Aikmaarsche Courantj
Aangifte van Leerlinp.
De Amsterdamsche week,
De Fabrieksrook.
t
Brieven nit Berlijn.
HoAdard Een en Twlnfigste Jaargang,
Zaterdag 5 Jnni.
PEUILLETOK.
Hw, 180,
(980.
ta betrsSt; «r lata VeeofruSzen era read'vsn
tucht, waarin een vertegenwoordiger van elke
categoric zitting heeft. Bij meeraerheid van
stemmen wordt vonnis gewezen. Daarbij
andtT beeld te gevw van de loTgevalTen ran
den Schouwburg dan Wybrands heeft
sing in eene strafklasse. Wie eene -
daan; een beeld! waarbij de geschiedenis der
verschillende gebouwen, van Set bestuur, van
XXIII.
De tedelijke verbetering der Ge
vangenen. Een boek over den stads
schouwburg. Het afscheid van Edw
ard Verkade.
De vorige week heeft (het belkende Oenoot-
schap met den ietwat ouderwetschen naam:
het Nederlandsch Qenootsohap tot Zedelijke
Verbetering van Gevangenen, te Amsterdam
zijn jaarvergadering geaouden. Ik noem den
naam ouderwetsch, maar wil daannede
'inkatcrdag is
i. Lr is
plaat-
_Jme poging tot
ontvluchting doet, wordt naar de Kijkawerk-
inrichting te Hoorn gestuurd, omdat hij de
betrekkelijke vrijheid van Veenhuizen niet
verdragen kan. Ook voOr ontspanning, on
derwija eniz. wordt gezorgd. Men geeft den
gevangenen gelegenheid tot spe"
en buiten8huis. Op Tweed en P
er zelfe een schaakwedstrijd gehouden
ook eene bibliotheek en dan wordt er een
weekblaadje uitgegeven om de gevangenen
op de hoogte te houden van hetgeen in de
buitenwereld, waarheen zij straks weer zullen
terugkeeren, voorvalt. Ook worden lezingen,
voordraohten enz. gehouden.
Het spreekt vanzelf dat de gevangenen ook
hunne vereeniging hebben. Zij is „Ons Be-
lang" genaamd. Zij stelt zich ten doel het
uitsdmjven van vergaderingen enz. Het lid-
maatsahap geldt in verband met de muta-
ties) voor een ma^nd. Als inleggeld wordt
van de leden gevorderdV, ons tabak. De
contribute bedraagt 2 pijpen tabak. Alle can-
didaat-leden wordenaan ballotage on-
derworpen.
De laatste bijzonderheden doen wat hu-
moristiscb aan, maar de geheele proef die
men nu met de oude landloopers- en bede-
laarskolonie neemt is toch een daad van
moed, is eene frissche poging om met den
En de vo
de bemoeienis van den magistraat enz.iets
meer op den achtergrond treden.
Aan zijn voornemen, de geschiedenis te
vervolgen tot het jaar 1872. toen de houten
loods op het Leidschplein door een steenen
gebouw vervangen werd, heeft dr. Worp
Seen gevolg meer kunnen geven. Het was dr.
terck die nu deze periode behandelde. De
Befpen verjongen en verfrisscEenT Op fiorow
plan (heeft gebracht.
WAGENAAR Jr.
»elen, binnens-J geschiedenis van den Schouwburg ^nT 1874
was reeds vroeger uitnemend beschreven
ouden sleur te breken.
uit-
voorloopige
komsten pleiten voor het nieuwe stelsel van
opsluiting. De heer Veenstra, inspecteur van
de reclasseering, deelde in de vergadering
mede, dat er gedurende 1919 van de uit cel-
lulaire gevangenis ontslagenen 25—30 pCt.
miislukt zijn, ea dat er van de 92 personen,
die uit de gemeensdhaps-gevangenissen ont-
slagen werden, maar 4 mislukt zijn. Toch
heelt de gemeensohapsstraf nog niet geheel
de overwinning bdhaald over de celstraf. De
oudere juristen vreezen vooral moreele be-
spreking van het betrekkelijk vrije verkeer
cfer veroordeelden, en een man als prof. Si
mons, die het nieuwe waarlijk wel aandurft,
waarschuwde Donderdag tegen al te hoog
gespannen verwachtingen. Men heeft, zeide
hij, aan de celstraf niet de fair chance gege
veil welke men thans aan de straf in gerneen-
sohap biedt. De geleerden blijken het aus nog
niet eens te zijn. maar er komt toch klaarheid!
