LANDBOUW en VEETEELT,
Burgerlijke Stand.
Rechtszaken
Boeken
Tijdschriften
Ingezonden stukken
Amsterdam. - D Koster (echtgeir H. F.
Gouders), R.K., n. Schiedam - E G. A. M
Winkel (echtgen. J. C. Leijen) R.K., n. Ven-
raij Th. M. Wiegman, R.K., n. Roer
mond. j- B-Diepen, EL n. Alkmaar.
D. Moraal, N.H., n Boskoop - A Schmo
F L n. Duitschland. C. A. J. de Graaft,
p)(' n Uganda (Afrika). J. T. van den
Toorn, N.H-, n. Zeist. - J. Steiger, R.K
n Amsterdam. E. C Frank RH., naar
Amsterdam. E. Koekkoek,. N H., naar
Hilversum. - B. Tolsma N.H., naar Hoorn
H. Honig, N.H., n Heiloo. A. Wokke,
R.K., n. Limmen. H. Klaver, R.Kn.
Amsterdam. A. Kooij, N.H., naar Medem-
J. J. de Haan, N.H., naar Amster
dam. Pensionaat Loudelsweg vertrokken
36 leerlingen.
De in deze gemeente gehouden collecte ten
behoeve van het Tehuis voor alleenstaande
blinden van alle gezindten te Den Haag
beeft opgebracht 27,40.
Gevonden voorwerpenEen
zweep, een wit metalen tabaksdoos, een bruin
taschje met beursje, een papier met motor
gereedschap, eenige rijwielbelastingplaatjes.
EOMONDBINNEN.
Donderdag werd in de duinen van
den heer van der Vliet een jachtdag ge
houden met 4 geweren, 3o8 konijnen
werden geschoten.
TEXEL.
Tijdens een zware donderbui werd Maan
dagmorgen een koe van den heer A. P. Dal-
meyer nabij Oudeschild door den bliksem ge
troffen en gedood.
HEEMSKERK.
In de Heemskerksche duinen is in den al-
geloopen nacht de bliksem ingeslagen in een
landbouwschuur, toebehoorende aan den
heer J. de Wilöt te Wijk aan Duin. De schuur
brandde geheel af.
BROEK OP LANOENDIJK.
Veilingen.
Deze week heeft wel bewezen, hoe hoog
je nood der tuinbouwers is geklommen. Een
groote vergadering toch te Alkmaar, waar de
georganiseerde tuinbouw verzamelen had ge
blazen en zijn leiders uit het heele gewest
ten einde den nood te verzachten, zoo het kan
had opgeroepen, om middelen te bespreken,
op te heffen, toonde, hoe men het er over
eens was, dat men in den tuinbouw in een
wantoestand was geraakt.
Door het groote aantal opgekomenen en
de wijze, waarop de zaken er werden be
sproken, kreeg deze bijeenkomst een demon
stratief karakter, hoe vreedzaam en vredig de
demonstraten ook zijn. Het leek ons een ge
lukkige gedachte van het Bestuur der Pro
vinciale organisatie, om geen gevolg te geven
aan het verzoek, ook de vertegenwoordigers
der politieke partijen uit te noodigen, ge
speend als deze zaak van alle politiek moet
zijn. De menschen zelf, die hun nood klaag-
jen, behooren tot verschillende politieke
richting, zoodat, worden eenmaal wenschen
geuit en eischen gesteld, deze kunnen worden
geacht te komen over de noodlijdende tuin
bouwers en niet van chr.-historische deze of
r.-k. die of s. d. gene. Ware het maar wat
meer zoo! En ware het meer de mensch als
zoodanig, die zijn verlangens uit. Er bleek
nu trouwens nog wel gelegenheid, om, hoe
onopzettelijk en occasioneel dan ook, te gaan
grasduinen in politieke liefhebberijen.
Uit de genomen besluiten kan wel de con
clusie worden getrokken, dat de werkelijke
steun geacht wordt te moeten bestaan in het
verleenen van credieten door middel van de
Boerenleenbanken, onder garantie xan de
provincie. Zegeltjesplakkerij, pachtstelsel
zijn dingen, die voor den tuinbouw in N.-
Holland weinig importantie hebben in den
strijd voor een menschwaardig bestaan en
het getuigt van weinig helder inzicht in de
fundamenteele oorzaken van de crisis in den
tuinbouw en van een onvolledige oriën
teering in de toestanden op pachtgebied, als
men vele van pachters als bloedzuigers zou
gaan beschouwen. Met ellenlange, niets zeg
gende bespiegelingen vermoeit men de ver
gaderden maar en doet men meer afbreuk
aan de zaak dan dat men ze opbouwt Moge
nu met den meest bekwamen spoed worden
gehandeld, opdat de nood, die hoog is ge
klommen, in den korst mogelijken tijd zij ge
lenigd in de hoop, dat zich gunstiger pers
pectieven voltrekken, die tot meer geconsoli
deerde toestanden en gunstiger bestaans
voorwaarden leiden.
