DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. TtxtqeÜiksch Omvücht ^Buitenland MAAl'WAG SEPTEMBER 1931 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 133e Jaargang. Dit nummer bestaat uit 2 bladen. HET D.—O.-TOLVERDRAG EN HET HAAGSCHE HOF. Het verdrag in strijd verklaard met het protocol van Genève. Eenige persstemmen. Het Internationale Gerechtshof, dat in den Haag gevestigd is, heeft beslist, dat de Duitsch—Oostenrijksche Tolunie in strijd is met het protocol van Genève van 1922. WIW DE OPSTAND IN CHILI. Steeds nog tegenstrijdige berichten. Bestorming van de stad Talca- huano. De regeering verzet zich tegen de muiters. De regeering eischt onvoor waardelijke onderwerping der insurgenten. In de hoofdstad. De vloot door regeeringsvlieg tuigen gebombardeerd. Elke 10de man zal worden ge dood ONRUST IN PERU. Zal de regeering ten val worden gebracht? GRONDWETSBEPALING MODERN HUWELIJKSRECHT IN SPANJE. Zeer vergemakkelijkte echtscheiding. DE TOESTAND IN SPANJE. Vliegermajoor Rexach gear resteerd. ONGEVAL MET DOODELIJKEN AFLOOP OP RENBAAN. DE TOCHT VAN DE NAUTILUS. Wilkins teruggeroepen. EEN OPSTANDIGE IN BRAZILIË. Spoedig weer onderdrukt. HEVIGE STORM AAN DE BRITSCHE OOSTZEEKUST. In het moodingsgebied van de Oder in de LOCOMOTIEF CONTRA PERSONENTREIN. 6 SCHILDERS TE WIESBADEN NEERGESTORT. Een doode; vijf zwaar gewonden. BOTSINGEN TUSSCHEN POLITIE EN WERKLOOZEN. ZUSTERLIJKE ZELFOPOFFERING. HERHAALDE BRANDSTICHTING IN MECKLENBURG. NOODLOTTIGE ONTPLOFFING OP JAPANSCHEN KRUISER. Zes en dertig slachtoffers. GROOTE BRAND TE HANKAU. GROOTE BRAND AAN BOORD VAN DUITSCH STOOMSCHIP. ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, iranco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIENs Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten .ab2t. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMs. COSTEI ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33. No. 2IO Directeur: C. KRAK. Deze beslissing viel met 8 tegen 7 stem men, waaruit dus blijkt, dat de heeren rech ters'zelf niet bijzonder zeker van hun zaak waren De meerderheid van het Hof erkent, zooals het Hbld. het zegt, dat het Tolunie-régime op zichzelf niet beteekent een daad van ver vreemding van de onafhankelijkheid van Oostenrijk, want Oostenrijk houdt daardoor niet op binnen zijn eigen grenzen een afzon derlijke staat te zijn, die zijn eigen regeering heeft en zijn eigen bestuur behoudt. Ook juridisch kan men zeggen, dat Oosten rijk de controle over zijn onafhankelijkheid behoudt. Aan den anderen kant meent de meerderheid van het Hof, dat men moeilijk kan ontkennen, dat het tolunie-régime een speciaal régime beteekent, hetgeen voor Duitschland ten opzichte van Oostenrijk zekere voordeelen inhoudt, waarvan derde mogendheden zijn buiten gesloten. Hoewe; het Duitsch-Oostenrijksche protocol voorziet in onderhandelingen die met andere staten •"over eventueele analogie regelingen kunnen worden geopend, is het duidelijk, dat deze eventualiteiten niets afdoen aan 't onmiddel lijk resultaat van de tolunie. die thans is ont worpen tusschen Oostenrijk en Duitschland. Ten slotte verklaart de meerderheid van het Hof, zonder dit echter nauwkeurig verder te motiveeren, dat het moeilijk is om vol te hou den, dat het tolunie-régime niet is „de nature a menacoer 1'indépendance économique", en dat men dus ook niet zeggen kan, dat het in harmonie is nvt de speciale verplichtingen, die Oostenrijk in het protocol van 1922 ten aanzien van zijn economische onafhankelijk heid op zich heeft genomen. Tegen deze zienswijze verzet zich de min derheid van het Hof van zeven leden Hierbij is 't merkwaardig, op te merken, dat de Fran- sche rechter Fromageot zicb hij de meerder heid