Ook op het gcbied van de strafrechtpleging
daagt het in net Oostenl
door wijlen den fooneeh ecensent van het
Nieuws van den Dag, den heei" J. H. RAs-
sing. Het werk is met vele afbeehWm. o.a.
van de oude „Kunst-1 en vliegwerken" ge-
illustreerd.
m
Dinsdagavond heeft Eduard Verkade in
den Stadsschouwburg afscheid genomen van
het Amsterdamsche, het Nederlandsche pu-
bliek, met eene vertoooing van Hamlet en
van de zijde van dat puhliek is hem bij deze
^eleg""1, 1 -1-1- *-
nale tooneel, heeft gewaardeend en nig waar-
decrt. Niet minder dan Royaards znn wij
Verkade ihiervoor dank schuldig, en het was
dan ook goed dat de vertegenwoordiger der
Regeering, Mr. Duparc, administrakui van
de afdeeling Kunsten en Wetenschappcn aan
het departement van Onderwijs, Kunaten en
Wetenschappen beider namen als't ware in
een adem noemde.
Er is wel eens eene tegenstelling gezocht
tussohen beiiden, tusschen beider kunstzinnig
streven. Ik heb die tegenstelling nooit ge-
voeld. Beiden zijn zij vertegeniVoordigers van
de moderne school. Misschicn gaat Verkade
die jonger is dan Royaards, hlerin verder!
Maar zij bewegen zich toch in dezelfde riah-
nng. Al9 tooneeldirecteurou, als sollicitanten
naar den Stadsschouwburg, waren zij elkan-
ders mededingers, om niet te zeggen: concur-
renten; als kunatenaars waren zij elkanders
medestanders.
Verkade heeft niet louter erkenning gevon-
dfen voor zijn weik. Bij (het publiek niet, bij
de pers niet, en bij de tooneelspelers niet
Daardoor is er in zijn afscheid iets wrangs-
heeff zijne huldiging, Dinsdagavond, iets de-
moastrahefs ^ckreiren. Reeds de ttnii
geenszins aangeven dat het geheele genoot-
schap een oude-sokkenboel is. Integendeel,
bestuur en leden blijken steeds een open oog
te hebben voor nieuwe denkbeelden op hun
gcbied. Dat Meek ook weer op deze vergade
ring. Als punt van behandeling was namelijk
gekozen de ten uitvoerlegging van vrijheid-
straffen in gemeenschap, een vraagstuk
waarover twee voorstanders van die gevange-
nisstraf in gemeenschap, n.l. de heeren H. C.
C. Franck, onder-directeur bij het beheer der
Rijks-werkinrichtingen te Veendam en Jos. P.
Loeffen, kapitein-oirecteur van het fort bij
Spijkerboor, het woord voerden. Vooral wat
de eerste meedeelde omtrent het resultaat van
proef want het geldl nog altijd eene p
genomen wordt, schijnt werkelijk tot re
classeering te leiden. Aldus kan de gevangen-
achap weikelijk de voorbereiding zijn van den
terugkeer der veroordeelden naar de maat-
sdhappij. En hierop moet zeker de nadruk
vallen. Straf is niet alleen een middel van
vergelding, maar ook en vooral van correc-
tie.
De arbeid in Veenhuizen, zoo deelde de
heer Franck o.m. mede, bestaat in fabrieks-
tn landarbeid terwijl ae bouwvakarbeiders
ook in hun vak tewerkgesteld worden. Bij de
komst der gevangenen is begonnen met de
ontginning van 800 bunders heidegrond; 20
bunders zijn thans met aandappelen bepoot
Voorts is Ihet plan om 40 boerderijen te bou-
wen; worden wegen aangelegd, kanalen ge-
graven enz. Zoo leeren de gevangenen door
harden, gezonden arbeid geluk te vinden.
En eigeiiaardig is dat de meesten, ook stede-
lingen, den landarbeid gemakkelijk leeren, en
een
er al spoedig Van houden. Leiders zijn
voudige aibeiders, die de veroordeelden be-
handelen als mede-arbeiders en niet als ge-
straften; eene behandeling waarop de gevan
genen zeer gunstig reageeren. Wat de straf-
Er is dezer dagen een nieuiw boek over den
Stadsschouwburg verschenen, een boek dat
de serie van bestaande werken completeert.
Ik bedoel: dr. J. A. Wofp, Oeschiedenis van
den Amsterdamsihen Schouwburg (1496
1772) uitgegeven met aanvullingen tot 1872
door dr. J. r. M. Sterck. De laatste nam het
werk van dr. Worp over, toen deze overleed.