In de afgeloopen week was de aanvoer
van aardappelen weer geringer Middelbare
Schotsche muizen brachten van 3.20—4.20
op, groote van 23.10 aan de veiling
der L. G. C.
Aan de veiling te Noordscharwoude werd
voor de laatste 2f 3.10, voor de eerste
3.204.20 betaald. Voor Duken werd
2.20—/* 2.60 besteed, schoolmeesters
4.70. Eigenheimers f 5.40. blauwe aard
appelen 3.30. Drielingen brachten de hoog
ste prijzen op. n.1. 4.305.40 met zelden
groote afwijkingen. Aan beide veilingen be
liep de totale aanvoer 24 spoorwagens.
De bloemkoolmarkt concentreerde zich in
hoofdzaak- te Broek op Langendijk. Van de
44000 stuks, die geveild werden, nam Broek
40000 voor zijn rekening. In 't begin der
■week werd 5.8018.10 betaald; reuzen-
bloemkool bracht toen 8.20— f 11.70 op.
In het verder verloop brachten kleinere een
paar gulden meer, de grootere een paar gul
den minder op. Groote reuzen golden op het
eind der week f 14f 15.60. Voor tweede
soort werd 0.50—4.30 betaald, de
laatste prijs is slechts in zeldzame gevallen.
Eenigszins gunstiger waren de prijzen
voor roode kool. Hoewel te Noordschar
woude nog meermalen noteeringen van 60
cent voorkwamen te Broek werden deze
minder. Kleine soort roode kool werd be
taald met f 2.20—3.60, groote met 0.60-
0.80. Al naar de grootte en kwaliteit wer
den voor de andere noteeringen tusschen-
bggende pri;zen .'--taald.
De aanvoer wa' gering: ongeveer 18
spoorwagens aan bei^v veilingen.
Ook iets betere pripv? werden betaald
voor gele kool, ongetvab**» gevolgd van
gering aanbod. Aan de L. O C.-wiling werd
aanvankelijk f 1-20— f, 2.30 betaald. Op het
eind der week waren de prijzen te Broek op
Langendijk f 1—/ 3.70, t Noordscharwoude
0.60—/ 3.20. De hoogste prijzen worden
ook bier besteed voor het mooie, kleine goed.
Aanvoer 10 spoorwagens.
Witte koo 1 daarentegen bracht lagere
prijzen op dan vorige weken. Zoo goed als
alles ging weg voor prijzen tusschen 0.60
en f 1.30 werd opgenomen door de zuur-
koolfabrieken. De aanvoer was nog belang
rijk, n.1. 52 spoorwagene. Deensche witte
kool bracht f 1.10f 2.60 op, een bij
zonder lage prijs.
De kleine opleving, welke in de uienprijzen
der laatste 2 weken, viel op te merken, scheen
weer wel verdwenen, hoewel ze op 't laatst
der week iets aantrokken. Grove uien werden
aanvankelijk voor 2.80—3.10 verkocht,
later zakten deze prijzen met 50 tot 70 cent
in. Niet-grove uien brachten f 1.70—3 op.
Voor drielingen werd 11.40 betaald,
terwijl nep aan de L G. C.-veiling 2.90
f 4.30, aan die van den Noordennarktbond
f 1.504.30 opbracht. De aanvoer beliep
40 spoorwagens aan beide veilingen, wel een
bewijs, dat de bouwers met dit product niet
te veel durven riskeeren.
Bietenprijzen bleven laag. De meest ge
zochte konden soms 2.80 opbrengen, een
deel bracht echter malr 2 op, terwijl een
ander deel tot voor soms 80 cent moest
worden verkocht.
Hetzelfde geldt voor peen. Mooie wortelen
brachten f 2.70—f 1.50 op; veel werd voor
0.60—f 0.90 verkocht.
Voor slaboonen, die nog in vrij groote
hoeveelheid werden aangevoerd, was nog de
meeste belangstelling.
