DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. DE MEI-RELLETJES TE BERLIJN. De ondergang van de Monte Cervantes. De vaIscheSovjetwissels \o. 22 JIA A\D.tC* 21 JA AU AKI 1930 132e Jaargang. Dagelijksch overzicht. DE VLOOTCONFERENTIE Buitenland! Bessedovski als getuige gehoord. CHICAGO'S MOEILIJKHEDEN. Binnenland AARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN Per regel 0.25, bij groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N.V. Boek- en Handelsdrukkerij v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9, post giro 37000. Telef. 3, redactie 33. Directeur: C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Dit nummer bestaat uit 2 bladen. "DE VLOOTCONFERENTIE TE LONDEN. Twee geheel verschillende standpunten. Frankrijk contra Engeland en de anderen. Het wil met de Londensche vlootconferen- tie nog niet heel best boteren. Dat komt mis- echien wel voornamelijk omdat Frankrijk halsstarrig weigert, een soepeler houding aan te nemen. Frankrijk toch blijtt op het standpunt staan van absolute bewapeningsbehoeften, die gebaseerd zijn op absolute factoren, zoo als kustlijnen, overzeesche handel, enz. enz. Daartegenover staan Engeland, Amerika, 'Japan en Italië, die de eigen bewapening willen laten afhangen van anderen en be reid zijn, de vloten te verkleinen in verhou ding tot elkaar. Men ziet dus, dat dit twee geheel tegen strijdige plannen zijn. Nu is misschien het laatste standpunt wel het redelijkste en het beste. Immers, als men afspreekt, de vloten te verkleinen, dan blijft daardoor toch de verhouding dezelfde. En dan komen we in elk geval tot verminde ring van bewapening, wat al een heele stap in de goede richting zou zijn. Iets anders is het met Frankrijks stand punt. De bewapening afhankelijk stellen van de kustlijnen en handelsgrootte is een heel vaag begrip. En men zal dan zeker niet gauw tot een overeenstemming komen. In dat geval zou bijvoorbeeld Frankrijk met zijn uitgestrekte kusten (Zuid- en Westkust) naar verhouding een sterkere vloot moeten hebben dan Engeland, te meer ook, omdat Frankrijk twee basissen noodig heeft (een voor den Atlantischen Oceaan en een voor het Middellandsche zeegebied). Men ziet dus, dat deze kwestie heel vaag is. En men zal begrijpen, dat de tegenstan ders van Frankrijks voorstel dan ook heftig te keer gaan. Zoo vindt de D a i 1 y Te 1., dat Italië veel dichter bij Engeland staat d*m Frank rijk en dat dit land niets liever zou wen- schen dan met de Engelschen mede te gaan. Ook in andere bladen wordt de aandacht op deze bizondere positie van Frankrijk ge vestigd. In Amerikaansche kringen weet men zelfs te verzekeren, dat Italië tegenover deze Fransche houding van plan zou zijn om een een even veeleischende houding aan te ne men en zelfs de eventueele toewijzing van Duitse mandaatgebieden aan Italië op het tapSjt zou willen brengen, waarmee Ita lië dan tevens een argument zou hebben ge schapen om met dezelfde absolute theorie der Franschen op hooger tonnage aan te dringen. Geheel afgeschieden van de basis der to tale tonnage, gaan de onderhandelingen over de verdeeling in categorieën en de mo gelijke verschuiving van de eene categorie naar de andere door, aldus meldt de corresp van het Hbld. aan zijn blad. Intusschen ts bij de Amerikanen een kleine paleisrevolutie uitgebarsten, welke zich richt tegen de tak- tiek van den minister van buitenlandsche za ken Stimson. De Amerikaansche pers is van meening, dat de Amerikaansche delegatie in .vele opzichten achter staat bij die van de Engelschen en de Franschen. Stimson heeft in antwoord daarop verklaard, dat hij heeft voorgesteld in de conferentie om de pers, o! althans een deel daarvan, bij de voltallige vergaderingen toe te laten. Maar hij heeft daarbij niet veel steun ondervonden. Uit Spanje