V
Amerikaansclie notities.
Brieven nit Berlijn.
toen deze zaak besproken en geconstateerd,
dat het optreden van den minister zoowel In
etrijd is met de wet, die alleen spreekt van
„aangevers" zonder meer, zoodat men geens
zins verplicht is, zich tot een notaris te wen
den als in strijd met het boerenbelang, om
dat de zaaawaarnemers veel goeakooper
werken. Men trok daaruit de conclusie, dat
de minister wil, dat de ontvanger zijn cliën
ten zal suggereeren, dat ze alleen bij den no
taris terecht kunnen.
De Holl. Mij. heeft thans besloten, aan het
Kon. Ned. Landbouw Comité te verzoeken,
zich inzake deze klacht tot de regeering te
Venden.
DE LOODS WAS ONBEKWAAM.
De Raad voor de Scheepvaart heeft gister
Uitspraak gedaan in zake het stooten tegen
de deuren van de sluis te IJmuiden door het
motorschip „Kota Pinang".
Uit het optreden van den loods een
fculploods, die, gelijk de directeur van het
[Loodswezen enz. in het derde district ver
klaarde, gewoon als loods dienst doet is
naar 's Raads oordeel gebleken, dat hij voor
zijn taak om onder de gegeven omstandighe
den een schip als de „Kota Pinang" in de
sluis te brengen niet was berekend.
DE INVOER VAN DEEN8CH
VLEESCH.
I De Holl. Mij. v. Landbouw zal aan de ge
meentebesturen van Den Haag, Leiden en
Haarlem verzoeken, een regeling in te voe
den, als te Rotterdam reeds bestaat ten aan
dien van het Deensche vleesch, nl. duidelijke
^herkomstaanduiding.
Om eenig idee te geven van den sterk toe
zenomen invoer van Deenseh rundvleesch,
Wijst het Hbl. er op, dat blijkens de statistiek
gedurende de eerste negen maanden van het
gorig jaar werd ingevoerd 175 ton en in de
elfae periode van het loopende jaar 9500
n. Daarvan kwam 7000 ton uit Denemar-
m en 1900 ton uit Duitschland.
De waarde van den totalen invoer steeg
Km h 144.000 tot 8.470.000.
NIEUWE STATIONS.
Dl nieuwe stationsgebouwen, welke te
.KrommenieAssendelft en te KoogZaan
dijk in aanbouw zijn, zullen naar „Spoor-
ien Tramwegen" meldt op 1 November
i#.s. tn gebruik genomen worden. Onmiddel
lijk daarna zal met het afbreken van de beide
taande hoofdgebouwen worden begon
ia. Eerst nadat deze gebouwen verwijderd
ijn, kan met den aanleg van de nieuwe 11
K. breede middenperrons worden aangevan
jgen en met het maken van de tunnels naar
'die middenperrons, worden voortgegaan
[Voorloopig zal men zich nog met enkele lage
liulpperrons moeten behelpen.
VOORSTEL TOT VERLAGING VAN
SALARIS VAN GEMEENTE
AMBTENAREN.
Voor de gemeente Westdongera-
deel.
Bi} het behandelen der begrooting stelde
een deel der A.-R., C.-H.- en V.-B.-fracties
voor over te gaan tot salarisverlaging voor
de gemeente-ambtenaren, en wel voor sala
rissen t.m. 1800 5 pet., van 1801
'4 2400 10 pet.; van 2401—3500 15 pet.
en boven de 3500 20 pet. Door verschiT
van meening over de toepassing der veria
ging kon echter geen meerderheid voor dit
voorstel, dat burgemeester Oosterhoff fe
bestreed worden verkregen.
DE EERE-RECHTBANK VOOR
JOURNALISTEN.
Samenstelling en doel
Het dagelijksch bestuur van den Neder-
lEmdschen Journalisten Kring deelt het vol
gende mede:
Nu te Berlijn, op het congres van de „Fé-
dération Internationale des Journalistes",
jüvaarbij ook de Nederlandsche Journalisten-
jfcring is aangesloten (vertegenwoordigers
voor Nederland op het congres waren de
tieeren mr. M. C. M. Voorbeijtel, gedelegeer
2e, uit Parijs, en Max Blokzijl, uit Berlijn)
«enige beslissingen zijn genomen met betrek-
Icing tot de Internationale Eere-Rechtbank
yoor Journalisten, kan in aanvulling van het
gepubliceerde het volgende worden bericht.