Het boek gaat voor een groot gedeelte pa
rallel met het bekende werk van Wybrands
dat echter bij het jaar 1617 aanvangt. De
laatste had indertija, naar verteld worat, zijn
gegevens als 't ware gemonopoliseerd. Hij
was de eerste die in het archief van het Bur-
ferweeshuis nasporingen deed naar de op
(en Schouwburg betrekking hebbende stuk-
ken. (Zooals men weet trok het Burgerwees-
fauis een tijdlang een groot deel zijner in-
komsten uit den Schouwburg). Die arbeid
vond waardeering bij Regenten, die hem be-
loofden, dat niemand, zoolang hij leefde,
zonder zijne toesteinming toegang tot het ar
chief zou hebben. Wybrandstwas toen nog
student. Later, toen hij een beroep als predi-
kant had aangenomen, veihinderden zijne
ambtsbezigheden hem zijne onderzoekingen
voorttezetten. En dus bleef het archief van
tooneelna
turallsme op den voorgrond stellen en van
anderen die de tooneelspelereroutine v66r
alles willen laten gaan. Dat was voor een
officigelen spreker, een de Regeering repre-
senteerend hoofdambtenaar, die zidi door
den aard ziiner bediening anders veelal tot
algenitenheden en vriendeiijkheden bepaalt.
al heel wat gezegd. Scherper zeide het echter
natmirtijk de adeur A. van Dalsum, die
geen blad voor den mond befaoefde te nemen
en uitsprak wat er in de harten van de par-
"Jgangers van Verkade omgaat, nu zij hun
88)
Roman naar kst En gel tab
840 BtSoth Tarkiagtoa.
HOOFDSTUK XVL
het Burgerweeshuis gesloten. Veertig j
lang heeft zoo de studie van de geschiede
aar
lenis
eta m, en niet afkeerig zijn van schablonen-
werk. Dat verwijt is natuurlijk geridht tegen
de acteurs van de oudere generatie, 66k de
Bouwmeesters, die zich met in het „gareel"
dat Verkade hun aanlegde, of liever: het ka-
uer waarin hij zijn kunst hield, wilden voe-
gen. In den tijd dat Verkade op het LeidsChe-
flem net bewind voerde, zag men dan ook bij
let Nederlandsch Tooneel een ware „sauve-
qui-peut" van de oudere krachten. Het was
eene botsing van twee kunstopvatiingen, twee
kunst-perioden, twee tijden, die men er
van den schouwburg stilgestaan tot groot schouwde, en waarvan Verkade tot on zekere
nadeel van de gesdhiedenis van onze letter- hoogte het slachtoffer is jrewoiden Tnf
kunde. In 1913 stierf eindelijk Wybrands, en u1-|L 1
kon de Worp zijn arbeid aanvangen.
Die arbeid gaat, zooals gezegd, evenwij-
dig aan die van Wybrands, maar is toch van
eenigszins anderen aard. Worp heeft uit de
arohiefstukken meer gehaald over het reper
toire en over de tooneelspelers. En daar nu
intussdhen ook de geschiedenis van ons dra-
zekere hoogte! want hij heeft er zijne idealen
I in^hoCt, al is hij een korten tijd sterk
gedesillusioneerd geweest mede onder den
indruk van de tooneelstaking. Uit het feit
echter dat hij thans zijne idealen op tooneel-
gebied tracht te verwezenlijken in Engeland,
let land van den tooneelhervormer Gordon
ma bekend is geworden (Hilman's alphabe-
tisch overzicht der tooneelstukken; de afdee
ling ^Nederlandsch Tooneel" van de Biblio
theek der Maatschappij van de Nederland
sche Letterkunde) is het mogelijk een heel
„Hc verbeelld' me, dat muziek gevoelens moet
welcken, en tafreelen schildieren in de gemoe-
dieren der menschen, die haar hooren, ging
Jibbis peinzend voort ,$1 naar den aard van
hun eigen natuui- en naar dien der muziek.
gebied tracht te verwezenlijken in
I het land van den tooneelhervormu vjuiuou
Graig, blijkt wel dat hij het geloof in die ide-
alen nog niet verloren 'heeft, dat het feu sacrl
nog in 'hem brandt.