kregen sommige Engelsche bladen bericht, dat het gerucht als zou Spanje bezig zijn met het ontwerpen van kruisers, die de Londensche conferentie :p de war zouden kunnen sturen, niet juist is. We! worden er in Spanje nieuwe kruisers ontworpen, maar de afmetingen en het ge schut daarvan schijnen nog geenszins vast te staan. Vermoedelijk is deze geruststellen de houding bedoeld om de kans, dat Spanje alsnog zal worden uitgenoodigd eventueel aan de politieke onderhandelingen in L°n: den zoo het daartoe mocht komen deel te nemen, niet van te voren te bederven. Spanje ontkent den bouw van nieuwe linieschepen. De Spaansche minister van marine heeit tan den correspondent te Madrid van de Morning Post verklaard, dat de van Hngelsche zijde gelanceerde mededeenng, )at Spanje twee nieuwe linieschepen met J8 c.M. geschut wil bouwen, absoluut on- *uist is De regeering houdt zich nauwkeurig »an het reeds langen tijd-bestaarde bouw- orogram, dat o.a. inhoudt den bouw van twee kruisers van het type van Washington. Oe regeering houdt zich weliswaar bezig toet het bestudeeren van de mogelijkheid Jen bouw van drie moderne linieschepen, naar deze zouden dan slechts dienen ter er tanging van verouderde schepen Het begin van overeenstemming tusschen Frankrijk en Engeland, fa overeenstemming met een zeer v zichtig gesteld bericht in de Times consta teert Pertinax in de DailyTel. dat men in de besprekingen tusschen de Fransche en de Engelsche delegaties ter vlootconferentie ten aanzien van twee punten overeenstemming heeft bereikt, en wel: 1. Voor linieschepen en onderzeeërs zal een onveranderlijke tonnemaat worden vast gesteld d.w.z. dat het afzien van het bouwen van schepen in de eene klasse niet tot gevolg mag hebben dat de tonnemaat van de andere klasse wordt verhoogd. 2. De bewegingsvrijheid blijft beperkt tot kruisers onder de 10,000 ton en tot torpedo jagers. Pertinax verklaart verder dat de moeilijk heden ondanks dit voorloopig accoord nog zeer groot zijn. Fransche persstemmen. E>e Fransche pers laat zich thans iets op timistischer uit over den voortgang van de vlootconferentie. Het eenvoudigste pro bleem acht men de verdeeling van de tonnen inhoud over de verschillende scheepsklassen. Pertinax verlangt in de Echo de Paris, dat de Fransche delegatie ten aanzien van deze kwestie geen millimeter van haar standpunt afwijkt, zoolang zij geen genoegdoening heeft gekregen ten aanzien van de pariteits- kwestie. Bovendien heeft men den indruk, zoo schrijft hij, dat MacDonald niet de geschikte persoon voor het leiden van een dergelijke conferentie is. Zijn onvolkomen kennis van de vlootkwestie komt steeds duidelijker aan het licht. Pertinax neemt het MacDonald zeer kwalijk, dat hij Grandi ervan op de hoogte stelde, dat Tardieu afwijzend stond tegen het betrekken van den Italiaanschen minister van buitenlandsche zaken bij de Fransch- Engelsche besprekingen. Deze mededeeling heeft de Italianen nog minder prettig ge stemd en was aanleiding, dat zij hun eisch tot pariteit met Frankrijk met des te meer energie handhaven. Als voorzitter is Mac Donald er zelfs niet in geslaagd, het werk program voor de conferentie te doen aan nemen. Het Journal beschouwt de verschillen de opvattingen ten aanzien van de verdeeling van den tonnen-inhoud tusschen de Engelsch- Amerikaansche en de Fransch-Italiaansche delegatie, en verklaart, dat het resultaat der desbetreffende besprekingen teleurstellend was. De verdeelingsmethode is nog radicaler mislukt dan in 1927 te Genève ten aanzien van de kruisers. De volgorde der kwesties. te behandelen Van welingelichte zijde wordt medege deeld, dat de antwoorden, die van de vijf de legaties zij.n binnengekomen op de vragen lijst t.a.v. de volgorde der op de conferentie te behandelen kwestie, de volgende