minimin Courant.
FEUILLETON.
De Z.V.T. te Enkhuizen.
Hmderd twee en dertigste Jaargang.
Radio-hoekje
Opening Psychopathen-Asyl te Heiloo.
Hun beider weg.
Ko. 179
Vrü<la£ 1 Aiifustiis
Zaterdag 2 Augustus.
Hilversum., 1875 M. (A.V R.O.-uitzending),
g 01—9.45 Gramofoonpl. 10.10.15 Mor
genwijding. 10.30—12.— Concert door het
Orkest van het Rembrandt Theater te Am
sterdam. 12.15—2.— Concert A. V. R. O-
Kwintet. 2.3.Gramofoonpl. 3—3.30 Or
gelconcert door Jan Nieland. 3.30—4.
Concert door het Tokkel-Octet. 4.—4.30 Gra
mofoonplaten. 4.30—5.— Radio Kinderkoor
zang. 5.—5.30 Zang. Neerland's Mannen-
kwartet. 5.30—6.15 Concert. Kon. Militaire
Kapel. 6.15—6.30 Gramofoonpl. 6.30—7.15
Voortz. Concert. 7.157.45 Radio Volks Uni
versiteit. J. A. de Koning: „Jeugd en Zomer".
8.9.Concert door het Omroeporkest. 9.
fl.15 Pianospel door Pierre Palla. 9.159.30
Vervolg concert. 9.30—9.45 Vervolg piano,
spel. 9.4510Optreden van Stella Fon-
taine. 10.Persberichten. 10.30 Vervolg
concert. 10.3011.30 Concert door Cowboy
Band. 11.3012.Gramofoonplaten.
Huizen, 298 M. (Na 1 uur 1071 M.)
8.159.30 K. R. O. Gramofoonplaten. 11.30
12.K. R. O. Godsdienstig halfuurtje.
12.151.15 K. R. O. Concert door het K. R.
O. Kwintet. 1.152.K. R. O. Gramofoon
platen. 2.3.15 K. R. O. Kinderuurtje. 3.
4.30 N. C. R. V. Congreszaalmuziekkorps v.
!h. Leger des Heils in Londen. 5.6.K. R.
O. Gramofoonplaten. 6.-6.55 K. R. O. Gra
mofoonplaten. 6.557.15 K. R. O. Journalis
tiek weekoverzicht. 7.157.30 K. R. O. Gra
mofoonpl. 7.308.K. R. O. Causerie over
groote werken van kleine diertjes. 8.11.
K. R O Concert door het K. R. O.-salon-
zielf8 K. R. O. Gramofoonmu-
1 müfo on' n°v4'f M' 10-35 Morgenwijding.
0rke?tconcert- 3.50 Concert. Or-
est. G. Lizzey, bariton. 5.05 Orgelspel door
R. New. 5.35 Kinderuurtje. 6.35 Nieuwsber.
7. Sportber. 7.05 Piano-recital door F.
Uawson. 7.20 Lezing. 7.40 Lezing. 7.50 Vau
deville 9.20 Nieuwsberichten. 9.45 Lezing.
Concert. Orkest. W. H. Squire, cello.
11.12.20 Dansmuziek.
ParJjs »Radio-Paris", 1725 M. 12.50—
2.20 Gramofoonpl. 4.05 Kinderuurtje. 4.50
Dansmuziek. 7.50 Gramofoonpl. 9.05 Con
eert. Saxophoon-kwartet en zangeres.
Langenberg, 473 M. 7.25—7.50 Gramo
foonplaten. 7.508.50 Orkestconcert. 10.35
—12.15 Gramofoonplaten. 12.30 Gramofoon
platen. 1.252.50 Orkestconcert. 5.50—6.50
Gramofoonplaten. 8.20 Vroolijke avond.
12.201.20 Gramofoonpl. (Dansmuziek).
Kalundborg, 1153 M. 11.35—12.05 Gra
mofoonplaten. 12.202.20 Orkestconcert.
3.50—5.50 Concert. Orkest en zangeres. 8.20
9.20 Concert. Orkest en zangeres. 10.05
11.05 Liederenvoordracht. 11.05—12.35
Dansmuziek.
