miDMIStlt tllfllt.
TM HEIUi's PROEFTIJD.
DE LANDBOUWCRISIS.
h KI II.LKTON.
Krijgt Nederland Boerenopstanden
enesrd twee en dertigste 'aargang.
Vrü<t»s 19 December.
Badio-hoekje
Se. 299 1930
Zaterdag 20 December.
Hilversum, 298 M. (Uitsluitend V.A.R.A.)
g_ Gramofoonj laten. 10.— Morgenwij
ding. (V.P.R.CM 10.15 Voordiacht Frits
Bouwmeester „De Kerker scène uit Richard
II" van Shakespea^e. 10.30 Ziekenuurtje.
11.30 Concert door het V.A.R.A. septet.
11.55 Gramofoonpl. 12.Concert door het
V.A.R A.-septet en gramofoonplaten. 1.45
V A.R.A.-kinderuurtje. 2.15 T. Landré: „Ons
huis en tehuis". 2 45 Patdagog'sch concert
ooor het Utr. Sted. Orkest onder leiding van
Piet Tiggers. 4.15 Radio-cursus Duitsch
door P. Bol. 5.Pcpul. Kunstbeschouwin
gen door Otto vaii Tussenbroek. 5.30 Concert
door 't V.A.R.A.-Mandoline-Ensemble. 6.
Kinderuurtje. 7.S.D.A.P. kwartiertje.
7.15 Vervolg Mando'ine-concert. 7.30 Bij de
pomp. 7.45 Slot Mandoline concert. 8.—
Cabaret m. m. v. het V.A.R.A.-Orkest. In de
pauze V.A.R.A.-Varia. (Meded van Nederl.
Voetbalbonden) en bestuursmededeelingen.
11.— Vaz Dias. 11.'5 Gramofoonplaten.
Huizen, 1875 M. (Uisluitend K RO.)
8.-9.15 Morgenconcert. 11.30—12.
Godsdienstig halfuurtje. Pastoor Perquin.
.12.01—12.30 Politieber. 12.30-2.— Con
cert door het K. R. O. sextet. 2.2.30 Gra
mofoonplaten. 2.303.Vragenhalf uurtje
voor de jeugd. 3—4.15 Kinderuurtje. 4 30
6.Concert uit Leiden. 6.6.20 Journal.
Weekoverzicht. Paul de Waart. 6.206.30
Gramofoonpl. 6.307.Esperanto cursus.
7.7.30 Prof. dr. D. Franses O. F. M.:
„Kerkvader en ae geschiedenis van hun
tijd". 7.308.Politieber. 8.-9.Friesch
uurtje. 9.—11.Concert door het K. R. O.-
orkest en Paul Ostra, declamatie. 11.12.
Uitzending uit Hotel „Zomerzorg" te Lei
den.
Daventry, 1554.4 M. 10.35 Morgenwijding.
11.05 Lezing. 1.202.20 Oikestconcert.
2.50 Koorzang. Kerstliederen. 3.30 Verslag
van voetbalwedstrijd Arsenal—Newcastle
United. 4.30 Dansmuziek. 5.05 Orgelspel
door R. New. 5.35 Kinderuurtje. 6.20 Liede-
renvoordracht. 6.35 Berichten. 7.— Sportbe
richten. 7.05 S. Eaton en M. Mullinar, viool
en piano. 7.20 Lezing. 7.40 Lezing. 7.50
Concert. Militair Orkest. 9.20 Berichten.
9 35 Berichten. 9.40 Lezing. 9.55 Concert.
Orkest en solisten. „Cupid and the Cutlets"
Operette in 1 bedrijf van P. Barrow. 10 55
12.20 Dansmuziek.
Parijs „Radio-Paris"1725 M. 9.20 Con
eert. 12.50 Gramofoonplaten. 4.05 Kinder
uurtje. 5.05 Concert. 9.05 Concert. Solisten.
9.20 Concert. Zwitsersch Gemengd koor.
Kalundborg, 1153 M. 12.0512.35 Gra
mofoonplaten. 2.20 Kinderuurtje. 2.50—4.50
Orkestconcert en voordracht 7.208 35
Kerstprogramma. Declamatie en zang. 9.15
10.20 Orkestconcert. 102011.35 Dans
muziek.
