t de geheele wereld
Electrificatie der
Nd.-Hollandsche Tram?
|DRA15tt1A-vAMVALKEriBURQ'S--
e A ïiLEVERTR;
Stadsnieuws
De concurrentie van de tram en de
autobussen.
6a/« ton noodig; steun van de Spoor
wegen en de gemeenten reeds
verzekerd.
De lijn Purmerend-Alkmaar vervalt.
LEEUWARDEN-
Rechtszaken
Binnenland
Koloniaal concres der
S. D. A. P.
l" moest wel ten deel vallen aan een product
als ASPIRIN, dat bij alle verkoudheidsziek-
ten, rheumatiek, hoofd- en kiespijn, griep,
zenuwpijn enz, een zoo zekeren en genees-
krachtigen invloed uitoefent, zonder schadelijke
bijwerking.
Het is daarom geen wonder, dat thans de
roem van Aspirin tot in de meest afgelegen
landen is doorgedrongen.
Het bondsbestuur meent, dat er geen he
rwaar tegen kan bestaan om voor te schrij
ven, dat onder die omstandigheden met het
geven van een half uur rust kan worden vol
staan. Met voldoening heeft men'dan ook
Utrnomen, dat er aan het departement een
^.voorziening in dien geest in voorbereiding
zou zijn.
Evenwel zou men den minister willen ver
zoeken hierbij rekening te houden met de bij
iplaatselijke verordening geregelde sluitings
uren der winkels in dier voege, dat nader
Jiwordt bepaald, „dat de arbeidstijd van een
/arbeider op een dag, dat hij niet vóór 12 uur I
den arbeid aanvangt en niet langer dan 7
Lttren arbeid verricht, na ten hoogste 5J4 uur
'arbeid moet worden afgewisseld door een
Irusttijd van tenminste een half uur", zulks in
[afwijking van het bepaalde in artikel 7, le
tlid van het Winkelwerktijdenbesluit.
Pen zoodanige redactie maakt het bijvoor
beeld mogelijk, dat aan een arbeider, die om
1 uur n.m. in dienst komt en om 8 uur n.m
op het sluitingsuur van den winkel
eindigt, slechts een half uur rust na 5M
uur arbeid behoeft gegeven te worden,
i Avondverkoop door consumptie-
Yf zaken.
y Vervolgens brengt adr. onder de aandacht
van den minister, dat den bond gewezen is
op bezwaren, welke verscheidene winkeliers,
houders van zaken, die in hoofdzaak op
'avondverkoop zijn aangewezen, ondervin
den. Het betreft hier winkels in kleine eetwa
ren (broodjes met vleesch, visch, vischge
rechten, vleeschwaren etc.), welke in hoofd
zaak voor gebruik ter plaatse bestemd zijn,
doch overdag ook over de toonbank worden
verkocht en medegenomen. Zij zijn in de
meeste groote steden, hoofdzakelijk in de bin
nenstad gevestigd en zijn in het bezit van
een ontheffing van de bepalingen der ge
meentelijke winkelsluitingsverordening.
Het bedrijf is geheel ingesteld op en af
hankelijk van den avondverkoop en heeft ge
meenlijk hooge lasten te dragen, wil het
naar behooren geëxploiteerd worden. Het
voorziet ongetwijfeld in een behoefte van een
deel van het publiek, inzonderheid van
schouwburgbezoekers e.d.
Thans zou er in die zaken na elf uur n.m.
geen personeel meer werkzaam mogen zijn
en juist na dat uur begint de grootste druk
te. Een en-ander zou voor de meeste dier be
drijven ruïneus worden.
L Daarom dringt het bondsbestuur er bij
'den minister op aan, dat in de herziening
•.van het besluit ook art. 4 zal worden betrok
ken, bv. in dien zin, dat voor dergelijke ge
vallen de mogelijkheid wordt geopend om
een bijzondere vergunning te verkrijgen, ten
einde na 11 uur n.m. arbeid te laten verrich
ten, dan wel dat door den minister gebruik
^gemaakt wordt van het bepaalde in art. 7 2e
Tid der arbeidswet.
