DAGBLAD VQOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
I
r,
M1WERVA
REO
K. IM1S.
UITNOODIGING
Buitenland
De burgerlijke beweging
Britsch-Indië.
in
VRIJDAG 6 JUNI 1930
132e Jaargang.
Dageiyksoh overzicht.
DE BURGERLIJKE BEWEGING IN
BRITSCH-INDIE.
Noe steeds aanvallen en botsingen.
De onderkoning verkent terrein!
Te Tsinanfoe een paniekstemmink.
WEER EEN DUITSCH-POOLSCH
GRENSINCIDENT.
BRUTALE OVERVAL OP EEN
SPAARBANK.
Peshawar ernstig bedreigd.
EEN STANDBEELD VOOR FOCH.
Woorden van hulde van den prins
van Wales.
EEN IN AANBOUW ZIJNDE BRUG
INGESTORT.
Acht arbeiders gedood.
GEWELDIGE BRAND IN POLEN-
DE BRAND IN DE OLIEFABRIEK TE
HARBURG.
DE HITTEGOLF IN AMERIKA.
Talrijke dooden.
TANA-CRÊME VOOR ELEGANTE föODESCHÖENEN
2 kwaliteits merken.
Agent voor Noord Noord-Holland*
Kennemerstraatweg I06, Telef. 851.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon- en
Feestdagen, nitgegeven. Abonnementsprijs per 3
maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN
Per regel 0.25, bij groote contracten rabat. Groota
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. POSTER ZOON, Voordam C 9, post
giro 37060. Telef. 3, redactie 33.
Mo. 132
Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Dit nummer bestaat uit 3 bladen.
De burgerlijke beweging in Britsch-Indië
kenmerkt zich nog steeds door voortdurende
aanvallen en botsingen tusschen beide par
tijen. Nu weer wordt gemeld, dat gewapende
stammen aan de Afghaansche grens in den
nacht van Woensdag op Donderdag een op-
marsch naar de stad Peshawar ondernomen
hebben. Zij vernielden de telefoonlijnen en
versperden de wegen. Het gelukte de Engel-
eche troepen de stammen over de grens terug
te drijven.
Een Reuter-telegram uit Simla meldt, dat
het dorp Pranghah in het gebied der stam
men Dinsdag na een luchtactie werd geno
men, daar een ultimatum aan de inwoners
om het dorp te ontruimen en hun vijandige
houding te laten varen, geen uitwerking had
gehad.
Intusschen heeft de onderkoning sedert
een paar dagen besprekingen gevoerd met
eenige gematigde Indische politici ter verken
ning en voorbereiding van de z.g. Ronde Ta
fel-conferentie, die in October te Londen zal
worden gehouden.
Bij die besprekingen heeft een der Indi
sche leiders aan Lord Irwin medegedeeld,
dat het nutteloos is, in de tegenwoordige
ernstige omstandigheden over de conferentie
te praten. Hij voegde hieraan toe, dat niet
slechts het All-Indisch Congres, maar ook
de liberalen geen vertegenwoordigers naar
de conferentie zouden zenden, tenzij de re
geering bereid was de plechtige belofte te
geven, dat de conferentie een plan zou ont
werpen en niet alleen maar bespreken
yoor volledige zelfregeering met waarborgen
voor de overgangsperiode.
De correspondent van de „Daily Herald",
waaruit het Hbld. deze berichten overneemt,
zegt, dat het thans mogelijk is, de houding
der verschillende partijen tegenover de con
ferentie vast te stellen.
Het Congres stelt zich op het standpunt
dat samenwerking onmogelijk is, tenzij een
schikking met Gandhi tot stand komt op den
grondslag van de voorwaarden, die hij on
langs in het interview in de gevangenis heeft
genoemd. Deze voorwaarden zijn niet Gan-
dhi's laatste woord, en de gematigde Indiërs
verbazen er zich over, dat de regeering niet
bepaalde gelegenheden heeft aangegrepen
voor een compromis, behoedzaam door Gan
dhi aangeboden.
