DAGBLAD VOOR AAR EN OMSTREKEN. De Vlootconferentie te Londen. DE HAAGSCHE_CONFERENTIE. DE BOODSCHAP VAN MACDONALD. DE H0UDIN6 VAN SCHICHT. Buitenland DOUANEGEBRUIKEN TE KEULEN. 132e Jaargang. Het incident met den brief aan Reynolds. De valsche munterskwestie. De politie tast nog in het duister. ALKMAARS Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. COURANT. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN: Per regel 9.25, bij groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N.V. Boek- en Handelsdrukkerij v/h. HERMs. OOSTER ZOON, Voordam C 9, post giro 37060. Telef. 3, redactie 33. *o. 19 Directeur: C. KRAK. DO.\ÜERDAG 23 JA*UAKI 1930 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Dit nummer bestaat uit 2 bladen. Dagelijksch overzicht. "het autonomisme in bretagne. Een blik ic het verleden. De groei der beweging. Het is al meer dan een jaar geleden, dat fn den Franschen Senaat een discussie over de geldigverklaring van het mandaat van den graaf d'Andlau, senator van het departe ment van den Beneden Rijn, onverwachts leidde tot eenige verklaringen over het auto nomisme in Bretagne, een beweging, wel ker bestaan niet aan velen bekend was Senator Jenouvrier, een Bretagner, deelde toen mede, dat de Elzasser autonomisten zich niet tevreden stelden met het te doen voor komen alsof de Elzas onder den druk van het Fransche juk leeft, maar dat zij eveneens luide verkondigen, dat Bretagne evenals de Elzas in de positie van een overwonnen volk verkeert en naar autonomie snakt. Jenouvrier zeide, dat men wel wist, dat eenige honderden personen droomen van het iherstel van het Bretagne van Queen Anne, de laatste souvereine hertogin van Bretagne Hij was daartegen opgekomen en zijn protest was gesteund door vertegenwoordigers, zoo wel van de conservatieven, gematigden, als radicalen en socialisten Poincaré voegde hieraan toe, tot verbazing van den Senaat, dat er teMetz een Bretonsch separatis tisch blad werd uitgegeven, „La Patrie Cretonne''. Sindsdien schijnt de autonomistische be weging in Bretagne zich voortdurend te ont wikkelen. Naast het cultureele streven, ge richt op het doen herleven van de Bretonsche taal en de Bretonsche zeden en gewoonten, staat de politieke agitatie. Te St Brieu waren dezer dagen op de muren manifesten geplakt, waarin de bevolking in het Fransch en in het Bretonsch werd opge wekt om een autonome provincie Bretagne binnen het Fransche kader te vestigen Ern stiger was de inhoud der biljetten op den muur van de kathedraal van Tréguier, waar op stond gedrukt: „De geschiedenis van Bretagne is die van een slachtoffer, door Frankrijk gemarteld. In den volgenden oor log zullen de Franschen onze vijanden zijn." De radicale „Volonté" vraagt thans of Frankrijk, na het Elzasser autonomisme door een Bretonsch autonomisme wordt bedreigd. Het blad is tegen het Bretonsche autono misme, waarvan de „Briez Ato" het strijd- orgaan is, omdat het in strijd is met den wensch van de ontzaglijke meerderheid der Bretagners. Bretagne heeft zich aan het einde der vijftiende eeuw vrijwillig aan Frankrijk gegeven en later, in 1780 vrij willig van zijn provinciale rechten afgezien. In die geestesgesteldheid is niets veranderd. Er is geen sprake van dat Parijs in eeniger- lei mate de Bretagners in hun ontwikkeling tegenwerkt. Alleen Combes verbood destijds den priesters de catechismus in het Bretonsch te onderwijzen, een maatregel, die inderdaad veel kwaad bloed zette. Intusschen verliest het Bretonsch gestadig terrein, daar de meeste ouders wenschen dat hun kinderen op school Fransch leeren en geen Bretonsch. Nochthans vraagt het blad of het niet ver standig zou zijn indien de Ligue des Droits de 1'Homme een contra-propaganda