Muirukt Courant.
D uofold
Hsnderd drie en dertigste jaargang,
Zaterdag 3 Januari
Brieven uit de hoofdstad.
Provinciaal nieuws
Verkrijgbaar in den Boekhandel
van de
N V. vh. HERMs. COSTER Zn.,
Voordam 9, Telef. 3, Alkmaar.
Ingezonden stukken
Kerk en school
Binnenland
Indië inonsmidden
No. 2 1931.
VOLKSTELLING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van ALKMAAR brengen ter algemeene
kennis, dat de VOLF3TELLINGS-
KAARTEN van heden af tot 10 Januari
a s. door de tellers zullen worden terug
gehaald en dat de kaarten derhalve
reeds thans door de ingezetenen moeten
*ijn ingevuld.
Alkmaar, 3 Januari 1931.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
WENDELAAR. Turgemeester.
A. ^COELMA, Secretaris.
Een grauw stadsbeeld.
Wa
brengt het nieuwe jaar? De
Kerstgave van het Leges des Heils,
Licht in de duisternis. De
strijd tegen de krotwining.
Ook de hoofdstad staat in het nieuwe jaar
vóór ons met een strak en onbewogen gelaat,
waarop weinig te lezen valt. Wat zal 1931
haar brengen? Het verleden lijkt wegge-
wischt en de burgerij kijkt met spanning in
de toekomst. Maar de aanblik van de bin
nenstad is grauwer en grijzer dan ooit; een
gevolg van de uitbreiding der geruischlooze
bestrating. De asphaltstroom strekt zich van
jaar tot jaar verder uit en geeft aan het
stadsbeeld, tenminste als de straten niet druk
begaan zijn, iets vervelends, iets, dat trooste
loos is door gebrek aan expressie. Het oude,
roode baksteen, ja de blauwachtige keien wa
ren, wat kleur betreft, verre te verkiezen bo
ven dit monotoon grijze, dat alleen bij regen
veer, als de tint donkerder wordt en het licht
der étalages en der lantaarns zich in de be
strating weerspiegelt, een zekere bekoring
kan hebben.
De eenzame straten, slechts betreden of be
reden door de deftige of deftig-schijnende
Amsterdammers, die hun nieuwjaarswen-
schen gingen brengen aan familieleden en
verwanten, zijn thans weer gevuld met het
gewone allèdaagsche bedrijf. De geur der
oliebollen en appelflappen, die de reukzenu
wen zoo aangenaam prikkelen kan, heeft weer
plaats gemaakt voor die van benzine; de
Kerstboom-markt op den Singel tusschen Ko-
nings- en Muntplein, belemmert niet meer hei
rijverkeer, de reeks der feestdagen behoort
voor een kleine twaalf maanden tot het ver
leden.
Wat zal 1931 onze stad brengen. Er zijn
nog niet veel lichtpunten, noch in politiek,
noch in economisch opzicht, en al baat het
niet om voor sombere vooruitzichten de oogen
te sluiten, zich aan sombere stemmingen
overgeven baat zoo mogelijk nog minder. Het
beste is zich met open oog schrap te zetten
en de komende dingen te nemen zooals zij
zijn.
Zoo op het oog bemerkt men overigens wei
nig van den nood. Er wordt meer dan ooit
uitgegaan, de bioscoop-theaters waren gedu
rende de feestdagen tjokvol, het Carlton-hote!
heeft, wat de toevloed der bezoekers betreft,
die zich voor diner, souper of thé-dansant
kwamen aanmelden, niet te klagen gehad,
en dat was maar goed ook.
