De cycloon van Zondagavond.
Brieven uit Berlijn.
Kunst
Tijdschriften
Boeken
Binnenland
Een kermisterrein geteisterd.
zag men de gebruikelijke schare start-man
schappen.
Te 13.20 uur lag de vliegmachine na deze
eerste vlucht weder voor de Dornier-Werken
te Altenrhein geankerd. Naar gemeld wordt
js de tocht Van de DO. X met de nieuwe mo
toren tot volle tevredendheid verloopen. Bij
gunstig weder zullen de proefvluchten vol
gende week worden voortgezet.
EEN NIEUWE AMERÏKAANSCHE
WERELDVLUCHT.
De Amerikaansche vlieger Tid Lundgren
en Seiler hebben een nieuwe poging onderno
men voor het maken van een wereldvlucht.
Zij zijn van Burbank in Californië naar New
York gestart. Verdere tusschenlandingen zul
len in Japan gemaakt worden.
MISS AMY JOHNSON OP CROYDON
GELAND.
Urenlang heeft gisteren een enorme men-
schenmenigte geduldig te Croydon gewacht
op de aankomst van Miss Amy Johnson, die
cnder geestdriftig gejuich om 21 uur 05
landde. De minister voor Luchtvaart Lord
Thomson heette haar officieel welkom.
De Tel. meldt hierover nog het volgende:
Duizenden en nog eens duizenden waaron
der opvallend veel dames, hadden zich op en
rondom het vliegveld te Croydon verzameld
cm miss Amy Johnson bij terugkeer in het
vaderland toe te juichen in verband met haar
succesvolle vlucht EngelandAustralië.
Hoewel haar aankomst belangrijk ver
traagd werd door den hevigen storm bleef de
menigte in het ongunstigste weer geduldig
wachten. Het geduld werd beloond, want om
even over negenen kwam het toestel in den
avondschemer aansnorren en streek vlot neer
op het verlichte aerodrome.
Aan de stormachtige toejuichingen, waar
mede de jeugdige aviatrice werd ontvangen,
scheen geen einde te zullen komen en het
duurde dan ook vrij lang alvorens een aan
vang kon worden gemaakt met de officieele
receptie, welke door den minister voor de
iLuchtvaart geleid werd in naam van de En-
gelsche regeering.
SIEGFRIED WAGNER OVERLEDEN.
De beroemde componist Siegried Wagner
is gistermiddag te 17.30 uur aan een hart
verlamming overleden.
Siegfried Wagner, wiens overlijden ge
meld werd, heeft den ouderdom van 61 jaar
bereikt. Hij werd in Zwitserland geboren als
zoon van Riehard en Cosima Wagner.
In zijn jonge jaren studeerde hij te Bay
reuth, waar hij het Mausoleum van zijn
grootvader Franz Liszt bewoonde. Later leg
de hij zich onder leiding van Humperding
op de muziekstudie toe. Sedert 1894 vertoefde
hij te Bayreuth en na 1896 als dirigent. In
het jaar 1895 trad hij voor het eerst als
symphonie-omponist op. In later jaren com
poneerde hij talrijke opera's, waarmede hij
echter geen noemenswaard succes had. Na
den wereldoorlog heeft Siegfried Wagner
zich vooral aan het herstel van de Bay-
reuther Festspiele gewijd Hij woonde steeds
In den huize „Wahnfried" te Bayreuth. In
April van dit jaar overleed zijn moeder Co
sima Wagner in den hoogen ouderdom van
93 jaar. Vier weken geleden kreeg hijzelf
plotseling een hartkwaal, dien hij niet te bo
ven zou komen.
Rouw in Bayreuth,
Om verlangen van den ontslapen Sieg
fried Wagner worden de Festspiele voortge
zet. Van alle gebouwen wapperen de zwart?
rouwvlaggen.
E>e overledene was reeds in het begin van
dit jaar ernstig zieg geworden. Hij laat twee
zoons en twee dochters achter.
Bijzetting op het stedelijk kerk
hof.
