DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. ^SlfShV,,SS S S Orkaan teistert Britsch-Hondiiras. Dagelii&sdi OiteczidU tBuUmCmd ZATERlUe 12 SEPTEMBHK M93I Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 133e Jaargang. in A-ta» NAAR DEN VAL VAN DR. CURTIUS. Von Heesch of von Bülow zijn opvolger AL CAPONE EN EEN JURY. UIT DE GEVANGENIS ONTSLAGEN. EEN HITTEGOLF IN AMERIKA. Temperateuren van 90 en meet graden. DE MOORD OP DEN JAPANSCHEN OVERSTE. Een nieuwe scherper nota aan China. ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, Iranco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten -abat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven iranco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMs. COSTEI ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telei. 3, redactie 33. No. 215 Directeur: C. KRAK. Dit nummer bestaat uit drie bladrn. DE VOLKENBONDSVERGADERING. Een lange rede van Briand. Commentaren uit Frankrijk en Duitschland. De Fransche minister van buitenlandsche raken en vertegenwoordiger van zijn land op de Volkenbondsvergadering, Briand, heeft gisteren een groote rede gehouden voor de gedelegeerden van den Volkenbond; een rede, die heel wat commentaren teweeg heeft ge bracht. Bij het begin van zijn rede verklaarde Bri and, dat hij als vertegenwoordiger van Frankrijk evenals in vorige jaren ook dit maal een geloofsbekentenis tegenover den Volkenbond wilde afleggen. Het had er lang naar uitgezien, dat hij aan de Volkenbonds vergadering van dit jaar niet zou kunnen deelnemen en hij verklaarde, dat het hem zeer verheugde, dat zijn gezondheidstoestand hem toeliet, ook aan deze vergadering deel te nemen. Vervolgens ging Briand over tot de eigen lijke rede. Allereerst moest hij opmerken, dat er thans niet bepaald een geest van optimis me heerschte in de wereld ten opzichte van den Volkenbond. Men spreekt zeer veel van een teruggang van den 'Volkenbond, van de teleurstellingen, die eenige volken, welke in den Volkenbond vertegenwoordigd zijn, dooi het tekort komen van deze internationale or ganisatie, hebben ondervonden. De moreels positie van den Volkenbond staat echter vast en is verzekerd. Doch daar elke directe mo gelijkheid van aanvallen op den Volkenbond ontbreekt, trachtten a! die kringen, welker plannen door den Volkenbond verstoord wer den, langs indirecten weg moeilijkheden en onverdraagzaamheid te scheppen. In den tegenwoordigen tijd is men, aldus Briand, natuurlijk toegankelijk voor allerlei influiste ringen. Wanneer men den toestand opmerkzaam bestudeert', dan kan men echter zeggen, dat juist voor de werkzaamheid van den Volken bond nieuwe hoop en nieuwe ontwikkelings moge'ijkheden bestaan. Veel levendiger werd Briand, zoo schrijft de N. R. Ct., toen hij over de nntwapenings conferentie kwam te spreken. Frankrijk wil geen uitstel, zoo verklaarde hij met veel na druk. Frankrijk deed daar niets voor, en zou zirh ertegen verzetten als anderen uitstel voorstelden. Zou de ontwaneningsconferentie niet slagen, dan was de Volkenbond failliet ten opzichte van een der belangrijkste pun ten van zijn verplichtingen. Dit alles klonk heel goed, als niet achteraf nog een en ander gekomen en weggebleven was, dat duidelijk toonde onder welken poli tikken druk Briand stond. Hij betoogde dat niemand meer dan Frankrijk geijverd heeft voor en biïgedragen tot het tot stand komen van de ontwapeningsconferentie. Het was ten deele aan Frankrijk toe te schrijven, dat dit nu in Februari kan gebeuren, maar zegt hij dan verder, alles zou uiterst eenvoudig zijn geweest als men indertijd het protocol van Genève in werking had laten treden Hij meende, dat men het nu wellicht anders zal moeten