heeft geschaard, terwijl de Engelsche rechter Cecil Hurst 't minderheidsadvies aan hangt. Deze twee juristen immers waren in de jaren, dat het verdrag van St. Germain en het protocol van Genève werden ontworpen, adviseurs van de Fransche en Engelsche mi nisteries van buitenlandsche zaken en heb ben dus vermoedelijk een werkzaam aandeel gehad in de totstandkoming van deze teksten, waarover zij nu, wat de interpretatie aan gaat, blijkbaar van meening verschillen De minderheid, bestaande uit den Japan ner Adatsji, den Amerikaan Kellogg, den Belg Rollin Jacquemijns, den Engelschman Cecil Hurst, den Duitscher Schikking, den Chinees Wang en onzen landgenoot prof. Van Eysinga, motiveert haar opvatting in een uitvoerige meening, waarvan het slot aldus luidt: „De talrijke restricties, die aan de vrijheid van handelen van Oostenrijk zijn opgelegd en die het gevolg zijn van het verdrag van St Germain, zijn welbekend, evenals die wel ke zijn opgelegd in 1922 door de protocolen no. 2 en 3 ten tijde van 't plan voor den fi nancieren wederopbouw van Oostenrijk. De ze restricties zijn in Oostenrijk van toepas sing op militair, financieel en economisch terrein, waarbij de nationale souvereiniteit zeer nauw is betrokken. Geen enkele van deze restricties had een karakter van reciprociteit, en toch zijn zij alle beschouwd als niet strij dig met de souvereiniteit en de onafhankelijk heid van Oostenrijk. Het is a fortiori duide lijk, dat een douane-régime, zooals het proto col van Weenen dat voorstelt en dat geba seerd is op den grondslag van gelijkheid en wederkeerigheid, evenmin de onafhankelijk heid van Oostenrijk had kunnen aantasten. Om deze beweegredenen zijn de zeven rech ters, die het minderheids-advies hebben ge- teekend, van meening dat een régime tus schen Duitschland en Oostenrijk op den grondslag en binnen de grenzen van de be ginselen, die vervat zijn in het protocol van 19 Maart 1931, in overeenstemming zou zijn zoowel met art. 88 van het verdrag van St. Germain als met het protocol no. 1, getee- 'cend te Genéve op 4 October 1922. 0 Als we nu even de verschillende persstem men nader bekijken, dan blijkt dat de Oosten rijksche Christ. soc. „Reichspost" meent, dat het totaal-resultaat, dat practisch zonder be- li>ng is, een moreel succes is en de opvatting weerlegt dat met het tolunieplan een verbre ken der verdragen is bedoeld of begaan De soc.-dem. „Arbeiterzeitung" houdt het rap port voor een verkeerde uitspaak, wanneer wen den tekst der verdragen in aanmerking en ?comt de conclusie, dat Seipel en chober uit dit beschamende hoofdstuk der ostenrijksche geschiedenis zwaar gecompro mitteerd te voorschijn komen. Elf jaren bin nen- en buitenlandsche burgerlijke politiek hebben niets dan een ruïne achtergelaten. De „Wiener Neueste Nachrichten" wijst even eens op het politieke karakter van het Haag- sJie rapport en legt den nadruk op het teit, dat moreel Oostenrijk en Duitschland hebben overwonnen Dat is een leer voor al diegenen die tegen Schobeer te velde trekken, niet omdat hij het tolunieplan tot een goed einde heeft gevoerd, maar omdat de regee ring waarvan hij deel uitmaakte het plan heeft opgezet. Natuurlijk wordt het rapport ook in de Duitsche bladen uitvoerig besproken. De „Germania" meent, dat de principiëele beteekenis van de uitspraak grooter is dan de practische politieke beteekenis. Het blad verwacht, dat de Fransche delegatie aan het trieste terugtrekken van Schober en Curtius niet nog een onnodige deemoediging zal toevoegen, opdat de Duitsch-Fransche staats lieden-bijeenkomst te Berlijn niet psycholo gisch en politiek ondragelijk belast moge worden Het soc.