DAGBLAD VQQR ALKMAAR EN OMSTREKEN,
W E STER LM II T.
Staomerij en Ververij
TAP IJTREINIGING
S.KROJI.
Mo. 6»
ZATERDAG 21 HAART 1931
133e Jaargang.
Een veilige haven voor wie de stormen des
levens getrotseerd hebben.
Een gebouw dat een sieraad voor onzen
Hout zal worden.
Uit het Parlement
Alkmaar krijgt in het fraaiste deel van
Alle stoom- en verfgoederen
nog binnen een week terug.
Onze naam waarborgt U
prima aflevering.
ONZE BORDEAUX-, OPORTO-
en SAMOSWIJNEN
W. M. H. PELS ZOON,
Dagelijksch Overzicht
HERMAN MULLER OVERLEDEN.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 1—5 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij vb. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA»
Di' nummer bestaat uit vier bladen.
-
Het is al bijna een jaar geleden, dat wij
verschillende bijzonderheden gemeld hebben
over het plan van de vereenigde diaconieën
in de classis Alkmaar om een groot tehuis
voor ouden van dagen te stichten.
Dat tehuis zou Westerlicht genoemd wor
den omdat de zon, wanneer zij in het Westen
staat, haar laatste stralen uitzendt en het
Westerlicht dus het symbool van een bijna
volbrachte taak is.
In Westerlicht zullen de ouden van dagen,
wier levenstaak weldra voleindigd zal zijn,
een rustig tehuis vinden, dat hun de zeker
heid biedt, dat niets hun meer kan overkomen
zonder dat liefderijke zorg hen omringt en
al het mogelijke gedaan wordt om hun het
leven zoo gemakkelijk mogelijk te maken.
Er zijn vele tehuizen voor oude lieden, die
hun een veilig onderkomen bieden, totdat zij
ziek of hulpbehoevend worden, waarna zij
gedwongen zijn in een ziekenhuis of particu
liere verplegingsinrichting bijzondere verzor
ging te zoeken.
Maar Westerlicht zal, evenals dat in
Avondlicht te Hoorn geschiedt, daarop een
gunstige uitzondering maken. Het is een te
huis voor ouden van dagen en het zal hun
tehuis blijven ook in den moeilijksten tijd van
hun leven, ook in tijden van hulpbehoevend
heid en ziekte tot op den dag, dat hun leven
zal worden afgesloten.
Alvorens wij hier weergeven in welk sta
dium thans de plannen zijn gekomen en wat
er veranderd is sinds wij bijna een jaar ge
leden het een en ander gepubliceerd hebben,
willen wij in het kort de geschiedenis der
stichting nagaan.
De classis Alkmaar omvat 52 diaconieën
en afgevaardigden daarvan hebben reeds in
1922 de plannen voor een eigen tehuis be
sproken, die toen niet tot uitvoering konden
komen omdat men geen kans zag de daar
voor benoodigde gelden te fourneeren. Eerst
later is men, onder leiding van den voorzit
ter der betrokken diaconieën, den heer P. v. d.
Esch, overgegaan tot oprichting van de „Ver-
eeniging van Diaconieën Westerlicht", ge
vestigd te Alkmaar welker doel is „door sa
menwerking van de diaconieën van de Ne-
derl. Herv. Kerk in deze classis de verzor
ging van ouden van dagen en invaliden te
behartigen en te dien opzichte de taak der
diaconieën te vergemakkelijken, welk doel zij
tracht te bereiken door het stichten en in
stand houden van tehuizen waarin ouden
van dagen en invaliden geheele verzorging
en levensonderhoud kunnen genieten".
In Hoorn hadden de diaconieën een schit
terend voorbeeld in het tehuis Avondlicht,
dat in 1927 geopend werd voor 40 gasten en
na in 1928 en 1930 te zijn uitgebreid thans
reeds 160 inwoners heeft, en zelfs reeds een
winstgevende onderneming is geworden, wel
een bewijs hoe groot de behoefte is aan te
huizen, die den ouden van dagen een veilige
woonplaats bieden en hen niet dwingen in
den moeilijksten tijd van hun leven de ge
meenschappelijke woning voor een ziekenin-
richting te verwisselen.
