DAGBLAD VOOR
ALKMAAR
EN
DE STRIJD TOSSCHEH CHINA EN JAPAN.
fixiQ£ÜikschOjuec<ücht
^Buitenland
1Binnenland
No. 225
133e Jaargang.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten -abat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMs. COSTE! ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
Directeur: C. KRAK.
DONDERDAG 24 KEPTEMHER 1931 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Dit nummer bestaat uit drie bladan.
Is Japan van plan, om geheel Mantsjoerije te
bezetten en een aanval op China te doen
DE KWESTIE IN DEN VOLKENBOND.
In ons overzicht van Maandag hebben wij
getracht den lezer een .indruk te geven «n
den toestand in Mantsjoerije, n
strijdbijl weer is opgegeven. E"
ben wij getracht de oorzaken van
flict op ie sporen.
Hoewel de berichten, welke ons na dien
bereikten, op een spoedige bijlegging van
het geschil wezen, bleek het gisteren, dat een
staken van de militaire schermutselingen
voorloopig nog niet verwacht mag worden.
Eerder zou men mogen aannemen, dat de
strijd pas begonnen is en dat we voordat
deze week ten einde is, waarschijnlijk wel
eens van groote botsingen tusschen de troe
peneenheden zullen moeten melding ma
ken#
Immers, de telegrammen van gisteren
meldde, dat Japan blijkbaar van plan is, om
geheel Mantsjoerije te bezetten, met inbe
grip van de Chineesche havens en de spoor
wegen. Daardoor zou de zaak veel ernstiger
worden en er heerschte dan ook allerwege
groote ongerustheid over het optreden van
Japan.
Vooral in Charbin schijnt de toestand cri-
tiek te zijn. Men verwacht n.1. dat Charbin
spoedig door de Japansche troepen bezet zal
worden en dan zou daar wel eens leelijk ge
vochten kunnen worden, omdat vele voor den
opmarsch van de Japansche legers wijkende
Mantsjoerijsche troepen in Charbin een toe
vluchtsoord gezocht hebben.
De Chineesche bevolking van Charbin is
zeer verbitterd tegen de Japanners en eer
gisteren zijn bommen geworpen naar het
Japansche consulaat, de Koreaansche Bank,
het gebouw van een Japansch blad, en naar
een Japansch clubgebouw. Persoonlijke on
gelukken hadden niet plaats. De menigte
heeft ook de Japansche winkels met steenen
bekogeld.
De Japansche consul te Charbin heeft aan
den operbevelhebber van het Japansche le
ger om bescherming verzocht met de mede-
deeling, dat de 4<XX> Japanners te Charbin
zich in gevaar bevinden. De Japansche op
perbevelhebber heeft daarop de beschikbare
troepen van de tweede Japansche divisie
angewezen zich voor het vertrek naar Char
bin gereed te houden. Naar verluidt hebben
deze manschappen reeds bevel gekregen tot
afmarscheeren, ofschoon de regeering te
Tokio aarzelde hiertoe haar toestemming te
verleenen. Aan totale verliezen worden van
Japansche zijde opgegeven: 68 dooden, w.o.
3 officieren en 95 gewonden, onder wie 7 of
ficieren.
Naar verder gemeld heeft maarschalk
Tsjang Kai Sjek een oproep gepubliceerd,
waarin hij van alle Chineezen eischt een ge
meenschappelijk front tegen Japan te vor
men. Als de Volkenbond, waarop China een
beroep gedaan heeft, Mantsjoerije niet van
de Japansche troepen bevrijdt, dan zal hij de
Chineesche troepen ten strijde voeren en zoo
noodig op het slagveld sneuvelen om aldus
de nationale eer te redden.
o
De Volkenbond! Inderdaad is de kwestie
in den Volkenbond nu ter sprake gekomen.