Brussel, 508.5 M. 5.20 Gramofoonplaten
6 50 Gramofoonplaten. 8.35 Orgelconcert
9.05 Kerstliederen. 9.20 „Een Kerstdroom".
Hoorspel van Theo Fleischmann. 9.50 Or
kestconcert. 10.Concert.
Langenberg, 4/3 Al. 6.207.20 Gramo
foonplaten. 11.30 Gramofoonplaten. 12.25
1 50 Orkestconcert. 4.355.35 Orkestcon
cert. 7.05 Vroolijke avond. Hierna tot 11.20
Dansmuziek.
leesen, 1635 M. 5 40—1.20 Lezingen,
lessen en berichten. 1.202.20 Gramofoon
platen. 2.203.5C Lezingen en voordrach
ten. 3.50—4.50 Concert. 4.50—7.15 Lezin
gen en voordrachten. 7.20 Vroolijke avond.
9 20 Berichten en daarna tot 11.50 Dansmu
ziek.
c ter wille van partijpolitiek
hli •1f'.onderbrqken te zien. Protesteeren
j Herhaling ernstig tegen verdrijving eenig-
sten algemeenen omroep uit den aether voor
gedeelte van de week. Dringen nogmaals
011 wlJZ'ging zendtijdbesluit, waardoor
.omroeP de geheele week op eigen
zendtijdsysteem gehoord kan worden.
v
DE ZENDERSKWESTIE.
De propaganda-feestvergadering van de
afdeeling G, van de V.A.R.A. te Amsterdam,
gehouden op Dinsdag j.1. in Gebouw de Har
monie heeft een motie aangenomen, waarin
zij als haar meening uitspreekt, dat ter voor
koming van noodelooze verspilling van de
gelden der luisteraars, voor een golflengte
slechts één zender behoort te worden ge
bouwd en waarin de minister wordt verzocht
de Omroepvereenigingen samen te roepen
teneinde samenwerking voor den bouw van
den benoodigden zender voor de 298 M.-golf
te verkrijgen.
DE VERDEEl ING VAN DEN ZENDTIJD.
Onderbreking A. V. R. O. op lsten
Kerstdag.
Het landelijk comité belangen luisteraars
heeft het volgende telegram aan den minis
ter van waterstaat gezonden:
Betreuren ten zeerste programma A.V R.O.
Oorspronkelijke novelle door
CORRY DOMMERING.
Nadruk verboden.
JfO>.
Sandy Carruth kon duidelijk hooren
wat er op den gang gesproken werd de
politie was hem op het spoor en er zat
niets anders op dan zijn daad rustig on
der de oogen te zien en er de gevolgen
van te dragen. Een groot gevoel van
dankbaarheid voor zijn onbekenden
vriend gaf hem er den moed toe; hij had
de zekerheid dat hij niet alleen gelaten
zou worden. Weinig had hij kunnen
denken dat het niet Lilian maar hij zelf
was. die hulp noodig had.
Toen Tom Neillan weer binnentrad,
werd hij gevolgd door drie mannen,
waarvan twee rechercheurs bleken te
zijn. Zij namen Carruth een kort ver
hoor af en namen hem daarna mee. Op
het oogenblik dat hij de kamer zou ver
laten nam Tom hem bij zijn schouders
en zei ernstig: „Je kunt op mij rekenen,
ik zal alles doen wat in mijn macht ligt-
Moed gehouden, ouwe jongen, het komt
Op initiatief van de commissie uit de af
dingen van de H. M. v. L. in het noorden
,/^rd Donderdag in het Noordhol-
andsch Koffiehuis te Schagen een buitenge
wone vergadering gehouden ter bespreking
van de moeilijkheden in den landbouw
De secretaris van de M. v. v. L., de heer
ir' Jj'smans, hield een inleiding over de
landbouwcrisis, terwijl de dijkgraaf van het
Hoogheemraadschap Noordhollands Noor
derkwartier een inleiding hield over de kos
ten van het onderhoud van wegen door wa
terschappen voorheen en thans en de midde
len tot betere regeling daarvan.
