llkMJISÜt tOillll.
Het 25-jarig bestaan van Bergen a. Zee
Fiimnieuws
KiiUird drie en dertigste Jaargang.
Woensilag 15 April.
Geneeskundige brieven
ICeB*k en SchooB
ffinBïeraÈaïidl
Mo. 88
1931
Kwakzalverij.
Als de mensch ziek is, is er iets niet bij
hem in orde. Wat dat „iets'" is, weten wij
maar al te dikwijls niet dadelijk en soms blij
ven er raadsels over. Zelfs de oorzaak van
ziekte is niet steeds even goed bekend. Dui
delijk is deze bij verwonding, vergiftiging,
het binnendringen van smetstoffen, waardoor
besmettelijke ziekte ontstaat; begrijpelijk
wanneer fouten in de levenswijze zijn ge
pleegd, zooals overmatig eten, buitenmatige
spierarbeid, groote schrik, kouvatten. Maar
al is de oorzaak begrijpelijk, dan weet men
nog niet direct, welke veranderingen in het
organisme daardoor zijn teweeg gebracht. En
nog veel minder duidelijk is dit, wanneer ook
geen naspeurbare oorzaak is aan te wijzer.
een eenvoudig voorbeeld te noemenwij
weten dat door bepaalde oorzaken oorzaken
zooals te veel rooken of drinken hoofdpijn
kan ontstaan; daar staan echter tallooze ge
vallen tegenover dat deze pijn op onbegrijpe
lijke wijze ontstaat. En in beide gevallen
weet de leek wel nimmer en dikwijls de arts
evenmin, wat die hoofdpijn nu feitelijk is.
Over de wijze, waarop kouvatten tot ziekte
voert, is ook het laatste woord nog niet ge
sproken. En omtrent vele andere ziekten tast
men nog geheel in het duister. Van vele
zenuwziekten weten wij niet veel meer, dan
dat zij zoogenaamd endogeen zijn, wat betee-
kent, dat de patiënt den aanleg tot die ziekte
reeds bij de geboorte heeft meegekregen, en
dus generlei invloed van buitenaf er voor
aansprakelijk mag worden gesteld.
Wel weten wij echter, dat de meeste ziek
ten invloed op het geestelijk leven van den
aptient uitoefenen. Denk maar even aan het
humeur, de lusteloosheid en het verminderd
vermogen voor geestelijken arbeid bij een
eenvoudige verkoudheid. Omgekeerd oefent
echter ook de geest een onmiskenbareri in
vloed oo het lichaam en zijn verplichtingen
uit
lk herinner hierbij aan hetgeen ik onlangs
schreef over het bezoek aan patiënten in sana
toria. De hierdoor veroorzaakte emotie doet
meestal de nthermameter dienzelfden avond
een paar streepjes stijgen. Moe ziet de patiënt
niet met verlangen het bezoek van den ver
trouwden huisarts tegemoet en hoe gevoelt
hij' zich na dat bezoek in vele gevallen inder
daad verbeterd, ook al heeft die arts niets
asu hem gedaan en al is het voorgeschreven
recept nog niet gereed gemaakt. De angst
voor het ingrijpen van den tandarts doet
meermalen de pijn verdwijnen, terwijl men
zicli nog in de wachtkamer bevindt, dus reeds
voordat de zieke kies getrokken is. Plotseling
ernstige omstandigheden, zaken of familie
betreffende, hebben dikwijls, hetzelfde gevolg,
het ziekelijke gevoel is als weggevaagd. En
meermalen beteekent dit tevens inderdaad ge
nezing.
Met opzet sprak ik van den „vertrouwden
huisarts" In dat in den arts gestelde ver
trouwen hebben wij den genezenden factor
te zoeken. Iedere willekeurige arts zou niet
hetzelfde kunnen bereiken. Maar het is dui
delijk, dat ''en ander, ook al is hij geen arts,
die eveneens zu'k een sterk vertrouwen-weet
op i- wekken, in staat zal zijn, bij den patiënt
verlirhtir.g aan te brengen.
