DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon- er FeerMagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaliog voer Alkmaar 2. Iran co door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIENt Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. FERMs. COSTER ZOON, Voornam C 9, postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33. 133e Jaargang. HxmeBjksch ömczicht BuÜmiattd ERNSTIG SPOORWEGONGELUK BIJ BRUCK, Twaalf dooden. Elf gewonden. Nadere bizonderheden. Hoe hevig de botsing was. Ouders wachten op hun kinderen. GE'SPANNEN TOESTAND TE OSLO. In verband met arbeidscon- flcten. WISSELENDE KRIJGSKANS OP CUBA. Steeds meer nieuwe onlusten. DE INSTORTING TE LYON. Verzekeringsbedrog van de eige nares. DRIE LEIDERS DER MACEDONISCHE TERRORISTEN GEDOOD. ERNSTIG AUTO-ONGELUK IN FRANKRIJK. Zes dooden; twaal! zwaar de- wonden. AUTO-ONGELUK BIJ GLATZ. 45 gewonden, waarvan 3 ernstig. SYNAGOGE IN DUITSCHLAND IN BRAND GEVLOGEN. Door inslaan van de bliksem SABOTAGE IN MADRID EN VALENCIA. DON ALFONSO TE STOCKHOLM. CHOLERA-EPIDEMIE IN IRAK. DE RAZZIA IN HET WURMGEBIED. Vijf communisten vervolgd. MAARSCHE COURANT. Nu. 192 Directeur: C. KRAK. MAANDAG AUGUSTUS 1931 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA, Dit nummer bestaat nit 2 bladen. NU SPANJE EEN REPUBLIEK IS. Een onrevolutionnair land zonder oppositie. De voorloopige Spaansche minister-presi; dent Alcala Zamora heef er■zich na de beurtenissen van 14 April, toen h erhan olotseling een einde nam, op beroemd, da^ het Spaansche volk op een zoo waardige wijze revolutie had weten te maken, n.1. sne. en zonder bloedvergieten. En al waren cr onder de. belangstellende toeschouwers van deze Europa opschrikkende geoeurtenis onge twijfeld velen, die zich afvroegen of snelheid en vreedzaamheid van een revolutie nu wei een zekere wissel op de toekomst van een land biedt, men heeft zich toch verwonderd, dat een zóó belangrijke gebeurtenis zoo ge makkelijk van stapel heeft kunnen loopen. Op 13 April was Spanje een monarchistisch geregeerd land, op 15 April was het een republiek. Niet in naam, maar in feite. Er waren er die dachten, dat de monarchisten zich, wanneer zij van eersten schok bekomen waren, teweer zouden stellen. Maar wat zag men? Een maand later, toen het te Madrid onrustig werd en de regeering een aanval vau monarchistische zijde duchtend, hiervan de aanhangers van Alfonso van Bourbon de schuld wilde geven, diende zij ijlings haar houding te wijzigen en was zij genoodzaakt met de vroegere monarchistische politici, die zich geleidelijk bij haar aansloten, een front tegen links te vormen, waar ultra-republikein- sche stroomingen haar bedreigden. Alfonso XIII heeft, toen hij het land ver liet, verklaard, dat hij het volk gelegenheid wilde geven zich vrijelijk uit te spreken over dt monarchie. Maar toen in de laatste dagen van Juni de Cortesverkiezingen werden ge houden en de gelegenheid tot uitspraak zich bood, was er al geen sprake meer van de nionarchie Het ging er nog slechts om, welke republikeinsche, ultra-repuolikeinsche of radi cale combinatie het zou winnen. Hoe kon dit oude en in zijn tradities zoo trotsche koningeshap zoo snel weggevaagd worden? Deze vraag brengt de N R.C., waar aan wij een en ander ontleenen, naar voren aan de hand van beschouwingen, die een der voornaamste Spaansche intellectueelen, Jose Ortega y Gasset, in het jongste nummer van de Europafsche Revue ten beste gaf. o Na gewezen te hebben op de ondanks zoo tallooze tegenwerkende omstandigheden over: weldigende meerderheid, die zich in April bij de gemeenteraadsverkiezingen -tegen de mo narchie uitsprak, stelt Ortega y Gasset