DAGBLAD VOOR
ALKMAAR
EN
OMSTREKEN
DE FIONC1EEIE CRISIS ID ENGELAND.
De Chineesch-Japansche botsingen.
No. 224
WOENSDAG 23 SEPTEMBER 1931 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
133e Jaargang.
SugdiiksdiOueczicht
De internationale positie van Engeland is
veilig gesteld, en het Pond Sterling zal zich
steeds handhaven.
ïBuUwCaitd
De Foesjoen-kolenmijnen door de Japanners bezet
i
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
iranco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten -abat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven iranco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMs. COSTEI ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
-
77
Directeur: C. KRAK.
Dit nummet bestaat uit 2 bladen.
DE REDE VAN MINISTER
SNOWDEN.
Zooals wij gisteren gezien hebben, heeft
zoowel het Britsche Lagerhuis als het Hoo-
gerhuis de door de regeering ingediende
wetsontwerpen betreffende de tijdelijke af
schaffing van den gouden standaard, vrij
wel zonder eenige discussie en met groote
stemmenmeerderheid aangenomen.
Dat is feitelijk het belangrijkste bericht ge
weest, dat ons gisteren bereikte. Maar daar
naast heeft de Engelsche kanselier van de
schatkist, de heer Snowden, voor de radio
een rede gehouden over de huidige crisis, en
deze rede is belangrijk genoeg, om er op deze
plaats aan te herinneren.
Snowden dan zette allereerst uiteen, welke
redenen de regeering er toe genoopt hadden,
om den wet op den gouden standaard van
1925 tijdelijk buiten werking te stellen. Zoo
wel de in- als de uitvoer van goud zou vrij
blijven en de verplichtingen der regeering
zouden strikt worden nagekomen. De regee
ring zou alle maatregelen nemen, die haar
positie zouden kunnen versterken.
Sprekende over het algemeene aspect van
den toestand, deelde Snowden mede, dat de
verdeeling van de wereld-goudvoorraad reeds
lang een punt van beraadslaging der Engel-
sche regeering en van de Bank van Engeland
had uitgemaakt, er dat reeds geruimen tijd
naar middelen was gezocht om op dit gebied
tot internationale samenwerking te komen.
Tot een uitnoodiging aan andere regeeringen
was het echter nooit gekomen, omdat het dui
delijk was, dat dergelijke besprekingen in de
huidige omstandigheden toch op een misluk
king zouden moeten uitloopen. Misschien zal
de huidige crisis voldoende druk uitoefenen
op de betrokken mogendheden om tot samen
werking te leiden. Sedert het einde van den
oorlog heeft Engeland naar Amerika 322
millioen Pond goud geëxporteerd om aan
zijn verplichtingen te voldoen. Volgens de
overeenkomst inzake de oorlogsschulden aan
Amerika heeft Engeland een bedrag van 280
millioen Pond Sterling of bijna 30 percent
van de schuld betaald. Hoewel de Britsche
oorlogsschuldeu slechts 41 percent uitmaak
ten van het totaal bedrag aan oorlogsschul
den, dat Amerika van de verschillende landen
moet ontvangen, bedragen de Engelsche be
talingen aan Amerika 83 percent van het
totaal bedrag aan oorlogsschulden, dat de
Vereenigde Staten in werkelijkheid ontvangen
hebben. De Britsche oorlogsleening aan
Frankrijk bedroeg 600 millioen Pond, waar
voor de Britsche belastingbetaler 30 millioen
Pond aan interest heeft moeten betalen.
Frankrijk en Amerika hebben op het
oogenblik ongeveer drie kwart gedeelte van
de geheele wereld-goudvoorraad in hun bezit,
dat voor het grootste gedeelte volkomen ste
riel is, aangezien het niet gebruikt wordt ter
bevordering van den internationalen handel
De tijdelijke opheffing van den gouden
standaard was dan ook niet noodig vanwege
den internationalen toestand, maar vanwege
den druk, die op de beurs werd uitgeoefend.
