Ilknmsckt (mint.
Hindcrd drie en dertigste Jaargang.
Kalerdag I* April.
STAD EN OMGEVING.
De Statenverkiezingen.
SFlfemmeuws
TWEE HOOFDNUMMERS IN HET A. B. T.
Trtesche TCeererUkuU,
maar dan ook^
fa oudste Triescht
Tabaksfabriek van,
tyoutve Cgberts te)
fewe ut friesiancC
C7pgericht17SS
tchte Triescke
J&erw-ifyaai
verschaft U welken van getwlf
K«. 91
1931
Een propaganda-avond van de
liberale Staatspartij De Vrij
heidsbond.
Groot was de belangstelling allerminst voor
de openbare vergadering, vanwege de liberale
Staatspartij De Vrijheidsbond gisteravond ge
houden in de dancing van de Harmonie.
De heer D. J. G o v e r s opende, wegens uit-
stedigbeid van den voorzitter en den vice-
voorzitter, de vergadering, zijn teleurstelling
uitsprekend over het geringe bezoek^
Intusscben deed bet hem genoegen dal er
nog een paar dames waren.
De heer mr. C. H. G u p i n uit Santpoort, lid
van Provinciale Staten, die hierna het woord
kreeg, begon met te constatecren, dat het de
dames zijn geweest, die in het laatste jaar ver
schillende leden tot den Vrijheidsbond hebben
doen toetreden. Overigens stelde spr. vast, dat
de politieke belangstelling slechts gering is, en
dat zeer zeker ten aanzien van de liberalen.
Alkmaar noemde hij een cenlrum van ge
zonde, frissche gedachten, cn nu de heer Wen-
delaar, burgemeester, als no. 1 op de lijst der
liberalen staat, meende spr. te mogen aaöspo-
ren dezen te verkiezen tot lid van de Staten,
om hem zoodoende nog meer aan Alkmaar te
binden
De Prov. Staten, zoo ging spr. voort, zijn een
college, dat de wetten en verordeningen des
rijks heeft uit te voeren en daarnaast vormen
zij een kiescollege, dat aangewezen is lot sa
menstelling van de Eerste Kamer. Dat die nog
bestaat, ondanks de aanvallen van soc,-dem. en
vrijz -dem., noemde spr, verblijdend en om aan
te toonen hoe goed de Eerste Kamer op haar
plaats is, wees spr. op het verwerden van het
Belgisch verdrag. Was dat niet gebeurd, dan
zou het Moerdijk-kanaal zeker tot stand zijn
gekomen, wat funest voor ons land zou zijn
geweest.
Het verkiezen van de Eerste Kamer ge
schiedt volgens evenredige vertegenwoordi
ging. Spr. ging na boe die verkiezing den laat-
sten keer verliep en merkte op, dat, indien de
Staten straks één liberaal meer hebben, één
Vrijheidsbonder meer in de Eerste Kamer kan
komen.
Ook in ander opzicht zijn de Prov. Staten ecu
verkiezend college, n.1. ten aanzien van Ged.
Staten, het dagelijksch bestuur der provincie.
Ten opzichte van dit college geldt geen even
redige vertegenwoordiging, zoodat hier de nu
merieke meerderheid beslist. Spr. herinnerde
er aan, dat bij de vorige verkiezing voor Ged.
Staten dezer provincie de liberalen werden uit
gesloten Op een klacht daarover zei de s, d.
a p da* de Vrijheidsbond tc reactionnair was.
De negen liberalen in de Staten hadden recht
gehad op minstens één zetel, omdat zij de der
de partij in sterkte zijn, en dan zouden de vrijz.-
dew en óhr.-hist, geen vertegenwoordiger heb
ben gekregen.
Dc werkzaamheid van Ged. Staten is zeer be
langrijk in verband met de verschillende be
drijven der provincie en dc wegenplannen, en
ook doordat genoemd college de provincale
ambtenaren aanwijst.
Voorts hebben Gedeputeerden het recht tot
goedkeuring van begrootingen der gemeenten,
wat tót de jongste wijziging der provinciale
wet behoorde tot het gebied van Prov. Staten.