vast, dat hier een land in zijn geheel tot wijzi- ging van regime besloten was en hij vraagt: Hoe is het mogelijk, in een land juist een meerderheid van het volk te overtui gen, dat een wisseling van politiek systeem moet plaats hebben, wanneer men tot wijzi gingen wil komen? Gewoonlijk ontstaat, wanneer een régime zijn prestige verliest, een machtige minder heid en organiseert deze zich tot oppositie om op een bepaald oogenblik bet heft in handen te nemen; dan brengt dus de oppositie als zoodanig den ouden staat ten val, zonder de meerderheid van het volk tijd te laten zich hierbij aan te sluiten. De oppositie is in wezen een minderheid De meerderheid handelt logisch met revolu- tionnair; zii is in wezen vredelievend. Wat zag'men in Spanje gebeuren? In December begon een revolutionnaire bewe ging met tallooze organisaties over het heele land. De opstand te Jacca, geleid door dap pere mannen, brak ontijdig uit en mislukte Majoor Franco deed een drieste poging tof revolutie. Per vliegtuig strooide hij over Madrid opruiende geschriften uit, maar hij moest vluchten. Heel Spanje, zegt Ortega y Gasset, schrok er op dat oogenblik van terug aan een revolutie tegen een regeering mede te doen, maar datzelfde heele Spanje verwijder de 3 maanden later door het zachte gebaar van een gemeenteraadsverkiezing de veroor deelde machthebbers. Het is een eigenaardig kenmerk van het Spaansche volk, dat het niet o-positioneel van aard is en in wezen nooit is geweest. Dit, aldus Ortega, is het diepste ge heim van de Spaansche geschiedenis, dat wij van aard een aan de regeering getrouw volk zijn Spanje verandert zich slechts, wanneer het geheele volk daarbij meegaat. Bij de verkiezingen voor de Cortes, die op 28 Mei plaats vonden werd slechts 1 monar chistische afgevaardigde gekozen. Dit betee- kent, dat zich ten aanzien van de monarchis tische idee, die nu in de oppositie is, de won- Eerlijke wet van de geschiedenis voltrekt: zij kan, als onpositie, niet bestaan. ..De geestelijke traditie van Spanje is een- zi digheid Spanje h^eft nooit een tot histo- r sche kracht geworden heterodoxie gehad De oppositie bracht niets anders tot stand j.CCT'. pan,tal voutsiders". Maar deze een- zedigheid, die evenals de neiging tot revolu- tie een kwaad kan zijn, kan ook eveneens een 'Oient zijn: het talent van een volk om het in Z"-1 zelf eens te zijn, en om op een bepaald oogenblik als één eensgezinde kracht tot een l historische daad te komen. Een volk, dat zich slechts in zijn geheel omdraait, zal zijn histo Tischen weg „in tempo lente" meten afleg gen De nieuwe orde ontstaat heimelijk en langzaam, tot ze het gemeenebest gehee! heeft doordrongen, heeft doordrongen. Spanje was monarchistisch, zoolang de monarchistische idee officieel de wereld be- heerschte. Maar dit beteekende niet, dat het zich met zijn koningen één voelde. Zoolang de algemeene staatskundige vormen in de wereld het meebrachten dat de staat eenvou dig over een volk uitgespreid lag, kon men Spanje voor monarchistisch houden. Maar sinds de Fransche revolutie en de daarop ge volgde nieuwe economische structuur van Europa is Spanje met de aangeboren traag heid van een nakomer begonnen de monar chie door een natuurlijk en langzaam proces af fe stooten. En, aldus eindigt Ortega y Gasset, Al fonso XIII heeft dit proces verhaast door een eigenschap, die in alle Spaansche drama's beslissend is. De Spanjaard is onza kelijk, persoonlijk. Hij 'laat zich in laatste in- statntie door de argumenta hominis ad ho minem leiden. Koning Alfonso deed zoo zijn best dapper te schijnen, dat hij vergat loyaal te blijven in zijn persoonlijke betrekkingen tot individuen