strekking zouden hebben: De Japansche delegatie wenscht, dat de kwestie der slagschepen het eerst in behan deling komt; De Amerikanen geven den voorkeur aan een spoedige behandeling van het Kruiser- vraagstuk De Italianen willen hun verplichtingen la ten afhangen van de verdere ontwikkeling der besprekingen; De Franschen wenschen allereerst een principieele beslissing of de ontwapening ter zee zal plaats vinden volgens het door hen vcorgistelde systeem van beperking der to tale tonnage, of volgens het door de Engel sche delegatie voorgestelde systeem van be perking der tonnage voor elke categorie af zonderlijk. Een proces. Te Berlijn is. naar het W. B. meldt, een proces begonnen wegens beleediging, inge steld door den hoofdcommissaris van politie ?örgieb'el tegen dp „Rote Fahne", in welk blad op 1 Nov. een artikel was verschenen, waarin -de heer Zörgiebel massamoordenaar werd genoemd en hem de schuld werd ge geven van de- bloedige botsingen in die dagen. Beklaagde. Wilhelm Firl, verklaarde niet de schrijver te zijn van het artikel, maar de inhqud voor zijn rekening te nemen. De wer kelijke schrijver zal zich op het juiste oogen- blik, bekend maken. Het proces begon in een stampvolle zaal. Daar betoogingen werden verwacht, waren in en buiten het rechtsgebouw uitgebreide politiemaatregelen genomen. Toen de verdediger een lijst voorlas met de namen van hen, die indertijd gewond en ge dood zijn, ontstond een korte demonstratie. De verdediging wil behalve talrijke autori teiten, ook binnen- en buitenlandsche journa listen dagvaarden. Tevens bood zij aan kqsteloos een in die dagen gemaakte film in de rechtszaal te laten afdraaien Firl tct 600 M. mcete veroordeeld. Nader meldt men: In het beleedigingsproces tegen den redac teur Firl van de „Rote Fahne heefthet D. een boete van 1000 M. geëischt De ree t- bartk veroordeelde hem wegens beleediging van den hoofdcommissaris Zörgieoe: tot 600 M. boete. Volgens Zaterdag bij de HamburgZuid- Amerika Scheepvaart Maatschappij ontvan gen telegrammen wordt bevestigd, dat de kapitein van de Monte Cervantes den dood gevonden heeft. Kapitein Dreyer heeft tot net laatste oogenblik gehoopt, dat het moge lijk zou zijn de Monte Cervantes te behou den, ofschoon uit het onderzoek was geble ken, dat de rots, waarop het schip was te rechtgekomen, den geheelen bodem van het schip had opengehaald. Vrijdagmiddag werd de positie van het schip veel slechter Door de van terzijde komende zeeën was het schip verder naar stuurboord geslagen en daar door was het lek zooveel grooter geworden, dat de eerste ingenieur den kapitein mede deelde, dat men ondanks de pompen, die met hun hoogste capaciteit werkten, geen weer stand kon bieden aan het met kracht naar binnen stroomende water. Men begon te vreezen, dat het schip zou gaan zinken en in dag- en nacht-ploegen werd eraan gewerkt om alle proviand, de bagage uit te laden en ruimte in de reddingbooten te maken voor de passagiers voor het geval, dat het hulp schip te laat zou arriveeren. Toen de passa giers het schip hadden verlaten, konden zij ondanks de medewerking van de voor Us- huaia liggende schepen en van de bevolking slechts op primitieve wijze worden onder gebracht. De positie van de Monte Cervantes werd tegen den middag van Vrijdag zeer critiek, aangezien het voorschip vol water liep en steeds dieper wegzonk. Kapitein Dreyer ge lastte de geheele bemanning het schip te ver laten, doch liet zich ondanks allen aandrang, dien de officieren op hem uitoefenden, niet er toe gewezen zijn eigen plaats op de com mandobrug te verlaten. De eerste officier en de hoofd-ingenieur bleven tot eenigen mi nuten voor de catastrophe bij kapitein Dreyer en konden zich met groote moeite reiden. Het is welhaast uitgesloten, de Monte Cer vantes te lichten Meer