Het hoofddoel der rechtbank is om, met
jVolkomen behoud van de vrijheid der pers
jwelke principieel op den voorgrond is ge-
fteld) een gezaghebbende uitspraak van
fournalistieken aard, op de basis der beroeps-
fethiek, te verkrijgen in die gevallen, waarin
een geschil is ontstaan door bepaalde publi
caties in de pers, voornamelijk door het pu-
ibliceeren van vertrouwelijk en geheime docu
menten, een geschil dat een gevaar zou kun-
nen zijn voor den vrede of voor de goede ver-
houding tusschen eenige landen.
Een zaak moet, wil ze behandeld worden,
altijd een internationaal karakter dragen;
f eschillen van nationalen aard zijn uitdruk-
elijk uitgesloten en blijven ter competentie
van de nationale organisaties.
De uitvoerige regeling is vastgelegd in een
Wetboek van Eer (Code d'Honneur).
Wat de samenstelling der rechtbank be
treft kan het volgende worden medegedeeld:
De rechtbank zal bestaan uit een presi
dent, twee permanente rechters, twee niet-
permanente rechters en een gelijk aantal
plaatsvervangers. Allen, met uitzondering
van den president, moeten beroeps-journalis
ten zijn. De president wordt aangewezen
fdoor het Comité Exécutief van de F. I. J., op
voordracht van de juridische commissie, hij
moet zoo eenigszins mogelijk een juridische
vorming hebben gehad, en wordt gekozen
uit persoonlijkheden van internationale ver
maardheid. Alle permanente leden worden
voor ieder geval aangewezen door den pre
sident, die daartoe kiest uit een lijst, opge
maakt door het Comité Exécutif, na raadple
ging van de Nationale Journalistenorgani-
saties van de staten, waartoe partijen behoo-
ren.
Toen het zich liet aanzien, dat de instel
ling van dit eere-college een feit zou worden,
heeft het bestuur van den Nederlandschen
'journalisten Kring, door middel van zijn
gedelegeerde mr. Voorbeijtel, den heer mr. B.
C. J. Loder, oud-president van Permanente
Hof van Int. Justitie, candidaat gesteld voor
'het voorzitterschap. Tevoren had de kring
voorzitter zich, ingevolge opdracht van zijn
bsstuur, met mr. Loder ia verbinding gesteld
en had deze zich, na bestudeering van de
stukken, bereid verklaard een candidatuur te
aanvaarden, zij is in de kringen der Fédera-
tion met geestdrift ontvangen en, zooals
reeds geseind werd, het congres heeft onzen
beroemden landgenoot bij acclamatie tot pre
sident gekozen.
Wordt de eere-rechtbank in Den Haag ge
vestigd, dan zal de plechtige installatie ver
moedelijk in het komend voorjaar plaats
hebben. In de kringen der Fédération is men
dan van plan van die installatie nog al werk
te maken. De besturen van den Nederland
schen Journalistenkring en van de Vereeni-
ging „Voor Volkenbond en Vrede' zullen de
voorbereiding op zich nemen en namens ;cn
zijn daarover reeds besprekingen gevoera.
Het kringbestuur is voornemens ook de di-
recteurenvereeniging „De Nederlandsche
Dagbladpers" en de Roomsch-Katholieke
Journalisten Vereeniging uit te noodigen,
aan de voorbereiding door middel
van dat
regelings-Comité mede te werken.
EEN ARRESTANT ONTSNAPT.
Maandag zijn de beide verdachten van ae
inbraak bij den garagehouder op den Cool-
singel, te Rotterdam, waar 1600 werd ga
stolen, en waarvan 800 op de trap van de
woning van een der verdachten werd gevon
den per politie-auto naar het Huis van Be
waring overgebracht. Bij het stappen uit den
auto, hetgeen op straat moet geschieden voor
de deuren van het Huis van Bewaring, wist
een van de arrestanten zich los te rukken en
te ontkomen. De man is tot dusver nog niet
ontdekt.
REGENWATERBAK VERGIFTIGD
De venter B. W. te Siddeburen (Grcui)
kwam gister tot de ontdekking dat men zijn
regenwater met petroleum had bedorven. Hij
stelde de politie hiermee in kennis.
