Geneeskundige brieven.
Luchtvaart
Marktberichten
Rechtszaken
l o.r"
Maar waarom moet het licht den geheelen
dag blijven branden?
Men veronderstelt bij de nadering van den
overweg, dat het licht ae komst van een trein
aankondigt en blijft wachten. Zoo zagen wij
het aan den Duin- en Kruidbergerweg. En
als men nu na eenigen tijd bemerkt, dat het
een loos alarm is, zal deze waarschuwing
haar waarde verliezen.
Intusschen is hieruit wel gebleken, dat een
bijzonder teeken bij de nadering van een
trein het nuttigst zou zijn.
Wat niet wegneemt, dat elke verduidelij
king van de aanwijzing van een waarschu
wing voor een onbewaakten overweg moet
worden toegejuicht.
BALANS INVALIDITEITSFONDS.
Naar het Hbld. verneemt, zijn de bereke
ningen in verband met de eerste wetenschap
pelijke balans van het Invaliditeitsfonds zoo
goed als gereed, zoodat binnen eenige maan
den de publicatie dier balans kan worden te
gemoet gezien. Er bestaat grond voor de
verwachting dat de balans een bevredigende
verhouding tusschen baten en lasten tot uit
drukking zal brengen.
OVERHEIDSPERSONEEL.
Congres van den Nederl. bond
van personeel in overheidsdienst.
Maandag is te 's Gravenhage het 23e con
gres van den Nederlandschen bond van per
soneel in overheidsdienst, aangevangen on
der leidig van den heer F. v. Meurs uit Am
sterdam.
I De bondsvoorzitter hield een uitvoerige
openingsrede, waarin hij mededeelde dat de
bond thans meer dan 16500 leden telt. De
'iVitbreiding van het ledental is o.m. te dan-
'ken,aan de vermeerdering van het aantal af
delingen waarvan de bond er op het oogen-
blik 131 heeft. Spr. gaf vervolgens een uit-
yoerig overzicht van de gevoerde propagan
da en de uitgegeven brochures.
Spr. noemde de eischen welke in dezen tijd
ilüjzoncfer op den voorgrond werden gesteld:
premievrij pensioen en vacantietoeslag. Spr.
•maakte vervolgens gewag van de beslissing
jvelke in den Amsterdamschen Raad staat
renomen te worden en waardoor het hef
ingspercentage voor premiebetaling in de
romende jaren met 3 pet. wordt verminderd,
'zoodat in totaal 4 pet. vermindering zal zijn
doorgevoerd. De verandering in het politieke
'regiem in Amsterdam, zal wel niet vreemd
'aan deze beslissing zijn.
Met het terugkrijgen of het invoeren van
['den vacantietoeslag maakt, zoo ging de heer
van Meurs verder, de bond eveneens goede
vorderingen. Er wordt thans weer toeslag ge
geven in 31 gemeenten, twee provincies en
bij twee N.V. Electriciteitsbedrijven.
Vooral is het feit verheugend geweest, dat
het vorig jaar in Den Haag de gemeente
raad een vacantietoeslag heeft ingevoerd en
'dat die te Amsterdam op zijn vroegere hoog
te is gebracht.
AL de verbeteringen konden slechts inge
voerd worden, op den grondslag van het ge-
jorganiseerd overleg, d.w.z. door de erken
ning der organisatie. In enkele kleine ge
meenten bestaat dit overleg nog niet, al wil
dit niet zeggen, dat de betreffende gemeente
besturen den bond niet zouden erkennen of
geen overleg met hem wille plegen.
Vervolgens stond spr. stil bij hetgeen de
bond voor het Rijkspersoneel heeft gedaan en
verkregen, op het algemeene gebied doormid-
edl van het O. C. O. P. en op het bijzondere
'terrein door bijzondere commissies.
Een regeering welke millioenen meer per
jaar over heeft om een nieuwe vloot te bou
wen en de Nederlandsche bevolking daarme
de tien jaar extra wil belasten, klopt aan een
doovemansdeur bij het Overheidspersoneel,
-wanneer zij wil vertellen geen geld te heb
ben, voor een belangrijke verhooging.
