DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. De Wonderen van bet Heelal. S. KROM. Uit het Parlement ZATERDAG JA\I AKI l?>3É 133e Jaargang. Dagelijksch overzicht» de stand van zaken bij de mijnen. Buitenland britsche spaarzin, jack diamond. afschaffing der portu- geesche dictatuur geeischt. cübaansche bladen verboden, STOOM WASSCHERIJ Mevrouw Binnenland een mooie schenking. waterleidingbuis gesprongen. ALKMAARSCHE Deze Conrant wordt ELKEN AVOND behalvt Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, franco door het gebeele Rijk 2.50. Losse nnmmers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIE!*: Per regel 0.25, bij groote contracten rabat. Grooto letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N V. Boek- en Handelsdrukkerij vli. HERUs. KOSTER <4 ZOON, Voordam C I, post giro 37060. Telet. 3, redactie 33. %o. Directeur: C. KRAK. >i i ■—ii—— imiMSiïïimi ninw niniiiiii—iis—im minui iiiniiP u Ui Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. st.i 'JimiaMwaw Dit nummer bestaat uit 3 bladen. DE NIEUWE NOODVERORDENING IN DUITS CHLAND. Waarom zij werd afgekondigd. De crisis spoedig voorbij? Wij hebben gisteren gemeld, dat de Duitsche rijkspresident von Hindenburg gistermorgen een noodvjrordening heeft onderteekend, waardoor de bepalingen :inzake scheidsrechterlijke uitspraken dusdanig werden gewijzigd, dat het bin- dendverklaren van de uitspraak ook dan mogelijk is, wanneer er naar het huidige systeem geen voldoende meer derheid aanwezig is. In nadere telegrammen, waarin de af kondiging van deze noodverordening met de toelichting wordt gemeld, wordt nog meegedeeld, dat zij van kracht zal blijven tot 31 Juli a.s. en dat de arbiter -a- Westfalen. nrof. dr. Brahn. door den minister van arbeid benoemd is tot scheidsrechter inzake het mijnconflict in het Ruhrg-ebied. De nieuwe onder handelingen zullen onder zijn leiding vanmorgen beginnen. T i de toelichting wordt o.a. betoogd, dat de onde-har.delingen mislukt zijn. omdat in het arbitrage-college geen meerderheid was te krijp-en voor een be slissing inzake de loonen en een beslis sing met de stem alleen van den voor zitter in verband met <1° beslissing van het „Reichsgericht" in het conflict in N.W. Duitschland in begin 1929, niet mogelijk is Zoodoende dreigde een toe stand zonder tariefverdrag, welke in deze industrie tot ernstige gevolgen kon leiden. Teneinde aan dezen noodtoe stand een einde te maken, heeft de rijks president de noodverordening afgekon digd, waarbij dus eventueel de partijen van werkgevers en werknemers geheel worden uitgeschakeld l ij de beslissing. De juridische beteekenis van de be slissing, genomen zonder vertegenwoor digers van werkgevers en arbeiders, is geen andere dan die van een normaal genomen beslissing. Zij is in elk geval slechts een voorstel aan partijen, dat aangenomen of verworpen kan worden. Eventueel bestaat de mogelijkheid der verbindendverklaring volgens de voor schriften van het algemeene arbitrage- recht. In bevoegde kringen in Berlijn is men er zssr tevreden over, dat het krachtige en snelle initiatief van de regeering en inzonderheid -/an minister Stegersvald het mogelijk maakt, dat het Ruhrcon- flict nu reeds vandaas: beslist kan wor den, opdat zoo spoedig mogelijk weer de rust in het district hersteld worde. Waarschijnlijk zal de a.s uitspraak gebaseerd zijn op een loonsverlaging van zes procent (de werkgevers hadden 12 geëischt, de arbeiders hadden vier pro cent goedgevonden.) De bijzondere scheidsrechter prof. Brahn zal met zijn twee bezitters bij de onderhandelingen morgen allereerst moeten vaststellen, of