-dem. blad „Abend" verwacht, dat de uitspraak door de geschiedenis nog wel zal worden gecorrigeerd. Het „Berliner Tageblatt" verlangt, dat voor- zoowel als tegenstanders van de uit spraak dezen met de achting zullen aanvaar den, die een uitspraak van het Permanente Hof eischt. De „Vossische Zeitung" verbaast zich over het afzonderlijke* voorbehoud van het Italiaansche rapport, dat waarschijnlijk wil zeggen, dat hiermede geen precedent ge schapen is voor een andere tolunie, waaraan Oostenrijk zou willen deelnemen. De „Deut sche Algemeine Zeitung" is van meening, dat de politieke uitwerking van het Haagsche vonnis voor Duitschland niet zoo ongunstig zou zijn geweest, wanneer men deze had af gewacht. De „Berliner Lokalanzeiger" noemt de uitspraak een juridische caricatuur. De „Koelnische Volkszeitung" komt tot de conclusie, dat de tegenstemmende minderheid de grootste moreele autoriteit heeft. En tenslotte de Fransche persstemmen, die echter nogal verschillen! De „Liberté" legt ei den nadruk op, dat de uitspraak de toekomst zoowel als het heden garandeert. Immers, wat vandaag niet met de verdragen in overeenstemming is, is het ook morgen niet. De economische Anschluss is dood. De „Paris Soir" legt den nadruk op het feit, dat de meerderheid slechts met een stem werd gehaald. In Duitschland zal men tot de conclusie komen, dat het hier op zijn minst genomen een dubbelzinnige beslissing be treft. Er is in feite slechts een enkel middel om te verhinderen, dat de Anschlusskwestie ooit weer wordt opgeworpen, en dat is de ver werkelijking van een nieuwen economischen opbouw, waarvan de groo1 grondtrekken in de laatste Volkenbondsvergadering zijn vast gelegd. De „Temps" is van meening, dat Frank rijk alle reden heeft om verheugd te zijn over de uitspraak, die gegeven is in een geest van vergaande onpartijdigheid en rechtvaardig heid. Er komen nog steeds onrustbarende be richten uit Chili, die telkens weer door an dere, meer geruststellende, gevolgd wor den, maar ook telkens weer blijkt, dat de toestand ernstiger is, dan men wil voorge ven. De stad Talcahuano werd Zaterdag na he- vigegevechten door de regeeringstroepen bestormd. 500 revolutionnairen werden ge- gedood. Het verluidt dat van iedere vijf ge vangen genomen revolutionnairen een werd doodgeschoten. Het pantserschip „Capitan Pret" is door de regeeringstroepen bezet, terwijl deze de onderzeeër „Almirante Riveros" in den grond hebben geboord. Regeeringsvliegtuigen heb ben door bommen den pantserkruiser „Gene raal O'Higgins" buiten gevecht gesteld. Zaterdagavond is een delegatie der mui ters met een witte vlag te Coquimbo geland, ten einde met den plaatselijken gouverneur te onderhandelen. Deze heeft echter slechts het gestelde ultimatum met eenige uren ver lengd. Het geheele land is gemobiliseerd Talrijke vrijwilligers melden zich in de ka zernes aan. Particuliere auto's en omni bussen zijn den militairen autoriteiten ter be schikking gesteld. Eenige vereenigingen heb ben gewapende compagniën gevormd, ter wijl zeer vele vrouwen haar gouden sieraden ter beschikking van de regeering hebben ge- De Chileensche regeering heeft de onder handelingen met de rebellen afgebroken en 1 voornemens den aanvoer van levensmidde len naar alle havens stop te zetten en de muiters uit te hongeren. Verder heeft de regeering bekend gemaakt, dat zij zou overgaan tot een luchtbombarde ment met 6 Junkersbommenwerpers en 6 Dornier-vliegtuigen, in geval de muiters tot beschieting van de havensteden zouden wil len overgegaan. Den opstandelingen is tot middernacht tijd tot beraad gegeven. De re geering is vast besloten met alle haar ten dienste sctaande middelen op te treden. Te Concepcion is het tot hevige gevechten gekomen tusschen de insurgenten en de regeeringsgetrouwe troepen, in den loop