dan honderd schepen van verschillende nationaliteit liggen op den bodem van de om zijn stroomingen gevreesde Beagle-straat. In het proces, dat thans voor het Assizen- hof van de Seine aan den gang is tegen Litwi- nov, den broeder van den Russischen volks commissaris en twee medeplichtigen wegens het vervalschen van wissels ter waarde van 25 millioen, gesteld op naam van de handels vertegenwoordiging te Berlijn, is thans ook Bessedovski, den voormaligen Sovjetgezant- schapsraad te Berlijn, als getuige gehoord. Men herinnert zich dat deze onlangs onder dramatische omstandigheden uit het Parijsche gezantschap vluchtte en te Moskou wegens „verraad van de communistische zaak" bij verstek ter dood veroordeeld werd. De communistische advocaat Berthon trachtte het verhoor van dezen getuige te verhinderen door den president te wijzen op de veroordeeling van Bessedovski door het Opperste Gerechtshof te Moskou. De recht bank weigerde evenwel deze veroordeeling ernstig op te nemen. Bessedovski kende Toerov, „hoofd van alle Sovjet-handelsvertegenwoordigingen in het buitenland", persoonlijk en was door ver schillende besprekingen, die hij met hem had, op de hoogte van de wijze, waarop de* Rus sische handelsagent zijn taak vervulde De president van de Russische staatsbank heeft hem persoonlijk verklaard, dat de „idioot" Toerov zooveel wissels heeft uitgegeven, dat de bank zelf niet weet hoeveel het waren, resp. welke bedragen hij ontvangen had Toen zij de laatste wissels van Litwinov be taalde. was dit een precedent, waarvan men niet wist waarheen zulks zou leiden. De getuige verklaarde verder, dat de broe der van Litwinov hem te Moskou persoon lijk verzocht heeft den beklaagde te Parijs een weinig te steunen „Helpt u hem, wanneer u daartoe gelegenheid hebt. het is een beste kerel, eerlijk en werkzaam. Hij heeft slechts de fout, dat hij de Russische dénkwijze niet voldoende begrijpt. Hij is niet diplomatiek genoeg tegenover hen, die boven hem staan" Met het verhoor van Bessedovski was het getuigenverhoor afgeloopen. Het vonnis wordt nu verwacht Een beroep op den staat De gemeenteraad nam een voorstel aan om den gouverneur te verzoeken een speciale zit ting te beleggen van de wetgevende verga dering van den staat, ten einde de middelen te beramen om de stad uit haar financieele moeilijkheden te redden. Tengevolge van het wanbeheer kan Chicago zijn ambtenaren niet betalen en zijn openbare bedrijven niet voort zetten. Het verzoek aan den gouverneur. In verband met het verzoek van den ge meenteraad aan den gouverneur tot bijeen roeping van de wetgevende vergadering in buitengewone zitting om de stad uit den fi- nancieelen nood te helpen, verdient vermel- dink dat zakenmenschen 20.000.000 hebben bijeengebracht om de crisis tegen te houden. Van de vier er bij betrokken stedelijke dien sten, heeft er evenwel totdusver slechts één het voornemen te kennen gegeven om aan de twee gestelde voorwaarden te voldoen, n.1. de aanvaarding van het aanbrengen van flinke bezuinigingen en het steunen van wet gevende maatregelen, waarbij het gemeente bestuur wordt verplicht tot een solied be heer. DUITSCHLAND. SPOORWEGROOVERS GEARRESTEERD. Nabij het oude kerkhof van het voorstadje Nippes buigt de spoorlijn in een scherpe bocht af in de richting van Keulen In die bocht rijden de goederentreinen gewoonlijk heel langzaam. Dit feit was opgemerkt door een clubje jeugdige vagebonden te Keulen, die besloten hun voordeel ermee te doen. Zij gingen op kondschap uit en bevonden, dat het nabij de bocht gelegen niet meer in gebruik zijnde kerkhof een prachtige gelegenheid bood voor een basis voor hun operaties. Deze bestonden hierin, dat zij onder dek king der duisternis op een langzaam voorbij rijdenden goederentrein sprongen, een of meer bagagewagens