Mogen wij hem over eenige jaren, in groo-
tere rijpheid, nog een? weer terugvinden als
leider van ons nationale tooneel, dat hij heeft
De musicus kan wel iets comiponeeren en het
Biefleni en daarbij wenschen, dat men aan den
eihgen Graal denkt, terwijl sommigen die
de muziek hooren, misschien denken, aan een
bidstonirii ^n. niwwr&n
-3ET HUTS E^r ZU3SP ESmiQEnOTG"
TE AMSTE'KDiAAL
Dramatische dichters van onzen tijd.
!De nieuwe tijdi heeft in .Duitsdhland een
nieuwe generatie van dichters doen gdboren
worden. Die nieuwe generatie is als de oude:
vol gloeienden hartstoch t, vervuld van een
diep geloof aan een toekomst, die verlossing
zal brengen maar zij is ook met zich zelf
nog niet in het reine, zij is nog verward en
vormloos. De dichters vain deze nieuwe gene
ratie zijn genjjpt in de versohrilkkelijlke tijden
van oorlog en revolutie. Het noodlotsjaar
1914 vond hen niet in het kamp van hen, die
vol waren van den opvlammend nationalisme,
maar trof hen aan, saamgevoegdi tot een
■•ep, die afzijdig stond van de afsdnuwclij-
eisdien, die pllotseling aan een (heel volk,
aan elken emkeling, aan bijna alle volkeren
van Europa gesteld werden. Wel trokken ve
len van hen mede ten strijde en deden' hun
plicht als de andere millioenta, maar in hen
groeide eeni steeds sterker wordend verzet te
gen een maatschappelijke orde, onder welker
hecrschappij iets zoo afschuwelijks mogelijk
was. Reeds tijdens den oorlog, maar toen nog
bedwongen door de almachtige militaire cen-
suur, uitten zijl zich in krachtige litteraine ma-
nifesten, waarin pacifistischc ged'achten ver-
bonden waren aanrevolutionnaire denikbeel-
den. Maar eerst toen de groote stonnvloed
over 'Duitschland was Insgebarsten, kwam de
mimferieke beteekenis en de geesteUjkc kracht
van hen, die tot dezen groep van idealisten
en revolutionnaire denkers behoordeu, in voir
le klaarheid aan het licht.
Het sprak vanzelf, dat zij zich tot het too
neel wendden. Nog etamaal zou het tooneel
v/ordien de spredktribune van een nieuwen tijd,
de boodschapster van met hartstocht ontwik-
kelde programma's, de draagster van een
nieuwe mora a 1. (De jonger en enkenden de be
teekenis van het tooneel voor propagandisti-
sche doeleinden. Maar het was ae vraag of
hun talent voldoende was zich van het tooneel
als Lnstruiment te bedienen. Het Meek al spoe
dig, dat de eigenaardige mentaliteit, die de
puitsche jeuga van onzen tijd beheerscht,
zich ook van de nieuwe dichters had meester
gemaakt.
Wij zien het, duidelijk en' klaar, dat het op-
oeiende geslacht, dat zijh vroegere il'Iusies
oor de gebeurtemssen van de laatste jaren
hedft zien vernietigen, beheerscht wordt door
een absoluut intellecFaalisme. Een helder ver-
stand, logisch denken, maar ook een zoekend
en tastend theoretiseeren, spelen een groote
»nbev
gn
do*
rcl en dringen de vroolijke, opreChte onbevan-
dere meisjes spelen en ik houd er van. Ik vind
bidstond en anderen hoe goed zij! zelf zijn.
Mlisschiien, dat een jongen zichzelf erbij' aan
.'let hooid van een pledntiige processie denkt,
met eta banier in de hand en op een wit
paard gezeten. En i'nriieu er eenige jubelen-
de passages in de muziek zijn, zal Mi; zich
raogeliijk in een circus wanea".
Zij, hadiden het hek bereikt en zij legde
haar hand er op, maar deed het niet open.
Bibbs voelde, dat dit bijna het vriendel'ijfcste
van al haar vriendelijiklieid was om niet in
het afscheid nemen van hem haastig te wezen.
„Met dat al", zei zij. Jheeft u mij nog niet
gezegd of u er van genoten heeft".
r»Neen, ik behoefde dat niet te doen".
„Nteen dat 'is waar, en ik behoefde het u niet
te vragen. Ik wist het. Maar u zei, dat u voor
mij wdde vefzwijgien, wat de muziek iot u
zei".
„Ik kan het niet Ianger verzwdjgien", zei hij.
„pe muzidc sprak tot mij, zij' sprak van de
vriendelijikheid van van ti".
„Vriendeliij;kheid? Hoe zoo?"
