AlkRiaarscliG CairaaL
Ondedrouw-en Verlovingskaarten
VAN PUTTEN OORTMEIJER.
Amerikaansche notities.
MONSTERBOEK TER INZAGE.
Provinciaal nieuws
Huidird twee en dertigste Jaargang.
Zaterdag 12 April
Londenscb aanteekenboek.
PAYGLOP. ALKMAAR.
Ho. 87 1930.
Reclame.
Amerikanen zijn grootmeesters in de kunst
/an adverteeren en reclame maken. Er is
geen zakenman meer, groot oi klein, die nog
gelooft, dat de menschen wel vanzelf naar
jiem toe zullen komen, wanneer hij iets aan
te bieden heeft. Integendeel, hij weet, dat,
wanneer hij geen flinken mond opzet, zijn
omzet nihil zal zijn. Adverteeren effent den
weg voor den reiziger of verkooper door
Winkelier en consument Van het artikel be
wust te doen zijn; derhalve zijn er minder
reizigers en is er minder tijd voor noodig
een bepaalde hoeveelheid goederen te ver-
koopen en dus beteekent adverteeren: spa
ren. Deze theorie vind ik in het jaarverslag
van Swift en Co., de groote slachterij in Chi-
cago, die een jaarlijkschen omzet van 350
millioen dollar heeft. Ook 'lees ik, dat Swift
over 1930 in een tiental der grootste week
en maandbladen met een totaal oplaag van
18.770.000 exemplaren niet minder dan
46.940.000 stuks advertenties zullen plaat
sen. Ofschoon de onkosten, naar zij toege
ven, op zichzelf genomen reusachtig zijn, is
het bedrag niet te vergelijken met wat an
dere groote maatschappijen uitgeven en her
leid tot de koopwaar kost het nog niet één
cent per pond vleesch aan den verbruiker.
Wijlen onze ge-Amerikaniseerde landge
noot Edward Bok zag het .nut van advertee
ren zoo in, dat hij op een der universiteiten
een docenten-zetel in het vak der reclame
instelde en bovendien, een .jaarlijkschen prijs
beschikbaar stelde. Ieder, .die een Ameri-
kaansch tijdschrift of magazine in handen
heeft gehad, moet het opgevallen zijn, hoe
de advertenties er uit zien. Teekenaars en fo
tografen zijn onontbeerlijk, want hoe krach
tig en overtuigend de bewoordingen ook
mogen zijn, niets trekt de aandacht zoozeer
als plaatjes of deelt in een oogopslag het
heele hoe en waarom mee. Kijk maar
eens naar de puddingen, de taarten, de
.vruchten! Men kan amper de verleiding
weerstaan er in te happen. Ziet de adver
tenties van auto's, villa's, polshorloges of
schoenen! Iedereen bekruipt de lrst het ook
te willen hebben en de praktijk leert dat het
grootste deel der lezers ook de verleiding
niet weerstaat. Natuurlijk is het gevolg van
een en ander geweest, dat de adverteerders
elkaar telkens moeten overtreffen om niet in
een zee van algemeenheid ten onder te gaan
en dat heeft aanleiding gegeven tot een reeks
komische, deels ernstige, om niet te zeggen
gevaarlijke overdrijvingen.