Hedenmiddag vindt in de kleine kapel van
het stedelijk ziekenhuis te Raureuth voor een
kleine kring van verwanten en naaste vrien
den een lijkdienst voor Siegfried Wagner
plaats. Daarna zal het stoffelijk overschot in
de stadskerk worden opgebaard. De bijzet
ting zal niet, zooals men verwachtte, in het
graf van zijn vader, Riehard Wagner op de
villa Wahnfried plaats vinden, maar op het
stedelijk kerkhof. Aan het sterfbed waren
slechts mevr. Wagner en een verpleegster.
Siegfried Wagner was tot het laatste
oogenblik, dat het hart op hield te kloppen,
bij volle bewustzijn.
(Van onzen correspondent).
Deze tijd is er een van uitersten!
De vorige winter bracht ons, Berlijners,
temperaturen tot 30° C. onder nul, een win
ter - u weet er in Nederland ook alles van,
al heeft u het lang niet zoo koud gehad als
wij op de Markische vlakte gelijk men in
honderd jaren slechts bij hevige uitzondering
meegemaakt had.
Dit jaar begon de zomer met een hitte-
periode van bijna zes weken onafgebroken,
waarbij ik op mijn balcon in de schaduw
35° C .afgelezen heb, (en dat nog wel in de
koele, door bosschen omgeven, buitenwij
ken!) een hitte, zoo moordend, dat het gees
telijk werk bijna onmogelijk werd en de
schrijfmachine begon te roesten.
En nu hebben we bijna twintig dagen
koude en regen en verlangen in Juli naar
ons kacheltje! Gegoten heeft het bij ons. g
lijk trouwens in geneel Centraal- en West-
Europa. Bij u ook, ik weet het. Maar ook
zóó erg? Verleden week Vrijdag begon het
's middags tegen vier uur, en hield het pas
den volgenden avond tegen elf, even op. En
wat voor een regen. In m'n heele leven, de
Indische ervaringen dan niet meegeteld, her
inner ik me niet, ooit iets dergelijks beleefd
te hebben. Van gieten kon niet eens meer
gesproken worden. De wolken kwamen
hoogst persoonlijk naar beneden, tot op 20
en 25 meter boven den grond. Dat kon men
duidelijk waarnemen. En dan werden de bad
kuipen leeggegooid. Dat 't gutste, dat 't
bulderde .Daar was geen kleeding, geen olie-
jas, geen waterlaars tegen bestand. Alles
droop en dampte .Alle straten stonden blank.
Vierhonderd maal op één avond werd' de
brandweer gealarmeerd, omdat de kelders in
de lager gelegen deelen der stad onderliepen.
De autos spoten fonteinen omhoog Oude
en nieuwe daken gaven den stijd op. De
pannen werkten zich los. Het hemelwater
drong de vlieringen binnen, dropte door de
plafonds, die geelbruine vlekken vertoonden
vandaar op de meubels, op de karpetten.
Ik kan u zeggen.
En 't is nóg niet voorbij.
Vandaag scheen even de zon. Alsof ze zeg
gen wou: „effe kijke". En dan ging ze weer
weS- Blijkbaar met zomervacantie. Maar
waarhéén, in drommelsnaara? Daar, waar de
menschen met vacantie heen zijn, was ze
nie l lijkbaar concentreerde zij alle stralen
op het ongelukkige Zuid-Amerika, dat 45° C
in de schaduw meldde en waar honderden
menschen aan zonnesteek gestorven zijn.
t Is een wonderlijke wereld, die io alles,
in de rampen, in de politiek, in de sociale en
economische ellende, naar het radicale schijnt
over te hellen.
In Duitschland, lieve lezer, begint men er
nu toch eindelijk achter te komen, hoe slecht
de zaken staan.
Dat heeft lang genoeg geduurd waarempel
Wat in d-e Duitschers gevaren was na
den oorlog, is me nog op den dag van heden
niet bijzonder duidelijk. Waarschijnlijk was
het reactie op al die oorlogsellende. En als
zoodanig wellicht physiologisch verklaar
baar. Maar het bleef er toch wonderlijk bij
Daar had je bijvoorbeeld die neiging tot dan
sen, overal en op elk uur dansen (en wat voor
dansen!), tot diep in den nacht. Men kan in
de geschiedenis boeken lezen, dat vele volke
ken, door alle tijden heen, na oorlogen en
revoluties fanatiek gedanst hebben. Hier was
dan de bevestiging ,dat het blijkbaar een
eeuwig wederkeerend verschijnsel is. Maar 't
was en is er niet minder luguber om.