zöu be ginnen. De draadlooze boodschap van MacDonald aan de Ver .Staten. In de boodschap, die MadDonald gister1 avond tot de Ver. Staten heeft gericht en die op de korte golf draadloos is overgebracht, zegt hij: Voor de vlootconferentie met haar werk begon, hebben de delegaties besprekin gen gehouden, die op het oogenblik worden voortgezet. Wanneer het een zaak was van twee of drie delegaties, zouden de verschillen van nieening opgelost kunnen worden in de open conferentie, maar nu er vijf zijn, zijn talrijke gedachtenwisselingen noodig en moet op voorzichtige wijze gehandeld worden. Voorloopige stappen tot een overeenkomst moeten daarom in ruime mate tusschen de afzonderlijke delegaties worden, wanneer er eèn dergelijke verstandhouding tusschen de delegaties is verkregen. Hoewel ik overtuigd ben, dat een overeen komst bereikt zal worden, zou ik toch al mijn hoorders willen waarschuwen, dat er vele moeilijkheden zijn. De vraag is, hoever wij elkaar kunnen naderen. Sommigen van ons doen voorstellen tot vermindering, waartoe anderen niet geneigd zijn en dezen hebben op hun beurt wenschen, die de eersten ver werpen. Dat is geen bewijs van slechten wil; het is een probleem van aanpassing. Wij zullen probeeren om alle program ma's van de verschillende landen tot het laagst mogelijk gemeenschappelijk niveau te brengen, zoodat twee dingen zullen gebeu ren: le. zal er tusschen ons geen wedstrijd in het bouwen van- schepen meer zijn2e. zullen de programma's zoo klein mogelijk worden, waardoor we in een jaar of vijf. zes, in staat zullen zijn tot nieuwe vergiinderin- gen te komen. Zoo zullen we de ontwapening bereiken en den vrede verzekeren. MacDonald vervolgde, dat hij nauwkeurig op de uitlatingen wilde antwoorden, dat En- g.land wel veel over ontwapening praatte, maar geen voorbeeld gaf. In vergelijking met voor den oorlog is het Engelsche leger belangrijk ingekrompen. Het personeel is 50.000 man kleiner dan in 1914 en 152 000 man kleiner dan in 1921. Enge land is het eenige land onder de groote mo gendheden, dat een voortdurende verminde ring van leger-uitgaven te zien geeft. De vloot telde 69 groote schepen in 1914 tegen 20 in Dec. 1929 Zij telde 20 kruisers met bewapening van 20 duims kanonnen of hooger kaliber tegen elf zulke kruisers in 1929. In 1914 waren er 81 kleinere kruisers tegen 43 in 1929 en 74 onderzeë:rs tegen 53 in 1929. Dece cijfers waren in hun nuchter heid overtuigender dan urenlange redevoe ringen en de premier stond met zijn geheele persoon borg voor hun juistheid. Ook de En gelsche luchtmacht telde slechts 772 leger vliegtuigen met een geoefend personeel van nauwelijks 31.000 man, wat slechts een per centage was van de luchtmachten die andere groote mogendheden er op na hielden. Met deze cijfers en toelichting voor oogen ver trouwde spr. dat het geheele Amerikaansche volk overtuigd zou zijn van Engeland s waarachtige vredesliefde. De brief, welken djr. Schacht, de president van de Rijksbank, gedurende de Haagsche Conferentie aan den heer Reynolds, den voor zitter van het organisatiecomité voor de In ternationale Bank, heeft geschreven inzake de deelneming der Rijksbank aan de Interna tionale Bank, en welke, naar men zich her innert, het incident-schacht veroorzaakte, is ook na het sluiten der Haagsche Conferentie niet gepubliceerd. Hiet „Berliner Tageblatt" vestigt er de aandacht op en meent dat dit schuilt in het feit, dat de heer Reynolds den Amerikaanschen bankier John Pierpont Mor gan zeer na staat en dat Morgan vóór ge heimhouding was. De brief bevatte n.1. niet slechts de uitlatingen van dr. Schacht, doch ook de bevestiging van de ontvangst van een brief van John Pierpont Morgan, waarin de ze zou hebben