DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Buitenland
Mo. 200
DlViDAG 26 AUGUSTUS 1930
132e Jaargang.
Dageiyksoh overzicht.
DE NIEUWE POOLSCHE REGEERING.
NIEUWE BOTSINGEN IN BRITSCH-
INDIE.
Bomaanslag op den Politiecom
missaris van Calcutta.
De dader een student.
Een militaire auto beschoten.
DE MILITAIRE OMWENTELING IN
PERU.
De successen der opstandelingen.
ROEMEENSCH-BULGAARSCH
GRENSINCIDENT.
ERNSTIG MIJNONGELUK IN
OPPER SILEZIE.
15 mijnwerkers ingesloten.
ROOFOVERVAL OP EEN SPAARBANK
IN BREMEN.
EEN OP SIDKY PASHA BERAAMDE
AANSLAG VERIJDELD.
BRUTALE INBRAAK IN
EEN JUWELIERSZAAK,
TE PRAAG.
OVERBRENGING VAN HET LIJK VAN
ANDREE.
BRUG INGESTORT TIJDENS
MANOEUVRES.
ERNSTIG ZEILONGELUK TE
STETTIN.
7 personen verdronken.
POGING TOT ONTVLUCHTING UIT
DE GEVANGENIS VAN A1X EN
PROVENCE.
KORTE BERICHTEN.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon- en
Feeetdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3
maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN
Per regel 0.25, bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. HOSTER ZOON, Voordam C I, post
giro 37060. Telef. 3, redactie 33.
Directeur: C. KRAS.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
JODEN EN ARABIEREN.
Een onderhoud met den Palestijnschen
opperrabijn dr. Berman.
De correspondent van de Prager Pres
te te Bratislava heeft dezer dagen een
onderhoud gehad met den Opperrabbijn
dr. Berman, die eenige dagen op zijn te
rugreis «ïaar Palestina in Bratislava
vertoefde. Dr. Berman heeft in dit onder
houd verschillende mededeelingen ge
daan omtrent de verhouding tusschen de
Joden en Arabieren in Palestina en over
den toestand in dat land.
In de eerste plaats constateerde hij,
dat de Arabische beweging in Europa
verkeerd als anti-semitisch wordt uitge
legd. Zeker heeft ook Engeland door zijn
politiek tot deze voorstelling van zaken
aanleiding gegeven, doordat het goede
vrienden wilde blijven met de Arabie
ren, daar het dacht op deze wijze de
Indiërs te winnen. Dit was echter, zoo
als gebleken is, een groote vergissing.
De Arabieren kan men niet als een
eensgezind volk beschouwen. Er zijn
eigenlijk slechts stammen, aan het hoofd
waarvan sheiks staan. Zulke stammen
zijn er niet al'.. in Palestina, doch ook
in Egyr>te en Indië. Eigenlijk zijn in elk
dezer gebieden vele stamme. die voort
durend met elkaar in strijd gewikkeld
zijn. Reeds tijdens de onlusten heeft de
Egyptische pers stelling genomen tegen
de Arabieren in Palestina en haar
sympathie voor de joden uitgesproken.
Gedurende den laatsten tijd hebben de
intellectueelen in Egypte verklaard, dat
zij wel Mohammedanen, doch geen Ara
bieren zijn.
Dr. Berman verklaarde, dat de ver
klaring der Arabieren, dat de Omar-
Moskee en de Klaagmuur, twee Heilig
dommen der Arabieren, door de Joden
bedreigd zijn, geheel onjuist is. Uitvoe
rig zette dr. Berman uiteen, dat de
Klaagmuur den Joden steeds toebehoord
heeft en dat de Omar-moskee niet een
van de groote heilige moskeeën der Ara
bieren is en zeker niet het tweede hei
ligdom na Mekka.
De oorzaak van de onlusten ligt in
werkelijkheid in veel ernstiger econo
mische en sociale problemen. In Palesti
na bestond eigenlijk tot voor korten tijd
nog de lijfeigenschap in allen vorm. De
fellahen (Arabische landbouwers), de
landarbeiders, boeren en analphabeten,
die het grootste deel der Arabieren vor
men, waren de slaven van de Effendi s,
een kring van Arabische intelligentie,
die leeds in het buitenland studeerden.