Brussel, 508 5 M. 5.20 Gramofoonplaten.
6.50 Gramofoonpl. 8.35 Orkestconcert. 9.20
Symphonieconcert vanuit de Kurzaal te Oos
tende.
DE VERDEELING VAN DEN
ZENDTIJD.
Een betere tijd voor de A V-R O.?
In de Woensdagavond op Schinkelhaven te
Amsterdam gehouden protestmeeting van de
A.V.R.O. heeft de heer W. Vogt te kennen ge
geven, dat hij reden had om te zeggen, dat hij
aan den horizon een blauwstipje ontdekte.
Het Hdbl. meente te weten, dat de spreker
hier doelde op plannen, waarbij het niet uit
gesloten is, dat voor de A.V.R.O. een betere
tijd dan thans zal aanbreken.
Een grootsche stichting van de
Congregatie der Broeders van
O. L. Vrouw van Louides.
Gistermiddag werd door den Minister van
justitie Mr. Dr. J. Donner te Heiloo het St.
Paulus-huis, asyl voor R.K. Crimineele psy-
chopathen, officieel geopend.
De opening geschiedde in een conversatie
zaal van het asyl, in tegenwoordigheid van
een beperkt aantal genoodigden, waarvan
wij noemen broeder Calasance, vertegen
woordiger van den Generalen Overste der
Congregatie van de Broeders van O.L.
Vrouw van Lourdes; broeder Chrysosto-
mos, provinciaal overste; den commissaris
der koningin jhr. mr. dr. A. Roëll, den officier
van justitie, mr. v. Lookeren Campagne, den
heer Veenstra, inspecteur van het toezicht op
de uitvoering van de psychopathen-wet, dr.
Lubberman en andere leden van de commis
sie van den algemeenen Raad van psychopa-
then-zorg; den architect, den heer Thunnis-
sen, den heer A. J. van Meeuwen, pastoor
van Heiloo en B. en W., alsmede den gemeen
tesecretaris van Heiloo.
Voor de opening sprak de broeder Chry-
sostomos, provinciaal overste, een woord van
welkom en gaf hij een uiteenzetting van het
totstandkomen van de congregatie. Hij her
innerde er aan, hoe in 1825 de jonge priester
Glorieux te Ronse in Vlaanderen, toen een
stadje van 15000 inwoners, waar een gewel
dige armoede heerschte (van de 15000 in
woners waren er niet minder dan 5000 arm
lastig), zoozeer werd getroffen door het
schandelijke systeem om armen en lichamelijk
of geestelijk minderwaardigen te verpachten,
dat hij zich het lot van die stakkers aantrok
In een niet meer in gebruik zijnde kerk sticht
te hij een tehuis voor ouden van dagen, voor
blinden en voor allerlei ongelukkigen, terwijl
hij ook werkverschaffing aan landloopers en
bedelaars organiseerde. Kinderen stelde hij
in de gelegenheid een vak te leeren; van zijn
bisschop ontving hij opdracht zelf klooster
lingen te vormen, die hun leven zouden wij
den aan het beoefenen van goede werken. Het
instituut kreeg later den naam van Congre
gatie van Broeders van Onze Lieve Vrouw
van Lourdes.
Bij de invoering van de psychopathen-wet-
ten besprak de congregatie de wenschelijk-
heid om zich ook aan dit werk te geven. De
heer Lubberman, inspecteur van het Rijkstoe-
zicht van het Krankzinnigenwezen, richtte tot
de congregatie de vraag of deze principieel
voelde voor een asyl voor R.K. psychopathen.
Verschillende conferenties waren daarvan
het gevolg, met als resultaat, dat overgegaan
werd tot oprichting van een asyl voor R.K.
I
crimineele psychopathen, naast de Sint Wil-
librordusstichting. om daardoor economische
exploitatie mogelijk te maken.
Na een uiteenzetting van het opvoedend
werk in de niet-katholieke cfsyls, waarvoor
spr. groot respect had, zette hij uiteen, waar
om voor R.K. psychopathen een afzonderlijk
asyl noodzakelijk was.