met medewerking van de vertegenwoord'ger^ der beide partijen een oplossing te vinden is. Zoo niet. dan zal hij met zijn onpartijdige bij zitters de arbit'alp uitspraak doen. In Opper-Silezië alles aan het werk. miï)nenrzh1nd^ in dc °PPer-Silezische mijnen zijn gister vrijwel allen aan het enkele stakers. De beweging kan als geëindigd worden beschouwd. Loon ver Jaginu in de Thurinu- sche metaalindustrie. De rijksminister van arbeid heeft de arbit.Tle uitspraak voor de Thuringsche metaalindustrie, inhoudende een loon verlaging van 6 bindend verklaard. Critiek ep de noodverordening Volgens berichten uit Essen waren dé mijnwerkersorganisatie* door de publi catie oer noodverordening omtrent ce arbitrale procedure gisteren zeer ver rast Zij verklaren onmogePik van hun standpunt te kunnen afwijken, zoodat mep vei w acht. dat de heden beginnende onderhanne.ingen van langen duur kun nen worden. In de ki ingen der mijneigenaars be schouw t men de noodverordening als een zeer bedenkelijken stap, welke vol gens hen bewijst, hoe de heele arbitrage een mislukking is. Zij wijzen er verder op, dat, als bij ar bitrale uitspraak een loonsverlaging van minder dan 8 zou worden voorge schreven. dit opnieuw zou leiden tot maatregelen als b v vermindering van het aantal werkdagen en stopzetting van bedrijven. Den Haag, 9 Januari 1931. De Tweede Kamer heeft heden voor een enkelen dag haar Kerstvacantie verbroken ten einde een paar spoedeischende zaken af te doen. Maar alvorens de agenda werd ter hand ge nomen, vroeg de heer De Visser (comm.) verlof om tot de regeering een interpellatie te mogen richten over den nood der werkeloozen. De voorzitter deelde mede, dat de Kamer in de eerstvolgende vergadering (10 Februari) op dit verzoek zou beslissen. De heer De Visser en zijn partijgenoot Wijn koop trachtten te bevorderen, dat de Kamer Dinsdag a.s. in buitengewone vergadering zon bijeenkomen voor die interpellatie. Dit geluk te evenwel niet, waarna aan de orde kwam het wetsontwerp tot goedkeuring van de handels overeenkomst van Genève van 24 Maart 1930. De eerste spreker, de heer Boon (lib.) klaag de over de late indiening (11 Dec, 1.1.) van het ontwerp, terwijl de overeenkomst reeds 24 Mrt. 1.1. was goedgekeurd. Van veel beteekenis achtte spr. de overeen komst niet, nadat aanvankelijk groote verwach tingen waren gewekt. Hij zal intusschen er zijn stem aan geven. Hij hoopt, dat men dit trac- taat zal beschouwen als een eersten stap in de goede richting van internationale samenwer king. De heer Vliegen (s. d. a. p.) verklaarde, dat zijn fractie voor het ontwerp zal stemmen, was echter door het geroezemoes der Kamer vrijwel onverstaanbaar bij zijn verzoek om nadere in lichtingen omtrent enkele punten. De heer Van Dijk (a. r.) zette uiteen, dat wat nu ter goedkeuring voor ligt, heel wat minder is dan was verwacht. Men hoopte op consoli datie der handelstarieven, er is niets meer ver kregen dan dat wij ons verbinden onze douane tarieven niet te zullen verhoogen, terwijl wij ons de vrijheid voorbehouden om uit de over eenkomst uit te treden na een behoorlijken ter mijn van opzegging. Andere staten hebben echter grooter vrijheid behouden. Intusschen heeft spr. geen bezwaar tegen aanneming van het tractaat, omdat het als prikkel voor de toekomst kan werken. De heer Nolens (r. k.) klaagde ernstig over de late indiening van het voorstel, waardoor deze buitengewone bijeenkomst noodig is ge worden. Intusschen aanvaardde spr. het ont werp, in de eerste plaats omdat bij niet-be- krachtiging door Nederland het gansche trac taat niet tot stand zou komen, terwijl het