en groepen. Het Spaansche volk overwon hem in een strijd van man tegen man.. Wat leert deze afscheiding door het Spaan sche volk van zijn koningschap voor de ko mende gebeurtenissen? vraagt de N.R.C. Het tafereel, dat het groote Iberische rijk op het oogenblik vertoont is verward. Mogen wij er op grond van het bovenstaande een geleide lijke, maar langzame ontwaking in zien? Moeten wij op een langen tijd van onzeker heid en troebelen rekenen, waaruit de nieuwe orde zich cristalliseert? De regeering moet zich beperken tot het handhaven van de orde Noch de republikeinen, noch de socialisten of de syndicalisten kunnen op het oogenblik aan het volk een weg aanwijzen, nu de stich ting van de republiek voltrokken is. Een on revolutionnair land. Maar een volk met een groot revolutionnair vermogen! Zondag om drie uur 50 is tusschen de stations HinGrber en Goess op het tra ject Villach-Bruck de D-trein 288 (Rjme- Meran-Villach-Weenen) bij het binnen rijden van het station Goess op een. goederentrein ingereden, waarbij de lo comotieftender, bagagewagen, postwa gen en 'n' personenwagen, zoomede vier vrachtwagens ontspoorden en bescha digd werden. De locomotief van den D- trein en vier wagens van den goederen trein stortten van den talud. 12 personen werden gedood, zeven zwaar en vier licht gewond Onder de gedooden bevinden z'icJi, voor zoover tot nu toe is komen vast te staan, slechts Oostenrijkers en Honga ren Het verkeer is onderbroken. Men hoopt de opruimingswerkzaamheden nog in den loop van den nacht te beëin digen De autoriteiten van de Bonds- spoorwegen hebben zich naar de plaats van het ongeval begeven Een onderzoek naar de oorzaak van het vreeselijk on geluk is in vollen gang. Omtrent het ernstige spoorwegongeluk oii Bruck (Stiermarken) zijn nog de vol gende bizonderheden mede te deelen: De "oed eren trein 6868. die uU r'-wam, was door 'ot nu t"e ono^n-ohelderde oo' z^ak on het openstaande traject blijven staan. Toen Ie stat4 on'•hef te Gcoss lit bemerkte gaf 1 ij een signaal zoodat de trein zich v. .er beweving zette. r 9-enblik ---1 "o r de D-trein, die eveneens het signaal „vrij baan" har' en r eV net een snelheid van ongeveer 40 K M per uur op den goede rentrein in Het ongeluk greep plaats in een zeer slecht te overzienen bocht van het eensporice baanvak onder de cellu- los^fabriek Dieterberg, waar eenige da gen geleden een ernstig bedrijfsongeval heeft plaats gehad ten eevolge waarvan de omgeving van de fabriek in chloorgas werd gehuld. Het baanvak is daar aan de eene zijde door s'tijfe rotsen afgeslo ten, aari de andere zijde 'stroomt de Moer. Door de verschrikkelijke botsing der beide treinen stortten drie met zuid vruchten beladen «mederenwagt s in do rivier. De conducteur die zich op den laatsten goederenwagen bevond, kon zich op het oogenblik van het neerstor ten door een zeer gewaagden sprong redden Een ander goederenwagen, de locomotief en de tender van den D-trein vielen eveneens omlaac, doch bleven langs den talud hangen. De postwagen van den D-trein die achter den tender reed, kwam dwars op de rails te staan. De goederenwagen en de tweede en derde klasse wagons van den D-trein werden bijna geheel in elkaar geschoven. In deze wagen zijn slechts dooden en zwaargewonden. Behalve de twaalf doo den, zijn 10 personen ernstig gewond. De meeste gewonden hebben gevaarlijke beenbreuken opgeloopen. Een dominé uil Debieczin brak beide beenen, zoodat hij onmiddellijk in het ziekenhuis moest worden opgenomen. Men kan zich van het vreeselijk ka baal der botsing eenig idee vormen, in dien men bedenkt dat de twaalf dooden in een coupé van slechts twee meter breedte opeen