Hier 'igt de verklaring van het succes van
der. kwakzalver in zoo vele gevallen. Hij
toont hét meeste zelfvertrouwen, is zeker van
zijn zaak, zonder eenige weifeling; hij weet
en kan alles en dit imponeert het publiek. De
arts is in veie gevallen te eerlijk. Als hij laat
blijken, dat hij het niet op het eerste gezicht
over df ïi aard van het geval met zich zeil
eens kan worden, gaat er allicht een stukje
va- de aureool verloren, welke de patiënt nu
eenmaal gaarne om het hoofd van zijn wel
doener ziet. Het vertrouwen is niet meer on
'beperkt. Hoe grooter de wetenschappelijke
vooruitgang van den huidigen arts is, des te
moeilijker valt het hem, zich te hullen in den
mystieken ninbus, waarvan de vroegere heel
meesters en zoo vele kwakzalvers van tegen
woordig het geheim bezaten of bezitten. Ten
aanzien van die ziekten, welke inderdaad
door uilsluitend psychische invloeden te ge
nezen zijn, legt hij het dan smadelijk af. Het
publiek gaat dan natuurlijk generaliseeren
en vertrouwt hem bij andere ziekten ook niet
mcer ten volle.
ciai^h 1neer de nooc%e reclame er voor zorgt,
cenalve de individueele, ook nog de mas-
u£gestie een rol gaat spelen, dan ziet
niirU^niier!cwaar^'Se toestanden ontstaan
i-nrhi1^ Zcrs zu"en zich nog wel den triomf-
ri;„ a,j5nu eT13'1 door ons land herinneren,
lipf ..-ra ra€ufflatiek als sneeuw voor de zon
de invlrJainen' Sroot was een tÜ<1 lan"
vers rlAf aVan dezen koning der kwakzal-
nafipntpr! ïfu medicus hij het bezoek zijner
roerde zekér J.werp 1,1 aar liever niet aan-
en soms zéti rf i was' den wind van voren
te kriio-en H ,1 aanbod van een pak slaag
hnnmsfp rer-w n ,achteloos, immers tot in de
W ^chtscoHeges hadden mannen zit
ting, die bi] Sequah zwoeren.
uit den laatsten fra°^en twee verschijnselen
betreft het echter genoemd worden' Hier
S3Ü? kSÏ? Personen, die wel de be
oefenen Van geneeskunst uit te
^r!.t!n' u J^ !czalverii mag men dus niet
£l !„i -e de eerste plaats Coué
Diens optieden is zeker niet met dat van den
kwakzalver gelijk te stellen. Hij propageert
man^ppé Zu?" zeIfsu£g'estie, waaraan nie
mand een zekere waarde zal willen ontzeg
gen. Maar wel mag de meening worden uit-
?ffp,r0^nydat dle volkomen over
tuigd aanhanger van Coué is ^worden,
slechte dan in zijn poging tot genezing zal
slagen, wanneer het ziekten betreft, die langs
dezen weg voor herstel vatbaar zijn. Bij vele
andere ziekten moet teleurstelling volgen.
~nders het met den Oostenrijker Zeilcis
rrm,J' jsPach. dat een soort bedevaartsoord is
f j heter gezegd „geweest", want
,ii Jé'k j r<?em is reeds voorbij, de in aller-
ipift r -e e's staan alweer leeg. Daar
laten of in de geneeswijze van Zei leis niet
goede elementen liggen- was de wijze
van optreden en reclame geheel gelijk aan
die van den geroutineerden kwakzalver. Ge
woonlijk echter weet zulk een, die geen arts
diploma bezit, het nog wat langer uit te hou
den.
Zoo blijkt dus, dat ook de arts kwakzal-
veren kan. Het eigenlijk kwakzalveren zit
minder in den titel dan wel in de wijze van
optreden. Een voorbeeld: Arte A. heeft een
patiënt in behandeling met een onherstelbaar
lijden. Naar waarheid heeft hij hem ingelicht,
dat liij steeds eenige afwijkingen zal behou
den, maar dat niettemin, als hij zorgvuldig
den voorgeschreven leefregel in acht neemt,
nog tal van jaren een zeer dragelijk bestaan
zal kunnen leiden. Arte A. gaat op reis. In
zijn afwezigheid neemt arts B. voor hem
waar. Toen de patiënt hem mededeelt, wat
arts A. gezeg-d heeft, toont hij lichtelijk zijn
verwondering over die uitspraak en laat
doorschemeren, dat hij het ziektegeval wel
degelijk voor volledig herstel vatbaar acht
Het resultaat laat zich raden. Na zijn terug
keer wordt den arts A. bericht, dat de patiënt
van medicus wenscht te veranderen. Arts B.
wordt huisdokter. In dit geval is arts B. als
kwakzalver van het zuiverste water opgetre
den.