Dit is zeer belangrijk, omdat laatstgenoemd col
lege nu Ged Staten niet meer ter verantwoor
ding kan roepen over dc beslissingen ten aan
zien van die begrootingecn.
De waterschappen hebben ook eigenlijk al
leen te maken met Ged. Staten. Wegens dit
alles is de vertegenwoordiging in de Ged. Sta
ten voor een politieke partij zeer belangrijk en
meer dan een eere-kwestie. Het klagen over
IM WESTEN N^HTS NEUES.
Victcria-theater cd Cinema Americain.
De oorlog is uitgebroken en een golf van
geestdrift en vaderlandsliefde zweept de
Jonge Duitsche mannen op. Het Vaterlandi is
beleedigd, het Vaterland is in gevaar, als één
man moet jong Duitschland naar de wape
nen grij'pen.
Enthousiaste troepen jonge mannen in
nieuwe uniformen marcheeren door de stra
ten, luid klinkt de gemeenschappelijke zang
en nog luider klinken de aanmoedigende kre
ten der toeschouwers. Met bloemen en kran
sen behangen, door geestdriftige jonge meis
jes begeleid, marcheeren de troepen door de
straten van een oud Duitsch stadje, 't Is
plicht dat iedere jongen in de ure des ge-
vaars voor de vrijheid en de eer van zijn va
derland op de bres staat en het leger, de
machtige slokop, kan bij duizendtallen tege
lijk de nieuwe recruten gebruiken.
Overal wordt krachtig propaganda voor
dienstneming gemaakt en op de kweekschool
van Paul Baumer houdt de leeraar Kanto-
rék een van vaderlandsliefde druipende
speech, waarin hij zijn door hun jeugd zoo
ontvankelijke toehoorders begeestert en tot
algemeene dienstneming weet over te halen.
Vele jaren van oorlogsverheerlijking in va-
derlandsche geschiedenis* vele ondoordachte
legzen hebben hun werk gedaan en een
groepje klassegenooten trekt gezamenlijk
de kazerne binnen om er voor den strijd aati
het front de noodzakelijkste opleiding te ont
vangen.
Daar verschijnt de Feldwebel Himmelstoss,
de gemoedelijke postbode en de gymnasiasten,
die den gedienstigen en altijd voorkomenden
man een goed hart toedragen haasten zich
naar hem toe om hem de hand te drukken.
Maar Himmelstoss is geen postbode meer,
maar onderofficier. Hij heeft in het machtige
Dujtsche leger wat te vertellen over deze
groep nieuwelingen en het plotselinge
machtsbewustzijn is hem naar het hoofd ge
slagen. Hij ontpopt zich als een der ergste
voor-óorlogsehe Duitsche dril-sergeanten
voor wie de recruten slechts menschenmate- J
ria'al zijn waarover hij naar believen kan be
de achteruitzetting bij de jongste aanwijzing
van leden van Ged. Staten was voor den Vrij
heidsbond een kloppen aan doovemansdeur.
Het aftreden van jhr. van Lennep (c.-b.) als lid
van Ged. Staten bracht geen verbetering, want
de a.-r. en c.-h. vormden een soort coalitie en
legden beslag op den zetel. Ook de zetel,
openvallend door het aftreden van den heer
Hendrix, werd niet aan de liberalen toegewe
zen.
Spr. wees verder op de belastingen, waarin
de provincie ook een woordje meespreekt door
dc opcenten, die zij volgens de grondwet mag
heffen. Noodig is, dat niet meer wordt ge
vraagd dan beslist noodig is, maar nif is in
onze provincie het gebruik van „potjes-maken"
ingeslopen, en dit is een gevaar voor de belas
tingbetalers. Immers, als er een „potje" is,
wordt veel gemakkelijker besloten tot het doen
van plotseling opkomende uitgaven. Uit dien
hoofde hebben de liberalen zich verzet tegen
bet voteeren van twee millioen uit „onvoor
zien" voor wegenaanleg. Zij hebben meerma
len aangetoond, en de juistheid ervan is nooit
tegengesproken, dat de provincie te veel belas
ting heeft geheven, meer dan noodig was. Ook
ten aanzien van de bedrijven der provincie is
het „potjes-maken" een gevaar.