openden en alles wat meer bagagewagens openden en alles wat hun voor handen kwam. eruit wierpen. Wanneer de trein weer harder ging rijden, sprongen zij op den grond en haalden hun buit op.'Zoo hebben zij zich meester ge maakt van betrekkelijk groote hoeveelheden koffie, tabak, chocolade, Hollandsche en Zwitsersche kazen, electro-technische artike len enz. Donderdag is de bende gesnapt door spoorwegbeambten, die verdenking hadden opgevat en op patrouille waren gegaan. Op het kerkhof werden groote voorraden gestolen goederen gevonden. FRANKRIJK. DE TOESTAND DER KOOPVAARDIJ. Frankrijk neemt de zesde plaats in. In den loop van de beraadslagingen in de Kamer over de koopvaard ij-begrooting heeft de afgevaardigde André Maric er op ge wezen dat de Fransche scheepsbouwers, in tegenstelling met die in Engeland en de Ver. Staten, op tallooze moeilijkheden stuiten, o.a. de stijging van de kostprijzen en de hooge algemeene kosten, welke gedrukt worden door de fiscale lasten, die 3 pCt. van de bouw kosten van een schip bedragen. Hij advi seerde een rechtstreekschen staatssteun aan den scheepsbouw. Van andere zijde werd opgemerkt dat de crisis, welke het scheepsbouwbedrijf nog niet te boven is, aan vier oorzaken is te wijten: de nog niet internationaal toegepaste acht uren-wet, het onvoldoende crediet ten be hoeve der koopvaardij, de te zware belastin gen, en de moeilijkheden bij het bouwen. De afgevaardigde Candace betoogde dat van de 3.500.000 ton, welke de Fransche koopvaardijvloot telt, 33 pCt. ouder is dan twintig jaar. De vloot dient gemoderniseerd te worden. Rollin, de minister voor de koopvaardij, noemde den toestand der handelsvloot niet ongunstig. De tonnenmaat is toegenomen, de import in Frankrijk onder nationale vlag is eveneens gestegen, evenals de uitvoer naar het buitenland. Doch de vergelijking met an dere landen valt ten nadeele uit van Frank rijk, dat tot den zesden rang is terugge vallen. De scheepsruimte is onvoldoende om in het internationaal vervoer te voorzien De minister beloofde dan ook alles te dooi om de Fransche koopvaardij aan de natio nale behoeften te doen beantwoorden, maar tevens om haar in staat te stellen met het bui tenland te concurreeren. Eerst na langdurige pogingen slaagde de politie er in, de vechtende partijen te schei den. Verschillende personen werden gearres teerd. SPANJE. STORM IN DE STRAAT VAN GIBRALTAR. De bocht van Gibraltar Is gisteren door heftige wervelstormen geteisterd. Het Spaan sche kabelschip „Amber" ontging ternau wernood het lot van het Engelsche stoom schip „Swainby" dat door den storm aan land geloopen is. De storm heeft overal groote schade aan gericht. Telefoon-, telegraaf- en electiicf- teitskabels zijn op vele plaatsen vernield. EEN BOMAANSLAG OP EEN BURGEMEESTER. In den nacht van Zaterdag op Zondag is een bomaanslag gepleegd op het huis van den burgemeester van Bizanet, een plaatsje in de nabijheid van Toulouse. De explosie wekte de bewoners uit hua slaap. In de muur aan de grondzijde was een scheur geslagen van 1.20 M. breedte en 1.80 M. lengte. Persoonlijke ongelukken deden zich echte: niet voof. Men gelooft hier te doen te heb ben met een politieken aanslag. OOSTENRIJK. DE TRADITIONEELE BOTSINGEN IN OOSTENRIJK. Gisteren hebben te Ling botsingen plaats gevonden tusschen soc.