Door het in evenwicht brengen der begroo
ting was de internationale positie van Enge
land veilig gesteld en zij, die vertrouwen in
het Pond Sterling stelden, zouden niet teleur
gesteld worden. Afgezien van eenige verkoo-
pen, veroorzaakt door de nerveuze stemming,
was er geen gevaar voor eenige depreciatie
en van inflatie was geen sprake en zou geen
sprake zijn.
Snowden eindigde zijn reden met het her
halen van de geruststellende woorden, die
reeds eerder door de regeering waren gespro
ken, dat de positie van Engeland met zijn
reusachtige hulpmiddelen geen werkelijk ge
vaar loopt, en dat men, wanneer men niet in
paniekstemming raakt, rustig de middelen
zal vinden om een spoedig herstel te be
werken.
o
Deze rede was kennelijk bedoeld, om de on
rust, die zich van de Engelsehen meester had
gemaakt, te doen verdwijnen. En het is wel
degelijk noodig gebleken, dat een dergelijke
geruststellende verklaring kwam. In Parijs
en op andere plaatsen in Frankrijk, waar
talrijke Engelschen vertoefden, brak n.1. bij
de eerste berichten over den crisis een ware
paniek uit. In de groote hotels is het zelfs tot
♦en Britsche „volksverhuizing" gekomen.
Vele Engelschen gaven er de voorkeur aan
ten spoedigste naar huis terug te keeren en
treinen naar Calais waren dan ook giste
ren boordevol.
Nog alarmeerender is de uitwerking van
de crisis aan de Riviera geweest, waar de
banken Maandag door honderden Engelsche
reizigers werden belegerd De banken betaal
den voor een Engelsch pond de somma van
85 francs (de laagste noteering gisteren was
102), en wisselden slechts tien pond tegelijk
in. Slechts de groote hotels betaalden hun
gasten bij wijze van tegemoetkoming 90 frs.
Opmerkelijk is, dat reeds gedurende de
laatste drie dagen aan de Riviera een toene
mend wantrouwen tegen het pond viel op te
merken en dat ponden slechts beneden den
officiëelen wisselkoers werden verhandeld.
deeling ontvangen dat ook Zweden, Grie
kenland en Italië hun betalingen naar de
goudpariteit hebben opgeheven.
Geen bevestiging van dat bericht.
Te Berlijn kon men ter bevoegder plaatse
nog geen bevestiging krijgen van het bericht
uit Genève, dat ook Zweden, Griekenland en
Italië zouden hebben besloten, hun betalin
gen op goudbasis stop te zetten en voor-
loopig den gouden standaard *e verlaten.
De Berlijnsche beurzen morgen
weer geopend.
De Duitsche beursbesturen zullen heden
middag met vertegenwoordigers van het mi
nisterie beraadslagen over de verdere maat
regelen in verband met het beursvrkeer. Men
meent in Berlijnsche bank- en beurskringen,
dat het morgen mogelijk zal zijn de beurzen
weer te openen. Dit zal echter a"hangen van
het verloop van den betaaldag op heden en
van de ontwikkeling der zaken op de Lon-
densche beurs.
HEROPENING VAN DE
LONDENSCHE EFFECTENBEURS.
Officieel wordt medegedeeld, dat de Ef
fectenbeurs vandaag weer geopend zal zijn.
De Londensche goudmarkt.
De prijs van het goud te Londen bedroeg
gister nominaal 99 shilling en 7 pence ver
geleken met 84 sh. 9 3/4 p. Maandag.
Naar men verwacht zal de prijs vandaag
100 shilling bereiken.
De uitwerking der Engelsche
financieele crisis.
Het Engelsche kabinet heeft zich in een
gisteren gehouden buitengewone zitting op
nieuw bezig gehouden met de financieele
crisis. Het verluidt, dat krachtig zal worden
opgetreden tegen hen die eventueele inflatie
zullen misbruiken. Te dien einde is reeds een
organisatie in het leven geroepen.
Het ministerie van financiën heeft een
decreet uitgevaardigd waarin tot nader or
der de aankoop van deviezen of de gireering
van saldi met het doel deviezen te verkrijgen,
door Britsche onderdanen verboden wordt.
De Southern Railways, een der vier groote
Engelsche spoorwegmaatschappijen heeft be
sloten de tarieven naar het Continent te ver-
hoogen.