Een ander belangrijk punt, meer speciaal
voor het Rijkspersoneel, is het vraagstuk der
arbeidscontractanten. Spr. hoopte dat ook op
dit terrein overeenkomst zal worden bereikt.
De ochtend-zitting was vervolgens geheel
gewijd aan het uitspreken van verschillende
begroetingsredevoeringen namens vertegen
.woordigde organisaties.
De heer Ruppert (Duitschland) voerde na
mens alle buitenlandsche gasten het woord
en wenschte het congres veel succes.
In de middagzitting werd met de agenda
begonnen. Het eerst kwamen in bespreking
het beleid van het hoofdbestuur en het ver
slag van den secretaris, waarbij tevens een
groot aantal ingekomen voorstellen behan
deld werden. Zeer vele sprekers voerden het
"woord.
Het fusievraagstuk.
Een belangrijk agendapunt was: Het fusie-
vraagstuk.
De bondsvoorzitter hield daarbij een in
leiding. De heer van Meurs gaf een overzicht
van de besprekingen, gevoerd met den C. N.
iA. B. inzake de fusie van den Ambtenaren
bond en den bond van Overheidspersoneel.
Spr. wees er op hoe in de ontwikkeling
der rechtspositie de onderscheiding tusschen
ambtenaar en werkman volkomen wegvalt.
De ambtenarenwet 1930 geeft aan alle per
sonen, die in rechtstreekschen overheids
dienst werkzaam zijn, dezelfde rechtsbedee-
ling. Deze ontwikkeling teekent zich reeds
sinds 1922 af, toen de Pensioenwet gelijke
rechten voor allen bracht en tevens gelijke
beroepsinstanties.
Thans is in vele gemeenten slechts één com
missie van overleg voor ambtenaren en werk
lieden. En in die gemeenten waar nog twee
commisies bestaan komt men in de practijk
meestal toch tot gemeenschappelijk ver
gaderen. Aan deze ontwikkeling moeten de
vakbonden zich aanpassen.
De voorzitters en secretarissen van beide
organisaties kwamen dan reeds regelmatig
bij elkaar om gezamenlijk verschillende
vraagstukken te bespreken.
Het vraagstuk der fusie tusschen beide
bonden is dringend, wil men voorkomen, dat
het A. C. O. P. zich als derde vakbond gaat
ontwikkelen. De tegenwoordige werkwijze is
niet zoo productief als wel mogelijk ware.
Men zegt wel eens dat ambtenaren in een
ander milieu leven dan werklieden. Aan de
hand van de inkomencijfers toont spr. de on
juistheid van deze bewering aan. De in
komens van de ambtenaren en de werk
lieden loopen voor een groot gedeefte niet
zoozeer uiteen, dat men kan spreken van een
afzonderlijk milieu.
De vraag is nu: Zoudejj de middelbare en
hoogere ambtenaren niet minder van den
C. N. A. B. willen weten, indien deze gefu
sioneerd is met het overheidspersoneel.
Spr. gelooft, dat de Ambtenarenbond op
deze categorie van ambtenaren toch weinig
aantrekkingskracht oefent, zoodat het fusie-
vraagstuk er wellicht iets moeilijker door
wordt, maar het toch geen beslissend argu
ment kan zijn.
Vervolgens besprak de voorzitter de ver
schillende wegen, welke tot fusie kunnen
leiden.
De bond van overheidspersoneel zal in
geen enkel opzicht haar terrein laten beper
ken door het plakken van etiketten: ambte
naar of werkman.
Wanneer men met fusie zou komen, zou
de Bond er natuurlijk niet in kunnen be
rusten, dat zijn leden zonder meer bij den
C. N. A. B. werden ingelijfd.
Een machtig lichaam zou bij fusie ontstaan
en de druk op den werkgever zou veel ster
ker kunnen worden.