In ieder geval heeft de feestweek gelegen
hcid gegeven de armsten der armen een kleine
verkwikking te bezorgen, een enkel bloempje
in de dorre velden van een eentonig bestaan
Het Leger des Heils heeft daartoe op Kerst
avond niet weinig bijgedragen. Op vele plei
nen stonden, als ieder jaar, de Kerstpannen,
of liever zij hingen onder een sparretak aan
een driepoot en slechts weinigen gingen aan
de vooravond van het feest des lichts aan
deze stallages voorbij zonder in den zak te
tasten. Wie het verzuimde en voorbij liep
kereg op een volgend kruispunt berouw of
haalde dat verzuim een dag later in. En de
meer dan dertig pannen hebben de officieten
van het Leger tot tweemaal toe gelegenheid
gegeven in de dichtbezette zaal van het Con
certgebouw vreugde te brengen met kleine ge
schenken, met versnaperingen en speelgoed
Meer dan 1700 arme gezinnen hebben een
Kerstpakket, maar dan 1500 kinderen een
stuk speelgoed ontvangen, en dat heeft voor
duizenden een oogenblik van verlichting en
licht gegeven in de donkere dagen van crisis
en werkloosheid En nu spreken wij nog niet
van atdere hulp en van elders geschonken
gavea, waartoe menige vereeniging bijgedra
gen heeft. De feestweek mag dan al voor
veler, een minder feestelijk aspect gehad heb
ben dan anders, juist in de duisternis ver
kwikt het licht.
Intusschen is ons stadsbestuur erop be
dacht de nood der noodlijdenden ook op an
dere wijze te lenigen, n.1. door verbetering te
brengen in de woningtoestanden, door het
opruimen van z.g krotwoningen. Reeds vóór
den oorlog was men daarmede hard doende,
maar de woningnood bracht stagnatie. Hoe
armzalig een woning ook wezen mag, het
ging niet aan de deur dicht te spijkeren met
het bordje „onbewoonbaar verklaard", zoo-
'J"}g men -^e 'nw°nenden niet elders onder
dak kon bieden. De nood aan woonruimte
bracht de saneering gedurende tien jaar tot
stilstand, maar sinds 1926 kan de overhe'd
weer ingrijpen en sinds vijf jaar heeft zi>
met ijver gewerkt, de slechtst behuisde gezin
nen uit sloppen en stegen, waar ongedierte
en booze ziekten woekeren het hardst de
tuberculose verdreven naar de nieuwe
buurten, naar de buitenwijken, waar meer
licht en lucht te vinden is. In de kern van de
oude stad. oo de westelijke eilandeu, in dé
Jordaan en langs de oude grachten wordt
ijverig naar huizen gespeurd, die aan de
eischen van een behoorlijke bewoning niet
meer voldoen en zij worden op het plan van
de stad met een zwart kruisje gemerkt. Gelei
delijk zullen zij onder den hamer van den
slooper vallen en zullen de bewoners elders
een heenkomen moeten zoeken. Nu zij het
kunnen vinden is daar niets tegen.
Dat er nog ergerlijke toestanden heerschen
blijkt wel uit de cijfers, die de woning-inspec
tie publiceert. Alleen reels in de door Querido
bezongen Jordaan bedraagt het aantal wo
ningen. dat voor afbraak in aanmerking
komt, tienduizend, in totaal zullen 16-000
woningen gesloten moeten worde»
Natuurlijk kan men al deze krotten niet op
eenmaal laten ontruimen. Zoo snel heeft de
stad zich niet uitgebreid, dat men voor alle,
door sluiting onbehuisd gewordenen een
nieuw onderdak zou kunnen vinden. Want
ook in de nieuwe wijken is veel revolutie-bouw
en zijn veel ondoelmatig ingerichte huizen
geplaatst.
Het gemeentebestuur stelt zich voor ck. al-
geheele opruiming van het krot-bedrijf in der.
tijd van tien jaar te verrichten en trekt voor
onteigening enz. een bedrag uit van 30 rail-
lioen, welke millioenen dan echter over deze
tien jaar verdeeld zullen moeten worden.
Tevens wil men maatregelen nemen om de
exploitatie van krotten in de toekomst tegen
te gaan en zoo hoopt men niet in herhaling
dezer verre van onbelangrijke uitgaven te
hoeven vervallen. En in het thans aangevan
gen jaar 1931 zullen hamer en houweel hun
saneerend werk beginnen. Dat opent ten
minste een verheugend perspectief.
