DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
ITo. 184.
Hofldefd twee en twintigste Jaargang.
1920
DONDEBDAG Directeur i Q. H. KRAK. Hoofdredacteur s TJ. N. AJOEMA. jq JUNI
Abonnementsprijs blj vooruitbetallng per 3 maanden f 2.—, fr. per post f 2.50. Bewijsn. 5 ct. Advertentiepr. 25 ct p. regel, grootere letters naar plaatsrulmte.
Brleven franco N.Y. Boek- en Handelsdr. v.h. Herms. Coster Zoon, Voordam C 9, Tel. Administr. No. 3. Bedactle No. 33.
Buitenlandsch Overzlcht
Bnitenland
Staten-Generaal
Uit de Pers
Gemengd Nieuws
Er is in de poditieke tituatie in Duitpoh-
tand nog go en vorandering gekexmon. ilen
blijft nog loeken naar een oploasing om ©en
meerderbeid te vinden, ronder ved hoop dat
men sal ekgen. Do rijik«mini»teir van poate-
rijen, de hear Gilberts, ie overtuigd, dat uit
de remltatea der verkiaringen hoogiten# een
twijfolachtige ooalitie te halen i». Het volk
ie norveua en verbijaterd over d'en verloren
oorlog en de revolutie, en deze stemming
vindt een weerkiank in den verkiezingsuit-
•lag. De minuter rekent er op, dat binnen
niet al te langen tijd opnieuw een verkiecing
itl moeten pkate hebben, waaruit dan een
politieke meerdierheid moet te voorschijn ko-
men, Daarvoor moet nu *bii het volk ophelde-
ring van politieke mooning en van de doel-
einden dor politieke programma'e gewokt
warden.
Minister Giesberts is van meening, dat van
alle oombinatioa die van d'en coolitie van
meerderheidMooialieten, demooraten, Cen
trum en Duiteche Volkspartij ale een uitge-
breid middenblok het aterkst op den voor-
grond komt, en de meeate vooruitziohten
heeft op eon duuraaam besfcaan. Zulk een
ooalitie eo.u een regeeringaprogramma moeten
opatellen van een duedanigen aocialen en
eeonomisohen vorm, dat het zoo wel voor de
meerderheidasooialiaten ale voor de vertegen-
woordigers dor arbeidera in het oentrum mo-
gelijk rou rijn om de politick, die hierop ge-
bouwd ia, te volgen.
Do minister acht hot echter vrijwe/1 onmo-
gelijk dit te bereiken en dan blijft volgeng
hem nog slechts over, om, met uitechakeling
van een ruiver reohtsohe en ruivar linksche
regeering, aan de tegenwoordige coalitiepartij
de leiding der regeering too lang over te
la ten, Ootdat in het najaar door do nieuwe
verkiezingon aan het volk gelegenheid gege-
ven zal wooden om, met kalme zenuwen en
een beter oordeel over zijn politick leven te
oordeelen.
Over de onmogelijkheid dm een kabinet te
vormen, waarin de eoo.-dem. en roohta zitting
rouden hebben; is men het in alle kringen
vxijwel eena. Men achijnt de oploaaing nu te
widen zoeken in de riohting van een arbei-
ders-regeering uitaluitend) beetaande uit ver-
tegenwoordigers der v akvereenigingen van
all© geziadten, do induatrie, den handel en
den landbouw. Men zou dan niet willen letten
op de politieke partijen, jnaar alleen van de
overwegidg uitgaan, d&t de economische taak
ier rogoering dringender is dan de ruiver
politieke.
Het blijlct wel, dat rijkskaneelier Miiller
een laattge taak zal. hebben bij het eamenetel-
len van een neuw miniaterie, waarvoor
d e rijksprosident hem giateren de
opdracht heeft gegeven. Bij het roeken
van een oploeeing, hoe hij rich die ook vooor-
etelt, ral hij toch ook bij de burgerlijke par
tijen moeten aankloppen en dan komen de
communieton weer in beweging. Hun paxtjj-
blad Rote F-ahne kondigt reede aan, dat het
proletariaat een burgerHj'ke regeering met
alle middelen zal beatrijden, epeciaal met een
algemeene staking.
