DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN Hit het JUuAemeut Ttaqeliik&dh Qjuevzicht £uehtoaact tBUuteidand Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50, Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIENi Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten .abaL Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMs. COSTEI ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33. fto. 250 Directeur: C. KRAK. VKIJDA© 23 OCTOBER 1931 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 133e Jaargang. OPENLIJKE OPSTAND OP HET EILAND CYPRUS. Wil Cyprus zich van Engeland los maken? Ernstige botsingen. Hoe de opstand ontstond. Engelsche troepen naar Cyprus. DE WERKLOOSHEID IN DUITSCHLAND, COMMUNISTISCHE EXCESSEN IN DUITSCHLAND, DE AARDBEVING OP DE SALOMUS- EILANDEN. BOMAANSLAG OP HET JAPAN- SCHE CONSULAAT TE AMOY. HET CHINEESCH-JAPANSCHE CONFLICT. Bloedige botsing ten Noorden van Moekden. DE LAATSTE WIL VAN ARTHUR SCHNITZLER. DE POSTVLUCHTEN NAAR EN VAN INDIE. De Specht vertrokken. De post. De „Reiger" uit Bagdad ver trokken. De „Leeuwerik" uit Jodpoer vertrokken. LUCHTVAARTCONGRES TE PARUS. DE GRAF ZEPPELIN. Zondag terug naar Europa. EEN ROMEINSCH ORAF? Bij graafwerk op de Groote Markt te Nij megen zijn ter diepte van ongeveer een meter, vier urnen, waarvan één geschonden en twee vaasjes te voorschijn gekomen. Men meent een Romeinsch graf te hebben ontdekt. POGING TOT DOODSLAG. De rechtbank te 's-H er togen boech heeft den arbeider M. v. d. H. te Gefien, wegens poging tot doodslag op de marechaussee O. Bouman tot zes maanden gevangenisstraf evroordeeld. Eisch was acht maanden ge vangenisstraf. IN DE RAADSVERGADERING OVERLEDEN. De wethouder voor Algemeene Zaken, ds heer Joh. van der Spek, is gistermiddag tij dens de raadszitting onwel geworden en ey«n later overleden- Dit nummer bestaat uit drie blad in. Den Haag, 22 Oct. 1931. De Tweede Kamer is hedenmiddag be gonnen met het doodvonnis te voltrek ken aan de drie moties van Dr. Van den Tempel. Vooraf heeft de nieuwe leider der R.K. fractie, de heer Aalberse, ver klaard, dat zijn geheele fractie, ook zij, die door andere bezigheden verhinderd waren de vergadering bij te wonen, te gen de drie moties waren. Maar met de andere zoogenaamde burgerlijke partij en stond het niet anders geschapen. De eerste motie (herziening der werke- loozenuitkeering, met een minimum van 15 inplaats van 13.50) werd verwor pen met 61 tegen 25 stemmen (vóór: soc.-dem. en communisten). Met 60 tegen 24 stemmen werd de tweede motie (ver lenging van den duur der uitkeeringen door de werkeloozenkassen) verworpen. Voor: soc.-dem. en communisten. De derde motie (aanhangig maken van de 40-urige werkweek bij het Int. Arbeidsbureau) werd afgewezen met 62 tegen 24 stemmen, waarbij de commu nisten zich naast de burgerpartijen schaarden. Daarna hebben we mogen genieten van de interpellatie van den heer L. de Visser (comm.) betreffende de behande ling van een paar Chineezen, waarvan er een uit ons land is verwijderd, de an der misschien ook over de grenzen zal worden gebracht, maar thans onder ver- -Aenking van diefstal in hechtenis is ge nomen. De heer De Visser had misschien geen ongelijk, toen hij klaagde over de slechte regeling van onze verouderde Vreemdelingenwet. Daar is reeds meer door anderen over geklaagd, doch mi nister Donner wil dat niet toegeven. Maar in de zaak waarover het ging, had hij ongetwijfeld het recht niet aan zijn zijde. Hij beweerde, dat de Chineesche zeeman Chong, toen hij te Rotterdam