gehoopt lagen. De licha men waren deerlijk verminkt en waren door het uitstroomend gas geheel zwart geworden. Ongelukkigerwijze waren ook de telegraafpalen omgeworpen, zoodat de verbinding met he* dichtstbijzijnde station Leoben was verbroken. Dienten gevolge is het bericht van het ongeluk pas om 16 uur langs een omweg, via een in een in de omgeving gelegen stad wonenden spoorwegbeambte te Leoben bekend geworden. De reddingscolonne van de spoorwegen en de brandweer, die met drie reddingswagens ter plaatse kwam, kwamen voor een verschrikke lijke verwoesting. De bergingswerk zaamheden waren bizonder moeilijk, aangezien het puin het smalle spoor ge heel bedekte. Onder deze omstandig heden moesten de gewonden bijna een geheel uur in een ontzettende positie doorbrengen voor hun hulp kon worden geboden. De verongelukten werden toen per auto naar Leoben gebracht. De overige wagens van den D-trein zijn gelukkig onbeschadigd. *n den slaapwagen die druk bezet was en achter den verwoesten wagen was gekoppeld, zijn slechts eenige ruiten gesprongen. De bergingswerkzaamheden zijn nog in vollen gang. Zij zullen'éérst in den loop van den nacht beëindigd worden. Tot dan wordt het verkeer door omlegging en inschakeling van autobussen van de Bondsspoorwegen gaande gehouden. De beide chefs der stations, waartus- schen het ongeluk heeft plaats gehad, zijn gearresteerd en naar de districtsge vangenis overgebracht. Waarom de goederentrein op het vrije spoor is blijven staan of waarom de D- trein het signaal „vrij baan" heeft ge kregen, zal eerst uit het onderzoek blij ken. Landeshauptmann Dr. Kintilen heeft zich evenals talrijke directeuren van de spoorwegen naar de plaats des onheils begeven. Het is slechts aan de tegen woordigheid van geest van een spoor wegbeambte die op den verongelukten wagen meereed, te danken dat zich nog geen tweede ongeluk heeft afgespeeld. Oniniddelijk op den D-trein volgde n.1. een sneltrein. De rpoorwebeambte kon nog het sta tion Hinterberg bereiken, zoodat de per- sonenti ein tot stilstand werd gebracht. Het spoorwegongeluk in Steyermark heeft te Weenen groote beroering veroor zaakt. In den trein bevonden zich n.1. ook 80 kinderen, die van een vacantie- kolonie huiswaarts keerden. De ouders waren al zeer vroeg aan het station ge komen, om hun kinderen af te halen. Toen de tren niet arriveerde, werd hun medegedeeld, dat hij vertraging had. In- tusschen verspreidden zich echter reeds geruchten, volgens welke de trein ver ongelukt zou zijn. Later werd ook in de radio een desbetreffende mededeeling gedaan, met het gevolg, dat zich op het station hartverscheurende tooneelen afspeelden. Te grooter was de vreugde, toen later de trein toch nog binnen kwam en bleek, dat alle kinderen be houden waren Zij waren allen onderge bracht in den zevenden wagon, zoodat geen hunner gedeerd werd. De arbeidersorganisaties hebben Vrij dag de arbitrale uitspraak van den Rijksbemiddelaar afgewezen, waardoor te Oslo een zekere crisisstemming is ontstaan, omdat men het uitbreken van groote arbeidsconflicten vreest. Uit een oogpunt van veiligheid is de woning van den bemiddelaar door politie bewaakt, naar hij mededeelt tegen zijn eigen zin. De revolutionnaire vakvereenigingen hebben vergaderingen uitgeschreven en overal is de politiebewaking versterkt. Aangezien communist sche arbeiders een poging hebben gedaan om het vak- vereenigingsgebouw, waar het bestuur <ran het Noorsche Vakverbond vergader de, te bestormen, is de politie op alles voorbereid. Behalve de industrieën waar reeds ge staakt wordt of de uitsluiting is afge kondigd, worden door het nieuwe con flict alle buiten Oslo gelegen drukke