„U dach,t dat ik oea eenzame stumperd
was en ziek
„;Nleta", zei zdjl beslist. „Ik dadit. dat u het
misschien prettig zou vinden dr. Kraft te hoo
ren spelen. En u vond dat".
„Zonderling, af en foe verbeeldde ik mij. dat
u het was, die speelde". Mary lachte. „Ik? Ik
tjinlgel een beetje op de piano. Ik speei wat
van Chopin, Grieg. U zou niet willen luiste-
ren".
Bibbs haalde diep adem. „Ik ben bang",
zei hij met onvaste stem, „dat u mij indringe-
rig zu lit vinden maar Hij hield op en de
woorden stiervem weg in een gemummel.
»,0, als u wenscht, dat i'k voor u zal spe
len", zei zij. „Heeil graag. 't Zal alleen maar
absurd wezen na heigeen u van middag heeft
gehdoond. Ik speel zooals h<wLerdduizend an-
liet prettig ais iemand zoo goed will zijn te
kiisteren en. als u Zij bFeef steken, want
iseling schoot haar iets te binnen en zi
lachite treurig. „Maar xniijo, piano zal (hier na
van avond met meer zijiu. Ik ik tpnd haar
morgen, weg. Als u mij dus gaarne wilt hoo
ren spden, dan zuit u van avond nog diemen
te komen".
,7ou u mdj dat toestaan?"
^Zeker, als u het prettig vindt".
„A'ls ik kon spelen zei hij peinzend,
r,als ik kon spelen zooals die oude man in de
ktik, dan zou ik u kunnen dankeni".
A miaar u heeft mij! niet hooren spelen. Ik
weet, dat u van middag genoten hebt,
maar
„Ja", zei' Bibbs. ,;Het was het grootste ge
luk dat ik ooit heb gekend."
Het was te danker am zijln gezicht te zien,
maar zijn stem fclonk zoo eenvouldig en op-
recht en' hij sprak zoo volkomen onbewust van
het veelbeteekenende van zijn woorden, dat
zij wist, dat het de waarheid iwas.
Voor een oagenblik was zij er door van
haar stuk gebrachij, dodh het volgende deed
zij het hek open en ging naar binnen.
„Ja", zei hij; zich niet venoerend. „Zou.het
u ook F.inderen, als ik (hier staan bleef, totdat
het tijid is omi hijl u binnen te komen?"
Zij had de stoep reeds bereikt, maar bij die
woorden koerde zij zich am en antwoordde
hemi met gelach en met een vroolijke bewe-
ging van haar mof naar de verlichte ramen
van het nieuwe huis, als om ham te verzoeken,
naar. huis te gaan voar zijn dinar.
Dien avond zat Bibbs in zijn aanfeeken-
boek te sdhrijlven.
Mkiziefc kan in een ledig leven komen en
dat vullta. Alles wat mooi is, is muziek, als
men maar weet te kiisteren.
Geeni bevalligheid evenaart die van een be-
valiige vrouw aan een' vleuge'l. Et is dan een
wiegende lieftalligheid van Mjn, die met de
golvmgen van het geluid schijnt samen te
smelted en men schijnt als men haar gade-
slaat, te zien wat men hoort en te hooren wat
men; ziet.
Er zijn vrouwell, die je doen rfeniken, axin
pijnboombosschen1 bij een flonkerendc zee. De
atmosfeer om zulk een vrouw heen is opwek-
kend en als zdj in je naibijheid is, dan voel je
je sterk en eerzuchtig, je vergeet dat de we
reld je niet mag tijden. Je denkt dat je alles
welbesdhouwd een kranige kerel cent. Dan ga
je weg en voel je je als een jongen. die op
zijn zondagssdioolonderwijzeres verliefd is
feworden, je zult er voor gesLagen worden
at moet ook.
Eir izdjn vrouwen, die je doen denken aan
Diana, gekroond met de maan. Maar zij heb
ben niet het „Grieksche profiel". Ik geloof
niet, dat Helena van Troje een) Grieksch pro
fiel hader zou niet om haar gevochten zijn,
als haar neus zoo lang was geweest. De
Grieksche neus is niet de aaniMadelijke neus.
Het schijnt, dat veel van Wagner's muziek
niet gesdiSct voor de piano is. Wagner was
een componist, die door de muziek dergelijke
dangen kon vertolken als de primitieve impul-
sies van het menschdom hij zou een machi-
nefabriek in de muziek hebben' kunnen1 weer-
geven. iMaar niet, als hSji er in had moeten
woken. Wagner verwijlde altijd in het onein-
dige eeni machine! abriek zou een ms-
jestueuse §ta in den weg voor hem geweest
zijn.