Naar aan het bondsbestuur is medege
deeld zou ook het desbetreffende personeel
ongaarne zien dat de verbodsbepaling voor
de genoemde inrichtingen van kracht blijft,
aanzien het door het aanzienlijk verminderen
yan provisie en andere emolumenten ernstig
ta zijn broodwinning geschaad zou worden
Vrijstelling van filiaalhouders op
eigen verzoek.
Tenslotte wordt den minister verzocht,
Aan art. 18 van het besluit een zoodanige
toepassing te willen geven, dat filiaalhou
ders, die op grond van andere bepalingen on
'<jer deze wettelijke regeling vallen, op hun
'flaartoe strekkend schriftelijk verzoek
eventueel na door het districtshoofd ter zake
Jte zijn gehoord algeheele vrijstelling kun-
qgii bekomen.
DE TRAM SCHAGEN—NIBBIXWOUD.
Een nieuwe poging tot behoud.
I De Kamer va» Koophandel en Fabrieken
voor Hollands Noorderkwartier, Alkmaar
heeft aan de ingeschrevenen bij de Kamer in
de belanghebbende gemeenten het volgende
schrijven gezonden:
De Kamer van Koophandel en Fabrieken
voor Hollands Noorderkwartier, gevestigd tc
•Alkmaar, meent goed te doen, zich tot U te
wenden in verband met het plan tot ophef
fing van de stoomtram SchagenWognum
per 1 Februari a.s.
Het komt haar n.1. voor, dat de opheffing
van deze tram voor de betrokken streek
(evenals die van Schagen naar van Ewijck-
sluis) ernstige nadeelen met zich zal bren
gen en daarom zal zij het zeer op prijs stel
len voor 16 Januari a.s. uw oordeel daarom
trent te mogen vernemen.
Volgens de meening der Kamer komt de
opheffing bovenal ontijdig.
Het aanleggen van de te verwachten
Rijks- en Provinciale wegen, zal vermoede
lijk nog slechts enkele jaren durenevenals
het aanleggen van de geprojecteerde kana
len. Eveneens met het oog op de droogma
king van den Wieringermeer en de groot?
werken in dezen polder in de naaste toe
komst, acht de Kamer de opheffing op dit
oogenblik zeer te betreuren, daar het gemis
aan eene goede verbinding voor doorgaand
verkeer zich ongetwijfeld ernstig zal doen
jjevoelen.
Bij een eventueele opheffing van de lijn
Schagen-Wognum, zal de stoomtram Scha
gen naar van Ewijcksluis daarvan ook veel
nadeel ondervinden, omdat zij aan de Ne
derlandsche Spoorwegen een belangrijk be
drag zal moeten betalen voor de overnam?
van een stuk van de trambaan Schagen
Wognum, waardoor ook het bestaan van
deze tram ernstig wordt bedreigd.
Daarom moet o.i. al het mogelijk worden
gedaan, om te trachten de exploitatie voor
een nader met de Nederlandsche Spoorwe
gen overeen te komen aantal jaren te doen
voortzetten.
In verband hiermede zou de Kamer gaar
ne zien, dat de onderhandelingen tusschen
de Directie der Nederlandsche Spoorwegen,
Gedeputeerde Sjaten, Gemeenten en Water
schappen worden hervat op de basis, dat
door een voorstel tot schenking van de des
tijds gegeven voorschotten eene regeling ten
algemeene nutte tot stand worde gebracht.
Derhalve stellen wij het zeer op prijs Uw
oordeel te mogen vernemen over de onder
staande vragen!
Indien ui* de antwoorden de wenschelijk-
heid tot het behoud op de door de Kamer ge
dachte wijze duidelijk mocht blijken, dan
zal zij gaarne trachten het gewenschte over
leg spoedig tot stand te brengen
Wij vertrouwen Uw antwoord zoo spoedig
mogelijk, doch in elk geval voor den 16en
dezer te mogen ontvangen.