De fellahen hadden nagenoeg geen be
zit, zwoegden voor de Effendi s en
sheiks, kregen daarvoor slechts het al
lernoodzakelijkste te eten, woonden te
zamen met het vee, met de paarden en
de ezels in een stal toen plotseling de
verandering kwam bij de komst van de
Joden in het land. De fellahen werkten
daarna voor de Joden, doch kregen toen
in eens geld in handen en werden als
menschen behandeld. Dat stond den Ef-
fendi's niet aan en daarom hitsten zij de
fellahen tegen de Joden op en daarom
verzon de Mufdi de neiligheid van den
Klaagmuur en daarom verspreidden zij
het gerucht, dat de Joden hen van dit
heiligdom wilden berooven en in de
plaats van de Omar-moskee weer een
Tempel van Salomon wilden oprichten.
Er zijn echter ook Arabische stammen,
die in goede verstandhouding met de
Joden leven en die ook tijdens de bloe
dige onlusten hun houding tegenover de
Jooden niet veranderd hebben. Het
grootste deel der Arabieren erkent de
verdiensten der Joden, die veel in Pa
lestina hebben opgebouwd. De Joden
ontdekten dadelijk, dat men van de
warme bronnen van Tiberias een goede
badplaats kon maken, de Joden hebben
concessies op de Doode Zee verlangd, zij
hebben landerijen bij de haven gekocht,
zij hebben een kunstmatigen waterval
in den Jordaan gebouwd om electrische
energie te verkrijgen en toen zagen de
Arabieren, dat zij niet mee konden
komen. De fellahen, die zonder de Ef-
fendi's met de Joden zeer goed kunnen
omgaan, zullen zich steeds verder ont
wikkelen en niet blind blijven voor de
slavernij. Wie in dezen strijd zal over
winnen? Degene, die voor den culturee-
len opbouw meer gedaan heeft, zal ook
in het bestuur van het land het sterkst
aan het roer zijn. Hoewel op het oogen-
blik de toestand in Palestina niet ver
heugend is, het staat toch vast, dat ook
in Palestina in de toekomst slechts de
cultuur zal overwinnen.
GROOTE BETOOGING AAN
DE TSER.
Aet monument onthuld voor
de Vlaamsche gesneuvelden
uit den wereldoorlog.
De Tel. schrijft:
Zondag werd van Dixmuiden uit de
jaarlijksche bedevaart naar de Yser ge
houden, waar een 50 meter hooge toren,
uitsluitend door Vlamingen opgericht
voor tijdens den oorlog gesneuvelde Vla
mingen, werd onthuld. Het was vrijwel
onmogelijk de geweldige menschenme-
nigte te schatten, die daarbij aanwezig
was. Niet minder dan 29 speciale treinen
der spoorwegen en 14 van de buurt
spoorwegen waren ingelegd en in de
omgeving stonden honderden auto's en
bussen geparkeerd.
Na een in de open lucht gecelebreerde
mis op de Groote Markt trok de optocht
naar het monument, waar door ver
scheiden Vlaamsche sprekers het woord
werd gevoerd en opgewekt werd tot den
strijd voor de Vlaamsche gevoelens en
tegen den oorlog. Ook de Nederlander
Lod. Simons en de Zuid-Afrikaander
dr. J. D. Bosman zouden het woord voe
ren, doch naar ons medegedeeld werd.
was hun de toegang tot Belgisch grond
gebied ontzegd.
Het slot van den dag werd door ern
stige incidenten vertroebeld. Uit een
vliegtuig werden Belgische vlaggen en
gedrukte biljetten geworpen, waarin de
menigte werd aangespoord „zich niet te
laten misleiden door slechte herders,
die van de bedevaartgangers gebruik
maken, om de scheidings- en haatge-
da'', l" te verspre' ->n." Door cl menigte
werd een krachtige tegenbetooging ge
houden. Belgische vlageen werden ver
scheurd of verbrand en de Vlaamsche
Leeuw werd "cangoheven. Verder werden
de Belgische vlaggen op de nabijgelegen
oude loopgraven der Minoterie wegge
haald.