Het etaat reede vast, dat de ©nafhankelij-
ken geen deel rullen willen uitmaken van de
te vormen regeering en dat de soc.-dem. geen
cancessies zullen doen aan rechta en vooral
rullen weigeren met de Duitache Volkapartij
aamen te wer'ken. Man verwacht daarom, dat
Miiller de hem opgedragen taak niet ral
kunnen uitvoeren en de opdracht wear in
handen von den president ral leggen. Men
neemt ean, dat in dlit geval de sociaal-demo-
cxaten rich geheel buiten de regeering rullen
houden. Hetzelfde wordt van de democraten
verwacht. Dan blijft slechts de mogelijkheid
ovor, dat de rechtachen met het centrum een
kabinet vormen.
De Duitach-nataonale volkapartij ia bereid
mee te doen aan een regeering, waarin ook
de meerderheida-eocialieten vertegenwoordigd
zijn. Voorwaarda ia hiarbij echter, dat de
Dl itechnationale volkapartij niet gedwongen
wordt van haar principes af te wijkan.
De besprekingen tuaadhen de leidars der
paxtijen hebben geen verandering in hun
standpunt gebracht. De Duitsch-nationalen
eischen, dat er werkelijke etaatalieden en
geen partjjmannen naar Spa gezonden wor
den; dat er volgena economische gezichtepun-
ten wordt geregeerd en dat het beambten-
eorp? buiten da politiek wordt gehouden,
terwijl rij tevenr de staats-autoriteit willen
herstellon.
Vooraanstaande peraoonlijkheden uit de
eentrumspartij verklaren, dat rij reer gaarne
rouden rien, dat er een ooalitie van do
Duitschnationala of ten minste van de Duit
sche volkapartij tot de meerderheida-socialis-
ten wordt gevormd.
In aociaal-demooratische kringen heeraclit
de meening, dat de onafhankelijken than#
den sleutel tot de situatie in handen hebben.
J et het oog op de groote moeilijkheden,
welko men met de samenatelling van een re-
geersrt zal ondervinden, ia het waarschijn-
luk, dat de onderhandelingen hiarover weken
•n weken zullen duren.
zijn optreden tegen de poaterijen, kreeg hij
van den koning opdracht tot het vormen van
een nieuw miniaterie, zulks echter alleen om-
dat er geen ander was, die het baantje wiide
overncmen. Hij vond eenige katholieken en
radicalen bereid, maar het waren niet de
voormannen dier partijen. En nu heeft Nitti,
wien men rijne houding te San Remo nog
niet vergeven had, ainds dien nog een paar
fitters begaan (verbod van vlaggen op den
verjaardag der oorlogtverklaring met alt ge-
volg eon atudentenbetcoging en relletjew met
de politic, de arrestatie van alle Dalmatij-
nen en Fiumeezen te Rome op vermoeden van
aamonzwering tegen de hoofden der confe
rence met de Zuid-Slaven en ten derde de
verhooging van den brood- en melkprijs),
welke miaslagen hem zwaar werden aangere-
kend en nu zijn 'heengaan hebben bewerkt
Men denkt, dat Giolitti, de oud-minister,
die in 1915 werd weggejaagd men
ichreeuwde toen in de atraten „Weg met
Giolitti I" ral pogen weer aan't bewind te
komen 1 hij heeft al een heel .regeeringapro-
gram klaar maar of het hem gelukken zal,
staat te betwijfelen.
Een derde minletercrisia wordt gemeldi uit
Boedapest, waar de „ontwakende Hongaren"
het kabinet naar huis gestuurd hebben.