De besprekingen begonnen gistermiddag
met een verklaring van den Japanschen am
bassadeur Yoshisawa, die mededeelde, dat de
Japanscheregeering zich zal houden, aan de
bepalingen van het Kellogg-pact. De toe
stand in Mantsjoerije moet een uit een bi-
zonder gezichtspunt worden besproken, aan
gezien Japan in Mantsjoerije geweldige be
langen heeft. Meer dan twee millioen yen
hebben de Japanners in Mantsjoerije be
legd. In Mantsjoerije leven meer dan een
millioen Japanners. In Mantsjoerije is een
hoogst ernstige situatie ontstaan, van welker
draagwijdte men zich in Europa geen voor
stelling kan maken. De incidenten zijn in den
laatsten tijd met grooter frequentie voorge
komen.
De Chineesche vertegenwoordiger legde er
den nadruk op dat de toestand van minuut
tot minuut ernstiger wordt. De bezetting
wordt steeds meer uitgebreid. Honderdpn
Chineesche vrouwen en kinderen zijn ge
dood. De Raa moet onverwijld ingrijpen. In
dien de Japansche gedelegeerde verdaging
eischt kan dit hoogstens voor een dag wor
den toegestaan. Wat thans te doen is, wordt
door het Volkenbondsstatuut met groote dui
delijkheid aangegeven. China eischt van den
Raad dat hij de opmarsch der Japansche
troepen doet beëindigen en direct een com
missie van onderzoek zal instellen. Indien
de Raad zijn autoriteit zal willen handha
ven, blijft hem slechts de vervulling van de
zen wensch over.
De President van den Volkenbondsraad
gaf kennis van de resolutie welke de wensch
van den Japanschen gedelegeerde de discus
sie tot de volgende Raadszitting uit te stel
len ter kennis neemt.
De President van den Raad diende vervol
gens bij den Raad van den Volkenbond het
voorstel in hem te machtigen een dringend
beroep te doen op de beide regeeringen om
iedere handeling na te laten welke den toe
stand zou kunnen verscherpen of de vreed
zame oplossing van het probleem zou kun
nen verhinderen.
In een bespreking metde vertegenwoordi
gers der beide landen de middelen te onder
zoeken om het beide landen mogelijk te ma
ken direct hun troepen te kunnen terugtrek
ken zonder dat hierdoor de veiligheid van de
levens hunner onderdanen en de bescherming
hunner bezittingen in gevaar zou worden
gebracht.
Het protocol der Raadszittingen en de do
cumenten zullen ter zake van informatie
worden overgelegd an de regeering der Ver.
Staten.
Nadat vertegenwoordigers van verschil
lende regeeringen hun toestemming aan de
resolutie hadden gegeven, verklaarde de
Japansche vertegenwoordiger dat hij niet
kon verklaren reeds morgen zijn instructie
te zullen hebben ontvangen. Hij eischte der
halve, dat de aangelegenheid in de volgende
Raadszitting zal worden behandeld.
Lord Robert Cecil stemde hierin toe, doch
richtte tot den Japanschen vertegenwoordi
ger het dringend appell deze instructies zoo
spoedig mogelijk te verzorgen, aangezien de
toestand in Mantsjoerije zeer ernstig is, in
dien de Chineesche mededeelingen juist zijn.
o
In afwachting van de besluiten, welke in
de Volkenbondsvergadering zullen worden
genomen, gaan de militaire operaties onge
stoord verder en het schijnt, dat nu ook Rusr
land zich met het geval gaat bemoeien. Rus
land toch vindt de opmarsch der Japansche
troepen in het gebied van den Chineeschen
Oosterspoorweg heelemaal niet prettig en
verklaard, dat dit optreden van Japan ge
heel onnoodig is geweest, omdat China zelf
zeer goed in staat is, om de rust en orde op
dezen spoorlijn te handhaven. De Russische
regeering heeft door bemiddeling van haar
consul te Charbin een uitvoerig rapport over
de gebeurtenissen gevraagd. Zij wil Charbin
behoeden voor een militaire bezetting door
Japan. De vraag is, op welke manier Rusland
deze bezetting wil voorkomen
o
Men herinnert zich de eigenlijke oorzaak
van het ChineeschJapansche conflict, n.1.