In hoofdzaak was dit noodzakelijk voor
het doen gelukkig zijn van het leven hierna
maals.
Spr. bracht den minister en zijn ambtena
ren dank voor de betoonde royale medewer
king; dank bracht hij voorts aan dr. Lub
berman, aan dr. Barnhoorn, den geneesheer
directeur van de St. Willibrordusstichting,
aan den broeder-overste Junianus en aan
den architect die de plannen op schitterende
wijze had uitgewerkt. Een woord van hulde
richtte hij hierna aan den aannemer P. Bot
en tot den hoofd-opzichter den heer Linse.
Hierna noodigde spr. den minister uit de ope
ning te verrichten.
Het openingswoord van minister
Donner.
Minister Donner verklaarde gaarne aan
de uitnoodiging gevolg te hebben gegeven
om op dezen gewichtigen dag aanwezig te
zijn.
Toen voor enkele jaren de voorbereidin
gen van de ingevoerde psychopathen-wet tot
stand kwamen, moest de vraag onder de
oogen worden gezien, tot wien men zich
moest wenden om het daaraan verbonden
werk te verrichten. De aandacht van dr. Lub
berman viel mede op de Congregatie; over
eenstemming werd spoedig bereikt, met als
gevolg, dat naast het krankzinnigengesticht
dit afzonderlijk asyl voor psychopathen tor
stand kwam.
Het aanvangswerk is thans voltooid, zoo
dat men nu staat voor het begin van den
eigenlijken arbeid. Het is geen gemakkelijk
werk, dat gij gaat ondernemen.
Toen voor twee jaar het psychopathen-asyl
te Leiden werd geopend, stond men voor vele
onzekerheden ten opzichte van de psychopa-
then-behandeling. Sindsdien beschikt men
over een zekere praktijk en juist daarom kon
spr. constateeren, dat de taak niet gemakke
lijk is, omdat iedere psychopaath weer een
afzonderlijk geval is. Men kan niet altijd ar
beiden, wanneer men in elk geval een blijven
de verbetering wenscht.
Det wetgever heeft dit gevoeld en daarom
in dit opzicht de particuliere zorg op den
voorgrond gesteld. De wetgever begreep, dat
deze arbeid de volle persoonlijkheid vraagt.
De congregatie vindt het aangrijpingspunt
in den godsdienst, staat in de overtuiging,
Vrij naar het Engelsch - H. AIONSEN
«2)
XXI.
Londen in Augustus! Snikheet, stoffig,
benauwd. Dick ondervond het dag aan
dag, een heele week lang. Om tien uur
's morgens begon hij en keerde met den
trein van zes uur naar huis terug. Iedere
dag leek hem een nachtmerrie, waarin
heeren in jaquet met beleefde manieren
op een belletje drukten en iemand ver
zochten hem uit te laten, na hem verze
kerd te hebben, dat het hun ten zeerste
speet, maar dat hij te oud, of te jong, of
to hoog ontwikkeld, of te dit of te dat
was voor hun kantoor. Toch hield Dick
vol uit dezelfde vasthoudendheid of kop
pigheid, hoe men het noemen wil, die
hem gedurende elf maanden aan het
schrijven had gehouden. Hij volgde een
vast systeem. Hij zocht uit de adverten
ties een lijstje van kantoren, die dicht
bij elkaar gelegen waren, om, zoodra de
deur van het eene achter hem gesloten
was, naar het volgende te gaan. Hij ging
naar bankinstellingen, assurantiekan
toren, groothandelaars in veiligheids
scheermessen en schoenveters, maga
zijnen van speelgoed, kleeren of glas- en
aardewerk, in één woord, naar alle mc-
mtMkSt Ml onmogelijke zakgü. -
Maanden geleden had hij tegen Joyce
verklaard, dat hij naar werk verlangde
en zijn plaats wilde zoeken in den strijd
om het bestaan. Nu was hij er mee
bezig en hij kwam tot de ontdekking,
dat hij voor dien strijd minder goed toe
gerust was, dan de eerste de beste loop
jongen. Zijn universitaire opleiding,
waarop hij zich een paar maal beroepen
had, toen men hem vroeg, wat hij tot
nog toe gedaan, gaf slechts aanleiding
tot glimlachjes en afwerende bewegin
gen. Hij had toen dat woord maar uit
zijn woordenschat geschrapt.