In alle Europeesche landen heeft de „Jazz"
dank zij het straffe rythme en de zeer, zeer
lage eischen, die aan de daarbij beboorende
dansvaardighei-d gesteld worden, een zege
tocht achter zich. In Duitschland was men
gek op alles, wat met n-egermuziek te maken
heeft. Goed. Er zat ook wel wat nieuws en
aantrekkelijks in. Het was massa-muziek
waarbij het minder op ingenieuse melodiën,
meer op begappen van serieuse klassieken en
voor 90 procent op het allerprimitiefste maat
gevoel aankwam. Men gunde den talent-
loozen de nieuwe vreugde.
Maar dat men nu, twaalf jaren bijna na de
eerste ,Jazz"-invasie, nog jazztdat men
er nóg niet genoeg van heefb op minimum-
dansvloertjes kinderlijke schuifpasjes „uit te
voeren" en daarbij gezichten te trekken, als
of men tegelijkertijd over een dreigend faillis
sement nadenkt
Ik schrijf u daarover, niet omdat ik mij
inbeeld, iets heel bijzonder oorspronkelijks
neer te pennen; en nog veel minder om den
indruk te maken, alsof ik uit de school van
wijlen Hector Treub in de bewogen dagen
der Hamdorff-revolutie in Laren voortgeko
men ware; maar alleen om u te verklappen,
dat al dit gedoe rondom Jazz-muziek en
danswaanzin ten slotte internationaal is en
ons hier evenveel hoofdbrekens kost als dat
waarschijnlijk ook bij u het geval is.
Tenslotte jazzt men deze weken in al die
duizenden vacantieoorden, waaraan Duitsch
land zoo overrijk is. Wat moet men anders
beginnen? Het regent aan de Duitsche
Noord- en Oostzeestranden, in den Harz en
aan den Boven-Wezer, aan den Rijn, in het
Zevengebergte, in Boven-Beieren. Op de
1 Zugspitze staat de thermometer 6° beneden
nul en sneeuwt het lustig. Midden in Juli.
En de badplaatsen en kuuroorden hadden
het toch al niet best!
Slechts de allerbekendste, als Wiesbaden.
Baden-Baden, Kreuznach, Nordemey, Wester-
land, Zoppot en enkele andere klagen niet.
Ofschoon ook daar nog heel wat hotelbedden
te krijgen zijn. Maar die hebben r.u eenmaal
een stampubliek, dat altijd komt, weer of geen
weer. Menschen, die zelfs in deze miserabele
tijden nog geld hebben. De ov-ergroote meer
derheid der vacantie-oorden, die het van den
middenstand hebben moeten, kunnen nu al
vaststellen, dat ze sinds tientallen jaren niet
meer zoo slechten zomer meegemaakt hebben.
Ja, de zoogenaamde voorzomer is overrijk
aan zon en al te groote hitte geweest Maar
wat hielp dat? De vacanties voor de school
kinderen zijn in Midden- en Noord-Duitsch-
land in Juli, die voor het Rijnland en de
overige deelen in Augustus. In Juni en in
September zijn ouders met schoolgaande kin
deren nu eenmaal niet naar buiten te krijgen.
En Juli, dat staat vast, is volkomen ver
regend. De aandrang was toch al veel minder
groot dan in vorige jaren. Ofschoon in de
eerste dagen van Juli nog die groote hitte
heerschte, die de menschen toch naar de bad
plaatsen joeg. Maar toen bleek al, dat er geen
geld meer onder de Duitschers is.
Men moet nu sparen, en zal wel gaan in
zien, hoe dom men geweest is, daar niet jaren
geleden mee begonnen te zijn. Op 1 Augus
tus worden de huishuren alweer verhoogd!
Ze zijn nu al vooral in de nieuwe huizen,
waar 1000 mark of zeshonderd' gulden per
kamer en p-er jaar huishuur (zonder extra
kosten voor water, lift, centrale- of kachel
verwarring betaald wordt!) buitensporig in
vergelijking bijv. met Nederland. En nu gaat
men er nog een schepje opleggen!