De vragen zijn:
le. acht U voortzetting van de exploitatie
gewenscht? Zoo ja, op welke gronden?
2e Acht U het van géén belang, dat er
getracht wordt de tram te behouden? Zoo
ja, waarom niet?
In verband met de reeds eenigen tijd han
gende plannen tot moderniseering van het be
drijf van de Noord-Hollandsche Tram, deelt
het Hbl. thans de volgende bijzonderheden
mede .'.elke het blad van meest bevoegde zijde
vernam.
Gelijk bekend mag worden verondersteld,
zijn de autobusdiensten op den duur een sterke
concurrentie voor de N. H. Tram gaan vor
men en de tramdirectie heeft berekend, dat
haar bedrijf het laatste jaar dientengevolge
een inkomstenderving van honderdduizend
gulden heeft gehad.
Die concurrentie autobuslijnen zijn in twee
groepen te splitsen. In de eerste plaat6 die,
welke slechts gedeeltelijk de tramroute volgen
en verder de verbinding met verschillende an
dere dorpen vormen, zooals de lijn Alkmaar-
Hoorn, en ten tweede die, welke feitelijk geheel
naast de rails van de tram loopen, zooals
Amsterdam—Edam en Amsterdam—Purme-
rend. Tengevolge van laatstbedoelde diensten
ondervond de tram jaarlijks een vermindering
van haar inkomsten van gemiddeld 60.000.
Daar nu het verlies op de exploitatie van de
tram 60.000 per jaar bedraagt, zou zij zon
der die concurrentie ongeveer zonder verlies
of winst uit den strijd gekomen zijn.
Toen op 11 Juli 1929 de minister de ver
gunning van alle concurreerende autobus-
ondernemingen handhaafde, was de toestand
van de N.-H. Tram in een kritiek stadium ge
komen. Het rijk verklaarde zich niet in staat
financiëele hulp te verleenen ,de Spoorwegen
weigerden verder bij te springen, want de
Tramweg-maatschappij had reeds 420.000
gewone schuld bij de Spoorwegen. De eerste
maatregel van de tramdirectie bestond toen
in het niet-uitbetalen der coupons en er had
ook geen uitloting plaats.
De crisis was begonnen.
Van den minister vernam de directie inmid
dels, dat hij zeker geen steun of subsidie wilde
verleenen, als niet ook de betrokken gemeenten
over de brug kwamen.
Hiervan was op 28 Augustus het gevolg
een vergadering van de burgemeesters der
aan de tramlijnen gelegen gemeenten (Am
sterdam en Alkmaar ontbraken op deze bij
eenkomst) en daar bleek men wel bereid steur,
te verleenen mits het bedrijf gemoderniseerd
zou worden. Er werd een commissie benoemd
cm het vraagstuk onderzoeken, waarin zit
ting namen de burgemeesters van Purmerend,
Schermerhorn, Broek in Waterland (laatst
genoemd bedankte kort daarna) en een der
wethouders van Purmerend.
Den 13en December bracht de directeur, de
heer Van Geuns omtrent een en ander rapport
aan de commissie uit; de directeur had kans
gezien het tekort tot pl.m. 50.000 terug te
brengen. Feitelijk zat men dus nog steeds in
de impasse.
Plannen voor electrificatie
Toen kwam het plan-Burgersdijk aan de
orde.
De heer Bureersdiik had een begrooting
opgemaakt, waaruit bleek, dat er 6 3/4 ton
noodig zou zijn voor de electrificatie van
N. H. Tram, waartoe de aandeelhouders (de
meeste aandeelen zijn in het bezit van de
Spoorwegen), het rijk en de t. mstreek elk
1/3 zouden moeten bijdragen
De Spoorwegen hebben zich bereid ver
klaard dat denk deel voor hun rekening te
nemen en bovendien om bij eventueele over
schrijding van de begrooting het surplus ge
heel te betalen. De beide andere derden zijn
dus volledig gelimiteerd.
Wat de regeering betreft ook daar zouden
de plannen een gunatigen indruk hebben ge
maakt en de kansen voor die 21/4 ton staan
goed. Maar er is nog geen beslissing geno
men.