Er bestaat bijvoorbeeld een soort brood,
dat aanbevolen wordt onder de mededeeling
dat 24.675 huisvrouwen hun manier van
broodbakken hebben verteld aan de directie
,van die fabriek en dat het daar gebakken
troduct een resultaat is van al die recepten,
en nuchtere buitenstaander zal zich afvra-
§en, waarom er precies 24.675 dames aange-
lampt werden in plaats van rond 25.000j
het antwoord is, dat het eerste getal veel
echter" staat, terwijl ieder mensch op zijn
vingers kan narekenen dat twintig manieren
om brood te bakken even hetzelfde zijn als
duizend maal zooveel of een enkele. Genoeg
zij, dat de goedgeloovige gemeente het ge
duldig slikt. De kunst om het publiek iets
aan te praten tot heil van lichaam of ziel
is eenvoudig een nieuwe muze waardig. De
fabrikanten hebben sinds de laatste tien ja
ren ingezien, dat het niet genoeg is om te
zeggen: het is plezierig om het te hebben of
het smaakt lekker. Zij leggen tegenwoordig
den nadruk op de heilzame resultaten, wan
neer men hun artikel aanschaft. Een paar
voorbeelden. Een rubberhak is voornamelijk
aangenaam, omdat het veerend doet loopen
en geen geluid maakt. De fabrikant is niet
zoo dwaas om daar nog op te wijzen, dat
weet iedereen al! Neen, hij beweert dat de
rubberhak den schok met den vloer neutrali
seert, dus het lichaam, speciaal het hoofd,
ten goede komt, vermoeidheid voorkomt,
hoofdpijn tegengaat, den drager in staat
stelt al zijn energie aan zijn arbeid te wij
den, draag een rubberhak voor uw gezond
heid!! Dat hadt u nooit achter een rubber-
hak gezocht!
„Eet gist" voor uw gezondheid, „wasch
met X-zeep", die bacteriën doodt, „drink Y-
koffie", ge zult des nachts ongestoord kun
nen slapen, „poets uw tanden met Z-pasta",
die tusschen de tanden doordringt en van
alle tandmiddelen alleen bederfwerend is.
En zoo door tot in het oneindige, terwijl Jan
Publiek koopt en koopt en koopt. De vraag
is, waar de waarheid ophoudt en de fanta
sie begint en het antwoord is, dat er meestal
geen waarheid te vinden is. Alle zaken en
industrieën hebben naast hun handelsafdee-
ling nog een reusachtige voor publiciteit,
waar zwaar betaalde vernuftelingen broe
den en piekeren op nieuwe zinnen, nieuwe
ideeën en nieuwe platen. De man, die een
gloednieuw, inslaand motto verzint, een to
taal ander gezichtspunt om het artikel te be
zien en aan te prijzen, kan rekenen op een
flink tantième. Ja, er zijn lieden, die hierin
een zekere beroemdheid hebben gekregen en
als deskundige overal door het land te ont
bieden zijn.
Een aardig voorbeeld van zulke publieke
misleiding in een motto vormt dezer dagen
het onderwerp van het gesprek. Een sigaret
tenmerk werd al jaren aangeprezen onder
het opschrift: It's Toasted of wel Het is ge
roosterd. De fabriek wees hier met nadruk
op en beweerde, dat dit proces een geheim
was, de kwade elementen uit de tabak haal
de en dus de keel beschermde. Op een goe
den dag gingen zij een beetje te ver en be
weerden,' dat zij de eenigen waren, die zoo
het belang van hun rookers behartigden en
toen begonnen de poppen te dansen. Andere
bekende sigarettenfirma's huurden heele pa
gina's af en vertelden het publiek, dat het
heete drogen van de tabak een noodzakelijk
procédé was zonder welke geen enkele siga
ret gemaakt kon worden en nu heeft de It's
Toasted-firma boe noch ba geantwoord. Een
andere firma kreeg het het vorige jaar ern
stig aan den stok met de reusachtige snoep
goed-industrie door te adverteeren: rook lie
ver een sigaret dan een bonbon te eten, denk
om de slanke lijn! De lekkersfabrikanten
vlogèn bijkans uit hun vel: daar hadden zij
in de laatste jaren juist met de grootste
voorzichtigheid vermeden het publiek attent
te maken op de mogelijkheid van dik worden
door te veel snoepen, de zaken marcheerden
voortreffelijk, want het publiek snoepte en
deed dagelijks gymnastiek om dun te blijven
en daar bedacht de een of andere schurk op
de publiciteits-afdeeling deze geniepigheid.
Hemel en aarde werd bewogen. Washington
werd in den arm genomen, bladen vol ad
vertenties, uren over de radio gehuurd, dok
toren ter hulp geroepen, die geleerde betoo-
gen schreven over de noodzakelijkheid van
suikergebruik voor het menschelijke lichaam,
suiker gaf energie, suiker voedde de hersen
weefsels, nicotine stompte af. De sigaret liet
doktoren schrijven over tandbederf en maag-
bederf door suiker, hoe kinderen, die altijd
snoepten, het vertikten spinazie te eten en
zoo werd er heerlijk voortgeschreeuwd. Tot
't ineens ophield! Denkelijk was het publiek
veel harder gaan rooken en gaan snoepen,
zoodat beide partijen zich tevreden in de
handen wreven en er verder het zwijgen toe
deden.