Aan de veiling te Broek werd Vrijdag tot
f 20 betaald, Zaterdag van 14—f 18.80.
Aan de markt te Noordscharwoude was de
nolecring van Zaterdag 12.5022.10. De
aanvoer beliep 8000 K.G. Voor de aange-
Ivoerde snijboonen werd ruim 40 betaald.
Witkrop of Chineesche kool was slecht in
prijs. Werd er in 't begin der week al
weinig voor betaald, n.1. f 1.10f 2.60,
Zaterdag bracht ze te Noord-Scharwoude
den luttelen prijs van 0.601 per 130
stuks op.
KANTONGERECHT TE ALKMAAR.
Mcndelinge uitspraak dd. 3 Oct. 1930
J. P., te Alkmaar, overtreding Trek-
hondenwet, 5 boete of 5 dagen hecht.
W. v. d. J., te Alkmaar, dronkenschap,
2 boete of 2 dagen hechtenis.
C. B., te Bergen, overtreding wet open
bare vervoermiddelen, 3 boete of 3 da
gen hechtenis.
N. O. te Velsen, A. J. W. te Utrecht,
J. S., A. T. J. G. en G S. te Alkmaar,
K. K. te Heerhugowaard, overtreding
Politieverordening, de le 6 boete of
6 dagen hechtenis, de 2e en 5e ieder 2
boete of 2 dagen hechtenis, de 3e 4 boe
te of 4 dagen hechtenis, de 4e teruggave
aan de ouders, de 6e 3 boete of 3 dagen
hechtenis.
I. M. en J. de W. te Bergen, G J. te
Heiloo, E. K. te Hoofddorp, J. K. en M. S.
te Haarlem, I, N. te IJmuiden, J. de W.
te Egmond a. d. Hoef, A. H. te Anna
Paulowna, P. S. te Broek op Langendijk,
J. S. te Ede, H. B. te Avenhorn, A. F. J.
G. te Amsterdam, J. O. te Roozendaal,
J. L. A. V. te Hilversum, W. F. K. te
's-Gravenhage, J. VV. F. te Zijpe, J. N. L.
te Breezand, A. N. V. te Zwaagdijk, J. B.
en N. D. te Oudorp, A. V., N. J. v. W., A.
J. K„ A. L„ P. J. B„ Th. K„ K. v. T., S. K„
S. G L. J. S., L. G P. en A. J. K. te Alk-
maai, overtreding Motor- en rijwielwet,
de le, 19e en 22e ieder 5 boete of 5 da
gen hechtenis, de 2e, 4e, 18e, 25e en 29e
ieder 2 boete of 2 dagen hechtenis, de
3e, 11e, 12e, 13e, 28e en 30e ieder 6 boe
te of 6 dagen hechtenis, de 5e, 9e en 21e
ieder 14 boete of 10 dagen hechtenis,
de 6e, 7e, 15e en 17e ieder 7 boete of 7
dagen hechtenis, de 8e, 10e, 26e, 27e en
31e ieder 4 boete of 4 dagen hechtenis,
de 16e 6 en 2 boete of 6 en 2 dagen
hechtenis, de 20e 20 boete of 20 dagen
hechtenis, de 23e 30 boete of 30 dagen
hecht., de 24e vrijspraak, de 32e 8 en
4 boete of 8 en 4 dagen hechtenis.
KINDEREN ALS MEDEWERKERS
OP HET TOONEEL.
De Hoogen Raad heeft Maandag behan
deld het cassatieberoep van den officier van
justitie te 's-Gravenhage tegen een vonnis
van de rechtbank, waarbij Fritz Hirsch en
Hugo Helm waren ontslagen van rechtsver
volging van de hun ten laste gelegde over
treding van de Arbeidswet. Men zal zich
herinneren, dat de eerste phase van deze
zaak zich afspeelde voor den Haagschen kan
tonrechter. Den beiden heeren was ten laste
gelegd dat zij als directeuren van een operet
tegezelschap niet hadden verhinderd, dat in
de operette Frederike kinderen beneden 14
jaar waren opgetreden. De kantonrechter had
in zijn vonnis overwogen, dat hetgeen de kin
deren in deze operette verrichten inderdaad
arbeid in den zin der Arbeidswet is, doch hij
achtte het ten laste gelegde niet strafbaar op
grond van art. 83 ten zesde van de wet, dat
een overtreding niet strafbaar stelt, indien
die onder de gegeven omstandigheden als ge
rechtvaardigd was te beschouwen en onver
wijld van deze overtreding wordt kennis ge
geven aan de arbeidsinspectie. In dit geval
werd de overtreding niet strafbaar geacht om
dat aan de tweede voorwaarde was voldaan
en omdat dit optreden van kinderen een on
misbaar element van het kunstwerk werd ge
acht.