doen, maar dat men toch trachten moest op een dergeliike wijze maatregelen ter bevordering van de veiligheid en dé mo- ge'iikheid voor de ontwapening te scheppen. Uit zijn rede bleek duideliik. dat Frankrijk van plan is volgens zijn bekende opvatting het vraagstuk der veiligheid tot voorwaarde te maken voor de ontwapening. Daarmede legt hij al bij voorbaat een zware politieke hvpotheek op de ontwapeningsconferentie, dien den voortgang daarvan wel eens leelijk zon kunnen bemoeilijken. Verder snrak Briand weer een philippica uit tegen den oorlog, maar waar hij met geen woord van repte, was het voorstel van Grandi om tot de ontwapeningsconferentie toe alle maatregelen tot verdere wapening stsop te zetten. Dit zwijgen was in onprettig- hcid welsprekender en woog in beteekenis op tegen alles wat hii daarvoor had gezegd. Intusschen zal Frankrijk on d't punt Ueur nrneten bekennen, want r.a de rede van Bri and heb^bn Denemarken, Nederland, Noor wegen, Zweden en Zwitserland een resolutie ingediend, die in den verzachten vorm van een aansporing inn'aats van een overeen komst het denkbeeld, dat Grandi uiteenzette, overnam. o De rede van Briand werd in Volkenbonds- kringen druk besproken. Men wees er op, dat de Fransche regeering wederom haar standpunt naar voren heeft laten komen, n.1 om onvoorwaardelijk vast te houden aan hel Principe, dat veiligheid voor ontwapening gaat. Briand eischte, met nadruk van de Ont wapeningsconferentie, dat zij een methode ?ou ontwikkelen van wederzijdsche garanties inzake hulpvcrleening en sancties. Voorts «et Briand in zijn rede doorschemeren, dat n|i twijfelde of ontwapening wel mogelijk is rede van Briand werd in Duitsche krln- gen koel ontvangen. in verband hiermede is de resolutie van de neutrale mogendheden waarin van de Ont wapeningsconferentie geëischt wordt positie ve vermindering der bewapening, van meer beteekenis geworden. Deze resolutie wijst ook op het tijdstip, immers een dergelijke resolu tie zou een voorwaarde zijn voor de bestrij- ding der economische wereldcrisis, terwijl slechts belangrijke verminderingen der bewa peningen het wederzijdsch vertrouwen kun nen herstellen. De resolutie werd overigens ingediend op initiatief van de Interparlementaire Unie en werd reeds vroeger door de Scandinaafsche landen besproken. De Parijsche avondbladen bepalen zich tot een kort overzicht inzake de rede van Bri and in de vergadering van den Volkenbond te Genève. In het bijzondere worden Briand's uiteen zettingen inzake de Ontwapeningsconferentie en de bewering dat Engeland de verstoorder van den vrede zou zijn tusschen Frankrijken Duitschland aangehaald. De „Soir" zegt, dat de rede van Briand er toe zal bijdragen de vergadering te Genève nieuw leven te geven, terwijl de zwoele at- mospheer in den Volkenbond zal worden ge zuiverd. In het bijzonder wijst het blad op het voorbehoud van Briand met betrekking tot de noodzakelijkheid van meer veiligheid De „Information" schrijft, dat de rede van Briand het kenmerk was van een oprecht en onwrikbaar vertrouwen in den Volkenbond. Het „Journal des Debats" stelt vast, dat het eerste deel van Briand's redevoering een sa menvatting was van verschillende van zijn vToeger gehouden reden. Sauerwein schrijft in de „Matin", dat Bri and de nationale leer verzoend heeft met den internationalen geest. Briand heeft den weg geëffend voor de rede van Curtiuse de laat ste kan nu de pogingen om tot een algeheele bevrediging te geraken, tot een goed einde brengen, De Duitsche „Hermania" critiseert in scherpe bewoordingen de rede van Briand, die gistermiddag in de vergadering van den Volkenbond is uitgesproken. Het blad schrijft, dat Briand getracht heeft met woord-rijke