Maar een heel andere kwestie is het aan
prijzen van dingen op quasi wetenschappe-
Iij'ken grond. Wanneer een soort suiker
wordt aanbevolen onder de mededeeling dat
eigen laboratorische onderzoekers hebben
uitgemaakt, dat dit soort het hoogste voe
dingsgehalte heeft, is het tot daaraan toe.
Iets anders wordt het, wanneer een mond
water vergezeld gaat van het verhaal, dat
het in een seconde 15 millioen bacteria per
droppel doodt. Dan wordt het aangeprezen
als een geneesmiddel en wanneer daar alle
waarheid mankeert, doet het sterk aan kwak
zalverij denken. Amerika is door jaren heen
een bakermat van wonderdokters en wonder-
medicijnen geweest. Sommige mijner lezers
zullen zich nog het bezoek aan Holland van
Sequah herinneren en tientallen jaren werd
het Amerikaansche platteland voornamelijk
gecureerd door den „medicijn-man" die op
kermissen of andere publieke gebeurtenissen
met behulp van de Turksche trom en een
hoogen hoed de goegemeente flesschen ge
kleurd bronwater tegen alle kwalen ver
kocht. De wet is er ongemeen streng tegen
gaan optreden, maar het idee van een won-
der-genezing is nog lang niet uitgeroeid. En
een bakvet, dat in een advertentiepagina een
geleerd betoog van een dokter aan een jong
vrouwtje (zie het charmante plaatje) geeft,
dat alle bakvet geen bakvet is, dat sommige
bakvetten zelfs schadelijk zijn, maar dat
ABC-bakvet het eenige goede is, omdat het
bij sterke verhitting niet gaat schroeien, is
eigenlijk een kwakzalverij.
Een tandpasta maakte een paar jaar ge
leden reclame met het slogan „Vier van de
vijf hebben het", hetgeen beteekende, dat
vier van de vijf menschen leden of zouden
gaan lijden aan pyorrhea, ontstoken tand-
vleesch. Van schuttingen, in trams, kranten,
van overal bulderde het de ontstelde massa
in de ooren, dat een beetje bloed aan den
tandenborstel het eerste teeken van de ge
vreesde ziekte was en dat DEF-pasta de
kwaal voorkwam. Ook die campagne is
eensklaps opgehouden, werd van hooger-
hand een wenk gegeven of kocht men ge
noeg? Toen kwam een mondwater, dat aller
lei voortreffelijke kwaliteiten oombineerde:
het was antiseptisch, bewerkte een frisschen
adem, hielp een gezwollen keel en tegen een
haarroos. Misschien ben ik een paar eigen
schappen vergeten, maar in elk geval, de re
clame-campagne op reusachtige schaal ver
wekte een gelijke hoeveelheid koopers. En nu
heeft de medische afdeeling van het Depar
tement van Landbouw medegedeeld, dat
sommige mondwaters, in tegendeel met de
bewering, niet in het minst antiseptisch zijn
en hoegenaamd geen andere eigenschappen
bezitten dan dat zij een verfrisschenden
smaak in den mond geven. Aan het werk,
heeren van de publiciteits-afdeeling!
Van onzen Londenschen Correspondent
Radio en Voetbal.
5 April 1930.
Er is een „affaire" gaande tusschen
de Britsche Broadcasting Corporation
en den Britschen Voetbalbond. Ze wordt
behandeld met de plechtigheid wis
seling van nota's er in begrepen van
een diplomatiek geschil. De heeren moe
ten onder den invloed zijn gekomen van
de lectuur over de vlootconferentie. De
B. B. C. wenscht de radio-luisteraars
straks te vergasten op een mondeling
verslag of een „loopend commentaar"
over den eindwedstrijd om den voetbal
beker. De voetbalbond wil dat de B. B. C.
hem voor dit voorrecht zal betalen.