rijen der burgerlijke dagbladen bij de staking betrokken. Volgens berichten uit Havanna worden de gevechten in de provincies Pinar del Rio en Santa Clara met wisselende kans voortgezet. De steden Coralillo en Siërra Morena staan in vlammen. Te Havanna gaan geruchten, volgens de welke de op standelingen uit de Vereenigde Staten, waar zich, naar bekend is, vele tegen standers bevinden van president Macha- do, voortdurend steun ontvangen. Gedurende de laatste 48 uur heeft in de provincie Santa Clara weer een hevig ge vecht gewoed tusschen regeeringtroepen en opstandelingen. In het algemeen schijnt de opstandige beweging zich uit te breiden en schijnen de rebellen op sommige plaatsen successen te boeken. Naar verluidt zouden de opstandelingen in de provincie Pinar del Rio in het Toro ge bergte tal van aanhangers mobiüseeren. De regeering deelt officieel slechts mede, dat op verschillende plaatsen schermutselin gen hebben plaats gehad en dat zij de toe stand meester is. Tevens wordt van de zijde der regeering medegeoeeld, dat binnen zeer korten tijd verschillende belangrijke grond- wets-wijzigingen tot stand zullen komen. Het onderzoek naar de oorzaken van het instorten van het huis bij Lyon heeft Zater dag tot een groote verrassing geleid. Onder de puinen had men het zeer ver minkte lijk gevonden van een vrouw, die bleek de eigenaresse te zijn, een zekere mej Sangois. Haar aanwezigheid in het huis kwam de politie reeds toen verdacht voor. In verband met deze omstandigheden werd de moeder van de eigenaresse verhoord, waarbij deze zichzelve verscheidene maien tegensprak. Volgens haar verhaal zou haar dochter haar tegen 10 uur des avonds uitge- noodigd hebben mede te gaan naar het be wuste huis. Toen beiden tegen 2 uur des nachts op eenigen afstand van het huis wa ren gekomen, had haar dochter haar plotse ling laten staan en was naar het huis ge- loopen. Onmiddellijk daarop had de explosie plaats en stortte het huis in. De politie heeft nu vastgesteld, dat mej. Sangois zich in groote geldverlegenheid be vond, en dat het huis was verzekerd voor 90.000 francs. Het onderzoek van het lijk toonde aan, dat zij alleen aan het hoofd zware verwondingen had, terwijl het geheele verdere lichaam on geschonden was. De aard der verwondingen doen het ver moeden ontstaan, dat zij zijn veroorzaakt door splinters van een bom. Een der gewonden is intusschen in het zie kenhuis overleden, zoodat het aantal dooden thans 11 bedraagt. Naar nader wordt gemeld heeft de moe der van de verongelukte eigenaresse toege geven, dat haar dochter het huis in de lucht heeft laten vliegen. Zij had gehoopt op deze wijze de verzekeringssom van 90.000 francs te kunnen toucheeren, waarmede zij haar schuldeischers wilde betalen De politie heeft de 71-jarige moeder, on der verdenking van medeplichtigheid, in arrest gesteld. De leiders van den terroristengroep van den voormaligen Protogeroff-vleugel van de Imro hebben 'n pakket toegezon den gekregen, waarin een helsche ma chine was geborgen, die bij het openen van het pakket explodeerde. Traikoff en Toforoff, benevens diens vad. werden doodelük r,ewond. Er is reden aan te nemen, dat deze terroristen, die met Schandanoff den in het voor jaar tusschen de laatsten van den gro:p Protogeroff en de Imro gesloten vrede niet erkenden, hierom zijn gexecuteerd. De politie heeft een uitgebreid onder zoek ineesteld, teneinde de verzenders van de helsche machk.e te onüekken. In de omgeving van Commercy bij Bar-le Duc heeft een buitengewoon ern stig auto-ongeluk plaats gehad, waarbij zes personen levend verbrandden en 12 personen zeer ernstig werden gewond. De leden van een muziekvereeniging maakten per autobus een uitstapje naar Verdun. Een gewone personenwagen wil de de autobus lappen, reed deze daarbij echter aan tengevolge waarvan de auto bus werd omver geworpen en in brand geraakte. In een oogenblik stond de ge heele wagen in lichterlaaie. De inzittenden die reecR door den val ernstig waren gewond, werden eveneens door de vlammen gegrepen en levend verbrand. De inzittenden van de luxe auto die direct hulp boden, konden uit het puin van de verongelukte wagen slechts zes verkoolde lijken bergen. 