DAGBLAD VQOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. *o. 233 VRIJDAG 3 OCTOBEK 1930 132e Jaargang. Dagslijksch overzicht* Buitenland DE IMPERIALE CONFERENTIE. DE VERGADERING VAN DEN VOLKENBONDSRAAD. Briand en Curtius vertrokken. HET GRIEKSCH-BULGAARSCH GRENSGESCHIL. HET VERHOOR VAN BOSS. Böss vraagt non-actief. DE WILD HAARDEN KACHELS DE OOSTENRIJKSCHE HEIMWEHREN WILLEN HET ROER IN HANDEN NEMEN. EEN VREDESACADEMIE. Aandenken aan Stresemann. In Memoriam Gustav Stresemann. AARSCH Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalrs Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, iranco door bet geheele Rijk 2 50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN: Per regel 0.25, bij groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven Iranco aan de N V. Boek- en Handelsdrukkerij v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9, post giro 37060. Telef. 3, redactie 33. Directeur: C. KRAS. Hoofdredacteur: TJ. N. APEMA, Dit nummer bestaat uit 3 bladen. ZAL DE DUITSCHE VERKIEZING MEDE OORZAAK ZIJN VOOR EEN KOERSWIJZIGING IN FRANKRIJK? Het valt niet te ontkennen, dat de uitslag der Duitsche verkiezingen geen succes be- teekent voor de in de laatste jaren door den Franschen minister Briand gevoerde politiek van toenadering. Hij heeft dat zelve erkend in zijn dezer dagen te Genève gehouden rede voeringen, zij het dan ook niet in de meest duidelijke bewoordingen. Opvallend is het, dat juist in deze dagen Poincaré weer ten tooneele verschijnt, Poin- caré de man die steeds sprak van bescher ming der grenzen ten behoeve van Frankrijk's veiligheid. Men weet, dat deze staatsman al tijd grooten aanhang had en dat zijn woord veel weerklank vond. Hij legde destijds zijn openbare functies neer wegens ziekte, waar van hij thans weer geheel hersteld schijnt te zijn op een voor hem wel gunstig tijdstip, nu de wind wat gunstiger wordt voor zijn ideeën. Hij heeft zijn politieke bezigheden hervat, is weer in den Provincialen Raad van het Seine-departement opgetreden en hij is ge reed, ook zijn placts in de landspolitiek te hernemen, zoodra die open komt. Onlangs heeft Poincaré zich in een rede vrij scherp te- gen Briand's politiek ten opzichte van 'uitschland u'tgelaten. Het was thans geen tiid meer voor concessies en toenadering, zei hij. Duitschland moest ervaren, met een vast beraden en wel toegerust Frankrijk te maken te hebben, dit alleen kon nationalistische avonturen van de Duitsche republiek in hun geboorte verstikken. Briand heeft zich oogenschijnlijk van Poin- caré's woorden niet veel aangetrokken en is in Genève zijn toenaderingspolitiek blijven voortzetten. Maar nu schijnen er toch aanwijzingen te zijn, die doen vermoeden, dat Frankrijk bezig is een draai te nemen, dat het zich zal afkee- ren van wat wel genoemd is het „Briandis- me". Wij denken b v. aan de besprekingen tus schen Tardieu en Maginot (minister van oor log) met Poincaré, aan welke samenkomst wel groote beteekenis schijnt te worden ge hecht. Bij Tardieu was ic den laatsten tijd een bijna demonstratieve onverschilligheid ten opzichte van Briand geconstateerd. In zijn redevoeringen werden Briand's denkbeelden niet aangeroerd en hoewel sommigen hierin meenden te zien, dat Tardieu de overeenstem ming tusschen den premier en den minister van binnenlandsche zaken als zóó vanzelf sprekend achtte, dat hij er geen woorden aan behoefde te besteden, beoordeelden anderen deze houding minder optimistisch. Met zekerheid valt intusschen op het oogen- blik nog niets te constateeren. Het eenige vast staande feit wordt gevormd door de conferen tie tusschen Tardieu, Maginot en Poincaré en alle daaruit getrokken conclusies blijven voorloopig speculatief. Doch men ontkomt niet aan den indruk, dat er groote