Er schijnt iets geheimzinnigs om piano's te
zijin. Sorns moetai. zij weggezoniden worden.
Op die manier spreken sommige menschen
van het verbeterhuis. Weggezonden worden
is een verfraaide uitdruklang voor naar de
.gevangenis zenlden". Maar piano's worden
niet naar den stammer - de stammer wordt
naar hen toegezonden. Waarom worden pia
nola weggezonden en waarheen?
(Whan
in
Oudere of voogrden, die hunne kindeien of
pupillen het ondorwijt wenseken te doen vol-
tgen nan:
a, de Handelidaffeobool met 8-j arisen cureua;
b. da fl-oogere Handelaaohool met 2-jaxigen
curaua
warden verzookt rich v66r 20 JOINT a.a. in
Serioon (bij voorkeur op Dinadogmorgen van
tot 11 of op DunderdagmidduK van 2 tot 4
nur) of eohriftolijk uuu te meld on bij den
ondergeteekende, aan het gebouw in de Doe-
lenitraat, hook Nieuwerioot. Bij achriftelijke
aanmelding wordt opgave verzooht van vol-
ledigen naam, geboortedatum en adrea van
de(n) betrokken leerling, almede vermeldiag
van laatet beeoohte aohool, en van de klaue
waarvoor toelating gewenaobt wordt.
Voor toelating tot de eerate klaaae van de
Handeladagechool wordt gebiaoht een vol-
doende mate van kennie dear vaklken van het
Lager Onderwija, met inbegrip van de begin-
eolcin der Franaohe taal.
Tot de eerete klaase van de Hoogere Han-
doliwohool kunnen o. m. worden toegelaten
aij, die het einddiploma van een Handeladag-
tohool bezitten, of de drie eerate klaaaen van
een Hoogere Burgeraohool met good gevolg
hebben doodoopen.
Voor nadere inli'chtingen won do men rich
tot den ondergoteo'kende.
De Direoteur van de Handeladagiohool
en de Hoogere Handelaeohool,
J. PQ3TMA.
- n VVBVUiVVVU
(flf r». ..VMVV., BU UCl uauu
- r - oicuvu ui v all
Vftfirman in h*»1i;n
'fcoein "ii hem op weg naar hnia vroeg,
7^' de muziek had1, zweeg hij
11 adcen langzaam loopend, een paar atap-
pen van kerk gedaan, zonder te epreken.
.."!k ze»gen wat zij tot mij zegt," zei
»0, to rn hij niet dadelijk antwoordde. ,3ijna
alle muziek van Handel beteekent voor mij
altijd voor namelijkmoed! Dat ia het! Zij
u-na^Lgheid en jammeren zoo oneindig
mieiu achijnen, zij doet de meeste dingen
in oaze gejaagde, jdeine levena nameloos on-
Deteol:'»r«nd achijnen."
*e'. "H0t lijkt zoo dwaaa, niet
i moMchen in de atad1 rennen
Mar treinsn en hangen aan de lusaen in de
ST°Veria11 om thuis te komen,
z ■-u vooden en alapen, opdat zij den volgen
iTJ v^rV-^ de .hinnenstad kunnen
gain. En toch i« daar mete, wat waard ia,
-a.:t keen te gaan. Zjj zijn ale dienstboden,
die ch afaloven om het huiahouden gaande
te a, - Jen en gelooven, d'at het op het afalo-
ven Komt. Zij maken zooveel lawaai en
Vui1, dat vergoten, dat
l heatemd ie om er m te wonen. Het
die m gcdaan worden, maar degenen
i. wordei1 daarvoor zoo meer dan
good eraald, dat zij er door in de war raken
aL ¥"werk unbidden. Zij werden meer
^Uald 6n toch <he arme
hebb-pr v'Trf 6611 kuiken' °°k niet kan
Natuuriuk ale de wereld er toe over-
L,, .r ioonen op veratandige wijze uit He
tj!2' 14n ztJ ket adders worden."
u oommnaiameC vroag nj m li.p
o - - - Aj jfvuwMvu, mvt iijucii. U1C men tr SLSL11-
I -,75^ "UiUtU. 1VI op
nog laagzamer dan zij reeds deden zij be-
boefden slechts drie blokken huizen voorbij
te gaan.