Waarop de B. B. C. heeft te kennen gege
ven dat dit een onredelijke eisch is, dat
zij in deze. zaak in dezelfde positie ver
keert als de pers, die niet alleen niet be
hoeft te betalen voor de gelegenheid,
van den wedstrijd een verslag te maken,
maar die zelfs de noodige faciliteiten
krijgt om haar werk zoo goed mogelijk
te kunnen uitvoeren. Dit argument
maakte geen indruk, op het bestuur van
den voetbalbond.. De B. B. C., die toch
zoo verlangend was. haar klanten met
het oor te doen meeleven met den groo-
ten strijd, maar die tavenr wilde blijven
strijden voor het beginsel dat zij even
veel recht heeft op kostelooze faciliteiten
als de pers, bood daarop aan dat zij 100
pd. st. zou betalen, niet echter voor de
kas van den penningmeester van den
voetbalbond maar voor die van een of
andere instelling van liefdadigheid. Op
die wijze wenschte de Radio-onderne
ming te betoogen dat het wat haar be
trof niet ging om de knikkers maar om
het spel. Dit compromis vond al weer
geen goed onthaal bij de voetbal-heeren.
die antwoordden dat zij van niemand
instructies aanvaardden over de manier
waai op het geld zou worden besteecr
Toen werd de B B C. boos en schreef
nota s met leelijke verwijten aan den
Levering zoonoodig binnen enkele uren.
voetbalbond, die klaarblijkelijk meer be
lang stelde in eigen „commercieel ge
win" dan in de popularisatie van de
voetbalsport en de verlangens van het
groot3 publiek. Bij zulk een houding
verbaasde het de B. B. C. niet dat het an
dere voetbalspel, waar ook de handen
bij te pas komen, meer en meer aan po
pulariteit won ten koste van het schop-
spel; dat „rugger" (rugby football) bloei
de en dat „soccer" (association football)
begon te kwijnen.
Dat vond de voetbalbond zoo ongepast
dat hij onmiddellijk daarop den volke
verkondigde dat de onderhandelingen
waren afgebroken, en dat ze eerst weer
voor hervatting „vatbaar" zouden zijn
indien de B. B. C. haar hatelijkheden
introk, onvoorwaardelijk.
Het is duidelijk dat men zooals het
in de moderne diplomatie heet een
nieuwe „formule" zaï moeten vinden.
De openbare meening zal beide licha
men onredelijk en schuldig verklaren
indien een oplossing van het probleem
niet wordt gevonden. Er zijn eenige
jaarlijksche sportgebeurtenissen in En-
g-land, waarvoor de belangstelling na
genoeg algemeen is; de „boat race" b.v.,
en de „Derby" van de paarden, en de
eindstrijd om den voetbalbeker. Natio
naal belang, traditie en sentiment gebie
den dus dat de moderne middelen, als
radio, die deze belangstelling kunnen
bevredigen, zullen worden aangewend.
Daarom roept dw stem des volks luide
moeten de twee twistende organisa
ties overeen komen onvoorwaardelijk
alle woorden in te trekken, waarmede
zij eikaars gevoelens hebben gekwetst.
Daarop behooren zij zooals de groote
mogendheden dat doen een gemeen
schappelijke mededeeling ingeven, zeg
gende dat beide partijen zich bewust
zijn van het verlangen van het volk den
eindstrijd om den voetbalbeker per ra
dio te volgen en dat zij steeds verlan
gend de rechtmatige verlangens van het
volk te bevredigen overeen zijn geko
men en hier moet da.* de formule
volgen.
Het is te hopen voor de voetballief
hebbers, die op den grooten dag niet
naar Wembley kunnen gaan, en het
moeten er millioenen zijn, dat de on
verkwikkelijke zaak op de voorgestelde
wijze tot een beide partijen bevredigend
einde zal komen. Er zullen massa's
Britten zijn die even ongeduldig zitten
te wachten op de formule, die een eind
maakt aan dit radio-voetbal-dispuut, als
op die andere formule, waarop men
broedt in het Paleis van St. James, om
te bewerken dat de vijf zee-mogendheden
tot roerende overeenstemming komen.