kans be staat op een vervanging van Briand's buiten landsche politiek door die van Poincaré. Een dergelijke vervanging behoeft overigens nog niet als volstrekt rampspoedig beschouwd te worden. Men kreeg in den laatsten tijd den indruk, dat Briand zijn krachten tevergeefs verbruikte omdat er tegen de politieke malaise niet op te werken was, en hierdoor boette zijn gezag in. Een intermezzo-Poincaré zou Briand in de gelegenheid stellen, een beter oogenblik af te wachten om aan het hoofd van Frankrijks buiten'andsche politiek den strijd voor zijn idealen met meer kans op suc ces te hervatten. Dat er bij een bepaalde groep der Fransche bevolking een groeiende ontevredenheid be staat over de politiek van den Franschen mi nister van buitenlandsche zaken, bleek gister avond bij aankomst van Briand te Parijs uit Genève door eenige onaangename incidenten, die zich bij het Gare de Lyon afspeelden. Op het perron van aankomst was een sterke poli tiemacht op de been, wat anders nooit het ge val is. Toen de trein, waarmee Briand arri veerde, het station binnenkwam en de perso nen, die te zijner verwelkoming aanwezig wa len, hem de handen schudden, drong zich plotseling een man door de menigte, die, toen hij Briand, genaderd was, hem toeriep: „Meneer de minister, je zult ons weer naar den oorlog drijven en onze kinde ren laten stikken door Duitsche gassen". De man werd onmiddellijk door eenige politie agenten gegrepen en weggeleid, doch hij zag nog kans Briand toe te roepen: „En dat is een oud-frontstrijder, die zich zoo erbarmelijk Briand noemt!" Ook op den weg van het Gare de Lyon naar de Quai d Orsay werd Briand door groepjes loyalisten met schimpscheuten ontvangen. De demonstraties namen somtijds zulke vormen aan, cat de politie moest ingrijpen en ver schillende personen aresteerde. In totaal wer- schillende personen arresteerde. In totaal werden ongeveer 40 personen gearresteerd. HET FINANCIEEL PROGRAM DER DUITSCHE REGEERING. In aansluiting aan de bespreking van de soc.-dem. leiders Wels en Müller met den rijkskanselier heeft het bestuur van de soc.- dem. Rijksdagfractie een zitting gehouden, waarin rapport werd uitgebracht over het onderhoud met Brüning. Tevens werden voorbereidende besprekingen gevoerd voor de fractiezitting van heden, Vrijdag. De Duitsch-Nationale fractie is intus schen ook voor een eerste zitting bijeenge roepen en wel tegen 13 October, den dag, waarop de Rijksdag bijeenkomt. In het Rijksdaggebouw is het een voortdu rend komen en gaan. Talrijke afgevaardig den zijn reeds te Berlijn aangekomen. De ver deeling der werkkamers van de afgevaardig den is reeds begonnen. De zittingszaal wordt geheel gerestaureerd. Er moeten niet slechts nieuwe rijen zetels opgesteld worden, doch als gevolg van de nieuwe indeeling moet alles grondig herzien worden. Besprekingen met de partijleiders. De Rijkskanselier heeft gistermiddag zijn besprekingen met de partijleiders over het regeeringsprogram voortgezet. Er had een langdurige gedachtenwisseling plaats met de leiders van Landvolkpartij en Staats partij. In den Rijksdag had voorts een conferen tie plaats van de leiders der Economische Partij. In een verklaring wordt gezegd, dat het regeeringsprogram ten deele rekening houdt met de desiderata van de Economische partij, doch dat deze niet kan instemmen met nieuwe belastingen, die het economisch le ven zullen drukken. HITLERIAANSCHE REGEERING IN BRUNSWIJK. Na Thuringen heeft thans ook Brunswijk een regeering, waarin de Hitleriaansche par tij in overwegend opzicht vertegenwoordigd is. Bij de verkiezingen voor den Landdag op 14 Sept. verkreeg het burgerblok elf en de nationaalsoc. negen zetels. Ofschoon de beide groepen niet over de meerderheid beschikken, (de Landdag telt veertig leden, n.1. behalve de twintig nat.