ring hen niet onder den wettelijken duim hield. Het behoeft geen betoog meer, dat de thans te bouwen woningen twee- h driemaal zoo duur zijn, als die welke v66r den oorlog ge- bouwd werden. Dat wil dus zeggen, dat de huiseigenaren met een gerust geweten twee- a driemaal zooveel huur als vroeger kunnen vragen en het is te begrijpen, dat dit ook ge- eischt zou worden van huurders van om het zoo eens uit te drukken vooroorlog- sche huizen, welke den eigenaar slechts aan belasting en het hoogst noodzakelijke onder- houd iets meer dan vroeger kunnen kosten. De regeering heeft in het oog gehouden, dat de volkshuisvesting in deze tijden van woningnood een maatschappelijk belang van groote beteekenis is, zij heelt door wettelijke bepalingen niet alleen den woeker, maar zelfs de, in verband met d6 veranderde toestanden, geoorloofde huurverhooging onmogelijk ge maakt en de huiseigenaren zijn daarvan de dupe geworden. z.ij zijn, uitsluitend door de omstandigheid, dat zij een verkeerde geldbelegging deden, zwaar gestraft en achteruitgezet bij hun bu- ren en vrienden, die hun geld op andere wijze hebben vastgezet en daarvan thans de belang rijke winsten in den zak steken. Den huiseigenaren is zelfs de vrije beschik- king over hun eigendom ontnotnen, zij zijn in vele opzichten door de regeering in een hoekje gedrukt. Maar zij kunnen en mogen daar niet blij- ,-ven. Want elke crisiswet is een bijzondede wet, die op noodzaak door abnormale omstandig- heden berust en die zeer vaak in strijd is met het rechtsgevoel van het volk. Ook wetten als de Huurcommissiewet zijn dat. Wij mogen nog zoo weinig sympathie heb ben met de categoric der' veel gesmade hum bezitters, die. na zoo lang gekneveld en ge- bOnden te zijn geweest, eindelijk het vooruit- zicht hadden, dat hun banden wat losser ge- strikt zouden worden en die nu door het Am- sterdamsche adres weer in hun ongelukshoek- je gedrukt worden, wien de prop opnieuw steviger in den mond gedrukt wordt, om hun Jiet schreeuwen om redit en rechtvaardigheid te beletten. Met hen heeft men in Amsterdam geen me- delijden. Zij zijn en zij blijven in veler oog de woe- keraars der samenleving, die voor de misdaad van het woningbezit de straf der voortduren- de regeeringsbemoeii'ng moeten dragen. BU1TENLANDSCH OVERZICHT. dit op gevonden, dat den huiseigenaar <foor de diverse Huurcommi^ien 'zou toegestaan worden de huren telken jare met een zeker percentage te 'verhoogen, zoodat de overgang van de oude- tot de noodzakelijke nieuwe huurprijzen in geleidelijke sprongen, over et- telijke jaren verdeeld, tot- stand zou kuimen komen. Dat beteekende dus eeri koordje voor koordje losmaken van de gebonden huiseige naren, totdat zij vrij en ongehinderd de voile rente van hun in waarde gestegen eigendom- men zouden kunnen opeischen of in meer sociaal-democratische termen uitgedrukt told at zij met hun kapitalistische neigingen opnieuw op de hedendaagsche maatschappij zouden kunnen losgelaten worden. Het was wel niet veel wat- de iegeering hun beloofd heeft, maar het was toch een bil- lijke behandeling met de voile vrijheid als uit- eindelijke belooning voor hun gedwongen naastenliefde. Helaas, de gemeenteraad van Amsterdam, waar men streeft naar gelijkmaking van de huren der oude woningen en die der met overheidssteun gebouwde, zal wecr roet gooien in het toch al zoo onsmakelijke eten aer huiseigenaren. Burgemeester en wethouders van onze hoofdstad hebben den Raad toch dezer dagen een adres tot de Tweede Kamer voorgesteld, waarin zij deze dringend uitnoodigt op de plannen ten opzichte der huiseigenaren niet in te gaan, Met