was gekomen, niets anders had gedaan als een loonactie op touw zetten. De re geering had hem laten aanhouden en hem daarna uit het land gezet. Hij had hem naar Singapore laten brengen, hoe wel hij verzocht had hem naar Rusland te brengen, en volgens den heer De Vis ser zou daarbij de bedoeling hebben voorgezeten hem aldus in handen van Tsang Kai Tsjek te spelen, wat zijn, dood zou hebben beteekend. De man was evenwel te Genua over boord gesprongen en vertoefde thans in Italië, waar hij zich veiliger zou gevoelen, ofschoon aan de genade en ongenade der fascisten overgeleverd. Hooren we nu den minis ter van justitie, Mr. Donner: de man had politieke actie ten gunste van het com munisme .gevoerd. Aan vreemdelingen wordt het niet vergund politieke actie te voeren in ons land, de man is dus opge pakt om over de grenzen te worden ge bracht en op zijn eigen verzoek op een boot geplaatst, welke hem naar Singa pore zou brengen. Hij werd niet als een gevangene behandeld, kon dus niet wor den tegengegaan om te Genua aan land te gaan. Dat hij dit op zijn wijze deed, moest hij zelf weten, maar onze regee- rifig heeft zich niets te verwijten. Mocht hij werkelijk gevaar hebben geloopen, wanneer hij te Singapore aan land was gestapt, dan zou dit enkel wezen ten ge volge van de drukte van communisti sche zijde gemaakt over zijn uitzetting, waardoor de aandacht van de Chinee sche autoriteiten op zijn persoon was ge vestigd. De heer De Visser was het daarmede natuurlijk niet eens en hij kwam met een volumineuze .ipotie voor den dag, welke evenwel niet werd ondersteund en dus buiten behandeling bleef. Den interr pellant, die in zijn redevoeringen meer dan eens blijk gaf van ongemanierdheid, waarvoor de Voorzitter hem eenige ma len in herinnering moest brengen, dat hij in een parlementaire vergadering sprak, restte ten slotte niets anders als in de zaak te berusten en mokkend zijn plaats te hernemen. Langdurig is vervolgens gesproken over een aanvrage van twee ton voor de organisatie van een economischen voor lichtingsdienst aan het Departement van Arbeid. Er was een oogenblik sprake van geweest, dat voorgesteld zou wor den, met name door Mr. Knottenbelt, om de zaak aan te houden totdat de Alge- meene Maatregel van Bestuur zou zijn verschenen, waarbij de verdeeling der werkzaamheden onder de Departemen ten van Algemeen Bestuur een wijziging zou ondergaan. Er is evenwel van afge zien, omdat bedoelde maatregel weldra zal verschijnen, en reeds bij den Raad van State in behandeling is. Het voorstel is ongedacht gunstig ont vangen. Reeds de eerste spreker, oud minister Slotemaker de Bruine (c. h.) be loofde er voor te stemmen, al had hij be denkingen. Hij wilde o.a. dat de mid- denstandszorg aan een afzonderlijke af- deeling van den dienst zou worden toe vertrouwd. De tweede spreker, de heer Vliegen (s. d. a. p.), ook geen tegenstander, had gaarne een concreet programma van ar beid voor zich gezien, informeerde naar den werkkring van den in te stellen Eco nomischen Raad en meende, dat de re geering toch eigenlijk beter zou hebben gedaan door een Departement van Eco nomische Zaken in te stellen. De heer Lovink (c.h.) informeerde naar den man die als directeur-generaal zal optreden en pleitte tevens voor de benoeming van eën zelfstandigen direc teur-generaal voor den landbouw. Met dit laatste vereenigde zich de heer Knottenbelt (lib.), die tevens een aantal desiderata betreffende de organisatie naar voren bracht en er op aandrong om daaromtrent het advies in te winnen van den