BRAND.
Hooi en stroo verbrand.
Door nog onbekende oorzaak brak gister
nacht brand uit in de opslagplaatsen van
den hooi- en stroohandel der Handelmaat
schappij afd. Loosdorp. In korten tijd stond
het geheel in lichter laaie.
Ongeveer 400.000 pond hooi, benevens een
hoeveelheid stroo en eenig materiaal werden
een prooi der vlammen. De auto- en motor
spuit waren niet in staat de vuurzee te
stuiten. Alles brandde tot den grond toe af.
VERKEERSONGEVALLEN.
Plotseling den weg overgestoken.
Gistermiddag is in de Zwarte Paarden
straat te Rotterdam de 7-jarige S. J. J.
Snaayer uit de Eendrachtstraat, plotseling
den rijweg overgestoken en overreden door
den auto van W. v. H. uit de Adriaan Milder-
straat. Het kind dat met denzelfden auto naar
het ziekenhuis Coolsingel is gebracht, bleek
daar reeds te zijn overleden.
Den chauffeur treft geen schuld.
Motorfiets contra auto.
Gisteravond om ongeveer half negen reed
de 22-jarige T. V. uit Leiden met zijn motor
fiets, waarop de eveneens 22-jarige mej. N
V. uit Koudekerk zat, van de Johan de Witt-
straat te Leiden naar den Rijnsb^rgerweg,
juist op het oogenblik, dat een personenauto,
bestuurd door den 18-jarigen D. v. I. uit
Rijnsburg, uit de richting Oegstgeest kwam
De motorfiets botste tegen den auto. De bei
de rijders sloegen tegen den grond en kregen
vrij ernstige verwondingen. Mej. V. kreeg bo
vendien een ernstige beenbreuk. Zij zijn bei
den naar het academisch ziekenhuis overge
bracht.
Knaapje doodgereden.
Gistermiddag te ongeveer halftwee, toen
van een op den Noorderweg te Oosterbeek
staanden vrachtauto de chauffeur zich in de
cabine begaf, was een acht-jarig jongetje op
de treeplank gaan zitten, zonder dat de
chauffeur daar iets van had bemerkt. Bij het
aanzetten van den motor viel het jongetje
van de treeplank af, met het noodlottig ge
volg, dat het achterwiel van den zwaren auto
het knaaipje over de borst ging. Het knaapje
was onmiddellijk dood.
KORTE BERICHTEN.
Aan de metaalgieterij en emailfabriek
van Diepenbroek en Reigers te Ulft (Geld.)
zijn wegens slapte in het bedrijf 40 arbeiders
ontslagen.
De 3e kamer van de Haagsche recht
bank heeft gisteren de gevangenhouding van
den geschorsten Haagschen advocaat mr. H.
V., die eenigen tijd geleden is gearresteerd
wegens verduistering van gelden ten nadeele
van zijn cliënten, opnieuw met 30 dagen ver
lengd.
De motorrijder N. O., die te Twello
tegen een auto was gereden, is in het zieken
huis te Apeldoorn overleden zonder tot be
wustzijn te zijn gekomen.
De radio in Amerika.
Walter Damroseh, de Deken der Ameri-
kiansche muziekwereld, begint deze week
weer zijn paedagogische concerten over de
radio en heeft aan de pers medegedeeld, dat
hij naar schatting acht millioen schoolkinde
ren op die manier met de klassieke en moder
ne meesterwerken, gespeeld door een der
beste orkesten der wereld, in aanraking zal
brengen. Eiken Vrijdagmorgen van elf tot
twaalf worden in duizenden scholen, die te
genwoordig allemaal van een radio voorzien
zijn, de leerlingen naar het auditorium of
aula gebracht met een aanteekenschrift en pot
lood en krijgen daar les in muzikale ontwik
keling. Damroseh past de methode toe van
een beknopte inlichting, geïllustreerd door
het spelen van motieven en passages op den
vleugel alvorens het orkest te laten klinken.
animo onder de schoolkinderen lager
zoowel als middelbaar onderwijs is ver
deeld, al naar gelang aanleg en tempera
ment; terwijl velen er dol op zijn, vinden an-
ea net een ware bezoeking. Bovendien
wordt het in de eene school zeer serieus op
genomen en in de andere niet; het ligt voor
de hand, dat hoe kleiner en meer afgelegen
de paats of het dorp is, hoe gretiger naai
het orkest uit New-York geluisterd wordt.
