DAGBLAD VOOR
ALKMAAR
EN
OMSTREKEN
Nieuwjaarswenschen.
Het conflict in de Textiei-lnduslrie.
OVERVAL OP EEN POSTKANTOOR.
294
133e Jaargang.
Qxtgdiiksch Ovetücht
een nieuw pleidooi van
dr. bruening.
uiteMand
het proces-reims.
een half millioen kronen
gestolen te stockholm.
zelfmoord in de gevangenis
te boedapest.
fransch kustwachtschip aan
de kust van n.-afrika vergaan.
njsmmsm
nuuu duitschland.
frnst1ge politieke botsingen
ernal il» tehamburg.
.1Bitweidand
EEN DEN DADERS GEVIT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
l maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar f 2.
franco door het gebee'e Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN;
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten -abat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMs. COSTEI ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
Directeur: C. KRAK.
14 DECEMBER 1931 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Dit nummer bestaat uit dtic bladsn,
—o
Zonder betaling geen betaling der
schulden.
o
Het ontstaan der credieten.
o
Ter gelegenheid van het jaarfeest der Ame
rikaans che Kamer van Koophandel te Ber
lijn heeft de Duitsche rijkskanselier, ar. Brue-
ning, een redevoering gehouden, waarbij hij,
naar Wolff aan het Hbld. meldt, nogmaals
wees op de ernstige moeilijkheden, waarin
Duitschland verkeert, maar daarnaast op de
niet minder ernstige pogingen, om orde in
het land te scheppen.
Er is, zoo zeide dr. Bruening, slechts één
middel, om de schulden aan het buitenland te
betalen, n.1. het economisch overschot, en
het heeft hem met groote zorg vervuld, dat
juist schier alle landen rondom Duitsch
land en vooral die, welke van Duitschland
betaling van schulden verwachten, met alle
middelen zich tot den strijd tegen den Duit-
schen uitvoer gereed maken. En toch moet het
Duitsche bedrijfsleven, juist om als eerlijk
schuldenaar de opgenomen credieten te kun
nen terugbetalen, in de toekomst den Duit-
schen uitvoer nog weer bevorderen.
Op die manier zal de wereld niet in orde
komen.
Men moet een beslissing nemen, of wij
moeten uitvoeren, dan kunnen wij betalen, öf
men verhindert onzen export, dan maakt men
ons de betaling ook van politieke schulden
onmogelijk. De tijd der illussies is voorbij.
o
De kanselier kwam vervolgens op tegen
zekere in Amerika geuite meeningen, welke
de verhouding tusschen beide landen kunnen
tenacieelen, n.1. de tegen Duitschland geuite
beschuldiging, dat het een lichtzinnige lee-
ningspolitiek heeft gevoerd en de door het
buitenland verstrekte gelden op onzakelijke
en verkwistende wijze zou hebben gebruikt.
Uit de 18'A milliard leeningen zijn in de
laatste zes jaar in totaal slechts 265 millioen
uitgegeven voor doeleinden, die men bij na
dere beschouwing misschien als luxe-uitga-
ven zou kunnen betitelen, n.1. voor kunst en
wetenschap, badinrichtingen, lichaamsoefe
ningen en sport, we'zijn der jeugd, tuinen en
parken en voor badplaatsen. In deze 265
millioen zijn de uitgaven voor woningbouw
niet begrepen, want men zou te ver gaan, als
men deze ook tot de luxe-uitgaven rekende.
Naar aanleiding van de tegenwoordige be
sprekingen te Berlijn over de credieten op
korten termijn en hun verdere behandeling
verklaarde dr. Bruening een woord over het
ontstaan dezer credieten te willen zeggen.
De jaarlijksche toeneming van het aantal
bij de industrie werkzame personen in
Duitschland heeft het noodig gemaakt er
nieuw kapitaal in te steken. De zwakte der
Duitsche kapitaalmarkt tengevolge van den
inflatietijd heeft er toe geleid, dat men dit
kapitaal uit het buitenland haalde, temeer
daar een versterking der binnenlandsche ka
pitaalmarkt door de van jaar tot jaar toene
mende herstelbetalingen niet viel te verkrij.
gen. Evenals vóór den oorlog zijn ook na de
stabilisatie der valuta de Duitsche onderne
mingen aldus te werk gegaan: eerst is een
crediet op korten termijn opgenomen, dat
zoodra de beleggingen waren afgeloopen en
de kapitaalmarkt tot het verstrekken van gel
den gereed was, in een schuld op langen ter
mijn werd omgezet.