Hij was tot de conclusie gekomen, dat
hij veel eer zeggen kon: „niets". Het re
sultaat was toch hetzelfde en het kostte
minder tijd om het te zeggen. De over
tuiging drong zich aan hem op, dat een
jongste bediende, die twaalf gulden in
de week verdiende, een genie moest we
zen, en dat een gestudeerd man niet veel
meer dan een ezel was, die niets kon en
nergens verstand van had en in geen ge
val bruikbaar was.
Hij had vijf pond geleend van Joyce,
van haar huishoudgeld, en die waren ge
weldig aan 't slinken. De reis naar Lon
den en terug kostte hem per dag vijf
shilling en daar kwam dan bij het geld
voor bus of tram, voor een stukje eten
en wat tabak, waaraan hij nog meer be
hoefte gevoelde dan aan eten.
Soms stond hij op de harde stoepstee-
nen van een kantoor, waar men hem zoo
juist de deur had gewezen, met opeen
geklemde tanden, razend tegen pa
troons, die er zich geen steek .van, qam
dat de rechte verhouding tot God het beste
rustpunt is voor de verscheurde levens, die
aan haar zorg zijn toevertrouwd. Spr. hoop
te zeer, dat de onmisbare zegen Gods op dien
arbeid zou rusten. Dan zal die arbeid vrucht
baar zijn- tot heil van de maatschappij en
ook vruchtbaar voor de verpleegden en tot
genoegdoening strekken voor hen, die" hun
leven daarvoor geven.
Hiermede verklaarde spr. het asyl voor ge
opend. (Applaus.)
De geneesheer dr. Barnhoorn
spreekt.
Dr. Barnhoorn wees erop, dsT thans een
nieuwe phase door de psychopathenwet is in
geluid.
Hij oordeelde het niet zonder beteekenis,
dat voor de uitvoering van de wet aan hét
particulier initiatief de voorkeur wordt gege
ven. Niet alleen de bescherming van de maat
schappij, maar ook de verbetering van de
verpleegden zelf wordt beoogd. Getracht
wordt dit te bereiken door den psychopaath
een geestelijke kracht te geven over het zin
nelijke. In hem wordt aangekweekt beheer-
sching van gevoelens, neigingen eh harts
tocht, alsmede versterking van het verant
woordelijkheidsgevoel. Voor den R.K. psycho
paath is daarom de inyloed van een katho
lieke opvoeding in een katholiek instituut,
wanneer dwangverpleging voor hem nood
zakelijk wordt geacht, een belangrijke fac
tor.
De broeders van de congregatie en spr.
zijn zich bewust, dat hen een moeilijke taak
wacht, vooral, waar zij te doen hebben met
zware psychopathen. Taai zullen zij toch
blijven streven naar het doel voor de maat
schappij en het individu heilzaam werk te
verrichten en met Gods hulp zullen zij daar
in zeker in een belangrijk percentage van de
gevallen slagen. De moeite zal reeds dan
voldoende beloond zijn.
Het gebouw.
Spr. gaf hierna een uiteenzetting van het
mooie gebouw, waarin men zooveel mogelijk
het huiselijke karakter heeft bewaard en dat
men in prettige kleuren bijzonder hygiënisch
heeft uitgevoerd. Het gebouw bestaat uit twee
rechthoekig op elkander staande vleugels,
waarvan de een aan 22 en de andere aan 18
verpleegden een onderkomen verschaft.
Direct links van de entree bevindt zich een
badkamer, bestemd voor het ontkleeden en
baden van nieuw opgenomenen. Deze wor
den daarna in uniform gestoken. Achter de
entree is de hal, die toegang geeft tot beide
vleugels. Men heeft daar een kamer voor het
dokters-onderzoek en administratie-vertrek
ken. In iederen vleugel heeft men twee dag
verblijven, ieder met twee aangrenzende
werkplaatsen, een schoollokaal en isoleer
cellen, annex waschgelegenheden, urinoirs en
W.C.'s.