Met het voorbeeld van de classis Hoorn
voor oogen heeft men het aangedurfd de
stichting Westerlicht in het leven te roepenen
het gebouw een zoo royaal mogelijken opzet
te geven.
Nu vaststaat waar het zal komen en hoe
het zal worden ingericht, zullen wij voor de
ongetwijfeld vele belanghebbenden en be
langstellenden hiervan de voornaamste bij
zonderheden laten volgen.
De Vereeniging heeft een terrein in den
Hout aangekocht, gelegen aan de Kruis-
laan ter plaatse waar thans de kweekerijen
zijn gevestigd.
Hier zal, met het front naar het Zuiden,
een gebouw van 80 Meter breedte verrijzen,
met een diepte van 12 Meter en in de beide
vleugels van 30 Meter.
Die vleugels, welke op de hierbij gerepro
duceerde teekening duidelijk uitkomen, vor
men de A-afdeeling en bestaan elk uit 4
woongroepen woonkamer, slaapkamer,
logeerkamer en badkamer voor welker be
woning voor één persoon 1800 en voor
twee personen 2400 moet betaald worden.
Deze bedragen omvatten naast de huur der
vertrekken de algeheele verzorging dei" be
woners, de maaltijden, het onderhoud der
woning, de kosten van dokter en apotheker
en het zoo noocüg opnemen en verzorgen in
de zieken-afdeeling, welke voorrechten voor
alle bewoners van het tehuis gelden, terwiji
men in zijn particuliere leven geheel vrij
blijft.
De bewoners van de A-afdeeling hebben
een eigen ingang, een eigen trap en naar
twee zijden een prachtig uitzicht op den
Hout. Naast den hoofdingang van het ge
bouw zijn aan elke zijde vier woningen voor
de B-afdeeling geprojecteerd, bestaande uit
zitkamer en slaapkamer en suite waarvoor
de prijs 1600 of 2200 voor één of twee
personen bedraagt en daarachter vindt men
nog vier zit-slaapkamers met opklapbare
bedden waarvan de bewoners desver-
langd boven nog een slaapkamertje kunnen
huren.
Voor deze vertrekken moet f 1200 tot
1400 per persoon per jaar betaald worden.
De afdeeling C is op de eerste verdieping
gehuisvest, waar de indeeling gelijk is aan
die op den beganen grond maar de prijzen
iets lager zijn gesteld, namelijk resp. f 1500
of 2000 en van 1000 tot 1100. Ook
hier zal men, desgewenscht, op de zolder
verdieping een apart slaapkamertje kunnen
bijhuren.
De afdeeling D, de zieken-afdeeling, is ge
heel aan de rechterzijde van het gebouw ge
vestigd en dus afgescheiden van de afdeelin-
gen der gezonden.
Men vindt er ziekenzaaltjes met hoogstens
vier bedden en aan de meeste dier zaaltjes is
een ruime serre verbonden, waar men volop
van licht en lucht kan genieten daar zij op
den Z.O.- en Z.-kant geprojecteerd zijn. Men
betaalt hier resp. 1500, 1200, 900 en
op de bovenverdieping 1400, 1200 of
750, met dien verstande, dat deze tarieven
gelden voor menschen die zich reeds ziek of
hulpbehoevend bij het tehuis aanmelden.
Voor de bewoners, die na korter of langer
verblijf in het tehuis zelf ziek of hulpbe
hoevend worden en die desgewenscht zoo
lang mogelijk in eigen vertrekken verpleegd
worden, is bij opname in de zieken-afdeeling
geen meerder verpleeggeld verschuldigd.
Ten behoeve der ziekenverpleging worden
onder leiding van een gediplomeerd hoofd
verpleegster, een achttal verpleegsters aan
gesteld. Een aparte lift gaat naar de hooger
gelegen ziekenvertrekken die geen drem
pels hebben en de lift is zoo ruim, dat er
gemakkelijk een brancard of ledikant in ver
voerd kunnen worden.