Nijverheidsraad en de Kamers van Koophandel der groote steden. De heer Braat (plattel.) was als goed agrariër tegenstander van een economi schen voorlichtingsdienst. Het daaraan ten koste gelegde achtte hij weggewor pen geld. Na hem kwamen de heeren Aalberse (r.k.) en Van Voorst tot Voorst (r.k.) aan het woord, die vriendelijker toon aan sloegen, waarna de Voorzitter de verga dering tot des avonds verdaagde. De oorzaak van deze wel eenigszins onge wone avondvergadering is te zoeken in de omstandigheid, dat de Voorzitter morgen de agenda afgehandeld wil zien ten einde de Kamer een week naar huis te sturen om zich grondig voor te berei den op de behandeling van de Rijksbe- grooting. Wanneer daarmede op 3 No vember een aanvang wordt gemaakt, is de Kamer er een week vroeger mede dan verleden jaar. Maar we behoeven niet te hopen, dat ze daarom ook een week vroeger er mede gereed zal zijn! Dat zal wel weer precies voor Kerstmis zijn. De eerst? spreker in den avond was de heer Jctekes (v. d.), die zich ook al niet ongunstig over het voorstel uitliet, en op het oogenblik dat dit verslag ter post moet, beantwoordt minister Verschuur de verschillende sprekers op zijn gewo ne iétwat gemoedelijke wijze. Dat het voorstel zou kunnen duikelen, is uitgesloten. Nader saint men ons: Minister Verschuur heeft zijn voorstel aangenomen gezien, zonder hoofdelijke stemming.' Hij heeft in zijn rede echter beloófd," geen gelden te zullen uitgeven ep geen directeur-generaal te zullen be noemen, voor de Kamer zich heeft uit gesproken over de inrichting van het de partement van economischen dienst Voor de benoeming heeft hij echter reeds den 'geschikten man gevonden. Tevens heeft hij medgedeeld, dat de regeering waarschijnlijk zal overgaan tot aanwij zing van .eep directeur-generaal voor den Landbouw. Hoe de economische raad zal werken .heeft minister kortelijk geschetst, alleen de heer Braat heeft ver zocht als tegenstemmer te worden aan- geteekend. Het te Oslo gesloten verdrag tot eco nomisch© toenadering was daarna aan de orde, en is. door slechts twee sprekers behandeld: mr. Kortenhorst (R. K.) en D.. Vos (Lib.). Eerstgenoemde vond het Ongeraden- onze vrijheid van handelen los te laten, nu tve wellicht gedwongen gullen zijn tot invoerbeperking te beslui ten,, wat strijjdt me( d? conventie van Oslo. Dr. Vos heeft vooral de zedelijke beteekenis van het verdrag geprezen, en betreurde alleenf dat het zich niet verzet tegen tariefsverhooging. Minister BêelaertS heeft erkend dat praktisch het verdrag niet gewichtig is, maar de moreele beteekenis mag niet worden onderschat? De kleine verhoo ging onzer invoerrechten is niet in strijd met-het verdrag.. Nadat het ontwerp zon der -stemming was aangenomen, is de Kamer tot heden gescheiden. Donderdag is in de Engelsche ^roon kolonie Cyprus een opstand u'tg«b-0^n_ Een groote menschenmemgte deed val od de gebouwen der regeenn„, vaj op. oe geouuw werden geheel in brand stak- De geoouwgenood- waankxrr 11 P^^oigen overleden. De Britsche gouverneur heeft den gouverneur van Malta verzocht oorlogsschepen te zen den Het ministerie yan kolomen deelde Don derdagmiddag mede. dat de Britsche auto riteiten den toestand meester zijn. o Ziedaar een kort tekgram. dat geheel on verwachts komt. Het feit zelf is zeer zeker niet van belang ontbloot, want al mag de opstand misschien onderdrukt worden, hij leert ons toch, dat Engeland's macht en in vloed gaandeweg minder wordt. Denkt maar eens aan de actie in Britsch-lndië, waar En geland zeer zeker niet de