Immers, het karakteristieke van den kwak
zalver is dit, dat hij valsehe voorspiegelingen
gebruikt cm patiënten tot zich te lokken. Hij
belooft genezing zonder overtuigd te zijn, dat
hij het kan volbrengen, ja dikwijls, terwij!
hij weet of althans weten kan, dat van her
stel geen sprake kan zijn.
Het optreden van den kwakzalver is niet
te verontschuldigen. Aan den patiënt kan
men het dikwijls niet kwalijk nemen, dat hij
naar hem toe loopt. De tijd van vertrouwen
in en volledige overgave aan den huisarts ;s
voorbij. En vertrouwen is toch een der hoofd
zaken bij de keuze van hulp i ii geval van
ziekte. De beste bestrijding der kwakzalverij
is daarom, naast doelmatige voorlichting van
het publiek, bij den arts te zoeken. De arts
moet zijn vak hoog houden, wetenschappelijk
bijblijven en in zijn praktijk eerlijk, humaan
en tactvol optreden. Op die wijze moet hij, zij
het ook niet meer in een mate als vroeger
mogelijk was, het vertrouwen van zijn patiën
ten winnen en toonen, het waard te zijn.
H. A. S
Bergen aan Zee groeit en mis
schien zal men vergeten, met
haeveel liefde en toewijding
eans de stichting begonnen werd.
(Uit „De Heerlijkheid Bergen in
Woord en Beeld" door mevrouw
van Reenen—Völter.)
Te Bergen aan Zee zullen 26, 27 en 23
Juni a.s. feesten georganiseerd worden ter
herdenking van het 25-jarig bestaan van
deze badplaats.
Bergen, een van onze mooiste vacantie-
oorden in ons land, waar in vervlogen eeuwen
de voornaamste geslachten van Holland ver
blijf hielden, werd in het begin van onze eeuw
aan de vergetelheid ontrukt. In 1901 ver
rezen er de eerste familiepensions en de fa
milies, die daarin hun vacanties doorbrach
ten, waren zoozeer verrukt over de schoon
heid van Bergen, dat zij regelmatig weer
keerden.
Men vind hier nog een gedeelte van de
bcsschen, die in vroeger eeuwen Holland be
dekten, terwijl een 4 K.M. bi'eed duingebied,
volgens geologen door de zee opgeworpen bij
het ontstaan van het Nauw van Calais, het
dorp van de zee scheidt. Dit duingebied, dat
door verstuivingen steeds meer landwaarts
drong, (op een kaart van W. en J. Blaeu van
1650 vindt men nog duidelijk aangegeven,
welk een niet onbelangrijke kuststrook door
de zee op het land veroverd werd) werd lang
zamerhand door de natuur meer vastgelegd.
In vervlogen tijden bestond er in het duin
gebied een oude schelpweg, die de kust met
het dorp verbond en door schelpenvisschers
gebruikt werd voor het vervoeren van schel
pen, die in de vaart nabij de Franschman
werden ingeladen. Door het verzanden van
de vaart geraakte het schelpenvisschen aan
het strand te Bergen aan Zee in onbruik en
de schel pweg geraakte meer en meer onder
het zand van de stuifduinen bedolven. Door
het beplanten der duinen met helm werd ver
dere verstuiving voorkomen en bleef het
landwaarts liggende bosch voor verdere on-
derstuiving bespaard.
De vader van de tegenwoordige eigenaar
der Heerlijkheid had inmiddels bestudeerd,
hoe door verstuiving, met behulp van beplan
ting, het zand in de gewenschte richting kon
worden gestuwd en hierdoor bereikt, dat naar
zee een breede verbindingsgeul ontstond, die
voor het maken van een weg kon worden be
nut. In deze geul is in 19CD de spoorbaan
aangelegd.