declamatie den leegen inhoud der rede te verbloemen. Geen woord al dus het blad over het voorstel van Gran di, geen woord over de herstel- en schulden kwestie, die voor alle landen behalve voor Frankrijk het kernvraagstuk is van de tegen woordige crisis. Als ersatz geeft Briand po litieke bespiegelingen inzake de bewapening, de zoo oud zijn als de weg van Rome Terwijl Europa scheurt, graaf Aristide Briand het schoon lijk van het protocol van Genève op. Niets geleerd en niets vergeten, dat is het resultaat van een buitenlandsche politiek, die van de volharding leeft en in den verleden tijd denkt. Locarno en Kelloggpact zijn in orde, Volkenbondspact is een goede zaak, maar Frankrijk heeft meer zekerheid noo- dig, n.1. een gewapend Europa, dat bereid is, voor de belangen van Frankrijk op te komen. Volgens een bericht van het Tropical- radiostation is de stad Belize in Britsch- Honduras door een orkaan geteisterd. 200 personen werden gedood en eenige honder den werden gewond. Ook de stad San Juan op Porto Rico heeft ernstig door den storm geleden. Nadere bijzonderheden zijn nog niet be kend, daar de telefonische en telegrafische verbindingen verbroken zijn. Doctoren met verbandmiddelen zijn per vliegtuig van de Panamerican Airways naar Porto Rico ver trokken. De materieele schade groot? Naar uit San Juan op Portorico wordt ge meld, heeft de orkaan aldaar slechts een slachtoffer geëischt. 20 personen werden gewond De materieele schade heeft men nog niet kunnen schatten, doch is waarschijnlijk zeer groot. Ernstige berichten, die op een ramp wijzen. De vertegenwoordiger van de Pan Ameri can Airways, wien het gelukt is de radiover binding weer te herstellen heeft medege deeld, dat in de stad Belize ongeveer de helft van het totaal aantal gebouwen is vernield, terwijl duizenden personen dakloos zijn ge worden. De orkaan heeft in den afgeloopen naciit een buitengwone snelheid gehad. Hevige wolkbreuken hebber, algemeene ver warring nog vergroot. Reeds 600 dooden. Het Roode Kruis van de V. S. heeft onmid- reeds ruim 600 slachtoffers v vloed- bekend zijn. De orkaan ging golf paard berjch<en worden ernstiger. V Honduraf entotteInu men zijn te ^borgen He{ totaa, aantaTsïachtoffers kan nog steeds met wor-1 den vastgesteld. De meeste berichten spreken van 400 dooden. Van Je 13000 huizen der stad werden de meeste verwoest. De materieele schade bedraagt ruim 2 mil- liard dollar. Gevangenen zijn te werk ge steld voor het maken van graven. Ook nog een vloedgolf. Direct na den orkaan heeft een vloedgolf de stad geteisterd. Hierdoor zijn vele personen verdronken, die door den orkaan gespaard waren ge bleven. Dozijnen kleine schepen werden door den vloedgolf met geweld op het strand ge worpen. De stad was den afgeloopen nacht in duisternis gehuld, daar de gas- en electrici- teitsvoorziening zijn gestoord De toestand vreeselijk. De Britsche gouverneur van Honduras, Sir John Burdon. heeft uitvoerige berichten geseind omtrent d#n omvang van de cata- strophe in Belize. De toestand in deze stad is vreeselijk, daar de orkaan werd gevolgd door een vloedgolf, waardoor de hulpverlee ning zeer werd bemoeilijkt. Het aantal doo den zal ongeveer 400 bedragen. Elf Ameri- kaansche priesters zijn in den storm gedood De Amerikaansche consul in Belize werd gewond. Maatregelen tot hulpverleening. Onmiddellijk na den ramp werden hulp maatregelen genomen, waarbij het Ameri kaansche Roode Kruis assisteerde. Twee vliegtuigen hebben opdracht gekregen le vensmiddelen en medicijnen van Managua naar Belize te brengen. Schepen worden ge reed gemaakt voor het verleenen van steun op grooten schaal. Volgens te New-York ontvangen tele grammen heeft de orkaan, die