Spreker ziet dus een noodwendige ontwik
keling, dat een organisatie moet opgebouwd,
op de hoogte van den modernen tijd en op
gewassen tegen de moeilijkheden.
Mocht men niet tot fusie willen komen, dan
is een onmiddellijke grensregeling geboden.
Dan moet men weten waar men aan toe is.
In dit geval zal men zoo spoedig mogelijk
moeten komen met statutenwijziging. Voor
komen moet worden, dat beide bonden in on-
edelen wedijver elkaar leden trachten af te
winnen.
Spr. wenschte alle statutenwijzigingen aan
te houden.
Zeer goed begrijpt spr., dat de fusie niet
het werk is van enkele dagen. Men kan echter
in de komende 2 jaar een schema ontwerpen,
dat door het dan te houden congres wordt
goedgekeurd. In de daarop volgende jaren
kan dan dit schema worden uitgewerkt.
Het congres vereenigde zich ten slotte met
de voorstellen van het hoofdbestuur, zoodat
de fusie met den C. N. A. B. urgent werd
verklaard.
Een commissie uit beide organisaties zal
nu deze kwestie nader uitwerken.
Het voorstel-Amsterdam om aan de afdee-
lingen van den bond een oordeel te vragen
over de fusie-plannen, voordat de commissie
haar rapport zal brengen, werd in handen
van het hoofdbestuur gesteld.
Besloten werd de rede van den voorzitter
over dit onderwerp in brochure-vorm uit te
geven.
Nog werd mededeeling gedaan van een in
gekomen telegram van dankbetuiging van
den oud-voorzitter, den heer van Hinte.
In den loop van den middag maakten de
congressisten een tocht in auto's door Den
Haag en omstreken.
Op voorstel van den voorzitter werd be
sloten, morgenochtend om half negen te be
ginnen.
ONJUISTE FRANKEERING.
De Nederlandsche Kamer van Koophandel
voor Zuid-Holland, te Frankfurt am Main
deelt mede:
Het komt meerdere malen voor, dat Neder
landsche verzenders inplaats van een 1214-
cents postzegel twee postzegels van 6 cent
op hun brieven plakken, meenende, dat daar
uit voor den ontvanger geen groote moeilijk
heden zullen ontstaan.
De Nederlandsche Kamqr van Koophandel
voor Duitschland maakt de Nederlandsche
firma's er echter op attent, dat de ontvan
gers van dezelfde brieven met het door de
wereldpostvereeniging bepaalde minimum
van 10 pfennig (Duitschland) worden belast
en geeft dies in overweging het kleine ver
schil van een halve cent in het belang der
ontvangers niet te veronachtzamen.
VERKEERSONGEVAL.
Wielrijdster gedood.
Op de Vaillantlaan bij de Frans Hals
straat te Den Haag is een wagen van lijn
12 in botsing gekomen met een paard en
wagen, waardoor een verkeerspaaltje, dat al
daar op een vluchtheuvel stond, werd afge
broken. Door deze aangelegenheid is de be
stuurder vermoedelijk afgeleid, want vlak
voor den man reed op de fiets een 22-jarige
juffrouw uit de Frans Halsstraat, die door
den trambestuurder werd aangereden. De
juffrouw viel en de tramwagen reed over
haar heen. Het slachtoffer was onmiddellijk
dood.
De trambestuurder is buiten dienst ge
steld. Tegen hem is proces-verbaal oopge
maakt, aangezien vermoed wordt, dat hij
schuld aan dit droevig ongeval heeft. Het
lijk van het meisje is in beslag genomen.
TILBURGSCHE BROCKWAYBUS-
MAATSCHAPPIJ.
Tegen 15 Juli wordt het bedrijf
door de gemeente genaast.
Het gemeentebestuur van Tilburg heeft de
huurovereenkomst met de Ned. Brockway-
bus-Maatschappij te Amsterdam tegen 15
Juli a.s. opgezegd.