De tegenwoordige eigenaar, de heer Jb.
van Rèenen, met zijn energieke echtgenoote,
wijlen mevrouw van Reenen—Völter, begre
pen, dat een begaanbare weg door het prach
tige duingebied, waarin men duinen aantreft
van 40 en 35 M. hoogte, voor de ontwikke
ling van Bergen als vacantieoord van groote
beteekenis zou zijn. Bovendien werd het plan
opgevat om de te maken weg eveneens te be
nutten voor het in cultuur brengen van de
braak liggende duinpannen, door aldaar
kleine boerdrijtjes te stichten en weilanden en
bouwakkers aan te leggen.
In September 1905 werd een aanvang ge
maakt met het maken van een v/eg, waaraan
40 arbeiders, die de beschikking kregen over
een hulpspocr met kipkarren, te werk werden
gesteld. De weg meest over een lengte van
3000 M. worden gemaakt en duizenden M3.
zand moesten daarvoor worden verplaatst.
Aanvankelijk werd de weg slechts over een
breedte van 2 M. behard. Teen een gedeelte
van den weg klaar was, werd de belangstel
ling van honderden nieuwsgierigen, die Zon
dags met een door paarden getrokken, ge-
improviseerde tram a 10 cent langs het werk
konden rijden, getrokken en algemeen be
treurde men het, dat de weg, die een breedte
kreeg van 10 M. slechte over een breedte van
2 M. behard werd. Zoozeer werd de eigenaar
overtuigd van een druk toekomstig verkeer,
dat hij besloot, den weg over een breedte van
4.25 M. te bestraten, nadat men voor het
tracé van den weg den bekwamen tuinarchi
tect Leonard Springer had geraadpleegd.
Op de plaats waar thans het Hotel-Cafe-
Restaurant „Prins Mariuts" staat, werd de
eerste boerderij gesticht. Het aantal nieuws
gierigen, dat kennis wilde maken met den
nieuwen weg, die onverlijkelijk mooie gezich
ten biedt over woeste blanke en met dennen
beplante duinen, was zoo groot, dat de be
woners van de nog niet afgebouwde boerderij
flinke zaken maakten met den verkoop van
ververschingen.
Dit succes had tengevolge, dat de gedach
te ontstond om de boerderij te verbouwen tot
een café-restaurant. Deze gedachte werd om
gezet in een daad en tegelijkertijd werd een
zomerverblijf voor de familie van Reenen
gesticht, welk verblijf later uitgroeide tot de
grootsche villa Ulysses, genoemd1 naar het in
1877 gestrande schip van dien naam te Ber
gen aan Zee.
Hoewel de plannen voor het in cultuur
brengen van de duinplannen niet geheel wer
den opgeheven, (in de'omgeving van de va-
cantiekolonie van het Centraal Genootschap
vindt men nog een tuinderij), rijpte toch
steeds meer de gedachte om van Bergen aan
Zee, dat dadelijk door de volksmond dezen
naam kreeg, een badplaats te maken.
De stichters hadden de gelukkige gedachte
om architect Springer op te dragen, voor
Bergen aan Zee een wegenplan te maken en
de thans bestaande wegen zijn voor het
grootste gedeelte volgens dat plan aange
legd.
De heer C. 1". Zeiler Jr., de tegenwoordige
eigenaar van het groote badhotel Nassau-
Bergen, dat plaats biedt aan 200 gasten, be
gon zich voor Bergen aan Zee te intcressee-
ren, omdat hij begreep, dat een badplaats,
in een prachtig duingebied, met een derge
lijk breed strand als te Bergen aan Zee, een
toekomst zou bieden. Hij liet in 1907 in sa
menwerking met de stichters, door den ar
chitect J. C. van Epen, het café-restaurant
„Nassau-Bergen" bouwen, dat in 1909, toen
de tram naar zee tot stand kwam, en Bergen
aan Zee van waterleiding werd voorzien,
onder architectuur van Dr. H. P. Berlage en
J. C. van Epen uitgroeide tot de helft van
het tegenwoordige hotel, dat in 1913 werd
voltooid.