De rechtbank was het met den kantonrech
ter eens, maar de officier van justitie, die ver
oordeeling had gevraagd, teekende van dit
vonnis cassatie aan, aanvoerende dat hier
geen enkel algemeen belang was gediend en
dat art. 83 er zeker niet was om kinderarbeid
mogelijk te maken.
E>e advocaat-generaal, mr. van Lier, zal 20
October concludeeren.
OVERTREDING LOTERIJWET.
De advocaat-generaal bij den Hoogen Raad,
mr. v. Lier, nam gisteren conclusie in de zaak
van den officier van Justitie te 's-Gravenhage
tegen twee personen, die door den Kanton
rechter te 's Gravenhage en in hooger beroep
door de rechtbank aldaar waren ontslagen
van rechtsvervolging van de hun ten laste
gslfigde overreding der LotmrweL Het be
trof hier het uitgeven van een premieleening
De conclusie luidde tot vernietiging van het
vonnis en tot veroordeeling van gerequieerden
tot tweemaal 25 gulden boete.
Arrest 3 November a.s.
BROEK OP LANGENDIJK (September).
Geboren: Jan, i~ v. R. Wever en M.
Hoofd. Johannes Theodorus, z. v. Th. Eilan
der en M. Ch. Douwma. Trijntje, d. v. P.
Jong en T. G. F. Bult. Maartje Cornelia, d.
J. Vreeken en S. van Herwijnen. Jan, x. v.
K. Kruk en A. Plugboer. Jacob, x. v. J. Ver-
heu» en S. Bakker. Klaas, z. r. P. den Har-
tigb en G. Riedel. Ma, d. v. K. Pasterkamp
en M. Slot Jacob Pieter, z. v. W. Bruin en
W. van Duijn. Cornelia, z. v. J. Bak en R. ten
Bruggencate. Heinrich August, z. v. S. W. de
Boer en J. K. Brune.
Ondertrouwd: A. Boon en M. Balder.
TEXEL (September).
Geboren: Gerbrigdien Johanna, d. v. J.
Smit en C, Schraag. Cornelis, z. v. N. Scher
mer en C. Bruijn. Johannes Franciscut, z. v.
P. B. Rikco en A. M. F. Winter, Trijntje, d. v,
P. Koopman en J. S. Schaap, Jan, z. v. J.
Brak en A. Oosterman. Hendericus Wilhel
mus, z. v. J. Witte en H. Gieskens. Biem, z.
v. G. Vlaming en E. Riemens. Hendrik Mar-
tinus, z, v. J. Hillen en H. F. Visser.
Getrouwd: Pieter Dros en Marie Bur
ger. Jacob Gieles en Aagje de Graaf.
Cornelis Johan Gerrit Dros en Souwtje Jan
netje de Wijn. Pieter Backer en Aafje van
Leeuwen. Jan Gerard Oele en Cornelia
Welmoed Bruin.
Overleden: Cornelis Verhoeve, 54 j., ge
huwd met Jannetje Jonker.
OUDKARSPEL (September).
Geboren: Adrianus, z. v. J. Stoop en E.
Goudsblom.
Getrouwd: F. Bekker en L. C. Tromp.
N. P. Dirkmaat en N. Eecen. D. Peetoom en
D. Drost.
Overleden: Klaas Bakker, oud 66 j.,
echtgenoot van E. Röozing. Cornelis Lange-
dijk, oud 20 j. Trijntje Butter, oud 61 j., echt-
genoote van J. Stam.
WINKEL (September).
Geboren: Anna Marie, d. v. I. van Peenen
en Sophie C. Stramann.
Overleden: Dirk Kort, oud 63 j., echte
noot van Antje Hollenberg. Grietje Ko'sen,
oud 79 j., weduwe van Klaas Bar!.
UITGEEST (September).
Geboren: Albertus, z. v. Jacobus Kuij
per en J. M. Betjes. Aanna Catharina, d.
v. Jacob Hoek en A. E. Abbes. Hendrika,
d. v. Albert Heijne en Petr. Breetveld.