verklaard dat hij niet als ver tegenwoordiger der Vereenigde Staten tot de Internationale Bank zou toetreden, indien uit de tweede Haagsche Conferentie een verdere belasting van Duitschland boven het plan- Young uit, zou voortkomen. Stimson. vervolgde MacDonald, heeft de situatie op bewonderenswaardige wijze ge schetst voor hij Washington verliet, door te zeggen, dat te weinig verdedigingsmiddelen een land een gevoel van onveiligheid geven, terwijl een teveel de buren dat gevoel geeft. De ernst van onze besprekingen is het feit, dat de tegenhanger van beperking een wed strijd in het bouwen is en het einde daarvan beteekent oorlog. Besprekingen. De Engelsche premier heeft gisteren een bijzonder "drukken dag gehad. Om half elf 's morgens was er kabinetsraad, die drie kwar tier geduurd heeft en waarin de plannen voor vandaag besproken zijn, toen kwam de Canadeesche afgevaardigde Ralston en daarna staats-secretaris Stimson. Na een haastig noenmaal was de premier weer om kwart voor drie in het Lagerhuis om er eeni ge vragen te beantwoorden, om vier uur ont ving hij Grandi, den Italiaanschen minister en om half zeven was er conferentie met Henderson en den Japanner, Wakatsoeki. 's Middags zijn twee officieele communi- 3ués uitgegeven. In het eerste wordt gezegd, at de Engelsche en Fransche delegaties de verschillende punten uit hun memoranda van 20 December en 10 Januari j.1. nog eens besproken hebben, waarbij alras geble ken is dat op eenige punten nog misvattingen heerschtcp. zoodat deze nog nader opgehel derd moeten worden. Hiervoor is een nadere afspraak-op Vrijdag gemaakt. Het andere communiqué behelst, dat Gran di met MacDonald uitvoerig overleg ge pleegd heeft, waarna een afspraak gemaakt is voor vanmiddag tusschen de Engelsche, Fransche en Italiaansclie delegaties in een der zalen van het Lagerhuis. Staatssecretaris Stimson heeft een bezoek gebracht bij Wakatsoeki, bij wien later op den dag ooit de andere Amerikaansche afge vaardigden, Dawes en de senatoren Robin- son en Reed. die den Japanschen leider ech ter reeds te Washington ontmoet hadden, een bezoek hebben gebracht. In verband met de geringe plaatsruimte in het paleis van St. James, waar de zittingen der vlootconferentie van Inden af gehouden worden, heeft de Engelsche regeering de de legaties verzocht niet meer dan 15 personen, deskundigen inbegrepen, tegelijkertijd te wil len afvaardigen. Optimisme bij de Franschen. Naar verluidt zijn Tardieu en zijn Fran sche collega's voldaan ever de algemeene atmosfeer en den toon der besprekingen bij de opening der vlootconferentie. Als resul taat van wat reeds besproken is, zijn zij van meening, dat er niet zoo'n groot verschil in opvatting bestaat als wel gedacht wordt. De ruiterlijke gtdachtenwisseling, die op net oogenblik wordt gehouden, geeft hoop op een goeden afloop van de conferentie. Eenigen tijd geleden had een Ehiitsch im porteur van tabak ongeveer 250.000 kilo Vir- giniatabak in 5000 kisten in Ehiitschland in gevoerd. Bij de berekening der inkomende rechten met de douane-autoriteiten te Keulen ontstond een conflict tusschen deze autori teiten en den importeur. De douane bereken de namelijk het maximumtarief van 75 mark per kilo. De importeur kon een dergelijk enorm bedrag niet betalen en ging er, ook om andere redenen, vandoor. Men bracht nu de kisten, die tien wagons vulden, bij een Keul- schen expediteur. In plaats van de tabak te verkoopen, besloten de Keulsche douane autoriteiten 1137 kisten met een inhoud van 56.850 kilo te vernietigen. Aan de vuilverbranding te Merheim werd dit karweitje toevertrouwd; daar echter de machines van de vuilverbranding niet goed functioneerden, werd de tabak op een veld verbrand, nadat