Belize heeft geteisterd, ook langs de Westkust van Mexico gewoed. Ook in Porto Rico is schade aangericht. In San Juan werden twee personen gedood en van vele huizen werden de daken afge slagen. De storm had hier een snelheid van 160 K.M. per uur. Behalve dé dooden nog 1000 gewonden. Volgens te Londen ontvangen telegram men zijn er in Balize in Honduras behalve eenige honderden dooden nog ongeveer 1000 gewonden. Tot dusver zijn nog geen berichten ontvan gen omtrent den toestand in de omgeving van de hoofdstad en op de anderen deelen van de eilandengroep. Het Engelsche ministerie van Koloniën heeft een telegram ontvangen, meldende, dat 70 pCt. van alle huizen in België zijn ver woest. Het water stond op een hoogte van 3 M. in de straten. Nagenoeg van alle huizen zijn de daken afgeslagen. Boomen werden ontworteld en de masten van het radio station werden omgeslagen. De verbindingen zijn gestoord. De electrische centrale, die zeer solide is gebouwd, is gelukkig behouden gebleven. Bijna alle vaartuigen in de haven zijn verwoest. De kanonneerboot „Sacramen- to" is van Nicarogua vertrokken met levens middelen, medicijnen en kleeding. Ook de kruiser „ZochefosP" heeft bevel ontvangen van Colon direct naar de Bernurda's te ver trekken. Terwijl Ir. Curtius zich in Genève voorbei eid op de rede die hij vandaag zal houden, wordt het steeds duidelijker dat in Duitschland zijn aftreden wordt voorbereid. De fractie der Duitsche Volkspartij, die Woensdag heeft verga- lerd heeft haar besluiten nog wel niet gepubliceerd. Zij heeft slechts meege deeld, dat eenige commissies benoemd zijn welke het credietvraagstuk en de kwestie der uitgavenvermindering in studie zullen nemen. Deze zullen over hun bevindingen op de fractievergade ring van 23 Sept., welke te Hamburg zal worden gehouden, verslag uitbrengen. Echter is toch wel duidelijk gewor den dat de meerderheid der fractie tegen het aanblijven van dr. Curtius is. Dr Dingeldey heeft in de bijeenkomst der fractie uitvoerig over „der Fall Cur tius" gesproken en is tot de conclusie gekomen, dat diens aanblijven voor de partij een last zou beteekenen, welke deze niet dragen kan noch wil. Besloten is pm den terugkeer van den minister uit Genève af te wachten. Men verwacht dat dr Curtius, die van de stemming in ziin partij op de hoogte is gebracht, vrij willig zijn portefeuille ter beschikking zal stellen. Inderdaad is er groote kans, dat een motie van wantrouwen in den Rijksdag tegen hem zou worden aange nomen. Want behalve de nat.-socialisten, Duitschnationalen en communisten zou den ook de Landvolkpartij, de Economi sche partij, de Christ. socialen en ook een groot gedeelte der Duitsche Volks partij voor deze motie stemmen. Beweerd wordt, volgens het Hbld., dat ingeval van heengaan van dr. Curtius, de rijkskanselier voorloopig de leiding Yan buitenlandsche zaken op zich zal nemen. Als Curtius' opvolger worden genoen. Von Hoesch, gezant 'e Parijs, en Von Bülow, staatssecretaris van bui tenlandsche zaken. De volgende maand zal te Chicago Al Capone, de beroemds of althans beruch te bendileider en dranksmokkelaar, moeten terecht staan wegens overtre ding van de drankverbodswet, gepleegd in niet minder dan vijf duizend gevallen. Voor echter vervolging mogelijk is, moet een z.g. „groote jury" den betrokken overtreder of misdadiger in staat van beschuldiging stellen. Zoo'n jury krijgt dan inzage van het .xzwarend maleriaal tegen den betrokkene en op grond van dat materiaal en de voorloopige getui- genverhooren maakt zij uit of er een strafzaak van komt of niet. Tn het geval van Al Capone was dc jury blijkbaar wat bang voor de gevolgen van een schuldig verklaring. Capone heeft n.1. machtige en ti ouwe