huiseigenaren, zegt het adres al is het dan ook niet in dezelfde woorden be hoeft niemand medelijden te hebben. Zij zijn met een beseheiden fooitje en -een paar waardeerende woorden meer dan vol- doende voor hun gedwongen filantrophie schadeloos gesteld en wanneer de regeering nu toch van plan is om de huurders in den loop der komende jaren geleidelijk wat meer te laten betaJen, dan zou net al heel dam zijn, dat meerdere in de zakkeft. van de huiseigena ren te steken, zoolang men het zelf nog best gebruiken kan. Dus moet de Raad aan de Tweede Kamer verzoeken, het daarheen te sturen, dat de huurders van voor den oorlog gebouwde huizen zooveel meer betalen dat binnen een vijftal jaren 160 pet. van de vroegere huur- som wordt opgebracht. Reeds hebben de Huurcommissies hier en daar een 10 h 20 pet. verhooging voorna- melijk door meerdere onderhoudskosten toegestaan en wanneer dit nu ten bate der huiseigenaars op 20 pet. bepaald wordt en deze ontVangen tevens 10 pet. als beloonin. voor hun woningbeheer, dan blijft er nog 3' pet. van de 160 pet. over, die B, en W. van Amsterdam, in strijd met het regeeringsont- werp, niet aan de huiseigenaren willen uit- keeren, maar waaruit zij een fonds willen vormcn dat pl.m. 60 millioen per jaar zou bedragen waaruit bijdragen voor nieuwen woningbouw verstrekt zouden kunnen wor den. Die woningbouw zal in de eerstvolgende jaren nog zware offers eischen en op deze wijze, zoo meenen B. en W. van Amsterdam, zou men de subsidies maar voor het grijpen hebben, waardoor de aanbouw van nieuwe woningen een buitengewone vlucbt zou kun nen nemen. Het is inderdaad1 heel vemuftig bedacht, maar er zal ongetwijfeld een categoric Neder- landers zijn, die het met deze nieuwe voor- stellen hopeloos oneens is. Niet de huurders, want als deze toch moe ten betalen, blijft het hun vrij onverschiliig of zij door de kat of den kater gebeteu worden, of m. a. w. het Rfjk dan wel de huiseigenaren met de meerdere huurpenningen gaat strijken Maar wel de huiseigenaren, de bezitlooze Aan alles komt een eind, dus ook aan de behandeling van de zaak-Caillaux. De eertijds geduchte politicus, die gelijk men weet, be- schuldigd was - ,a hoogverraad en verstand- houding met den vijand, is door zijne advo- caten schitterend verdedigd en zelf heeft hij ook nog een pleidooi gehouden. Gevolg van een en ander is geweest, dat zijn rechters de tenlastelegging niet hebben kunnen vol- houden en zij hebben uitgemaakt, dat het ar- tikel van het Code Penal op hem toepasselijk was, volgens hetwelk hij, die contact met on- derdanen van een vijandelijke mogendheid zoekt, ook zonder zijn land te willen verra- den, doch zoodanig dat uit dat contact toch aan den vijand mlichtingen worden ver strekt, die de veiligheid des lands of van zijn bondgenooten in gevaar brengen, gestraft wordt met een gevangenis van ten hoogste 20 jaar, of onder toepassing van verzachtende omstandigheden van ten hoogste 5 jaar. Cail- laux is dus volgens den Senaat niet opzette- lijk landverrader, doch niettemin door zijn handelingen, zij het onbedoeld, verrader van zijn land. Hij is nu, met inachtneming van verzach tende omsiandighcden, veroordeeld tot 3 ja ren gevangenisstraf. onder afti'ek van de pre- ventieve hechtenis, die 27 maanden heeft ge- duurd, waarbij dan nog 7 maanden gevoegd worden als vergoeding voor de cellulaire op- sluiting. Van de 3 jam zullen dus 34 maan den worden afgetrokken, zoodat Caillaux nog 2 maanden in de gevangenis zal blijven. Daar bij komt echter nog, dat de 57-jarige veroor- deelde gedurende vijf jaar uit rrankrijk zal worden verbannen en voor den tijd van 10 jaar