-socialisten en Duitsch-natio- nalen nog negentien socialisten en commu nisten en één lid der staatspartij) wilden zij toch de regeering vormen. Bij den strijd om de verdeeling der ressorten en inzake het regeeringsprogram schijnen de D. nationalen ten slotte steeds toegegeven te hebben om de eischen der nationaal soc. De Volkspartij heeft voor het aanbod van een ministerszetel bedankt. Ten slotte werd besloten de regee ring uit twee in plaats van drie personen te doen bestaan. De Hitlerianen maalden aan spraak op de departementen van binnenland sche zaken, onderwijs en justitie. Op advies van Hitier is thans bepaald, dat de kanton rechter uit Kiel dr. Franzen, die onlangs voor Sleeswijk-Holstein in den Rijksdag is geko men, die drie departementen onder zijn be heer zal nemen. Aan den Duitschnationalen „Oberregie- rungsrat" dr. Küchenthal, zijn de financiën en economische aangelegenheden gelaten. In de bijeenkomst der leiders van de de legaties ter imperiale conferentie van gister werd beraadslaagd over de beste methodes ter behandeling van de verschillende punten der agenda. Een voorbespreking van verschillende con stitutionele punten werd aangevangen en zekere onderdeelen werden verwezen naar een subcommissie onder leiding van Lord Sankey. Naar verluidt betroffen de besprekingen van gister over het geheel meer in het bijzon der de gouverneurs-generaals met betrek king tot hunne positie gelijk deze door de verklaringen van 1926 geraakt wordt inza ke de gelijkheid van status, welke bestaat tusschen de leden van het Britsche gemeene- best. Verder werd heden nog besproken de in stelling van een Rijkshof voor het slechten van geschillen, die tusschen leden van het Rijk mochten rijzen. De Duitsche rijksminister van buitenland sche zaken, dr. Curtius, is gister te 18 uur naar Berlijn vertrokken, waar hij hedenmid dag zal aankomen. De Duitsche delegatie vertrekt morgenavond uit Geneve. De Fransche minister van buitenlandsche zaken, Briand, heeft gistermiddag eveneens Geneve verlaten. Frankrijk zal in de slui tingszitting door zijn minister van openbare werken, Pernot, vertegenwoordigd zijn. De eindwerkzaamheden van de Assemblée duren vandaag en morgen nog voort, zoo dat het slot van de vergadering morgen ver wacht kan worden. De Volkenbondsraad heeft in zijn zitting van gister in de kwestie van het Grieksch- Bnlpaarsch meenjngsversclyl betreffende de bosschen in het Bulgaarsch grensgebied, die door Grieksche onderdanen als hun recht matig eigendom worden opgeëischt, den voormaligen Zweedschen minister van bui tenlandsche zaken, Unden, als arbiter aan gewezen. In de onderzoek-commissie inzake de af- faire-Böss heeft Böss op de vraag van den afgevaardigde Hillger, of hij vroeger slechts bouwvergunningen verstrekte indien de fir ma's een bepaalde som betaalden, geant woord, dat elk afzonderlijk geval ambtelijk en geheel op zichzelf behandeld werd. Wat betreft het verwijt, dat hij zijn hond heeft vrijgesteld van hondenbelasting, zeide Böss, dat de benedenste vertrekken van zijn huis ambtlokaliteiten waren, waarin men vroeger meermalen getracht heeft binnen te dringen. Ter bescherming tegen indringers heeft hij zich toen een hond aangeschaft. Daar hij het prettig vond er een hond op na te houden, heeft hij hem zelf bekostigd en onderhouden. Dat hij voor de belangen van de stad belasting zou moeten betalen, vond hij echter hoogst overdreven. Deze zienswij ze heeft het gemeentebestuur trouwens ge deeld. Na het verhoor van Böss werd nog eenige discussie gevoerd, waarop een niet openbare ziting werd gehouden. De eerste burgemeester Böss heeft thans op grond van ongeschiktheid voor den dienst per 1 November a.s. non-actief gevraagd. In dien dit verzoek ingewilligd