In afzonderlijke deelen van het Britsche
empire is een zekere ontevredenheid merk
baar dat de 1 andsvaluta gekoppeld is aan het
Engelsche pond
In Egypte hebben de vertegenwoordigers
de? banken hierover besprekingen gehad met
de regeering. Te Caïro en Alexandrië blijven
de beurzen ook vandaag gesloten.
In kringen van de Britsch-Indische confe
rentie wordt getracht bij de a.s. financieele
onderhandelingen ook de kwestie te bespre
ken of het niet doelmatig zou zijn de Indische
valuta onafhankelijk te maken van de
Engelsche.
Optimisme van den Franschen
minister van financiën.
De algemeene stemming in de Fransche
financieele en beurskringen was den tweeden
dag van de Engelsche beurscrisis belangrijk
rustiger dan Maandag. De verbetering van
de NewYorksche beurs heeft een gunstige
uitwerking gehad op de Parijsche beurs en
er toe bijgedragen dat de groote internatio
nale fondsen krachtig aantrokken. Het En
gelsche pond werd ook heden niet officieel
genoteerd.
In het vrije verkeer werd 110 betaald, later
van 106 tot 108 franken.
De Fransche minister van Financiën, Flan-
din, die zich Dinsdagavond naar Genève
begaf, zal daar Woensdag of Donderdag
een belangrijke redevoering houden, waarin
hij zich voorstelt u'tvoerig de laatste ge
beurtenissen te bespreken.
In een verklaring welke Flandin gister
middag tegenover Fransche journalisten
heeft afgelegd, legde de minister van Finan
ciën er den nadruk op, dat het van groot
belang is, dat zoowel de New-Yorksche als
de Parijsche beurs zich naar verhouden
goed hebben gehouden. Bovendien kan men
met satisfactie vast stellen dat de door de
Engelsche regeering genomen maatregelen
door de Engelsche publieke opinie in net
algemeen met ingenomenheid zijn begroot.
Men mag de huidige moeilijkheden noch on
derschatten noch dramatiseeren. De were
zal ook deze crisis wel te boven komen.
Het in de Engelsche pers verspreide be-
richt dat de Fransche regeering de Bank ot
Engeland een crediet van ^2 mlli een
aangeboden op voorwaarde dat wor(jt
even groot bedrag zou f«ren, wordt
Tprtf XDiX w«.r orier-
handelmgen plaats gehad ^^ncKÊle"
„ister van Financ.ejnWs
perts. Omtrent het besprokene is nog
medegedeeld. Griekenland
en Italië tegen den gouden
stand?ard?
p. Financieele afdeeling van het Volken-
boSsseadariS heeft Dmsdag de mede-
Volgens een bericht uit Charbin hebben de
Japansche troepen Maandag de kolenmijnen
te Foesjoen bezet. De poging der communis
ten de algemeene staking te proclameeren,
werd verijdeld door het krachtig optreden
der Japanners.
Rust te Moekden.
Volgens een bericht uit Sjanghai heerscht
te Moekden volkomen rust.
De Japansche troepen hebben ongeveer
20.000 Chineezen ontwapend. De provinciale
regeering is in de gevangenis opgesloten. De
stad is nog zonder verlichting.
In de omgeving van Moekden is Maandag
een Japansche brigade door twee Chineesche
regimenten aangevallen. 5000 Chineesche
soldaten zijn ontwapend.
Ministerraad te Nanking.
Uit Nanking wordt gemeld, dat generaal
Tsjang Kai Sjek van zijn veldtocht te
gen de communisten in de provincie Hoenan
is teruggekeerd en direct een ministerraad
heeft bijeengeroepen ten einde te beraadsla
gen over den ernstigen toestand te Moekden.
Wordt het conflict spoedig
bijgelegd?
Het Japansche kabinet heeft, naar gemeld
wordt, de benoeming van een officier tot
commandant van Moekden ingetrokken en
bepaald dat deze functie door een civiele
autoriteit zal worden bezet.
Baron Sjidehara neemt alle mogelijke maat
regelen ten einde een verdere uitbreiding der
onlusten te voorkomen. Indien in de volgen
de drie of vier dagen geen incidenten zullen
passeeren, zal men op een spoedige bijleg
ging van het conflict kunnen rekenen.