Waarbij dan nog te bedenken is, dat de
regeering, na alle parlementaire ellende der
laatste maanden, nu eindelijk met noodver
ordeningen zal komen, die honderden mil-
licenen aan extra belastingen zullen gaan
eischen
(Lieve lezer, lieve lezer
Zoo ziet het er uit in Duitschland.
Niemand heeft geld meer (met uitzondering
van die kleine groepen, die altijd geld hebben,
en bij voorkeur als en omdat de anderen niets
meer hebben), alles jammert, alles weeklaagt.
Half Juli zagen we Berlijnsche gezinnen,
die .vier weken in de „Sommer-frische" had
den willen uitblazen, al bij duizenden naar
de stad terugkeeren. Niet alleen, omdat het
weer zoo ellendig bleef. Wel degelijk ook,
omdat het geld op is.
Vraagt u maar eens aan de zomertheaters,
de bioscopen, de bars, de variété's in de
groote badplaatsen, of ze verdiend hebben!
De badgasten bleven binnen, legden hun
kaartje of gingen met open raam naar bed,
om tenminste „de lucht" te genieten. En
evens een fiksche rheumatiek op te loopen.
Nu komen ze terug, onze Berlijners, met
sombere gezichten.
Het verlof was een teleurstelling. En wat
nu komt, is de moeite van 't beleven niet
waard.
Nog zelden is een vacantie zoo triest ten
einde geloopen.
In Berlijn, in Frankfort, in Keulen, in
Hamburg, in Leipzig, in München waar
men ook heengaat en op 't „platteland" is
het al niet beter: malaise, malaise, malaise.
Straks komt het „Notopfer". Dat beteekent
voor alle Duitsche ambtenaren en beambten,
éénmaal wel is waar, maar daarom niet min
der pijnlijk, een fiksche aderlating. Twee
komma zevenmiliioen menschen zonder
werk. Het aantal faillissementen neemt toe.
De industrie sluit dagelijks weer fabrieken.
De groote concerns zetten 10 en meer procent
van hun arbeiders en hun kantoorpersoneel
aan den dijk.
Voor de arme 70.000 Nederlandsche ar
beiders en kleine neringdoenden in West-
Duitschland komt een misère, die ze wel in
scharen naar het vaderland terug zal doen
stroomen. Als armlastigen! Vooral nu de
Nederlandsche regeering er toe overgegaan
is, de rijksondersteuningen voor deze men
schen zoo goed als geheel stop te zetten.
In een Berlijnsche courant schreef van
ochtend waarachtig een ex-generaal een arti
keltje, waarin hij den oorlog als „Stahlbad"
nog eens aanbeveelt. Is dat nou een patholo
gisch geval? Misschien bij den bejaarden
schrijver? Maar dan is er toch nog een redac
tie, die zooiets opneemt!
Waar het dit najaar dezen winter met
Duitschland héén moet.
Het begint zoowaar alweer te regenen.
Wat zeggen de optimisten ook weer? „De
zon schijnt achter de wolken."
En dé pessimisten: „Wolken bedekken de
zon."
Houden we ons in 's hemels naam aan de
optimisten!
ROLAND.
Op den Uitkijk.
Het tijdschrift voor het Christelijk gezin
„Op den Uitkijk" uitgave Gebr. Zomer en
Keuning's U.M. te Wageningen biedt dit
maal weer veel interessants. Van de hand
van Max Visser is een artikel over den groo-
ten Franschen staatsman Aristide Briand,
die door hem beschouwd wordt als een foto
graaf, die retoucheert, niet een scheppend
kunstenaar. De schrijver gelooft dan ook
niet dat Briand's naam in de geschiedenis
even groot zal blijven als thans zijn popula
riteit het zou doen gelooven.
Over Pullman-wagens, die hun naam
danken aan den Amerikaan Oeorge Morti
mer Pullman, levert L. Ridderslag een bij
drage. Ds. Pierson vervolgt met Lentetij der
Middeleeuwen; Prof. dr A. van Veldhuizen
behandelt de jongere grafheuvels, terwijl K.
C. Hartogh het slotartikel over Radium
geeft, waarbij o.m. wordt stilgestaan bij het
omzetten van het eene element in het andere,
wat het eerst aan Rutherford in 1919 is ge
lukt.
De Jonge Gids.