het verwoesten van een spoorbrug. De Ja
panners hebben China van die vernieling be
schuldigd, maar nu komt China met de vol
gende verklaring:
„In verband met het ongemotiveerde ver
wijt, dt de Chineesche troepen een brug van
den Zuid-Mantsjoerijschen spoorweg ver
nield zouden hebben, heeft het ministerie van
buitenlandsche zaken van het bestuur van
de Peiping (vroeger Peking)-Moekdenlijn
mededeeling ontvangen, dat den 18 Septem
ber de Japansche troepen bij de opening der
vijandelijkheden zelf de Lioeho-brug aan den
Zuid-Mantsjoerijschen spoorweg hebben ver
nield en daarna eenige lijken van gesneuvel
de Chineesche soldaten naar de vernielde
brug hebben gesleept, ten einde aldus het
bewijs te leveren, dat de brug door de Chi
neezen is vernield. Aangezien de brug onder
Japansche bewaking staat, is het duidelijk,
dat van Japansche zijde een onjuiste bewijs
voering is geleverd".
Wij zijn er dus weer! Beide partijen be-
schuldigen elkaar van het eerst te zijn begon
nen. En de buitenstaander moet nu maar uit
zoeken, wie inderdaad begonnen is.
Maar ondertusschen is het te wenschen,
dat de toestand zoo spoedig mogelijk weer
normaal wordt. Dat zou voor beide partijen
verreweg het beste zijn!
o
RUSSISCHE TROEPEN NAAR
MANTSJOERIJE.
De Russische consul-generaal
heeft de Japansche autontotenervanink
nis ^esteld, dat de Sovjet-regeering de bezet
ting van het station Changcun als een on-
vriendschappelijl"; £Vuï
teGemeld wordt, dat de Russische commis-
sans van oorlog per vliegtuig van Moskou
oaar Mantsjoerije is vertrokken.
WEER EEN NOTA VAN CHINA
EN JAPAN.
De regeering te Nanking heeft de Japan
sche regeering een derde thans scherpe nota
gezonden, waarin opnieuw de onmiddellijke
terutrekking van alle Japansche troepen
wordt geëischt en waarin verder wordt ver
klaard, dat de Japansche troepen zonder
noodzaak burgers gedood en hun eigendom
men vernield hebben. Zij beschudigt Japan,
de internationale wetten te hebben geschon-
den.
In Nanking vonden massa-demonstraties
plaats, waarin de onmiddellijke mobilisatie
werd geëischt
Amerika vraagt stopzetting van
de vijandelijkheden.
Staatssecretaris Stimson heeft telegrafisch
naar Genève bericht gezonden, dat de Ameri-
kaansche regeering bereid is de actie van den
Volkenbond in zake het Chineesch-Japansche
conflict te steunen. Stimson deelt mede, dat
hij aan de Japansche en Chineesche regee
ring reeds telegrammen heeft gezonden,
waarin wordt aangedrongen op het staken
der vijandelijkheden en het terugtrekken der
troepen.
VREESELIJKE MOORDPARTIJ IN
MEXICO.
85 personen opgehangen.
Naar uit Mexico-City wordt gemeld, heeft
een detachement Mexicaansche soldaten te
Villa Guerrero (Staat Tabasco) op ontzetten
de wijze huisgehouden.
De bewoners van het dorp hadden den
burgemeester doodgeslagen, omdat deze zich
aan een meisje had vergrepen. Het meisje
was later aan de gevolgen overleden.
De gouverneur zond hierop troepen voor
een strafexpeditie. Toen zij aankwamen,
vluchtten de dorpelingen. De soldaten haal
den de menschen in en hingen 85 hunner aan
de langs den straatweg staande boomen op,
hoewel de gouverneur den menschen zelf het
leven had gewaarborgd.
OPZIENBARENDE ARRESTATIE
IN ZWITSERLAND.
Van regeeringscommissaris bij
Banque de Genève.
Het Hbld. meldt uit Genève d.d. 23 Sept.:
Zooeven heeft de Geneefsche rechter van
instructie besloten tot inhechtenisneming van
den oud-voorzitter van den Geneefschen
staatsraad en oud-minister van financiën,
den heer A. Moriaud. Hoewel men in ver
band met het frauduleus faillissement van de
Banque de Genève, waar Moriaud als regee
ringscommissaris de belangen van het kan
ton vertegenwoordigde, deze arrestatie had
zien aankomen, heeft de gebeurtenis begrijpe
lijkerwijs eenige opschudding in het rustige
Genève verwekt.