Bovendien zal men, door het onteigenen
van krotten, vele sloppen en stegen aan één
of aan beide zijden kunnen verbreeden en op
deze wijze in de binnenstad enkele behoor
lijke verkeersverbindingen tot stand kunnen
brengen. Veel ruimte krijgt men weliswaar
niet en ook niet ter plaatse waar deze het
meest gewenscht is, maar toch, alle beetjes
helpen.
Amsterdam, Jan. '31. EMERGO.
OPENING VAN HET TEHUIS VOOR
OUDEN VAN DAGEN EN HULP
BEHOEVENDEN TE DIRKSHORN.
Donderdag 1 Januari waren met den
Kerkeraad in het Tehuis aanwezig: kerk
voogden, L. Reuvers, jb. Dam en A. Kiste-
maker; de notabelen P. Berkhouwer, W.
Molenaar, C. Bregman en S. van der Oord;
de heer D. Groenhart, arts. Voorts de heer
T. Heerschap en zijn echtgenoote, mej. J.
Heerschap-de Wit; en de verpleegden: Si-
mon Asjes, Jan van der Oord en Jan Slik
ker.
De kerkeraad was vertegenwoordigd door
de heeren C. Bregman en S. Bood, ouderlin
gen; de heeren S. van der Oord en H. de
Vries, diakenen en de voorzitter. Mede was
aanwezig de heer J. Paarlberg, die a.s Zon
dag in zijn ambt van diaken zal worden be
vestigd.
De voorzitter, ds. G. de Leeuw, achtte het
een voorrecht de aanwezigen te mogen ver
welkomen bij dit heugelijk feit, dat een be
langrijke plaats inneemt in de annalen, zoo
wel van onze burgerlijke als onze kerkelijke
gemeente. In de eerste plaats betuigde hij na
mens de kerkeraad zijn dank aan de kerk
voogden, die vooruitzienden blik paarden aan
ruimheid van hart, om uit de door hen be
heerde geldmiddelen der kerkelijke gemeente
het stichtingskapitaal beschikbaar te stellen.
Mede aan notabelen, die daaraan hun goed
keuring hebben gehecht.
In het bijzonder herdacht hij wat de heer
A. Kistemaker voor de stichting gedaan
heeft. Niet alleen is het zijn initiatief, waar
door zij tot stand kwam, maar in den waren
zin van het woord heeft hij den Kerkeraad
met raad en daad in de voorbereidende werk
zaamheden ter zijde gestaan. Zijn helder oor
deel, zijn juist inzicht en zijn kennis van za
ken waren daarbij van onmiskenbare waarde.
Tot zijn leedwezen ontbrak het hoofd der
burgerlijke gemeente, burgemeester H. No-
let, die mede was uitgenoodigd, de openings
plechtigheid met zijn tegenwoordigheid te
vereeren. Spr. bracht hem echter dank voor
de gevoelvolle woorden, waarmede hij schrif
telijk zijne afwezigheid verontschuldigt en
zijn hartelijke sympathie betuigt met wat de
Nederl. Hervormde Gemeente tot stand
bracht. Zijn algemeen beminde voorganger,
burgemeester Burger, zou hem dat niet heb
ben verbeterd.
Dank zij den uitvoerders van het werk be
antwoordt de jonge stichting aan de stoutste
verwachtingen. Aan alles is te bespeuren, dat
bij de uitvoering niet alleen de beurs maar
ook het hart zijn rol heeft vervuld. Een
woord van hulde komt toe aan de heeren H.
de Vries en J. Wartenhorst, die het ontwerp
maakten, en aan de mannen, die het in hout,
steen en kleuren realiseerden, de heeren H.
de Vries, J. Ruis en A. Kistemaker. Tot
groote tevredenheid werd door de heeren C.
Bregman en P. Wink het huis van meube
len, vloer- en raambekleeding voorzien, ter
wijl de heer P. de Goede op uitnemende wijze
de installatie voor centrale verwarming en de
electrische geleiding verzorgde.