Graaf Apponyi is niet ©ngeneigd, onder bo-
paalde voorwaarden de vorming van een
nieuwi kabinet op zich te nemen. Eaast hem
komen graaf Teleiki en graaf Bethlen in aan-
merking. De nieuwe regeering ral rich ge-
plaatgt zien voor de moeilijke taak om met
ijzeren energie de zonden van de oude regee
ring goed te maken.
DE KWESTIE DER ALAND-
EILA'NDEN,
De „Times" vemeemt uit Stockholm, dat de
Finsche regeering1 de Ieidera heeft laten ar-
resteeren van de deputatie der bewoncrs van
de Aland-eilanden, die onlanps de Zweedsche
hoofdstad bezocht. Bladen te Helsingfora be-
schuldigen Zweden ervan, opstand onder de
bewoncrs der Aland-eilanden te verwekkeo
er, verraderlijke afsclieidingsplannen aan te
wakeren terwiil de Stockholmsche pers Fin
land verwijt, dat het den Aland-bewoners het
recht ontzegt, waardoor Finland zelf zijn on-
afhankelijikheid verwierf.
DOOR BOLSJEWTKI VERMDORD.
Het Japansche departement van Oorlog
deelt mede, dat volgens ingekomen mededee-
lingen, eenige honderden Japan3che onder-
danen, waaronder vrouwen en kinderen, te
Nikolajevsk op 12 Maart door de bolsjewiki
zijn vermoord. Oeen enkele Japanner werd in
leven gelaten. Het kleine Japansche garni-
zoen verdedigdc het consulaat, doch moest
weldra wegens de ^eleden verliezen den strijd
opgeven, waarna zij het gebouw benevens de
orficieele documenten verbrandden
moeiUjkhedien mart de miniateries ritten
»n da luoht. Ook Italie heeft een minister-
cris^. Het miniaterie-Nitti khet derdei, dat
pas op 21 Mlei was eamengestold, heeft rich
giateren aan de Earner voorgeateld. Echter...
^wam, Ia,g en ging heen. Dat het lang rou
blyven had men niet verwacht, maar r66
vl ug dacht men zich het einde toch niet.
Toen Nitti op 11 Mei aftrad ala gevolg van
M-Bganomsa metis van afksuxisg rut
en zelf-
raoord pleegdcn.
DE OE ARRESTEE RDE DUITSCHERS
IN FRANKRIJK.
Het agentschap information" deelt aan de
bladen het volgende bericht uit Rijssel mede,
dat door deze Sladen onder voorbehoud wordt
gepubliceerd:
ibe krijgaraden van de bevrijde gebieden
htbben van den onderstaatssecretaris van Mi-
litaire Juatitie het bevel ontvangen, onmiddel-
lijk alle -Duitschc onderdanen die na 6 J:a-
nuari 1920 gearresteerd zijn, in voorloopige
vrijheid1 te stcllen, hoe ernstig ook de bescnul-
diging is, welke tegen hen :s ingebracht. en
in welk stadium de instructie ook gevorclerd
ia.
Er zullen! voorts instructies worden ver-
strekt betreffende de Duitsche onderdanen,
die voor dozen datum gearresteerd of veroor-
deeldi zij!n.
DE COMMUNIST LEWIENL
Op het bevel uit Berliiin, om Lewien, het
hoofd der Beiersche raaenrepubliek en den
bewerker van den moord op de gijzelaars,
naar Rusland te laten vertrekken, heeft het
Beiersche ministerie van justitie de inmenging
van Berlijn in de Beiersche justitieele be-
voegdheidi niet aanvaard. LeWien blijft verder
in nechtenis te Steinach bij Weenen.
VERVOLGINO VAN ARBEIDERS-
LEIDERS.