De Duitsche ondernemingen gingen daar
bij uit van de in het Dawesplan neergelegde
gedachte, dat slechts bij een sterke toeneming
en een snel tempo van het bedrijfsleven de
overschotten kondén worden verkregen, waar
door ten slotte de schadevergoeding zonder
een te sterke verlaging van den levensstan
daard zou kunnen worden betaald.
Tot 1928, zoo ging Bruening voort, had de
omwisseling der credieten op korten
termijn in leeningen op langen termijn
geregeld plaats. Toen zich daarop nieu
we onderhandelingen over de herstel-
kwestie aan den horizon afteekenden,
kon deze omwisseling niet meer geschie
den, kon deze omwisseling niet meer geschie
den. De buitenlandsche markten hielden zich
voor de a.s. groote herstelleenin? vrij. De
binnenlandsche debiteuren meenden voor den
tijd der nieuwe herstelregeling een aanmerke
lijk gunstiger rentevoet te mogen verwachten.
Toen de onderhandelingen over de nieuwe
regeling der herstelkwestie in het voorjaar
van 1930 waren afgeloopen, was het econo
misch uiterlijk der wereld een ander gewor-
De crisis, tot dusver tot enkele overzeesche
landbouwstaten beperkt, had de groote
industriestaten aangetast, de kapitaalmark-.
'en geschokt. Van de verwachte consolidatie
«wam vooreerst niets. De verplichtingen op
«orten termijn bleven bestaan en vormen nog
aen «en blijvenden factor van onrust, die
^r weder gezond worden der wereld verhin-
DE TOESTAND IN HET VERRE
OOSTEN.
Verklaring van het nieuwe
Jap. kabinet.
In een verklaring inzake de regeeringspoli-
tiek deelde het nieuw Japansche kabinet
mede, dat het met alle middelen de volledige
bescherming van de Japansche belangen in
Mantsjoerije zal handhaven en dat de Ja
pansche troepen in Mantsjoerije zullen blij
ven.
ERNSTIGE ONLUSTEN TE
HONOLULU.
Te Honolulu de hoofdstad van de Hawai-
eilanden hebben ernstige onlusten plaats ge
vonden, zoodat thans in de stad een niet offi
cieel afgekondigde staat van beleg heerscht.
De onlusten ontstonden, doordat Ameri-
kaansche matrozen een Japanner wilden
lynchen, die ervan werd verdacht een Ame-
rikaansche officier te hebben aangevallen.
Men dreigde den Japnner van een rots in
zee te zullen gooien, doch tenslotten gaf men
hem een pak slaag. De inboorlingbevolking
koos echter partij voor den Japanner en er
ontstonden ernstige gevechten tusschen de
inboorlingen en de Amerikaansche matrozen
Eenige detachementen mariniers werden aan
land gebracht en eenige honderden Ameri
kaansche matrozen werden gearresteerd en
naar boord terug gebracht. Alle verloven
aan boord van de Amerikaansche oorlogs
schepen werden ingetroken en patrouilles po-
litietroepen en mariniers doorkruisten de
stad. - - - - -
SLEEPBOOT BIJ SARDINIË
VERGAAN.
De bemanning van 30 koppen
omgekomen.
De sleepboot „Tesko is tengevolge van een
hevigen storm op weg van Madena op het
eiland Sardinië naar Civita Vecchia, de
voorhaven van Rome, dicht nabij de kust van
Sardinië in de Tyreensche zee vergaan. Men
vreest, dat de geheele bemanning bestaande
uit 30 koppen hierbij is omgekomen. De krui
ser Trieste heeft nog vergeefsche pogingen
gedaan om het in nood verkeerenden schip tq
hulp te komen doch is hierin tengevolge van
de ruwe zee niet geslaagd.
