DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. UIT DEN ALKMAARSCHEN RAAD. Ao. 264 ZATERDAG 8 YOVEMBEK 1930 132e Jaargang. De Sociaal-Democraten hebben drie jaar lang voor een wethouderszetel gevochten. Maar op den thans vrijgekomen zetel zagen zij het liefst een Katholieken democraat zitten. Dagelijksch overzicht. Buitenland COMMUNISTISCHE ACTIE IN BULGARIJE. GEEN REVOLUTIE IN URUGUAY. De leider der beweging zegt het zeli. Weinig- merken evenaren. p^LS' ADVOCAAT DE GEHEIME LEGERORDER VAN GRONER. De inhoud. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, bebalvs Zou- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, franco door bet geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE AD VERTE NTIEN Per regel 0.25, bij groots contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N V. Boek- en Handelsdrukkerij v/h. HERMs. COSTER <4 ZOON, Voordam C 9, post- .giro 37060. Telef. 3, redactie 33. Directeur: C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Dit nummer bestaat uit drie bladen. Het gaat in de politiek als bij het schaak spel, het is de groote kunst eikaars sterkste stukken zoo spoedig mogelijk van het speel veld te laten verdwijnen. Elke fractie-leider houdt zijn stukken zoo veilig mogelijk bij elkaar en hij verbergt zijn voldoening niet als de tegenstander zijn sterkste officieren van het bord moet nemen en door zwakkere figuren moet vervangen. Zoo nu en dan zet die tegenstander eens een valletje open en dan wordt schijnbaar zonder eenig opzet een kostbaar offerstuk naar voren geschoven, in de hoop, dat de aanvallende partij uitsluitend aan achteloos heid zal denken en dat stuk zal nemen. Doet hij dat werkelijk, dan volgt verras send snel een combinatie van handige zetten en de onnadenkende aanvaller bemerkt te laat dat hij de dupe van zijn te groote be geerte is geworden. Zoo gaat het in het schaakspel en zoo gaat net in de politiek. De Katholieke raadsfractie heeft in het af- geloopen jaar haar sterkste stukken van het bord zien verdwijnen en wat er voor in de plaats kwam is ongetwijfeld van mindere speelwaarde. De linkerzijde van den Raad en voor namelijk de Sociaal-Democraten heeft dat allesbehalve betreurd en de leider der roode fractie is in politiek opzicht een hoofdklasse speler, die geen gelegenheid ongebruikt laat, zijn partij een winstkansje te bezorgen. Negen maanden voor de nieuwe verkie zingen zullen plaats vinden is het spel in een interessant stadium gekomen. Er is plotse ling een wethouderszetel beschikbaar en het was nu maar de groote vraag welke der di verse fracties daarvoor een candidaat be schikbaar zou stellen. Het is met dien wethouderszetel als met het offerstuk, dat een beetje al te uitnoodi- gend naar voren wordt geschoven. Drie jaar lang hebben de Sociaal-Demo craten hemel en aarde bewogen omdat zij als een der sterkste raadsfracties geen ver tegenwoordiger in het College konden krij gen. En ziet, terwijl het elftal aan de over zijde bedenkelijk verzwakt is en het cement dat deze heterogene politieke bestanddeelen tesamen houdt steeds meer is afgebrokkeld, en het dus volkomen natuurlijk zou zijn als de leider der Sociaal-Democraten sterker dan ooit het recht van zijn fractie op een der drie wethouderszetels zou laten gelden, blijkt het verlangen naar dien zetel plotse ling uit de roode fractie te zijn verdwenen. Men vindt het daar nu vanzelfsprekend, dat het elftal ook weer dien derden zetel voor zich opeischt en zelfs als de heer Vo gelaar verklaart dat de Katholieken daarop recht hebben omdat zij over zes raadszetels kunnen beschikken wordt er aan de overzijde geen moment aan herinnerd, dat de Sociaal- Democraten, wat de getalsterkte betreft, in precies dezelfde conditie verkeeren. Politiek is natuurlijk een hoogst ernstige 2aak en wie zich op dit