hem de poiltieke rechten zullen worden orttnomen. Als politicus is-Caillaux dus af- gemaakt en zijn politieke tegenstanders van weleer hebben dus hun zin. Dat de oud-premier veroordeeld zou wor den, was reeds bekend, maar nu aoet zich het" eigenaardige en niet goed te praten geval voor, dat hij veroordeeld is voor een mis daad, waarvoor hij niet terecht stond en dus ook niet verdedigd is. Als hij voor een ge wone rechtbank was geweest, had hij, toen de tenlastelegging niet gehandhaafd bieef, moe ten worden ontslager van rectitsvervolging, maar de Senaat aia hxsggaredhtsbof liad re bevoegdheid de aank.acht te wijzigen. Zou dit ook gebeurd zijn als ae be- klaagde niet Caillaux, maar een ander als politicus minder bekend man was geweest? De kosten van het ge 'ng, die ongeveer 800.000 francs beloopo n it den aard der tenlastelegging door de bekiaagde moeten worden betaald, zuiicis f -Ootend.els voor re- ken ing van den staat komen. Caillaux zal slechts 52 000 francs heten te betalen Het is gistercn te San Remo nog niet geko- men tot een bespreking van de Duitsche vre- desvoorwaarden. De ueeren hebben gister- morgen de beraadslaging voortgezet over de \rmeensrhe grenzen en over den aan den Armeenschen staat te verieenen steun. Dien- aangaande heeft de chef van de delegatie der Armeenschc repubiiek inhchtingen verstrekt. Het statuut van Smyrna is definitief goedge- keurd. In de middagbijeenkomst werd de Turksche kwestie verdei Miandeid.Het onderzoek van het vraagsti betreffende Batoem, waar omtrent men het dvies va<t miliiaire deskun- digen heeft gehoord, is voltooid. Men vroeg aanvullende inlkhtingen aan admiraal at Robocq, die t plaatse aanwyzig is Dat is alles wat van gisteren officieei be kend is. Officieuse berichten zullen wel vol- en, want gelijk de correspondent van het .fbl. opmerkt, doen de pe.-smenschen te San Remo alle moeite om een en ander te weten te komen, en speciaai om optimistisch stemmen- de symptomen i. vermelden, waarbij zij ech ter telkens weer door de ieiten worden gelo- genstraft. Zoo heerschte er, schriift hij, een oogenblik groote vreugde over het icit, dat Lloyd' Geor ge Millerafid eindelijk eens ten eten had ge- vraagd. Men meende er een teeken in te vin- den van meer toenadering /an de zijde van den Engelschen premier tot de Fransche stel- ling van strengc uiHoering van het verdrag, maar gisteravond t.ngelsche en Amcrikaau- sche journalist'ontvangend, sprak Lloyd George hur. Tw in den geest van de nood- zakelijkheid tot herziening van het verdrag toe. Hij vond, dat Duitschland het verdrag niet geschonden en geen onwil getoond heeft bij! de uitvoering; dat men het de niet-uitvoe- ring niet kwalijk nemen kon en dat 200.000 man troepen niet overdreven was, met andere woorden, zoo onderstreepen Fransche com- mentatoren: met al zijn gezag van Engelsch eersten minister en al zijn welsprekendheid heeft hij argumenten ontwikkeld, die Duitsch land ons morgen zal tegedwerpen als wij op uitvoering van het verdrag aandringen. Ete heele Engelsche, Amerikaansche en Italiaan- sche pers publiceert vandaag deze verklarin- gen en als nu de allies het Zaterdag eens worden over den tekst van de nota, aan Duitschland te zenden, waarin dp strikte uit voering van het verdrag wordt aangedrongen, dan is het alsof Lloyd George al vooruit aan Duitschland heeft doen weten: trek je maar niets ervan aan, want ik vind, dat ge alle re den hebt het niet na te komen. De Fransche pers heeft wellicht geen ongelijk dit een heel ongelukkige wijze van optreden te noemen en de meening uit te spreken, dat het minder erg geweest ware als Lloyd George en