Spr. resumeerde, dat het ambt van Statenlid
veel omvattender is dan menigeen denkt. De
behandeling der begrooting alleen reeds vraagt
al een drietal dagen in openbare vergaderingen
tegen vroeger nauwelijks één dag, al valt niet
te ontkennen, dat veel van dien tijd wordt
„versnoept" door de soctelisten en den heer
Wijnkoop.
Groote waardcering had spr. voor de Staten
leden van eenvoudigen huize, die zich door
ernstige studie de verschillende aan de orde
gekomen onderwerpen -vwlkomen eigen hebben
gemaakt.
Van politiek kan niemand zich afzijdig hou
den, zei spr., zij doortrekt het geheele leven
in al zijn deelen en daarom is ieder verplicht
aan de politiek deel te nemen.
Met voldoening constateerde spr. in dit ver
band het feit, dat de voorheen gescheiden libe
ralen sinds 10 jaar weer vereenigd zijn in den
Vrijheidsbond. Het gaat vooruit met de zuiver
Nederlandsche gedachte van het liberalisme,
maar er moet nog veel gevochten worden voor
eendrachtig optrekken en voor het bereiken
van steeds meerderen. Voor de kiesvereenigin-
gen is volop werk te verrichten, opdat ook dc
jongeren worden getrokken.
Een voorrecht vond spr. het, dat mr. Wende-
laar zich beschikbaar heeft gesteld voor het
lidmaatschap der Prov. Staten en nu is het
plicht, zei spr., om hem te stemmen en een
echec te besparen.
Rede van den beer D. Lubberink.
De heer D. Lubberink uit Haarlem
was de tweede spreker. Hij voelde zich niet
teleurgesteld over het geringe bezoek, want het
kwantum zegt volgens hem niets.
De splitsing onzer volksgemeenschap in al
lerlei groepen en groepjes doet vreezen, dat wij
öf onder Rome óf onder rood zullen terecht
komen. Maar, vervolgde spr., wij inogen niet
ophouden te strijden, want zonder hel libera
lisme zal de wereld ten onder gaan. Het libe
ralisme is niet dood, slechts de partij is zwak.
Het is voor ons volk noodzaak, dat liet kan
werken in rust en welvaart, die bedreigd wor
den door de socialisten in de eerste plaats. Het
socialisme vond spr. dan ook den ergslen vij
and der samenleving.
De oorzaak van de splitsing in een revoluti-
onnair en niet-revolutionnair volksdeel werd
door spr. nagegaan en daarbij ontkende hij dat
er hier te lande is geweest wat men een in-
dustriëele revolutie noemde. Een revolutie had
plaats in de tijden, toen de menigte in opstand
kwam tegen de priesters en niet als gevolg van
de intrede der machine in het bedrijf. De ma
chine is een uitvloeisel van de voortschrijding
der cultuur en niet een gevolg van een zucht
naar uitbuiting.
De gedachte, dat de machine iets nieuws
bracht in de samenleving, heeft indruk gemaakt
op de massa, maar ellende heeft zij niet ver
oorzaakt, zei spr. Integendeel, zij maakte meer
werk mogelijk.
Vóór bet z.g. vervloekte kapitalisme bestond,
schikken. Hij weet, dat de leger-voorschrif-
ten geen afwijking van zijn bevelen dulden,
dat ongehoorzaamheid in dezen tijd met den
dcod gestraft wordt en hij behandelt de pas
van huis gekomen jongens als beesten. Hij
geniet er van hen op de modderigste plekken
van het excercitieterrein te laten neervallen,
hij beult ze af en het natuurlijke gevolg is,
dat hij op een donkeren avond door onbeken
de handen wordt gegrepen en eenzelfde mod
derbad ondergaat.
Het front eischt steeds menschennxateriaal
en de voor den strijd nog altijd geestdriftige
jongens trekken naar de loopgraven. Door
oude veldrotten ontvangen gevoelen zij zich
de eerste dagen volkomen hulpbehoevend, zij
krimpen ineen bij elke granaat, die in hun
nabijheid neerploft, zij luisteren met bleek
gelaat en trillende lippen naar het geluid
der fluitende projectielen.