De burgemeester der betrokken gemeenten
hebben Maandag j.1. te Amsterdam verga
derd (ook de pemeente Amsterdam was hier
bij vertegenwoordigd) en de leden der boven
vermelde commissie waren allen tot deze bij
eenkomst uitgenocdigd, hoewel het de bedoe
ling van den heer Burgersdijk is de electrifi
catie slechts tot Purmerend uit te strekken en
de lijn Purmerend-Alkmaar te verlaten.
In het algemeen stond de vergadering
sympathiek tegenover de haar voorgelegde
plannen. De vorm, waarin de steun van 2 1/4
ton moet worden verleend, zal nader onder de
oogen worden gezien. De burgemeesters zul
len nml. de volgende week opnieuw terzake
bijeenkomen en dan o.a. de verdeeling van de
bijdragen bestudeeren, terwijl ook overleg met
het provinciaal bestuur zal worden gepleegd.
De Staatscommissie voor het tramweg-
vraagstuk (commissie .Van der Vegt) moet
zich nog over de reorganisatieplannen uit
spreken; de heeren Burgersdijk en Van Geuns
zullen binnenkort hieromtrent gehoord wor
den.
De nieuwe regeling.
Komt een en ander naar wensch voor elkaar
en kan bijvoorbeeld in het a.s. voorjaar met
de werkzaamheden begonnen worden, dan zou
eind 1931 de electrificatie voltooid kunnen
zijn, doch de dienst Purmerend—Alkmaar zal
reeds eerder gestaakt worden.
Krijgt de hierboven in korte trekken ge
schetste reorganisatie haar beslag, dan zal de
„Noord-Zuid-Hollandsche" onder directie
van den heer Burgersdijk alle verplichtin
gen van de Tweede Noord Hollandsche
Tramwegmaatschappij (die de Noord-Hol
landsche tram exploiteert) volledig op zich
nemen.
De bedoeling is na de electrificatie op de
beide lijnen (Amsterdam—Edam en Amster
damPurmerend) dagelijks minimaal 25
ritten heen en 25 ritten terug te maken, waar
bij dan een haifuursdienst zou worden inge
voerd. De tramdirectie heeft het vaste ver
trouwen, dat een geëlectrificeerde N.-H. Tram
een groote attractie zal vormen óók voor de
bewoners van Amsterdam, die dan een mooie
gelegenheid zullen hebben om op aangename
wijze uitstapjes in de richting Edam en Pur
merend te maken. Zelfs bestaat er kans op
een nieuwe gelegenheid voor de vestiging van
forensen.
OP EEN RIJWIELPAD GEREDEN.
Met een noodlottig gevolg. Daar
om de maximum-straf. O. M. en
kantonrechter zijn het niet eens.
Voor het kantongerecht te Wageningen
was gedagvaard, doch niet verschenen, mevr.
C. G. RoëllGebel te Renkum, aan wie ten
laste werd gelegd, dat zij op 2 Juli op den
Rijksstraatweg te Wageningen, als bestuur
ster van een auto buiten noodzaak heeft ge
reden op het rijwielpad, dat met den straat
weg één geheel uitmaakt.
De ambtenaar van het O.M. deelde mede,
dat hij in de ten laste legging geen woord
heeft gezet over het verschrikkelijke ongeluk,
dat het gevolg was geweest van het plotse
ling uitwijken door verd. met haar auto (zij
reed de 29-jarige mevr. Van Eek aan, die
spoedig overleed). De officier van justitie bij
de rechtbank te Arnhem, had een vervolging
in gesteld tegen verd. wegens dood door
schuld. Verd. kwam toen met het verweer,
dat haar kind, bij haar in de auto gezeten,
aan haar arm had getrokken, waardoor de
auto van richting was veranderd. D? al of
niet juistheid dezer bewering kon niet wor
den uitgemaakt, zoodat de vervolging is ge
staakt. De stukken werden aan spr. toege
zonden, met last een vervolging in te stellen
wegens overteding der motor- en rijwielver
ordening. Voor spr. was het nu de vraag,
of wat hij in de dagvaarding had gezet, een
ander feit was dan dat waarvoor de rech-
ter-commissaris de vervolging had gestaakt.