waarvan vele dooden vielen. De leider r,,r opstandelingen is de marine-mecanicien gelio Rayees. Den buitenlanders is verlof ge geven om van de wapenen gebruik te maken om hun leven en eigendom te beschermen. Nadere berichten uit Chili bevestigen dat de insurgenten op verschillende plaatsen aan de kust gepoogd hebben aan land te ko men, doch met ernstige verliezen door de regeeringstroepen werden afgeslagen. Gevreesd wordt wat de insurgenten Val- paraiso zullen bombardeeren. De regeerig eischt thans de onvoorwaerdelijke onderwer ping van de opstandelingen. Reuter geeft een sensationeel getinte schil dering weer, welke de correspondent van de „New-York Times" te Santiago aan zijn blad heeft geseind. In de Chileensche hoofd stad, waar de meerderheid der bevolking groote ontberingen lijdt, zouden zich aan grijpende tooneelen afspelen. De straten zijn gevuld met in lompen gehulde vrouwen en kinderen, wier blikken op honger wijzen. Kinderen bedelen in groote groepen aan de deuren van de clubs,, hotels en restaurants) terwijl anderen de vuilnisvaten doorzoeken om iets eetbaars te vinden. Volgens een telegram uit Santiago en Chili maakt de regeering bekend, dat de voor Co quimbo liggende vloot der opstandelingen, Zondagmiddag door regeeringsvliegtuigen is gebombardeerd. Het bombardement, dat vergezeld werd van machinegeweervuur, duurde 20 min. De opstandelingen hebben 't vuur niet beantwoord, daar zij in de onder ste ruimen der schepen bescherming hadden gezocht. Zes oorlogsschepen werden ernstig beschadigd. Er zijn vele dooden cn gewonden. Vijf oor logsschepen, waarvan twee duikbooten, heb ben de witte vlag geheschen. De minister van oorlog Vergara heeft aan- kondigd dat elke tiende opstandeling, na dat zij zich zullen hebben overgegeven, of zullen zijn gevangen genomen, te recht gesteld zal worden. Een na dere mededeeling van de regeering meldt, dat de operaties der regeeringstroepen op ver schillende punten met succes werden voort gezet. De New-York Times meldt, dat bij de be storming vai^ Talcahuano minstens 300 re- geeringssoldaten werden gedood, andere be richten spreken van 1000 dooden aan beide zijden. De regeering te Washington is niet voornemens, in den strijd tusschen de op standelingen en de Chileensche regeering in te grijpen, doch verklaart, dat zij de opstan delingen als zeeroovers zal behandelen, wan neer zij buitenlandsche eigendommen in be slag zouden nemen. De Times meldt uit Lima, dat als voor zorgsmaatregel tegen een nieuwe revolutie in Peru het zevende regiment infanterie en de republikeinsche garde zijn ontwapend. Het 5e regiment infanterie, dat alleen te Li ma was achtergebleven, is zoogenaamd voor manoeuvres vertrokken. De revolutie zou ten doel hebben de regeering ten val te brengen in verband met de benoeming van generaal Benarides tot president. Het verluidt dat de regeering in meerderheid bereid zou zijn af te treden. Tot nu toe kende Spanje geen echtschei ding. Ook in de republiek gold nog de ker kelijke leer dat een eenmaal gesloten huwelijk niet onbindbaar is. Daar de hieruit voort spruitende maatschappelijke toestanden verre van ideaal te noemen zijn, heeft de republiek als een der belangrijkste onderdeelen zijner taak de hervorming van het huwelijksrecht beschuwd. Deze nieuwe regeling zal worden vastge legd in de grondwet en zal verbonden wor den met de wet inzake de kerk, dus met de scheiding van kerk en staat. Artikel 35 van het ontwerp-grondwet waarover de Cortes thans beraadslaagt, zal de grondslag zijn voor het toekomstige hu welijksrecht en luidt, zooals het Hbld. meldt, als volgt; „De familie staat onder de bijzondere be scherming van den staat. Het huwelijk is ge grond op de gelijke rechten van beide ge