De verdienste van Damroseh, die in de af-
geloopen veertig jaar onnoemelijk veel voor
dien groei van het Amerikaansche muziek
leven gedaan heeft, bepaalt zich niet alleen
tot draadloos bereiken van de jeugd, maar
hij heeft ook een serie dergelijke concerten op
vaste avonden, bestemd voor volwassenen.
Damroseh heeft tijdens rijn actieven 40-jan-
gen muzikalen loopbaan hij treedt nu al
leen nog als gastdirigent bij de New-York
FhiTharmonie op zoo goed als alle nieuwe
componisten naar Amerika gebracht, hetzij
persoonlijk of hun werken. Zijn naam is over
de vier windstreken van Amerika bekend als
de voornaamste autoriteit en het is zeker geen
overdrijving, dat in de laatste paar jaren mil-
lioenen geluisterd hebben naar deze paedago
gische concerten, die mogelijk zijn gemaakt
door financieelen steun van de groote Stan
dard Oil Company, kortweg genoemd So-
cony, de maatschappij der Rockefellers. Juist
in verband met de AVRO-moeilijkheden in
ons land is het eigenaardig te vermelden, hoe
de draadlooze uitzendingen van Amerika te
werk gaan, wier aantallen in de honderd
tallen loopen en waarvan er alleen in de stad
New-York al 17 zijn van golflengten vari-
eerend tusschen 526 en 222 M.
Géén raSiocensuur, en toch gaat
het beter dan in Holland.
De Federale Radio Commissie heeft in
hoogste instantie het zeggingsrecht over het
vergunnen of weigeren van uitzending, maar
daarvan wordt alleen gebruik gemaakt bij de
oprichting van een of ander station en niet
betreffende het programma. Dit berust ge
heel in handen van de stationsdirectie, die
zich uitsluitend laat leiden door beweeg
redenen van praktischen of nog liever finan-
cieel-voordeeligen aard. Want de Amerikaan-
sche stations huldigen het zeer begrijpelijke
standpunt, dat niemand gedwongen kan
worden tegen zijn zin naar een programma
te luisteren, omdat een draai aan den knop
een beter en mooier tijdverblijf opwekt. Het
heeft huns inziens dus geen zin om een lee-
lijk of aan het publiek onsympathiek program
de lucht in te zenden en het komt ook prac-
tisch gesproken niet voor. Er heeft zich een
tijd geleden een controversie voorgedaan,
omdat een der New-Yorksche stations een
felle anti-Roomsche campagne begon en de
stad is voor een groot deel Ttaliaansch-Iersch,
dus katholiek. Het heele stadsbestuur, politie
en brandweer incluis, is zoowat in Iersche
handen en van die zijde begon men te protes
teeren tegen deze ophitsing. Het geval wilde
echter, dat er ook een station bestaat, dat
door de Franciscanen wordt bestuurd en al
dus kwam het gezond verstand op tegen on
billijke voorkeur, niettegenstaande de hou
ding van het anti-Roomsche station aller
minst fatsoenlijk werd geacht. Men redeneer
de echter terecht, dat niemand voor zijn ple
zier gaat zitten luisteren naar eindelooze af-
brekerij en gescheld dit bleek volkomen
juist toen het station bij gebrek aan belang
stelling die zich hier altijd uit in stapels
correspondentie van het publiek eindigde
met om te roepen.
Reclame in den omroep.