men ze eerst met benzine had overgoten. Van heinde en ver kwamen nieuwsgierigen, o.a. tal van werkloozen, die met levensgevaar een aantal kisten uit de vlammen wisten te halen. De vernietiging van de tabak heeft drie duizend mark gekost. Het spreekt vanzelf, dat deze zonderlinge houding van de Keulsche douane-autoriteiten door tal van bladen fel wordt gehekeld. waren gekomen en kwam terecht aan de Duit- sche Bank. Bij het onderzoek is o.a. reeds gebleken, dat de Bank Sass und Martini in den afge- loopen herfst in handen is overgegaan aan een Amerikaansch-Canadeesche groep, welke in 1928 in Engeland gepoogd had waarde- looze Canadeesche mijnaandeelen te plaatsen. Na mislukking dezer poging waren de Ameri kanen naar Berlijn verhuisd. Hier moeten zij voor 250.000 M. het hoofdaandeel van de Martinibank gekocht hebben, terwijl zij tevens in het bezit kwamen van het economi sche tijdschrift „Der wirtschaftliche Ratge- bei". De hoofdredacteur daarvan was tevens leider van het bankhuis. Wederom werd be proefd de Canadeesche mijnaandeelen te plaatsen, nu in Duitschland. In het tijdschrift werd er reclame voor gemaakt; in korten tijd werden voor 600.000 M. aandeelen genomen. Midden Dec. waarschuwde echter het „Ma- gazin du Wirtschaft", zoodat verdere in schrijvingen uitbleven. Terzelfder tijd dat de Amerikaansch-Cana deesche groep de bank en het tijdschrift over nam, verscheen Voigt alias Franz Fischer, die ongeveer 240 valsche 100-dollarbiljetten leverde. De man is voortvluchtig. Van waar de valsche biljetten kwamen, is niet bekend. Zij zijn gedrukt op hetzelfde soort papier als de echte. De makers moeten beschikt hebben over buitengewoon goede instrumenten. FRANKRIJK. HET TRAMPERSONEEL TE BORDEAU STAAKT. Het personeel der electrische tram en omni bussen te Bordeaux heeft besloten met ingang van heden in staking te gaan. Zij eischen een loonsverhooging van 3 fr. per dag en 21 dagen vacantie per jaar DUITSCHLAND. DE TOENEMENDE NOOD. Eischen der soc.-dem. Dinsdag heeft in den Rijksdag een bijeen komst plaats gevonden van de soc.-dem. frac tiebesturen, het partijbestuur en de vakver- eenigingen. Onderwerp van de conferentie was de toenemende nood onder de arbeiders tengevolge van den uiterst slechten toestand op de arbeidsmarkt. Men was het erover eens, dat bij de moei lijkheid van een afdoende werkverschaffing uit openbare middelen kapitaaltoevoer uit het buitenland een noodzakelijke voorwaarde is voor verbetering van den toestand. Daarom moeten onmiddellijk, zoo verklaarde men, alle binnenlandsche belemmeringen voor het opne men van buitenlandsche leeningen worden uit den weg geruimd. Met behulp van buiten landsche credieten zou in de bouwvakken en aanverwante industrieën nieuwe activiteit kunnen worden verkregen. Ook werd ver langd dat de rijksspoorwegmaatschappij en de posterijen thans over zullen gaan tot spoe dige bestellingen. Naast de noodige maatregelen tot arbeids- vermeerdering behooren bij de rijksbegrooting de noodige gelden worden vastgelegd om on voorwaardelijk te kunnen voorzien in een be hoorlijke ondersteuning van de werkloozen. In de aangelegenheid van de nagemaakte Amerikaansche 100-dobarbiljetten, waarover reeds in het kort is gemeld, heeft de recherche nog geen nadere bijzonderheden kunnen ont dekken. Uit technische bijzonderheden van de nage maakte biljetten blijkt dat men te doen heeft met een uitnemend ingerichte organisatie De valschemunters ijoeten zelf overtuigd zijn geweest van de uitnemendheid van hun werk, daar zij, in tegenstelling met andere valsche munters, hun producten bij banken durfden aan te bieden. De Amerikaansche Bankdirec- tie heeft meegedeeld, dat zij reeds sinds 1928 bekend is met den namaak van 