Op hoogen prijs stellen we de belangstel
ling door onzen gemeentelijken geneeskundi
ge, den heer D. Gronehart, door zijn tegen
woordigheid aan den dag gelegd. Op zijn
kennis en bekwaamheid zal voor en na een
beroep moeten worden gedaan. Zal het ons
verheugen wanneer wij dit tot een minimum
zullen mogen beperken, daar de goede ge
zondheid een zegen blijft, wij houden ons
voor zijn belangstelling in lief en leed steeds
hartelijk aanbevolen.
Een lichte schaduw werd op de voorge
schiedenis van het Tehuis geworpen door de
ongeste'dheid van den heer T. Heerschap,
die echter, dank zij de goede behandeling, zij
het a's reconva'escent, bij deze openings
plechtigheid mag tegenwoordig zijn. Hem en
zijn echtgenoote werden moed en kracht toe-
gewenscht tot het volbrengen van hun schoo
ne maar niet 8rama',keliike taak.
Ten slotte richtte de voorzitter zich tot de
mannen, die als eerstopgenomen hier tegen
woordig zijn Hij wijst hen op ons gemeen
schappelijk voorrecht een stichting te bezit
ten, waarin niet allerlei belemmerende veror
deningen en reglementen heerschappij voe
ren, maar waar die heerlijke vrijheid leeft,
die alleen beperkt wordt door de regelen,
waaraan een geordend huisgezin onderwor
pen is. De stichting is niet in het leven ge
roepen om noodgedwongen oude en arme
menschen onder dak te brengen, maar om
ouden van dagen, die de hitte des daags en
de lasten des levens gedragen hebben, een,
zoo wij vurig hopen, langen en schoonen, on-
bezorgden levensavond te bereiden. Zal dit
doel bereikt worden en het tehuis een zegen
zijn Voor degenen, die het bewonen en voor
hen, die het verzorgen, dan moet vóór alles
de geest van tevredenheid, van eensgezind
heid, van rust en vrede, die hier aanvankelijk
hterscht worden bestendigd. Alleen waar
liefde heerscht, kan die geest wortel schieten
en tot wasdom komen.
Hiermede verklaarde de voorzitter, uit
'aam van den Kerkeraad het Tehuis voor
Ouden van Dagen en Hulpbehoevenden
geopend. Vrede zij dezen huize. Amen.
Vervolgens kreeg de president-kerkvoogd,
de heer L. Reuvers, het woord
Hij zegde uit naam van kerkvoogden en
notabelen, den Kerkeraad dank voor de
waardering, hun voor hun schenking be
toond. Voorts betuigde spr. zijn volle inge
nomenheid met de geheele inrichting, die
ook zijn verwachtingen heeft overtroffen.
Spr. hoopte, dat de Kerkeraad niet alleen
moeite en lasten van de stichting zal onder
vinden, maar ook genoegen daarvan zal be
leven. In verband hiermede wees hij de ver
pleegden op hun eersten plicht, met elkander
in goede harmonie en op voet van kameraad
schap te blijven verkeeren, daar hiervan ge
heel het welslagen van ons streven afhanke
lijk is. Hij herinnerde aan het verdienstelijk
werk, verricht docr den administrateur der
kerkvoogdij, den heer Jb. Dam, die al de
voetangels en klemmen heeft getrotseerd tus
schen de voteering van het stichtingskapitaal
en de goedkeuring van het Prcv. College van
Toezicht. Eindelijk wenschte spr. den kerke
raad van harte geluk met zijn tehuis
Nadat nog de heeren Kistemaker en Dam
hun erkentelijkheid hadden betuigd voor de
vriendelijke woorden, tot hen gesproken,
werd overgegaan tot bezichtiging van het
gebouw.
WATERSCHAPSBENOEMINGEN.
Bij koninkrijk besluit zijn met ingang
van 1 Januari benoemd tot dijkgraaf
van den polder de Lagehoek onder
Hoogwoud en Opmeer, de heer N. Laan
te Opmeer; tot heemraad van het Am
bacht van Westfriesiaud, genaamd
Geestmerambacht. de heer D. Swart te
Rijpje, gemeente St. Maarten en de heer
J. de Groot J.Bzn. te Warmenhuizen;
tot hoogheemraad van liet hoogheem
raadschap Waterland, de heer M. Daal
der, te Watergang, gemeente Lands
meer: met ingang van 1 Mei tot hoog
heemraadschap van het hoogheemraad
schap Waterland, de heer H. Pronk Fzn.
te Uitclam. gemeente Broek in Water
land.