INSTORTING TIJDENS EEN
BRUILOFTSFEEST.
50 gewonden.
In een buitenwijk van Bordeaux werd in
een der benedenzalen een bruiloftsfeest ge
houden, terwijl een daarboven gelegen zaal
in gebruik was genomen als- café. Terwijl
de bezoekers in het café aan het dansen wa
ren stortte de zolder in. De bezoekers van de
zaal op de eerste verdieping vielen met het
gesteente naar beneden en de bruiloftsgasten
in de benedenzaal werden door het vallend
.puin bedolven. Ongeveer 50 personen werden
gewond. Velen hadden arm- en beenbreu
ken opgeloopen en 10 hunner moesten ter
stond naar een ziekenhuis worden gebracht.
Eenige personen werden zoodanig gewond,
dat men voor hun leven vreest.
EEN AUTO IN DE LIPPE GEREDEN.
Een doode.
Uit Wesel wordt aan de N. R. Ct. gemeld,
dat Vrijdag tegen 8 uur een auto, waarin
drie mannen zaten, te Crudenburg bij het
oprijden van de veerboot over de Lippe van
de boot in het water is gereden. De bestuur
der van den auto en een handelaar, beiden
uit Oberhausen, zijn er nog bijtijds in ge
slaagd de deur te openen en uit de auto te
komen. Ooggetuigen hebben de te water ge
raakten gered. De derde inzittende is twee
uur later dood met den auto opgehaald.
De eisch: de doodstraf.
Frn d kreft Zaterdagmorgen tegen
e,im®' wegens moord met berooving,
"°°dstraf geëischt, voorts verlies van bur
gerrechten voor altijd, bericht de N. R. Ct.
wegens heling is tegen zijn moeder, Ida
»?fm.aanden gevangenisstraf ge-
eischt, tegen zijn zuster Sophie Reims, even
eens wegens heling, 7 maanden. Deze straf
ten zullen beschouwd worden als reeds in de
voorloopige hechtenis te zijn geboet.
Het vonnis was Zaterdag nog te verwach
ten.
HEVIGE VORST AAN DE KASPISCHE
ZEE.
Tal van schepen in ernstig gevaar.
Aan de Kaspische Zee in het Zuid-Oosten
van Europeesch Rusland heerscht sedert
eenige dagen een hevige vorst, die den ther
mometer heeft doen dalen tot beneden 25
graden onder nul. De scheepvaart in de Kas
pische Zee is door de vorst ernstig bedreigd
Zes groote trwalers en 9 kotters worden ver
mist. Vijf stoomschepen met tezamen een be
manning van tachtig koppen aan boord zijn
tusschen 't ijs afgedreven. Een groot stoom-
mpi 110 arbeiders aan boord wordt
eveneens vermist. De Sovjet-regeering heeft
een vlicgti.ic^aoer naar de Kaspische Zee
gezonden, die de afgedrevenen en door he
drüisiis geïsoleerde schepen van uit de lucht
van levensmiddelen moeten voorzien. Men
vreest dat vooral eenige kleinere schepen
ween' werstand aan den druk van het ijs
hebben kunnen bieden en dat in totaal een
7estig- a tachtigtal visschers verdronken is
Tot no°- toe weet men slechts met zekerheid,
dat een"klein stoomschip is vergaan, waarbij
de uit elf personen bestaande bemanning ver
dronken is.
In den nacht van Vrijdag op Zaterdag is
zooals we in de N. r. Ct. zien, ingebroken
hii ppn incasso-bureau te Stockholm. Men
heeft met een valschei? sleutel de brandkast
geopend en daaruit een half millioen gesto-
fem Van de inbrekers ontbreekt elk spoor.
Generaal Franz Schill.
Generaal Franz Schill, die in verband met
de Putsch-aangelegenheid in de militaire ge
vangenis te Boedapest in voorarrest zat,
heeft zich in den nacht op gister op het toilet
met een handdoek aan een waterkraan opge
hangen.
Bemanning van 13 koppen ver
moedelijk omgekomen.