pro- tectimisme dan weer het hoofd zal opsteken. Ook spr. vroeg der regeering nog enkele in lichtingen. In denzelfden geest sprak de heer Schok king (c. h.) die meende, dat het juist op den weg van Nederland had gelegen de eerste te zijn tot artilicatie van het tractaat. Intusschen vond hij wat werkelijk bereikt was zoo weinig, dat hij niet met geestdrift voor het voorstel zou kunnen stemmen. De heer L. de Visser (comm.) heeft uitdruk king gegeven aan zijn uiterst geringe verwach tingen van de ter talel liggende overeenkomst. Spr. en zijn partijgenoot zullen zich dan ook niet voor het ontwerp verklaren. Zij zullen er hartgrondig tegen stemmen. De minister van buitenlandsche zaken, de heer Beelaerts van Blokland, geeft eerst ant woord op de klachten over de late indiening van het ontwerp. Het speet spr. dat de Kamer daarvoor extra moest bijeenkomen, maar het heeft spr. ernstig leed gedaan. Het kon echter niet anders, zooals spr. in de Mem. van Antw. heeft uiteengezet. Spr. erkende, dat de conventie een teleur stelling moet heeten. Het is echter toch meer dan aanvankelijk door velen werd verwacht, omdat het tractaat den weg aangeeft om tot beter te geraken. De mogendheden wilden niet zoo ver gaan als de conferentie wel zou heb ben gewild, al waren zij overtuigd van den goeden wil der conferentie. De politiek hield hen aan banden. De overeenkomst is dientenge volge niets meer dan een compromis. Maar in vergelijking met vroeger is het een stap voorwaarts. En de moreele beteekenis mag zeker niet worden geringschat. Er schuilt een moreele sanctie ten goede in en spr. sprak daarover met ingenomenheid. De bedenkingen tegen de ratificatie door Nederland zijn van weinig beteekenis; het bezwaar dat wij ons de handen er door zouden laten binden, is onjuist. Te allen tijde kunnen wij ons van de conventie los maken met gebruikmaking van den termijn van opzegging. Het uitblijven van een ratifica tie onzerzijds zou een teleurstelling zijn voor velen en zou toekomstige onderhandelingen met Duitschland en andere landen bemoeilij ken. Gaan we voor met de onderteekening, dan zullen andere landen volgen. Het ontwerp wordt hierop aangenomen met 67 tegen 4 stemmen. Na goedkeuring van een onbeteekenende wijziging van de Motor- en Rijwielwet is de Kamer daarop tot 10 Februari a.s. uiteenge gaan. KORTE BERICHTEN. Maandagmiddag zullen Hr. Ms. ..Heemskerck", die een oefeningstocht in de Middellandsche zee gaat maken en Hr. Ms. .Banckert" met bestemming naar West-Indië, uit Nieuwediep ver trekken, Eén milliard spaar-certificaten verkocht, In het begin van 1916, dus tijdens den oorlog, werden in Groot-Brittannië zoogenaamde sa- vings certificates uitgegeven, ter waarde van shilling, die na tien jaar vervielen en dan een waarde hadden van 26 shilling. Later werd de prijs verhoogd tot 16 shilling, de waarde na den vervaltermijn van tien jaar verlargd tot 24 shilling. Houders van de eerste uitgifte de zer certificaten (19161922) kregen, als ze de certificaten na tien jaar niet incasseerden het recht om ze te behouden tot 1932 met interest na het tiende jaar van een penny per maand per certificaat; ze kenden ze ook inwisselen tegen stukken van de derde uitgifte van 1923 of wel ze omzetten in National Savings Bonds of Conversieleening. Niemand mag meer dan 400 aan dergelijke certificaten bezitten. Onlangs is het aantal verkochte certificaten tot een milliard gestegen en dit feit is dezer dagen feestelijk herdacht. Aan den koning is het milliardste exemplaar als een herinnering aangeboden (het allereerste exemplaar werd indertijd door de koningin gekocht) en de prins