HEERHUGOWAARD.
Aan de aannemers Leegwater en Hit-
tema alhier, is opgedragen het bouwen
van de Rudelsheimstichtina te Hilver
sum voor de som van 74.835.
arKer
The pen with the twenty-
f ive-years-point
(Buiten verantwoordelijkheid van de Re
dactie. De opname in deze rubriek, bewijst
geenszins dat de redactie ermede instemt).
Mr. Dr. F A. C. graaf Van Lynden van
Sandenburg, Vice-President van den Raad
van State.
Mr. W. L. baron De Vos van Steenwijk,
Voorzitter van de Eerste Kamer der Stateu-
Generaal.
Mr. J. R. H. van Schaik, Voorzitter van de
Tweede Kamer der Staten-Generaal.
W. de Vlugt, Burgemeester van Amster
dam.
M. P. Droogleever Fortuyn, Burgemeester
van Rotterdam.
Jhr. Mr. Dr. L. H. N. Bosch ridder Van
Rosenthal, Burgemeester van 's-Gravenhage.
Het uitvoerend-comité is samengesteld als
volgt:
Voorzitter:
Dr. C. J. K. van Aalst, President van ds
Nederlandsche Handel-Maatschappij.
Onder-voorzitter
Mr. G. Vissering, President van de Neder
landsche Bank.
Leden:
Abr. Muller, Voorzitter van den Koninklij
ken Nationalen Bond voor Reddingwezen en
Eerste Hulp bij Ongelukken „Het Oranje
Kruis".
Prof. Dr Ir. J. I. J. M. Schmutzer, Hoog
leeraar te Utrecht, oud-lid van den Volks
raad.
Mr. G. van Slooten Azn., Raadsheer in het
Gerechtshof te 's-Gravenhage, Secretaris-
Generaal van de Vereeniging „Het Neder
landsche Roode Kruis".
Prof. Mr. M. W. F. Treub, Voorzitter van
den Ondernemersraad voor Nederlandsch-
Indië.
R. Zuyderhoff, Lid van de Algemeene
Rekenkamer, Algemeen-Voorzitter van het
Hoofdbestuur der Vereeniging „Oost en
West".
E D. van Walree, oud-Directeur van de
Nederlandsche Handel-Maatschappij, le Se
cretaris-penningmeester.
J. M. van Valkenburg, Gep. O.I. Hoofd
ambtenaar, 2e Secretaris-pennigmeester.
Tot een algemeen comité hebben tal van
bekende persoonlijkheden toegetreden.
(Wij bevelen deze inzameling ten bate der
zoo getroffen inlandsche bevolking ten zeer
ste bij onze lezers aan.
Red. Alkm. Crt.)
Voor de betrekking van hoofd der openbare
lagere school te Dwarsgracht (gemeente
Giethoorn) meldde zich geen sollicitant aan,
voor onderwijzeres aan die school maar één.
Ds. J. van der Leek te Zaltbommel,
die beroepen was tot predikant bij de geref.
kerk te Anna Paulownapolder, heeft voor dit
beroep bedankt.
MERAPI-COMITE.
Secretariaat: Kneuterdijk 1, 's-Gravenhage.
Telefoon 117755. Postgirorekening 172700
Landgenooten,
Een verschrikkkelijke ramp heeft Midden-
Java getroffen. Als gevolg van een uit
barsting van den vulkaan Merapi is zijn
westelijke helling onder lawines van gloeiend
zand bedolven, die op hun weg overal dood
en verderf hebben verspreid. Niet minder
dan 1300 menschenlevens zijn verloren ge
gaan, terwijl het aantal verminkten en ge
wonden nog niet valt te schatten. Duizenden
zijn hun dorpen ontvlucht, duizenden stuks
vee zijn omgekomen, een groot aantal wonin
gen is vernield en een groote uitgestrektheid
bouwland is onvruchtbaar geworden.