Moriaud was een van de bekendste per
soonlijkheden in de Zwitsersche politiek en
had zich ook op internationaal gebied naam
weten te maken. Zoo heeft hij, behalve het
Duitsch-Belgische scheidsgerecht, verschil
lende andere internationale verzoenings- en
arbitrage-commissies gepresideerd. Het pas
sief van de Banque de Genève bedraagt 50
millioen francs.
LOONSVERLAGING IN AMERIKA
OP GROOTE SCHAAL.
President Hoover ertegen?
Reuter meldt uit New York, dat president
Hoover, naar men zegt, „onaangenaam ge
troffen" is ten gevolge van de loonsverlagin
gen, welke door de industrieele ondernemin
gen' zijn aangekondigd, ondanks het advies,
dat hij twee jaar geleden gaf om den loon-
standaard te handhaven.
De arbeidersleiders zijn van oordeel, dat
de verlagingen de depressie zullen bevorde
ren en een terugkeer naar welvaart zullen
verhinderen.
De American Smelting and Refemng Cy.
en de Utah Copper Cy. kondigen een loons
verlaging van 10 met ingang van 1 Octo-
ber aan. -
Tweehonderdtwinhg duizend arbeiders in
de staalindustrie worden getroffen door de
aangekondigde loonsverlaging, van wie er
50.000 bij de Bethlehem Steel Corporation
werken. Bij de General Motors treft de ver
laging van 10 tot 20 alleen 't kantoorper
soneel. De loonen der per uur betaalde atbei-
ders bij de United States Rubber Cy. worden
niet verlaagd.
Wallstreet schat het totaal der bezuiniging,
voortvloeiend uit de loonsverlaging, alleen
voor de United States Steel Corporation op
ongeveer zeven tot acht millioen dollar per
jaar.
TOENEMENDE ACTIVITEIT VAN
DEN ETNA.
Voortdurende stijging van lava.
Volgens de laatste mededeelingen van proi
Ponte, den directeur van het Etna-observato-
rium, vertoont de Etna de laatste drie maan
den een toenemende activiteit „Wanneer de
lava nog iets hooger stijgt, dan zal het tot
explosieverschijnselen en uitbarstingen ko
men", verklaarde prof. Ponte.
Momenteel schijnt er nog geen onmiddel
lijk eruptie-gevaar te bestaan, zegt de Tel.
Toeristen mogen den berg nog steeds beklim
men en kunnen 's nachts de prachtige licht
verschijnselen van den vulkaan gadeslaan.
De middelste krater is sedert de uitbarsting
in 1923 nog niet tot rust gekomen, zoodat
eenig gevaar niet uitgesloten is. Herhaalde
lijk hebben kleine bergstortingen plaats, zoo
dat ten slotte een zijdelingsche scheur in den
kraterwand is ontstaan, die het lava-kanaal
van de uitbarsting van 15 jaar geleden weer
blootlegde. Uit dit kanaal stijgt voortdurend
zwaveldamp omoog, die 's nachts een schit
terend vlammeneffect teweeg brengt. De
medewerkers van het Etna-instituut slaan
dag en .nacht de werkzaamheden van den
vuurspuwenden berg gade.
HOE KONING NADIR ZIJN TROON
VEROVERDE.
Bij de opening van het eerste Parlement
in Afghanistan verklaarde Koning Nadir,
dat de verovering van den troon hem niet
slechts gelukt was dank zij goddelijke hulp,
doch ook dank zij den steun der Europeesche
regeeringen. De Engelsche regeering had
hem zonder bepaalde voorwaarden geholpen
aan 750.000 Pond Sterling en hem 10.000
geweren en 5 millioen patronen geleverd, die
hij met daknbaarheid had aanvaard. Boven
dien had hij groote hoeveelheden wapenen
en munitie gekocht in Frankrijk, Duitsch
land en Engeland, die hij gedeeltelijk op cre-
diet had gekregen en gedeeltelijk contant had
betaald.
AANVALLEN VAN MOHAMEDANEN
OP DE ENGELSCHE MILITAIRE
POSTEN.