terrein waagt en tot raadslid benoemd wordt, heeft, naar hij zelf zal verklaren, geen ander doel dan het belang der gemeenschap te dienen. Maar een mensch is maar een rnensch en wie raadslid wordt weet maar al te goed, dat hij een bijzondere positie zal innemen. Het finantieel voordeel is niet van groote beteekenis, maar wie raadslid wordt steekt boven anderen uit, zijn naam wordt bekend en genoemd, zijn woorden worden gedrukt en verspreid en hij krijgt een zeker cachet, dat hij tot dusver gemist heeft. Wie daarvoor gevoelig is en wie is dat niet? zal ook wel een stapje verder wil len gaan. Wie wethouder wordt steekt weer boven de raadsleden uit en in financieel opzicht is het wethoudersschap, waaraan salaris en pensioen zijn verbonden, niet meer te ver smaden. Wie wethouder wordt is een gewichtig man in onze stedelijke samenleving. -Hij be heert een afdeeling van het' gemeentelijk huishouden, hij is het orakel van Delphi voor allen die rekening met hem hebben te hou den en hij wordt opperbevelhebber over een legertje ambtenaren, die in hem hun obersten Kriegsherr hebben te erkennen. En nu staat daar zoo'n verleidelijke we'" bouderszetel wijd open en er is onder de de, mocraten niemand, die ook maar den min sten lust heeft er od olaats te nemen- Welk een prachtige gelegenheid voor de Sociaal-Democraten om nogmaals te verkon digen, dat men hen bij de wethoudersverkie zingen gepasseerd heeft en den heer Wester hof destijds op unfaire wijze uit het College gezet heeft. Welk een gunstig moment om nog eens weer te verklaren, dat het elftal al over twee van de drie zetels beschikt en dat het dus niet meer dan billijk is, dat den Sociaal-De mocraten eindelijk eens gegeven wordt wat hun te lang is onthouden. Dat bekende geluid schijnt plotseling ver stomd. Men begeert dezen zetel niet meer. Daartegenover staat de Katholieke fractie. Drie democraten telt zij thans en van twee andere Katholieke raadsleden durven zelfs de Sociaal-Democraten beweren, dat zij sa men voor een halven democraat gelden. Het is moeilijk met democratische breuken te werken, maar vast staat, dat op het oogen- blik de meerderheid dier fractie democra tische neigingen heeft zoodat het volkomen logisch zou zijn als een dezer arbeidersver tegenwoordigers voor den vacanten zetel was aangewezen. Maar de katholieke democraten begeeren den zetel blijkbaar evenmin als hun colle ga's aan de overzijde en zij zetten er den eenigen geloofsgenoot op, die door alle par tijen als een oer-conservatief is gekenschetst. Wie op het politieke schaakspel geen kijk heeft zou verwachten, dat de Sociaal-De mocraten zich daarover van harte zouden verheugen. Geen linksche democraat in het gestoelte der eere, dan ook geen rechtsche. Wat kun nen zij liever wenschen dan daar den heer Klaver te zien zetelen en bij de eerstvolgen de verkiezing te kunnen verkondigen, dat het heele College hopeloos uit den tijd is en niet bij machte om ook maar iets goeds voor de arbeiders tot stand te kunnen brengen. Maar ziet, zij zouden niets liever willen dan den heer Klaver voor een onvervalschten Katholieken democraat ruilen en dat aljes is het beste bewijs, dat zoowel de linksche als de rechtsche democraten maar al te goed begrepen hebben, dat een arbeiders-vertegen woordiger op dit oogenblik in het College geen enkel politiek voordeel zal kunnen be halen. Het is negen maanden voor de algemeene verkiezingen en de fractie, die thans een de mocraat in het gestoelte der eere zet, zal in de dagen der groote propaganda te hooren krijgen, dat zij 'elk regeertalent mist en dat zelfs een democratisch wethouder niets voor de arbeiders heeft kunnen bereiken. Veel taktischer is het, vooral voor de Sociaal-Democraten, ook deze negen maan- dij nog maar in de oppositie te blijven, de rol van verdrukte