Ik vrees echter dat het volk op beide
formules tot Sint-Juttemis zal moeten
wachten.
De mechanische piloot.
Eenigen tijd geleden is bekend gewor
den dat technici van het Britsche mi
nisterie voor Luchtvaart proeven na
men met een nieuwe vinding, die werd
aangeduid als een „robot'-luchtpiloot.
Dit woord „Robot" heeft in de Engelsche
en ook in andere talen' ingang gevonden
door een tooneelspel van de Praagsche
gebroeders Capek, waarin mechanische
menschen „robots" heetten. Het toestel,
dat door de menschen van het ministe
rie voornoemd is uitgedacht, werkt
overeenkomstig gyroscopische wetten.
Deze robot-vlieger heeft, volgens de
jongste mededeelingen, den laatsten tijd
treffend getuigd van zijn doeltreffend
heid en bekwaamheid. Dezer dagen
heeft men er overtuigende proeven mee
genomen door er een geheel eskader
bombardeervliegtuigen van te voorzien.
Het eskader koos lucht in den nacht,
ergens in het Zuiden van Engeland. De
menschelijke piloten in elk der der zwa
re vliegtuigen, richtten de toestellen
naar het Noorden, waarop zij ze aan hun
lot, of liever aan de robots, overlieten.
De mechanische vliegers hielden alle
toestellen ongeveer 700 K.M. ver in de
iucht, pal Noordelijk en evenwichtig. De
menschelijke piloten zaten er slechts bij
en hielden het oog op de machinerie,
teneinde zoo deze mocht afdalen het
stuur over te nemen. Dit laatste was
niet noodig. De robots brachten de bom
bardeermachines naar Schotland, waar
boven den landingsgrond de mensche
lijke piloten het stuur overnamen en de
toestellen neerzetten op terra firma.
De mechanische piloot is dus niet zoo
knap dat hij het geheel zonder een col
lega van vleesch en bloed kan stellen.
Dat bleek dezer dagen ook treffend toen
men een robot op proef stelde in een
vliegboot De bestuurder moest om een
of andere reden even zijn plaats in de
cockpit verlaten. Door een klein verzuim
zette het toestel zich in beweging en
vloog de lucht in onder de controle van
deze nieuw stuurmechaniek. Maar dat
liep mis. De machine maakte een buite
ling overeenkomstig de „looping the
loop", en smakte onzacht op het water
neer, echter zonder schade op te loopen.
De mechanische piloot kan dus alleen
dienst doen wanneer een menschelijke
piloot de machine eerst de juiste rich
ting en het vereischte evenwicht heeft
gegeven. Het groote voordeel is echter
en dat moet vooral groot zijn in de
toekomst wanneer vliegdiensten tus
schen werelddeelen regel zullen zijn
dat een bestuurder op lange tochten niet
vermoeid behoeft te woide.. en zich den
Hid zal kunnen dooden met lezen of,
wanneer hij gezelschap heeft, met een
kaartspelletje
HEILOO.
Gemeenteraad.
Gisteravond kwam de gemeenteraad in ver
gadering bijeen. Alle leden waren aanwezig.
Na opening er: goedkeuring der notulen stel
de de v o o r z i ft e r aan de orde de
Ingekomen stukken.
a. Van den heer Modder, benoemd tot
schoolschoonmaker, een brief met dankbetui
ging en bericht van aanneming dier benoe
ming;
b. van den heer Glas bericht dat hij zijn
benoeming tot lid van het burgerlijk armbe
stuur niet aanneemt, omdat daarbij de beide
candidaten der S. D. A. P. zijn gepasseerd;
c. van den minister van financiën bericht
van toekenning van een voorschot groot
3400 ten behoeve van het beschikbaar stel
len van een plaatsjeingevolge de land
arbeiderswet;
d. van het college van Gedeputeerde Sta
ten bericht van goedkeuring van verschillende
raadsbesluiten ten aanzien van premievrij
pensioen der gemeenteambtenaren, ruiling
en aankoop van grond ten behoeve van we
genverbetering, enz.
e. van Ged. Staten bericht dat zij hunne
beslissing op de raadsbesluiten tot het aan
gaan van geldleeningen groot 3500 en
13000 hebben verdaagd.