Spoedig volgde verschillende hotels, pen-
sions en villa's en de stichters die de moed
hadden om tegenover de Spoorwegen de ren
dabiliteit van de 6 K.M. lange spoorbaan
naar zee te garandeeren, gingen er in 1909
toe over om 9 H.A. duinen met dennen te
beplanten, met welke bebossching gestadig
werd voortgegaan.
In 1911 begon mevr. v. Reenen met den
aanleg van het mooie Parnassiapark, met het
doel, de duinfiora hier te bewaren en dat
thans is geworden een mooie wandelgele
genheid, waar de vele gasten des zomers een
heerlijke beschutting kunnen vinden, wan
neer de zonnewarmte hen noopt die te zoe
ken. De moeilijkheden, die overwonnen moes
ten worden bij het tot stand komen van dit
park, waren vele. Meermalen werden de 5
c.M. hooge dennetjes, die thans heelc boomen
zijn geworden, onderstoven door het zand.
Mevrouw van Reenen hield evenwel vol en
tenslotte werden ook deze moeilijkheden over
wonnen.
Waarschijnlijk waren het deze moeilijkhe
den, die haar in het boekje van haar hand:
De Heerlijkheid Bergen in Woord en Beeld",
de verzuchting deden neerschrijven: „Bergen
aan Zee groeit en misschien zal men verge
ten, met hoeveel liefde en toewijding de
stichting eenmaal begonnen werd".
Bergen aan Zee is thans geworden een
van Nederlands meest geliefde badplaatseu
met een druk strandleven. Niet alleen door
den straatweg en de trambaan staat liet met
Bergen in verbinding; ook een prachtig rij
wielpad zorgt er voor en in den afgeloopen
winter werd een aanvang gemaakt met den
aanleg van een wandelpad. Duizende Neder
landers hebben genoten van de onvergetelij
ke natuurtafreelen, die een tocht van Bergen
naar Bergen aan Zee biedt.
In 1918 bouwden de stichters er een kerk
je, ontworpen door de architecten H. L. ba
ron Taets van Amerongen en P. Elders. Dit
kerkje is inwendig een merkwaardige bijzon
derheid, omdat aan de preekstoel Engelsche,
Duitsche, Belgische en Hollandsche kunste
naars hebben gewerkt. In de oorlogsjaren
waren er n.1. te Bergen interneeringskampen
opgericht waarin de strijders van verschillen
de nationaliteiten waren ondergebracht. Me
vrouw v. Reenen wist de geïnterneerden met
kunstzinnigen aanleg van verschillende na
tionaliteit er toe te brengen, hun arbeids
kracht voor het aanbrengen van versieringen
in het kerkje beschikbaar te stellen om daar
door de hoogere eenheid van de verdeelde
volkeren te demonstreeren.
Naast de vele hotels en villas en pensions,
die te Bergen aan Zee verrezen, werden er ook
twee vacantiekolonies gebouwd, één van de
Deutsche Verein en een ten bate van het
Burgerweeshuis te Amsterdam, nu vacantie
oord van het Centraal Genootschap.
De bekende filantroop P. W. Janssen kocht
in 1919 het 13 H.A. groote en 35 M. hooge
Russenduin en bouwde daar, volgens plannen
van de architecten Gebr v. d. Grindt het
machtige kasteel Russenduin, dat als een oud
roofridder kasteel den geheelen omtrek be-
heerscht. Door het overlijden van den heer
Janssen is het nimmer bewoond geweest en
thans is het gebouw door de stichting Bio
Vacantieoord aangekocht geworden om ten
behoeve van 100 zwakke Nederlandsche kin
deren te worden geëxploiteerd.
De beteekenis van de badplaats Bergen aan
Zee spreekt ook uit het feit, dat in 1925 de
Nederlandsche Spoorwegen in het seizoen
een directe treinverbinding tusschen Amster
dam en Bergen aan Zee instelde, waardoor
het mogelijk werd. van uit de hoofdstad deze
badplaats binnen een uur te bereiken.
Wanneer straks de electrische trein van
Amsterdam Alkmaar in een half uur zal be
reiken, zal het reeds drukke verkeer naar
Bergen en Bergen aan Zee, waar het vorig
jaar in het hoog-seizoen tegelijkertijd een
4000 gasten vertoefden, en 34626 gasten er
één week verbleven, stellig nog toenemen.