Volgens zijn meening gold het hier hetzelfde
materieele feit, n.1. de verandering van rich
ting van het stuurrad, waarvoor verd. niet
meer in rechten kan vervolgd worden. Hij
vroeg dus hem niet ontvankelijk te verkla
ren.
De kantonrechter meende, dat de ambte
naar O.M. wel ontvankelijk is. Deze beroept
zich op art. 255 Wetb. van Str., maar art.
398 bepaalt uitdrukkelijk, dat de art. 5 en 6
van art. 255 van toepasing zijn en niet art.
4, dus valt art. 255 buiten beschouwing. Dit
geldt te meer, waar de rechtbank verdachte
buiten vervolging heeft gesteld en art- 255
niet van toepassing is op zaken die voor het
kantongerecht behandeld worden. In de twee
de plaats is het O.M. wel ontvankelijk, om
dat het hier een ander feit is. Het materieele
feit is veroorzaken van dood door schuld en
hier is het alleen het simpele feit van overtre
ding van art. 16 motor- en rijwielverorde
ning. Dit feit is bewezen, ook door getuigen
verklaringen en wordt door verdachte zelf
erkend. Dat verdachte zonder noodzaak het
rijwielpad heeft bereden staat vast. Bij de
bepaling der straf moet rekening worden ge
houden met de zeer ernstige en noodlottige
gevolgen en zoo ooit, dan is er hier reden
tot oplegging van de maximumstraf. De kan
tonrechter bepaalde dus de straf op 75
boete of 50 dagen hechtenis.
KANTONGERECHT TE ALKMAAR.
Mondelinge uitspraak 10 Januari 1930.
S. P. te Heiloo, G. S. te Haarlemmermeer,
J. J. S. te Harencarspel, overtreding der wet
van openbare middelen van vervoer, de le
7 boete of 7 dagen hechtenis, de 2e 10
boete of 10 dagen hechtenis, de 3e 4 boete
of 4 dagen hechtenis.
W. G. te Castricum, overtreding Natuur-
schoonwet, 10 boete of 10 dagen hechtenis.
T. B. te Egmond aan Zee, dronkenschap,
2 boete of 1 dag hechtenis
C. H. te Den Helder, overtreding Spoor
wegwet, ontslag van rechtsvervolging.
C. G., E. V. te Egmond aan Zee, J. W. te
IJmuiden, overtreding Jachtwet, de le 6
boete of 1 week tuchtschool, de 2e teruggave
ouders, de 3e 15 boete of 2 weken tucht
school.
W. K te Haarlem, W. H. te Alkmaar,
overtreding Warenwet, de le 10 boete of 1
week tuchtschool, de 2e 25 boete of 25
dagen hechtenis.
G. J. B. te Grootebroek, E. B. te Leek,
overtreding Invaliditeitswet, de le 1 boete
of 1 week tuchtschool, de 2e 5 boete of 5
dagen hechtenis.
A. S. te Uitgeest, C. B te Bergen. A. S. te
Breek op Langendijk, overteding Leerplicht
wet, de le 7 boete of 7 dagen hechtenis, de
2e 3 boete of 3 dagen hechtenis, de 3e 6
boete of 6 dagen hechtenis.
A. J. ten H. te Bergen, G. A. te Egmond
aan Zee, A. B. te Noord-Scharwoude, C. A.
B. te Alkmaar, overtreding Arbeidswet, de
le en 4e ieder vrijspraak, de 2e 4 boete of
4 dagen hechtenis, de 3e 2 x 4 boeten of 2
x 4 dagen hechtenis.