Bomaanslagen op Japansche
instellingen te Charbin?
Uit Charbin wordt gemeld, dat aldaar bom
aanslagen zouden zijn gepleegd op het Ja
pansche consulaat-generaal, op het redactie
gebouw van het Japansche dagblad „Nitsji-
Nitsji" en op eenige Japansche banken, waar
bij een aantal personen zou zijn gewond.
Naar Japansche meening zouden de bom
aanslagen door Chineezen zijn gepleegd.
Japan aanvaardt een Chi-
neescbJapansche conferentie.
De Japansche regeering heeft de Chinee
sche regeering medegedeeld, dat zij accoord
gaat met het voorstel, een conferentie bijeen
te roepen teneinde de Japansch-Chineesche
betrekkingen te regelen.
Het Japansche aanbod voor
een commissie inzake het
JapanschChineesche conflict.
Omtrent het bericht uit Tokio, dat Japan
bereid is het voorstel tot bijeenroepen van een
conferentie ter behandeling van de verhou
ding tusschen Japan en China te aanvaarden,
wordt nader gemeld, dat Japan een gemeng
de commissie voorstelt, bestaande uit drie
Japansche en drie Chineesche leden, ver
moedelijk met een neutralen voorzitter De
ze commissie zal alle geschilpunten behan
delen, o.a. ook het huidige conflict in Mand-
De Japansche vloot vaart uit.
Volgens een bericht van het officieele Rus
sische telegraaf-agentschap uit Shanghai
zijn Dinsdag te Nanking twee Japansche
kruisers aangekomen. Verscheidene andere
lapansche oorlogsschepen zijn Nanking ge
passeerd in de richting van Hankau. In ver
band met dit bericht wordt in Shanghai de
aankomst van de Japansche vloot verwacht.
In de Japansche consessie in Shanghai zijn
machinegeweren opgesteld.
LAVAL NAAR AMERIKA?
Hoover noodigt Laval uit. De be-
teekenis van het bezoek.
Naar aanleiding van de financieele crisis
in Engeland schrijft de „Matin": Het initia
tief van de Ver. Staten, Laval tot een bezoek
aan Washington uit te noodigen, versterkt
de tusschen Frankrijk en de Ver. Staten be
staande vriendschapsbanden en heeft in de
tegenwoordige omstandigheden het even
wicht der geheele wereld staat immers op
het spel een bijzondere beteekenis.
Het beteekent n.1. dat Amerika thans ook
meer dan ooit de oplossing van alle ernstige
problemen in een vooruitziende en op ver
trouwen gebaseerde entente met Frankrijk
ziet, nadat Frankrijk steeds verklaard' heeft
dat een blijvende politieke en economische
actie zonder Amerika niet mogelijk is.
Vrijdag Lavals
wachten.
antwoord te
De eerstvolgende ministerraad, na welken
Laval officieel de uitnoodiging van Washing
ton zal beantwoorden, wordt Vrijdag ge
houden.
Ofschoon de desbetreffende nota geen ge
wag maakt van de formeele aanvaarding der
uitnoodiging, hebben de bewoordingen,
waarmee de voldoening daarover wordt te
kennen gegeven, meer dan de beteekenis van
een uitnoodiging in beginsel.
Het initiatief van Hoover beduidt, dat de
Ver. Staten zich in politiek opzicht wiilen
aansluiten bij Frankrijk met het oog op bet
consolideeren der algemeene orde, en ook, dat
New York en Parijs de centra zijn gewor
den voor de regeling van de internationale
geldmarkt.
Men mag hopen, dat het beroep van Ame
rika op de samenwerking van Frankrijk, ge
daan aan den vooravond van de reis der
Fransche ministers naar Berlijn, speciaal ook
het oog zal hebben op Duitschland.
Indien hetgeen waarschijnlijk is het
Elan van Hoover wordt verwezenlijkt, zal
aval zich in den loop van October naar
Washington begeven.
De pers dringt op aanneming der
uitnoodiging aan.