Katszinsky, de goedmoedige veteraan, die
altijd wat te eten weet te vinden, zal voor
hen zorgen en onder zijn beproefde leiding
knappen zij hun eerste karwijtje op, het in
den nacht spannen van prikkeldraad achter
het kerkhof. Prachtig wordt dit gevaarlijke
werk op de film weergegeven. Onder Kat's
beproefde leiding wordt het prikkeldraad
uitgezet terwijl lichtgevende projectielen het
terrein beschijnen en kanonnen en mitrail
leurs een onophoudelijk bombardement laten
hoor en.
Kemmerich wordt gewond en zijn vrien
den zoeken hem den volgenden dag in het
hospitaal op. Zij dwalen langs de tallooze
bedden en vinden hem in vertwijfeling als
hij door hen te weten komt, dat men zijn
been afgezet heeft. De vrienden spreken hem
moed in, maar hij begrijpt zelf wel, dat het
met zijn jonge leven gedaan is. Reeds valt de
begeerige blik van een zijner kameraden op
zijn laarzen en juist als hij ook zijn horloge
vermaakt heeft, grijpt de dood dit jonge
lichaam en Paul, die hem terzijde staat kan
geen enkelen dokter vinden die tijd heeft zijn
hulpeloozen kameraad een oogenblik van
verlichting te geven.
De dood heeft in dit jongensgroepje gegre
pen en zij toonen nu gezichten, die niet
meer van onervaren gymnasiasten maar van
door leed gevormde mannen zijn. Katszinsk)
is hun aller vader, hij bemoedigt hen in de
oogenbljkken van vertwijfeling, in de dagen,
waren er in Duitschland groote sleden (door
spr. met name genoemd) met meer dan 10 pet.
der bevolking vervallen tot pauperisme," en
vóór het intreden der machine was in Engeland
de werkloosheid hooger dan thans. Dank rij de
machines is het mogelijk, de vele werkloozen
van thans nog te onderhouden.
Noodig achtte spr. het, op te komen tegen
het sprookje van de machine als ellende-ver
wekker. Over de hoofden der leiders heen
moet men de goedwillende arbeiders zien te be
reiken en hen dit duidelijk maken.
Bij velen bestaat de overtuiging, dat de
mensch verandert met het milieu, welke ge
dachte spr. onjuist, zelfs funest achtte. De
mensch zal slechts veranderen uit zich zelf.
De milieu-theorie heeft geen succes gehad,
totdat in de veertiger jaren Marx zijn theorieën
verkondigde in zijn duistere, onbegrepen boe-
ekn. Marx had allerminst het principe van
liefde; de haat was zijn leider. Hij betoogde,
dat het socialisme komen moet volgens den
loop der dingen, en jammer genoeg gelooven
nog zeer vele arbeiders dit, omdat het hen
door hun leiders wordt verteld. En toch be
staat er onder mannen als Kautsky, Lenin en
vele anderen heftige strijd over het Marxisme.
Is het waar, dat dc arbeider door het volgen
van de roode vaan zijn eigen belang dient?
Spr. ontkende dit ten stelligste, omdat het zoo
genaamde kapitalisme niet ten onder zal gaan,
en hij wees hierbij op uitlatingen van den Ita
liaan La Briola: het proletariaat moet zich zijn
één-wording bewust zijn, en de kracht vinden
tegen de bourgeoisie den strijd aan te binden.
Spr. betoogde, dat dc eenheid verre te zoe
ken is onder het proletariaat, de eenheid is nog
zelfs niet nationaal. De goede arbeiders zul
len zich volgens spr. wei wachten de tegen
woordige wereldorde omver te werpen. Spr.
sprak ook tegen de bewering, r'-l: de arbeiders
zouden hebben afgerekend met den godsdienst,
en wees hierbij op de vele kerktorens die ver
rijzen in de nieuwe arbeidersbuurten der ste
den.
De macht is bij de socialisten de groote fac
tor, zóó zelfs, dat op het Arnhemsche congres
bleek, dat er niet teruggeschrokken zal wor
den voor een bondgenootschap met Rome.