„Wat ook het rechte woord' is, ik bedoel
alleen, dat er veel nu niet zeer verstandig
lijkt voor al voor iem&nd, die er zich buiten
wenscbt te houden en dat niet kan I Counnxu-
nisme? Wel, iedere fatsoelijke sport zou ten
minste voorschxijven, dat het billijk is, voor
de flinke hardloopers om van hetzelfde punt
te beginnen en de zwakkea een good eind
vooruit te laten gaan, aoodat alien ongeveer
tegelijk kunnen aankomen. En zou bet wer
kelijk niet prettig zijn als zij alien te zamen
den eindpaal konden bexeiken? Wife vindt het
werkelijk een genot, iemand te zien verslaan;
als hij het gezicht van den verslagene ziet?
De eenige manier waarop we ons er heden ten
dage over kunnen verheugen anderen voorbij
te streven is door te vergeten, wat dit ande
ren voelen. En dat," voegde hij erhij, „lijkt
niet het minst op het geen de muziek tot mij
zeide. U begrijpt, als ik blijf spreken over
wat zij niet voor mij beteekende, ik nalaten
kan u te vertellen, wat zij wel beteekende."
„Sprak zij tot u ook niet een weinig van
moed f" vroeg zij. „Triomif en lof lag er in, en
ik weet niet hoe het komt, dat; boezemt
mij moed in."
„Ja, dat alles kg er in", zei Bhhs. „Ik weet
niet hoe het heette, wat hij speelde, maar ik
zou zoo denken, d'at dat er ooik niet veel toe
doet. De oomponist moet het aan anderen
overdaten, wat zijn muziek voor hen kin be-
teekenen en de naam dien hij er aan geeft,
kan niet veel versehil maken behalve voor
lem zelf en voor menschen, juist zooals hij,
zou ik zeggen."
„Dat is, dunkt me, waar, ofschoon ik er
nooit zoo over gedacht heb."
"jut lutaicu
Reeds verleden week schreef onze overtioht-
schTijver van de Amsterdamsche wederwaar-
digheden over deze bekngrijke en omvangrij-
ke tentoonstelling, die nu in het Paleis voor
V olksvlijt op het Frederiksplein van de
Hoofdstad opengenteld is. Hij gaf eenige
wetffttswaardigheden van de offioieele opening
en besprak in zeer groote trekken enkele
bijzonderheden. Daar echter verecheidene
ingezetenen van Aillmaar mij van hun be-
kngstelling dien'aangaanda op de hoogte
braohten, meende ik goed te doen op hun
vetzoek in to gaan en te traobten een meer
gedetaiileerde beiohrijving eenigszins een
overzicht te geven van deze jaarbeura op dan
wel zeer apeciaal huishoudelijk gebied, al is
dit op te vatten in den ruimaten tin van het
woord. Eenigen tijd geleden word in ons blad
melding gemaakt van de verbouwing van het
Paleis voor Volksvlijt, waar thans de bijna
honderd^ verschillende stands plus de parti-
ouliere inzendingen een onderkomen vinden.
Dit groote tentoonstellingagebouw wordt ge-
cxploiteerd door eene maatschappij, die voor
het eerst haar lokalen verhuurde aan de be
kende Vereeniging voor Huisvrouwen, doch
wel'ker directie de leiding over de gang van
zaken heeft; b.v. de regelingen van de festi-
viteiten, cabarets en dergelijke. Wagenaar Jr.
besprak reeds de verbouwing der zalen; laat
ik mij beperken nog alleen te wijzen op de
doeltreffende indeeling der stands en vooral
het verhoogen der uitstallingen, zoodat
iedere expo Bant met zijn gansehe installatie
als 't ware op een heuveltje zit, wat me in
slle opzichten doeltreffend lijkt.
Dames bestuursleden waren gaarne bereid
stellig voor de zooveelste maal dezer dagen
het slachtoffer te zijn van een ..interviewer"
en toonden onvermoeid de meest belangrijke
zaken, onder de hand aanstippend, hoe jaren
geleden bij een onder-ona feestje van de Ver
eeniging van huisvrouwen eigenlijk het plan
gerijpt was voor deze tentoonstelling, door-
dat in kleinen kring de leden bezienswaar-
dig'heden op huishoudelijk-, kunstnaald- of
schildergebied meebrachten om het den ande
ren te toonen. Ook nu was door de leden
zelf ingezonden, waaronder mooi kanlwerk
door de koningin, 'n prachtige oude k'ast uit
den rijk-patrieischen tijd en, wat algemeene
aandacht trok, een bepaald kunstige verza-
meling legkaarten, w. o. een kaart van Ne-
derland, die het extra vermelden wel waard ia.