Bij deze afdeeling behoort, zoowel bene
den als boven, een aparte ziekenkeuken en in
deze groep zijn ook de kamers der verpleeg
sters gelegen.
Groep E, aan den tegenovergestel den kant
van de zieken-afdeeling, biedt gelegenheid
met behulp van diaconieën, gemeenten of an
dere lichamen voor geringen prijs een onder
komen te verschaffen, hoewel ook op zich
zelf staande personen hier geheel voor eigen
rekening kunnen komen. Voor man en vrouw
wordt hier slechts 1100 en voor ieder van
hen afzonderlijk 550 betaald, waarvoor zij
op de bovenverdieping een slaapkamer
tje krijgen waarin zij zich desgewenscht
ook overdag kunnen terugtrekken en
in de conversatiezaal gezamenlijk de
maaltijden gebruiken. De bedoeling van
de diaconieën met het stichten van der
gelijke gebouwen is °ok menschen met
een kleine beurs aan een goed tehuis te
helpen, zoodat Westerlicht, dat een Protes-
tantsch tehuis is, waarin menschen uit alle
schakeeringen der Maatschappij geplaatst
kunnen worden, door deze lagere tarieven
de bedoeling der diaconieën helpt verwezen
lijken.
Ook deze groep Heeft een afzonderlijken
ingang.
Dat, met het oog op het verblijf in hetzelf
de tehuis, niet iedereen kan worden geaccep
teerd en het bestuur het recht van een zekere
selectie behoudt, is vanzelfsprekend. De E-
afdeeling heeft op de tweede verdieping eer.i-
ge kamertjes voor gehuwden. Er zijn hier
40 slaapkamertjes voor één persoon, acht
voor twee personen en de ongehuwden kun
nen in de conversatiezalen de maaltijden ge
bruiken. Den anderen gasten zal het eten in
hun kamers gebracht worden.
In het sousterrain liggen de keukengroep
met spoelkeukens en bijkeukens de kel
ders en de ruimte voor de centrale verwar
ming, die het geheele gebouw met zijn 10
badkamers voor koud en warm water zal
I voorzien. Het tehuis, dat twee liften zal be
vatten,' welke door de gasten zelf bediend
kunnen worden, krijgt aan den achterkant
de noodige brandladders. Het torengedeelte
in het midden zal een klok dragen en de ar
chitect, de heer D. Saai Czn., is nog in be
spreking met de Philipsfabrieken om op den
torentop een lichtzuil te plaatsen, die de om
geving van het geheele gebouw zal kunnen
verlichten.
Enkele kamers worden voor logees gere
serveerd terwijl bezoekers tegen een kleine
vergoeding de maaltijden kunnen gebruiken.
Voor het geheele gebouw, dat 178 gasten zal
kunnen bergen en waarvan de kamertjes ge
middeld 4 Meter bij 4 Meter of 3.50 Meter
groot zijn er zal zelfs een scheersalon
ingericht worden wordt een 9 Meter breed
terras aangelegd van basaltinetegels* en
doordat het front op het Zuiden is gelegen
is hier volop gelegenheid voor een buiten
zitje. Het terras wórdt 1 Meter hoog en door
ruiling van grond met de gemeente kan het
thans naar de zijde van de Kruislaan en ter
weerszijden naar den Hout naar den bega
nen grond afloopen.
Daarvóór komt een rotstuin met bloem
bakken gemaakt en het gebouw staat in een
tuin van een halve H.A., welke met zorg zal
worden aangelegd.
den Hout weldra een prachtig bouwwerk
dat een sieraad voor zijn omgeving zal zijn.
En het krijgt bovendien door dit tehuis
een stichting, die den naam onzer gemeente
nog meer bekend zal maken en die in den
loop der jaren honderden, voornamelijk uit
stad en omgeving, ten zegen zal worden.