Het socialisme is onbestaanbaar bij gezags
dragers, betoogde spr., omdat zij voor eiken
maatregel de goedkeuring der massa zouden
moeten vragen. Lenin schreef reeds, dat soci
alisme niet mogelijk is zonder dictatuur.
Aan de hand van vele voorbeelden toonde
spr. aan, dat het socialistische „eiland", om
zich te handhaven en zijn imperialisme te bot
vieren, herhaaldelijk in botsing zal komen met
wat men noemt de kapitalistische omgeving,
zoodat een weermacht noodig zal zijn, waaruit
weer volgt, dat het socialisme niet pacifistisch
is en al het, gepraat over ontwapening enz. een
grove misleiding is.
Neen, zei spr., niet de socialisten, maar de
liberalen zijn de ontwapenaars. In Rusland is
al een hoogeschool voor vrouwen als soldaat
en in Frankrijk teekende een socialistisch mi
nister een stuk, dat de mogelijkheid geeft om
de vrouw op te roepen voor landsverdediging.
Spr. ontkende, dat de liberalen den 8-uren
dag zouden willen doen verdwijnen, zij willen
slechts bukken voor het onvermijdelijke
Het leiderschap in dc onmiskenbaar zware
tijden van thans dient slechts gelegd te worden
in handen van menschen met liberaal senti
ment.
Naar aanleiding van een gestelde vraag,
legde spr. vast, dat hij geenszins van plan is te
strijden tegen den 8-urendag. Hij wil, dat de
Vrijheidsbond ook strijdt voor de arbeidersbe
langen en zoodra die bond zich keert tegen
arbeidersbelangen, zou spr. hem verlaten. Ech
ter wilde hij opmerken, dat de 8-urcndag aan
leiding geeft alles gemakkelijk op tc nemen.
Een uniforme 8-urendag over heel de wereld
is onbestaanbaar en hij is er ook niet. Een on-
beperkten werkdag zou spr, allerminst willen,
maar een verkorting van arbeidstijd kan
slechts geschieden tot zoover als dit econo
misch mogelijk is.
Dc heer Govcrs sloot dc vergadering
met een woord van dank aan de sprekers en
dat zij angstig, werkloos in huil ondergiond-
sche verblijven op den dood wachten. 1 Iet is
een zegen als zij een oogenblik actief aan
den strijd kunnen deelnemen, als liet fluitje
klinkt en allen met het geweer in den aan
slag over de randen van hun loopgraaf naar
den naderenden vijand kijken.
Dit is het hoogtepunt van de film, als de
Franschen aanvallen, als al die dappere ke
rels me hun geweren over dit verwoeste ter
rein vol modder en kuilen snellen, als prik
keldraad en knetterend mitrailleurvuur hen
bij duizenden doen vallen, maar de overle
venden zich met doodsverachting in de vij
andelijke loopgraven storten en een gevecht
van man tegen man beginnen.
Jongens, die nog weinige maanden gele
den als melkmuilen in de klas zaten, trekken
nu met grimmige gezichten hun messen en
steken om zich heen, bajonetten worden in
lichamen en kelen gestoken, het gaat ex-
slechts om wie de eerste is; wie maar een
oogenblik aarzelt is verloren.
In een granaattrechter waar Paul zich
verscholen houdt wordt hij door een Fran
schen soldaat ontdekt. Hij grijpt, hij steekt
en eerst als een zieltogende man naast hem
ligt wordt het den jongen duidelijk wat hij
gedaan heeft. Hij is een moordenaar en vol
berouw giet hij zijn slachtoffer water in den
mond. Hij smeekt hem om vergeving, hij wil
weten wie hij gedood heeft en haalt uit den
zak van zijn slachtoffer een portret, een jon
ge vrouw met een lief klein meisje, die tever
geefs op den terugkeer van den man en vader
zullen wachten. f
Dan groeit bij Paul en al zijn kameraden
de weerzin tegen fit moordenaarswerk. De
tweede compagnie heeft eiken dag nieuwe
uitvallers en ook Paul wordt gewond en
gaat na herstel met een kort verlof naar
huis. Moeder en zuster ontvangen hem met
open armen, maar hij voelt zich niet meer
thuis in deze omgeving. Zijn vader neemt
hem mee naar de stamtafel in zijn kroeg
waar de Duitschers zwetsen, die ver van het
front bleven en daarom alles beter weten.