Bij den terugkeer op de Groote Markt
ontstonden relletjes tusschen bedevaart
gangers en een detachement van dertig
maréchaussée's. Eenige jonge deelne
mers hadden getracht van den burge
meester van Dixmuiden te verkrijgen,
dat de Belgische vlag, die naast de
Leeuwenvlag van het stadhuis waaide,
zou worden ingehaald. De maréchaus
sée's stelden zich op om een geweldda
dig weghalen van de vlag tegen te gaan.
Er werd daarop met alles wat den be-
toogers onder handen kwam naar de
marechausées's geworpen, die een char
ge uitvoerden, waarbij twee van hen van
de paarden werden getrokken.
Tusschen beide opgewonden partijen
dreigde een geregeld gevecht te ont
staan; ten slotte wisten de leiders van de
bedevaart echter te verkrijgen, dat geen
verdere charges zouden worden uitge
voerd. De menigte bleef echter nog ge-
ruimen tijd joelen en fluiten.
De Poolsche staatspresident heeft Maar
schalk Pdlsoudski benoemd tot minister-presi
dent en minister van oorlog, terwijl hij verder
op voorstel van maarschalk Pilsoudski de
volgende ministers aanstelde: Plaatsvervan
gend minister-president en minister zonder
portefeuille overste Beek, minister van bin-
nenlandsche zaken generaal Skladkowski,
minister van buitenlandsche zaken Zaleski,
minister van Justitie Car, minister van Gods
dienst en onderwijs Czerwinski, minister van
landbouw Janta-Polczynski, minister van
handel en industrie Kwiatkowski, minister
van openbare werken Matakiewicz, minister
van arbeid Prystor, minister voor landbouw
hervorming Staniewicz, minister voor poste
rijen en telegrafie Boemer. De leiding van het
ministerie van financiën werd opgedragen
aan den vroegeren minister van financiën
Matuszwki.
EEN BOTSING OP DEN RIJN.
Zaterdagmiddag heeft bij Bingen een
botsing plaats gehad tusschen de
schroefstoomboot „Schürmann" en de
„Glück Auf", die ongeveer 600 passa
giers aan boord had. Tengevolge van het
weigeren van de stuurinrichting liep
de „Schürmann" in de flank van het
passagiersschip, zoodat daar aan boord
een paniek onder de opvarenden uitbrak.
Enkele personen werden gewond.
Slechts met de grootste moeite wisten
kapitein en equipage te voorkomen, dat
de menschen over boord sprongen.
Met behulp van sloepen van in de na
bijheid liggende Rijnschepen werden de
passagiers aan wal gebracht.
EEN FRANSCH MINISTER OVER DEN
TOESTAND IN EUROPA.
Naar het B. T. A. uit Le Havre meldt,
heeft minister Peret, vertegenwoordiger
van de Fransche regeering, aan een
Fransch-Belgisch banket, door het ge
meentebestuur aangeboden ter gelegen
heid van de herdenking van de onafhan
kelijkheid van België o.a. verklaard, dat
niemand er aan kan twijfelen, dat de
beide landen vurig een ontspanning
wenschen, die een einde zal maken aan
de onrust in Europa. Maar daarbij moe
ten nergens bijgedachten heerschen. Een
toenadering kan slechts duurzaam zijn,
indien zij berust op eerlijk vertrouwen
en niet zekere begeerigheden verbergt.
Aan de Indische N.W.-grens, ten Zuiden
van Peshawar, kwam het opnieuw tot botsin
gen tusschen Britsche troepen en opstande
lingen, waarbij een Britsche kapitein en acht
manschappen werden gedood en 10 man wer
den gewond. De opstandelingen zouden 32
dooden en 14 gewonden hebben achtergela
ten, terwijl 70 hunner werden gevangengeno
men. Ook op andere punten is het opnieuw
tot botsingen gekomen. Een groep van 400
opstandelingen deed een aantal op de grens
plaats Kharlachi, waarbij zij evenwel door de
daar gelegerde manschappen werden afge
slagen. Na aankomst van troepenversterkin
gen uit Kurrum konden de opstandelingen
uiteen worden gedreven. Naar verluidt zijn
hun verliezen zeer groot.