De vergadering werd door een 500 land
bouwers bijgewoond.
Met groote belangstelling werden de in
leiders gevolgd.
Door de landbouw in den con
currentiestrijd met andere lan
den, waar de landbouw zonder
uitzondering wordt beschermd,
te steunen, dient de regeering
het geheele volk.
Openingswoord.
De voorzitter, de heer C. D. Rezelman
heette speciaal welkom de aanwezige leden
van het Prov. Bestuur, de burgemeester van
Schagen en van de omliggende gemeenten,
de landbouwbesturen uit den omtrek en de
inleiders. Hij weer erop, dat de commissie 't
noodig heeft gevonden deze bijeenkomst te
houden, in de eerste plaats omdat daardoor
gesteund wordt 't werk van de mannen, die
geroepen zijn de landbouwbelangen bij de
Regeering te bepleiten. Deze hebben den
steun van den praktischen landbouw noodig.
Het niet-landbouwende deel van de bevolking
becritiseert sterk de poging, die gedaan wor
den om de regeering te bewegen steun aan
den landbouw te geven. Over het algemeen
wenschen de stedelingen niet te beseffen,
dat hun toekomstige welvaart grootendeels
afhankelijk is van den welvaart van het
platteland.
Het zal de taak van den landbouw zijn
en die van alle bewoners van het Platteland,
om dit den stedelingen duidelijk te maken.
Laat ons hopen, dat onze regeering zal
toonen zich bewust te zijn van c'e beteekenis
van een blijvenden landbouw voor de wel
vaart van het Nederlandsche volk. De Ne-
derlandsche regeering heeft de plicht ervoor
te zorgen, dat de Nederlandsche landbouw
niet ten ondergaat in den concurrentiestrijd
tegen andere landen, waarin de landbouw
zonder uitzondering krachtig wordt ge
steund. Laat de regeering geen middel on
beproefd laten de belangen van den land
bouw te dienen, want daarmee wordt een al
gemeen volksbelang gedient.
(Applaus.)
Moge deze bijeenkomst ons nader tot dit
doel brengen.
De secretaris deelde mede, dat berichten
van verhindering waren ingekomen van het
kamerlid Ch. van der Bilt en Mr. Oud en van
de Statenleden R. Kostelijk en H. van Nu
land, van de burgemeesters van Helder en
Anna Paulowna; van den heer D. de Boer
van Stompetoren en Kuiper te Oostwoud,
den vice-voorzitter van de H. M. v. L.
Inleiding van Ir. Huismans
over den landbouwcrisis.
De landbouwcrisis, aldus spr., is bezig de
welvaart van het Nederlandsche platteland
in ernstige mate te ondermijnen. Inzonder
heid onze akkerbouwers zien met zorg de toe
komst tegemoet. Spr. wijst erop, dat de in
dexcijfers leeren, dat de prijzen voor 't mee-
rendeel nog liggen beneden die, welke goi-
den tijdens de landbouwcrisis in de 80er ja
ren, terwijl het loon verdubbeld is en ook de
bedrijfsonkosten verdubbeld zijn. Zelfs een
leek zal uit die cijfers moeten concludeeren
dat de akkerbouwbedrijven bij deze verhou
ding tot snelle ondergang zijn gedoemd.
Zelfs als er geen pachten betaald moesten
worden zou er nog geen winst voor de boe
ren overschieten. Het kapitaal van de boe
ren, dit leert de controle van het boekhoud-
bureau, is niet zoo groot als velen vermoe
den en zelfs dat van boeren met meer ver
mogen, verdwijnt als sneeuw voor de zon
Zelfs welgestelde boeren verkeeren of ko
men binnenkort te verkeeren in omstandig
heden, die hem dwingen het land te verlaten
of dit te verkoopen. Credietgevers zijn niet
te vinden en familieleden die helpen worden
mede ten ondergang gedoemd. In de streken
in orde, ook met Lilian".