Ondertrouwd: Jacob Tromp Thzn.
en Margaretha van Tunen.
Getrouwd: Jacob Bus en Geertje Gel-
mers te Hoorn.
Overleden: Antje Hoogerheide
wed. C. Kluft overleden te Amsterdam.
OUDE-NIEDORP (September).
Geboren: Simon Jacobus, z. v. Wilhel
mus Johannes Quax en Anna Jansen. Anna
Co.rnelia, d. v. Embertus Cornelis van Oor
schot en Antonia Martha Maria Bierman.
Hendrikus, z, v. Hendrik Tamis en Maria Jon
ker. Wilhelmus Cornelis, z. v. Willem Blan-
kendaal en Margaretha Ooteman.
Getrouwd: Johannes Petrus Komen,
van Wognum en Johanna Burgmeijer.
Overleden: Nicolaas Mekken, oud 10 j.,
z. v. Adrianus Mekken en Geertruida Put.
Cornelis Jong, oud 70 j., weduwnaar van Pie-
tertje Groen, eerder van Maria Stam.
SINT-PANCRAS (September).
Geboren: Alexander, z. v. Marinus Jaco
bus Snoep en Helena Pieternella van df~ 'dor
pel.
ZUID- EN NOORD-SCHERMER (Sept.)
Geboren: Janny, d. v, J. P. A. Langen-
doen en J. Jonker. Antje, d. v. A. Klinkha
mer en G. Renses. Jacoba, d. v. D. Bart en
G. Wiedijk.
Getrouwd: P. Zee en N. Pilkes»
HARENKARSPEL. (Sept.)
Geboren: Nicolaas Winandus, z. van
Gerrit Dekker en Nantje van Diepen. Jo
hannes Hermanus, z. van Pieter Langedijk en
Dieuwertje Molenaar. Cornelis, z. van Jo
hannes Ruiter en Maria Wijnker. Theodo
rus Cornelis, z. van Johan Stoop en Catha-
rina Kramer. Catharina, d. van Nicolaas
Wester en Catharina Bleeker. Geertruida
Anna, d. van Cornelis Bleeker en Catharina
Petronella Gildemeijer. Berendina Johan
na, d. van Peter Hoeve en Jannetje Groen.
Teunis Hendrikus, z. van Teunis Rijkeboer
en Hendrikje Zwiers.
Ondertrouwd: Johannes Bleeker en
Cornelia Stam. Cornelis Petrus Zonneveld
en Geertruida Pankras. Cornelis Groot en
Gerritje Bregman. Arie Johannes van
Rijswijk en Geertje Hoogland. Nicolaas
Antonius Venneker en Guurtje Tesselaar.
Gerardus de Groot en Geertruida Tijm.
Cornelis Stam en Maria van Straaten
Getrouwd: Johannes Scheennan en
Tekela Johanna Schipper. Theodorus Ja
cobus van den Berg en Catharina Spaans.
Overleden: Franciscus Bernardus
Schoon, oud 68 jaar, echtgenoote van Maar
tje Kraakman. Cornelis Zwagerman, oud
2 jaar. Jan Stoop, oud 80 jaar, weduw
naar van Cornelia van den Berg. Maartje
van der Oord, oud 40 jaar, echtgenoote van
Arie Rens.
Gedenkboek van Horecaf.
Ter gelegenheid van het veertigjarig be
staan van den Nederlandschen Bond van
werkgevers in Hotel-Restaurant-Café en aan
verwante bedrijven Horecaf, is een fraai ge
denkboek uitgegeven. Het is uitgegeven door
den heer Herin. H- J- van de Pol te Delft,
hoofdredacteur van „De Hotelhouder" en
behalve door dezen ook samengsteld door de
heeren C. B. Kunst, Dr Kurt Bloemers. Fr.
Beijerinck en anderen. De samenstellers heb
ben voor de bondsgeschiedenis gebruik ge
maakt van het overzicht, dat reeds bestond
over het eerste tijdperk van twintig jaren
1890—1910; dat nog afkomstig is van den
heer H. Fieks Koening. Het overzicht van het
tweede tiidperk hebben de samenstellers ge
put uit de jaarverslagen. Aan de bondsge
schiedenis zijn toegevoegd een persoonlijke
belichting van de bondontwikkeling benevens
eenige karakterschetsen en persoonlijke ge
sprekken met hoofdpersonen uit den bond
van voorheen en thans. Dr. Kurt Bloemers
gaf een schets van de ontwikkeling der in
ternationale organisatie en Fr. Beijerinck pu
bliceert historische schetsen van het hotel-
bedrijf. De uitgever, de drukker W. Gaad, te
Delft, neeft in dit fraaie uitgevoerde boek
werk al het fotomateriaal opgenomen dat te
vinden en bruikbaar was. Het werk bevat
een schat van gegevens voor de leden van
Horecaf en zal zeker ook door buitenstaan
ders met belangstelling gelezen worden.