De invloed van de stichting van Bergen
aan Zee op den bloei der gemeente, blijkt ook
uit de toename der bevolking, die in 1906
1729 zielen bedroeg en 1 Jan j.1 steeg tot
5722. waardoor het mogelijk werd, dat de j
gemeente het vorig jaar. niet steun van het
Rijk en de Provincie, het Bergerbosch, ter
grootte van 90 H.A. als natuurreservaat aan
kocht.
Bergen heeft dan ook alle reden, de stich
ting van Bergen aan Zee te herdenken. Een
drie-daagsch feest wordt 26, 27 en 28 Juni a.s
door de bevolking, in samenwerking met de
gemeente, georganiseerd. Dan zal bewezen
worden, dat men in Bergen niet is vergeten,
met hoeveel liefde en toewijding eens de
stichting werd begonnen. Het eenige dat men
betreurt, is, dat de stichters, die in 1925 over
leed en voor wie in 1926 te Bergen aan Zee
e?u borstbeeld werd onthuld, deze herden
king niet mocht beleven. Haar echtgenoot,
den heer Jb. van Reenen, die nog steeds
krachtig werkzaam is om den bloei van Ber
gen aan Zee te bevorderen, zal het zeker een
voldoening zijn, te mogen ervaren, dat de
gansche bevolking van dankbaarheid is ver
vuld voor zijn levenswerk.
UVI WESTEN NICHTS NEUES.
Er blijkt hier ter stede groote belangstel
ling te bestaan voor de film lm Westen
nich'ts neues, die vanaf Vrijdagavond hier ter
stede zal vertoond worden.
De directie van :het Victoria-theater ver
zoekt ons te melden, dat de voorverkoop en
plaatsbespreken uitsluitend 's morgens van
111 en 's avonds aan de kassa kan geschie
den. Ook van omliggende gemeenten komen
reeds talrijke aanvragen om plaatsen in.
Wel een bewijs, dat de film nog niets van
haar actualiteit heeft verloren.
Daar het aantal leerlingen aan de
o. 1. school te Hartwerd (F.) tot 9 is ge
daald, besloot de gemeenteraad deze
school op te heffen.
LUTHERSCHE PREDIKANTEN.
De vergadering der Luth. predikanten
is gisteren te Amsterdam geweest, in
het clubhuis Eu terpestraat 38, onder
leiding van ds. G. Munter.
Na behandeling der huishoudelijke za
ken werd tot bestuurslid gekozen ds.
F Pont.
Ds. W. J. Hanger uit Tiel spra" over:
ethische theologie ten opzichte van phi-
losofie en dogma.
DOOPSGEZINDE PREDIKANTEN.
V oor\a.ars vergadering.
In de Singelkerk te Amsterdam heeft
gisteren de Algemeene Nederlandsche
Doopsgezinde Predikanten Vereeniging
ouder voorzitterschap van ds. Gorter
van Rotterdam vergaderd, die in zijn
openingswoord verschillende gebeurte
nissen de revue liet passeeren, daarbij
o.m. memoreerende het overlijden van
ds. H. Westra en ds. J. J. Heep, die hij
onder instemming der vergaderden be
treurde en de benoeming van dr. A. H.
de Hartog tot hoogleeraar.
Het voornaamste punt voor de bijeen
komst op Maanda, vond vormde de be
handeling van de „W.enschen voor het
beroepingswerk", welk agendapunt
werd ingeleid door ds. G. Fopma van
Steenwijk en ds. J. M. Leendertz van
HaHarlem.
Verschillende sprekers voerden naar
aanleiding van dit referaat het woord,
waarbij bleek, dat enkelen geen bezwaar
gevoelen tegen preeken op beroep, doch
dat de meesten het als een noodzakelijk
kwaad aanvaarden. Algemeen was men
van gevoelen, dat de gemeenten het
preeken op beroep noooit verplicht mo
gen stellen. De vergadering besloot deze
zaak aan de Landdag-commissie door
te geven.
ONTZETTEND DRAMA TE
MOORDRECHT.
Wanhoopsdaad van twee jonge men-
schen.
Maandagavond heeft zich in de gemeente
Moordrecht een ontzettend drama afgespeeld.