Maar ook hier moet achter gezeten hebben,
wat bij den heelen Amerikaanschen omroep
de basis is nJ. een massa geld. Alle uitzen
dingen zonder onderscheid geschieden bij
wijze van reclame en hoe grooter de firma
hoe mooier en uitgebreider het program. Om
een paar voorbeelden te noemen. De Scripps
Howard-couranten, een syndicaat, waaronder
de New-York Herald, Tribune en Evening
Telegram behooren, betalen altijd de uitzen
ding der groote bokswedstrijden, zooals
Dempsey—Tunney of Sharkley—Schmeling,
een reclame, die voor dat halve uurtje tien
duizenden dollars kost. Bamberger en Son,
een reusachtig warenhuis in Newark, New-
Jersey, biedt in het winterseizoen de Zon-
dagmiddag-matinées van de Philhannonic
Orchestra aan, dit jaar onder leiding van
Toscanini en Kleiber, die voor Mengelberg
in de plaats kwam. De bekende cigaret Lucky
Strike laat zich eens per week vertegenwoor
digen door niemand minder dan de beroemde
Paul Whiteman „himself"; volgens de be
richten moet de dikke Paul altijd zelf den
dirigeerstaf zwaaien, maar zoolang we nog
geen televisie bezitten, moeten we dit maar
voor kennisgeving aannemen. Fabrikanten
van bekende automobielen, ijskasten, banden
en verdere meer huishoudelijke benoodigd-
heden als havermout, schoenen, mayonaise of
tandcrême, wedijveren met elkaar in het uit
zenden van bijzonder mooie of andere buite
nissige programma's als het ééne voorop
gezette doel: de reclame. Alle Amerikaan-
sche groote firma's, die ook in onze Hol-
landsche kranten adverteeren, zijn onmis
bare steunpilaren van den draadloozen om
roep.
i Amos en Andy.
Een jaar geleden begon Pepsodent twee
negers, Amos en Andy genaamd, voor een
halt uurtje hun komiek-droevige ervaringen te
laten vertellen van den strijd om het dage
lijksch brood, gekruid met de primitieve hu
mor zoo eigen aan het donkere ras. Van
stonde af aan werd het een immens succes en
Pepsodent zag zijn verkoop stijgen met spron
gen. Heel Amerika luisterde toe en begon
eindelijk te vragen wie Amos and Andy wa
ren, wilde hun portretten zien, kortom het
werd een onderwerp van algemeen gesprek.
Iemand, die beweerde hen nooit gehoord te
hebben, werd als lichtelijk abnormaal be
schouwd. Toen speelde Pepsodent zijn troef
uit met de mededeeling, dat het negerpaar
twee blanke lieden waren, publiceerde hun
levensbeschrijving met hun blonde portret
ten en het slot van het liedje was, dat Amos
en Andy allebei op het Witte Huis door Pre
sident Hoover ontvangen werden, die ook
een trouwe volgeling was. Bepaalde uitdruk
kingen van het paar acteurs zijn nu al in de
spreektaal binnengedrongen over het heele
land en hoezeer Pepsodent daarbij gebaat is,
laat zich amper gissen.
Uncle Don, de Amerikaansche
Oome Keesie.
Nog een ander typisch voorbeeld is „Uncle
Don", die oorspronkelijk voor het Bamberger
Warenhuis eiken dag van 6 tot half zeven
een babbel tegen kleine kinderen hield. Uncle
Don wist zoo goed den toon te vatten en
kreeg zulk een kolossale schare van kleine
volgelingen, die aan zijn lippen hingen, dat
zijn salaris dat van menig zakenman over
tel genezen willen van duim-
'agelbijten, weerzin tegen groenten
en^dergeiijke kinderlijke euvels en wanneer
nu uit de luidspreker een felicitatie komt voor
de 6-jarige Shirley Mason op haar geboorte
dag met de mededeeling, dat ze een ca
deautje kan vinden op de piano, maar dat
Shirley niet op weg naar school voor de
winkels moet blijven treuzelen, dan slaat die
waarschuwing dubbel in. Uncle Don heeft
allang Bamberger vaarwel gezegd en weet nu
heel handig tusschen zijn praatje een soort
gist in chocolade-tabletvorm, een soort ge
zondheidsschoen en nog een paar dingen aan
te bevelen, door wie tesamen een vorstelijk
salaris betaald wordt en de slimme zakenlui
weten heel goed, dat eiken dag bij kinderen
er iets inhameren op den duur een machtig
succes moet hebben.
De prijs van een uurtje „lucht".
Practisch Amerika.