M. G. te Egmondbinnen, C. H te Bergen,
H. R. te Heiloo, G. S. te Broek op Langendijk,
H. S.. A. P W. S., E. K., A. J. B., J. B. te
Alkmaar, overtreding Politieverordening, de
le vrijspraak, de 2e 4 boete of 4 dagen
hechtenis, de 3e 7 boete of 7 dagen hechte
nis. de 4e en 10e ieder 3 boete of 3 dagen
hechtenis, de 5e en 6e ieder 2 boete of 2
dagen hechtenis, de 7e 1 boete of 1 dag
hechtenis, de 8e 1.50 boete of 2 dagen luch-
tenis, de 9e ontslag van rechtsvervolging.
J. B. te Uitgeest, J. B., M. G. te Egmond
aan Zee, W. Z., P. Z. te Heiloo, F. M. te
Schoorl, P. H. te Castricum. J. D. te Bergen,
H. v. D. te Rustenburg, J. K. te Oosthuizen,
J P. de G. te Breezand, J. B. te Koedijk, C.
K. te Noord-Scharwoude, P. D. B., F. S. te
Oudorp, A. K. te Hugowaard, P. S. te Haren
carspel, C. J. A. K. te Hoorn, J. S. te Nieuwe
Nieaorp, J. E. te Callantsoog, M. C. v. d. L.
te Zuia- en Noord-Scharwoude, P. C. v. L. te
Zaandam, J. S. te De Rijp, V. S„ P. B. S., J.
V., J. D. H., G. S.? L. J. te Alkmaar, overtre
ding motor- en rijwielwet, de le, 2e, 3e, 6e,
8e, 9e, 10e, 12e, 15e, 16e, 23e, 29e, ieder 4
boete of 4 dagen hechtenis, de 4e en 11e ieder
5 boete of 5 dagen hechtenis, de 7e en 19e
ieder 10 boete of 10 dagen hechtenis, de
13e en 17e ieder 3 boete of 3 dagen hechte
nis, de 18e 20 boete of 20 dagin hechtenis,
de 20 40 boete of 40 dagen hechtenis, de
21e 12 boete of 12 dagen hechtenis, de 22e
15 boete of 15 dagen hechtenis.
Zaterdagmiddag te half twee is te Utrecht
het Koloniaal congres der S. D. A. P.
geopend, in de groote zaal van het N.V.-Huis
De openingsrede werd uitgesproken door den
voorzitter der S. D. A. P., den heer J.
Oudegeest.
Hij begon met te wijzen op het „ontwaken"
van Azië als gevolg van den oorlog, de Rus
sische revolutie en de snelle Europanisatie
van Japan, die aan dat land b.v. een over
macht verzekerde op het Chineesche leven. De
Chineezen hebben ook gepoogd zich van hun
heerschers te bevrijden, maar onderlinge ver
deeldheid belette het slagen van het doel
Engelsch-Indië is dichter bij het stadium
van eenzelfstandig volkcbestaan. De inheem-
sche bezitters hebben hun vrijmaking van de
Engelsche overheersching gezocht langs der
economischen weg. De Engelsch-Indische pa
troons zijn zeker niet zachter dan de Engel
sche patroons in Engelsch-Indië. De bruine
uitbuiters zijn even hartelooze uitbuiters als
de blanke. Dezelfde toestanden als in Britsch-
Indië bestaan ook in onze koloniën.
De S. D. A. P., aldus spr., doet al het mo
gelijke op dit gebied. Het N. V. V. is bereid op
het gebied der vakbeweging te doen wat noo
dig is. Wij wenschen een zoo snel mogelijke
bevrijding der „Indonesiërs" van het Nedei-
landsche juk, verklaarde de heer Oudegeest
verder. Wij wenschen de mogelijkheid te
scheppen, opdat deze bevrijding duurzaam
zal zijn en wenschen zooveel mogelijk te voor
komen, dat, wanneer Nederland als overheer-
scher terugtrer dt, een andere koloniale mo
gendheid als overheerder zal optreden.