De heer Turati, directeur van het Itali-
aansche socialistische blad „Avanti", die uit
Rusland terugkeert, seint uit {Copenhagen
aan zijn blad;
„Ik verneem, dat de Engelsche autoritei-
ten in Batoem verschillende leiders van werk-
liedenorganisaties hebben doen aanhouden en
overbrengen naar bet eiland Malta. Zij wor
den beschuldigd van verraad tegenover En-
geland.
Te Kopenhagen wordt gezegd, da# deze
maatregelen ten doel hebben; innreuk te ma
ken op de rechten der arbeidersorganisaties
in Batoem, tegen welke zeer strenge maatre
gelen worden voorbereid.
HET WITTE SCHRIKBEWIND IN
HONGARIJE.
De beruchte luitenant Hejjas, die zich on-
ledig houdt met het vermoorden van Joden
en sodalisten, heeft onlangs aan de Boeda-
pester pers een brief gcschreven, waarin hij
een zeer dreigenden toon tegen de nationale
vergadering aansloeg. Dit is voor Huszar,
den gewezen minister-president, aanleiding
geweest een felle interpellatie aan de regee
ring te richten, die daarop beloofd heeft den
luitenant disciplinair te sh-affen.
la d« vtrgaderingen van de militaire orga-
uisatie en van de ,,ontwakende Hongaren" te
Boedapest zijn heftige redevoeringen gehou
den, waarin o.m. gezegd werd, dat de oificie-
ren vast besloten waren den strijd tegen de
Nat. Vergadering te aanvaarden en de re
geering openlijk den oorlog te verklarcn. Een
der sprekers zeida; „Mcn moet er nu einde-
lijk eens mee opdouden, de Jodenvervoigin-
gen ala een scliandaal voor te steilen en de
witte terreur ais em drijven van onverant-
woordelijk gepeupel te brandmerken. De of-
ficieren en de „ontwakende Hongaren" zijn
zich voikomen van hun handeiingea bewust
en verklaren zich solidair met alien, die de-
genen, welke tot vreemde rassen behooren,
vervolgen.
UITPLUNDERING DER WESTELIJKE
KOMITATEN.
De ,,'Arbeiter-Ztg." verneemt uit Bruck
aan de Leitha, dat de Hongaarsche regee
ring de West-Hongaarsche komitaten, die
volgena het vredesverdrag aan Oostenrijk
moeten worden afgestaan, systematisch laat
uitplunderen. Zelfs worden gebouwen omver
gehaald en het materiaal naar het overige ge-
deelta van Hongarije gevoerd.
ENOELAND AANVAARDT DE
AANSPRAKELIJKHEID 'VOOR DE
BOMMEN OP GOES.
Het Ministerie van Buitenlandsche Za-
ken deelt mede, dat de Britsche regeering
thana de verantwoordelijkheid voor het wer-
pen van bommen op Goes op 22 December
1917 heeft op zich' genomen en zich bereid
heeft verklaard de daaruit voortgevloeide
schade te vergoeden.
KORTE BE RICHTEN.
Lloyd George zal 20 dezer te Parijs
komen om met Milicrand te confereeren over
de vaststelling der Duitsche schadeloosstel-
ling. Deze bijeenkomst geldt als voorbespre-
kmg voor de conferentie te Spa.
In Sleeswijk-Holstein gaan levendige
protesten op tegen het door Duitschland on-
derteekende verdragsontwerp aangaande
Sieeswijk.
E>e Canadeesche correspondent van de
„Times:' meldt, dat te Elbow Lake in Mani-
tobe een nieuwe goudmijn is ontdekt. Vele on-
derzoekers zijn daarheen vertroBten.
De Confederation Generale du Travail
heeft aan alle vakvereenigingen het verzoek
gericht om de noodige maatregelen te nemen
teneinde den boycot van Hongarije vanaf 20
dezer te verzekeren.