De liberalen en gematigden gaan thans
snel naar de houding der nationalisten over
hellen, daar de publieke meening krachtig
de leiding afwijst van allen, die niet reeds
in de gevangenis zijn opgesloten of de regee
ring tarten hen i de gevangenis te zetten.
De houding der Mohammedanen is eenigs-
zins dubbelslachtig. Zij wisselt of van uiter
ste sympathie voor de regeering onder de
Mahommedanen, die officieele posities be-
kleeden of officieele bescherming genieten,
tot uiterste antipathie bij de bekende gebroe
ders Ali, de vroegere bondgenooten van Gan
dhi. Om verscheidene redenen zoowel ja-
loerschheid op de positie van Gandhi als
wantrouwen tegen de motieven der Hindoes
verwerpen de gebroeders Ali de civiele
ongehoorzaamheid, doch eischen niettemin
volledig zelfbestuur. Tusschen deze twee
uitersten slaat de groote massa der Mahom
medanen den toestand gespannen gade en
wacht op de leiding. Gandhi zelf verklaart
dat hij bereid is te voldoen aan de aanspra
ken der Mohammedanen en andere minder
heden.
DE STRIJD OM DE MACHT IN CHINA.
De terugtocht van het Nanking-
Leger.
Het Groote Hoofdkwartier van het Nan-
king-Leger maakt bekend, dat de Opperbeve.-
hebber van de Chineesche regeeringstroepen
te Tsi-Nan-Foe Woensdag bevel heeft ontvan
gen de groote spoorburg over de Gele Rivier
tusschen Tsi-Nan-Foe en Fce-Kau op strate
gische gronden op te blazen. Men heeft daar
op de brug onverwijld in de lucht laten sprin
gen om den opmarsch van het Noordelijke
Chineesche leger te vertragen. De opperbevel
hebber heeft den buitenlandschen consuls te
Tsi-Nan-Foe medegedeeld, dat hij de volie
verantwoordelijkheid aanvaardt voor de be
scherming van de vreemdelingen en dat in de
stad zelf waarschijnlijk geen strijd zal worden
gevoerd.
De toestand blijft critiek.
Ten Zuiden van Kankeoe blijft de militaire
toestand critiek. De regeeringstroepen trekken
hier terug. Nanking heeft versterkingen ge
zonden, die in de omgeving van Hankeoe ver
sterkingen aanleggen, waar de verdediging
georganiseerd wordt. Ho Tsjien inziende, dat
hij niet in staat is tegenstand te bieden, heeft
zijn ontslag genomen. De druk der Noorde
lijken op Tsi Nan wordt dagelijks zwaarder,
ïoodat de autoriteiten reeds overgaan tot
evacuatie. De Noordelijken bombardeeren de
buitenwijken van Tsi Nan hevig, daar zij
voornemens zijn de stad stormenderhand te
nemen. Zij hebben den vreemdelingen aange
zegd de stad te verlaten, of de Zuidelijken
aan te raden zich zonder verzet over te
geven.
Te Tsinanfoe, de hoofdstad van de provin
cie Sjantoeng, heerscht, naar uit Peking
gemeld wordt, een paniekstemming. De toe
stand lijkt op die van 1928, die vooraf ging
aan den moord op de talrijke Japanners, die
zich toen in de stad bevonden.
De Nanking-troepen bereiden zich op den
terugtocht voor. De buitenlandsche diplo
matieke vertegenwoordigers te Peking hebben
zich zoowel tot den staf van het Noordelijke
leger als tot de Nanking-regeeirog gewend,
met het verzoek, maatregelen te willen
nemen, om een herhaling van de ernstige uit
spattingen van 1928 onder alle omstandig
heden te verhinderen.
Duizenden Chineezen hebben de stads reeds
verlaten en zijn vertrokken naar Tsingtau,
Aan de Duitsch-Poolsche grens heeft in de
buurt van Schlochau een grensincident plaats
gehad. Een groep leden van de vereeniging
„Deutsche Jugendkraft" uit Pollnitz maakte
een uitstapje, waarbij zij zich slechts enkele
meters over de grens begaven. Bij Neisewang
werden zij' in hedhtenis genomen door twee
Poolsche burgers, die waarschijnlijk tot de
grenswacht behoorden.