Dit tijdschrift voor de jeugdbeweging oipent
met enkele frissche stukjes van pacifistische
strekking. C. D. Lopes de Leao Laguna.
schrijft over: „Ongodsdienstige. religie".
Marguerite de Goeyen drukt in een artikel
„Verontwoardiging" het doel van de jeugd
beweging t.o.v. den oorlog uit, want zegt zij
zoo terecht: „de jeugd is verantwoordelijk
voor de toekomst. In dit artikel doet zij o.a.
de mededeeling, dat gedurende de wereld
oorlog in Frankrijk het aantal geborenen
die abnormaal waren, het schrikbarende per
centage van 80 bereikte...
„Zijn verleden", van de Uitgevers
maatschappij Mafcote Amster
dam.
De N.V. Uitgeversmaatschappij „Marco"
heeft een bibliotheek geopend en daarin is
als no. 1 in de eerste serie verschenen „Zijn
verleden", een verhaal dat iedereen die van
sensatie houdt, zal doen smullen. De onge
noemde schrijver van het boek plaatst zijn
lezers reeds op de eerste bladzijde voor een
moord op een actrice, gepleegd in het atelier
van een schilder te Berlijn, en dan volgt de
eene sensationeele onthulling op de andere
en toch duurt het lang vóór men er achter
komt wie de moordenaar der tooneelspeelster
is. En dat is dan niet de schilder, maar de
man met wien het slachtoffer in het geheim
getrouwd was. De dochter van den officier
van justitie verloofd met den schilder
geloofde niet aan diens schuld en door haar
optreden gelukte het diens onschuld aan het
licht te brengen, nadat bij een half jaar on
der zware verdenking had gevangen gezeten.
Een verhaal, dat op regenachtige dagen
in vacantietijd stellig gelezen zal worden.
H.
EEN JEUGDIG AVONTURIER.
Gisteravond ongeveer 11 uur werd te Gro
ningen door een agent van politie op de
deerebrug aangetroffen de 15-jarige A. U.,
afkomstig uit Ede. Bij onderzoek bleek de
jongen Maandagmorgen met wisselgeld van
zijn patroon op stap te zijn gegaan. Na ver
schillende plaatsen, als Arnhem, Zutphen,
IDeventer en Kampen te hebben bezocht, ver
trok de jeugdige avonturier naar Groningen,
waar hij met den trein van 8 uur 10 arri
veerde. Hij was nog in het bezit van de som
ma van 5 cent. De knaap is tqr beschikking
van de justitie gesteld.
A. J. M. STUMPFF. f
Gisternacht is,;te..'s-Gravenhage plotseling
overleden dë^heer A- J- M. Stumpff, lid van
de Algemeene Rekenkamer. De heer Stumpff,
die Zaterdagmorgen op het bureau van de re
kenkamer alle stukken voor de vergadering
van heden nog heeft klaar gemaakt, werd
Zondagavond thuiskomend van een bezoek,
onwel en overleed gisternacht om drie uur.
De heer Stumpff, die 67 jaren oud en een
25-tal jaren lid van de Rekenkamer was,
kwam aan deze instelling als tweede klerk en
klom op tot referendaris, waarna zijn benoe
ming tot lid volgde.
Groote schade in verschillen
de dorpen. Geen persoonlijke
ongelukken.
Het blijkt dat de cycloon, die Zondagna
middag tegen zes uur over Abbenbroek, Geer
vliet en Heenvliet trok (zie ons vorig no.)
ook Noordbrabant geteisterd heeft, met name
de omgeving van Roosendaal.
Te 5 u. kwam met groote snelheid een on
weer opzetten uit de richting EsschenRoo
sendaal. Boven Oud-Gastel ontlastte zich dit
onweer, waarbij hagelsteenen vielen, die ge-
ruimen tijd nadat zij gevallen waren, nog de
dikte hadden van kippeneieren. In het dorp
was juist kermis, zoodat de straten vol met
menschen waren. Deze vluchtten in de hui
zen. Tegelijk met de hagelbuien stak een he
vige storm op. Men zag boven den Veer-
kensweg een zwarte streep in de lucht, die
met zeer groote snelheid naderde. De boer
derijen aan dezen weg en de te velde staande
gewassen werden zwaar beschadigd. Van
een ijswagen werd het bovenstel afgerukt,
hetgeen loodrecht in de hoogte ging. De ven
ter zelf kon zich aan het onderstel van den
wagen vastgrijpen, anders was hij meege
sleept. Een afsluitpoort van een boerderij
werd opgenomen en een eind verder op den
weg neergesmakt, te midden van menschen,
die wonder boven wonder geen letsel bekwa
men.