De Fransche minister-president Laval
heeft aan de journalisten verklaard, dat hij
de uitnoodiging van president Hoover nog
niet definitief heeft aangenomen, omdat hij
geen besluit wil nemen zonder dat hij met
zijn collega's-ministers overleg heeft ge
pleegd. Wanneer hij de uitnoodiging aan
neemt, dan zal hij naar Amerika gaan in het
tijdsbestek tusschen zijn reis naar Berlijn en
de heropening van de Fransche Kamer.
In de Parijsche ochtendbladen wordt er op
aangedrongen, dat Laval de uitnoodiging
van president Hoover zal aannemen De
„Quotidien" verklaart, dat de sterkste finan
cieele mogendheid der wereld, Amerika, door
deze uitncodiging de op een na sterkste mo
gendheid, Frankrijk, uitnoodigt gemeen
schappelijk alle wereldvraagstukken aan een
nauwkeurige studie te onderwerpen, daar zij
alleen de werkelijke scheidsrechters zijn.
GANDHI ONTVANGT DE JEUGD.
Hij zoekt een andere woning.
Zaterdagmiddag heeft Gandhi een hon
derdtal schoolkinderen uit het East Fnd
ontvangen, meerendeels kinderen uit zeer
arme gezinnen. Zij mochten hem verscheide
ne vragen stellen, waarop de Mahatma goed-
moedig antwoordde Zoo vroeg een der kin
deren hem welke taal hij eigenlijk sprak, een
vraag, die Gandhi gebruikre om de over
eenkomst tusschen de Engelsche taai en h;t
Hindoesch uiteen te zetten. Het Engelsche
„father" en het Hindoesche „pita" zijn, naar
hij betoogde, beide verwant aan het Latijn-
sche „pater".
Eenige jongens, niet ouder dan twaalf
jaar, erkenden dapper, dat zij „terugslaan
als ze een klap krijgen". Gandhi gaf hen
daarop een lesje in zijn theorie van geen-
geweld, dus geen „oog om oog", enz., en de
jongens beloofden voortaan goede vrienden
te zullen zijn.
Gandhi, die tot dusver naar men weet te
Londen zijn intrek had genomen in Kingsley
Hall in Hampstead, zoekt een flat in het
West End. Hij acht het noodzakelijk wat
dichter bij het centrum der stad te wonen,
hetgeen hem de dagelijksche lange auto-rit
ten door de Londensche straten en voorste
den zou besparen. Ook het Hindoesche Te
huis „Anand Bhawan" in Belsize Park,
waar hij het tweede gedeelte van zijn ver
blijf zijn intrek zou nemen, ligt te ver ver
wijderd.
Het Lagerhuislid Sir Charles Trevelyan
heeft nu, zooals wij in het Hbld. le
zen, Gandhi zijn Londensche woning in
Great College Street, Westminster, aange
boden, en het is waarschijnlijk, dat de Ma
hatma spoedig zich daar zal vestigen.
MACDONALD EN ZIJN ZOON
Waarom hij zijn vader steunt.
Gelijk bekend is Malcolm MacDonald, de
zoon van den premier, onlangs als ondersecr.
voor de Dominions tot de nationale regeering
van zijn vader toegetreden. In de Labour-
partij heeft men hem dit euvel geduid, zegt
het Hbld., waarop Malcolm een brief aan
zijn kiezers in het district Bassetlaw heeft
geschreven om zijn houding te rechtvaardi
gen. - *-
Velen denken, zoo schrijft hij, dat ik dezen
stap uitsluitend uit familie-loyauteit jegens
mijn vader heb gedaan. Inderdaad, dat is
één reden, en mij dunkt een goede. Het bloed
kruipt, waar het niet gaan kan. Gedurende
de jongste weken heeft de eerste-minister
zich een inspanning moeten getroosten gelijk
geen enkel man sinds den oorlog. Ik zou te
laken zijn geweest, indien ik niet iets had ge»
daan om hem bij zijn moeilijkheden te heb
pen.
Doch deze overweging was niet mijn
eenig motief. Ik steun de regeering wegens
de mérites van den toestand, waaraan het
land en het parlement het hoofd moeten bie»
den. De noodzakelijkheid der regeeringspo-
Iitiek is droevig, maar deze politiek is noo
dig en onder de gegeven omstandigheden
goed.
HET VOORGENOMEN HUWELIJK
VAN PRINS LENNART VAN ZWEDEN.