Al deze stukken werden voor kennisgeving
aangenomen.
Rekening Gezondheidscommissie.
Zonder discussie werd goedgekeurd de re
kening en verantwoording over 1 r 29 van de
Gezondheidscommissie te^ Beverwijk, waaron
der de gemeente Heiloo ressorteert.
Leveranties aan de gemeente
Adres van de bloemistenpatroonsvereeni-
ging Alkmaar en Omstreken (voorzitter de
heer Smits te Heiloo) om bij voorkomende ge
legenheid voor leveringen in aanmerking te
mogen komen.
B. en W. hadden geen bezwaar tegen inwil
liging van het vei zoek voor zoover het in het
belang der gemeente kan zijn en de belangen
van andere gemeentenaren daarmee niet in
botsing komen.
De heer van d e V a 11 had den indruk
gekregen dat dé vereeniging als vereeniging
vraagt om de leveranties. Treedt zij nu op als
een combinatie van werkgevers?
De voorzitter geloofde dat het de be
doeling is om iets, wat in Alkmaar schijnt te
zijn gebeurd, te kunnen keeren. Spr. meende
dat er geen bezwaar bestaat tegen inwilliging
van het verzoek. Indien ingezetenen, die
geen lid zijn van deze vereeniging, wenschen
te worden belast met leveringen als bedoeld,
dient echter ook daarmee rekening te worden
gehouden.
Het voorstel werd zonder hoofdelijke stem
ming goedgekeurd.
Tegen losloopende honden.
Adres van de afdeeling van de Holland-
sche Mij. van Landbouw inzake overlast ver
oorzaakt door losloopende honden.
Adressante verzocht de politieverordening
uit te breiden met een artikel, dat het laten
loopen van honden zonder begeleider straf
baar stelt. Het aantal honden is in den
laatsten tijd zeer toegenomen en tuinders e.a.
hebben er veel last van.
De voorzitter zei, dat dit punt reeds
veel eerder in overweging is genomen met het
gevolg, dat het laten loopen van honden des
nachts is verboden. Tal van kleine honden, die
geen schade doen, kunnen moeilijk vast wor
den gehouden.
Het gebeurt echter wel eens, dat eigenaars
van groote honden deze overdag laten los-
loopen en daartegen willen B. en W. wel
maatregelen nemen. Zij stelden daarom voor
om mogelijk te maken dat die honden worden
opgevangen en vastgehouden, waarna de
eigenaren daarmee in kennis zullen worden
gesteld.
Werd goedgekeurd z. h. st.
Geen beharding wegen op Zevenhuizen.
Adres van A. Zoon e.a. om beharding van
enkele wegen op Zevenhuizen, en wel de weg
gedeelten vanaf Bijl tot den Mallevoortsdijk
en van Kos tot den Westerweg.
De commissie van bijstand voor de wegen
meende dat er geen voldoende termen bestaan
om ook deze wegen te verharden. Zij wil wel
zoo mogelijk alie wegen in de gemeente be-
harden, maar er moet daarbij een zeker tem
po worden in acht genomen,
B. en W. namen dit advies over.
De heer S c h u y t merkte op, dat dit adres
reeds een paar maanden geleden is ingeko
men en vroeg of er sinds dien ook al iets aan
de genoemde wegen is verbeterd.
De voorzitter geloofde wel dat de ga
ten en kuilen weggemaakt zijn en zoo dat nog
niet gedaan is, zegde spr. toe, dat het zal
gebeuren. Het voorstel werd z. h. st. aange
nomen.
Uitvoering landarbeiderswet.
Verzoek van de Stichting volgens de
Landarbeiderswet om een voorschot van
15000.tot aankoop van een perceel land
ten dienste van de uitgifte van plaatsjes.