Magazine ,flova."
Nova opent ditmaal met een vermakelijke
bijdrage van mevr. E. BelinfanteBelin-
fante, „Dick's Dieet", een aardig verteld ver
haal. Spijten zal het vermoedelijk velen, dat
het zoo spannende „Chineesche Mysterie" in
deze aflevering eindigt.
Van den verderen inhoud noemen we „De
Verloving" door Johan Koning, „De
Wraak", een dramatisch verhaal van Edith
Werkendam, en een artikel over „Stille
Krachten", van de hand van Henri ter Hall.
Het doet goed ook eens een vertaling uit het
Fransch aan te treffen, „De Improvisathor",
door André Geiger.
In het smakelijk verzorgde filmsupplement
treffen we o.m. aan een interview met den
heer Ch. van Biene (directeur van de Ufa in
Nederland) door A. M. Buis, een artikel over
„Het sprekende Journaal" door Max Tak,
nog een interview, met Herman Tholen, door
Amber, en een Berlijnsche filmcorrespon
dentie door Bernard Prins.
Tusschen den tekst, zooals gewoonlijk,
diverse foto's, waaronder mooie opnamen
van onze landgenooten Louise Kooiman en
Charlotte Köhler, en van Mariene Dietrich,
Brigi Horney, Claudette Colbert
In Panorama beschrijft Nina Arkina haar
bezcek aan koning Zogu van Albanië. Dr.
P. F. van Hamel Roos vertelt een en ander
over dieren als keurmeesters en vervalschers.
De tooneelrecensent bespreekt het stuk Am-
phytrion van het Amsterdamsch tooneel en
Willy Liviticus geeft bij fraaie afbeeldingen
een beschrijving van de wintermode. Bij in
teressante teekeningen vertelt de redactie een
en ander over het groteske in het dierenge-
zicht. Dit nummer brengt novellen van Hu-
bert H. Tilman en Marr Murray. Van de
actueele foto's noemen wij die van het door
de hevige regens overstroomde Bombay, die
over de motorrennen te Berlijn, van het ke
gelhuis te Hamburg, van de verkeerstelling
in de hoofdstad, van het proces De Rosa,
van de illuminatie te Rotterdam, van een
nieuw soort racketvliegtuig, van een Ameri-
kaansche stuwdam en van een Japanschen
trein bij Santa Monica.
(Buiten vercntwuo: Uetijkheid van de Re
dactie. De opname in deze rubriek bewijst
ftenszins dat rif •rrtnrtir er mrde instrmt.
ONDERZOEK DER NEDERLANDSCHE
EN FRlESCHE DIALECTEN
De Dialectencommissie der Koninklijke
Akademie van Wetenschappen te Amsterdam,
welke enkele jaren geleden ih ingesteld, heeft
voor kort een Centraal Bureau voor het on
derzoek der Nederlandsche en Friesche Dia
lecten opgericht, en daarmede een aanvang
gemaakt met haar werkzaamheden in eigen
lijken zin: de studie der Nederlandsche en
Friesche dialecten in haar wijdsten omvang.
Terwijl Frankrijk, Duitschland, België,
Zwitserland en Italië reeds langer of korter
geleden de studie der dialecten stelselmatig
ter hand hebben genomen, en in den loop
der jaren reeds een belangrijk en aanmerkelijk
materiaal 'dialectkaarten en -monografieën in
het licht hebben kunnen geven, bleef Neder
land op dit terrein van wetenschap achter, en
werd hier te lande de in zoo menig opzicht
toch zoo belangrijke studie der dialecten aan
het particulier initiatief overgelaten. Ver
dienstelijk werk werd op onderscheidene
wijze geleverdvan stelselmatige bearbeiding
van het terrein kon echter uiteraard, daar een
centraal lichaam ontbrak, geen sprake zijn.