Dit alles heeft er toe geleid, dat de stations
meer aanvragen krijgen om uitzendtijd te
mogen huren soms maar voor vijf of tien
minuten desnoods dan zij beschikbaar
1~-iiien stellen, ofschoon sommige grooten
1 van 's morgens 6.45 tot 's nachts 1 uur on
afgebroken bezig zijn. En vanzelfsprekend is
de prijs van een half of een heel uur „lucht"
niet weinig; voeg daar nog bij, dat de uit
zending pas dan een groot succes heeft, wan
neer die over een serie stations, bijvoorbeeld
30, 40 of, zooals de National Broadcasting
Company het wel tot 70 station gebracht
heeft, waardoor heel Noord-Amerika met
Canada naar hetzelfde kan luisteren en voeg
daar ten slotte de onkosten bij van een sym-
phonie-orkest, een Paul Whiteman of een Al
Jolson, wier minuten in dit korte leven alle
maal goud waard schijnen te zijn en ge kunt
u voorstellen, dat alleen maatschappijen als
General Motors of Good Year e.d., een pro
gram kunnen aanbieden, waaraan wereldbe
roemde artisten meedoen. En de kleinere sta
tions zoowel als de adverteerders, doen al
hun best zoo goed mogelijk voor den dag te
komen en daarmee is meteen het heele vraag
stuk van al- of niet-toelaatbaarheid vervallen,
altijd in aanmerking nemend, dat men in dit
opzicht inderdaad breed en practisch-
Amerikaansch denkt. Om die reden is het
drijven van religieuzen om den aether op
Zondag zuiver te houden van saxophoon en
drum op niets uitgeloopen een paar jaar ge
leden, maar de verschillende stations namen
maatregelen het dien dag met Jazz niet te
overdrijven en daarmee was de vrede voor
goed geteekend. Wat alleen onder geen
voorwaarde toegestaan wordt is communis
tische propaganda.
De ramp van de R 101.
Zelden heeft in Berlijn een bericht een zoo
diepen indruk gemaakt als onlangs de
Jobstijding, dat de „R 101" in Noord-Frank
rijk in brand geraakt was en vijftig dappere
luchtvaarders in de vlammen omgekomen
waren. Ik zat juist aan mijn radio-toestel en
hoopte in zorgelooze stemming te mogen
luisteren naar de danswijsjes van Berlijn en
Boedapest. Weenen en Hilversum, Londen en
Leningrad, toen onverwachts de aangekon
digde vroolijke melodieën verstomden en het
sombere bericht de ronde rondom de aarde
deed.
Op zichzelf al een schokkend feit! Een
stille triomf van de techniek, die in stamt is in
één seconde alle werelddeelen eenzelfde mede
deeling te doen geworden; die in alle hoeken
der aarde op hetzelfde oogenblik de menschen
luidruchtig-verheugd of stil van smart en
teleurstelling vermag te maken. Dien Zon
dag intusschen het was al weer uren na
de catastrofe heeft stellig niemand ge
dacht aan het wonder van de radio en eerder
een zucht geslaakt over de slachtoffers, welke
diezelfde techniek nog bijna dagelijks ter wille
van een nimmer stilstaande zucht naar snel
heid en verkeersmogelijkheden meent te mo
gen opeischen. In Duitschland in het bijzon
der, dat met zijn Zeppelins van de laatste
jaren de menschen bijna reeds van het onge.
vaarlijke van verkeer per luchtschip over
tuigd had, maakte de ramp van de „R 101"
een indruk, die zich den volgenden dag in de
kranten en in alle gespreken weerspiegelde.
Er waren ook hier tallooze menschen, die
hun „Graf Zeppelin'' vele malen geestdriftig
toegejuicht hadden en die zich nu toch de
vraag stelden, of de menschheid goed er aan
doet, in dit stadium reeds tientallen mil-
lioenen voor zulke luchtmonsters uit te geven
en er de levens van vele vooraanstaande man
nen en vrouwen aan te wagen.
De moderne mensch vergeet snel.
Maar die angst schijnt thans, eenige
weken na het ongeluk, alweer vergeten te
zijn. Zelfs de in den laatsten tijd opvallend
talrijke doodelijke ongevallen met bestuur
ders en passagiers van vliegtuigen schijnen
niet in staat te zijn, der moderne menschheid
meer dan oogenblikkelijken schrik aan te
jagen. Men is over de periode der voorzich
tigheid blijkbaar in breede kringen reeds
heen en gelooft de verzekeringen der lucht
vaartspecialisten, dat vliegtuig en lucht
schip volgens statistische gegevens meer vei
ligheid bieden dan trein en automobiel.