De „Nlation Beige" meldt, dat de Brus-
selschc studenten, die hebben meegedaan aan
een relletje der flaminganten in het beursge-
bouw, door hun medestudenten uit het hooge-
aihoolgebouw werden verdreven en afgeran-
seld. Zij zouden nooit meer op de colleges
worden geduld.
iDezer dagen werd 'n groot-industrieel
in Belgii, baron Evence Copp«e, gearresteerd,
verdacht van kolenlevering aan de Duitschers
tijdens de bezetting. Thans is ook de zoon
van baron Copp6e gearresteerd. Beide ar-
restaties verwekken veel opzien.
In de Dinsdag gehouden ministerraad
verklaarde Milicrand, dat de gezondheidstoe-
stand1 van president Deschanel verbeterd is,
en dat hij! een uitstapje heeft kunnen maken.
De rechters-staking in Opper-SileziS is
geeindigd.
Maarschalk Haig, de opperbcvelhebber
van het Engelsche oorlogsleger, heeft de En-
fclsche vakbonden ervan beticht. het oud-ge-
ieniden in vele gevallen onmogelijk te maken,
in verschillende vakken werk te krijgen.
-f DeC. G. T. te Parijs heeft aan alle bij
haar aangesloten organisaties een oproep ge
richt, met de uitnoodiging, die schikkingen te
treffen, waardoor de algeheele boycot van
Hongarije vanaf 20 Juni gewaarborgd wordt.
De daling der prijzen in Frankrijk heeft
zich ook doen gcvoelen in den veehandel. De
vleeschprijzen tot 1 franc per kilo verlaagd.
Groenten en fruit worden eveneens tegen la-
gere prijzen dan de vorige week aangeboden.
Men verwacht, dat zich aan het einde van de
week een nieuwe daling der prijzen zal doen
gevoelen.
De Mittag Zeitung bericht, dat een
anarchistisch complot is ontdekt om een
moordaanslag te beproeven op Ex-keizer Karl
te Geneve. Zeven samenzweerders zijn in
hechtenis genomen.
De voorbesprekingen van Spa hebben 2,
3 en 4 Juli te Brussel plaats, de conferentie
te Spa heeft 5 Juli plaats. N
Tsjecho-Slowakije en Polen zouden zijn
overeengekomen de kwestie van Teschen door
arbitrage te doen besliasen.
De volksstemming in Oost- en West-
Pruisen zal Zondag 11 Juli plaats hebben.
Weenen wordt weder door een zware
griepepidemie geteisterd. In de laatste dagen
nemen de ernstige gevallen toe.
- Volgens een Reuter-perlcht uit Tokio
zijn te Kobe 4500 busscn gasoline aan boord
van een lichter ontploft. De schade wordt op
een millioen yen geschat.
De Ierscheh spoorwegmenschen staken
nog steeds, omdat zij geen oorlogsmateriaal
willen vervoeren.
De Amerikaansche automobielenfabri-
kant en pacifist Ford heeft 1000 kisten ge-
condenseerde melk geschonken voor de Duit
sche kraamvrouwen en zuigelingen.
Volgens de „Echo de Paris" heeft de
militaire Raad der geallieerden de laatste
Duitsche nota, waarbij verzocht wordt om
een Reichswehr van 200.000 man te mogen
houden, behandeld. De Raad besliste, dat
Duitschland zijn verplichtingen moet nako-
men.
De zetel van het Intemationaal arbeids-
bureau overgebracht naar Genfeve.
De Fransche minister van financiSn
heeft Zaterdag in de Tuilleriefin te Parijs
een monument voor miss Cavell ontiiuld.
De Lord-Mayor van Londen zal bin-
nenkort een compagnie openen ter bevorde-
ring der beweging tot het verleenen van hulp
aan de verwoeste Fransche steden.
Bonar Law verklaarde in het Engel
sche Lagerhuia, dat Engeland waarschijnlijk
niet bereid zal zijn het mandaat over Armenia
op zich te nemen.
Te Batoem namen de bolsjewiki Itali-
aansche matrozen gevangen.