De tranen stonden Sandy in de oogen
en hij volgde met gebogen hoofd de man
nen, die hem naar het politiebureau
brachten, waar hij een ellendige nacht
doorbracht. Zijn gedachten waren onaf
gebroken bij Lilian en den jongen hij
wist niet of Sam Peddler nog leefde en
het kon hem weinig schelen ook, maar
hij hoopte vurig, dat hij niet de oorzaak
zou zijn van nog meer ellende in Lilian's
leven. Hij wilde niet denken aan de mo
gelijkheid dat Sam Peddler dood was
Eenige dagen nadat hij gearresteerd
was, werd hij plotseling opgeroepen en
hoorde tot zijn groote verbazing en blijd
schap, dat hij bij gebrek aan voldoende
bewijs, vrijgelaten zou worden, onder
voorwaarde dat hij de stad niet zou ver
laten en zich ten allen tijde beschikbaar
stel Ion aan de rechtbank. Sandy Carruth
kon het bijna niet gelooven voor deze
vrijheid was een borgsom gestort van
tienduizend dollar en hij kon zich in de
verste verte niet voorstellen wie ooit
zooveel belang in hem gesteld had om
een dergelijke weldaad te verrichten.
Zijn eenige vriend was Williams, maar
die was geheel uitgesloten diens sala-
i ris bedroeg nog minder dan het zijne en
hij was een arme jongen. Alleen Ellen
Rowland had machtige vrienden, maar
met de gemengde bedrijven is de toestand
niet zoo ongunstig als daar, waar men zich
uitsluitend tot ver-bouw van de akkerbouw
gewassen bepaalt.
Taak onzer regeering.
De regeering zal moeten ingrijpen en zal
zich daarbij de vraag hebben te stellen of
dit rechtvaardig is t.a.v. heel het Ned. Volk
in zijn geheel, aangezien ook de toestand in
andere bedrijfstakken slecht is en steunver-
leening aan den landbouw consekwenties
met zich brengt. Desondanks hebben de land
bouworganisaties de overtuiging dat met
recht op steun aan den akkerbouw en op
een intensieve bevordering van den land
bouw in zijn geheel mag worden aangedron
gen. Een van de voornaamste verschijnse
len van de wereldcrisis is de geweldige prijs-
inzinking van het laatste jaar.
De scherpste prijsdaling komt voor bij de
akkerbouwproducten en wordt in vele ge
vallen voor andere artikelen door verschil
lende oorzaken geremd.
Trusts en kartels maken voor vele pro
ducten prijsafspraken en decreteeren daar
door kunstmatig de prijzen. Spr. wees op
hetgeen tot handhaving van de prijzen in het
drukkerbedrijf en het bakkersbedrijf bereikt
wordt. Ook andere takken mogen beschut
worden genoemd, omdat zij min of meer on
afhankelijk zijn van de concurrentie van het
levensonderhoud elders. Hierdoor is het te
verklaren, dat de kleinhandelsprijzen zich op
een hooger niveau handhaven dan de groot-
handelsprijzen. De boeren kunnen hun be
drijven niet beschutten aangezien zij op de
wereldmarkt moeten concurreeren met de
voortbrengselen van landbouwers uit alle,
ook de meest achterlijke streken der wereld.
Hierdoor moet de land- en tuinbouw mede
dragen de grootere welvaart van de wei-be
schutte bedrijven. Hoewel er in den land- en
tuinbouw groote verliezen worden geleden,
blijven de kosten voor levensonderhoud en
die voor werkzaamheden ten behoeve van
den landbouw hoog. Door trustvorming en
door organisatie in de beschutte bedrijven
n talrijke bevolkingsgroepen uitgeschakeld
\,an de vrr-* concurrentie en produceeren al
leen de onjeschutte bedrijven in vrije con
currentie. Er is dus alle reden dat de regee
ring op bijzondere wijze van haar belang
stelling voor de onbeschutte bedrijven doet
blijken.
De Nederlandsche landbouwer behoeft de
vrije concurrentie niet te vreezen, doch over
al neemt het
Buitenland beschermende maat
regelen.
Op kunstmatige wijze belemmert het bui
tenland in ernstige mate onze export.