wordt, zal Böss slechts tot 31 October a.s. salaris ontvangen en van dien datum af non-activiteits-tracte- ment. HITLER DREIGT. De Völkische Beobfachter, het orgaan van Hitier, leidt uit zekere geruchten af, dat het centrum, met Brüning aan het hoofd, met dictatoriale plannen rondloopt en waar schuwt daartegen in de volgende bewoor dingen: „De Grondwet beökt. ook een artikel* 't. welk een aanklacht tegen den rijkspresident voorziet. Wij waarschuwen daarom v. Hin denburg, geen gevolg te geven aan het drij ven van het centrum en van enkele andere bankroete politici. Gaat het kabinet-Brüning den weg van de dictatuur op, dan is het on wettig en wekt zoodoende ook het volk tot onwettige daden op. Wij zullen daartegen waken en in 70.000 kiezers-betoogingen voor de noodige opheldering zorgen". Hitier als hoeder van het parlementaire stelsel en als beschermer tegen dictatuur Het klink haast belachelijk! DE ONGEREGELDHEDEN TE HAVANA. De gearresteerde studenten voor een speciale rechtbank. Naar aanleiding van de relletjes te Ha vana zijn een professor en 41 studenten ge arresteerd. De relletjes ontstonden doordat 150 politie-agenten een poging deden om een zeshonderd studenten te beletten voor de universiteit een vergadering te houden en vandaar in optocht te trekken naar het huis van den Cubaanschen filosoof Enrique José Variona, om hem instemming te betuigen met zijn jongste uitlatingen tegen de be staande politieke methoden op Cuba. Het departement van binnenlandsch be stuur heeft een specialen rechter benoemd tot het presideeren van de rechtbank, waar voor de gearresteerde studenten zullen te rechtstaan. Er is censuur ingesteld op het telegraaf- verkeer. NIEUWE ARRESTATIES IN POLEN. Ook weer afgevaardigden aan gehouden. Afgevaardigde Smola (Wyzwolenie) uit Darnhun en de beide afgevaardigden van de Oekrainsche minderheid, prelaat Kunicki en Ladyka uit Tarnopol, zijn gisternacht door de politie gearresteerd. Bovendien worden uit Oost-Galicië nog meer arrestaties uit de Oekrainsche intelli gentie en uit den boerenstand gemeld. POLITIEKE BOTSINGEN TE KASSEL. Elf Stahlhelmlieden uit Berlijn, die zich met hun fietsen te Kassei op de doorreis naar Koblenz bevonden, zijn vandaag op de Alt- markt door communisten aangevallen en door de straten van het oude stadsgedeelte vervolgd. Een stahlhelmman werd ernstig aan het achterhoofd verwond, terwijl ver scheidene anderen er met lichtere kwetsuren afgekomen zijn. Toen de politie verscheen, vluchtten de daders, zoodat zij niet gearres teerd konden worden, 's Avonds kwam het voor het café, waar de Stahlhelmleden afge stapt waren, tot samenscholingen van com munisten, die echter door een versterkte poli tiemacht weldra uiteengedreven werden. FASCISTISCH ONDERWIJS. Leerboeken in opdracht van den staat samengesteld. Met ingang van het nieuwe schooljaar in Italië treden ook in werking eenige overeen komsten betreffende het onderwijs, getrof fen tussdien den Italiaansqhen staat en hei Vatikaan. Voor eenige kerkelijke vakken, die op de lagere school onderwezen zullen wor den, krijgt het Vatikaan het recht om de leeraren aan te wijzen. In de lagere school zullen dit priesters zijn, die in hoofdzaak de beginselen van het katholieke geloof uiteen zullen zetten, terwijl op de universiteiten een vergelijkende historische studie der reiegie gedoceerd zal worden. Voorts zullen dit jaar op de Italiaansche scholen een aantal nieuwe, door den staat uitgegeven en in opdracht van den staat samengestelde leesboekjes in gebruik worden genömen. De boekjes worden samengesteld door vanwege den staat aangewezen voor aanstaande personen op paedagogisch ge bied, die betrouwbare aanhangers van net fascisme zijn. In de boekjes wordt den kin deren geleidelijk de fascistische idee