Tragische ongevallen kunnen eenige da.
gen, zelfs weken de geestdrift afkoelen ai
te spoedig gelooft de moderne mensch weer
in dat luchtverkeer en beschouwt het dage
lijksch gebrom van motoren hoog boven hui
zen en steden en landen als een verschijnsel
dat even weinig aandacht verdient als het
vooibijsnorren van reis-auto's en het dreunen
van D-treinen met 90 tot 100 K.M. snelheid
in het holste van den nacht.
Duitschland, dat in d?* SSechniek
een zoo opvallende plaats inneemt da tde
eerste proeven met raketten-auto/ en rakri-
ten-vliegtuigen gebracht heeft, schijnt mi
nieuwe staP voorwaarts gedaan k
hebben door een Droeftnrhi
motoren en propellers, die we and<>r
vliegtuigen plegen toe te passen Am®. v°»r
wel als motorbooten heeft men va„
propellers voorzien en het resultaL *ulk
steeds, dat men inderdaad zeer hei/ u'as
snelheden bereiken kon, zonder dat rlW
gezegd kon worden, dat de luchtschip
zulk een voortbeweging als bijzonder
beschouwd moest worden. Jrescii.u
De „Gesellschaft für Verketirstêchnik'-
zich ten doel stelt, voor het vervoer va
sagiers en post proeven te nemen met h-Pas"
der snelle verkeersmiddelen, heeft n"
schen hard gewerkt aan den 0rPS
trein"; zij was gisteren in staat met
succes te demonstreeren met een eigens
gen spoorwagen, die er ui-ziet ai* aartu-
van een zilverkleurig schip, dat meTru
naar boven op wielen geplaatst en aa
achterzijde van een vliegtuig-propeller
zien is. De wagen heeft de bekende soZl'
liniën", die ook reeds bij auto's en snelle'
torbooten, bij kleine bestuurbare ballon«Bl°'
andere verkeersmidedlen toegepast is om a*
weerstand van ce lucht tot een minimum
beperken'. En wordt voortgestuwd door
motor van 500 P.K., die per 100 K M m
Liter benzine verbruikt en aan de wagemi,
snelheid van 150 K.M. per uur kan eP
\Y/of \r/\1nrpnc cnnnrwporHp«lriir»Hi«-Ö- oCVeU.
TT'.* %vw'. n Proeftocht met een nrnoel
Fr tz von fhvl c' waaroP
SS T 215!1 raketien-proeven gedaan
heeft, plaats had en blijkbaar met volS
succes. Ik wil hier slechts sameïvattend ^r
tellen, dat de voorbereidingen sic
lijk in het geheim plaats gehad haring00"
dat slechts weinige^langftelkndèn e"
Het beginsel ïïïiStïï4 mee te ^akea-
<b WeC r!ralueUW g?Tmd wor"
treft. Uncle Don kranst bri#* van oude»,van yoprtetuwrag dew ?Sel
Wat volgens spoorwegdeskundigen de s™
heidsgrens is om zulke treinen nog in het T'
bruikelijk stelsel van treinverkeer zonder «tn!
ringen te kunnen invoegen.
Een mijner Duitsche collega's, die de ww
tocht meegemaakt heeft, weet er van te ve
tellen, dat de nieuwe trein, waarin 40 pa«„
giers kunnen plaats nemen ,zoo zacht voorf
glijdt, dat noch de meerijdenden, noch dl'
genen, die zich langs den rails opstellen den
indruk krijgen, dat hier een snelheid bêreiU
wordt, welke bijna het dubbele bedraagt van
die, waarmede onze D-treinen dagelijks ram
melend en daverend over de ijzeren staven
plegen voort te snellen.
Een potvisch op wielen
In de vroege ochtenduren Van heden had
zich het kleine gezelschap opgesteld op hei
station Burgwedel, dat aan de Hjn Hana
over—Celle gelegen is, een traject van 18
K.M. zonder bochten, dat deel uit moet ma
ken van een snellere verbinding, die echter
om financieele redenen nog niet tot stand ee
komen is. De Rijksspcorwegmaatschappij fe,
schikt daardoor over een doodloopende lijn,
die reeds voor allerlei proeven haar nut b>
wezen heeft. Ook ditmaal was het lijntje het
aangewezen traject om den „propeller-trein"
in beweging te zetten. En nu zagen de tos-
schouwers plotseling een wonderlijk wit gè-
vaarte op zich toesnorren, dat met 150 KM.
snelheid voorbijsnorde en den indruk maakte,'
nauwelijks aan wrijvisg onderworpen te zijn!