Toen de meubelmaker C. v. d. B., wonende
in de Stevenstraat, omstreeks negen uur
thusikwam, bleek hem dat zijn 25-jarige echt
genoote bezoek had ontvangen van den 19-
jarigen vrachtrijder B. v. d. K. Er ontstond
een heftige woordenwisseling, welke tot ge
volg had dat de vrouw en v. d. K. ten slotte
per fiets de woning verlieten en den Zuid-
plaspolder inreden. Zij begaven zich naar
den tweeden tochtweg, tusschen Moordrecht
en Nieuwerkerk, tot aan de spoorlijn Gouda
Rotterdam. Daar hebben zij hun fietsen
tegen een boom geplaatst en vervolgens een
wanhoopsdaad gepleegd. Omstreeks twaalf
uur vond een bewaker van de werken tot ver
sterking van de spoorlijn bij Moordrecht,
langsd de rails de lichamen van de twee on-
gelu'kkigen, die door een trein waren over
reden. De vrouw was reeds overleden. Men
heeft haar lijk naar de algemeene begraaf
plaats te Moordrecht gebracht. De jongeman
leefde nog; in deerniswekkenden toestand is
hii naar het ziekenhuis te Gouda vervoerd.
De justitie stelt een onderzoek in.
VOLKENBOND EN VREDE.
Het hoofdbestuur van de vereeniging
voor Volkenbond en Vrede is, dank zij
de medewerking van het departement
van buitenlandsche zaken, door het se
cretariaat van den Volkenbond te
Genève in de gelegenheid gesteld haar
C5 afdeelingen in de voornaamste plaat
sen des lands voortaan regelmatig te
voorzien van de noodige gedrukte docu
menten nopens het Volkenbondswerk,
teneinde door bestudeering daarvan
zich een zoo zuiver mogelijk denkbeeld
te .vormen van hetgeen in Genève ge
schiedt.
CULTUREELE ARBEID VOOR
TEWERKGESTELDEN.
Dezer dagen kwamen op initiatief van
ds. Janssen, leger- en vlootpredikant in
algemeenen dienst te Den Haag en pa
ter Sassen O. P. te Zwolle, die handel
den in overleg met de regeering te
Utrecht eenige heeren bijeen ter bespre
king van de vraag wat kan worden ga-
daan als eultureele actie onder de te-
werkgestelden bij de rijkswerkverschaf-
fiugen. Samengesteld werd een commis
sie, wier taak voornamelijk zal zijn het
contact tot stand te brengen eenerzijds
tusschen de regeering en de instellingen
en de organisaties die op dat terrein
werkzaam zijn en anderzijds tusschen
deza onderling.
Voorzitter dezer commissie is prof. dr.
Slotemaker de Bruine.
HET HULDEBLIJK AAN DE
KONINGIN.
Een overschot.
Zooals destijds werd gemeld, heeft de
geheele weermacht hier en in Indië ter
gelegenheid van de viering van den
50sten geboortedag van de koningin aan
H. M. een huldeblijk aangeboden.
Tengevolge van het bijzonder groot
aantal deelnemers heeft het totaal van
de ingekomen vrijwillige bijdragen een
aanzienlijk overschot opgeleverd boven
het bedrag, dat gemoeid is geweest met
de vervaardiging enz. van het aangebo
den huldeblijk. Met welmeenen van de
koningin is dat overschot thans gestodrt
als bijdrage in de kas van de vereeni
ging- „Moed, Beleid en Trouw" te Am
sterdam, van welke vereeniging H. M.
beschermvrouwe is en welke vereeni
ging zich ten doel stelt de bevordering
van de belangen der ridders van de Mi
litaire Willemsorde beneden den rang
van officier.
HET ZILVERGEHALTE ONZER
GULDENS.
Guldens van voor 1920 buiten om
loop.
Eerstdaags is in verband met de ver
laging van het zilvergehalte onzer tee-
kenmunten een bekendmaking te ver
wachten van den minister van financiën,
waarin tegen 1 Juni a.s. voor Nederland
buiten omloop wórden gestekt alle nog in
circulatie zijnde guldens, welke een
vroeger jaartal dragen dan f920. Die gul
dens zullen daarna nog tot, 1 Sopt. aan
bepaalde kantoren tgr inwisseling kun
nen worden aangeboden.