„Ein nu", vervolgde mijn vriendeljjke ge-
leidster. gaan we naar de „e'ou" van de
heel zaak, onze modelhuizen."
Na dwars de zaal overges-token te zijn
landden we daar aan de voordeur aan van
,;het huis der meergegoeden" (inkomen mih.
9000.alwaar ik dadelijk werd „overge-
daan" aan een stellig niet minder ijverige,
ent'housiaste gids. v. Epen is de architect
van deze beide modelwoningen en ongetwij-
feld zal menigeen een aangename herinnering
behouden aan het bezoek in deze, vooralsnog
in veel opzichten, ideale huizen, zoowel wat
bouw als inrichting betreft. De beperkte
ruimte, die mij voor dit artikeltje kan toe-
gewezen worden, noopt mij tot het geven van
een z66r vluchtige beschouwing; ik geef in
overweging bij bezichtiging, vooral acht te
sloan^ op de practisch ingerichte kinder-
slaapkamer met de lage (vaste) waschbakken,
de mooie wieg hoewel het woord „wieg"
met verband tot het bepaald verouderde be-
grip van „wiegen" ten eenen male ondeug-
delijk is geworden, gezien het vaste bedje,
overal openklapbaar, maar onze jonggebore-
nen de eerste woken van hun leventje door-
brengen, de aankleedbank, gelijktijdig kast,
voorzien van vele laden, waar alles voor
t grijpen ligt, de kinderspeelkamer voorzien
van genoegelijke buitenvensterbanken met
bloemen (maar zoo aangebracht dat ze onge-
vaarlijt zijn) ell. vooral ook, bekijkt goed de
studeerkajner an den heer des huizes, waar
werkelijk alles in harmonie is en Paul Brom-
berg, de ontwerper (Liberty en Co.) een
waarlijk zeer artistiek geheel wist te verkrij-
gen. Mijn eenige bezwaar is, dat ik in die
heerlijke studeerkamer, naar ik vrees, bitter
weinig zou s t u d e e r e n, wat intusschen
een wel persooelij'k gevoelen is I en niet
te pas komt in een bbjectief „verslag"! En
dan de keuken, ja, dat ideaal van eenkeuken'i
Een Heine beschrijving. Gootsteen in't mid
den, rechtbank aan beide zij den, water kau
afvloeien, Kofif Boron de asmrecEt "T fw-
nuia De bijkeuken er aan grijzead, alwaar
bajtken. voor kolen en aardappelen; waschbak
voor groente, kopjesxek (om nat porcelein te
laten afdruipen; als bijzonderheid werd vetr-
t©l<l, dat aH66n iin ana land der^dljjlc©
gienisohe rekken nog onbekend zijn) 'n geiser
voor warm en koud water. In de provisiekasi
ontdekten wij tallooze weokflesschen, welke
gevuld worden door de firma dames Oude-
mans en Berkhout te Futten, die uit eigen
kweekerijen de vxuciiten verwerken, de keu-
keninrichtiag werd bezorgd' doo# de firma
Dake en Oo. en de gemeente leverde alle
mogelijke electrische installatieej zij te""de
de volgende regelen op den muuri
Keuken wand en electrioiteit
Zijn hot spiegelbeeld van Eulsrrouwa
keurigheid."
De firma Afeyes en HxJweler, eveneens voor
keukenine talla ties gaf ons onderetaanden
oud-hollandsohen raad:
„Spreeck wat waer is,
Drinok wat Haer ia,
Eet wat gaer is."
De middenstandswoningen 2500 I f 8000)
toonde in de huiskamer zeer geriefelijke zit-
jas, evenzoo het kleine tuintje. Het waschhok
leek meest practisch. Velen zullen bij het
aanschouwen van dit woningtype misschien
wel gedacht hebben: „Met deze was ik al beat
tevredeal"
Voor zoover du# wat de meest directe pres-
tatie der organiseerende Vereeniging betreft
Het is ondoenlijk en het is hier dan ook na
tuurlijk abeoluut ongewenscht de stands af-
zonderlijk te beschouwen. Zooals van zelf
spreekt demonstreert iedere firma het bests
op haar gebied en wordt de bezoeker over-
stroomd met goede gaveh.
Moge velen, ook uit de provincie belaug-
stelling koesteren voor deze leerzame ten-
to ons telling, zoodat het success daarmee be-
oogd, volkomen bereiikt wordei
N1AIT J.
llff TYTAlff in" Ola iorn :I1 x_