Laten wij eindigen met de hoop uit te
spreken, dat Westerlicht in alle opzichten
aan zijn bestemming zal beantwoorden en
een veilig tehuis zal worden voor allen, die
na een lang en werkzaam leven naar rust
en verzorging verlangen.
De plannen voor het tehuis, dat een sie
raad voor den Hout belooft te worden, zijn
thans gereed en aan de algemeene vergade
ring zal voorgesteld worden aan het einde
der volgende maand de aanbesteding te hou
den waarna het gebouw op 1 Mei 1932 zijn
deuren zal kunnen openen.
Onder in den zak vindt men gewoonlijk
de rekening en aan het eind van dit artikel
zullen wij dus nog een en ander van het
kostenvraagstuk publkeeren.
Het geheele bouwwerk zal, met de inrich
ting, ongeveer 300.000 kosten. Aan obliga
ties is door particulieren vrijwillig reeds
voor een bedrag van 100.000 toegezegd,
terwijl de diaconieën aan het stichtingska
pitaal voor een bedrag van 75.000 hebben
deelgenomen. Er ontbreken dus nog
125.000, maar het bestuur hoopt deze door
de obligatieleening bij elkaar te krijgen. In
Alkmaar b.v. zijn de uitnoodigingen daartoe
wel verzonden maar de antwoorden daarop
nog niet afgehaald en men verwacht, dat
juist deze gemeente zich niet onbetuigd zal
laten.
Voor de obligatieleening wordt naar keuze
een rente van 3 pCt., van 4 pCt. of 4.50 pCt.
vergoed, terwijl natuurlijk gaarne rentelooze
voorschotten worden geaccepteerd. In een
tijdvak van 30 jaren zal alles worden uitge
loot.
Donateurs hebben reeds 1600 per jaar
toegezegd en aan vrijwillige giften werd een
bedrag van 1000 verkregen.
Dank zij de publicatie weike reeds aan de
voorgenomen stichting van dit fraaie gebouw
werd gegeven en ook door den oproep van
Ds. Baar in „De Protestant", welke in Ned.
Herv. kringen in het geheele land wordt ge
lezen, hebben zich uit alle deelen van ons
land, en voornamelijk uit deze streek, reeds
een zestigtal gasten voor het nieuwe gebouw
aangemeld en de stichting Avondlicht in
Hoorn heeft collegiaal aangeboden de hulp
behoevenden onder hen nu reeds op te ne
men voor denzelfden prijs als zij in Alk
maar zouden moeten betalen totdat Wes
terlicht gereed zal zijn om hen over te ne
men.
Men zal alles in het werk stellen het den
gasten zoo aangenaam en geriefelijk moge
lijk te maken. De conversatiezalen, waar men
zich desgewenscht met allerlei spellen kan
bezig houden, staan den geheelen dag voor
de bewoners open en ook wordt er radio in
het gebouw aangebracht.
Het eten is voor allen gelijk en van dezelf
de kwaliteit. Het wordt in bussen op de ka
mers gebracht en aan een goede behandeling
der oude gasten zal de uiterste zorg besteed
worden.
van
Den Ha&g, 20 Maart 1931.
De Tweede Kamer heeft heden de behan
deling van de wijziging der wet op het No
tarisambt voortgezet.
Mevr. Bakker—Nort (v.d.) verdedigde een
paar amendementen, strekkende om aan
vrouwelijke candidaat-notarissen de bevoegd
heid te geven als notaris te fungeeren.
De voorzitter meende, dat de amendemen
ten niet in de lijst van het wijzigingsont-
werp thuis behoorden en ze dus ontoelaat
baar moeten worden verklaard.
Wat mevr. Bakker voorstelt is een zelf
standige wijziging van de wet en niet een
aanvulling van het voorstel, dat enkel strekt
om meer waarborgen te verschaffen aan
hen, die belangen toevertrouwen aan nota
rissen. De voorstelster kwam hiertegen op
met klem van reden en noemde tal van
amendementen bij andere wetsvoorstellen
ingediend die er niet mede in samenhang
stonden.