Bij Schenectady, (V. S.) ia een sneltrein
achter op een personentrein gereden. waar-
van de locomotief defect was geraakt. Elf
reizigers, die in het laatste rijtuig van den
personentrein sliepen, werden gedood, een en
twin tig gewond.
De Britsche ooriogsschepen „Vindicti-
ve", Intrepid" en „Iphigenias' die men in-
dertijd voor de haven van Zeebrugge heeft
laten iinken, zullen aan de Belgi^he regee
ring ten geschenke worden gegeven.
De Poolsche minister van buitenland
sche zaken Patek is naar Parijs.
De havenarbeidera te Napels en de voer-
lieden te Rome staken. De laatsten wegens de
duurte der levensmiddelen.
De staking te Bari is algemeen.
TWEBDE KAMER.
Zitting van 9 Juni J
De heer Kleerekoper vroeg verlof tot een in
terpellatie over nieuwe regeling van de dienst
cn rusttijden van het spoorwegpersoneel.
Heden zal daarover worden beslist.
Anti-Revolutiewet,
De heer Troelstra zette zijn rede
voort; hij betoogde dat de antithese den ver-
kiezingstrijd vervalscbt.
;De politieke strijd gaat niet om godsdien-
stige kwesties doch om economische en sociale
belangen, welke thans uiting vinden in den
solicisatie-eisch. Het tegenwoordige parle-
ment is dus niet de weerspiegeling van het-
geen leeft m het volk.
Spr. zag in het ontwerp een poging van de
regeering om reactionnaire elementen achter
zich te krijgent nu zij met hervormingen niet
weet voort te gaan.
Daarom moet revolutie langs onwetiigen
weg, door het ingrijpen der vakorganisatie,
mogelijk zijn en moet men zich verzetten te
gen het wetsontwerp, vooral daar de regee
ring reeds over meer dan voldoende wapenen
beschikt door de geldende strafwet. Vooral
art 5 dat intemationale verstandhouding
strafbaar stelt is gevaarlijlk voor d'e vakorga
nisatie. Spr. was tot de eonclusie gekomen,
dat het in het belang der arbeidersklasse is
dat zijn fractie de behandeling der artikelen
en amendementen bijwoont cn aan de stem
ming deelneemt. Amendementen zullen zij
even wel niet voorstellen.
De heer Van Z a d e 1 h o f f waar-
3chuwde d'e regeering, niet voort te gaan met
haar burgerwachttacttek waardoor een deel
van het volk werd opgezet tegen het andere.
De heer Van de Laar protesteer-
de tegen de obstructie der S. D. A. P.hij zal
tegen het ontwerp stemmen omdat revoluties
niet worden tegengehouden door dwangwet-
ten die bovendien gevaarlijk kunnen zijn.
De heer Ko 1 ihek zag in het ontwerp
de belichaming van den geest der regeering
daarom besteedt hij zijn tijd aan een uitcen-
zetting van de revolutionnaire beginselen zij-
ner partij.
De heer Van S'chaik betoogde dat
het ontwerp eeni noodzakelijkheid is, opge-
drongen aan de Regeering, niet het minst
door de propaganda door den heer Troel
stra. Het is geent politiek ontwerp Wie de
revolutie niet provoceert valt er buiten. De
voorgestelde bepab'ngen zijn geen aantasting
van de ware vrijheid en zullen de veiligheid
des volks verzekeren.
Tweede uitkeering aan gemeenten uit de
opbrengst der oorlogswinstbelasting.
Ingediend is een suppletoire financieele
begrooting ad 53.800.000 voor een tweede
uitkeering over 1917 en 1918 aan de gemeen
ten die daarvoor in aanmerking komen.