7ateröag is een Fransch kustwachtschip
aan de Noord-Afrikaansche kust, met een be
maning van 13 personen aan boord, tus
«hen Bizerte, in Tunis en Bóne, hoofdstad
van de provincie Constantine in Algiers, ver-
moèdelijk in den storm met man en muis ver-
g3Het wachtschip was Vrijdag door een
kleine marine-sleepboot van Bizerte naai
Bóne gesleept. Halverwege kwam een hevige
storm opzetten. De sleeptros brak en het
wachtschip werd een prooi der golven, dm
het Vaartuig in de richting van de kust dre
ven, zoodat de sleepboot, tengevolge van de
hooue zeeën en van de geringe diepte van het
water het hulpelooze schip niet kon naderen.
Na een strijd van eenige uren was het wacht
schip uit het gezicht verdwenen. De sleepboo.
keerde naar Bizerte terug, om de havenauto-
riteten te waarschuwen. Terstond werden
reddingbooten en hulp-sleepbooten uitgezon
den doch men acht 't zoo goed als zeker, dat
het wachtschip met de dei tienkoppige beman
ning in den storm vergaan is.
ÏÏaktWeen gemeenschappelijke actie dootg^
nrn den toestand van de noodlijdende
bevofkin™ dwr suiiervoorziening jrts te »er-
lichten. vriie Welvaartsver
06 door deze hulp ongeveer 8000
eeriunaren verbruikssuiker wegschenken,
rentenare Liefdadigheidsvereenigin-
Gistermorgen ontstond in Aussen, een bui-
Gisterm b een twist tusschen een
heirheur en een taxichauffeur. De recher-
rechercheur lschap was van gen meisje,
C X'met de taxi naar het hoofdstation van
p'Lln crebracht worden. De taxi reed echter
verkeerden kant uit en der rechercheur
chauffeur toe, te stoppen. Toen em-
Hk de chauffeur halt hield, ontstond er een
msschen hem en zijn passagiers, die
ïh als rechercheur legitimeerde, en die, zoo
Als het meisje verklaarde, pas zijn revolver
Sic toen de chauffeur hem aanviel. Eerst
b hii een schot in de lucht, doch toen de
vf tfeir hem toen weer tel ijf wilde, schoot
Sj3hem neer, waarbij de chauffeur doodeiijk
gewond werd.
Een doode en verscheidene ge
wonden.
Gisteravond tegen zes uur onstonden na
bij den Hamburger Dom ernstige botsmgen
tusschen communisten en politie Onder het
7inuen van de Internationale en het uitroepen
van leuzen tegen de regeering Bruening en
de nieuwe noodverordening trok een opttocht
van eenige honderden personen in de richting
van de Dom, waar zij werden tegengehouden
door vijf politie-agenten en de Domwacht
Van de zijde der communisten werd met stee-
nen gegooid, waarop door de politie eerst met
losse patronen, daarna met scherp geschoten
werd Inmiddels waren drie auto s met poli-
tie-versterking gearriveerd, en toen deze po
litiemacht erin geslaagd was de menigte uit
een te drijven, bleven op het plein verscheide
ne zwaar en licht gewonde personen achter.
De zwaargewonden werden overgebracht
naar het Haven-Ziekenhuis, waar een hunner
na aankomst is overleden.
EEN TORNADO IN ZUID-ARKANSAS.
6 Dooden en 65 gewonden
Een hevige Tornado heeft Zuid-Arkansas
geteisterd en in verschillende steden groote
schatte aangericht. Voor zoover tot nog toe
bekend is werden in totaal 5 personen ge
dood en 30 gewond. In de stad Camdon wer
den groote verwoestingen aangericht, terwijl
het plaatsje Waldo bijna geheel werd ver
woest, een meisje werd gedood en 15 perso
nen gewond. De schade wordt geschat op
500000 Cok te Bludcity werd groote scha
de aangericht.
JUWEELENDIEFSTAL BIJ BERLIJN.
Bij een juwelier in Charlottenburg is Za
terdagmiddag een groote diefstal gepleegd.
De dader heeft, volgens een voorloopige
schatting een buit gemaakt van ruim 30.000
RM. De dief schijnt een gewezen bediende
van den juwelier te zijn, die werkeloos was.