overwinning heeft behaald. En na Britsch-lndië komt thans Cyprus, dat zich blijkbaar van Engeland wil losmaken. Het schijnt, dat de onlusten een gevolg zijn van het jarenlange streven der overwegend Grieksche bevolking van het eiland om het eiland met Griekenland te vereenigen. De on middellijke aanleiding schijnt te zijn de pro clamatie van den Gneksch-Katholieke aarts bisschop van Cyprus, waarin de vereeniging van het eiland met Griekenland werd uit geroepen. •o Zooals wij hierboven schreven, heeft de Britsche gouverneur hulp van zijn collega op Malta gevraagd. Dit schijnt wel noodig te zijn, want de relletjes zijn vrij ernstig. Zoo moet de ambtswoning van den gouverneur te Nicosia in de asch zijn gelegd, terwijl de Eastern Telegraph Company werd gedwon gen, haar kantoren te sluiten, uitgezonderd te Larnaca, waar het kantoor nog steeds functioneert. De toestand te Nicosia zou hachelijk zijn, doch men verwachtte den toe stand meester te zullen worden, als de mili taire troepen zullen zijn aangekomen. Engeland heeft de geheele Middellandsche Zeevloot samengetrokken in de Sudabaai, di. aan de Noordkust van Kreta. Veertienhonderd man daarvan zijn naar Cyprus gedirigeerd. Een nader bericht uit Londen melat: Het ministerie van koloniën maakt bekend dat de gouverneur van Cyprus gewag maakt van een grooten optocht die geleid door drie ge kozen leden van den raad, Woensdagavond gedurende 3 K uur vóór de ambtswoning van aen gouverneur teNkosia manifesteerde. Er werd met steenen geworpen, de politie werd met projectielen op een afstand gehouden. Ten slotte werd de ambtswoning van den gouverneur in brand gestoken; zij brandde tot den grond af. Nadat de politie met den wapenstok had gechargeerd en herhaaldelijk had gewaar schuwd, schoot zij en dreef de menigte uit een. Eenige burgers werden gewond, waar van één ernstig, ook eenige politie-agenten werden gewond. Gisteravond heerschte in de hoofdstad rust. De Admiraliteit maakte bekend dat in Su dabaai twee kruisers en twee destroyers ge leed lagen en orders hadden ontvangen om naar Cyprus te vertrekken. Een Reuterbericht uit Kaïro meldt, dat men daarterstede meent te weten dat de on lusten op Cyprus zich aan verscheidene ste den hebben 'medegedeeld, o.a. Famagusta, waar vrouwen en kinderen op de schepen zijn overgebracht. Troepen detachementen zijn naar Famagusta en Lanarca gezonden. Er heerecht ook een gespannen toestand te Limassol, Paphos en Kerynia. Vijftig solda ten kwamen per vliegtuig op Cyprus aan. Volgens berichten uit Athene afkomstig, prediken de bisschop van Kition en anderen overal de vereeniging van Cyprus met Grie kenland en ongehoorzaamheid aan de Brit sche autoriteiten. Uit de hoofdstad van het eiland Cyprus wordt gemeld, dat de onlusten op het eiland zijn ontstaan na een massa-vergadering, waar verscheidene leden van de uit inheem- schen bestaande Wetgevende Vergadering het woord hadden gevoerd en hadden opge wekt om aansluiting bij Griekenland te eischen. Na afloop van de vergadering trok de me nigte naar het paleis van den Britschen gou verneur, wien de afgevaardigden een brief wilde overhandigen, waarin zij hun ontslag aankondigden als lid der algemeene vergade ring. De leiders van de betooging konden de menigte echter niet in bedwang houden. De wacht werd op zij gedrongen en het pa leis is brand gestoken. Alle eigendommen van den gouverneur, waaronder een zeer kost bare schilderijenverzameling, werden door het vuur vernield. De gouverneur van Cyprus, Sir Ronald Storrs, is, naar de Morning Post