100-dollar- biljetten; maar eerst na het opduiken van stukken van 50 dollar in Duitschland kan men aannemen, dat de vervalschers en de verspreiders van het valsche geld thans in Duitschland hun voornaamste afzetgebied hebben. Het schijnt, dat zij daarmede eerst in Oct. van het vcr'ige jaar zijn begonnen. De als vermoedelijke verspreider van de nage maakte biljetten, verdachte Fischer heeft de aandacht op zich gevestigd door zeer groote uitgaven sinds Oct. 1.1. De „Voss. Z.", die nog enkele bijzonderhe den meedeelt over deze opzienbarende aange legenheid, meldt o.a. dat Fischer een commu nist is, die vroeger in de partij een rol heeft gespeeld, toen naar Rusland is gegaan, en tenslotte langs omwegen naar Duitschland is teruggekeerd, waar hij in Oct 1.1. met de nog onbekende valsche munters in contact kwam. Voor den afzet van de valsche biljetten werd de Berlijnsche bank Sass en Martini uitge kozen. Deze bank deed in Nov. eene betaling van 24.000 M. in 100-dollarbiljetten aan de Duitsche Bank. Deze gaf het geld door aan de Darmstadter und Nationalbank en deze zon het over de National City Bank in New York aan de Federal Reserve Bank, waar de biljetten werden ingetrokken. Bij een micro scopisch onderzoek bleek de vervalsching door de ontdekking van een uiterst kleine verschuiving van een klein lettertje. Men ging d£Q weg na, waarlangs (is biljsitga en EEN POLITIEKE KLOPPARTIJ Tusschen nat.-socialisten communisten. Tot ernstige excessen kwam het Dinsdag avond in een doo. de nat.-socialisten belegde vergadering in een lokaal aan de Friedrichs- hain. In de stampvolle zaal bevonden zich tarijke communisten, die de nat.-soc. sprekers herhaaldelijk door interrupties stoorden. Ook vóór het lokaal hadden zich ettelijke commu nisten verzameld, waar zij met de nat.-socia- listen, die geen toegang meer hadden kunnen krijgen, ruzie kregen. De politie moest op treden en nam tien personen in hechtenis. Toen tegen half 12 de bijeenkomst zou wor den gesloten, ontstond in de zaal geweldig tumult en de communisten vielen.de nat.-soc. aan. Er volgde een verwoede kloppartij, waar bij werd gebruik gemaakt van bierglazen, stoelen en tafelpooten. De geheele inventaris van het lokaal werd vernield. De Schupel, die versterking had gekregen, greep reeds tijdens de vechtpartij in en stelde bij alle aanwezigen een onderzoek in naar wapenen. In totaal werden 21 personen, o.w. twee vrouwen, gear resteerd en naar het hoofdbureau van politie overgebracht, daar men bij hen allerlei slag wapens had gevonden. Herhaaldelijk moest de politie bij deze relle tjes, die eerst om middernacht waren afgeloo- pen, van den gummistok gebruik maken, daar zij door de menigte werd aangevallen en vele onruststokers door de vlucht aan een arresta tie trachtten te ontkomen. TYPHUSGEVALLEN TE BERLIJN. Volgens mededeeling van de politie zijn in het noordelijk deel van Berlijn ongeveer 20 gevallen van typhus voorgekomen, waarvan drie met doodelijken afloop. De noodige maat regelen zijn genomen om uitbreiding van de ziekte te voorkomen. BOTSINGEN TUSSCHEN NAT SOCIALISTEN EN COMMUNISTEN. Te Hannover-Münden hielden de Nat.-so- cialisten Woensdag een vergadering. Hierbij kwam het tot hevige botsingen tusschen com- muaistai eg aaL-soóalistea, waarbij 16 tot 20 personen gewond werden, van wie 2 le vensgevaarlijk. Een onderzoek wordt door de politie in gesteld. POLEN. EEN TRANSACTIE MET DE SOWJETUNIE? De bladen bevatten het sensationeele (en niet zeer waarschijnlijk lijkende) bericht, dat de sowjetregeering zich bereid zou hebben verklaard Polen zekere deelen der gouverne menten Minsk en Sluck af te staan, ter af doening van de financieele verplichtingen, die uit het vredesverdrag van Riga voor Rus