Nitti rond- uit geweigerd hadden te zamen met Frankrijk een nota te onderteekenen. De eenheid der al lies is slechts een woord, wanneer ze niet in praktijk gebracht wordt. BUITENLAND. CDNGRES DER FAN1SCHE SPOO RIWEG'BE A MBTEN. Donderdagochtend- is te Parijs een oongres der Fransche spoorwegbeambten geopend. Er waren 879 afgevaardagdien!, die 625 vakver- eenigingen en 368.941 georgairfeeerde be- amtoten veretegenWoordigden iDe eerste maatregel, waartoe besloten werd, was het zenden vam een delegatie naar de regeering, die opdrachit heeft, te eischen1, dat de spoorwegbeambten, die ten geyolge van de laatste staking onitslagen zijn, weer in dienst worden. geaomen. Het oongres was van- meening, d'at de regeering het accoord, getroffen n- de eindiging der jongste staking, met geheel had uitgevoerd. Van het resultaat, dat deze delegatie verkrijigt, zal afhangen, welke maatregelen het emigres zal nemen, ten eienlde de weaer indienstsiielling der oatslage- nen te verkrijgen. - VervolgenS legde de afgevaardigde van Elza eeni verklarmg af over de geb-'urtenis- sen, die zicii op het oogenblik in Elzas Lo th arin gen afspelen. Volgens dien spreker zou den de arbeiders in Elzas en Lotharingen niet dezelfde rechten hebben als de arbeiders in Frankrijk. Zij worden beschouwd als een soort van tweede ktasse burgers. De algemee- ne staking, waartoe besloten is, was volgenes hem uitgelokt door de groot-dndustrieelen. WO'LEN UIT 'DUITSCHLAND. De Gommiissie van Herstel heeft aan de te Essen aaniwezige Entente-commissie medege- deeld, dat zij geen toestemimiing geeft voor verdere kolenleveringen aan Nederlandl en dat eerst aan Frankrijk de geheele hoeveel- heid kolen, die het volgens het vredesverdrag moet ontvangen moet geleverd worden. Zoo lang dit niet geschied is, zal de commissie nie! ioestaaii, dat verdragen omtrent die leve ring van koleni aan. neutrale landen worden afg'esloten. ECONOM19CHE OONEEE.ENTEE. Donderdag is te Parijs de intemationale oconomischo oonferentie bijeengekomen, wel ke zich in het bijzonder met 'het wereld- voedselvraagstuk bezig hield. Nederland _werd vertegenwoordi'gd door de heeren Kaptein en Ever wij n. De conferentie zal heden de ver- Jcregen resultaten uitlvoerig publieceeren. Directeur: O. H. KRAK. Teletnr. Kedactie 83. Hoofdredaoteuri TJ. N. ABEMA. <1.1UaIam »<nl i,nn i-rii ll 1 I Art 1 DE OOKDOiGiSMISDADIGERS In het Engelsche Lagerhuia heeft Benar Law geantwoord op een aantal vragen betref fende de beetraffing der ooilogami sdadigers, w. o. een vraag: of de oorlogsmisdadigers, die niet voor het Hooge Hof durven ver- schijnen in staat zouden zijn, evenals de ci- keizer, een toevlucht te vinden in Neder- land. Bonar Law 'zeide, dat dit onderwerp zou be&proken. en naar hij hoopte ook beelisit worden op de oonferentie te San Remo. Er zijn eenige gevangenen in onze handen, zeide hij, die op de lijst van oorlogsmisdadigers voorkomen en zij zijn niet in vrijheid gesteld. BET MAINDAAt TOO®, ABtMENIS. Volgens een Badioberioht verzekert men in do kringen v^n de conferentie te San Remo, dat in geval Nederland na de Ver- eenigde Staten het mandaat voor Armenie mocht weigoren, dit zal worden aangeboden :an Noorw.