De geleden schade is nog niet geheel te
overzien, maar volgens telegrafisch bericht
van den Gouverneur-Generaal zal in Indië
alleen niet voldoende hulp zijn.te vinden.
Diep onder den indruk van den omvang
der ramp hebben ondergeteekenden daarom in
overleg met den Minister van Koloniën een
Comité gevormd met het deel ook in Neder
land gelden bijeen te brengen om den nood
der zoo zwaar beproefde bevolking te helpen
lenigen.
Zij doen thans een beroep op allen, en in
het bijzonder op hen, die tot Nederlandsch
Indië in betrekking staan of stonden, om, on
danks den ongunst der tijden, door een bij
drage, groot of klein, van hun medegevoel
met&dèze mede-onderdanen van ons Rijk te
doen blijken. Zij hopen spoedig telegrafisch
een eerste bedrag ter voorziening in de on
middellijke behoeften te kunnen overmaken.
De besteding der gelden zal onder toezicht
van regeeringswege geschieden.
Bijdragen voor het Merapi-Comité kunnen
worden gestort bij het Agentschap der Neder
landsche Handel-Maatschappij, Kneuterdijk
1 's-Gravenhage, of op postgirorekening
No. 172700.
's-Gravenhage. 31 December 1930.
Het eere-comité is als volgt samengesteld
Voorzitter
Zijne Koninklijke Hoogheid de Prins der
Nederlanden, Hertog van Mecklenburg, voor
zitter van de Vereeniging „Het Nederland
sche Roode Kruis".
Leden
Zijne Excellentie Jhr. Mr. Ch. J. M. Ruys
de Beerenbrouck, voorzitter van den Raad v.
Ministers, Minister van Binnenlandsche Za
ken en Landbouw.
Zijne Excellentie S. de Graaff, Minister
van Koloniën.
Zijne Excellentie A. W. F. Idenburg, mi
nister van Staat.
Zijne Excellentie Mr. D. Fock, Minister
van Staat.
Zijne Excellentie Dr. H. Colijn, Minister
van Staat.
PREDIKBEURTEN.
Zondag 4 Januari.
Ned. Hervormde Gemeenten.
ALKMAAR, Groote Kerk, vm. 10.30 uur,
ds. Deetman (bev. kerkeraadsleden). Verbe
terd bericht.
AKERSLOOT, vm. 10 uur, ds. Bax, af
scheid. Onderwerp: Indrukken van Aker
sloot.
BROEK OP LANGENDIJK, Hervormde
Kerk, 9.30 en 2.30 uur, Ds. van Baaien.
Geref. Kerk, 9.30 uur, ds. Donner (H.
Avondmaal). 2.30 uur, ds. Donner (Dank
zegging).
Chr. Geref. Kerk, 9.30 en 3 uur, ds.
Drenth.
Doopsgez. Kerk, 9.45 uur. Geen dienst,
wegens ongesteldheid.
BURGERBRUG, vm. 10 uur, ds. Tinholt.
DRIEHUIZEN, vm. 10 uur, ds. Rooker.
HEILOO, vm. 10 uur, ds. Eiierts de Haan.
HEERHUGOWAARD, 2 uur, ds. Deet
man. (Verbeterd bericht).
NOORD-SCHARWOUDE, Herv. Kerk,
9.30 uur, d. Staal. Bevestiging Kerkeraads
leden.
NIEUWE NIEDORP, geen dienst.
OUDE NIEDORP, vm. 10 uur, ds. Jelle-
ma.
STOMPETOREN, Evangelisatie, vm. 10
uur, de heer P. L. Poorter, van Amsterdam.
URSEM, geen dienst.
WARMENHUIZEN, vm. 10 uur, ds. Zil-
linger Molenaar. Bevestiging van Kerke
raadsleden.
WINKEL, nm. 7 uur, ds. Zillinger Mole
naar.
ZUID-SCHARWOUDE, Herv Kerk, 10
uur, ds. de Leeuw. Bevestiging Kerkeraads
leden.