uit Athene meldt, nog gisteren naar Londen vertrokken. Inmiddels hebben de onlusten zich ook naar andere steden op het eiland uitgebreid. De Grieksch orthodoxe aartsbisschop van Cyprus en ook andere geestelijken en leden van de wetgevende vergadering, zetten de be volking tot opstand tegen het Britsche ge- Cairo wordt gemeld, dat daar zes transportvliegtuigen gereed zijn gebracht en hedenmorgen direct na zonsopgang met een compagnie infanterie als eerste afdeeling naar Cyprus te vertrekken. Andere troepen transporten zijn nog gistermiddag per hein naar Port Said vertrokken, vanwaar zij over zee naar Cyprus zullen worden gebracht. Het garnizoen van Cyprus bestaat slechts uit een enkele compagnie infanterie Volgens de opgave van het Rijksinstituut bedroeg het aantal werkloozen in Duitsch- land ingeschreven bij de diverse arbeidsbeur zen per 15 Oct. rond 4.484.000. Dit is rond 129.000 meer dan per begin October. In de voorstad Leubnitz is het Donderdag tot ernstige communistische excessen geko men tegen elf uur 's morgens vormden onge veer 80 communisten een optocht. Twee agen ten sommeerden de demonstranten uiteen te gaan. De politie-beambten werden met den roep „slaat die arbeidersmoordenaars dood" door de menigte, nog voordat zij hun wape nen konden grijpen tegen den grond gesla gen, ontwapend en ernstig mishandeld. De aanvallers vluchtten. Uit Zwickau kwamen korten tijd later drie auto's met politie-beambten. In de straten van Werdau en Leubnitz werd een aantal verdachte communisten gearresteerd. Er heb ben intusschen ook eenige huiszoekingen plaats gehad. 50 dooden. De aardbeving die op 14 October j.1 op de Salomon-eilanden heeft gewoed, heeft in totaal aan 50 personen het leven gekost. Volgens een mededeeling van het Japan- sche telegraaf-agentschap „Shimbun Rengo" is Donderdag te Amoy een bomaanslag ge pleegd op het Japansche consulaat gene raal. Onbekende daders hebben een bom ge worpen in het gebouw waardoor de Chinee sche conciërge van het consulaat gedood en 3 Japanners gewond werden. Aan den Zuid-Mantsjoerijschen spoorweg op ongeveer 50 K.M. ten Noorden van Moekden is het tot een bloedige botsing geko men tusschen Japanhsche troepen en onge veer 2000 afgedankte Chineesche soldaten, die de spoorlijn in de lucht hadden laten vliegen en de telefoon- en telegraaflijnen hadden doorgesneden. In totaal zijn aan beide zijden meer dan 100 soldaten gedood en een groot aantal ge wond Volgens een bericht van het telegraaf- agentschap Shimbun Rengo werd een Japan sche pantsertrein door Chineezen* opgebla zen, waarbij drie pantserwagens volkomen werden vernield, vijf Japanners werden ge dood en zes zwaar gewond. DE BEGRAFENIS DER SLACHTOFFERS VAN DE RAMP OP MONT CENIS. Gistermidda- reeds lang voor den vastge- stelden tijd waarop de ter aarde bestelling zou plaats hebben van de slachtoffers van de ontploffingsramp op de Mont Cenis hadden duizenden zich langs de wegen die naar de beide begraafplaatsen leiden, geschaard Overal zag men met rouwfloers bedekte vlag gen. Van de openbare gebouwen en de ge bouwen der mijnen waren ten teeken van rouw zwarte vlaggen uitgestoken. Om drie had in het lijkenhuis van het Katholieke ziekenhuis een korte rouwdienst plaats, waarna de ter aarde bestelling van vijf verongelukten op de Katholieke begraaf plaats geschiedde. Vervolgens trok een rouw stoet van ongeveer 10.000 menschen, o.w. zeer vele autoriteiten, met name vertegen woordigers van de Rijksregeering van Prui sen, naar de algemeene begraafplaats. 