van Wales heeft aan een feestmaal, aangeboden door den voorzitter van het National Savings Committee, Sir Robert Klndersley, het woord gevoerd. Hij wees er daarbij op, dat er door deze certificaten een bedrag van niet minder dan 786 millioen is belegd, een bedrag, zoo voegde de prins er bij, groot genoeg om de hee le nationale schuld van vóór den oorlog mee af te betalen. In het geheel zijn er thans 30.000 spaarvereenigingen, die den aankoop van der gelijke certificaten bevorderen uit zeer beschei den bijdragen. Jack Diamond, de New-Yorksche bendelei der, op wien in de laatste maanden van het vorig jaar een moordaanslag was gepleegd, is er wat zijn financitbetreft niet te best aan toe. Een van zijn icekkers in de misdaad zat in voorloopige hechtenis, en kon tegen een borgtocht van 100 op vrije voeten komeg. Hij wendde zich tot den machtigen Jack, maar de ze moest bekennen, dat hij de duiten niet had. Jack Diamond heelt het voorts niet erg pret tig; hij heeft zich, na als redelijk hersteld uit het ziekenhuis te zijn ontslagen, teruggetrokken op zijn hoeve in het Catskillgebergte. Hij wordt daar bewaakt door mede-bendeleden en door politie. En ter bescherming van het kost bare leven van den diamanten „Jack" zijn thans machinegeweren in stelling gebracht en zoeklichten geplaatst. Voor zoon diamant ook, zegt de N. R. Ct, De regeering niet geneigd toe te geven, In een onderhoud met een medewerker van de Diario de Noticias verklaarde de minister van binnenl. zaken, van Portugal, naar het B. T. A. meldt, o.a. naar aanleiding van den laat- sten tijd verspreide pessimistische geruchten, dat de openbare orde volkomen verzekerd is. Bij de regeering zijn stappen gedaan, zoo voegde hij er bij, waarbij zij op de hoogte is gebracht van de denkbeelden, geopperd door de meest op den voorgrond tredende persoon lijkheden der partijen, die gekant zijn tegen de dictatuur, met het oog op het voorbereiden van den terugkeer naar den normalen en con- stitutioneelen toestand. Men heeft o.a. voorgesteld de vorming eener regeering, gepresideerd door een republikein, en de bijeenroeping van een soort parlement, dat zal worden belast met de uitwerking van een ontwerp-constiutie. De minister verklaarde, dat aanvaarding de zer voorstellen zou gelijkstaan met het herstel van den status quo "vóór de revolutie van 28 Mei. Indien de regeering ze aannam, zou het ge- heele leger zich daartegen verzetten. REVOLUTIONNAIRE SPAANSCHE VLIEGOFFICIEREN. Via Lissabon en Liverpool naar Parijs. Twee van de Spaansche vliegofficieren, die bij den jongsten opstand betrokken wa ren en naar Portugal de wijk hadden geno men, zijn per schip uit Lissabon te Liverpool aangekomen. Zij worden daar voorloopig vastgehouden in afwachting van het in orde maken hunner papieren. Ze zijn voornemens zich bij majoor Franco te Parijs te voegen. Een der vliegers, luit. Vallar, verklaarde in een interview dat hij tijdens de revolution- naire beweging boven het koninklijk paleis te Madrid had gevlogen gereed om het te bombardeeren. Doch toen hij zag dat er geen sprake was van een algemeene staking en zich in de straten een dichte menigte be woog, wierp hij geen bommen maar pam fletten naar omlaag. Daarna vloog hij naar Portugal. „Spanje is op zijn minst honderd jaar ten achter bij de voornaamste Europeesche lan den", zeide hij. „Op het oogenblik is er een autocratie, welke slechts naar communisme zal leiden". Vliegofficierencorps ontbonden. De koning van Spanje heeft het vliegoffi cierencorps opgeheven. De vroegere vliegoffi cieren worden in de wapens, waaruit zij zijn voortgekomen, teruggeplaatst