Dit beteekent, dat met ingang van dien
datum, het bedrijf door de gemeente zal
worden genaast.
Een en ander vindt zijn oorzaak in het
feit, dat de directie een aantal reserve-bus
sen, dat eigendom van de gemeente is, in een
staat van verval heeft gebracht.
Indien de Ned. Brockwaybus-Maatschap-
pij, alsnog voor den gesteldén datum een af
doende revisie op het materiaal toepast, kan
de eigen déconfiture vermeden worden.
MINIMUMLOONEN EN HUIS
INDUSTRIE.
Beperkte strekking van het ont
werp.
In de Memorie van Antwoord op het voor
loopig verslag over het wetsontwerp houden
de voorbehoud der bevoegdheid tot toetre
ding tot het ontwerpverdrag betreffende de
invoering of de handhaving van methoden
tot vaststelling van minimumloonen (Genève
1928) ontkent de regeering dat het aanvaar
den van het stelsel van wettelijke vaststelling
van minimuihloonen de Staat er toe zou
brengen zich steeds meer te mengen in de be
trekkingen tusschen werkgever en werkne
mer. De regeering heeft allerminst het voor
nemen om op dit gebied verder te gaan dan
voor de uitvoering van het ontwerpverdrag
noodig is.
KINDERVERLAMMING.
Maandag is opnieuw een kind te Gouda
aan kinderverlamming gestorven.
Sedert het begin van Juni zijn in het ge
heel 28 gevallen voorgekomen, waarvan vijf
met doodel ijken afloop.
OPGELEGDE SQdEPEN.
Van gister af zijn in de Amsterdamsche
haven de volgende schepen opgelegdde Ne
derlandsche stoomschepen „Borneo", meten
de 6548 ton; „Salabanglca", 6649; „Sapa-
roea", 6713; „Manoeran 9340; „Madoera",
9352; „Kambangan", 6917"; „Enggano",
5406; „Grotius", 5867'; „Scheldestroom",
3893; „Vliestroom", 655; „Almelo", 6909;
„Hercules", 2286; „Aurora", 1699; „Irene",
1153; „Hebe", 1140; „Ilos", 1488; „Zeus",
1504, alle van Amsterdam, benevens het En-
gelsche s.s. „Purley Downs", metende 3929
reg. ton van Londen.
HOTELRAT GEARRESTEERD.
Een kamermeisje aangehouden.
Gelijk wij gemeld hebben, zijn de laatste
dage uit een hotel in de Vijzelstraat te Am
sterdam o.a. een diamanten collier van
5 mille en een witgouden dameshorloge ge
stolen.
Deze gestolen kostbaarheden zijn thans
bij een juwelier daar ter stede opgespoord
Hij had ze te verkoop in commissie gekregen.
Het onderzoek der politie heeft gisteren tot
de aanhouding van een „hotelrat" geleid.
Aangehouden nml. een Nederlandsch kamer
meisje van het hotel. Het meisje heeft bekend
de diefstallen te hebben gepleegd. Zij wordt
ter beschikking van de justitie gesteld.
TWAALF VLIEGTUIGEN OVER DEN
OCEAAN?
Onder de persoonlijke leiding van gene
raal Balbo, den Italiaansche minister voor
luchtvaart, worden twaalf der krachtigste
Italiaansche watervliegtuigen gereed ge
maakt voor een formatievlucht zonder tus-
schenlanding naar Brazilië. Een dergelijke
vlucht heeft nog nimmer te voren plaats ge
had.
EEN NIEUWE OCEAANVLUCHT?
Naar uit St. John's aan het Hbld. wordt
gemeld, zal de Engelsche vliegofficier Wynn-
Eytom zoodra de omstandigheden gunstig
zijn een poging doen om alleen van New-
Foundland naar Europa te vliegen. Hij zal
daarvoor een De Havilland Puss Moth ge
bruiken die Zaterdag op het vliegfeest te
Hendon te zien is geweest. Dit is 'n gesloten
driepersoons machine, die bij de vliegdemon-
stratie bijna 130 mijl per uur heeft gemaakt.