bijge bracht en worden hun op eenvoudige wijze de voordeelen van het fascisme uiteengezet. HET NATIONALISME IN FRANKRIJK. Ontwaakt op het Duitsche voorbeeld. De Parijsche correspondent van de Times meent, dat de overwinning van het nationa lisme in Duitschland een soortgelijke bewe ging in Frakrijk ten gevolge zal hebben. Volgens geruchten, welke in de omgeving van Tardieu in omloop zijn, zou deze willen breken met de politiek van Briand. HET HOOGVERRAADPROCES TE LEIPZIG. Het einde der pleidooien. Gister, den achtsten dag van het proces tegen de rijksweerofficieren zijn de pleidooien geëindigd. Advocaat dr. Sack trachtte de afzonderlij ke punten van de acte van beschuldiging fe verzwakken en den gemoedstoestand van de beklaagden te verklaren. De uiting: de link- sche koers in de rijksweer moet omgekeerd worden, was, naar dr. Sack verklaarde, niet tegen de bestaande grondwet gericht, doch alleen tegen zekere misstanden. Dr. Sack komt dan tot de slotsom, dat beklaagden niets hebben gedaan, wat met de ten laste ge- legde'feiten in dé acte van beschuldiging overeenkomt. Rijksadvocaat dr. Nagel repliceert kort, en zegt o.a. dat hoogverraad hoogverraad blijft, iplfs wanneer dit met edele motieven is ge pleegd. Bij het volk heet het, dat het rijks weerministerie, de rijksregeering en het ge heele Duitsche volk naar de pijpen van de luitenants dansen. (Protesten van de publieke tribune. De voorzitter dreigt met ontruiming) Dr. Nagel zei tenslotte, dat het Duitsche volk zich dit niet behoeft te laten welgeval len, en het ook niet kan. De staat is er niet slechts voor luitenants of over het algemeen voor een enkelen beroepssfad, doch voor het geheele Duitsche volk. Advocaat Sack wendt zich in opgewonden toon tegen de uitingen van dr. Nagel, dien hij vooringenomenheid verwijt. Na korte woorden van den militairen ver tegenwoordiger krijgen beklaagden het laat ste woord. Opnieuw wijzen zij er op, dat hun bedoelingen slechts zijn geweest de weerbaar heid aan het volk te brengen. Tenslotte ver zochten zij om hun vrijspraak. De zitting werd daarna gesloten. De uit spraak is hedenochtend te verwachten. ARGENTINIË EN DE VOLKENBOND. De nieuwe «Argentijnsche regeering heeft den Argentijnschen gezant in Zwitserland, Cantilo, opdracht gegeven om als „waar nemer" de vergaderingen van de economi sche commissie van den Volkenbond bij te wonen. DE GRAVEN VAN DE PRINSEN VAN SEDAN. Een nieuwe grafkelder, gebouwd door de zorgen van koningin Wilhelmina. De Parijsche correspondent van de N.R.Ct. meldt: Volgens het Petit Journal wordt er 12 Oc tober- een plechtigheid te Sédan gehouden. Dan worden de graven van de prinsen van Sédan overgebracht, die tot 1642 over de stad regeerden. Een vertegenwoordiger van onze koningin zal er bij zijn. Zij is de erfgename van de prinsen van Siédan en Nassau. Haar toestemming was noodzakelijk voor het over brengen van die graven. In 1841 waren ze al van de eene protestantsche kerk naar een an dere overgebracht. Daar deze kerk geheel bouwvallig was, moet er een nieuwe plaats voor de graven worden gevonden. Na lang overleg met het Nederlandsche hof werd be sloten, dat de nieuwe kerk aan het Elzas Lotharingenplein ze voortaan zal herbergen. Door de zorg van de koningin is er een graf kelder gebouwd. De graven zijn zes in getal en uitstekend onderhouden. NIEUWE OVERVAL IN FRANSCH MAROKKO. Uit Fransch-Marokko wordt weder een gewapende overval van opstandige inboor lingen op een militairen post gemeld. Mili taire vliegtuigen en infanterie zijn dadelijk krachtig opgetreden en hebben de opstande lingen terug geslagen. Hoe hoog de verlie zen bij deze gevechten zijn, is nog niet be kend, LAAT over de Boterslraal. Telef. 