land voortvloeien. Polen zou daartegenover afstand moeten doen van zijn recht op 30 millioen gouden roebel. i-r- r RELLETJES. Te Krakau hebben Dinsdag zes of zeven honderd werkloozen geprobeerd het stadhuis en gouvernementsgebouw te bestormen. Met de blanke wapens dreef de politie hen uiteen. In het Oost-Galicische stadje Soltys vielen bij een botsing tusschen communisten en po litie van weerskanten schoten; een persoon werd gedood en vijf, van wied rie communis ten, werden gewond. In Ilbycza Krolewska, eveneens in Oost-Galicië, werd de politie door communistische betoogers aangevallen. Een communist, die een politieagent met een mes bedreigde, is neergeschoten. In Sosnowitz en Zdunska Wola, in Con gres Polen kwamen ook botsingen voor, die echter zonder bloedvergieten onderdrukt zijn. ENGELAND. OVER DEN OCEAAN GEWAAID. Van Newfoundland naar Schot land. De Britsche driemaster „Neptune II" uit St. John's in Newfoundland, een houten schip van 126 ton, is de baai van Tober. mory aan de westkust van Schotland binnen gesleept. Het schip was den 29 November uit St. John's vertrokken met een lading levens middelen voor een reis van 100 mijl naar Newton in de baai van Bonavista in New foundland, maar werd 48 dagen lang door den wind dwars den Oceaan overgedreven. E>e „Neptune II" was op 30 mijl afstands van de haven van bestemming, toen de wind het noodig maakte dat het schip de open zee koos. Behalve de bemanning van vijf kop pen, van wie er een gewond werd, had het schip vijf passagiers aan boord, waaronder een vrouw. Het bereikte veilig den vuurtoren van Ardnamurchan, het westelijkste punt van het vasteland van Schotland, waar het 't anker liet vallen en opgemerkt werd door een voorbijvarend stoomschip. Het schip, dat in 1920 in Denemarken gebouwd was, was in staat het geweld der golven te weerstaan, hoewel de verschansing stuk werd geslagen en de twee kleine booten verbrijzeld werden. Een deel der lading werd beschadigd. Aan levensmiddelen had men door den aard der lading geen gebrek, maar de watervoorraad was zeer beperkt, zoodat er een rantsoenee ring moest worden ingesteld. Aan het uiter lijk der bemanning en de passagiers was dui delijk te zien welk een beproeving zij hadden doorstaan. Het laatst had men op 23 December van het schip gehoord; sedert niet meer. SPANJE, SNELTREIN ONTSPOORD. 15 gewonden, waarvan enkele zwaat Volgens een telegram uit Madrid is op den spoorweg Malaga-Linares een sneltrein ont spoord. De eerste wagon werd geheel ver woest, terwijl drie andere personenwagens omver geworpen werden. In totaal werden 15 reizigers ernstig ge wond. Ook de machinist en de stoker wer den gewond. Hun toestand is levensgevaar- DIEFSTAL VAN POSTPAKETTEN. Na 3 jaar „werken" gesnapt". Naar uit Madrid wordt gemeld, heeft de politie aldaar twee 30-jarige postbeambten gearresteerd, die reeds drie jaar lang voor het buitenland bestemden bank- en waarde- zendingen plunderden. Als de beambten de paketten geplunderd hadden en het grootste gedeelte van het geld, edelsteenen of andere kostbaarheden hadden weggenomen, zonden zij de zendingen naar 'hun bestemming door De paketten werden zoo geopend, dat de diefstal eerst bemerkt werd, nadat de paket ten door den ontvanger opnieuw waren geopend. Men raamt de waarde van de gestolen geb den en sieraden op 2 millioen. AMERIKA. EEN CANADEESCH SCHIP GERAMD J EN GEZONKEN. Naar uit Vancouver (Br. Columbia) wordt gemeld, is het motorschip „Taiheiyo aan de Mexicaansche kust door een schip van de Amerikaansche kustwacht geramd, zoodat het zonk. De Canadeesche regeering heeft te gen het tot zinkss brengea van Igt aChip gf* piQttSiêÊök r*

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1930 | | pagina 1