Even later mocht men zelf plaats nemen'en
toen kon men waarnemen, dat de wagon iets
van een potvisch heeft, met dikken ronden
kop en spits uitloopende staart, waaraan de
groote schroef bevestigd is. De betuurder zit
in het kopgedeelte op een verhoogden zetei
met allerlei hefboomen voor zich en pedalen
als bij een auto. Men neemt plaats op lichte
metalen stoelen. De bestuurder zet den moto;
aan en als die op hoogste toeren is worden
langzaam de remmen losgedraaid, met bet
gevolg dat na een halve minuut 50, na eer,
minuut 90, na 1 K minuut 120 en na 2 minu
ten reeds 150 K.M. snelheid bereikt is me-
een geleidelijken overgang, die door a//e
deelnemers bewonderenswaardig genomd
wordt.
De trein der toekomst.
Men vraagt zich nu al af of hier de
komst van het spoorwegverkeer gelegen is;
en allerlei problemen doen zich voor! Moet
men nog voortgaan met het electrificeerea
der spoorwegen? Heeft de propeller-trein,is
geen extra-kosten voor de rails en voor ós
uiterst-kostbare aanbrenging van geleidings
draden eischt, niet veel meer toekomst? tn
zal de reiziger niet veel meer neiging ver-
toonen, per propeller-trein 150 dan per elec-
trisclie of door stoom gedreven trein 75 tol
100 K.M. per uur af te leggen?
Terwijl spoorweg- en luchtverkeer hw
uiterste best deen om ons steeds sneller nasi
ons doel te brengen, heeft de hoofdcommi»'
saris van politie te Berlijn terecht ingezien
dat aan het waanzinnige racen der autoset
motorrijwielen in het drukste gewoel vSn ft
straten dezer wereldstad waardoor vnj*e
dagelijks ongelukken met doodelijken afloof
te betreuren zijn, paal en perk gesteld je
hoort te worden en hij heeft voor de
bouwde kom" de maximumsnelheid op
K.M. vastgesteld. Dat is voor de ovorvoi-j
straten van de City, de arbeiderswijken
het „Westen" nog altijd een snelheid,
den leek zeer behoorlijk zal voorkomen,
echter door de sterke remmen, waarover
auto thans beschikt, geen direct gevaar
beteekent behalve natuurlijk, wanneer de s
ten vochtig zijn en het gladde asphalt
hier langzaam maar zeker rauw gennw»
wordt tot een ijsvlakte geworden is-
De discipline op den weg
dwenen.
De praktijk heeft intusschen reeds g'd
dat vele autobestuurders en vooral deJ
blagen, die met hun brommende, knau
en knetterende motorfietsen de moderne
tot een hel weten te maken, zich aan.ore3
nieuwe voorschriften bitter weinig te
plegen. Overmatige snelheid en on J
lawaai van motoren, knalpotten en c
maken het leven in Berlijn en anderi over-
sche steden nog altijd ongenietbaar, v
groote meerderheid der automobilist
schouwrt zich nog steeds als meester
den openbaren weg en van de zoo
roemde Duitche discipline is ^eëta
een bitter beetje meer overgebleven.
Het is al teekenend genoeg, dat ee
boulevardbladen, het „8 Uhr Abend
onlangs op het denkbeeld gekomen t».
extra-plaquette uit te loven voor wat urrad
„Ritter vom Steuer", ridder van bet s fla-
noemt, en die het ten geschenke geettt
men en de motiveering worden elK jj
oubliek gemaakt)) aan dames en
beroepschauffeurs, die blijk gegeven
elkaar en den voetganger met bijzon
leefdheid te behandelen. -toet
Dat herinnert aan eenige jaren ht\el
men in Berlijn in openbare verkti;1®)up£joek'(
bordjes kon aantreffen met de
maar voor de bevolking allesbehalve
aanmaning: „Nimmt Rücksicht aut
beschadigte" (geeft invaliedeti ee» 0
plaats!), een wenk, die nog heden n
overbodig isl RQ1.AD&