Uitvoerig gaf spr. aan, hetgeen in dit op
zicht in Duitschland, Zweden, Frankrijk,
Tsjecho-Slowakije, Zwitserland, Noorwegen,
Estland, Letland. Spanje, Oostenrijk, Polen,
Roemenië, de V.S. van Amerika en Canada
geschiedt.
De suikerbietenteelt wordt in alle landen
van de wereld beschermt, behalve in ons
land, het suikerwetje daargelaten. Ook de
veehouderij die door de graanbescherming in
die landen eerder in gedrang is gekomen dan
in ons land, mag zich den laatsten tijd in de
bijzondere zorg verheugen van de regeerin
gen.
Tegen die beschermde collega's moeten wij
concurreeren en hierin ligt een reden voor
onze landbouworganisaties om de regeering
op haar plicht te wijzen.
En dit temeer omdat de hoogte der be
scherming van den landbouw in het buiten
land ver uitsteekt boven de bescherming van
de industrie aldaar.
Het gevolg hiervan is, dat het Duitsche
aardappelmeel in ons land voor lageren prijs
aangeboden wordt dan die in EXiitschland
geldt. Ook met andere producten beconcur
reert Duitschland ons met behulp van uit-
voerpremies; op verschillende gebieden is
onze landbouw en niet alleen van Duitsche
zijde, onderhevig aan dumping.
De bewering, dat tengevolge van de mecha
nisatie van de landbouwbedrijven in Ame
rika de tegenwoordige tarweprijs daar nog
loonerd is en zich wel kan handhaven, was
onjust. Ook in Canada maakt de landbouw
een ernstige crisis door. Spr. citeerde hier
over een artikel van een Canadeesch land
bouwer uit de Ve'dbode en concludeerde dat
de toekomst de Nederlandsche landbouwer
======^a=
hoe kon Ellen weten wat er gebeurd
was? Ook haar moest hij dus uitschake
len. Hij kon nu gemakkelijker over Ellen
en de verbreking van hun verloving
denken; zij was eerlijk geweest en het
zou haar zeker genoegen doen als ze
wist dat een vrouw haar plaats had in
genomen, die hetzelfde ideaal voor
oogen had als zij en hij begon voor het
eerst een hekel te krijgen aan zijn zwak
heid, die hem afhankelijk maakte van
een ander. Het was toch in de eerste
plaats zijn plicht om tegen die zwakheid
te vachten en dit niet aan een ander over
te laten.
Het was de zachte natuur van Lilian
geweest, die hem zoo aangetrokken had,
haar stille lijdzaamheid had voor hem
meer bekoring dan het besliste optreden
van Ellen Rowland. Onwillekeurig
maakte hij een vergelijking tusschen die
tw:e en het was hem of Lilian en hij
door een nauwen band verbonden waren
zij hadden beiden gevochten tegen
hetzelfde kwaad en zij was er in ge
slaagd hem van aangezicht tot aange
zicht tegenover zijn vijand te plaatsen
en te laten zien welke verwoestingen
deze in staat was aan te richten. Het
wa; alsof hij haar verdriet had meege-
voeld en het had hem zoo aangegrepen,
dat hij zich vast voornam zijn leven te
toch minstens een prijs van elf tot twaalf
gulden voor de tarwe zal moeten brengen.
Om tot dien toestand te komen is het noo
dig, dat de overproductie verdwijnt en die
zal al spoedig verdwijnen zoowel in Canada,
Amerika als in verschillende Europeesch
landen, indien men slechts de vrije concur
rentie in de wereld den prijs liet bepalen.
Door den steun in het buitenland aan de
suikerbietencultuur in die landen zal. wan
neer onze regeering niet ingrijpt onze op
hoog peil staande suikerbietencultuur, die in
ons land economischer kan geschieden dan
in het buitenland, ten doode zijn opgeschre
ven. Onze hoogstaande economisch-gedreven
cultures zullen het slachtoffer worden van
de kunstmatige bescherming van andere lan
den.
De beteekenis van onzen land
bouw.