De cycloon zette zijn tocht voort over het
marktplein, waar aan kramen en huizen
zware schade werd toegebracht. Onderwijl
sloeg de bliksem op de lichtleiding van een
café, waar de gelagkamer opgepropt stond
met vluchtende menschen. Het draaiorgel in
deze gelagkamer stond nog onder stroom,
zoodat de vlammen aan alle kanten uit't in
strument sloegen. Er ontstond een paniek,
doch men wist het begin van brand te blus-
schen. Voorts werden nog zwaar bescha
digd de boerenhoeven van de famlies Broos
en Backx.
Bij de familie Van As werd een zwatc
noteboom geheel uit den grond gezogen, hij
kwam een eind verder weer neer. In den
boomgaard van Peeters werden vier boomen
geheel afgeknapt en op een zeer grooten af
stand neergesmeten.
Van het fruit in de omgeving is zoo goed
als niets meer over.
Geen huis onbeschadigd.
Verder werden boomen uit den grond ge
trokken of afgeknapt, terwijl ter plaatse de
Stoof geen enkel huis gespaard bleef Vele
boomen moesten het ontgelden. Enkele wer
den totaal uitgerukt en weggeslingerd. De cy
cloon heeft zich voortgezet in de richting
van den Achterhoek en is daar weer omhoog
de lucht in gegaan. Ook boven Oudenbosch
heeft het zwaar gehageld, waar eveneens
aan de huizen en de gewassen schade werd
toegebracht.
Op de Zuidhollandsche eilan
den. De schade loopt in de
duizenden.
Na dit gedeelte van Noordbrabant te heb
ben bezocht, trok de cycloon naar de Zuid
hollandsche eilanden, waar hij op Voorne en
Putten duchtig huishield. Over Abbenbroek
is hij naar Heenvliet gekomen, waar bij bi;
de kruising van de trambaan eenige goede
renwagens heeft doen ontsporen en een groo
ten woonwagen ondersteboven heeft gewor
pen. Vrijwel evenwijdig aan het riviertje de
Bernisse heeft hij zijn weg vervolgd en hij
heeft maar al te duidelijk sporen achterge
laten. Duidelijk is te zien, waar de cycloon
zijn weg gevonden heeft: over een breedte
van ongeveer 20 meter heeft hij duchtig huis
gehouden; alles is plat geworpen, omgc
gooid, vernield of stuk getrokken. Maar vlak
naast zijn weg is alles merkwaardig ge
spaard gebleven. Zoo kon het gebeuren, dat
van een groote kweekerij van een van de wa
renhuizen bijna alle ruiten vernield zijn en
dat de andere broeikassen, die er vlak naast
liggen, in het geheel niet geschonden zijn.
Het is een heel gelukkige omstandigheid ge
weest, dat de windhoos buiten de kom van
het dorp langs is gegaan. Thans hebben
slechts twee huizen het moeten ontgelden,
maar aan deze panden is dan ook zeer veel
schade toegebracht. Als men de ruïnes ziet
liggen, voelt men groote verwondering, dat
dit is kunnen gebeuren, zonder dat er per
soonlijke ongelukken zijn voorgevallen. Een
schuur is totaal in elkaar geworpen. De hoos
heeft een hevigen pannenregen doen ont
slaan.
Na Heenvliet is hij den Biertschen polder in
gegaan en daar zijn vele boomen ontworteld
Van andere zijn zware takken afgerukt. Tele
foonpalen zijn omgeworpen en hooioppers
zijn uit elkaar gewaaid. De schade wordt op
véle duizenden guldens geraamd.
Via het eiland Rozenburg is de cycloon
naar Maasland gegaan. Onderweg heeft hij
evenwel veel van zijn kracht ingeboet, hoewel
hij hier en daar toch nog veel schade heeft
veroorzaakt. Tenslotte is hij vrijwel over
Kijkduin gekomen, waar hij evenwel tot een
zeer hevigen rukwind was ingekrompen.