De ontwikkeling der gebeurtenissen in het
Verre Oosten, vervolgde de heer Oudegeest,
maakt een vaste gedragslijn voor onze poli
tiek noodzakelijk. Onze menschen, maar ook
de buitenwereld, dienen te weten, waar wij
heen willen en wat de grondslag is van de
woorden en daden, die inzake de koloniale
poitiek van ons uitgaan. Zoowel van links
als van rechts is critiek op dit beginselpro
gram geoefend. Aan beide zijden mist men
echter het recht van critiek, want wij pogen
althans, zegt spr., en zij komen achter ons
aan. Wij hebben opheldering gevraagd, ze:
spr., aangaande de huiszoekingen, de moles
taties. die eenige weken geleden in „Indo
nesië" hebben plaats gehad. Wij hebben een
volledige opheldering geëischt. Deze is niet
gegeven. De regeeringsgemachtigde Kiewiet
de Jonge heeft in den Volksraad niets posi
tiefs gezegd. Indien werkelijk vaststaande fei
ten voorhanden warén, waarom deze dan niet
medegedeeld? Is het de bedoeling opstand te
verwekken? Zoolang geen opheldering gege
ven is, blijven wij gelooven aan de provocatie
der regeering. Zoolang protesteeren wij te
gen deze politiek van kneveling der vrijheden,
verkrachting der rechten en de belemmering
van een normaal-politiek leven van de „In
donesiërs".
Na deze openingsrede werd besloten tele
grammen te zenden aan de heeren Troelstra
en Kleerekoper, die beiden wegens ziekte ver
hinderd waren het congres bij te wonen.
Bericht van verhindering was voorts inge
komen van .de Frursche Eng"litho Deensch,
^eïhnïende begroetingsredevoeringen we*.
deMrtalgenTeene stemmen werd een uitvoe-
,igV motie aangenomen waarin het Congre,
met verontwaordiging kennis neemt van d?
Pleegde inbreuk op de staatkundige vrijheid
van de Indonesische volksbeweging en de
persoonlijke vrijheid van handelen harer lei-
ders en leden en uitspreekt, dat een ruim op.
gevatte toepassing van het recht van ver
eniging en vergadering noodzakelijk is als
eerste voorwaarde voor den strijd voor natio-
nale onafhankelijkheid", welke resolutie
voorts het jongste optreden van de Indische
regeering veroordeelt en van de regeering on.
middellijke vrijlating eischt van allen, die on»
politieke redenen in voorloopige hechtenis zijn
Ireste'd terwijl voorts geëischt wordt amnes-
fie voor alle politieke gevangenen en verban,
nen Tenslotte wordt verklaard, dat d«
Partii het als een harer voornaamste plichten
beschouwt de Indonesische volksbeweging op
doelmatige wijze te steunen in den strijd voor
onafhankelijkheid.
Vervolgens hield de heer J. E. Stokvis een
uitvoerige inleiding ter toelichting van het
dcor het Partijbestuur voorgestelde koloniale
beginselprogramma, terwijl het Tweede Ka
merlid, Ir. C. Cramer, een inleiding hield
over dé Nationalistische volksbeweging in
Indië.
Te zes uur werd de zitting gesehorst tot
8 uur.
Na de heropening kreeg de heer P J.
Schmidt het woo.d teneinde het standpunt
der minderheid in de S. D. A. P ten aanzien
van het koloniale vraagstuk uiteen te zetten.
De tweede dag.
Te half tien gistermorgen werd het congres
heropend. De heer J. Oudegeest deed voor-
lezing van een gedeelte van een brief der In
dische Sociaal-Democratische Partij, waarin
het amendement der oppositie op stelling 10
van het program-ontwerp werd bestreden.
Ook de heeren Westerveld. namens de Indi
sche Sociaal-Democratische Club en J. L
Vleming uit Amsterdam bestreden het stand-
punt van den linkervleugel, vooral inzake de
erkenning van het recht op onmiddellijke na*
tionale onafhankelijkheid van Indië, inzakt
het eventueel steunen van een opstand in
Indië en inzake de bereidheid van een onaf
hankelijk Indonesië tot deelneming aan het
internationaal ruilverkeer. Het standpunt van
den linkervleugel werd verdedigd door den
heer Gies (Zutfen) en den heer Jef Last uit
Rotterdam.