Boven heeft men slaapzalen voor 18 en 12
patiënten, terwijl aan iedere slaapzaal zes
afzonderlijke slaapkamers grenzen. Ook heeft
men daar kamers voor de broeders-surveil
lanten en een magazijn.
Ondanks de stevigheid en de hechtheid van
deuren en ramen heeft men het geheel een
vriendelijk aanzien gegeven. Spr. bracht
daarvoor den architect lof. Hij vestigde ook
nog de aandacht op een speel- en gym-
nastiekterrein en merkte op, dat de psycho
pathen in het asyl gebruik maken van de cen
trale keuken en de wasscherij van de naast
het asyl gelegen St. Willibrordusstichting. In
een te bouwen kerk zullen zij ook gemeen
schappelijk met de verpleegden van de St.
Willibrodusstichting de godsdienstoefenin
gen kunnen bijwonen. De rector en de genees
heer-directeur zijn aan beide inrichtingen ver
bonden.
Het werkprogram.
Het werkprogram gaat van de gedachte
uit, dat het asyl geen inrichting is voor ge
straften, maar in de eerste plaats een inrich
ting voor verpleging en opvoeding, die echter
moet zijn van een strenge tucht in het raam
van de bevoegdheden, die het psychopathen-
reglement verleent.
Hooger opvoering van het godsdienstig
peil der psychopathen wordt in de eerste
plaats beoogd, alsmede aankweeking van
eer- en verantwoordelijkheidsgevoel. Spr. gaf
hierna een uiteenzetting van den gang die
een nieuw-aangekomene in de inrichting
doorloopt. Veel waarde hechtte hij aan de
eerste kennismaking van den geneesheer-di
recteur met den verpleegde. Wanneer het ge
lukt, om bij de eerste kennismaking den de-
linkwent te overtuigen, dat men zijn geeste
lijk en sociaal welzijn beoogt, dan is de eer
ste stap op den goeden weg reeds gezet.
De observatie-periode duurt twee tot drie
weken. Van groote waarde is ook het con
tact van de surveillanten met de verpleeg
den. Na de observatie-periode wordt aan
trokken, die nauwelijks begrepen, dat
hij broodgebrek leed! Woedend, omdat
alles scheen samen te spannen, om'hem
iedere betrekking onmogelijk te maken.
Op andere oogenblikken was hij beangst.
Hij was een werklooze, die langs de
straat naar werk loopt te vragen, met
schijnbaar even weinig kans om het te
krijgen, als die groote massa van werk-
loozen, die in lompen gekleed demon
straties hielden op het Trafalgar Square.
Ze schenen hem toe slechts enkele
schreden lager te staan op den maat-
schappelijken ladder dan hij zelf. Lon
den was wreed en ongevoelig. Wie lette
er op als een man, die nuttig en werk
zaam burger zou kunnen wezen, vertre
den en vertrapt werd.
Maar ten laatste scheen er een krui
meltje van de tafel voor hem te vallen.
Hij kwam in een ouderwetsch assuran
tiekantoor terecht in de Lombardstreet,
waar men tijdelijke hulp te kort kwam.
Het was vacantietijd en bovendien wa
ren twee bedienden ziek. Zijn goede
uiterlijk bezorgde hem het baantje. Hij
zag er uit als een heer en zoo werd hij
na heel wat besprekingen en formalitei
ten aan het copieeren van brieven gezet
en het plakken van postzegels op brieven
van des morgens negen tot 's middags
zes uur, met een uur vrij om te gaan
lunchen. Als salaris voor dit belangrijke
werk ontving hij de kapitale som van
één pond per week.
Het duurde precies veertien dagen en
toen kwam er een klerk van vacantie
terug. gebruiod.gg yjoplifc ga Dicfr
dacht geschonken aan werkverschaffing, ont
spanning, onderwijs en het klasse-systeem.
Spr. stelde in het licht, waarom voor psy
chopathen buitenwerk de voorkeur verdient
en deed uitkomen, dat ook binnenshuis voor
geschikten arbeid zal worden zorg gedragen.