Doopsgezinde Gemeenten.
BEEMSTER, geen dienst.
NIEUWE NIEDORP, geen dienst.
DE RIJP, nm. 7 uur, ds. Keuning.
landen we! voor, hier en daar zelfs in
hoogc-re streken, en overal waardeert
men de noot om inhoud en bekleeding.
Maar er bestaat een verbazend verschil
tusschen de klappers van onderscheiden
streken. Men ïian wonderlijke verschijn
selen zien: op eilanden, die er vriende
lijk en overvloedig uitzien, b.v. Ambon,
is de cocospalm niet welie; daarentegen
treft men elders kale koraalkalkplaten
met zand overdekt, waar de cocospalm
lustig zijn kruin draagt boven een
schralen bodem en vruchten geeft tal
rijk en zwaar. In het oosten van den ar
chipel heeft de bevolking van ouds den
klapper gebruikt nog meer dan die van
elders en de waardeering moet derhalve
ook hooger zijn. Dat blijkt echter niet uit
de behandeling van den boom, want het
is een zeldzaamheid wanneer de eige
naar eenige zorg aan hem besteedt.
Het spreekt vanzelf, dat bewoners van
eilanden en streken zonder veel klap
pers altijd wel van elders de producten
van den cocospalm hebben betrokken.
De kleine handel tusschen de eilanden
onderling kende van ouds de cocosnoot
als begeerd artikel, waarmee te ruilen
viel. Maar die kleine handel zinkt in het
niet bij dien anderen, die ontstaan is
n «armate de westersche markt vetten
en oliën vroeg. Men overweee eens. welk
een verandering daarmee in de samen
leving op verscheidene eilanden is geko
men. Er kwam geld in gebruik en het
drong den ruil .terug. Men zag een
scheepvaart, die zich liet gelegen liggen
aan kustplaatsen, waar te voren hoog
stens wat prauwen verschenen. De deel
nemers aan de handelsbeweging leerden
opzettelijk en opopzettelijk aan de een
voudigste menschen behoeften, waar
voor men uitgaven over had en voor
welker vervulling een praestatie noodig
was in den vorm van levering of arbeid.
Langzaam aan ging de samenleving ver
anderen en werd de bevolking van stille
eilanden betrokken in de bewegingen van
groothandel en grootbedrijf in Europa en
Amerika. Er gaat natuurlijk van de handels
beweging, die het verre eiland inschakelde in
het wereldverkeer, een opvoedende kracht uit.
De opvoeding kan niet steeds aangenaam zijn
in haar vormen en de ongemakken van de
westersche maatschappij, die echoën in het
verre oosten, zijn voor de menschen daar geen
prettige gewaarwording. Zij begrijpen de
werking van het groote handelsverkeer niet,
doch zij zullen het langzamerhand lecren
verstaan. Veel zal worden gewonnen, zoodra
de bezitter van cocospalmen begrijpt, dat de
kwaliteit van zijn vruchten van beteekenis
moet zijn voor de vraag. Nog meer wordt ge
wonnen, indien hij vervolgens een belang ziet
in eigen poeingen om de kwaliteit te verbete
ren en bereid is de deskundige wenken, die het
gouvernement meer en meer onder zijn be
reik brengt, daarbij te volgen.
De betrekkingen tusschen het westen en
het oosten zijn voor een goed deel die tus
schen markt en producten en waar zij ook
worden aangeknoopt dragen zii, in den aan
vang onzichtbaar, zeer veel bii tot een ont
wikkeling uit den staat van onbeschaafdheid
DENGAN HORMAT.
TWEEDE KAMER
De Tweede Kamer is bijeengeroepen
tegen Vrijdag 9 Januari één uur. Aan de
orde is dan een regeling van werkzaam
heden. waarbij de voorzitter zal voor
stellen, in deze vergadering do beraad
slaging te houden over het ontwerp tot
goedkeuring van de handelsovereen
komst van Genève van 24 Mrt. 1930 met
bijbehoorend protocol, indien daarover
eindverslag is uitgebracht.
Westersche markt en Indische
producten.