12 anderen hadden ernstige brandwon den en beenbreuken en moesten in le vensgevaarlijken toestand naar het zie kenhuis worden overgebracht. De aanhangwagen van een vracht auto, waarop 45 personen waren geze ten, is in een bocht op het traject Hoch- rosen-Glatz omgeslagen waarbij hij over meer dan 100 Meter werd meege-i sleurd. Alle inzittenden, leden van een gym nastiekvereniging uit Breslau, werden in een greppel geslingerd, waarbij zij verwondingen opliepen. Tien personen werden zwaar gewond. Voor het leven van drie hiervan wordt gevreesd. De g wonden zijn in het ziekenhuis opge nomen. Zondagmiddag tegen 17 uur kon men te Eberswalde een merkwaardig natuur verschijnsel waarnemen. Tijdens een onweer vormde zich een bolbliksem, die de synagoge trof en met een luiden slag uiteen sprong. Eenigen tijd daarna stond de koepel van de synagoge in lichter laae. Spoedig breidde het vuur zich uit tot de gebeds- en altaarruimte, welke eveneens geheel uitbrandden. De brand weer van Eberswalde en omgeving snel de onmiddellijk te hulp, en slaagde er na eenige uren werken in de omliggende gebouwen te behouden. De synagoge is bijna geheel uitgebrand. Tevens werd veel waterschade aangericht. Te Valencia en Madrid pogen stakers herhaaldelijk sabotage te bedrijven door telefoonstations in de lucht te laten vliegen. De politie heeft tot dusverre echter steeds tijdig weten in te grijpen. Te Valencia zag zij zich gedwongen daarbij van de vuurwapens gebruik te maken. Talrijke arrestaties zijn verricht De voormalige Spaansche koning AD fonso is Vrijdagavond op zijn reis door Scandinavië te Stockholm aangekomen. Prins ICarl, de broer van den koning van Zweden, verwelkomde Don Alfonso. De barkas waarmede ex-koning Alfonso, dio J'.d v. v»r> hert doMn~:i- da, aan land kwam legde evenwel op een andere plaats aan «Jan verwacht werd. Don Alfonso en de hertog de Miranda reden toen in een huurauto naar huD gastheeren. In een onderhoud verklaarde de ex- koning. „Ik ben thans hier om me te amuseeren. De laatste maal kwam ik voor een officieel bezoek en kon toen dus natuurlijk niet alles van Stockholm zien waar ik 1-ist in had. Thans ben ik particulier en kan gaan waar ik wil, Dat denk ik ook te doen." Over den politieken toestand in Spanje wilde Don Alfonso v>h niet uitl. 'cn Zoowel tijdens het diner in het Grand Hotel, waaraan eveneens werd deelge nomen door Karei van Zweden en diens gemalin cn hpt prinselijk raar Victor Erbach-Schönberg als tegen midder nacht tijdens een souper dansant werd de ex-koning die bij zijn laatste bezoek groote sympahtie heeft verworven, har telijk gegroet. Volgens een bericht van de AgencA Anatolie heerscht te Basra de cholera. Alle straten en pleinen zijn afgezet. In het grensplaatsje Mohamerah is een quarantainestation ingericht. De politioneele verhooren in verband met de communistenrazzia in 't Wurm- gebied zijn beëindigd. De rechter van instructie heeft order gegeven tot in- hechtenishouding van vijf communisten, onder wie ook de voormalige communis tische rijksdagafgevaardigde Dautzen-t berar.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1931 | | pagina 1