-dem. en leden van de Heimwehren. Vele Heimwehrleden, die van een eigen demonstratie terugkwamen, waren als toeschouwers aanwezig bij een betooging van den republikeinsche Schutzbund. Toen de kapel van deze bond soc liederen inzette, begonnen de Heimwehren rumoer te maken. Het gevolg was een ernstige vecht partij, waarbij aan beide zijde een. vrij groot aantal lichtgewonden was. KOLENDIEVEN TE ROOSENDAAL GESNAPT. Sedert eenigen tijd was gebleken, dat ko len werd ontvreemd van het emplacement der Ned. Spoorwegen te Roosendaal, ron der dat men de daders had kunnen opspo ren. Zaterdagavond echter hebben twee briga diers van politie een goeden slag geslagen. De beide politiemannen hadden zich nabij de poort, welke toegang geeft tot het em placement verdekt opgesteld en op een gege ven oogenblik kwamen twee mannen, elk eep zwaren zak steenkolen dragende, van het emplacement, waarop beiden werden ingere kend. Zij bekenden reeds ongeveer 1 ff maand lang, om den anderen avond zich op die wijze aan kolendiefstallen te hebben schuldig gemaakt. INBRAAK IN EEN KERK. Om half vier Zondagmorgen bemerkte Se stoker van de r. k. kerk van het Heilig Hart te Roermond, dat er was ingebroken. Hij waarschuwde de politie, die spoedig ter plaatse was en een onderzoek instelde. In de sacristie werd op een handdoek een bedrag van 200 aan kleingeld gevonden, dat uit offerblokken wass gehaald. Blijkbaar heeft de dief overhaast de vlucht moeten nemen zonder zich den tijd te gunnen de buit mee te nemen meent de Cri. INBRAAK TE VELSEN. Geldkistje met f 4000 buitgt maakt. In den nacht van Zaterdag op Zondag bij afwezigheid der bewoners ingebroken in de lunchroom „Anneta" te Velsen. In de ach ter de lunchroom gelegen woning van den heer A. R. bevond zich een geldkistje, dat zij buitmaakten. Het hield blijkens een be richt in De Crt. ongeveer 4000 in, bene vens een aantal voor de dieven waardelooze, doch voor den eigenaar waardevolle docu menten. De dieven hebben blijkbaar geweten, dat R niet thuis was, hetgeen voor <re politie aanleiding is, een bepaald spoor te volgen. De eigenaar was tegen inbraak verzekerd STANDAARD-PAKKISTEN. Een internationale prijsvraag. Reeds sinds eenige jaren heeft men voor gecombineerd vervoer langs wegen, per spoor en over het water in verschillende landen „containers" (standaard-pakkisten) in ge bruik genomen. Deze maken het mogelijk, di rect van een spoorwagen in een vrachtauto en omgekeerd over te laden, hetgeen niet alleen het laden en ontladen, maar zelfs het verpak ken der goederen uitspaart. Voor internationaal vervoer leveren deze containers echter nog moeilijkheden op, en wel ten gevolge van het feit, dat de afmetin gen der spoorwagens en vrachtauto's in som mige landen verschillen. Het wereldcongres voor automobieltransport, dat te Rome in den herfst van 1928 is gehouden, heeft dit pro bleem voor het eerst uit een internationaal gezichtspunt bezien. Op voorstel van den pre sident van de Internationale K. van K. heb ben deze, de Volkenbond en de Internationale Spoorwegunie in samenwerking met andere bevoegde organisaties een internationale com missie ingesteld ten einde een prijsvraag uit te schrijven betreffende het ontwerpen van een standaardcontainer voor internationaal transport. In haar eerste bijeenkomst in Maart 1929 heeft dezf commissie de afmetingen van de verschillende „containers" bestudeerd, die reeds in verschillende landen in gebruik zijn. De commissie kwam tot de conclusie, dat voor internationale transporten zonder twijfel twee soorten voldoende zouden zijn, één voor een inhoud van 2K ton en een andeer voor een in> houd van 4 ton, van de volgende uitwendigi afmetingen: Breedte Lengte Hoogte 2K ton 2.10m. 2.25 m. 2.20m. 4 ton 2.10m. 4.20m. 2.10m. De eerstvolgende vergadering van de con» missie zal Vrijdag a.s. plaats vinden en on middellijk daarna zullen de nauwkeurig om schreven voorwaarden van de prijsvraag be kend gemaakt worden. De commissie heeft de beschikking over een bedrag van eenige dui zenden dollars om het bekroonde ontwerp te beloonen. Men hoopt op deze wijze twee of drie modellen voor standaard-containers te verkrijgen, die geschikt zijn voor internatio nale transDortea

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1930 | | pagina 1