partij te spelen en het volgend jaar te becijferen hoeveel men gemist heeft, doordat een reactionnaire meerderheid de fractie van elk regeeringsaandeel heeft bui tengesloten. Het politieke spel wees duidelijk aan, dat Klaver ditmaal troef was en het eenige ge vaar, dat de Katholieke candidaten thans be dreigt is, dat de conservatieve agrariër het wethoudersschap niet als een tijdelijk maar als een blijvend eerebaantje, zal beschouwen en ook na de verkiezingen niet meer uit den veiligen zetel tot opstaan zal zijn te bewegen. Hij troont er reeds als een landelijk deco ratieve figuur, die er zich blijkbaar volkomen op zijn plaats voelt en die met een glimlachje van voldoening van achter de tafel der hoog ste edelachtbaarheid neerziet op de woelige politieke groepen, die hem naar boven ge bracht en naar voren geschoven hebben. jfc Natuurlijk heeft de heer Klaver door het innemen van 's heeren Leesbergs zetel niet tegelijkertijd diens veeljarige ondervinding en juridische kennis overgenomen. Hij zal in velerlei opzcht nog heel wat wethouderlijke lessen moeten nemen en hij voelde zich blijk baar. nog allerminst gerechtigd den heer Westerhof op diens vragen over de nieuwe tribune van het Sportpark te antwoorden. Volgens den voorman der Sociaal-Demo craten is deze tribune een verraderlijk bouw werk, dat zoovele gebreken heeft, dat de on- voorzichtigen, die er op plaats nemen het risico loopen op te jeugdigen leeftijd om het leven te komen. Het dak kan ieder oogenblik wegwaaien en wanneer dg achterzijde der tribune niet, dicht gemaakt wordt, loopen de bezoekers hetzelfde risico als het dak. Spanten buigen door. pla ten laten los, enz. en wie het klachtenlijstje van den heer Westerhof hoort voorlezen, zal zich voortaan nooit meer op deze tribune dur ven wagen. De heer Westerhof had er, ondanks alle lijfsgevaar, in het belang der gemeente ver schillende middagen proefgezeten. Hij was nat en koud en met rugpijn thuisgekomen en hij oordeelde, dat men voor 60.000 toch zeker wat anders had mogen verwachten. Het café onder de tribune was te laag ge bleken om er een vergunning volgens de drankwet te kunnen krijgen en men had hei plafond daarvan moeten verhoogen om het den kastelein mogelijk te maken zijn geest rijke dranken te distribueeren. Wethouders Ringers gaf dat toe, maar hij vergeleek den architect der tribune bij de goe de breister, die wel eens een steek laat vallen. Die steek was weer opgenomen, het breiwerk was prima in orde en zelfs de meest nuchtere cafébezoeker zou nooit op de gedachte komen, dat de vloer eens te hoog of de zolder te laag geweest was. Wat de andere klachten betreft, daarnaar zou een onderzoek ingesteld worden. Regen en wind zijn onberekenbare factore, maar ook het College zal eens een paar middagen proefzitten. Balken en spanten zullen nagekeken wor den, want niemand wil er verantwoordelijk voor zijn als op een stormachtigen Zondag middag elfhonderd stadgenooten door het dichtklappen van de groote overkapping voor de laatste maal van de prestaties der Alcma- rianen hebben genoten. Heeft U vroeg de heer Bakker aan den burgemeester een schrijven van het Depar tement van Defensie ontvangen, waarin wordt medegedeeld, dat de gemeente bij even- tueele bom- of gasaanvallen zelf voor de vei ligheid harer inwoners zal hebben te zorgen? Zoo ja, ligt het dan in de bedoeling van B. en W. om op de Paardenmarkt, het Waag- plein en het Sportpark en onder de diverse steenen bruggen bomvrije gewelven voor 29000 inwoners te laten maken en zal er ge zorgd worden voor een practischen en wat de hoogte betreft aan de drankwet voldoenden raadskelder, waarin het edelachtbaar gezel schap zich zal kunnen terugtrekken als vijan delijke vliegers tijdens een raadszitting eens boven ons stadhuis mochten verschijnen? Hij vroeg het