De „Zeitung für Ost-Pommern" weet nog
nader te melden, dat een der deelnemers aan
de excursie, zekere Ballermann, reeds weer in
de stad zijner inwoning is teruggekeerd. Hij
werd door de Polen naar Konitz gebracht
Hier werd hij gedurende twee dagen vastge
houden en aan een verhoor onderworpen.
De grens loopt op de betreffende plek
langs een landweg. Naar verluidt, had de
begeleider Ballman zich bij het naderen der
Poolsche grensbeambten snel weder op
Duitsch gebied teruggetrokken.
Op het filiaal van de Oppelner Spaar- en
Girobank te Peppelau werd gisteren een bru
tale overval gepleegd. Twee mannen, die met
een auto kwamen voorrijden, drongen met
geladen revolvers in de hand het gebouw bin
nen en maakten zich meester van de sleutel
van de safe. Terwijl eender roovers een
bankbeambte en twee cliënten in bedwang
hield, opende de andere de kas en maakte
circa 8000 Mark buit, waarna hij met zijn
medeplichtige ijlings per auto verdween. De
politie en de landjagers stelden onmiddel
lijk een uitgebreid onderzoek in. De auto, die
uit een garage afkomstig is, werd later op
den dag geheel vernield in een straat terug
gevonden. In den wagen werden nog enkele
rollen geldstukken aangetroffen. De daders
zijn nog niet gearresteerd.
BELEEDIGING VAN SAINT-CYR.
Verontschuldiging in het openbaar.
Een jonge man was dezer dagen als num
mer één toegelaten tot de Krijgsschool van
Saint-Cyr. Kort daarop ontving hij een brief
van twee „surrealisten", extreme elementen,
die hem bedreigden en verklaarden dat hij
zich terug diende te trekken, wilde hij niet
op het voornaamste plein van Saint-Cyr wor
den afgeranseld. „Wij spuwen op de drie
kleur", schreven zij.
Generaal Herscher, directeur van de
Krijgsschool, wien de brief ter hand werd
gesteld, stelde er generaal Gouraud, de gou
verneur van Parijs, van in kennis. Deze
eischte van de twee „surrealisten", dat zij in
het openbaar aan de op de binnenplaats op
gestelde leerlingen van Saint-Cyr hun ver
ontschuldigingen zouden aanbieden. Een der
beide jongelieden deed dit, de andere niet.
Hij werd bij verstek tot drie maanden ge
vangenisstraf en 100 francs boete veroor
deeld.
DE KRANT AAN BOORD.
Aan de „Chicago Tribune" wordt uit N.-
York gemeld, dat aan boord van het gisteren
naar Europa vertrekkende passagiersschip
„America" voor den eersten keer in werke
lijkheid radiografisch een heele krant werd
overgebracht, zoodat de passagiers eiken
morgen een volledige krant in fotografie
kunnen lezen.
EEN MYSTERIEUZE AUTO.
Te Mulhouse aangehouden.
De Matin meldt uit Mulhouse: Douanebe
ambten ontdekten op een wagon inplaats
van een luxe-auto, zooals opgegeven door
een expeditiefirma te Bazel, welke wagen
bestemd zou zijn'voor den keizer van Abessy-
nië, een vrachtauto met buitengewone afme
tingen en een gewicht van 9000 K.G., met
een speciale carosserie, blijkbaar aange
bracht met het oog op het monteeren van
mitrailleuses en kleine kanonnen. Het voer
tuig bevatte een aantal kleine kisten, die
moeilijk konden worden geopend en drie klei
ne automatische kanonnen. Veronderstellende
dat de kisten vuurwapens of munitie inhiel
den, besloot de douane ze door technici te
doen openen, maar de vertegenwoordiger
der expeditiefirma, die het transport bege
leidde, bood aan speciale arbeiders uit
Zwitserland te doen komen, welk voorstel
werd aangenomen, waarop de wagon werd
verzegeld.
DE VERANTWOORDELIJKHEID VAN
DEN CHIRURG.
Een onnoodlge operatie.
Een merkwaardig proces is voor de civiele
rechtbank te Montpellier ten einde gebracht,
zoo lezen wij in het Hbld.