Aangezien de nivelleering van het moderne
leven den woordenschat en de syntactische
eigenaardigheden der verschillende dialecten
meer en meer doet verdwijnen en de grenzen
tusschen dialect en algemeene beschaafde
taal hoe langer hoe vager worden, zoodat
vooral op dit gebied uitstel afstel dreigt te
worden, heeft de Koninklijke Akademie van
Wetenschappen gemeend, een dergelijk cen
traal lichaam voor Nederland in hei leven te
moeten roepen, en te dien einde de boven
genoemde Dialectencommissie ingesteld. Door
subsidie van de regeering, van provinciale
en gemeentelijke besturen, benevens van we
tenschappelijke vereenigingen daartoe in
staat gesteld, heeft deze Commissie thans
een Centraal Bureau gesticht, dan tot taak
heeft: de dialecten van de Nederlandsche en
van de Friesche taal, voor zoo ver deze bin
nen de landsgrenzen worden gesproken, vast
te leggen, zoowel in geschrifte als door mid
del van grammofoonplaten, waardoor ook
het nageslacht zich een zoo volledig moge-
lijken indruk zal kunnen vormen van de taal,
die hun voorouders eenmaal gesproken
hebben.
Het behoeft geen betoog, dat dit werk, op
breeden grondslag ondernomen, tientallen
jaren zal vorderen: het vastleggen van alle
dialecteigenaardigheden op kaarten en het
verwerken der verkregen gegevens in een
groot aantal monografieën is natuurlijk een
zeer omvangrijke en tijdroovende taak. Een
eerste vereischte van welslagen is, dat het
Centraal Bureau zich kan verzekeren van de
medewerking van allen, die daartoe op eeni-
gerlei wijze in staat zijn. Daarom doet het
een beroep op de lezers van dezen oproep, die
in het bezit zijn van geschreven of gedrukte
stukken in dialect, welke zij genegen zijn ter
stond of te eeniger tijd ten geschenke of in
■bruikleen af te staan. Een Centraal Bureau
voor het onderzoek der Nederlandsche en
Friesche Dialecten heeft immers alleen dan
beteekenis, als het een zoo volledig mogelijk
dialectmateriaal bezit, waarmede het degenen,
die zich tot het Bureau wenden, zo: goed
mngrfjüï kas inlichten.
Vervolgens zijn zoowel in de steden als ten
plattelande vele personen, die het een of an
der dialect volkomen beheerschen, en andere
die, zonder zelf een dialect goed te kunnen
spreken, door jarenlange inwoning of belang
stelling niettemin met den woordvoorraad en
verschillende eigenaardigheden van dat dia
lect vertrouwd zijn. Ook op hen doet het
Centraal Bureau een beroep, teneinde beide
categorieën op een of andere wijze aan zich
te verbinden; opgave van namen en adressen
zal op hoogen prijs worden gesteld.
De Dialectencommissie heeft reeds thans
van verscheidene zijden meer of minder be
langrijke toezeggingen ontvangen, en ziet
met het volste vertrouwen de medewerking
van allen tegemoet, die het groote weten
schappelijke, filologische, sociologische en
algemeen-cultureele belang inzien van een
stelselmatige bestudeering der dialecten,
zooals zij die wil ondernemen. Het Centraal
Bureau, gevestigd in het gebouw der Ko
ninklijke Akademie van Wetenschappen (Klo
veniersburgwal 29, Amsterdam, C.) zal elkp
bijdrage of toezegging, hoe gering ook, en
elk aanbod tot medewerking van belangstel
lenden dankbaar aanvaarden. De namen van
de leden der Commissie, waarin ook een ver
tegenwoordiger voor Friesland zal worden
uitgenoodigd zitting te nemen, vindt men
hieronder vermeld.
De Dialectencommissie der Koninklijke
Akademie van Wetenschappen
Prof. Dr. J. H. KERN Voorzitter.
P. J. MEERTENS, Secretaris.
Mei. Dr. L. KAISER, Penningm.esse.
(Postgirorekening No. 167415,
kantoor Amsterdam)
WATERSTANDEN.
Mijnheer de Redacteur,
Aangenaam zal het mij zijn wanneer U
onderstaand schrijven in uw blad zou wil
len opnemen, waarvoor bij voorbaat mijn
dank.
Meermalen heb ik de verslagen van de
vergaderingen van de Kamer van Koophan
del te Alkmaar gevolgd en is mij gebleken,
dat men daar over het beheer en over de wa
terstanden op de Raaksmaatsboezem, wel
eenigszins ontsticht is.