3000 POOLSCHE AMBTENAREN IN STAKING. 3000 beambten van de stad Warschau zijn als teeken van protest tegen de onregelmatige wijze waarop de salarissen en loonen worden uitbetaald, zoomede uit protest tegen eenige dienstopzeggingen Donderdagmorgen in sta king gegaan. ROOFMOORD IN DUITSCHLAND. Gistermiddag is in de kolonie Gaenseluch bij Basdorf in de nabijheid van Wandlitz de 65-jarige vrouw van den gepensionneerden spoorwegambtenaar Faltin, die daar een klein huisje heeft door haar thuiskeerenden man met ingeslagen schedel gevonden. Het heele huis lag overhoop. Van den daad worden twee wielrijders ver dacht, die men des middags in de omgeving had gezien. Het onmiddellijk ingesteld onder zoek heeft tot dusverre nog geen resultaat gehad. Naar de zoon van den overleden Ween- schen dramaturg Arthur Schnitzler mede deelt, heeft deze o.a. de volgende bepalingen gemaakt, met het verzoek deze onmiddellijk na zijn dood ten uitvoer te brengen: Ten eerste geen kransen, geen kennisge ving (zwart omrande rouwkaarten), ook niet in de kranten. Begrafenis minste klasse. Het door het nakomen van deze bepalingen be spaarde geld moet gebruikt worden voor zie kenhuizen. Geen redevoeringen, vermijding van ieder ritueel bijwerk, geen rouwkleeding na mijn dood absoluut geen. Naar het Hbld. meldt is de Specht, ge zagvoerder Frijns, hedenmorgen 6.40 uit Amsterdam vertrokken. Het vliegtuig vervoert 209.05 K.G. post en 9.4 K.G. vracht. Eveneens is bericht ingekomen dat het hedenmorgen van Schiphol vartrokken vliegtuig de „Specht" om 14 uur in Boe dapest is geland. Aan boord van alle postvliegtuigen is alles wel, morgen word ende reizen voortgezet. Met het vliegtuig werden 26 zakken luchtpost verzonden, 185.95 K.G. netto. De zending bevatte 10.598 brieven bene den 5 gr., 266 briefkaarten, 45 postwis sels, 2490 stukken zwaarder dan 5 gr., 1448 stukken bestemd voor tusschenlig- gende landen. Totaal 14 847. Aneta-Vaz Dias meldt, dat bij de K. U. M. bericht is binnengekomen dat het re tourvliegtuig „Reiger" Donderdagmor gen te 5.45 uit Bagdad is vertrokken, te 7.45 in Ruthbawells een tusschenlanding maakte, vandaar weder opsteeg te 8.45 en te 14.26 in Cairo is geland. Voorts is bij de K. L. M. bericht inge komen dat het uitgaande vliegtuig de „Leeuwerik om 6.25 uit Jodpoer is ver trokken en na een tusschenlanding in Allahabad te hebben gemaakt te 16.43 in Calcutta is geland. Te Parijs wordt, zooals we in het Hbld. lezen, een internationaal en interkolo- niaal congres voor verkeersvliegdienst gehouden, waarbij Nederland vertegen woordigd is door den heer Enthoven van de K L M. Deze heeft gisteren een lezing gehouden over de ontwikkeling van de vliegdiensten in Nederland—Ned.-Indië door K. L. M. en K. N. I. L. M. en laten uitkomen, hoe ver Nederland en Kolo niën gevorderd zijn. Voor België sprak kolonel Smeyers over de ontwikkeling van de luchtvaart in den Belgischen Congo. Chaumie, directeur van den Franschen Verkeersvliegdienst, heeft een internationale regeling en organisa tie van koloniale vliegdiensten voorge steld. Gisteren bezochten de congressis ten Le Bourget. Een te Friedrichshafen ontvangen ra diobericht meldt, volgens het Hbld., dat het luchtschip „Graf Zeppelin" in den loop van Woensdag in Rio de Janeiro is aangekomen en des middags oüh 6 uur (Middel-Europeesche tijd) weer naar Pernambuco is gestart. Het luchtschip werd Donderdagavond in Pernambuco terugveVwacht en zal a s. Zondag den te rugtocht naar Europa aanvaarden.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1931 | | pagina 1