Hij bezoekt zijn oude school en de leeraar
begroet hem geestdriftig als een oorlogsheld,
maar hij kan niet ingaan op de uitnoodi-
ging, de arme jongens, die thans in zijn klas
zitten door zijn verhalen tot dienstneming te
verlokken. Paul gaat terug, zijn vrienden
het uitspreken van de hoop op succes bij de
a.s. verkiezingen.
Openbare vergadering van de
S.D.A.P.-afd, Alkmaar.
In 't Gulden Vlies hield de S.D.A.P. giste
ren een openbare vergadering, waarin als
spreker optrad de heer A. de Vries, no. 1 van
de soc-dem. lijst voor de statenverkiezingen,
met als onderwerp: „Stemt Rood".
Tegen half negen opende de voorzitter, de
heer Couwenhoven, de vergadering, en deel
de mede, dat de spreker nog niet aanwezig
was, maar dat deze spoedig zou arriveeren.
De Stem des Volks bracht hierna o.a. de
„Socialistenmarsch" ten gehoore.
Ondertusschen was onder applaus de heer
De Vries binnengekomen.
De voorzitter nam nog even het woord,
waarbij hij constateerde, dat de opkomst be
ter had kunnen zijn, maar dat de vertooning
van de film „lm Westen nichts Neues" hier
aan we! debet zou zijn.
De verkiezingen van de prov. staten heb
ben nooit die belangstelling gehad die de
Kamer- en de raadsverkiezingen genieten.
Doch nu de uitslagen van drie provincies
bekend zijn, kunnen de soc.-dem. met hoop
op een flinke winst de verkiezingen in deze
provincie tegemoet zien.
Na voordracht door mej. Portegies van
een drietal gedichten, begon de heer De
Vries zijn rede.
Spr. wilde zich aansluiten bij de opmer
king van den voorzitter omtrent de belang
stelling bij de statenverkiezingen. Toch is dit
feit, wat de socialisten betreft, wonderlijk.
Het komt er bij eerf verkiezing immers in de
eerste plaats op aan, hoevelen de socialisti
sche gedachte zijn toegedaan.
In de staten van Noordholland is de in
vloed der s.d. zeer groot. Op de besluiten van
het college staat het stempel der socialisten
gedrukt. De r.k. fractie durft zich niet te
verzetten tegen de eischen die de S.D.A.P.
stelt. Zelfs de anti-rev. zijn onder den stimu-
leerenden invloed der soc.-dem. gekomen.
Het is van belang om te zorgen dat er meer
s.d. statenleden komen, om de belangen der
arbeiders nog'beter te behartigen. Maar dit
is het belangrijkste niet. Het gaat in hoofd
zaak om een graad meer of minder voor de
macht die de arbeidersklasse vertegenwoor
digt. Het gaat om de vraag of de politiek van
ons land verder zal gaan in de richting van
de eischen die gesteld worden door het prole
tariaat.
Spreker maakte een scherpe onderschei
ding tusschen de burgerlijke partijen a.r.,
c.h., lib. en v.d., die hetzij uit godsdienstig
oogpunt, hetzij om andere redenen het pri
vaatbezit van de productiemiddelen verdedi
gen en de soc.-dem. Het kapitalisme defini
eerde spr. als niets anders dan een manier,
waarop dc producten die we noodig hebben
om in onze behoeften te voorzien, voortge
bracht worden.
Het komt er nu enkel en alleen op aan hoe
de productie wordt geleid. In den tijd van de
nomadenvolken zorgde ieder voor zijn be
hoeften, in de middeleeuwen was iedere
handwerksman een eigen baas. Thans is er
een privaatbezit van de productiemiddelen
door de kapitalistische klasse. De arbeider
wordt geboren, hij gaat naar de fabrieken
en blijft arbeider tot aan zijn dood.
Naast zij, die in de fabrieken uitgebuit
worden, staan thans de werkloozen: in ons
land alleen al 200.000. Voor hen heeft
men geen werk meer; er kan met hen
niet meer met winst worden voortgebracht.