Hiervoor is 'n mandenmakerij, 'n borstel-,
schoen- en kleermakerij ingericht, terwijl ook
eenigen in de gelegenheid zullen worden ge
steld timmer- en schilderwerk te verrichten.
Ook 't dagelijks voorkomende huiswerk zal
daarvppr :worden benut. Als eisch zal worden
'gesteld dat de arbeid degelijk en productief
is, omdat den patiënt 't gevoel bespaard moet
worden, dat zijn arbeid onnutte tijdpassee-
ring is. Door de werkverschaffing moeten de
patiënten opgevoed worden. Ook de ontspan
ning mag geen luierende hang-ontspanning
zijn. Zeer groote waarde kende spr. toe aan
het beoeferien 'van muziek- en rythmische
gymnastiek. Eenige keeren per week zal in
de avonduren godsdienst-onderricht, herha-
lings-onderwijs, eenvoudig handels-onder
richt en een zeker vakonderwijs worden gege
ven. Ook zullen lezingen worden gehouden
over onderwerpen die v^or de verpleegden
nuttig zijn en waarvoor bij hen belangstel
ling bestaat. Het is niet uitgesloten die le
zingen door de verpleegden zelf te laten hou
den. Het geheele onderwijs-einddoel is ver
sterking van het moreel en de sociale ophef
fing der verpleegden. Naar Engelsch systeem
wordt overwogen invoering van een klasse
stelsel om daardoor het eergevoel van de ver
pleegden op te wekken. Drie klassen zijn
daarvoor gedacht. De nieuw-aangekomenen
komen in de eerste, en door eigen verdiensten
kunnen zij in de hoogste klasse komen, den
overgangsvorm voor voorwaardelijk ontsla
genen. Hun, die zich misdragen, worden ver
kregen voorrechten ontnomen en zij worden
weer verlaagd.
Hierna noodigde spr. de aanwezigen uit
tot een rondgang door het gebouw. Wij kon
den constateeren, dat hier tot stand is ge
bracht een verplegings-instituut van dwang-
opvoeding, waarin zooveel mogelijk het hui
selijke karakter is behouden. Ook voor de ra
men bevinden zich hier ijzeren tralies, door
aardige gordijntjes nagenoeg onzichtbaar.
De meubileering is modern en maakt een
prettigen indruk. De lokalen zijn in aardige
kleuren utigevoerd, terwijl 't sanitair aan de
hoogst te stellen eischen voldoet. De stoffee
ring en meubileering van het gebouw is van
de fa. A. van Leeuwen te 's-Hertogenbosch.
Na den rondgang werd aan de genoodigden
in een der lokalen een tea aangeboden.
Een nationale expositie bij uit
nemendheid.
1930 is het jaar der Tentoonstellingen.
De Belgische Wereldtentoonstellingen zijn
in vollen gang, de „Zevenmijls" is pas ach
ter den rug en de I. B. T. en de Z. V. T.
staan voor de deur. Elk op hun eigen terrein
hebben zij een overzicht gegeven van den
stand van Scheepvaart en Industrie, van de
vorderingen op electro-technisch en brand-
weergebied. Doch in de toekomende jaren zal
U zulk een overzicht nog ettelijke malen ge
boden worden.
Niet alzoo met de Z. V. T., de groote Zul-
derzee-Visscherij-Tentoonstelling, die dit jaar
te Enkhuizen zal gehouden worden van 25
Augustus tot 6 September. Deze Tentoonstel
ling is een unicum, en reeds daarom een
bezoek overwaard. Zij is niet voor herhaling
vatbaar, want zij is meer dan een gewone
Tentoonstelling; zij is een afscheid van "het
Nederlandsche volk van een brok echt Neder-
landsch leven, dat verloren gaat, en tevens
het Wellekom, dat dat volk toeroept aan zijn
nieuwe bezitting, de Zuiderzeeprovincie.
Hebt U er wel eens aan gedacht wat de
drooglegging der Zuiderzee aan Nederland
kost, behalve de millioenen door de Regee
ring daarvoor gevoteerd? Daar is het prach
tige visschersbedrijf, dat aan duizenden men-
schen brood gaf, daar is de mooie aanblik
van de pittoreske visschersplaatsen, die zoo
veel duizenden vreemdelingen lokte, de fleuri
ge kleederdrachten, de typische zeden en ge
woonten, die van geslacht op geslacht in ecre
werd gehouden.