De beteekenis van den Nederlandschen
landbouw voor onze samenleving wordt in
den regel zeer onderschat. De beroepstelling
in 1920 in ons land gehouden gaf aan dat
622.514 menschen hun brood verdienen in
den landbouw tegen 1.028.135 in de indus
trie. Onder de industriewerkzaamheden zijn
ook gerekend de bakker, de timmerman, de
smid, de geheele middenstand, wier bestaan
op het platteland geheel afhankelijk is van
de welvaart in de landbouwbedrijven. Het is
ondenkbaar dat de middenstand welvarend
kan zijn zonder een welvarenden boeren en
tuindersstand.
Een voortduren van den bestaanden toe
stand beteekent groote werkloosheid en ar
moede op het platteland, beteekent trek naar
de steden en ontvolk'ng van het platteland.
Het urgentieprogram.
De landbouworganisaties, zoo betoogde
spr., meenen niet ten onrechte, dat zij bij
hun streven in het belang van het geheele
Nederlandsche volk handelen.
In Mei van dit jaar kwamen de drie cen
trale landbouworganisaties tot overeenstem
ming over een gemeenschappelijk urgentie
program en de regeering stelde een crisis
commissie in, die de eerste punten van dit
urgentie-program: steun aan de suikerbie
tenteelt, tarweteelt en aardappel- en meel-
industrie direct in studie nam. Uwe organi
satie heeft sindsdien doorloopend aandrang
uitgeoefend tot spoedigen steun. Dank zij dit
optreden is er een omwenteling gekomen in
de gedachtensfeer van regeering en volksver
tegenwoordiging. De overtuiging dat er iets
moest gebeuren heerscht thans algemeen; en
die overtuiging is onontbeerlijk, om met
kans op succes regeeringsmaatregelen te vra
gen.
Het maal- en menggebod.
Het doel van het maal- en menggebod,
zoo zeide spr., is de prijs der binnenlandsche
tarwe op zoodanige niveau te geven, dat de
cultuur geen verliezen meer heeft.
De Nederlandsche meelfabrieken zullen
worden verplicht b.v. 10 pCt., de regeering
bepaalt dat procent binnenlandsche tarwe
door de buitenlandsche te mengen en samen
te vermalen. Dat is het maalgebod.
De meelimporteurs. ons land voert een
groot kwantum Amerikaansch meel in, zullen
verplicht worden ook b.v. 10 pCt. bloem van
inlandsche tarwe afkomstig te vermengen
met de geïmporteerde bloem. Als aan de im
porteurs van meel niet deze verplichting
werd opgelegd, zouden zij onversneden bui
tenlandsche bloem kunnen verkoopen in te
genstelling met onze eigen meelfabrieken.
Door die verplichting ontstaat vraag naar
onze tarwe en waar de prijs van een product
afhankelijk is van vraag en aanbod en de re
geering door 't vaststellen van 't pCt. de
vraag in handen heeft, heeft zij ook het
prijsniveau in handen.
Onder leiding van de meelimporteurs is
tegen deze voorstellen een actie ontketend,
zooals ons land zelden aanschouwde.
In het begin der actie deden vooral opgeld
de motieven, dat het brood duur zou worden
en bovendien slecht van kwaliteit. Deze mo
tieven zijn onjuist en praktisch gesproken
van de baan. Het is te danken aan de actie
der landbouworganisaties, dat dit inzicht
heeft baangebroken.
De steun van de tarwe, ongeveer 20 pCt
van het jaarbjksch gebruik is daarom zoo
wenschelijk, omdat daarbij de handelspoli
tiek er buiten gelaten kan worden. Het steu
nen van producten, waarvan ons land een
teveel heeft, zou moeilijk verstandig worden
genoemd. Wij vertrouwen, aldus spr., dat
ondanks de heftige actie van meelimporteurs
enz. de volksvertegenwoordiging haar taak
zal begrijpen en het tarwewetje zal aanvaar
den.
Voor ons als landbouworganisatie en als
boer zal de geschiedenis van het tarwewetje
echter een blijvend bewijs zijn, dat andere
bevolkingsgroepen sterk georganiseerd zijn,
voor hun eigen belang opkomen en de be
langen der landbouwers alleen en uitsluitend
behartigd worden door eigen organisatie.