niet in dezelfde woorden, maar het kwam wel op hetzelfde neer, maar helaas werd zijn begrijpelijke belangstelling niet bevredigd, daar de burgemeester ver klaarde, dat hij wel met het Departement in correspondentie is, maar geen vrijheid kon vinden den Raad van een en ander in kennis te stellen. Dus wachten wij maar rustig af wat over de béscherming van onze kostbare levens zonder en over ons bedisseld zal worden in het vertrouwen, dat de burgemeester in de ure des gevaars wel de bom- en gasvrije plekje zal weten te vinden om zijn gemeentenaren de verschrikkingen van den moderen krijg te kunnen besparen. Unaniem bleek de Raad van meening, dat enkele lessen in elementaire handelskennis aan de U.L.O.-school niet tot ondermijning van de fundamenten onzer Handelsscholen zal leiden, waarvoor de vereeniging van leeraren zich noodeloos bezorgd had ge maakt. Het is inderdaad verkeerd de Handels school als een kasplantje te beschouwen, dat bij het kleinste windzuchtje het leven dieigt te laten. De bescherming van deze school mag nooit zoover gaan, dat daardoor bij elke andere onderwijsinrichting zelfs de elementairste handelskennis uit het leerplan geschrapt zou moeten worden. Waar de bijzondere U.L.O.-scholen dit on derwijs wel geven, mag de openbare niet kunstmatig klein gehouden worden en wij zijn er met den Raad van overtuigd, dat de Handelsscholen van dit U.L.-onderwijs in de toekomst meer voordeel dan schade zullen ondervinden. Dank zij de afwijzende houding van de directie der tramlijn Alkmaar—Purmerend, die geen enkel risico wenscht te dragen, denkt de Raad er niet over om 30.000 per jaar in een onderneming zonder financieele toekomst te steken. Het tractordrama ligt nog te versch in het geheugen en men weet in Alkmaar maar al te goed, dat een tram zonder passagiers een kostbare liefhebberij is. Zelfs een autobus met passagiers schijnt het niet zonder subsidie te kunnen stellen, maar of de gemeente zich voor ons stadsver keer een financieel offer wil getroosten, zal eerst in de volgende raadszitting geconsta teerd kunnen worden. Nu werd dat punt wegens tijdsgebrek van de agenda gevoerd en kwam men evenmin tot een conclusie over het loon, dat in werkverschaffing zal worden gegeven, zoodat dit punt in een Donderdag expresselijk daarvoor te houden zitting op nieuw aac de orde gesteld zal worden. Het was kwart voor zes toen het edelacht baar gezelschap naar huis werd gezonden en wij deelen in alle opzichten de meening van den heer Westerhof dat de raadspro- gramma's overladen zijn en bij menig be langrijk vraagstuk de tijd ontbreekt om er behoorlijk aandacht aan te kunnen schen ken. In bijna vier maanden tijds zijn er slechts twee raadsvergaderingen gehouden en hoe wel wij ons volkomen kunnen begrijpen, dat het elftal ook op den stenograaf en het pre sentiegeld wil bezuinigen, men vergete toch niet, dat een raadslid niet uitsluitend een decoratieve figuur is, maar dat zijn kie zers er prijs op stellen van tijd tot tijd ook eens te controleeren of hij in de politieke arena nog voldoende gevechtswaarde bezit om bij een volgende verkiezing weer als hun afgezant naar het stadhuis te worden ge zonden. FRANKRIJK WIL DEN VREDE. Maar houdt het geweer bij den voet. De Fransche Kamer over de buiten- landsche politiek. In de Fransche Kamer, de op het oogen blik bijeen is, hebben verschillende leden hunne meening gegeven over den vredeswil in het land. Gister heeft de rechtsche, blinde afgevaar digde Soapini gesproken over de tot in den treure verkondigde these: arbitrage, veilig heid en ontwapening en er op gewezen, dat 't vraagstuk der landsverdediging op het eerste plan behoort te staan. Het is naar zijn mee ning noodzakelijk, zoo niet den 3-jarigen, dan toch zeker den Wi-jarigen of 2-jarigen diensttijd weer in te voeren. De