Als straks de afsluitdijk voltooid is, en de
drooglegging der Zuiderzee langzamerhand
haar beslag krijgt, is al dat typisch Hol-
landsche leven aan den ondergang prijsgege
ven. De schilderachtige visschersplaatsen die
als zoovele parelen in den zoom der Zuider
zee schuilen, zullen doodgewone dorpen wor
den in de oneindigheid van tuin- en weide
land. Het stoere geslacht, dat van ouder op
kind met vaste hand zijn schuiten stuurde
over de bewogen zee zal weldra een volk zijn
van nijvere boeren en tuinders, timmerlieden
en smeden. Zoo blootgesteld aan nieuwe in
vloeden, gedwongen tot andere arbeid, zal de
visschersbevolking zich spoedig afkeeren van
de gebruiken der vaderen. Innerlijk en uiter
lijk zich aanpassend aan de nieuwe bestaans
vormen, zal zij de typische zeden laten varen,
het typisch kleed verwisselen en tot schade
van „mooi Holland" ten onder gaan in ge
lijkvormigheid van het moderne leven.
Voor dit onherstelbaar verlies heeft het
Bestuur der Z. V. T. een open oog, en hij
heeft gemeend, dat nu de tijd gekomen is om
al dat mooie van bedrijf en leven op en oni
de Zuiderzee, dat ten doode opgeschreven is,
voor het laatst bijéén te verzamelen om het
Nederlandsche volk als in één greep te laten
zien wat het verliezen gaat. Daarnaast was
het zijn wensch in het bestek dezer Tentoon
stelling de kentering der bedrijven en de ge
leidelijke overgang van zeeboezem tot vrucht
baar polderland onze natie duidelijk voor
oogen te brengen.
Daartoe dient in de eerste instantie een
uitgebreid overzicht van de visscherij: wa:
ze was, wat ze nu nog is, en wat ze in de
toekomst wezen zal. Aan de hand van kaar
ten en tabellen zal de belangstellende kun
nen zien welk een bron van inkomsten de vis
scherij voor Nederland was; hoe reeds nu
met het oog op de onttakeling van het be
drijf een sterken achteruitgang te bespeu
ren is.
De Tentoonstelling zal in deze Afdeeling
voorts keurige modellen te zien geven van
alle scheepstypen, waarmee de Zuiderzee be
varen wordt. Verschillende visch-methoden
zullen in miniatuur te zien zijn. De neven-
bedrijven zijn op de terreinen in werking. U
kunt zien hoe een net gebreid en getaand
wordt.
Het azen en spleten van het wand wordt
gedemonstreerd, alsmede het haringsteken,
ansjoviszouten. garnalenpellen, bokking ma
ken, en het proces van haring tot bokking.
In aquaria zullen de vischsoorten der Zul-
derzee, en de vischsoorten, die in het IJsel-
meer worden uitgeplant, ondergebracht wor'
den.
De Afdeeling Folklore is bijzonder inte
ressant. Zij bevat een keur van bezienswaar
digheden. De verschillende kleederdrachten
zullen vertegenwoordigd zijn. Origineele ty
pen uit de Zuiderzeeplaatsen zullen op de
terreinen in hun eigen huisjes wonen en U
gaarne een kijkje gunnen in hun beroemde
pronkkamers.
Prachtige lijfgoederen, keurig snij- en
smeedwerk, oude gebruiksvoorwerpen uit alle
kustplaatsen langs de Zuiderzee zullen op dc
Z. V. T. te bewonderen zijn. Het ipuikje van
„mooi Holland" vindt U daar bijéén.
Het geschiedkundig gedeelte brengt als
voornaamste punt een belangwekkend Open
luchtspel, dat een voorstelling zal geven van
een bezoek van Stadhouder-Koning-Willem
III aan Enkhuizen.