Vrijwel alle ruimte zal door brandstof wor
den ingenomen en dit wordt voldoende ge
acht om hem naar Spanje te brengen.
HET EERSTE VLIEGTUIG VAN
WERKSPOOR.
Vrachtvliegtuig voor de K. L. M.
Naar de A.-R. Rotterdammer meldt, zal de
K.L.M. binnenkort in het bezit zijn van een
groot vrachtvliegtuig. Dit vrachtvliegtuig,
dat dus speciaal bestemd is voor het vervoer
van goederen en gemaakt is volgens het ty
pe „Jumbo" is vervaardigd in de werkplaat
sen van Werkspoor te Utrecht.
De machine, een tweedekker, is uitgerust
met een acht-cylinder motor. De bouw bij
Werkspoor geschiedde onder toezicht en lei
ding van technisch personeel van de K.L.M.
Voor Werkspoor is dit het eerste vliegtuig,
dat in haar werkplaatsen is gebouwd. De
bouw heeft ongeveer een jaar geduurd. Bin
nen enkele dagen wordt de machine per dek
schuit aangevoerd te Rotterdam, waar zij,
na gemonteerd te zijn, op Waalhaven zal
worden ingevlogen.
Wij wenschen de K.L.M. met de aanwinst
van dit vrachtvliegtuig van harte geluk. In
dien de machine aan de verwachtingen be
antwoordt, zal vermoedelijk met den bouw
van vliegtuigen aan Werkspoor worden
voortgegaan.
BROEK OP LANGENDIJK, 2 Juli 1930.
4700 stuks Bloemkool le soort 9.90
10.70 per 100 stuks; Bloemkool 2e soort
2—2.90; 300 bos Wortelen 2.30—
3.6Ó per 100 bos; 33.000 K.G. Roode kool
le soort f 3.607.20; 7200 K.G. Tomaten
A f 46.90; Tomaten B 46.70; Tomaten C
41.90—45.10; Tomaten Cc 18.50;
610.000 K.G. Aardappelen, w.o. Schotsche
muizen 3.206.20; Eigenheimers f 6.90
tot f 7.30; Drielingen 1.804, alles per
100 K.G.
ZWAAG, 30 Juni 1930. Veiling „Bangert
en Omstreken".
Aardappelen 3.705.30; Kruisbessen
1.80—7.50; Tomaten A 46; Tomaten B
42.86; Tomaten C 43.20; Tomaten Cc
32.60; Slaboonen f 45—59; Enijboonen
39—52; Druiven 1.20; Aardbeien 29
tot 46; Roode bessen 4669; Peulen
8—f 26; Postelein 1017; Tuin-
boonen 46; Spinazie 1112; Sla
1.40—4; Bloemkool f 6.2010è20;
Wortelen' 5.60— f 8.20; Komkommers
4—13.10; Roode kool 915.
W ARMENHUIZEN, 1 Juli 1930.
114.500 K.G. Aardappelen, w.o. Schotsche
muizen 3.205.10; Drielingen 2
3.10; Schotsche grove muizen 3.50
3.90; 820 stuks Bloemkool le soort 5.50
tot 10.
BEVERWIJK, 1 Juli 1930.
Voor de Wijker export varieerden Dins
dagavond de aardbeien per 100 K.G. de
prijzen tusschen de 28 en 46.
PURMEREND, 1 Juli 1930. Coöp. Centr.
'Eierveiling Purmerend G.A.
Af deeling eieren: 149271 Eendeieren
4.104.30; 121583 Kippeneieren: 70/80
K.G. f 6/20f 7; 65/66 K.G. 5.60- f 5.90;
63/64 K.G. 5.40—5.60; 60/62 5—5.50;
58/59 K.G. 4.80- f 5.20; 56/57 K.G. 4.60
tot f 4.90; 53/55 KiG. f 4.30-4.50; 50/52
KG. 4.10—4.30.