slachten. Bij meeningsverschil der beide echt- genooten kan het huwelijk ontbonden wor den. En wel op de vrije wensch van vrouw of man. Doch de man moet een gegronde re den aanvoeren" Dit is dus de eenvoudigste vorm van echt scheiding voor de vrouw. En hiermede is dus de vroegere toestand omgekeerd, wan neer men let op de paragraaf in het oude Spaansche strafwetboek, die den zijn over spelige vrouw betrappenden man het recht gaaft haar tarstond te dooden, de vrouw die haar man betrapt en hem om het leven zou brengen, echter als gewone moordenares te recht doet staan. Dat de nieuwe bepaling deze rechten verwisselt, moet volgens het „Berl. Tgbltt." toegeschreven worden eener- zijds aan de Don Juan natuur van den Spaanschen man, die niet te licht zich los mag maken van den huwelijksband, ander zijds met de ingewortelde gewoonte in Span je van de vrouw, die zoo hangt aan gezin en familie dat zij, zijn bepalingen niet zeer ge makkelijk, niet denken zal aan ontbinding van haar huwelijk, en wanneer dan slechts in de allernoodzakelijkste gevallen. Wellicht zal de Cortes ook in dit artikel veranderingen aanbrengen. De Spaansche vliegermajoor Rexach is ge arresteerd, aangezien hij gepoogd heeft de garnizoenen van Jaca, Huesca en Ayerbe in verband met de onlusten in Barcelona tot een communistischen opstand op te ruien. Hij trachtte hiermede een groote actie tegen Madrid in te leiden. Het plan is echter door regeeringsgetrouwe officieren tijdig ontdekt. Bij de rennen in het bosch van Grillen burg (nabij Dresden) die waren georgani seerd om het clubkampioenschap van den Duitschen Bond van motorrijders, hebben twee ernstige ongelukken plaats gehad. De motorrijders Beckert uit Chemnitz en Ernst- berger uit Dresden verloren hun mederijden- de in den aanhangwagen. De broer van bec kert, die zijn partner was, was op slag dood, terwijl de andere bewusteloos naar het zie kenhuis moest worden vervoerd. Naar te New-York verluidt, heeft Hearst, die bijzonder sterk geïnteresseerd is bij de onderneming van den Nautilus draadloos het dringende verzoek gericht tot kapitein Wil kins zijn onderneming af te breken en on middellijk terug te keeren, zonder zich in nieuwê avonturen te storten. Men hoopt, dat Wilkins zijn expeditie opeen later tijdstip onder betere omstandigheden en met een sta- biler vaartuig zal kunnen doorvoeren. De Btaziliaansche regeering maakt be kend, dal in de stad Nictheroy in de golf van Rio dé Janeiro een plaatselijke opstandige beweeging is onderdrukt. Drie opstandelingen, onder welke een leider en een man der regeeringstroepen, werden gedood. Verscheidene soldaten wer den gewond. De opstandelingen hadden tijdelijk het po litiebureau, de gevangenis en verscheidene andere regeeringsgebouwen bezet. De op stand is echter door het optreden der mili taire politie en van een bataljon soldaten onderdrukt. Sinds Zaterdag woedt aan de Oostzeekust een hevige storm, met een kracht van onge veer 10 M. per sec., die in den nacht op Zon dag orkaankracht had. Talrijke schepen moesten het Sassnitz binnenloopen. Behalve de veerdiensten op Zween, die doorgang konden vinden, konden Zaterdag en Zondag slechts eenige groote schepen uitvaren. De storm, die Zondagavond nog een kracht van 8 M. per sec. had, heeft veel schade veroorzaakt aan de wouden op Rue- gen en elders. Tusschen Mosdroy en Swine- munde is het stoomschip Uli, dat te Ham burg thuishoort, gestrand. De bemanning kon worden gered. Het schip kon nog niet worden geborgen. Nabij de haven van Sfettin zijn tengevolge van de hooge zeeën etnige groote vracht schepen gezonken. Zij versperren thans den ingang van de haven. In vele plaatsen was bovendien het tele foonverkeer gedurende vrij langen tijd ge