Op de door de desbetreffende Commissie
opgemaakte lijst komen voor in de provincie
Noord-Holland
Aikmaar 413.431, A'dam 15.255.735,
Avenhorn 101, Br. in Waterland 16.500,
Buiksioot 14.027, Callantsoog 4.504,
Castricum 8.508. Diemen 4.423, Edam
56.123, Egmontl aan Zee 23.190, Graft
4.139, Haarlem 1.410.919, Helder
314.687, H'ilversum 220.989, 'Hoorn
136.046, Ilpendam 1.457, Koog a/d
Zaan 8.802, Kortenhoef 4.270, Kromme-
nie 53. 805, Landsmeer 18.286, Medem-
blik 7.795. Monnikendam 75, Nieuwen-
dam 1.470, Oosthuizen 375, Oostzaan
11.275, Purmerend 69.082, Ransdorp
9611, Schagen f 6.078, Schoorl 13.053,
Sehoten 153.120, Terschilling 29.660,
Uitgeest f 29.926, Velsen 172,623, Wecsp
146.247, Westzaan 24.270, Wormen'eer
176.545, Zaandam 463.736, Zaandijk
192, Zandvoort 29.293.
PLAAT9ELIJKE KEUZE.
Vervolg.
Nadat reeds Rowntree en Sherwell in 1899
op een rondreis door d!e Vereenigde Staten
heel wat gegevena hadden verzaxoeld, die
eenigszins deden begrijpen, waarom de be-
richten betreffende de N.-Amerikaansche Unie
elkaar zoo tegenspraken, wist de Zwitserschfl
predikant Rudolf, een overtuigd geheelont-
houder, het raadsel, waarvoor men stond,
voor goed op te lossen. Naar wat hij op zijn
onderzoekingsreis waamam, zat de vork al-
dus in den steel. In de Ver, Staten wilden de
steden van verbod1 niet weten. Alleen1 op het
piatteland, in dun bevolkte streken, vond het
ingang. Dhkr werkte het ontegenzeggelijk er
toe mede om wat vrij wei droog was geheel
droog of althans nog iets minder nat te ma
ken!. Want, en hierop is bijzonder te letten,
plaatselijk verbod maakte een plaats niet
aroog, maar, om met den Schoolmeester te
spreken, „het was juist omgekeerd": waar
men reedis lang sober of nucnter leefde ikht
aanvaardde men het stelstel. Natuurli/k wa
ren, er, die voor eigen gebruik alkoholische
dr/nken van elders ontnoden, maar die wei-
nig voorkomende en weinig gebruikte gele
genheid om een/ „saloon" te b^oeken, offerdfl
de plattelandsbevolking zonder bezwaar op.
Rudolf concludeert: die Prohibition gehSrt ia
die Zeit der abstinentia triumphans, dorthin,
wo abstinente Lebensgewohnheit so voorwiegt,
dass man sagen kann, das Volk ist abstinent.
Wo das nicht da ist. da ist in der Regel ein
Verbotsgesetz tot". Terloops zij hier nog op-
gemerkt, dat noch bij Rowntree en Sherweil,
noch bij Rudolf ook maar eenige bevestiging
te vinden is van de verbazingwekkende be-
richten1, die, als staaltjes van de gunsti'ge re-
sultaien van plaatselijk verbod, in Europa
zooveel geloof vonden en nog vinden. Trou-
wens, ook de tegenstanders olijken sterk te
hebben overdreven.
'Door Rudolfs geschriften zal *t meenigeen
tcvens duidelijk zijn geworden, waarom naast
al het Ameriliaansche lawaai Noorwegen en
Finland zoo weinig van zich lieten hooren.
In het boekje, dat in 1914 hier.te lande dienst
deed ter aanbeveling van het Volkspetitionne-
ment voor Plaatselijke keuze, vertelde Mevr.
Sdimidt-Prijes dan ook niets van de results-
ten, in die anden verkregen „In Europa",
lieette het „hebbeni we zeer weinig gegevens.