Dit spel wordt gehouden op Dinsdag 25
Augustus en zal den geheelen dag in beslag
nemen. Voorafgegaan door een groote op
tocht, waarin, behalve Z. M. en gevolg, zin
nebeeldige groepen Ceres, Flora en Pomona,
en prachtige pronkwagens voorstellende de
groote bedrijven van Enkhuizen, zullen mede-
rijden, wordt op het Tentoonstellingsterrein
een spel gegeven, waarin serenades, boeren
dansen, rhytmische dansen, Boerenbruiloft,
Ridderslag en plechtige voorstelling der
Oude Getrouwen elkander opvolgen en U
prachtig-aangekleede folkloristische taferee-
len voor oogen brengen. Voorts zullen speci
ale dagen gehouden worden gewijd aan Urk,
Marken, Volendam, Spakenburg enz. waarop
OVERAL GEZOCHT
WELLNe.R-ZlL.VER SHOW ROK IN l09-l(t AMSTEROAt-t
keerde terug in de rijen der werkloozen.
Hij was nog steeds platzak, want de
reiskosten naar huis bedroegen meer
dan zijn geheele salaris, maar het gaf
hem toch weer een beetje moed om ver
der te zoeken, het was voor hem een be
wijs, dat er toch wel werk te vinden was.
Het was een strenge beproeving voor
iemand, die tot nu toe gewend geweest
was geld naar believen uit te geven en
die nooit tegenover de harde werkelijk
heid van net leven had gestaan. En als
hij na een dag hard werken thuis kwam,
dan was Joyce er nog. Zoodra hij in huis
kwam, deed hij al zijn best om zijn eigen
zorgen op zij te zetten en Joyce op te
monteren. Hij nam haar mee naar de
golfbanen en mopperde met opzet over
iederen minder goeden slag, om haar te
dwingen al haar aandacht aan het spel
te wijden. Werd het te donker om te
spelen, dan liet hij haar wandelen door
het bosch totdat ze niet meer kon, ver
telde haar over de menschen, die hij dien
dag ontmoet had en al de nieuwtjes, die
hij in Londen op straat had gezien. En
hij vertelde haar over al wat Audrey in
Schotland uitvoerde en over zijn ver
wachtingen en hoop.
De genezing van de gewonde ziel ging
langzaam, maar Dick hield taai vol en
langzamerhand begon Joyce zich er van
bewust te worden, dat er nog andere
zorgen op de wereld bestonden dan de
hare.
Ten laatste, toen Dick zijn schoenen
bijna totaal versleten had op de Lon-
de&sche straten, kwam £r een vreugdfts,
dag, waarop hij een plaatsje kreeg bij een
makelaar in effecten, een wonderlijke
goede positie van dertig shilling in de
week. Hij trilde van blijdschap en
schreef er uitbundige brieven over aan
Audrey. Klokslag negen uur was hij op
kantoor en begon boeken te catalogisee-
ren en stumperig op een schrijfmachine
enveloppen te adresseeren, zonder te let
ten op het gegichel en gefluister van de
loopjongens achter zijn rug. Zijn broek
werd glimmend op de hooge kantoor
kruk en zijn ellebogen sleten bij het tel
len van lange kolommen met cijfers.
Het voornaamste was, dat hij geen
werklooze meer was! Eiken keer, dat hij
op of van zijn kruk sprong, voelde hij
zich in zijn eigen achting stijgen. Iedere
inktvlek, die hij op zijn vingers kreeg,
was een bewijs, dat Richard 'Ardley
Manners op do wereld meetelde en dat
hij aardig op weg was, om een vrouw te
kunnen onderhouden. Zoodoende werk
te hij naar best vermogen en vertelde
aan Audrey en Joyce, dat hij zeker was
van succes. Maar het kantoor had juist
een week noodig om tot de overtuiging
te komen, dat de bekwaamheid van den
nieuwen bediende niet op hei gebied der
cijferkunst gelegen was. De volgende
week deed die overtuiging tot zekerheid
stijgen. De derde en vierde week gingen
voorbij met geduldig toezien en op het
einde der vierde week deelde de jongste
compagnon aan Dick mede, dat zijn
diensten niet verder verlangd werden,
-
y