vrienden die erg vlug zijn met revolver en mes en toen dus de jury met haar verklaring voor den dag moest komen zeide zij eenvoudig „dat zij niets te verklaren had". Dit is misschien geen bewijs van burgermoed en verantwoor delijkheidsbesef, maar voor de gezond heid van de leden der jury is het mis schien nog niet zoo onverstandig. De rechter heeft nu deze jury naar huis ge stuurd en thans moeten weer twaalf an dere „goede burgers" er aan gelooven, zegt de N. R. Ct. Tien dagen geleden was een moeder van 14 kinderen te Middlesbrough we gens een poging tot zelfmoord veroor deeld tot drie maanden gevangenisstraf Haar 15-jarig dochtertje was met de zorg voor het gezin belast en met het toezicht op het krantenwinkeltje van de vrouw. Het kind stond 's morgens al vroeg op om eerst couranten weg t» brengen dan hielp zij de broertjes en zusjes naar school, maakte het huis aan kant, zorg de voor het middagmaal, haalde de kin deren uit school, bracht 's avonds op nieuw de kranten rond, enz. Engelsche bladen hadden van het geval melding gemaakt, waarop me juf rouw Ellen Wil- kinson, het Lagerhuislid voor Middles brough, zich tot den minster van binnen- landsche zaken wendde om de vrijlating van de moeder te verkrijgen. Donderdag is, naar de N. R. C. meldt, de vrouw in den schoot van haar gezin teruggekeerd. RUSSISCHE PETROLEUM NAAR FRANKRIJK. Volgens een mededeeling van het Fransche Ministerie voor Marine heeft Frankrijk ge durende de laatste vier jaren voor de volgen de bedragen ruwe petroleum in Sovjet-Rus land gekocht voor het gebruik op de Fran sche vloot: 1924 voor ruim 34 millioen francs, in 1928 voor ruim 38 millioen, in 1929 voor bijna 21 millioen en in 1930 voor bijna 31 millioen francs. OVEREENSTEMMING TUSSCHEN VATICAAN EN SPAANSCHE REGEERING. Naar verluidt zijn de onderhandelingen tusschen de Spaansche regeering en het Va- ticaan met succes beëindigd. Het Vaticaan ziet af van den terugkeer van den kardinaal primaat Segura naar Spanja, terwijl de re geering zich bereid verklaard goed te keuren, dat de zetel van den kardinaalprimaat voor loopig bezet wordt door een door het Vati caan te benoemen persoon. Het Vaticaan ziet bovendien af van den terugkeer van den bis schop van Vitoria. MOTORRENNER DOODELIJK VERONGELUKT. In Kirchhoerde had gisteravond een ern stig ongeval plaats. De motorrenn^r August Schminke reed op zijn motor in buitengewoon snel tempo door de Hagenerstrasse, toen een vrachtauto van den anderen kant kwam en een zijstraat insloeg. De motorrenner die klaarblijkelijk geloofde nog te kunnen uitwij ken, kwam met den vrachtwagen in botsing, sloeg in een groote boog tegen den grond en werd dood opgenomen. WERKLOOZENRELLETJES IN MADRID. Gistermiddag hebben ongeveer 500 werk- loozen te Madrid een demonstratie gehouden voor het raadhuis. Een inspecteur van politie die hen aanmaande uiteen te gaan, werd door hen aangevallen en zwaar gewond. Hierop dreef de politie de demonstranten met den blanken sabel uiteen. Verschillende per sonen werden hierbij zwaar gewond. De winkeliers in de binnenstad hebben hun win kels gesloten. Afdeelingen politie hebben het centrum van de stad afgezet, ERNSTIGE ONTPLOFFING IN NEW YORK. Reeds twee dooden en 20 gewonden. In de Eastman Kodakfabrieken te Roches- ter vond gister een ernstige ontploffing plaats. Het aantal slachtoffers is nog niet bekend. Tot nu toe werden twee dooden en 20 gewonden geborgen. HET PROGRAM VAN EEN COMMUN. BURGEMEESTER. De Berlijnsche advocaat dr. Alexander, die communist is, en eenigen tijd geleden be noemd werd tot burgemeester van Boizen- burg, heeft in een schrijven aan den raad medegedeeld, dat hij zijn benoeming aan neemt. Tegelijkertijd deelt hij