Te Sringar in Br. Indië is het tot ernstige
ongeregeldheden gekomen, waarbij Moham
medanen Engelsche militaire posten aanvie
len. De soldaten zagen zich genoodzaakt te
vuren. Vier Mohammedanen werden gedood
en zes gewond. Aan de zijde der regeerings-
troepen en de politie zouden 90 personen min
of meer ernstig zijn gewond. De regeering
is den toestand meester.
KOOLSTOF-ONTPLOFFING AAN
BOORD VAN EEN FRANSCH
SCHIP.
Zeven gewonden.
Woensdagmorgen heeft aan boord van
een in de haven van Brest liggend kolen-
transportschip een koolstofontploffing
plaats gehad ten gevolge waarvan zeven per
sonen, ten deele zwaar, werden gewond.
Vier gewonden moesten direct naar een
ziekenhuis worden overgebracht. Het schip
werd ernstig beschadigd.
De vensterruiten der in de omgeving van
de kaden gelegen huizen werden door de
weggeslingerde stukken ijzer vernield.
DISCUSSIES IN DE ONTWAPENINGS-
COMMISIE VAN DEN VOLKENBOND.
Een Engelsch voorstel inzake het
bewapeningsbestand.
In de zitting van gistermiddag van de ont
wapeningsconferentie legde de Amerikaan-
sche vertegenwoordiger, de gezant te Bern
Wilson, namens zijn regeering een verkla
ring af inzake het Italiaansche voorstel tot
het invoeren van een tijdelijke overeenkomst
Hij steunt daarom in principe 't Italiaansche
voorstel, dat ten aanzien van de bewapening
te land en in de lucht aanvaardbaar en ter
stond uitvoerbaar is. Ten aanzien van de be
wapening ter zee is Amerika echter met zijn
aanbouw van schepen ver gebleven onder ae
tonnage aan nieuwe schepen, waarop de Ver-
eenigde Staten volgens het Londensche Ver
drag recht hebben, zoodat aan het stopzetten
van den kruiserbouw voor Amerika groote
moeilijkheden verbonden zijn. Niettemin is
Amerika bereid, onder bepaalde voorwaarden
af te zien van de rechten, die voortvloeien uit
het Londensche Vlootverdrag, in het belang
van een algemeene stopzetting der bewape
ning.
De Japansche regeeringsvertegenwoordi-
ger Sjato verklaarde, dat zijn regeering in
principe gunstig stond tegenover het Ita
liaansche voorstel, doch om verschillende
redenen voorstelde, het bewapeningsbestand
te doen aanvangen bij het begin der Ontwa
peningsconferentie.
Namens de Britsche regeering stelde Lord
Robert Cecil tenslotte voor, terstond een com
missie in te stellen, die naar aanleiding van
het italiaansche voorstel een zeer algemeen
gehouden resolutie zou uitwerken, die in over
eenstemming zou zijn met de richtlijnen, die
het Italiaansche voorstel aangaf, zonder ech
ter definitieve stappen in te houden. Indien
de Volkenbonds-Assemblé haar goedkeuring
aan deze resolutie zou hechten, zou deze aan
alle regeeringen worden rondgezonden, met
het verzoek, haar houding ten aanzien van de
resolutie te willen bepalen en haar antwoord
voor 1 November a s. aan het Volkenbonds-
.-ecretariaat te willen doen toekomen. Naar
aanleiding van de ingekomen antwoorden
ZIJ, DIE ZICH MET 1 OCTORER A.S.
VOOR MINSTENS 3 MAANDEN OP DIT
BLAD ABONNEEREN, ONTVANGEN
DE TOT DIEN DATUM VERSCHIJ
NENDE NUMMERS FRANCO EN
C-hATIS.
DE DIRECTIE.
zou dan terstond tusschen de regeeringen
een „gentlemens agreement" gesloten kunnen
worden inzake een algemeene stilstand in het
uitbreiden van bewapeningen.
De discussies over dit Engelsche voorstel
werden verdaagd tot heden.
MACEDONISCHE WRAAK.