Hij is er in geslaagd met de buit te ontkomen
SNEEUWSTORM IN NOORD-CHINA.
40 dooden.
Ten gevolge van een hevigen sneeuwstorm,
die in Noord-China veel onheil aanrichtte,
zijn heden 40 personen omgek >men.
In 17 fabrieken gestaakt.
Geen incidenten.
De groote staking in de Tvventsche
textiel-industrie is hedenmorgen begon
nen. Overeenkomstig de verwachtingen
was het vanmorgen bij de fabrieken
welke bij de staking zijn betrokken,
buitengewoon rustig. In tegenstelling
.et voor 14 dagen, toen een deel der ar
beidt.. i u--.„te actieve slak1: tv»
gebeurde er niets bijzonders Voor de
poorter) der diverse fabrieken verzamel
den zich a:s naar gewoonte de arbeiders,
doch een ieder scheen er reeds van te
voren van overtuigd te zijn, dat nie
mand aan bet werk zou gaan, omdat uit
de stemming onder de arbeiders vóó-
dien reeds was af te leiden, dat aüen,
ook de ongeorganiseerden, het advies
der samenwerken ie organisaties zouden
opvolgen. Slechts gingen op sommige
fabrieken een paar oude arbeiders naar
binnen, die hun kans op pensioen door
een staking niet verloren wilden doen
gaan. Het brandpunt der b°;" g
bevond zich ook nu weer, evenals bij de
vorige conflicten, op de Lage Bothof
straat, waar de grootste fabriekscom
plexen zich bevinden, n.1. die van de
firma van Heek en Co. en van de firma
Nico ter Kuile en Zn. Bij de verschillen
de fabriekspoorten aan deze straat ver
zamelden zich tal van arbeiders, die
door de politie geheel ongemoeid werden
gelaten. Slechts diende men er voor te
zorgen, dat de ingang en de rijweg vrij
bleven. De politie, die bij de diverse in
gangen slechts op bescheiden wijze was
ve.tegenwoordigd, behoefde geen enkele
maal op te treden.
Te Enschedé wordt thans gestaakt op
allo fabrieken die zijn aangesloten bij de
fabrikantenvereeniging ter plaatse. Het
zijn de volgende firma en N. V.'s: van
Heek en Co., Nico tei Kuile en Zn., Blij-
denstein en Co., Gebr. v. Heek, N. J.
Menko, S. J. Menko en Zn., j. F. Scholten
en Zn., N. V. E. ter Kuile en Zn., Ter
KuileCromhoff, Spinnerij Oosterveld,
Spinnerij Roombeek, Spinnerij Tuban-
t.a, Enschedesche katoenspinnerij, Ka-
toensoinnerij Bamsnotve en de Twent
sche textiel Mij. Voorts is nog bij de fa
brikantenvereniging te Enschede aan
gesloten de firma Gerhard Jannings
Zn., welke fabrieken heeft aan de Haaks
bergerstraat, het van HeekDlein en den
Getfertsingel. Op de weverij aan de
Haaksbergerstraat van deze firma is
eenige weken geleden de staking uitge
broken onder de wevers in verband met
de plaats gehad hebbende rationalisatie
Bij deze firma is Zaterdag ook de tweede
loonsverlaging van 5 afgekondigd en
in verband daarmede hebben de drie
samenwerkende organisaties hier de al-
gemeene staking afgekondigd tegen
Maandag 21 December. Op de fabriek
aan de Haaksbergerstraat was echter
ook een deel van de arbeiders van de
spinnerij reeds 14 dagen geleden in
staking gegaan op advies van de Lande
lijke federatie van textiel-arbeiders. Deze
arbeiders zijn ook heden buiten de fa
briek gebleven.
Niet gestaakt wordt te Enschedé en
Lonneker op die fabrieken, welke niet
bij de fabrikantenvereeniging zijn aan
gesloten. De grootste van deze ongeorga
Evenals vorige jaren is ook dit jaar
weer gelegenheid vcor het plaatsen van
NIEUWJAARSGROETEN in ons num-
mer van 31 December. De prijs bedraagt
50 cent vcor eep enkele advertentie van
5 regels, a contant.