Het telegraaf- en telefoonverkeer op Voor
ne en Putten was duchtig gedesorganiseerd.
Gisteren was het verkeer in zooverre her
steld, dat van Nieuwersluis uit via Den Briel
over één lijn kon worden getelefoneerd;
Heenvliet was nog geheel geïsoleerd. Aan de
herstellingen werd evenwel druk gewerkt.
In den Heenvlietschen polder gingen eeni
ge hooibergen enz. het luchtruim in, doch d">
meeste schade werd aangericht, toen de cy
cloon het dorp bereikte. Op het station-em-
p'.acement der Rotterdamsche Tramwegmij.
werden drie goederenwagens uit de rails ge
worpen; op hetzelfde emplacement woei een
zware woonwagen der N.V. Bitumenwegmij
Utrecht omver; hi; kwam zes meters verder
te liggen. De kruin van ten noteboom en de
luiken van een in de haven liggend schip
werden circa 200 meters ver weggeslingerd
Persoonlijke ongelukken zijn ér niet bij
voorgekomen. Wel werden eenige personen
door den luchtdruk omvergeworpen, doch zij
kregen geen noemenswaardig letsel.
Daar in het getroffen gedeelte betrekke
lijk weinig huizen staan, is de schade aan
huizen niet heel groot. Twee huizen zijn zeer
ernstig beschadigd, daarvan zijn ook de da
ken afgewaaid; voorts zijn een paar oude
schuren geheel omvergewaaid, en van eenige
andere huizen is een gedeelte der pannen
afgerukt.
De grootste schade werd aangericht aan
de druiven- en tomatenkasseneenige zijn
ingewaaid, vernield en ontzet. Het glas van
de kassen werd tot op 1200 meter afstand te
rug gevonden.
Koeien werden van den dijk geworpen, en
aan de reeds geoogste gewassen werd aan
zienlijke schade aangericht, zooals aan de
schooven tarwe, en sommige hoopen hooi
zweefden honderd meter hoog in de lucht.
In verband met de veiligheid van het ver-;
keer werden de omgewaaidé boomen dadelijk
opgeruimd.
Het water in de Nieuwe Maas bij Nieu
wersluis werd tot kerkhoogte opgezogen. Al
les ging met veel lawaai gepaard; het leek,
of een leger vliegmachines over Heenvliet
trok.
Tien minuten vóór de cycloon neerstreex
was over een hoogen dijk een autobus met
21 Heenvlietsche meisjes gepasseerd, die in
Brabant gingen kampeeren
De schade wordt geraamd op 18 a 20
mille. Twee gezinnen werden geheel geruï
neerd. Voor hen zal een collecte worden ge
houden.
Van onderen zag de cycloon er uit als een
lange witte streep. Hoog in de lucht zag men
zeer donkere wolken, die door elkaar dwar
relden, de wolken waren in het midden van
een grijsachtige kleur.
Bezoek aan Heenvliet.
Eeij speciale verslaggever van de Haagsche
Crt. heeft een bezoek gebracht aan de ge
teisterde streek en vertelt daarvan als volgt:
Na een tocht, die door den feilen regen en
door de formidabel slechte wegen geen pretje
was, bereikten we met een auto de gemeente
Heenvliet. Het eerste wat we van het dorp za
gen was een scheef gewaaide telegraafpaal.
Voorts bemerkten we een aantal ontwortelde,
of neen, het waren totaal afgescheurde boo
men. Achter die boomenrij op den weg van
Geervliet stak het geraamte van een dak om
hoog en nog een. Bij een tol stonden we op
eens voor een boerenwoning, die wel bijzonder
veel te lijden heeft gehad; een zijvleugel lag
geheel in puin en het hoofdgebouw was van
zijn dak beroofd
Het dorp was nog stil. Menschen waren
niet te zien, die kwamen eerst later opdagen
toen zij vernamen, dat er „vreemden" geko
men waren om naar de ruïnes te kijken.
In het bondshotel van den heer B. v. d. Wilt
vernamen we eerst, wat er eigenlijk gebeurd
is. De eigenaar en zijn vrouw vertelden ons,
dat zij omstreeks half 6 Zondagmiddag wer
den opgeschrikt door een scherp loeiend en
fluitend geluid.