afgevaardigde Pezet van de damocrati- sche partij ontvouwde vervolgens een voor stel over de mogelijkheid van gebruikmaking van art. 19 van 't Volkenbondspact en de op vattingen van de Fransche regeering inzake de Fransch-Duitsche samenwerking. Een Duitsch voorstel betreffende aanwending van dit artikel zou in den Volkenbond nimmer een meerderheid vinden. Men heeft te veel vertrouwen in den Duitschen rijkskanselier Brüning om aan te nemen, dat nij zich zai laten leiden door een op niets uitloopende avonturierspolitiek. Art. 19 spreekt van ver dragen, die onuitvoerbaar zijn geworden. In tegendeel, iedere eisch inzake revisie der ver dragen is voor Frankrijk onaannemelijk. Een ander lid, de radicale afgevaardigde Nogaro, heeft betoogd, dat een internationale strijdmacht in dienst van den Volkenbond noodig is. Alleen op die voorwaarde zou hij meegaan met een nationale vermindering der bewapening. De bekende Franklin Bouillon sprak ook al van zoo iets als: vrede is best, maar wij houden ons gereed. Hij wilde niet, dat de Fransche vredespolitiek tot een teleurstelling zou leiden. Wat heeft men na de ontruiming van het Rijnland te zien gekregen? De Duit- sche verkiezingen hebben de ovenvinning der gewelddadige elementen gebracht. Duitsch- land wil herziening der verdragen en den strijd tegen „de leugen van Duitschlands schuld aan den oorlog". Duitschland is logisch: als het geen schuld aan den oorlog draagt, is er geen reden om schadeloosstel- lig van dat land te eischen. Na verdere scherpe uitlatingen, welke ten deele in luide demonstraties verloren gingen, verklaarde Franklin-Bouillon, dat Frankrijk ter kennis dient te- brengen dat het nooit, direct noch indirect, een wijziging van de door het verdrag van Versailles vastgestelde grenzen zal toelaten. De grens van Polen is de grens van Frankrijk, en Frankrijk moet verklaren dat degene, die aan deze grens raakt, aan Frankrijk raakt. Deze politiek is de eenig mogelijke voor Frankrijk en de beste waarborg voor den vrede. Franklin Bouillon's rede werd herhaalde lijk door den bijval der regeeringspartijen on derbroken. Uit al deze redevoeringen blijkt wel, dat men in Frankrijk slechts met uitersten schroom den weg der ontwapening durft op gaan. De Fransch-Italiaansche kwestie speelt hierin ook nog wel een rol. Het B.T.A. meldt uit Sofia, dat de politie in lichtingen heeft gekregen over plannen van bolsjewistische agenten om op bevel van Mos kou in het geheele land betoogingen op touw te zetten. Bij verschillende leiders te Sofia werd huiszoeking gedaan, waarbij talrijke opruiende geschriften enz. in beslag werden genomen. Voor gisteren waren alle vergaderingen van welken aard ook verboden. Een telegram uit Montevideo meldde gisteren dat den lOden November in Uruguay een revo lutie zou uitbreken en dat daarvoor reeds toe bereidselen aan de grens werden getroffen. Een telegram uit Buenos Aires bevestigt het be richt. Men zou dus geen reden behoeven te hebben om aan het bericht te twijfelen, te min der daar revolutie in Zuid-Amerika in dezen tijd van het jaar epidemisch is Uw*;;-- zoo ongeveer de eenige Z.-Amerikaansche staat is, die nog niet was aangestoken. Doch er is tegenspraak. Niet van de Uruguaysche regee- ri-J, doch men zou het niet vermoeden van den leider der revolutionnaire beweging zelf, den heer Ferraria. En die kan het toch het beste weten. Maar het blijft toch wonder lijk: geen revolutie op komst, doch wèl een re volutionnaire beweging! Zeker voor de aardig heid. GEEN IS BETER DAN: vanaf f 1.85 per fl. Tel. 207. ALKMAAR. KOORSTRAAT 49-51. „Voss. Ztg." en „Berl. Tagebl." publiceeren de kort na de uitspraak in het rijksweerproces te Leipzig door den rijksweerminister Gröner uit gevaardigde geheime legerorder aan het adres van het officierscorps, waarin Gröner zijn