Het is vanzelsprekend dat dit zoo is, doch
voor veel boeren is het wellicht nog noodig
veranderen. De gedachte aan den moord
nam een tweede plaats in zijn denken in
hij had gehandeld uit zelfverdediging,
niemand wist wat er heel diep in zijn
ziel was omgegaan, dus kon dit onmoge
lijk tegen hem getuigen. En daar was
Williams, die hem helpen zou.
Toen hij vrij was ging hij dadelijk zijn
vriend opzoeken en trof in zijn kamer
tot z'n verbazing een grooten, zwarten
hond aan. die hard begon te grommen,
toen hij binnentrad. Sandy was niet
bang en sprak hem vriendelijk toe. Het
dier lag aan een ketting, die vastge
maakt was aan de centrale verwarming,
hetgeen heel nuttig was, want een of an
der meubelstuk zou zeker niet tegen
kracht bestand zijn geweest. Het duurde
niet lang of Sandy was goede vrienden
met hem en toen Tom Neilland thuis
kwam, trof hij beiden heel kameraad
schappelijk aan op zijn divan, alsof ze
elkaar hun leven lang gekend hadden.
Hij begon te lachen en stak beide han
den naar Sandy Carruth uit. „Welkom
Sandy, zoo spoedig had ik je niet ver
wacht. Heb je al gegeten? Neen? Dan zal
ik het diner boven bestellen, dan kunnen
we rustig blijven praten."
Tom bracht hem op de hoogte van al
les wat er in die paar dagen gebeurd
was. Peddler was op slag gedood door
op dit feit te wijzen. De beteekenis van den
steun aan de tarwecultuur houdt niet op bij
de bedrijven, die deze tarwe verbouwen. Als
de tarwe en aanstonds de bieten een hooge-
ren prijs doen, dan zullen automatisch de
prijzen voor zaden, die op contract verbouwd
worden, ook hooger wordén gesteld. Door de
mogelijkheid tarwe te verbouwen zullen de
boeren minder neiging vertoonen hun teelt
van grove tuinbouwgewassen uit te breiden
of op andere wijze concurrentie aandoen aan
tuinders, kleinbedrijven en veehouders. Land
en tuinbouw zijn organisch zoo nauw met
elkaar verbonden, dat het steunen 'van een
cultuur in staat is op den geheelen land- en
bouw gunstigen invloed uit te oefenen.
De steun aan de snikerbieten-
enltnnr.
De steun aan de suikerbietencultuur wel
ke aanstaande is, is van grootere maat
schappelijke waarde dan de steun aan de
tarwecultuur, aangezien het hier een gewas
betreft, waaraan per H.A. ongeveer honderd
gulden meer aan arbeidsloon wordt besteed.
Bovendien levert deze cultuur veel werk aan
de binnenschipperii en aan de suikerfabrie
ken. Het suikerwetje dat diende om de bic
tencultuur te steunen, heeft gunstig gewerkt
doch waar de wereldmarktprijs zeer sterk i:
teruggeloopen, wordt deze steun, die neer
komt op 2 40 per duizend K.G. bieten, niei
gevoeld. De thans te verwachten plannen
zullèn dan ook iets beters moeten geven. De
centrale landbouworganisaties en zooals
vanzelf spreekt de suikerindustrie hebben
doorloopend op maatregelen ten dezen aan
gedrongen en zooals u weet heeft de minister
bekend gemaakt, dat binnenkort een voor
stel is te verwachten.
De sociale lasten.
De sociale lasten vormen een verzwaring
van den uitgaaf op het boerenbedrijf. Niet
één boer misgunt den arbeider de heilzame
gevolgen van de ongevallenverzekering, ziek
teverzekering en invaliditeitsverzekering. AD
leen gevoelt hij vooral in benarde tijden als
een onbillijkheid, dat hij zelf en zijn gezin
die in zeer veel gevallen het niet royaler heb
ben dan de arbeiders, verstoken zijn van de
zelfde sociale voorzieningen.