Dit was, volgens spr. het kenmerkende van
de kapitalistische productiewijze: er wordt
niet gevraagd of er nog behoeften van de
menschheid te voorzien zijn, maar er wordt
alleen rekening gehouden of er nog met
winst geproduceerd kan worden. Gaat dit
niet, dan zegt de kapitalistische klasse: Stop
met de productie.
Overproductie in deze maatschappij betee-
kent niet, dat iedereen is voorzien, maar het
beteekent dat de productie opweegt tegen de
koopkracht van het volk, dat de arbeiders-
zijn voor het grootste deel gesneuveld, hij
treft op hun plaatsen vijftien- en zestienjari
ge kinderen in uniform aan en gaat Kat zoe
ken, die er op uit is wat eetbaars te bemach
tigen. Roerend is het weerzien der beide
vrienden, maar op hetzelfde oogenblik laat
een vijandelijk vliegtuig een bom vallen
waarvan een scherf Kat in het been treft'.
Paul neemt den zwaren man op zijn rug.
Hij draagt hem naar het kamp en verzekert
hem intusschen een eeuwigdurende vriend
schap. Maar in de tent gekomen blijkt Kat
reeds gestorven en nu is er niets meer, dat
Paul aan het leven bindt.
In den laatsten maand van den oorlog,
waagt hij zich te ver buiten de loopgraaf om
een argeloos vlindertje te grijpen en op het
zelfde oogenblik richt een Fransch soldaat
lang en secuur den loop van zijn geweer.
Er klinkt een schot, de hand die naar het
vlindertje uitgestrekt was trekt even tesamen
en ontspant zich.
Paul Baumer is voor het vaderland ge
storven op een dag, dat het zoo rustig aan
het front was, dat het officieele bulletin luid
de: vom Westen nichts neues. Hij is gestor
ven als tienduizenden anderen voor hem. De
dood van den enkeling is het vermelden niet
waard.
Fel en realistisch is in deze film, waarin
geen coupures zijn aangebracht, het oorlogs
gebeuren geschilderd als een aanklacht tegen
den waanzinnigen broedermoord der volke
ren.
Als er iets is, dat de massa tot bezinning
kan brengen, dat boven alle leuzen en opge
zweepte geestdrift uit de menschelijke gevoe
lens kan wakker roepen, dan is het deze
film.
Moge haar indruk de vredesgedachte be
vorderen in alle landen waar men haar in
vloed niet vreest, opdat volgende geslachten
begrijpen zullen, dat menschen niet geboren
worden om elkander te vermoorden maar om
zich te verbroederen voor den opbouw
van ales wat het leven dieper en rij
ker kan maken.
Het programma, dat deze week in het A.
B. T. wordt vertoond, brengt twee hoofd
nummers van gefceel verschillend genre. Na-
klasse m.a.w. geen voldoende koopkracht
heeft.
Volledig in de behoeften van het volk te
voorzien kan alleen worden verkregen door
de productiemiddelen in de handen der ar
beidersklasse te brengen. (Applaus.)
Spr. wilde hierna nog het een en ander
over de verkiezingen mededeelen.
De statenverkiezing is een dubbele verkie
zing, want de staten kiezen de eerste kamer,
en tevens hebben zij tot taak het college
van Ged. uit hun midden te benoemen. Uit-
voérig weidde spr. uit over de positie die
gedeputeerde staten innemen. Alle begrootin
gen van de gemeenten staan onder hun toe
zicht. De staten behandelen slechts de be
grooting der provincie en de daarbij vtrge-
zeldgaande voorstellen. In het kort stipte
spr. aan wat door de soc-dem. tot stand
werd gebracht in deze provincie: een krach
tige subsiaieering van de tubei'culose bestrij
ding (totaal 145.000); voor het uitzenden
van kinderen naar buiten drie ton.
Tevens zijn het de soc.-dem. geweest, die er
voor gezorgd hebben dat het prov. waterlei
dingnet tot in dc uiterste hoeken van Noord-
holland doordrong, wat van grooten invloed
is geweest op het aantal typhusgevallen.