en hun bijzon dere uniform worcit afgeschaft. Zij blijven evenwel vlieger en zullen, na de hervorming van het Spaansche vliegwezen, weer als zoo danig dienst doen. Deze maatregelen zijn genomen in ver band met den laatsten opstand, waaraan 'n groot aantal vliegofficieren hebben deelge nomen. De president van Cuba, Machado, heelt het verschijnen van alle Cubaansche bladen ver boden, omdat zij tegen de regeering gericht commentaar hebben geleverd over de studen ten-onlusten die Donderdag j.L plaats hadden. Uitgezonderd is de min of meer officieele Heraldo de Cuba, die mag blijven verschijnen. „IM WESTEN NICHTS NEUES" Een algemeen verbod in Oostenrijk. De Oostenrijksclie regeering heeft te elfaer ure besloten een algemeen vertod voor de Remarque-film „lm Westen Nichts Neues" uit te vaardigen. Dit verbod wordt een maat regel genoemd ten behoeve van de openbare veiligheid. Zie beschrijving onder filmnieuws. DE „KOLNISCHE ZElTUNC" OVER DE ONTWAPENING. De „Kölnische Zeitung" stelt in haar nummer van hedenmorgen voor, dat oe Rijks minister van buitenlandsche zaken, dr. Cur- tius, op de aanstaande bijeenkomst van den Raad van den Volkenbond, een voorstel in diende tot 't houden van een referendum in zake cie ontwapening. De Volkenbcndsraad zou dan, aldus het blad, een commissie kunnen benoemen, die de vergadering van den Volkenbond zoo mo gelijk nadere voorstellen zou kunnen doen ten aanzien van een tweede actie der afzon derlijke staten. Het resultaat van deze refe rendums zou de best denkbare basis vormen voor de ontwapening over de geheele wereld. De regeeringen kunnen dan den wil van haar en van de andere volken met betrekking tot de ontwapening leeren kennen, terwijl de werkzaamheden ter algeheele ontwapening zullen kunnen worden doorgevoerd op een basis van vertrouwen en veiligheid, in plaats van op wantrouwen en vrees. ONTPLOFFING IN EEN CENTRALE DER STETTINSCHE TRAMWEG MAATSCHAPPIJ. Gistermiddag explodeerde plotseling een transformator in een der bedrijfsgebouwen van de Stettiner Tramweg Maatschappij, ge volgd door een feilen brand, die het geheele gebouw verwoestte. Er kon niets gered wor den. Met uitzondering van de voorsteden, is het geheele tramverkeer gestagneerd. WERKLOOZENRELLETJES TE ADELAIDE. Gistermorgen zijn bij werkloozenrelletjes te Adelaide 13 personen zoodanig verwond, dat zij ter behandeling in het ziekenhuis moesten worden opgenomen. Twaalf personen zijn gearresteerd. In de avonduren hebben opnieuw ongeregeldheden plaats gehad, waarbij twee politieagenten en een vrouw werden gewond. VREES VOOR NIEUWE ONLUSTEN IN HAVANA. Naar uit Havanna gemeld wordt, vreest de Cubaansche regeering 'at nieuwe onlusten zullen uitbreken. Krachtige militaire pa trouilles trekken door de straten. Alle dag bladen der oppositie zijn door president Ma chado verboden. LOONSVERLAGING IN DE THURINGSCHE METAALINDUSTRIE. De Rijksminister van Arbeid heeft de ar bitrale uitspraak voor de Thüringsche me- taalindsutrie, welke voorziet in een loonsver laging van 6 pet., bindend verklaard GEWELDIGE ROTSBLOKKEN IN ITALIË NEERGESTORT. Gisteren zijn bij het industrieplaatsje Lec- co aan het meer van Como geweldige rots blokken van het overhangend rotsgedeelte Sam Martino naar beneden gestort. Zij kwa men neer op eenige huizen. Twee daarvan werden op slag met den grond gelijk ge maakt, waarbij talrijke personen gedood wer den. Tot dusverre werden 4 lijken geborgen. HET SPOORWEGONGELUK BIJ WILNA. Een rectificatie. Het bericht, volgens hetwelk bij Wilna een spoorwegongeluk zou hebben plaats gevon den, veroorzaakt door dronkenschap van den machinist, blijkt