~zen, of, in geval ook dit land mocht weige-%n, aan Canada, gelijk Lloyd George zou hebben voorgesteld. DREIGE3TDE SAlKTNGEIN W IT Alle. Vertegenwoordigers van de politieke en syndicaliatische werkliedenorganisaties van provincie Venetie besloten een algemeene staking in Triest, Istrie en Eriuli af te kon- digen. Zij verlangen de verwijd«riina van de arditi, die verschillende plastedijke werklie- denvereanigingen ontbonden en eocialistiache leidere aanvielen, terwijl eveneena de opbef- fing van den staat van beleg en h»t bouden van gemeentelijke verkiezingen wordt vor- langd De regeering aehijnt dece wrkiazingaB te vreezen. Nieuwe troepen arrives-- >n onop- houdelijk en de afkondiging van dem staat van beleg in de geheele provincie Yenetii blij'kt op handen te zijn. DE NIEUWE EJESWET IN' DUITSCH- LAND. De ..Nationaie Vergadering" hield zich Donderdag bezig met de nieuwe rijkskieswet. Een levendig debat ontspon zich over het kierecht van de soldaten. De beide sociaal- democratische fraotiea en de Duitech-natio- nale leider Von Grafe eischen het kiesrecht van de soldaten, eensdeels, omdat zij het heb ben gehad 'bij de verkiezingen voor de Natio naie Vergadering, anderdeels, omdat ook de soldaten het recht hebben aan het politieke leven deel te nemen. De andere partijen keurea da politdseering van het leger af, omdat deze kan leideh tot een verbrokkeling van het Heine leger, dat Duitschland mag behouden. Ook Rijksweerminister Gessler achtte, met het oog op de zware crisis, die de ryksweer doormaakt haar deelnexning aan politieken strijd geheel ongewenscht. Het kiesrecht voor de eoldaten ward ten- elotte verworpen. De wetsontwerp-verkiezing van den rijka- president door het volk werd in tweede an derde lezing aangenomen. DE VRED'ESAICTIE VAN PBESEDEWT W1LSION. De sub-commiesie van de parlementaire commissie van onderzoek uit de Duitsche nationaie vergadering heeft besloten, het voer de vredesactie van Wilson, essentieele deel der uitlatingen van den' voor den rech- ter-commissaris verhoerden majoor von P»- pen te publiceeren. Verdere verhooren in zake de vredesactie van Wilson zullen niet meer plaats vinden. VooTts werd besloten het geheele actenmate- riaal over- de gebeuxteniesen, die hebben ge- leid tot d,e vTed'esresolutie van den Rijksdag van Juli 1&17 zoowel als de besprekingan daaroimtrent te publiceeren. DE PROCESSEN UTT HEIT AfDLON- SOHANDA!AL. Prims Joachim Albrecht van Pruisen zal zich bij het vonnis van de rechtbank, volgene hetwelk hij tot 500 mark boete werd veroor deeld, neerleggen. Ook ritmeester Von Platen zal geen hoo- ger beroep aanteekemen in zake zijn veroor- deelimg tot een boete van 300 mark. Of prins Hohenlohe, die tot een boete van 1000 mark ie veroordeeld, in het vomnis zal berusten, ie nog niet bekend, doch wordt in kringen, die tot hem in nauwe betrekking staan, wel aangenomen. Het optreden van den Landesgeriohwiirek- tor Baumgarten in het proces tegen prina Joachim Albrecht van Pruisen zal thans de Nationaie Vergadering bezighouden. De damooraten hebben aan de regeering de vraag gesteld, wat zij denkt te doen, om de houding tegenover den beHaagde in het pro ces in overeenstemming te brengen met de .grondwet. Zij gronden hun bezwaren hierop, dat prins Joachim door den voorzitter ala „Eoninklijke Hdogheid" is aangesproken, hoewel er volgens de grondwet der repubiiek geen „Koninklkije Hoogheden" meer bestaan. De democraten keuren verder de geheele wijze, waarop de prina in bet proces is be- hdndeld, af. DE SAKSISCHE REGEERING. Het aftreden van het Sakaisehe kabinet Is het gevolg van dat van den: miniater«president Gradnauer, die zich zoogenaamd om gezond» hefdsredenen, terugtrekt. Verschillende Duit» sche bladen weten echter mede te deelen, dat. Gradnauer heengegaan is, omdat zijn pdaitie onhoudbaar geworden was door de flaters, die hij bij het optreden tegen den rooverhoofdman Holz begaan heeft. Er schijnt gebleken te zijn, dat by een tydlg ingrypen van een kleine troe»

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1920 | | pagina 1