Spr. beëindigde zijn luid toegejuichte rede
met de opwekking op de socialistische lijst
te stemmen cn er bij ieder op aan te dringen
zijn stem aan een socialistisch candidaat te
geven.
Mej. Portegies oogstte hierna nog veel
succes met de declamatie van het bekende
gedicht van Martien Beversluys: „De procla
matie". De Stem des Volks zong op fraaie
wijze een paar liederen, waarop de voorzit
ter met een kort woord de vergadering sloot.
GEMEENTELIJKE ARBEIDSBEURS.
DISTRICT-ARBEIDSBEURS.
DOELENSTRAAT 30. TELEFOON 838,
Geopend iedere werkdag van 912 uur.
Voor werkgevers van 91 en van 2—5 uur.
Maandag- en Donderdagavond van 78 uur
Bemiddeling voor kantoorpersoneel op Maan
dag- en Donderdagavond van 7—8 uur. Voor
vrouwelijk personeel afzonderlijke ingang.
Bexniddeling kosteloos.
De directeur van bovengenoemden dienst
maakt bekend, dat heden staan ingeschreven:
1 leerling-automonteur, 4 bakkers, 4 bank
werkers, 2 betonvlechters, 2 boekbinders, 4
chauffeurs, 5 electriciêns, 13 grondwerkers, 1
incasseerder, 3 kantoorbedienden. 1 kellner, 3
ketelmakers, 1 kistenmaker, 1 klinker, 2 maclii-
nisten, 1 machinale houtbewerker, 3 maga-
dat het mooie Universal journaal is vertoond
vraagt eerst Hoot Gibson de aandacht. Hij
vervult n.1. de hoofdrol van Clarence in „Een
jongen van Stavast". Clarence studeert aan
een dure universiteit en maakt veel pret Op
zekeren dag loopt dit fout. Zijn vader wil
hem in de zaak hebben, maar dat gaat niet
door en Clarence komt dan door verschillen
de omstandigheden bij een cowboy-circus,
waar een woeste ontembare jongedame aan
het hoofd staat. En nu is het aardig te zien,
hoe Clarence deze vrouw als het ware weet
te temmen. Zoo, dat zij haver uit zijn hand
eet. Hoot Gibson is in deze film goed op
dreef en Eugenia Gilbert is een kranige
directrice. Het origineele huwelijk van beiden
is het leuke slot van deze avonturen-film.
Het Geheim van de familie Drake is eexr
geheimzinnige historie. Mevrouw Drake, die
als stiefmoeder heerscht over haar dochter
Georgia, wordt vermoord. De dienstbode
Lulu Maks, wordt door verschillende bezwa
rende omstandigheden als de moordenax'es
gearresteerd. En dan volgt de terechtzitting,
die telkens nieuwe verrassingen en onthul
lingen brexxgt en pas op 't allerlaatst de ware
schuldige ontmaskerd. Wie dit is, mogen wij
niet verklappen. Men trachte dit zelf bij 't
zien der film voor het einde te ontdekken.
Gladys Brockwell vervult de rol van Lulu oo
uitstekende wijze.
CINEMA EN THEATER.
'n Vriendelijk portret op den omslag vah
.Maria Pandler, die de vrouwelijke hoofdrol
in „der falsche Ehemann" speelt, en, in het
nummer dezer week vinden we o.m. „Bij La-
ren's-kunstschilder W. A. Knip, door Guus
Betlem Jr.; „Hollywood in het Haagje", be
trekking hebbende op de film „Finale", die
aldaar ontworpen wordt; „Als het leven een
tragedie wordt" (uit het leven van Karei X
van Frankrijk;) Verkade als de Duivel in het
stuk van Franz Molnar; de filmen „Studen
tenlied uit Heidelberg", „Der Hampelmann"
waarin Lien Deyers een eerste plaats in
neemt, alles rijk geïllustreerd. Vervolgens
nog groote portretten van Reinhold Schün-
zel, Jessie Vihrog (een nieuwe ster van de
„Ufa"), Erich Kestin, Nel Stants. Het num
mer sluit met een liedje voor zang en piano:
„Er was eensvan Am. van Raalte Jr.