Jean Rives, een tienjarige knaap, had ge-
ruimen tijd geleden een spijker ingeslikt.
Men snelde met het kind naar den dokter,
die na een Röntgenonderzoek concludeerde
dat een spoedoperatie noodzakelijk was. De
ze geschiedde, doch men vond den spijker
niet, welke echter een dag later langs na
tuurlijken weg het lichaam verliet.
Daar de door de operatie veroorzaakte
wonde niet op bevredigende wijze genas,
was een tweede operatie noodig, na afloop
waarvan de medicus een rekening van 4000
francs indiende.
De vader van het patiëntje weigerde deze
te betalen. De zaak kwam voor de recht
bank, die besliste dat de rekening inderdaad
niet betaald behoefde te worden. Alleen
mofst de vader den medicus 500 francs be
talen voor diens eerste hulp en onderzoek.
Edoch, de vader diende een tegenaan-
klacht in en eischte 8000 francs schadever
goeding van den dokter omdat deze zijn zoon
noodeloos had geopereerd. Hij heeft ze toe
gewezen gekregen want de rechtbank was
van oordeel dat de medicus te overhaast had
gehandeld en pas chirurgisch had moeten in
grijpen toen er geen mogelijkheid was den
patiënt op andere wijze te redden.
Een speciale verslaggever van de Times te
Peshawar schrijft aan zijn blad, dat de toe
stand aan de Noord-Westelijke grefts van
Indië tengevolge van het ©pmarcheeren der
Afridi's, die over een macht van 7 tot 15000
man beschikken, weer veel critieker is gewor
den.
Gistermorgen drong zelfs een afdeeling
Afridi's een voorstad van Peshawar binnen.
Des avonds werd het kamp der Afridi's door
Britsche vliegtuigen met bommen gebombar
deerd. Een cavalerie-brigade is naar Pesha
war vertrokken, om de Britsche strijdkrach
ten te versterken.
Alle strategische punten rondom Pesha
war zij door sterke troepenmachten bezet.
In tegenwoordigheid van mevrouw Foch,
prins Arfhur of Connaught, den hertog van
Connaught, ministers, politici, diplomaten,
marine- en militaire autoriteiten en n talrijke
menigte onthulde de prins van Wales in
Grosvenor Garden een standbeeld van maar
schalk Foch. De prins van Wales bracht uit
naam van 't Britsche volk bewogen hulde aan
den „grooten krijgsman van Frankrijk", den
grootsten militair van zijn tijd', die de geal
lieerde legers ter overwinning voerde, doch
in het uur der overwinning naar niets an
ders streefde dan naar een duurzamen vrede.
(Tel.)
Te Bassa Di Anna, nabij Cuneo, is een
boog van de sedert jaren in aanbouw zijnde
brug over de Stura ingestort.
Acht arbeiders, die onder de brug aan het
werk waren, werden gedood, terwijl een ar
beider zwaar werd gewond.
De oorzaak van de ramp is nog onbekend.
Te Czestochowa zijn door een brand 49
woonhuizen en 38 zakengebouwen in de
asch gelegd.
De groote brand in de oliefabriek van
Thörl kan als gebluscht beschouwd worden.
De Harburger brandweer houdt zich thans
nog met de nablussching bezig.
De hittegolf in Amerika heeft in de laat
ste 48 uur te New-York 7 sterfgevallen ver
oorzaakt. Te Philadelphia zijn 3 personen
door de warmte overleden, terwijl uit ver
schillende andere steden berichten gekomen
over talrijke personen, die ten gevolge van de
warmte in elkaar zakken.
DALADIER EN DE FRANSCHE
REGEERING.
Geen samenwerking mogelijk.
In een zitting van den partijraad der rad.
soc. partij te Parijs hield de partijvoorzitter
Daladier gisteren een re<Je, die bedoeld was
Hèt Is'ons'aangenaam U'me'de'te'dëelen, dat'wij verkoop
demonstraties houden met de wereldvermaarde Tana-crême
om lichtkleurige, elegante modeschoentjes, op afdoende
wijze te verzorgen en wij raden U ten zeerste.aan om.onze
demonstraties bij te wonen.