Afdeeling pluimvee: Oude Kippen 1>—
1.70; Oude Hanen 1140; Jonge
Hanen f 0.12f 1.60; Jonge Woerden
f 0.300 70; Kilo prijs Oude kippen 0.60
tot 0.75; Kilo oriis longe hanen 0.60—
NOORD-SCHARWÖUDE, 1 Juli 1930.
288400 K.G. Aardappelen, wo. Schotsche
muizen 3.60f 4.70; Drielingen 1.50
f 2.50; 50 K.G. Zilvernep 22.10, alles per
100 K.G 2200 stuks Bloemkool 1 70—
f 4.10 per 100 stuks.
PURMEREND, 1 Juli 1930. „Af slagver een.
Beemster, Purmerend en Omstreken".
Schotsche muizen 0.94150 per zak
(25 K.G); BI. Eigenheimers 1-662.08 p.
zak (25 K G.); Kleine aardappelen, w.o.
Schotsche muizen 0.420.86 per zak (25
K.G.); Tuinboonen f 0.370.42 per zak
(15 K G.); Peulen f 2—9 per zak (50 K.G.);
Doperwten 48 per zak (50 K.G.);
Roode Aalbessen 3159 per 100 K.G.;
Perziken 5—12 per 100; Aardbeziën
0.300.58 per K.G.; Komkommers f 8
per 100; Bloemkool 2f 16 per 100; Pos
telein 0.60 per mand (6 K.G.); Sla 0.60
4.50 per 100 krop; Rabarber 5.10f 8.60
per 100 bos; Wortelen 7.608.50 per
100 bos; Uien Drielingen 3 per 25 K.G.
Uien Nep 4.50 per 25 K.G.; Slaboonen
6.90—8.10 per 15 K.G.; Snijboonen f 4.65
tot 6.60 per 15 K.G.
BOVENKARSPEL, 1 Juli 1930. Veiling
„De Tuinbouw". Heden besteedde men voor:
Groote Schotsche muizen 2.15f 2.25;
Vinetyfold 2.30f 2.70; Bloemkool 3
f 4.
AMSTERDAMSCHE
AARDAPPELENPRIJZEN.
AMSTERDAM, 2 Juli 1930. De prijzen
waren heden onveranderd.
Aanvoer 3 ladingen, zijnde 550 H.L.
AMSTERDAMSCHE VEEMARKT.
AMSTERDAM, 2 Juli 1930. 322 Vette
kalveren le kw. f 0.900.96; 2e kw.
0.820.88; 3e kw. 0.72—0.80 per
K.G. levend gewicht; 50 Nuhctere kalveren
1017 per stuk; 610 Varkens (vleesch-
varkens) f 0.730.74; Zware varkens
0.720.73; Vette varkens 0.70 0.72
per K.G. slacht gewicht.
Een enkel varken boven noteering.
HET BINNENDRINGEN IN HET
PALEIS OP DEN DAM.
Zooals bekend, heeft de Vierde Kamer der
Amsterdamsche rechtbank de beide Delftsche
studenten, die in den avond van 11 Mei 1.1.
wederrechtelijk het koninklijk paleis te Am
sterdam binnendrongen, wegens huisvrede
breuk ieder veroordeeld tot drie weken voor
waardelijke gevangenisstraf met een proef
tijd van drie jaren.
Thans heeft de ambtenaar van het O.M.
die 3 weken onvoorwaardelijke gevangenis
straf had gevorderd, tégen het vonnis hooger
beroep aangeteekend, aangezien hij de uit
gesproken straf te laag acht.
ZAKKENROLLERIJ.
De Haagsche rechtbank deed gister uit
spraak in de zaak van den gedetineerden Ar
meniër, verdacht van zakkenrollerijen in den
Prinsesse Schouwburg te 's-Gravenhage.
De rechtbank achtte de ten laste gelegde
feiten niet bewezen en sprak verdachte vrij,
waarbij zijn onmiddellijke invrijheidsstelling
werd gelast.