De heer J. F. Ankersmit, hoofdredacteur
van „Het Volk", beantwoordde eenige over
een artikel in „Het Volk'' gemaakte opmerkin
gen en het Tweede Kameriid, de heer Ir. Ch.
G. Gramer lichtte zijn Zaterdag gehouden
inleiding over de Indische volksbeweging nog
eens toe. Vervolgens kreeg de heer P. J
Schmidt als voornaamste vertegenwoordiger
van den linkelvleugel het woord om de tegen
dezen vleugel aangevoerde argumenten uit?
voerig te beantwoorden, waarna de heer Stok-
vis op alle on zijn inleiding gemaakte opmer
kingen repliceerde.
De zitting werd tot 's middags verdaagd
De Zondagmiddagzitting werd geopend
met het verslag van de Congrescommissie,
die als rapporteur had aangewezen Ir. Cra
mer. Het onderzoek der ingediende amende
menten door de congrescommissie heeft tot
resultaat gehad, dat thans de commissie een
aantal wijzigingen in sommige stellingen van
het entwerp-program voorstelde, welke wijzi
gingen door den heer Cramer werden toege
licht. Nadat het partijbestuur verschillende
toezeggingen had gedaan werden door ver.
schillende afdeelingen ingediende amende
menten ingetrokken en werd tot stemming
over de stellingen overgegaan.
De verschillende stellingen werden voor een
deel op onderdeden gewijzigd en z.h.s of met
slechts enkele stemmen tegen aangenomen.
Het belangrijkste punt was ongetwijfeld stel
ling 10, waarover de discussies grootendee's
hadden gelocren en waarbij door de oppositie
een geheel afwijkend amendement was inge
diend.
De congres- commissie had een nieuwe
formuleering van stelling 10 voorgesteld,
luidende
lste. De Sociaal-democratie erkent onvoor
waardelijk haar rechten op nationale onaf
hankelijkheid.
2de. Haar koloniale arbeid zal zich dus in
de eerste plaats richten op een verwezenlij
king van dit recht door het overbodig maken
van het vreemde gezag.
Alle hervormingen behooren de koloniale
verhoudingen te verzwakken en waar mogelijk
aan te sluiten bij de eischen en inzichten der
inheemschen. Die koloniale arbeid moet dus
de mogelijkheid scheppen tot vestiging van 'n
inheersch bestuur, dat in staat zal zijn het
land zelfstandig aan het internationale ruil
verkeer te doen deelnemen. Deze stellingen
werden met 24 stemmen tegen aangenomen,
terwijl vervolgens onder applaus het geheele
koloniale beginselprogramma werd goedge
keurd.
Na een slotwoord van den voorzifter, den
heer Oudegeest, ging het congres onder hef
zingen van de „Internationale" uiteen.
AMBTENARENWET.
Bij koninkiijk besluit van 7 Jan. (opgeno
men in Staatsblad no. 6) is bepaald: De ar
tikelen 1, 2, 115 tot en met 124, 127, 131,
132, 135 tot en met 137 van de Ambtenaren
wet 1929 treden in werking met ingang van
15 Maart 1930. De artikelen 125, 126, 133
en 134 van die wet treden in werking met
ingang van 1 Sept. 1930.
EEN MASSA-JUBILEUM.
Zeventien arbeiders der N.V. Stoomspinne
rij «n Weverij v/h. S. J. Spanjaard te Borne
zijn ten kantore der directie gehuldigd in ver
band met hun jubileum aan deze fabriek. Vief
arbeiders herdachten hun 50-jarig en twaalf
hun 40-jarig jubileum, terwijl een arbeidet
25 jaar in het bedrijf werkzaam was.
BEROUWVOLLE DIEF.
Onlangs werden ten nadeele van mej. Va.
Dijk te Olst (O.) een groot geldsbedrag el
eenige effecten gestolen. Zaterdagmorgen
vond de bestolene de portefeuille met het go*
stolen geld en de effecten in haar brievenbus
terug.