U zcudi onze administratie ten zeerste
verplichten door nu reeds Uw Nieuw-
jaarswensch aan ons bureau Voordam 9
op te geven.
Ook kunt U ons Uwe advertentie doen
toekomen door tusschenkomst van onze
agenteD en van F.H. Boekhandelaren.
niseerde fabrieken is F^ichtersbleek van
de firmr. G. J. v. Heek en Zn., een der
belangrijkste textielfabrieken van Ne
derland, die zich na het conflict van 1924
van de fabrikantenvereeniging heeft af
gescheiden. Van de overige niet georga
niseerde fabrieken noemen wij: textiel
fabriek Holland, Van Dam en Zn.,
Stoomweverij Nijverheid, Bato, Wisse-
link, Roozendaal, Bandfabriek Scholten
en van Heek, Blenken, Hardick en
Seckfcl, Elfers en Vel.
Hedenmorgen om 8.30 uur hebben de
stakers onder leiding van de drie sa
menwerkende organisaties De Een
dracht, St. Lambertus en Unitas, een
groote openluchtmeeting gehouden.
Te Oldenzaal wordt alleen gestaakt bij
d. N. V. textielfabriek W. Kan.
Hedenmorgen was de toestand zeer
rustig en van de staking viel zeer wei
nig te merken.
Overeenkomstig het advies van de
hoofdbesturen der drie samenwerkende
arbeidersorganisaties zijn hedenmorgen
ie Borne de arbeiders van de N. V.
Stoomspinnerijen en Weverijen voor
heen S. Spanjaard in staking gegaan.
Incidenten hebben zich niet voorgedaan
en alles was hedenmorgen rustig.
Te Haaksbergen wordt, hoewel hier
eenige fabrieken zijn die bij de fabri
kantenvereeniging zijn aangesloten, niet
gestaakt. De meerderheid der arbeiders
is hier katholiek georganiseerd en van
hen was het grootste gedeelte tegen
staking. In verband daarmede heeft ook
de Eendracht besloten niet in staking te
gaan. Alle arbeiders zijn hedenmorgen
op de gewone wijze aan het werk gegaan.
Aan de Hengelosche bontweverij aan
de Deldenschestraat en aan de N. V.
Eerste Nederlandsche kantfabriek De
Jong en van Dam te Hengelo zijn heden
morgen overeenkomstig het advies der
organisatiebesturen de arbeiders in sta
king gegaan. Slechts een klein aantal
oudere arbeiders en eenige meisjes gin
gen de fabriekspoorten binnen. Inciden
ten deden zich niet voor.
Te Almelo is geen verandering in den
toestand gekomen. De stoomspinnerij
was, zooals bekend, reeds gesloten en
hedenm - *en bleef de toestand onge
wijzigd. Te Winterswijk zijn de arbei
ders der textielfabrieken hedenmorgen
op de gewone wijze aan het werk ge
gaan.
Alarmpistolen gebruikt 0m
schrik aan te jagen. De ver
keerde trommel meege
nomen.
Zaterdagmiddag kort na 5 uur is op het
postkantoor te Ginneken een brutale overval
gepleegd.
Op dat oogenblik vervoegde zich aan een
der loketten een man, die een zeer groot pak
ket ter verzending aanbood Het was zóó
groot, dat de ambtenaar het loket geheel
diende open te schuiven om het in ontvangst
te kunnen nemen. Op zijn vraag of het pak
niet zwaarder was dan tien kilo, gaf de aan
bieder een ontkennend antwoord.
Toen de ambtenaar de pen uit het kozijn
nam om het raam hooger op te schuiven,
richtte de aanbieder van het pakket plotse
ling een revolver op hem. Verschrikt vlucht
te de ambtenaar achter in het lokaal, waar
eenige bestellers zich bevonden, wier hulp hij
inriep.
Het personeel van het jjostkantoor snelde
naar buiten, waar zij twee mannen met een
posttrommel onder den arm zagen, die zich
ijlings uit de voeten maakten.
Er ontstond nu een vinnige klopjacht door
Ginneken's straten. Een der daders draaide
zich om en riep tot zijn achtervolgers: „Sta
of ik schiet!" Veel iodruk maakte deze be-