Na deze uitspraak drukte verdachte zijn
verdediger de hand.
TWISTENDE SURINAMERS.
De Vierde Kamer der Amsterdamsche
Rechtbank heeft den 23-jarigen Surinaam-
schen varensgezel, die bij een twist in de
Binnen-Bantammerstraat te Amsterdam, een
28-jarigen Surinaamschen scheepskok een
messteek tusschen neus en linkeroog toe
bracht, wegens poging tot zware mishande
ling veroordeeld tot negen maanden gevan
genisstraf. De eisch van het O.M. was 114
jaar gevangenisstraf.
Ambroise Paré.
In de laatste jaren wordt in de geneeskun
dige kringen van ons land meer aandacht
aan de geschiedenis der geneeskunde gewijd.
Aanvankelijk kwamen enkele artsen met hun
studiën voor den dag, voornamelijk een drie
tal, toevallig alle in de Betuwe gevestigd, en
langzamerhand heeft dat groepje zich uitge
breid, zoodat een vereeniging gevormd kon
worden met een regelmatig toenemend aan
tal leden. De vergaderingen van die vereeni
ging in 't stadhuis te Gorinchem zijn tot een
soort traditie geworden. Toch is deze ge
schiedkundige kennis van hun vak bij de' art
sen verre van algemeen. En wat het groote
publiek betreft, bestaat algemeen een bijna
volslagen onwetendheid.
Het zijn alleen toevallige omstandigheden,
waardoor de naam van oude grootmeesters
nog bekend is. Zoo weet men van Boerhaave
niet veel meer dan dat een standbeeld voor
hem in Leiden is opgericht, dat hij zoo be
roemd was, dat een brief met het adres
„Boerhaave, Europa" prompt terecht kwam
en eindelijk leeft zijn naam nog voort in de
Boerhaavesche klontjes. Maar verder weet
men er niet veel van.
Van den'man, over wien ik thans iets schrij
ven wil, is de naam aan sommigen bekend
door een schilderij, waarvan vele reproduc-
ties bestaan. Wij zien hierop een slagveld ia
het midden van de zestiende eeuw. Tal van
gewonden liggen op den grond verspreid
De ambulancedienst is druk bezig. Hoofdper-
soon is Ambroise Paré, die een zwaar ver.
wonden soldaat verbindt. Men brengt hem
een pot met gloeiende kolen, waarin brand
ijzers gelegd zijn. Ambroise Paré maakt een
afwerende beweging. Hoe velen zullen deze
afbeelding gezien hebben zonder de beteeke-
nis ervan te begrijpen. Uit het volgende zal
dit duidelijk worden.
In den tijd, toen Paré leefde (15091590),
was het geneeskundig beroep heel wat an
ders dan tegenwoordig. De geneesheeren
vormden een betrekkelijk deftigen stand. Zij
bemoeiden zich echter alleen met inwendige
geneeskunde. De chirurgie werd als iets min-
derwaardigs beschouwd en gemeenlijk waren
de beroepen van barbier (baardkrabber) en
Chirurgijn in één persoon vereenigd. In het
dagelijksch leven was de voornaamste taak
van den chirurgijn het zetten van lavementen,
aderlaten, toepassen van onbloedige en bloe
dige koppen en trekken van tanden. Voor be
paalde operaties, zooals steensnijden, be
stond een soort specialisten, maar bij ern
stige afwijkingen en in den oorlog moesten
zij ook veel grootere operaties ondernemen.
De opleiding tot chirurgijn ving bij Am
broise Paré aan, toen hij 14 jaar was. Na
eenige voorbereidende studie kwam hij in
Parijs, waar hij als leerling-barbier werk
zaam was en tevens eenige lessen aan de uni
versiteit kon volgen. Hij moest de klanten
inzeepen, lanceten tslijpen en mocht helpen
bij het verbinden van wonden. Ondertua-
schen bestudeerde hij geneeskundige werken
en slaagde er ten slotte in, een aanstelling
te krijgen in het ziekenhuis „Hotel-Dieu".