De heer Oud (v.d.) sprong mevr. Bakker
bij, de heer Beumer (a.r.) koos de zijde des
voorzitters, daar de considerans van het
ontwerp de herziening sterk binnen bepaal
de grenzen houdt, mej. Groeneweg (s.d.a.p.)
achtte de voorgedragen wijzigingen volko
men in overeenstemming met het wetsvoor
stel.
De heer Nolens (r.k.) ried de voorstelster
aan haar amendementen in te trekken.
Mej. Katz (c.h.) ried mevr. BakkerNort
aan met een zelfstandig initiatiefvoorstel te
komen.
De heer Knottenbelt (lib.) meende, dat de
voorzitter gelijk heeft, al zou hij geen be
zwaar hebben tegen vrouwelijke notarissen.
De heer Marchant (v.d.) beweerde, dat het
denkbeeld der amendementen in de afdeelin-
gen is behandeld en deze voorstellen dus wel
degelijk konden worden ingediend. Nadat de
heer Wijnkoop (comm.) de dwaasheid had
gedebiteerd, dat de voorzitter de bevoegdhe
den van het Parlement tracht te beknotten
en nog andere leden hadden gesproken zon
der nieuws te berde te brengen, kwam het
voorstel des voorzitters in stemming en
werd dit aangenomen met 49 tegen 20 stem
men.
Mevr. BakkerNort heeft daarop haar
amendementen ingetrokken onder mededee-
ling, dat een initiatiefvoorstel van haar is te
wachten. Het wetsontwerp is hierop zonder
hoofdelijke stemming goedgekeurd.
Hierna was aan de orde de voorgedragen
wijziging der Woningwet.
De eerste spreker bij de algemeene be
raadslagingen hierover, de heer Van den
Bergh (s.d.a.p.) heeft een lofrede op'de wo
ningwet en haar ontwerpers, Pierson en
Goeman Borgesius, gehouden. Daarna be
tuigde hij zijn geringe ingenomenheid met
de voorgedragen wijzigingen. Hij hoopte
door amendementen nog verbeteringen aan
te brengen.
De heer Dr. Vos (lib.) stemde in met het
eerste deel der rede van den vorigen spre
ker. Hij had echter ook hulde voor de her
ziening, die thans is voorgedragen. In het
bijzonder betuigde hij zijn instemming met
de nieuwe bepalingen betreffende de achter
gevelrooilijnen. Maar hij betreurde het, dat
voorwaardelijke bouwvergunningen zullen
verdwijnen. Daarbij had hij bedenking tegen
al te straffe handhaving van grondbedrijf
met erfpachtsuitgifte, al is het beginsel daar
van juist. De practijk heeft het bedenkelijke
daarvan aangewezen. Niet altijd heeft men
te doen met grondspeculanten, wier vrijheid
van handelen moet beknot worden. Trou
wens er wordt nog steeds lustig in grond
gespeculeerd. Verschillende oorzaken zijn
daarvoor aan te geven. Een daarvan is
óe grondpolitiek van vele gemeenten. In de
voorgedragen wijzigingen ziet hij middelen
om tot betere toestanden ten dezen te ko
men.
Met de regeling der streekplannen ver
klaarde de spr. gaarne in te stemmen.
De minister van arbeid, mr. Verschuur,
stemde in met de hulde aan de vaders der
Woningwet, welke nog steeds te handhaven
is dank zij de goede grondslagen. Met leed
wezen had spr. ervaipn, dat mr. v. d. Bergh
de voorgedragen wijzigingen niet bijster
hoog schatte. Met dr. Vos wees de minister
op de voordeden der wijzigingen; niet en
kel woningen maar alle gebouwen zullen
onder de wet vallen, betere regeling van
rooilijnen en bouwverbod, bijzondere be
scherming aan bouwplannen, nieuwe rege
ling van uitbreidingsplannen en streekplan
nen. De wet wordt daardoor behoorlijk ge
moderniseerd. Maar daarbij zijn goede
rechtswaarborgen voor particulieren niet
over het hoofd te zien. En dat doet het ont
werp ook, schoon aan de gemeenten vele
ruimere bevoegdheden zijn toegekend. Spr.
zal nu niet op onderdeden ingaan, maar
hij wil toch opkomen tegen het bezwaar, dat
de wet niet duidelijk is. Dat is in de eerste
plaats toe schrijven aan vroegere wijzigin
gen en een aanwijzing, dat men nu niet met
teveel amendementen moet aankomen.