Tana-crême dient voor het onderhoud van elegante mode
schoentjes in alle kleuren; het beteekent een nieuwe wijze
van verzorgen, waardoor de oorspronkelijke kleur en charme
van bet kostbare leder volkomen behouden blijft. ,Tana
voorkomt en verwijdert vlekken, reinigt en glanst.
Wij zien Uw bezoek aan onze verkoopdemQnstratie' met de
meeste.belangstelling tegemoet.
Hoogachtend,
Demonstratie
2 Juni 1930
tot
14 Juni 1930
?iS
als antwoord aan minister-president Tar-
dieu op de rede, die deze dezer dagen te
Dyon heeft gehouden.
Daladier verklaarde zich tegen de regee
ring, welke naar hij zeide, slechts gesteund
werd door de rechtsche elementen. Terwijl
men de rad.-soc. partij eerst van alle moge
lijke fouten en gebreken betichtte, noodigt
men haar thans uit, aan de regeering deel
te nemen.
De partij ziet zich echter evenals vroeger
gedwongen, om zich van alle samenwerking
met de rechterzijde te onthouden.
De partijraad besloot, dat het volgende
groote congres der rad.soc. partij op 5 Octo
ber te Grenoble zal worden gehouden.
BESTRIJDING VAN DE WERK
LOOSHEID.
Ged. Staten van Noord-Holland stellen den
Provincialen Staten voor, hen te machtigen
om voor en namens de provincie mede te wer
ken tot oprichting van een naamlooze ven
nootschap ter oestrijding van de werkloos
heid, tevens zijnde eene vereeniging als be
doeld in art. 123d van de Onteigeningswet,
en «m in het aandeel en kapitaal dier vennoot
schap deel te nemen voor ten hoogste
30.000.
In hun toelichting wijzen Ged. Staten er op,
dat de op te richten vennootschap volgens
den door B. en W. van Amsterdam gedachten
opzet hetzij door aankoop, in der minne,
hetzij langs den weg van onteigening, de be
schikking zou trachten te verkrijgen over
gronden, welke door werkloozen in cultuur
of verhoogde cultuur zouden worden ge
bracht om daarna te worden verkocht of ver
huurd.
Het gemeentebestuur, dat zich ter zake
reeds tot den toen maligen minister van bin-
nenlandsehe zaken en landbouw had gewend
met de vraag, of voor de oprichting van een
dergelijke vennootschap op de daadwerkelijke
medewerking van het Kijk mocht worden ge
rekend, deelde aan Ged. Staten mede, dat ook
op medewerking van deze provincie in
den vorm van deelneming in het aandeelen
kapitaal van de N.V. ten zeerste prijs zou
worden gesteld en verzocht tevens zijn aan
voornoemden minister gericht verzoek te wil
len steunen.
Aangezien door de oprichting van eene
vennootschap, als door B. en W. van Amster
dam beoogd, ook voor de werkloozen uit an
dere Noordhollandsche gemeenten productief
werk zou kunnen worden geschapen, meenden
Ged1. Staten dat er voor de provincie in begin
sel wel aanleiding bestond de van haar ge
vraagde medewerking te verleenen, indien al
thans ook de andere provinciën, waaruit
werkloozen bij de te stichten werkverschaffin
gen zouden worden geplaatst, in de op te rich
ten vennootschap zouden deelnemen.
Meergenoemde minister heeft de oprichting
van een dergelijke vennootschap echter ontra
den, hetgeen prartisch beteekent, dat daar
voor niet op medewerking van het Rijk mocht
worden gerekend.
De bedoeling is, dat bij de oprichting naast
de provincie en de gemeente Amsterdam ook
de gemeenten Haarlem en Zaandam in
dien deze gemeenten, waarmede nog geen
onderhandelingen konden worden gevoerd,
daar althans prijs op ste1len als aandeel
houders tot de vennootschap zullen toetreden
en daarnaast de mogelijkheid zal worden
geopend, dat ook andere Noordhollandsche
gemeenten desgewenscht in het aandeelenka
pitaal zullen deelnemen.