JUFFROUW AANGEVALLEN.
In Zaandam is gisteren de 21-jarige juf
frouw W. K., leerling-klerk bij de spoorwe
gen, toen zij te kwart over twaalf des nachts
van liet station naar huis reed, door een on
bekend manspersoon gevolgd en in de Colof-
kinstraat aangevallen. Zij ontving met een
scherp voorwerp een slag op het hoofd,
waardoor zij bloedend werd verwond. De
dader nam daarop snel de vlucht. De juf
frouw is niet in staat een signalement var
den dader op te geven.
DE RAMP VAN DE „NOORDPOOL'-.
De „Victoria" met de lijken morgen
te Maassluis verwacht.
Gisteren is de trawler „Victoria", die de
lijken der omgekomen bemanning van den
IJmuider trawler „Noordpool" naar het
vaderland zal overbrengen, uit Fraserburgh
(Schotland) vertrokken.
Vergezeld door de bemanning van de Vic
toria, waren de kisten van het kerkhof naar
den trawler gebracht. Alle schepen in de
haven hadden de vlag halfstok geheschen.
Een zeer groote menigte belangstellenden
was aan de kade bijeen, toen de Victoria zee
koos.
Het schip wordt morgen te Maassluis ver
wacht. Daar zullen de kisten met het stoffe
lijk overschot der slachtoffers, welke in die
gemeente thuis belmoren, ontscheept worden
Bij aankomst zullen zij naar de algemeene
begraafplaats worden overgebracht. De be
grafenis heeft dan den volgenden dag plaats.
Ook de kist met het lijk, dat in Schevënin-
gen ter aarde zal worden besteld, gaat in
Maassluis van boord en zal vervolgens naar
Scheveningen vervoerd worden.
Daarna vaart de „Victoria" naar IJmui-
den, waar de overige lijken worden ont
scheept, die dan overgebracht zullen worcLn
naar de begraafplaats in die gemeente en te
Egmond aan Zee. Aldaar heeft de teraarde
bestelling plaats op Zaterdag a.s.
DE STAKING IN DE TEXTIEL
INDUSTRIE.
Zaterdag gaat de rijksbemiddelaar naai
Enschedé naar aanleiding van het conflict
bij de firma Ter Kuile, voornamelijk voor een
bespreking met de arbeiders-organisaties.
HET BIOSCOOPCONFLICT TE
GRONINGEN.
In verband met het bioscoopconflict heb
ben B. en W. van Groningen cle verordening
op de heffing van de vermakelijkheidsbelas
ting in Groningen aan ernstige studie on
derworpen. Het komt hier op neer, dat thans
een voorstel is ingediend dat van de biosco
pen in het vervolg 25 pCt. van de netto-op
brengst zal worden gevraagd.
TARWEWET EN BANKETBAKKERS
Onderzoek naar meelgebruik.
Naar het HbJd. verneemt, heeft de Ned.
Banketbakkersvereeniging op verzoek van de
uitvoerders der Tarwewet aan hare leden ver
zocht, opgave te doen van de hoeveelheid
meel, door hen jaarlijks verbruikt.
Dit staat in verband met het voornemen
van den minister, om de banketbakkers, de
biscuitfabrieken en de vermicellifabrieken vrii
te stellen van het gebruik van gemengd meel
VERDWENEN KOOPLIEDEN.
Men meldt uit Keulen aan de N. R. Ct
Na achterlating van ongeveer 60 000
mark schuld zijn sinds Februari twee
Nederlandsche kooplieden J. R. en J. E.,
alhier verdwenen.
In Augustus 1930 hadden zij hier een
zaak gevestigd. Zij kochten in den be
ginne kleine hoeveelheden waren, die
zij prompt betaalden. Naderhand bestel
den zij grootere hoeveelheden, die zij
naar Nederland verzonden. De leveran
ciers ontvingen geen betaling. In Fe
bruari ondernamen zij, naar zij zelf ver
klaarden, een zakenreisa. Het salaris
van het personeel werd daarna nog uit
betaald, hetgeen van Amsterdam uit ge
schiedde. Thans zijn ook deze betalin
gen stopgezet