stagneerd, terwijl de electrische geleidingen defect waren. laaggelegen gebieden hebben overstroomin gen plaats gehad. Ook uit het kustgebied van Oost-Pomme- ren wordt bericht dat daar tengevolge van het noodweer groote schade is aangericht Te Bernhagen bij Naugard is een muur om gewaaid, waardoor eenige arbeiders werden bedolven. Een arbeider was op slag dood1, terwijl de overigen gewond werden. Uit Koningsbergen wordt gemeld, dat gis- teravond tegen 20 uur 30 achter het station Groos-Hanswalde een enkele locomotief in botsing is gekomen met den personentrein 630. De twee locomotieven en een personen wagen werden beschadigd. De tender van dien personentrein ontspoorde. Twee perso nen werden zwaar, 11 lichtgewond. Op het Centraalstation te Wiesbaden zijn Zaterdagmorgen zes arbeiders, die op een stellage aan het schilderen waren door het instorten van den steiger, naar beneden ge vallen. Een hunner was op slag dood, de anderen kregen zware verwondingen. Te Glauchau werd Zaterdagmorgen voor het eerst de verminderde werkloozenonder* steuning aan de steuntrekkenden uitbetaald. In den loop der uitbetalingen kwam het tot botsingen met de politie, die door de werk* loozen werd aangevallen, zoodat zij zich ge dwongen zag schoten in de lucht te lossen. Tijdens de vechtpartijen vielen aan beide zij den verscheidene gewonden. Zaterdag is te Londen een meisje van 17 jaar omgekomen bij een poging om haar jongere zuster het leven te redden. De beide zusters woonden bij haar ouders in de Dempseystraat, waar brand uitbrak. De oud- sté zuster, Edith, werd het eerst wakker en wekte de verdere leden van het gezin die al len, op de jongste dochter Daisy na, zij het met moeite, konden ontsnappen. Ook Edith vluchtte naar buiten, maar toen zij ontdekte dat haar zuster nog in het huis was, ging zij weer naar binnen en is niet meer terug gezien. De brandweer vond de lijken van de beide zusters naast elkaar in een slaapkamer aan de achterzijde van het huis. De voortdurende brandstichtingen te Z.W. Mecklenburg hebben ook Zaterdagnacht weer twee groote schuren getroffen. Te Tez- woos is een schuur, waar een geheele oogst lag opgeslagen verbrand, terwijl er geen twijfel bestaat, dat brandstichting de oor zaak moet zijn. In Barhrendorf (district Dan- nenberg) is de schuur van den landeigenaar Sander voor de derde maal binnen 15 maan* den in vlammen opgegaan. Ook hier moet de oorzaak in brandstichting gezocht worden. Aan boord van' den Japanschen kruiser „Notoro", liggende in de haven van Jokoha* ma, is een gasreservoir ontploft. Zes mannen werden over boord geslingerd. Er zijn nog dertig andere slachtoffers. De kruiser heeft de haven verlaten uit vrees voor een nieuwe ontploffing. Twee an dere kruisers trachten den brand op de „No toro" te blusschen en zoeken naar de lijken der slachtoffers. Uit Sjanghai wordt gemeld, dat het cen trale tankstation der Texas Oil Company te Hankau door een hevigen brand is geteisterd, terd. Verscheidene huizen zijn een prooi der vlammen geworden. Vele personen zijn om het leven gekomen. De oorzaak van den brand is onbekend. De Duitsche stoomboot „Ulanga" van dé Woermannlijn, komende uit Afrika, is de haven van Antwerpen binnengevaren met brand in het ruim. De kapitein opende Zondagmorgen on danks het verbod der brandweer de luiken. Dadelijk woedde de brand in alle hevigheid aan. Verwacht wordt dat de brand nog den geheelen nacht zal voortwoeden. Vier brand weerlied enzijn door uitstroomend gas be dwelmd. Zij werden naar het ziekenhuis over* gebracht. Het schip dat des avonds om onga veer 9 uur reeds begon over te hellen, zal naar verwacht wordt, wel geheel uitbrand®,

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1931 | | pagina 1