mede, dat het stadsbestuur te Boizenburg in de toekomst nog slechts door de arbeiders zal geschieden. Bier- en „bürger'-belasting zullen er niet meer zijn. Voor zoo ver de arbeiders door de noodverordeningen belast worden, zullen deze noodverordeningen niet worden doorge voerd. De bedrijfsbelasting behoeven de klein# zakenlieden niet meer te betalen, terwijl d« werkloozen water en verlichting kosteloos hebben. Voor het overige zullen de stedelijke tarieven progressief worden berekend. De politie zal ontbonden worden, in de plaats hiervan komt een arbeidersweer die betaald zal worden door een bijzonderen omslag der werkgevers. Afgewacht dient te worden, of dit program zal worden uitgevoerd. DE NIEUWE KIESWET VAN ZUID-SLAVIE. Gisteravond in - is Zuid-Slavië de met groote spanning verwachte kieswet verscho nen, waarbij de doorvoering van de verkie zingen voor de nieuwe Skoetsjina wordt ge regeld. Volgens deze wet wordt de stemming open lijk gehouden. Het aantal zetels is nog niet nauwkeurig vastgesteld, maar zal waar schijnlijk ongeveer 300 bedragen. Minder heidspartijen kunnen aan de verkiezingen in het geheel niet deelnemen, aangezien z.g, staatslijsten toegelaten worden. De ingedien de lijsten worden n.1. eerst dan goedgekeurd, wanneer de eerste candidaat in iederen kies kring van den staat 60 kiezers achter zich heeft. Voor de Duitschers bijv. zal het op die wijze onmogelijk worden aan de verkiezingen deel te nemen, daar zij buiten de door hen be woonde gebieden de noodige stemmen niet kunnen verzamelen. De partij, die bij de ver kiezingen de relatieve meerderheid verkrijgt, krijgt twee derden van alle mandaten toege wezen. De rest wordt naar verhouding der uitgebrachte stemmen over de andere partijen verdeeld. Wanneer een partij de absolute meerderheid krijgt, dan krijgt deze niet alleen twee derden van de zetels, doch neemt ook deel van de restverdeeling. Verder schrijft de kieswet voor, dat de Skoeptsjina op 20 October van ieder jaar bijeengeroepen moet worden. Wanneer deze bepaling ook nog zou moeten gelden voor het loopende jaar, zouden de verkiezingen al met buitengewonen spoed moeten worden gehou den. Daar de verkiezing slechts op een Zon dag mag geschieden, doch om technische redenen dit jaar slechts de 11 October in aan merking kan komen, zouden de kieslijsten reeds op 16 September met alle noodige hand- teekeningen voorzien ingediend moeten won den, aangezien zij 2'5 dagen voor de verkie zingen ingediend moeten zijn. Het was Vrijdag in New-York de warmste dag van den zomer en de heetste 11 Septem ber in degeschiedenis. De temperatuur steeg om 4 uur des middags tot 98 graden. De hit tegolf heerscht in het geheele Oosten en liet grootste deel van het Midden-Westen. In de meeste steden bedroeg de tempera tuur 90 of meer graden. Het Japansche ministerie van buitenland sche zaken heeft den Chineeschen ambassa deur een nieuwe nota overhandigd in ver band met den moord op den Japanschen overste Nakamura. In de nieuwe nota wordt er op gewezen, dat wanneer de Chineesche regeering niet zeer spoedig maatregelen neemt, om deze zaak op te helderen, de Ja pansche regeering zich harerzijds alle maat» regelen ter bescherming harer onderdanen in China voorbehoudt. De Japansche nota wijst opnieuw op de noodzakelijkheid van de strenge bestraffing der schuldigen en ma terieele schadeloosstelling der familie van den vermoorde. KORTE BERICHTEN. Donderdag is te Baarn, aan den voor avond van de algemeene vergadering van het 36e Gezondheidscongres, genouden de verga dering van de afdeeling van gezondheids commissies, onder leiding van prof. dr. J. J. yan Loghem,

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1931 | | pagina 1