Er is ook nog zoo weinig verbod". Weliswaar
deden de heeren Don en' van der Woude. toen
ze in 1907 Noorwegen bereisden, een prijzens-
waardige poging om uit te maken, wat er in
dit land met plaatselijk verbod' bereikt werd,
maar wie hun reisverslag leest, al zal hij wil
len erkennen; dat het stelsel dikwijls ten goe-
de werkte, vindt daar in geen verklaring van
dc juichtonen, die van de ovcrzijde van den
Oceaan werden gehoord. Trouwens, had het
stelsel ook maar naif z66veel opgeleverd als
de Amerikanen ons wildfen wijs maken, de
Noren en ook de Finnen, zouden zelf met in
gebreke zijn gebleven dit te verkondigen. Wat
ae cijfers van het verbruik betreft, ten opzich-
te van Noorwegen, waar nog slechts in 12
plaatsen officieel gedistilleerd te koop is, heb
ben de yoorstanders van plaatselijke keuze
met dezelfde moeilijkheid te kampen, als wij
hierboven aangaande N.-Amerika vermeld-
ten. Ook d&kr werd in 1913 nog altijd per
hoofd der bevolking evenveel gedronken als
ia 1893, het jaar, voordat plaatselijke keuze
werd Lngevoerd. Hoezeer genoemde voorstan-
ders met dit feit verlegen zitten, blijkt uit een
brief, d'oor mij in 1918 ontvangen van den
heer A. Th. Kiar te Cristiania, een der voor-
voormannen van de Noorsche geheelonthou-
ders. Daarm wordt in verband met de cijfers
opgemerlct: wenn man in Betracht nimmt,
dass die Jahre 189!l*95 dkonomisch
schlecht, die Jahre 1911—1915 aber okono-
misch gut waren, und dass die Stadt-und-In-
ddustriebev6Ikerung seit 1894 bedeutend
starker als die landwirtschaftliche BevoIke-
rung zugenommen hat, kann man kaum mit
Recht sagen, dass nicht etwas erreischt ist".
Voorzichtiger zal waarliik niemand1 zich kun
nen uitdrukken. Bovendien is het geschreve-
ne nog niet eenmaal volkmen juist Tegenover
de factoren, die het drinken bevorderden, had
ook de sterker geworden drankbestrijding en,
zooals de volksstemming in 1919 bewees, het
veldwinnen der geheelonthoudingsidee pioe-
ten zijn genoemd die beiden het verbruik ver-
minderden. Verder beging de heer Kafr een
fouHe, wat de cijfers betreft. Hij rekende:
1891-1895 gemiddeldi gebruik per hoofd
3.43 L
1911-1915 gemiddeld gebruik per hoofd
3.32 L
en besloot aldus tot een eeniigszins vermin-
derd verbruik. Maar blijkens de cijfers van de
afzoinderlijike jaren, die hij zoo vriendelijk
was mij toe te zenden, is het lagc gemiddel-
de van het laatstgenoemde tjjdvak een gevolg
van het betrekkelijk geringe verbruik in 1911
en in de oorlogsjaren 1914 en 1915; het be-
droeg toen 3.22, 3.12 en 3 16 L. In 1912 en
1913 da a ren tegen was er echter per hoofd
3.47 en 3.64 L. gedronken, dus meer dan ge-
durende het tijdvak 1891-95. Betreffende
Finland zijn de cijfers niet volledig. !Die, wel
ke er zijn, doen echter cvenmin gelooven aan
een grooten invloed van plaatselijk verbod op
het verbruik.
Ligt het nu niet voor de hand om te veron-
derstellen, dat men in dc Vereenigde Staten
alsmede in Noorwegen en Finland juist daar
om het nationale verbod gewenscht heeft, om
dat het plaatselijk verbod, dat, weinig meer
deed dan reeds bestaande gunstige toestan-
den te bestendigco, rechtstredoi met genoeg
uitwerkte?
(Wordt vervolgd.)
-
EEN TOE RISTEN-KAART.
Bij de Algemeena NfiderL Veraea. veer
ALRMAARSCHE