Door de oproerige stammen werden nieuwe
pogingen ondernomen, vrij sterke troepen
machten bijex te brengen.
In de Europeesche wijk te Calcutta werden
Maandagmiddag twee bommen geworpen op
de auto van den politiechef Sir Charles
Tegart. Sir Charles bleef ongedeerd, zijn
chauffeur evenwel werd door een bomsplinter
lichtgewond.
Na het werpen van de eerste bom, sprong
de politiecommissaris uit zijn auto en vuurde
op de beide mannen, die den aanslag op
hem pleegden. Een van hun werd hierbij
doodelijk getroffen. De andere is, naar het
schijnt, gedood dooi' de vroegtijdige exploi-
sie van een der twee bommen. Een derde
Indiër, die bij den aanslag betrokken is, werd
door den politiechef vervolgd en later ge-
rarestëerd. Drie anderen zijn er in geslaagd
te ontsnappen.
Maandag kwam het te Sahapur in het dis
trict Betul tot een botsing tusschen politie
en een groote menschenmenigte toen de poli
tie den leider van een bende wilde arresteeren
toen deze de boschwetten wilde overtreden.
Verscheidene politieambtenaren werden bij
deze botsing zwaar gewond.
Aan de zijde van het publiek is het aantal
gewonden tamelijk groot.
De toestand te Sahapur is gespannen.
De jonge man, die gearresteerd is wegens
een aanval op den commissaris van politie
van Calcutta, is gebieken te zijn een Benga-
leesche student in de rechten.
Het ministerie voor Indië verneemt uit
Calcutta, dat door de Afridis een aanval is
ondernomen op Britsche ambtenaren in de
Khaiber pas. Een auto, waarin twee Engel-
sche officieren en twee sepoys waren gezeten,
werd beschoten, doch de aanvallen konden
worden afgeslagen.
Er is een nieuwe activiteit merkbaar bij de
vijandige stammen aan de N.W. grens.
Agitatoren reisden de verschillende stam
men af met het doel déze op te ruien.
Naar uit Lima gemeld1 wordt is de presi
dent van Peru, Leguia, die ongeveer 11 jaren
aan het bewind is geweest, als gevolg van
de opstandige beweging afgetreden en aan
boord van den kruiser „Grau" naar Panama
gevlucht. Tot dusverre heeft de militaire om
wenteling succes gehad. Een militair comité
heeft de regeering overgenomen.
De zeer schaars binnenkomende berichten
uit Lima over den opstand in Peru, welke
elkaar gedeeltelijk tegenspraken, komen in
zoo verre met elkaar overeen, dat de opstan
delingen over de geheele linie successen heb
ben behaald. In de meeste steden zijn de
regeeringstroepen overgeloopen naar de zijde
der opstandelingen.
Te Cuzes zijn de regeeringstroepen door
de bevolking ontwapend. Generaal Sarmiento
heeft het presidium van een voorloopigen
Raad op zich genomen.
Aan de beurs van New York hebben de ge
beurtenissen in Peru groote ongerustheid
teweeg gebracht. Peruaansche leeningen zijn
soms met 414 gedaald.
Plunderingen in Lima.
Volgens de laatste berichten uit Peru
werd in de hoofdstad Lima de woning
van den gevluchten president Leguia
geplunderd.
Ook de woningen van andere vooraan
staande personen moesten het ontgel
den. De nieuwe regeering grijpt ener
giek in en heeft verscheidene personen
die aan de plunderingen hebben deelge
nomen laten terechtstellen. -
Het „Berliner Tageblatt" meldt uit Boeka
rest, dat er Zondag een Roemeensch-Bul-
;aarsch grensincident heeft plaats gehad,
'an Roemeensche zijde wordt daaromtrent
het volgende medegedeeld:
Een bewapende Bulgaarsche bende heeft
bij Turtukai de Roemeensche grens over
schreden, waarbij op den Roemeenschen mili
tairen wachtpost geschoten werd. Een Roe
meensche troep beantwoordde het vuur, met
het gevolg, dat de leider van de bende ge
dood en twee andere Bulgaren gewond wer
den. De bende ruimde daarop het veld. Een
Roemeensch-Bulgaarsche commissie van on
derzoek zou zich gister naar de plaats van
het incident begeven.