Eerst dachten zij, dat het een vliegtuig was,
dat neerdaalde. Toen zij uit het venster keken,
zagen ze een onheilspellend zwarte lucht; in
razende vaart vloog hooi over het marktplein.
Opeens een slag als van onweer, knetterend;
dakpannen vlogen hij honderden door de
lucht, alsof het veertjes waren. Rinkelend
lawaai, toen weer gieren en het was voor
bij. OogenblikKeliik liepen de menschen da
huizen uit. Ik dacht niet anders, zeide de heer
van der Wilt, of het heele dorp was verwoest
geworden. Gelukkig bleek al gauw, dat de
windhoos geen persoonlijke ongevallen had
veroorzaakt.
Hoe de slurf naderde.
De gemeente-veldwachter van Heenvliet, de
heer Hoekstra, dien we in het raadhuis aan
troffen, had de windhoos zien aankomen. Ik
zag, aldus de veldwachter, uit de richting van
Oudenhoorn, een groot zwart gevaarte door
de lucht aankomen, een reusachtig zwarte
wolk met strepen en veger,; heelemaal onder
aan hing een soort staart, die van boven dik
ker was dan van onderen. Ik zeg tegen mijn
vrouw: Pas op, we krijgen een tornado! Di
rect een dreunende slag en de schuur van
mijn buurman verloor al de dakpannen. Het
duurde maar één tel, toen was alles gebeurd.
De kolkende slurf heeft een grillige baan
over de gemeente Heenvliet afgelegd. Men
heeft haar uit 't zuiden zien komen, en zij is
naar het noorden weggetrokken, nadat zij bo
ven de markt van het dorp een vreemden
draai heeft gemaakt. Met groot geweld
smeet zij een drietal leege goederenwagens
van de stoomtram uit de rails, gooide een
dienstwagen van „Wegenbouw' onderste bo
ven, maakte een sprong op den Molendijk,
waar de schuur van de weduwe Yisser totaal
in elkander stortte, rukte op het marktplein
den A. N. W. B.-wegwijzer en een maximum-
snelheidsbord uit den grond zij ging de
maximumsnelheid ook ver te boven nam
een paar takken van een boom weg en vloog
met ontzaglijk geraas door den tol (zonaer
te betalen), de richting van Geendiet uit,
maar bij de boerderij van de familie H. van
der Linden maakte zij groote. stukken en
wendde zich naar het noorden.
Een geluid alsof de wereld ver-
ging!
De echtgenoote van den landbouwer van
der Linden was toen wij haar opzochten
bezig haar woonkamer op te dweilen. Er
was echter geen dweilen aan, want de regen
droop door het plafond. Het heele dak was
van het huis gerukt. De schuur was volko
men vernietigd door het windgevaarte.
Een reusachtige notenboom, -een van d^
oudste en knoestigste boomreuzen van het
boomenrijke Heenvliet, was als een kneedbaar
ding uit den grond gewrongen, om en om
gedraaid en toen met geweld neergeslagen.
We zaten met ons viertjes, zoo vertelde
juffrouw van der Linden, om de tafel voor
het raam, ik en mijn kinderen. Mijn man was
even uitgegaan. Ik zeg tegen mijn kinderen:
Vader treft het slecht, hoor eens, hoe het
stormt! En opeens hoor ik een geluid, neen,
ik dacht om zoo eens te zeggen, dat de
wereld verging, een geluid! Gelukkig, dat
de kinderen bij me waren, anders spelen ze
bij regenweer altijd in het schuurtje, 't zou
hun dood geweest zijn! Mijn oudste dochter
tje kreeg het zoo op d'r zenuwen, dat het
kind niet meer op haar beenen kon staan.
Juffrouw van der Linden liet ons haar ver
woest huis zien. De zolder bleek geheel door
den storm te zijn meegenomen.
De woonkamer en de slaapkamer wapen
ontruimd, want de regen stroomde door de
spleten en de scheuren naar binnen. Dadelijk
na de catastrophe zijn buren gekomen om
juffrouw van der Linden te helpen met het in
veiligheid brengen van de meubelen. Een
groot stuk plaatijzer van een naburig loodsje
was opgenomen en een honderdtal meters
verder op den weg neergelegd.