onjuist te zijn. Wel heeft voor geruimen tijd een spoorwegongeluk te dier plaatse tengevolge van dronkenschap van den machinist plaats gevonden. Het ori- VAN fhts waschgoeri Is helder, onse prijzen billijk en onze nftererinp binnen enkele dagen. Brnn(ff nu prijscourant of bel Zit eren op. derzoek in deze zaak is eerst thans beëin digd. 1 Iet schijnt dus, dat hier een vergis sing in het spel is. MINISTER DECKERS NAAR NAPELS. Wil het leven aan boord van een torpedojager leeren kennen. Maandagochtend zal de minister van de fensie naar Nieuwediep vertrekken, teneinde zich in te schepen aan boord van den torpe dojager „Witte de With", onder bevel van den luit. ter zee le kl. J. W. A. A. Heydt. Op dezen bodem zal de minister een ge deelte van de reis naar Ned.-Indië en wel tot Napels, mede maken. ZUIVERING" NED. VEREENIGING VAN SPOOR- EN TRAMWEG PERSONEEL. Naar het Hbld. verneemt, heeft de Vereo nigingsraad van de Nederl. Vereeniging van Spoor- en Tramwegpersoneel, waarbij de 47 leden die door het hoofdbestuur waren ge royeerd wegens het voeren van een stelsel matige oppositie tegen de leiding van het hoofdbestuur der vereeniging, in beroep konden gaan. na uitvoerige bespreking van de feiten en de beroepen, met algemeene stemmen het royement en het beleid in de zen van het hoofdbestuur goedgekeurd. Mevrouw J. G. van Wageningen— Romein, die dezer dagen in den ouder dom van 92 jaar te Arnhem overleed, heeft haar buitenverblijf „Rosorum", al daar, aan den Amsterdamschen weg met een belangrijk kapitaal nagelaten aan de vereeniging ,.Pro Senectute te Am sterdam met opdracht om dit buitenver blijf te exploiteeren onder den naam ..Rosorum-stichting" als tehuis vooi Protestansche dames. Op den hoek van de Witte de With- straat en de Van Kinsbergenstraat te Amsterdam begon gistermorgen te onge veer half elf het wegdek gevaarlijk te golven. Het bleek dat er een waterlei dingbuis was gesprongen. Het water stroomde met geweld door het wegdek heen en zette in een oogenblik tijds een groot deel van de straat blank. Ook op andere plaatsen in de straat hadden kleine door braken plaats. De tram kon blijven rijden. Personeel van de waterleiding heeft na eenigen tijd het euvel hersteld. HET AVRO-BESTUUR. Tot leden van het dagelijksch bestuur van dt Avro zijn in de vacatures Tindal, Hulsteijn en Van Doorne gekozen de heeren E. de Jong, J. A H. Perey en dr. J. H. Tuntler, resp. Avro- consul in Zuid-holland, Noord-brabant en Gro- Buigen. STIJGENDE VEILINGSOMZETTEN. In het Westland. De gezamenlijke omzet van de groenten- en vrochtenveilinger. Poeldijk, Naaldwijk, Wester- lee, Wateringen, 's Gravezande. Monster, Kwiatsheul, Maasland, Woutersweg en Sam- mersbrug heelt in het algelcopen jaar bedragen 17.27 millioen, tegen 16.12 millioen in 'tiaar daarvoor. Deze stijging met 7 pet., on danks de lagere prijzen, moet worden toege schreven aan de sterke uitbreiding der cultuur speciaal van het stookbedrijf. DE ONBEWAAKTE OVERWEGEN. Ongeluk te Delft. Goed ajgeloopen. Gisteravond is op den onbewaakten over weg nabij 't Haantje te Delft de metorrijder v d. Zalm uit Den Haag door een van Den Haag komenden trein gegrepen. Het motor rijwiel werd totaal vernield: de berijder, die er bijtijds wist af te springen, is er zonder letsel afgekomen. OP EEN BEWAAKTEN OVERWEG. Zelf de afsluitnig geopend en daar door aangereden. Gistermorgen is te Udenhout, in de nabijheid V8n het station, een vrachtauto van de steen- fabriek aldaar door den trein uit Den Bosch op dea overweg gegrepen en over een ieiutte van

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1931 | | pagina 1