Maandagmiddag had in de Hildebrand
Schacht van de Hildebrandmijn te Wirek
(Antonienhutte) een ernstig mijnongeluk
plaats. Door 'n aardstorting werd een pijler
gebroken, ten gevolge waarvan 1*5 mijnwer
kers werden ingesloten. Negen konden na
vele uren ingespannen reddingswerkzaam
heden, zwaar gewond, worden geborgen.
Men zal de anderen eerst na ongeveer twee
dagen kunnen bereiken. Men heeft dan ook
slechts weinig hoop, dat zij nog levend zul
len kunnen worden gered.
Dit is de tweede ernstige mijnongeluk, dat
zich in de laatste vijf maanden in de Hilde
brandmijn heeft afgespeeld. Bij die gelegen
heid kwamen eveneens verscheidene mijnwer
kers om het leven.
TURKIJE EN PERZIË.
Samenwerking en grenswijzi
ging noodig geacht.
De minister van buitenlandsche zaken
heeft Zaterdag de nieuwe nota naar Te
heran gestuurd.
Turkije wijst op de noodzakelijkheid
van militaire samenwerking tegen de
Koerdische opstandelingen en betoogt,
dat grenswijziging onmisbaar is. Voor
gesteld wordt dan afstand aan Turkije
van een strook bergland in ruil voor een
strook Perzisch gebied aan de zuidelijke
grens.
Tenslotte wordt verklaard, dat de
operaties van de Turksche troepen in het
Ararat-gebied maatregelen van wettige
verdediging zijn.
De minister van buitenlandsche
zaken naar Moskon.
De Turksche minister van buitenland
sche zaken, Tevfik Rouchdi Bey heeft
aan een Russischen persvertegenwoor
diger een verklaring afgelegd over de
betrekking Tusschen Turkije en Perzië.
De minister verklaarde dat de bespre
kingen tusschen de Turksche en Perzi
sche regeering over een gemeenschap
pelijk optreden tegen de opstandige
stammen der Koerden, nog niet zijn ge
ëindigd.
Ook de onderhandelingen over een
eventueele grenswijziging zijn nog aan
den gang Turkije acht het van belang
dat de grens tusschen beide landen ver
anderd wordt en te dien einde moeten
wederkeerig concessies worden ge
daan.
De minister zeide voorts, dat hij bin
nenkort een bezoek aan Moskou zal
brengen en bij die gelegenheid zal hij
besprekingen voeren met den Russi
schen minister van buitenlandsche za
ken.
In antwoord op een desbetreffende
vraag van den Russischen persvertegen
woordiger verklaarde Tevfik Bey, dat de
vriendschappelijke betrekkingen met
Rusland zullen blijven gehandhaafd,
daar deze op praktische overwegingen
berusten en in het belang zijn van bei
de landen.
Gistermiddag heeft een roofdovervai
plaats gehad op het filiaal van de Spaar-
ban kder Stad Bremen. De daders, die het
personeel met geladen revolvers bedreigden,
gingen er met medeneming van een bedrag
van 23.000 Mark per auto vandoor.
Te Cairo werd een Soedanees gearresteerd
onder verdenking een aanslag te hebben be
raamd tegen den Egyptischen premier Sidky
Pascha.
Een politiedetective kreeg op een wande
ling argwaan tegen een Soedanees, die ge
kleed was als kellner van een restauratie
wagen.
Bij zijn fouilleering bleek, dat de gearres
teerde een scherp geslepen bijl onder zijn
kleeding droeg, waarmede hij, naar men aan
neemt van plan was Sidky Pasha te dooden.
De aanslag, welke, naar is komen vast te
staan, beraamd is tegen Sidky Pasha geeft
de regeering de gewenschte gelegenheid op
te treden tegen de Wafd Partij en haar door
een kiesrechthervorming te verzwakken.
De gearresteerde staaf in nauwe betrek
king tot de Wafdisten.
Men verwacht, dat nieuwe arrestaties en
huiszoekingen zuilen worden uitgevoerd. In
het land heerscht voorloopig rust.