Den laatsten tijd doen voortdurend geruch
ten de ronde, dat Koning Gustaaf van Zwe
den zijn verzet tegen de verloving van zijn
22-jarigen kleinzoon Prins Lennart, die zich
verleden jaar tegen den wil van het Hof in
verloofde met de 20-jarige Karin Nievandt,
de dochter van een welgesteld koopman te
Stockholm, zou opgeven.
Prins Lennart heeft thans in een der beste
wijken van Stockholm een flat gehuurd en men
verwacht dat de jongelui, met of zonder de
instemming des konings, binnenkort in het
huwelijk zullen treden.
BEZOEK VAN GRANDI AAN
BERLIJN TEGEN EINDE OCTOBER.
Na de te Genève gevoerde vertrouwelijke
besprekingen tusschen den Duitschen mi
nister van buitenlandsche zaken, dr. Curtius,
en den Italiaanschen minister van buiten
landsche zaken, Grandi, wordt thans van
Duitsclle zijde medegedeeld, dat Grandi einde
October de Duitsche regeering zijn contra-
bezoek zal brengen. Of en wanneer Musso-
lini zelf een bezoek zal brengen aan Berlijn
is nog niet beslist.
MACDONALD MOET RUST
HEBBEN.
De Britsche premier MacDonald voelt dé
vermoeidheid van de inspannende werkzaam
heden, welke hij de laatste weken heeft ver
richt. Op medisch advies is hij gisteravond
uit Londen vertrokken om enkele dagen in
het binnenland door te brengne.
EEN DER MOORDENAARS DER
POLITIE-OFFICIEREN f.
GEARRESTEERD? f
Einde vorige week werd te Saarbrücken
zekere Heinrich Bloeser gearresteerd onder
verdenking van medeplichtigheid aan den
moord op de politie-officieren op de Bulow»
platz. De man heeft bekend den dag van den
moord te ongeveer 10 uur op de Bulowplatz
te zijn geweest en na een omzwerving van
tien dagen in het Saargebied was gekomen,
Ter nadere vaststelling zijner identiteit zijn
inlichtingen te Berlijn ingewonnen.
HET AANTAL WERKLOOZEN IN
OOSTENRIJK.
Volgens een officieele mededeeling bedroeg
het aantal werkloozen in Oostenrijk dat
steun ontvangt per 15 September 198.825.
.Dit is 500 meer dan bij de laatste opgave.
ONDERSTAATSSECRETARIS
CASTLE OVER DEN
HUIDIGEN TOESTAND.
De Amerikaanche onderstaatssecretarh
Castle heeft te Boston voor een vergadering
van vooraanstaande industrieelen en finan
ciers een rede gehouden over den buiten-
landschen politieken toestand. Amerika heeft
zoowel te lijden door de werelddepressie als
door de droogte. Van de gevolgen van de de
pressie zal Amerika zich slechts herstellen
als de geheele wereld zich herstelt van de
huidige depressie. Daarom heeft president
Hoover dan ook zijn bekend moratorium-
voorstel gedaan. Thans laat zich nog niet
aanzien, of dit voorstel inderdaad de ge-
wenschte verbetering brengt. Toch heeft het
reeds zijn zegenrijke werking getoond, oa
doordat het voorkomen heeft, dat Duitsch
land ineenstortte. Door het instandhoriden
van de Europeesche koopkracht heeft Hoover
niet in de laatste plaats Amerika geholpen,
en het verwijt, dat Hoover zich om de Ver
eenigde Staten niet zou hebben bekommerd,
is dan ook ongegrond Een verdere poging
van Hoover om den toestand te verbeteren is
zijn streven naar vermindering der bewape
ning. Indien er pariteit tusschen de naties
heerscht zijn groote vloten, legers en lucht
machten overbodig. De wedstrijd in bewape
ning is een hoon voor allen, die den vrede
willen. Het volgende jaar zullen de naties te
Genève gelegenheid krijgen om hun gezond
verstand te toonen door de bewapeningen
te verminderen. Niemand zal daar naar per
soonlijke triomfen streven, maar slechts naar
een betere .verstandhouding tusschen.de vol-
keren,