De voorzitter merkte op, dat het voor
de Stichting voortdurend lastiger wordt om
niet te ver buiten de bebouwde kom grond
voor plaatjes als bedoeld te verkrijgen. Nu is
er grond aangeboden van 3% H.A., welk ter
rein de vereeniging zou willen aankoopen om
bij stukjes aan liefhebbers te distribueeren.
B. en W. kunnen daarin meegaan. De grond,
op die wijze gekocht, zal weinig risico voor
de gemeente-meebrengen; het voorstel zal
door het rijk worden verstrekt onder garantie
van de gemeente. Een paar strookjes ervan
zullen nog voor bouwterrein verkocht kunnen
worden.
De heer V r ij b u r g vroeg hoe de vereeni
ging zich voorstelt te voorzien in het rente
verlies.
De secretaris la* het adres voor,
waarin een en ander omschreven wordt. Het
jaarlijksch tekort wordt geschat op 200 Bij
verkoop voor 55 cent per M2. zullen alle
kosten gedekt zijn. Een eventueel verschil in
de exploitatie zal door de gemeente moeten
worden gegarandeerd.
De heer Van de Va 11 vroeg voorlezing
van het stuk, dat over deze zaak van het mi
nisterie is ingekomen, aan welk verzoek werd
voldaan.
Uit dat stuk bleek, dat het der. minister
weinig aanbevelingswaardig voorkomt den
grond te belasten met kapitaahvaarde. Hij
acht den grond van niet te beste kwaliteit en
wenscht daarom de plaatsjes niet te klein te
zien genomen. Hij was tegen het verkoopea
van een deel van het terrein en deelde mede
dat het Rijk geen nadee'.ige saldi uit de ex
ploitatie zal willen betalen.
De heer S c h u y t vond het onjuist, dat de
perceelen aan den Westerweg aan particulie
ren zouden kunnen worden verkocht. Die per
ceelen zullen wel duurder zijn, maar daar zou
toch met het uitgeven van den grond wel reke
ning mee kunnen worden gehouden.
De voorzitter meende, dat een derge
lijke verkoop tegen hoogere prijzen den arbei
ders, die de overige terreinen zullèn begeeren
ten goede zal komen, want de Stichting maakt
geen winst. Eigenlijk zou het dan zeer goed
gezien zijn de bedoelde perceelen aan parti
culieren te verkoopen.
De heer S c h u y t zou de perceelen aai?
den Westerweg ook volgens de landarbeiders
wet willen uitgeven, desnoods duurder dan
de andere, want de arbeiders zullen daar ook
liever willen wonen dan verderaf.
De voorzitter lichtte toe, dat be
doelde perceelen allicht 1.25 zullen kosten
per M2. en dat is voor arbeiders te duur.
De heer Van de Va 11 had niet veel lof
voor de wijze waarop hier wordt omge
sprongen met de uitgifte van plaatsjes vol
gens de landarbeiderswet. De tot dusver uit
gegeven plaatsjes zijn alle in bezit van niet-
landarbeiders.
Het nu aan de orde zijnde voorstel is vol
gens spr. weinig anders dan een speculatie
ten bate van 'een bepaalde vereeniging. Lie
ver had spr gezien, dat B. en W. voorstelden
de duurdere perceelen voor de gemeente te
koopen. Spr. gaf in overweging alsnog de
zaak van die zijde te bezien.
De heer S e n g e r s hoopte dat het in de
toekomst zoo zal worden, dat de arbeiders
zullen kunnen verdienen wat hun toekomt.
Zij moeten nu vaak naar elders.
De heer Van de Va 11 vond deze rede
neering voor 100 pCt. onjuist.
De heer S e n- g e s ging met het voorstel
van B. en W. mee, waardoor de arbeiders
z.i. op goede wijze aan een goedkoop
plaatsje komen en niet achter in het veld ge
duwd worden.
De heer Van de V a 11 merkte op, dat
zulks bij aanneming van zijn idee ook niet
gebeurt. De heer Sengers stelde het verkeerd
voor, alsof het loon der arbeiders te hoog is
Reken eens na in welke verhouding het loon
staat tot de algeheele exploitatiekosten van
een land- of tuinbouwbedrijf en ge zult onge
lijk bekennen, zei spr.