Van „de vruchtbaarheid" van Ned.-
Indië kan men riet spreken. Wij zijn zoo
gewend de eilanden van onzen archipel
te prijzen als een gebied, waar het kli
maat een wonderlijke gi oeikracht schept
met zijn wisseling van zonneschijn en
regen, dat wij de gesteldheid van den
bodc-m en andere factoren eenigszins
verwaarloozen en niet bedenken, hoezeer
de deelen van het groote eilandengebied
van elkander verschillen. De bevolking
zelf kent de onderscheiding zeer goed en
zoekt b:nnen de streek, waar zij tehuis
is, wel degelijk de geschikste oorden. De
zegen van Indië is het, dat op zeer vele
eilanden een ruime hoeveelheid vrucht
bare grond aanwezig is. Maar men vindt
ook op de meeste eilanden wel gedeelten
met arme gronden; voorts zijn overal
wel streken waarvan de terreinvorm
elke bebouwing bemoeilijkt. Met het
spreken over de vruchtbaarheid van
Indië moet men dus voorzichtig zijn en
vooral niet meenen. dat de uitvoerpro-
ducten als koffie, thee. tabak, copra op
vele eilanden zijn te telen
De Indische producten hebben het
grootste deel van hun waarde verkregen
door de westersche markt. Het feit lijkt
zoo simpel, maar het beteekent voor de
ontwikkeling van de inlandsche maat
schappij bizonder veel. Men denke bij
voorbeeld aan den co;ospalm, dien boom,
waarvan in de inlandsche huishouding
letterlijk alles bruikbaar is en ook wordt
gebruikt. De klapper komt in alle lage
GEEN STAKING IN HET ZEE-
VISSCHERIJBF,DRIJF.
De conferentie, die op Oudejaarsdag te
's-Gravenhage heeft plaats gehad tus
schen den loonraad uit de reedersver-
eeniging en de vertegenwoordigers van
organisaties van werkneme.in het zee-
visscherijbedrijf, is vrijwel zonder re
sultaat gebleven. Wel moeten de ree-
ders nog definitief hun houding bepa
len, want, zooals bekend, hadden zij be
sloten geen schepen voor de treil- en
beugv'sscherij gereed te maken indien
geen overeenstemming bereikt werd. In
tusschen kan worden meegedeeld, dat
de organisatiebesturen der visschers niet
van plan zijn thans een staking uit te
lokken, gelijk blijkt uit een brief die gis
teren door deze besturen is gericht tot
den loonraad uit de reedersvereeniging
voor i'e Nederlandsche haringvisscherij.
Vandaag houdt de reedersvereeniging
te 's-Gravenhage een vergadering, waar
in de reeders hun standpunt zullen
vaststellen.
De rijksbemiddelaar, de heer Van IJs-
selsteyn. heeft inzake het conflict in het
ontstaan is, omdat op dien datum het
collectief contract was geëeindigd, aar
zeevisscherijbedrijf, dat sinds 1 Januar.
beide partijen, bij dit conflict betrokken,
inlichtingen verzocht
FRAUDE BIJ DE MARECHAUSSEE TE
ZWOLLE?
Naar wij vernemen stelt men momenteel te
Zwolle een onderzoek in naar gedragingen
van een opperwachtmeester, brigade-com
mandant bij het wapen der Kon. marechaus
see, die er van wordt verdacht fraude te heb
ben gepleegd met onder zijn berusting zijnde
gelden. De feiten zouden zich over een ruim
tijdsverloop hebben voorgedaan, terwijl zij
voor het eerst aan het licht traden, toen de
opperwachtmeester door een samenloop van
omstandigheden voor eenigen tijd buiten
dienst was gesteld.
Zijn wij goed ingelicht, dan komt deze
zaak in Januari in eerste instantie voor den
bevoegden rechter.
OPHEFFING VAN ZES TOLLEN.
Met de stille tronk
Gistermorgen zijn op de straatwegen Bar-
neveld—Stoutenburg en Barneveld—Putten
de daar aanwezige zes tollen, zonder een ia*
plechtigheid, opgeruimd