Het aandeelenkapitaal zal worden gesteld
op 100.000, waarin de provincie voor een
bedrag van 30.000 zou kunnen deelnemen
GOEDE KRUISBESSENOOGST.
Maar het plukken is bijna niet
loonend.
De oogst van kruisbessen, waar vooral op
Zuid-Beveland veel van geteeld wordt, is
eenige dagen geleden begonnen. De oogst is
goed, maar ook de kruisbessen schijnen te
zullen deelen in de algemeene malaise. De
prijzen zijn de laatste dagen zoo gedaald, dat
het oogsten er van nauwelijks rneer loonend
blijft. .Vao .verschillende ziidSS WQrdt
nomen, dat, als de prijzen niet beter worden,
het plukken zal worden gestaakt en het fruit
aan de struiken zal blijven hangen. De oogst-
campagne, die gewoonlijk tot einde Juni
duurt, zal waarschijnlijk thans daardoor
spoedig afgeloopen zijn.
en
NED. REISVEREENIGING.
Reizen en trekken.
Tegen Zaterdagmiddag a.s. is in het Jaar
beursgebouw te Utrecht een spoedeischende
vergadering van het hoofdbestuur van de
Ned. Reisvereeniging met de voorzitters der
afdeelingen uitgeschreven. De urgentie van
deze vergadering moet volgens de „Nieuws
bron" verband houden met den toestand van
het orgaan der N. R. V. „Reizen en Trekken",
De uitgever van dit blad vraagt n.1. van II
Juli af 2000 per maand meer, plus een ad
vertentiegarantie van 400 per nummer.
ALG. BGND VAN POLITIE
PERSONEEL.
'Jaarcongres
De Algemeene Bond van Politiepersoneel
in Nederland heeft gister haar jaarlijksch
congres gehouden te Amsterdam, onder lei
ding van den heer A. Leewis, die een ope
ningswoord sprak, waarin hij de heeren Lu-
berti van den Ambtenaarsbond en Snikkers
van den Werkliedenbond welkom heette. Hiji
constateerde, dat de bond in 1929 met 186"
leden is gegroeid. Sedert 1 Januari kwamen
er nog 83 leden bij. Thans is het ledental
meer dan 3900. De stijging is mede te dan
ken aan het verdwijnen van eenige plaatse
lijke organisaties. j
In het afgeloopen jaar zijn weer verschei
dene verbeteringen op het gebied van ar
beidsvoorwaarden en rechtspositie verkre
gen.
Wat de Gemeentewet aangaat, er moet
verder voor worden geageerd af te komen
van art. 191 dier wet. Al wat conservatief
is, heeft zich tegen deze verbetering verzet.
Spreker memoreerde de samenwerking met
de A. C. O. P. en bracht in dit verband hul
de aan het werk van den heer Noordhoff.
Minder gunstig staat het met de verhou
ding tot de autoriteiten. Zij is niet verbeterd,
integendeel eerder scherper geworden. De
hoofdcommissarissen en ook commissarissen
nemen vaak een vijandige houding tegenover
den bond aan.
Spreker noemde ook den Algemeenen Ned.
Politiebond, welke, naar hij meende, niet
werkt in het belang van het politiepersoneel.
Die bond verricht spionnendienst, wat o.a. in
Delft is gebeurd, tegenover den Algem. Bond
van Politiepersoneel. Het moet, betoogde
spr., zoo spoedig mogelijk komen tot een ver
dwijning van den A. N. P. B.
Besloten werd telegrammen te zenden aan
de heeren mr. G. van den Bergh en K. ter
Laan om hen te danken voor hetgeen zij voor
het politiepersoneel hebben gedaan bij de be
handeling van de Ambtenarenwet en de Ge
meentewet. Ook dankte men den heer Snik
kers voor hetgeen deze bij het Georganiseerd
Overleg te Amsterdam heeft gedaan. Ook
aan den heer Noordhoff werd een telegram
van dank gestuurd.
De heer Luberti hield daarna mede na
mens den heer Snikkers, een begroetingsrede.'
In behandeling kwamen vervolgens zaken
van huishoudeliikeD en orgaiv^tonschen
M£&