Hier bleef hij drie jaar en werd rijk aan er
varing. Na het behalen van den titel „Mees
ter Barbier en Chirurgijn" werd hij aange
steld bij een legercorps, dat door Frans I
tegen de strijdkrachten van Karei V moest
optrekken. Thans vond hij gelegenheid om
te breken met de gebruikelijke methode van
v/ondbehandeling. Bij groote, bloedende
wonden was de gewoonte, deze te behande
len met kokende olie. In plaats daarvan
waagde Paré, de wonden te wasscben en te
bedekken met ten zalf, waarvan eierdooiers
en terpentijn bestanddeelen waren De proef
slaagde uitnemend. In plaats van de hevige
pijn en opvolgende ontsteking bleven de ge
wonden veel rustiger, leden veel minder pijn
en de genezing gelukte veel beter. Alleen kon
hij op deze manier de heftige bloeding, wan
neer groote bloedvaten waren geopend, niet
stelpen.
In plaats van het gloeiende ijzer, waarmee
zulk een wonde dan werd dicht geschroeid,
dikwijls slechts met tijdelijk succes, omdat de
bloeding opnieuw begon, zoodra de brand-
korst afviel of door stooten enz. werd verwij
derd, besloot hij, de verwonde bloedvaten
dicht te binden. Deze ommekeer in de behan
deling wordt op de boven beschreven plaat
uitgebeeld. De gloeiende ijzers wijst hij van
de hand. Hij heeft iets beters ontdekt.
Toen hij door de troepen van Karei V was
gevangen genomen, behandelde hij de ver.
wonden in het vijandelijke kamp op zijn ma
nier, slaagde er in, een patiënt, die reeds
was opgegeven, het leven te redden en werd
als belooning vrij gelaten.
Later, in het legerkamp te Rouaan, waar
veel wondkoorts heerschte (1575), was hij de
eerste, die een antiseptische behandeling toe
paste door de wonden te verbinden met een
zalf, die terpentijn en brandewijn bevatte.
Zijn roem werd zoo groot, dat zijn benoe
ming tot hoofdchirurgijn van den koning
van Frankrijk volgde. Maar niet ieder was
hem dankbaar. Hoewel zijn denkbeelden geen
afgerond systeem vormden, vinden wij daar
in toch duidelijk de voorloopers van anti
septisch denken en handelen terug. Dit bleek'
vooral door zijn opvattingen omtrent be
smettelijke ziekten, zooals die na eiken oor.
log steeds in sterke mate optraden. Maar de
medische faculiteit dulde deze verheffing van
de chirurgische wetenschap niet. Zij vreesde,
en niet ten onrechte, dat in gelijke mate als
het aanzien van den chirurg ging stijgen,
haar eigen waarde zou dalen en dat haar
tekortkomingen aan het licht zouden treden.
Beter dan de officieele wetenschap erkende
echter het volk zijn groote verdiensten. Men
moest toch wel inzien, hoe door hem veel In
den was verzacht, veel vroeger ongekende
genezing was verkregen. Niet weinig droeg
daartoe bij zijn vriendelijk en menschlievend
optreden.
Maar eerst latere tijden konden voldoende
beeffen, hoe zijn nieuwe methoden en betere
inzichten het geneeskundig handelen hebben
vooruit gebracht en welke onschatbare dien
sten hij daarmee aan de menschheid heef!
bewezen. In dit licht bezien, zullen wij de
plaat, waarop hij het brandijzer afwijst, met
nog meer belangstelling bewonderen.
H. A. S.
De verteller: „Ik herinner me eens ih het oerwoud,
dat er een leeuw op me af was gekomen, toen Ik sliep
dat Ik^d.6^ ?"^n adem 1,1 m^n ha3s* Wat dacht ]e
Jonge toehoorster„Ik weet het U zette de kraag
jan uw jas op,"^- v (I^»ndon Opinloa).
x