34, 3 lijnen. ALVORENS TE KOOPEN ZIET ONZE PRACHTSORTEERINO EN TOEBEHOOREN. ALLEEN KWAL1TE1TSART1KELEN EN OOEDKOOP. De bondsleiding van de Heimwehrbonden heeft een proclamatie uitgevaardigd, waarin verklaard wordt, dat de Heimwehr niet in het perk getreden is om de Christ. Soc. Partij te verstéfken, doch om het roer in handen te nemen voor de Heimwehr met het vaste be sluit zich dit niet meer te laten ontnemen. De aanhangers van de Heimwehr zullen als „Heimatsblock" onafhankelijk van iedere po litieke partij in alle bondslanden den verkie zingsstrijd meestrijden. DE TOESTAND IN SPANJE. In Barcelona verbeterd. Naar Belga uit Barcelona meldt, is het grondwettelijk recht van vereeniging en ver gadering hersteld. Te Vigo hebben de syndicaten in het ge bouw van de soc.-dem. partij een bom ge worpen, zulks als wraakneming omdat de soc.-dem. niet hebben deelgenomen aan da staking. De opening van de universiteit werd te Barcelona door de studenten ver stoord. EEN VERBOD DAT VERKEERD WERKT! Het drankverbod in de Ver. Staten, De Vereeniging tegen het Drankverbod meent op grond van een onderzoek dat an derhalf jaar heeft geduurd, te mogen consta teeren, dat er per jaar aan gesmokkelde drank in de ver. Staten 2.848.000.000 wordt uitgegeven, of meer dan een milliard dollar meer dan vóór de invoering van het drankverbod. VUURWERK ONTPLOFT. Ter gelegenheid van een plaatselijke ker kelijke viering zou vuurwerk worden afge stoken in Claya, in den Mexicaanschen staar Guanajuato. De voorraad ontplofte echter in zijn geheel en te vroeg. Tal van personen kregen zware brandwonden. EEN CLANDESTIENE VLUCHT. Twee vliegtuigbestuurttttr» ge arresteerd. Een Noord-Amerikaansche watervliegtuig verliet Woensdagavond de haven van Buenos Aires met bestemming naar Montevideo en nam in het geheim zeven passagiers mede. Het gaf geen gehoor aan de signalen van een marinevliegtuig en dwong het door scho ten zich naar deze signalen te gedragen. De twee bestuurders en een beambte der maat schappij werden gearresteerd. EEN VOORSPELLING VAN FORD. Geen werkloosheid meeA Iedereen kapitalist. Ford heeft een nieuw boek geschreven, dat „Vooruitgang" getiteld is. Hij voorspelt daarin een industrieele omwenteling in de Ved. Staten door welke de arbeiders tot be zittende klasse zullen worden, en waardoor overproductie en werkloosheid zullen verdwij nen. Er zou dan te rekenen zijn met een ver hooging der minimumdagsalarissen voor allen van 5 op 7 dollar. DE SPAANSCHE KROONPRINS NIET VERLOOFD. De kapitein-generaal te Barcelona spreekt thans uitdrukkelijk de geruchten over een ver loving van den prins yan Asturië tegen. DEMOCRATISCHE LEIDER VRIJGELATEN. Volgens berichten uit Belgrado heeft de regeering van Joego-Slavië besloten Pribi- tsjiwitsj vrij te laten. Deze vroegere leider der democraten is ruim een jaar geleden ge interneera in een klein plaatsje in het hart van Servië. Hier werd bij zwaar ziek en werd toen ter verpleging opgenomen in een zieken huis te Belgrado, waar hij onder streng poli tietoezicht bleef. Pribitsjiwisj had.de laatste jaren scherp front gemaakt tegen het Servische centra lisme en zich zelfs verbonden met den leider der Kroatische boerenpartij Raditsj. Den vooravond van den eersten jaardag van het overlijden van Stresemann is, naar de „Boersenkurier" meldt de eerste steen ge legd voor de stichting van een Vredesacade- mie. Deze Academie zal in Berlijn worden ingericht. De rijkkanselier heeft ter gelegenheid van den sterfdag van wijlen minister dr. Strese mann aan diens weduwe een schrijven ge richt, waarin hij uit naam van de rijksregee ring van groote erkentelijkheid voor het werk van den grooten staatsman getuigt. Dr. Cur tius heeft een telegram van soortgelijken in houd uit Geneve gezonden,

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1930 | | pagina 1