stand punt uiteenzet ten opzichte van de quaesties, die bij het proces tegen de officieren te Ulm op den voorgrond waren gekomen. Gröner zegt daarin o.a. het volgende: De rijksweer is nationaal en moet dat volgens haar karakter in hooge mate zijn. Het is echter een weergaloos bewijs van aan matiging en van een betreurenswaardig gebrek aan ontzag, wanneer jonge officieren hun hoogsten superieur, dus ook rijkspresident v. Hindenburg, gebrek aan nationaal gevoel ver wijten en zich aanmatigen alleen te weten, wat nationaal is. Het is een groote brutaliteit en een verba zingwekkende overschatting van hun oordeel, als jonge officieren, die de buitenlandsche poli tieke en financieele mogelijkheden absoluut niet kunnen beoordeelen, spreken van onvoldoende maatregelen ter verdediging des lands en daar op openlijk critiek oefenen. De rijksweer staat boven de partijen en moet buiten den politieken strijd blijven. Er is dus geen linksche of rechtsche richting. Alle mili taire maatregelen zijn uit onpartijdig oogpunt genomen. Het is een noodlottige na-oorlogspsychose, dat ieder jong officier zich gerechtigd acht op alle bevelen der leiding critiek te oefenen en voor eiken maatregelen een motiveering en ver klaring te eischen. De stabiliteit van elke weermacht berust op een onvoorwaardelijke, onbegrensde gehoorzaamheid. Soldaten, die vóór de uitvoering van bevelen willen nagaan of deze bevelen met hun ziens wijze in overeenstemming zijn, zijn geen schot kruit waard. Zulke gedachten leiden tot muite rij, tot ontbinding der rijksweer en vervolgens tot den strijd van allen tegen allen. Voor de jonge weermacht was het een der zwartste dagen, toen officieren voor het rijks gerechtshof uiting hebben gegeven aan derge lijke denkbeelden. Het spreekt vanzelf, dat officieren met derge lijke meeningen niet in de rijksweer kunnen blijven. Ik verwacht derhalve van eiken officier, die eergevoel bezit en den moed om voor de waar heid uit te komen, dat hij terstond de rijksweer verlaat, als hij dergelijke ideeën koestert. Het „Berl. Tbl." voegt er bij, dat de legeror der is gepubliceerd door den berichtendienst der nat.-soc. fractie van den Saksischen Land dag, die er kennis van moet hebben gekregen door een indiscretie in rijksweerkringen. DE „PROFEET" EN WONDERDOKTER VEROORDEELD. Tot zes maanden gevangenisstraf. Het „Schöffengericht" Berlin-Mitte heeft den 75-jarigen „profeet" en wonderdokter Jozef Weiszenberg, van wiens proces wij dezer dagen een en ander meedeelden, ver- oordeéld tot zes maanden gevangenisstrai wegens het toebrengen van letsel door schuld. Over het geval-Wernicke, waarin tot vrij spraak werd besloten, zeide de president, dat het overlijden van den drogist te wijten wa? aan de staking van de insulinebehandeling. Maar des te zekerder stond de schuld van be klaagde vast in het andere geval. Op schrif telijke aanwijzing van beklaagde had het echtpaar Hensicke het kindje kaaspappen op de oogjes gelegd en getracht genezing te brengen door gezond bidden. Bij een bezoek van de ouders in Berlijn heelt Weiszenberg of zijn helper Kursowski geraden deze behandeling voort te zetten en daardoor zal het kind zijn heele leven het licht in de oogen moeten missen. De voornaamste schuld van beklaagde werd daarin gezien, dat hij op schriftelijke verzoeken en mededeelingen tot een schrifte lijke behandeling placht over te gaan. Hi| moest weten, dat de inlichtingen van leeken over een ziekte geen voldoende aanwijzingen konden zijn voor een behoorlijke diagose. Als verzachtende omstandigheden werd o.a. aan genomen, dat in den loop van de „praktijk van Weiszenberg gevallen waren voorgeko men, die hem het geloof konden geven, dat hij succes had. Daarnevens trof de ouders vso

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1930 | | pagina 1