De heer Schuyt wil doen nagaan of
het heele terrein niet aan arbeiders volgens
de landarbeiderswet kan ten goede komen.
De voorzitter antwoordde, dat een
plaatsje niet meer mag kosten dan 4000 en
niet kleiner mag zijn dan 15 are, de grond
kan dus niet te duur zijn. De bedoeling moet
zijn grond te krijgen, die zoo dicht mogelijk
bij de kom van het dorp ligt, omdat de ar
beiders die er komer. wonen, nog vaak naar
anderen moeten gaan te werken. Spr. vond
het zeer gelukkig, dat de Stichting thans dit
stuk grond heeft kunnen koopen.
De heer Van 't Veer zou alle bezwaren
willen ondervangen door te bepalen, dat het
terrein aan den Westerweg niet aan parti
culieren zal worden verkocht.
De voorzitter vond dergelijken ver
koop juist aanbevelenswaardig. Hij wenschte
wel, dat de prijs aan den Westerweg 20
werd, dan kan de overblijvende grond des
te goedkooper aan de arbeiders worden
verkocht.
De heer Van de Val] merkte op, dat
eventueele verliezen zullen komen voor de
gemeente en mogelijke winsten ten bate
vanImmers als er iemand komt, die een
bod doet op den duurderen grond, kan er
winst komen. Spr. zou liever zien, dat de ge
meente bouwterrein kocht en de rest aan de
stichting liet.
De heer V a h 1Er mag geen winst
komen, er mag geen speculatie zijn.
De heer Sengers was overtuigd, dat de
voordeelen ten goede zullen komen aan de
arbeiders.
Wethouder Opdam zette uiteen, dat spe
cuiatie met den grond absoluut niet in d«
bedoeling ligt.
De heer De Jager achtte de risico voor
de gemeente niet denkbeeldig; de tijden gaan
achteruit. Spr. was daarom tegen het voor
stel.
De heer V a h 1 zag in het voorstel, dat het
beteêkent een zekere subsidie uit de gemeen
tekas, wat niet de bedoeling is van de land
arbeiderswet. Uit dien hoofde was spr.:
tegen het voorstel.
De heer Sengers verdedigde het voorstel
uitvoerig. Het geeft z.i. gelegenheid om op
gemakkelijke en goedkoope wijze een plaatsje
in bezit te krijgen.
Nadat nog eenigen tijd over bet voorstel
was gedebatteerd, werd tot stemming over
gegaan met als resultaat, dat het werd aan
genomen met 6 teger. 5 stemmen Tegen
waren de heeren Van de Vall, Van 't Veer,
Vahl, De Jager en Vrijburg.
Minder vergunningen.
Adres van de nationale commissie tegen het
alcoholisme, inzake bepaling van het maxi
mum-aantal vergunningen voor verkoop van
sterken drank.
De voorzitter herinnerde, dat 5 jaar
geleden het aantal vergunningen maximaal is
gesteld op 1 per 600 inwoners. Later is bij
verordening vastgesteld, dat in bepaalde ge
deelten der gemeente geen of niet meer dan
een bepaald aantal vergunningen zal mogen
worden gevestigd.
B. en W. waren van meening, dat in ver
band met den snellen aanwas der bevolking
(thans pl.m. 4600, welk aantal in den loop
van dit jaar door het gereed komen van het
gesticht op- „Iepenstein" zal stijgen tot
4800) verwacht mag worden dat op grond
der huidige bepalingen acht vergunningen
zouden mogen worden gevestigd. Op het
oogenblïk zijn er zes.
B. en W- vonden het gewenscht thans een
vast aantal vergunningen te noemen en dit
niet meer afhankelijk te stellen van het aan
tal inwoners. Zij stelden daarom voor, te
bepalen, dat er vijf vergunningen in de ge
meente zullen mogen zijn.
De heer Schuyt vroeg of er geen on
billijkheid wordt begaan ten opzichte van
sommige gedeelten der gemeente, als men
bepaalt, dat er geen vergunning mag zijn.
De heer Schuyt vroeg of iemand zijn
vergunning zul mogen verplaatsen.