Men doet het daar voorkomen, vooral in
de laatst gehouden vergadering of men door
het bestuur van het Geestmer Ambacht, wat
de waterstanden betreft, steeds wordt tegen
gewerkt. Er wordt zeer willekeurig met die
standen gehandeld, zegt men. Het water is
naar hare meening te laag in de ringsloot.
Dit is echter niet juist; de waterstand wordt
daar, zooveel dit mogelijk is, op een vastge
stelde stand, n.1. 0.60 M. onder N.A.P. ge
houden. Het kan voorkomen dat het water
iets lager is, maar dat is niet altijd te voor
komen en dit om de volgende redenen:
Bij aanhoudende droogte wordt door on
geveer 35000 H.A. land het water betrokken
van de ringsloot. De oppervlakte van de
ringsloot bedraagt op het zomerpeil onge
veer 170 H.A. Wanneer nu b.v. de helft van
bovengenoemde landen hare inlaatduikers
open zet, dan is van de ringsloot spoedig
eenige c.M. water afgetapt. Er liggen voor
dat doel vanaf de ringsloot naar de verschil
lende polders, bannes enz. een schutsluis,
en 36 inlaatduikers, grooter en kleiner; hier
bij zijn niet opgenomen de rinketten van en
kele sluizen, die ook wel voor inlating van
water worden gebezigd.
Maar waarom het water in de ringsloot
dan niet hóoger opgevoerd, zal men vragen
In de eerste plaats is dit niet gewenscht voor
de huurders van de z.g. buitenlagen, die, bij
een hoogeren stand, hun gras of hooi niet
kunnen winnen. Ook voor het snijden van
het reit is het niet bevorderlijk om de stand
te verhoogen. (Er ligt langs de ringsloot
engeveer 160 H.A gras- en rietland). Deze
landen behooren niet aan de Raaksmaat,
doch aan particulieren en coporatiën.
Hieruit blijkt dat er twee belanghebbende
zijn, n.1. de schippers en de huurders aan
de buitenlagen.
Nu is er aan beider belangen tegemoet te
komen en wel door het volgende uit te voe
ren. Tracht aan de Zes Wielensluis verbete
ring te krijgen, want daar zit de belemme
ring, waarop in de vergadering wordt gewe
zen.
Het bevreemd mij. dat niet meer klachten
van de schippers bij het Geestmer-Ambacht
inkomen; slechts één schipper heeft eens ge
klaagd, echter niet over de ringsloot, maar
over de Zes Wielensluis; maar daar is het
Geestmer Ambacht toch niet aansprakelijk
voor?
Ik wil de K. v. K. nog doen opmerken dat
men via Rustenburg met ongeveer 100 tons
vaartuigen naar Langendijk kan komen en
nog verder.
U, Mijnheer de Redacteur, nogmaals mijn
Ank
EEN WATERSCHAP-OPZICHTER
Mijnheer de Redacteur,
Vergun mij een klein plaatsje in uw veel
gelezen blad.
Met aandacht las ik het verslag van den
gemeenteraad 1.1. inzake het restaureeren
van een gevel van een oud huis in de St. An-
nastraat, waarbij aan den Raad wordt voor
gesteld om 1000 beschikbaar te stellen
voor dat doel. Als dat moet beteekenen een
stadsschoon te bewaren, dan zal de vreem
deling, die zin voor schoonheid en kunst
heeft, toch niet gemakkelijk dit plekje van
oud-Alkmaarsche kunst vinden. Ons stadsbe
stuur, dat zoo gesteld is op het bewaren van
oude schoone gevels, is blijkbaar blind voor
de ontsiering van een onzer mooiste Singels,
door in het midden een steiger te plaatsen,
waar vier tot vijf dagen in de week een ton-
nenschuit ligt te laden en lossen. Nu deze
Singel van zijn mooie zware boomen be-
roofd zal worden, om in den geest van de
Nieuwlandersingel te worden herschapen,
zal deze lig- en losplaats van mindere aan
gename stoffen, nog meer in het oog vallen.
Voor degenen, die van schoonheid onzer
stadsgrachten en mooie Singels getuigden,
zal die beweging wekelijks wel een vreem
den indruk maken van Alkmaarsch schoon
heidszin. Zou voor die werkzaamheden van
het stille kanaalvak, of handelskade, of zoo
als winters met dicht water, met tonnenwa-
gens, dat euvel te verhelpen zijn?
Dankend voor de verleende plaatsruimte,
Mijnheer de Redacteur, verblijf ik, hoogach-
teDd' J. BROERS, i