Gisternacht is in een juwelieszaak te
Praag een brutale inbraag gepleegd. Toen
de verkoopster gisterochtend de zaak ont
sloot en binnentrad, bemerkte zij, dat onge-
noode gasten een bezoek aan den winkel had
den gebracht. Overal heerschte de grootste
wanorde en men kwam tot de ontdekking, dat
des nachts inbrekers dwars door een muur
heen den winkel waren binnengedrongen.
Alle gouden voorwerpen waren uit de vitrines
verdwenen. De schade bedraagt meer dan
100.000 Kronen De daders zijn spoorloos
BLIJDE GEBEURTENIS AAN HET
ITALIAANSCHE HOF.
Gemeld wordt dat dc Italiaanschê
kroonprinses, vroeger prinses Marie
José van België, in Januari 'n blijde ge
beurtenis verwacht.
SPOORWEGONGELUK IN ZUID-
FRANKRIJK.
Bij Pau in de Pyreneëen is Maandag
een personentrein in botsing gekomen
met een goederentrein. Verscheiden wa
gens werden vernield. 21 personen wer
den min of meer ernstig gewond.
TREIN IN CHINA OPGEBLAZEN.
Uit Kweyt in de provincie Honaft
wordt gemeld, dat e entrein der natio
nalistische regeering .bestaande uit 19
wagens is opgeblazen. De trein werd to
taal vernield. Nadere bijzonderheden
ontbreken.
Volgens berichten uit Tromsoe gaat een
groot aantal schepen het expeditieschip
„Brattvaag", dat de stoffelijke overschotten
van Andree en zijn makkers aan boord heeft
tegemoet. Wanneer de lijken aan land zullen
zijn gebracht, zal een plechtige godsdienst
oefening worden gehouden in de kerk van
Tromsoe.
Te Tromsoe verwacht men een druk be
zoek var. vreemdelingen, aangezien door
bladen uit alle mogelijke landen bijzondere
verslaggevers naar Tromsoe zijn gezonden.
Reeds zouden alle hotels bezet zijn.
Naar verder gemeld wordt, zijn de lijkfen
van Andree en zijn lotgenooten in zout ge
legd, teneinde hen in goeden staat te houden
Volgens berichten in de Berlijnsche bladeft
uit Praag is een brug over den „Granfluss"
ingestort juist op het oogenblik, waarop een
afdeeling troepen passeerde.
40 man vielen te water. Ongeveer 25 van
hen werden, deels zwaar, gewond.
Naar uit Stettin gemeld wordt, is aldaar
een ernstig zeilbootongeluk gebeurd. Zon
dagmiddag was aldaar een zeilboot van de
zeilvereeniging Morgelow uitgevaren voor
een tochtje naar Weckermunde. Aan boord
bevonden zich 6 jeugdige leden der vereeni-
ging benevens een vriend, die als gast mee
ging. Toen zij eenmaal buiten waren, stak
eenhevige storm op, zoodat zij besloten terug
te keeren. Bij een manoeuvre, die zij toen
blijkbaar verkeerd hebben uitgevoerd, is de
boot omgeslagen, zoodat alle opvarenden te
water vielen. Alle zeven werden een prooi der
golven. Alleen de jonge man, die als gast
was meegegaan, slaagde er in op den geican-
telden boot te klimmen, waar hij den gehea-
len nacht op doorbracht. Des morgen werd
hij door een visscher uit zijn benarde positie
gered. Het is nog niet gelukt de verdronkenen
te bergen.
Gistermiddag hebben eenige gevangenert
in de gevangenis te Aix en Provence een
poging gepleegd om uit het huis van bewa
ring te ontvluchten. Zij hadden reeds een
deur ingetrapt en een bewaker neergesla
gen, toen men een aantal honden op hen los
liet, welke hen vreeselijk beten en toetakel
den. De gendarmerie, die vervolgenster
plaatse verscheen, had niet veel moeite meer
om de orde te herstellen.
Het 5-jarig zoontje van den heer Colóc
te Koewacht, dat begin dezer week door een
auto werd aangereden en ernstig gewond, is
•jan de gevolgen overleden.