Een ernstig bezwaar tegen den bestaander,
toestand is, dat het onbeschutte landbouw
bedrijf niet alleen de sociale lasten moet
overdrijven voor de eigen arbeiders, doch
tevens voor de arbeiders die werken in andere
bedrijven. Dit springt duidelijk in het oog
als wij denken aan de rekening van smid,
wagenmaker en schilder. Het spreekt van
zelf. dat in die rekeningen ook het bedrag aan
sociale lasten is geboekt. Minder duidelijk
is dit als wij denken aan de diensten die wij
vragen van den winkelier, den handelaar,
enz.
Ook hier betalen wij als boeren en tuin
ders de sociale lasten welke op deze be
drijven drukken. De boeren hebben de prijzen
voor hun producten niet in de hand zoodat
zij de sociale prijzen niet kunnen afwentelen
op hun afnemers.
Het K. N. L. C. heeft daarom aan de re
geering verzocht den landbouw tijdelijk te
willen ontheffen van de betaling der sociale
lasten. Uit het antwoord, dat de minister bij
de behandeling der staatsbegrooting op een
zoodanige vraag heeft gegeven valt echter a'
te leiden, dat er weinig hoop is op inwilli
ging van dit verzoek.
Waar de landbouwers in andere wereld-
deelen veelal niet deze lasten hebben te dra
gen, rijst desondanks de vraag of dit punt
niet een punt van actie voor de landbouw
organisatie moet blijven, ook als wij het ge
luk mogen beleven de crisis achter den rug
te hebben.
Het program van actie van het K. N. L. C
omvat ook dit punt; daarnaast omvat het nog
andere punten die ik u niet noemen wil. Er
is een jaar lang door uw organisatie ge
werkt. De nood is hoog gestegen en velen
roepen om hulp. Spr. eindigde met een
krachtige opwekking om zich achter ae or
ganisatie te stellen. Boeren in Noord-Holland,
zoo zeide spr. het voornaamste in den tegen-
woordigen tijd wat u te doen staat is, zorg
te dragen, dat uw eigen organisatie sterk is
door een zoo groot mogelijk aantal leden en
vooral door een eensgezindheid in optreden
het respect naar buiten opdringt.
(Langdurig appiausY
Het woord was hierop aan den heer
Wijdenes Spaans.
De kosten van het onderhoud
van wegen door waterschappen,
voorheen en thans en de midde
len tot betere regeling daarvan.
De heer C. Wijdenes Spaans Jr.. dijkgraaf
van het Hoogheemraadschap Noordhollands
Noorderkwartier, hield hierna een inleiding
over bovengenoemd onderwerp.
Spr. herinnerde eraan, dat hij op 20 Nov,
1929 in een vergadering te Alkmaar van de
Ver. tot Ontwikkeling van den landbouw in
Hollands Noorderkwartier het onderwerp
reeds eerder had behandeld.
Hij zal zich thans bepalen met mee te
een schot in zijn voorhoofd en Tom had
zorg gedragen voor de begrafenis, want
natuurlijk was het zijn eerste werk ge
weest om Lilian met het kind uit het
huis te halen en ergens anders onder te
brengen. Zij was nu in een klein pensi
on, even buiten de stad, en zag er al veel
beter uit. Het was heerlijk rustig daar
buiten en de menschen zorgden goed
voor haar; er kwam meer leven in het
afgetobde gezichtje en ze leek wel tien
jaren jonger geworden. Het was meer
dan zij in jaren ondervonden haad en
haar dankbare zieltje ontplooide zich
als een vertrapte veldbloem die in het
water wordt gezet en weer opleefde.
Tom drong er op aan dat Sandy bij
hem bleef zijn salaris was voldoende
om er met zijn beiden van te komen;
wanneer de zaak was afgewikkeld en
het was wel bijna zeker dat hij zou wor
den vrijgesproken dan konden ze ver-,
der zien. Zijn betrekking was Sandy
Carruth natuurlijk kwijt en er bestond
niet veel kans om er weer in te komen.
Alleen moest Tom beloven, niet te trach
ten uit te vinden waar Lilian was, daar
het beter voor haar was tijdens het pro
ces niet met hem in aanraking te ko
men»
(Wordt vervolgd),
X