Schietpartij in een gevangenis,
Dinsdagmiddag heeft in de centrale gevan
genis te Sofia de gevangene Dontsjo Zawrow.
die zich wegens moord op den Protogerowisi
Strezow ir: arrest bevindt, eenige revolver
schoten gelost op zijn medegevangenen
Kostoerkow en Triatsjow. Beiden werden
ernstig gewond.
D- slachtoffers van den aanslag hadden
in Februari van dit jaar op straat den beken
den leider der Michailowisten Gjoerkow, ver
moord, zoodat deze revolveraanslag waar-
sc' ijnlijk een wraak van de Michailowisten
voor den moord op Gjoerkow is.
De gevangenis-autoriteiten onderzoeken
op het oogenblik, op welke wijze Zawrow in
het bezit van den revolver is gekomen. Zij ver
moeden, dat het gevangenispersoneel mede
plichtig is.
ERNSTIG ONGELUK IN FRANKRIJK.
Een familie door instorting van
een plafond bedolven; twee doo
den; twee zwaar gewonden.
Een ernstig ongeval heeft Woensdag
plaats gehad in de woning van een landbou
wer in een dorp bij Le Mans. De eigenaar,
zijn vrouw en zijn beide dochters zaten in
de keuken te eten, toen plotseling het pla
fond instortte en alle vier personen werden
bedolven. De landbouwer en de jongste doch
ter werden op slag gedood, de vrouw en de
andere dochter werden levensgevaarlijk ge
wond..
AMERIKAANSCHE ECONOMISCHE
WERELDCRISIS. 1
Plannen van de regeering,
Het Amerikaansche legioen zal president
Hoover verzoeken, den nationalen noodtoe
stand af te kondigen en een niet-politieken
raad van nationale verdediging te benoemen
met dezelfde bevoegdheden als in oorlogs
tijd, om een einde te maken aan de onrust,
de onzekerheid en de ontevredenheid, ten ge
volge van de huidige economische crisis.
De resolutie, waarin dit besluit is vervat,
is ontworpen door Howard Coffin, lid van
den raad van Nationale verdediging, die
E resident Wilson in oorlogstijd in het leven
eeft geroepen.
Verder werd een resolutie aangenomen,
waarin er bij het Congres op aan was ge
drongen, de verschillende staten te verzoe
ken, een referendum te houden over wijziging
van de drankwet en amendeering van dë
Volstead-wet om het maken en verkoopen
van bier mogelijk te doen worden.
BEKNELD GERAAKT.
Dinsdagnamiddag was op de machinefa
briek Mulder aan den Venloscheweg te Tege-
len een Duitsche bankwerker bezig met het
afwerken van een betonmolen. Hij bevond
zich tusschen den kubus en den laadbak,
toen geheel onverwachts het toestel in wer
king ging. Het lichaam van den ongelukki
ge werd geperst tusschen den kubus en den
laadbak. Onmiddellijk werd de motor, die
door toevallige omstandigheid was gaan
werken, afgezet en de ongelukkige werd uit
de machine gehaald. De man werd naar het
ziekenhuis te Tegelen overgebracht, waar
bleek dat hij een been en eenige ribben had
gebroken. Zijn toestand is levensgevaarlijk
WEIGERING LIDMAATSCHAP r
VAN RAADSCOMMISSIES.
In de vorige raadsvergadering te 's Herto»
genbosch had de katholieke raadsfractie bij
de samenstelling der commissies eenige
plaatsen open gelaten, aangezien de groepen-
Van Hoeckel en Kuypers weigerden daarin
zitting te nemen. Zij bleven buiten stem
ming. De socialisten, die benoemd waren,
hebben intusschen ook bedankt. Mr. dr. Hey-
man (c.-h.), die zitting kreeg in eenige com
missies, heeft inmiddels als raadslid bedankt.
Mr. Vermeulen (r.k fractie) stelde voor
om in de Dinsdagavond gehouden raadsver
gadering de aanvulling nog eens aan te hon
den in de hoopt dat de weigerende gr<
op hun z. i. staatsrechterlijk onverdedij
standpunt zullen terugkomen.
De heer J. Meijsing (r.k. fractie) deed,
met het oog op de ongunstige tijden een be
roep op de groep-yan Hoeckel om een gods-