Hierna werd overgegaan tot behandeling
der artikelen.
Nadat een paar der wetsartikelen waren
goedgekeurd, kwam de heef v. d. Bergh met
amendementen van de commissie van voor
bereiding voor den dag. Er volgde een ge-
dachtenwisseljng hierover tusschen enkele le
den, terwijl de Kamer intusschen leeg liep.
De minister toonde zich nogal bereid tot
het overnemen van amendementen, die strek
ken tot verduidelijking, doch betrekkelijk
spoedig verdaagde de voorzitter de vergader
ring tot Dinsdag.
vanaf f 0,95 per fl.
staan vóóraan en bovenaan.
ALKMAAR. Koorstr. 49/51. Tel. 207.
Gisteravond om kwart voor elf is de oud-
rijkskanselier Hermann Müller overleden.
Zijn vrouw en beide dochters waren aan
het doodsbed.
Aldus luidt het telegram, daf hedenmor
gen vroeg uit Berlijn werd afgezonden.
Het bericht kwam niet onverwachts. Zijn
ziekte, zijn operatie en nadien zijn longont
steking wezen er op, dat het ziekbed eer
sterfbed zou worden. De voorteekenen be
drogen niet en op 54-jarigen leeftijd stierf
Hermann Müller na een lang en langdurig
lijden.
Zijn levensloop.
De oud-Rijkskanselier Hermann Müller
werd den 18 Mei 1876 te Mannheim gebo
ren, waar zijn vader een bierbrouwerij be
zat. Hij bezocht allereerst te Mannheim
en later te Dresden het gymnasium. Toen
hij 17 jaar oud was, trad hij tot de sociaal
democratische partij toe.
In het jaar 1906 werd hij lid van het
hoofdbestuur der partij.
In 1916 werd Müller voor de eerste maal
tot Rijksdaglid gekozen.
Na de revolutie werd hij eerst lid van het
Executieve Comité, daarna van den Cen-
tralen Raad der Duitsche Republiek.
In 1919 werd hij voor den kieskring Bres-
lau gekozen tot lid van de Duitsche Natio
nale vergadering. Tezamen met Dr. Bell
(Centrum) onderteekende Müller den 28
Juni het verdrag van Versailles.
In het voorjaar 1919 vertegenwoordigde
hij de sociaal-democratische partij ter Ber-
ner Socialistische Conferentie.
23 Juni 1919 werd hij minister van bui-
tenlandsche zaken in het ministerie Bauer.
Die zelfde maand werd hij tot partij-voor
zitter gekozen.
Na het aftreden van het kabinet Bauer
vormde hij op 27 Maart 1920 voor den
eersten maal als Rijkskanselier een kabinet
dat reeds op 21 Juni 1920 plaats moest ma
ken voor het kabinet Fehrenbach
Zijn werkzaamheden beperkten zich voor
het vervolg tot het voorzitterschap van
zijn partij.
Na de verkiezingen in Mei 1928 werd Lij
voor den tweeden maal Rijkskanselier.
Na een ambtsperiode van 21 maanden,
moest dit kabinet den 27 Maart 1930 aftre
den, aangezien geen overeenstemming be
reikt kon worden tusschen de burgerlijke
coalitiepartijen en de sociaal-democraten
ten aanzien van de werkloozen verzekering.
Hermann Müller is niet meer. Een be
gaafd politicus, een nog grooter organisatoi
is heengegaan en daarmee heeft Duitsch-
land een ernstig verlies geleden, want niet
alleen, dat zijn partij in hem een krachtig
figuur verloor, Duit'schland zelf zag eer
eerlijk, trouw, maar bescheiden werket
