DAGBI.AD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Nieuwjaarswenschen. STOOMERIJ S. KROM 'Uit het $aclanwt DaqetÜksch Overzicht tBuiteniand Ho. 297 17 DECEMBER 1931 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA, 133e Jaargang. TEL. 1523 (3 lijnen) TIJDELIJK op alle stoomprijzen Alle goederen uiterlijk a.s. Dins dag in ons bezit, ontvangt U nog vóór de Kerstdagen terug. ALKMAARSC COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents, PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN: Van 15 regels 1-25, elke regel meer 0.25, groote contracten abat- Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v h. HERMs. COSTEI ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef 3, redactie 33. Directeur: C. KRAK. Uit nummer bestaat uit drie blad'n. Evenals vorige jaren is ook dit jaar weer nelegenheid voor het plaatsen van NIEUWJAARSGROETEN in ons num- si December. De prijs bedraagt tner van 50 cent voor een enkele advertentie van 5 regels, A contant. V zond. onze administratie ten zeerste verplichten door nu reeds Uw Nieuw- jaarswencch aun ons bureau Voordam 9 op te geven. Ook kunt U ons Uwe advertentie doen teskemen door tusschenkomst van onze agenten en van F H. Boekhandelaren. ZIJ, DIE ZICH MET 1 JANUARI AS. VOOR MINSTENS 3 MAANDEN OP DIT BLAD ABCNNEEREN, ONT VANGEN DE TOT DIEN DATUM VERSCHIJNENDE NUMMERS FRAN CO EN GRATIS. DE DIRECTIE. Den Haag, 16 December 1931. In de eerste plaats een aanvulling van het vorige verslag: de Tweede Kamer heeft zich gistermiddag zonder stemming vereenigd met de Begroeting van Binnenlandsche Zaken. De verwachting, dat de afdeeling Visscherij eenigen tijd van beteekenis in beslag zou ne men, werd niet verwezenlijkt: de bespreking was geëindigd vook er veel was gezegd. Al leen heeft de minister verklaard, dat men van hem geen wettelijke maatregelen tegen de puïvisscherij kan verwachten, in de eerste plaats omdat de eendenhouders de puf niet kunnen missen als voedsel voor hun gevogel te. In antwoord op een opmerking van den heer van Zadelhoff (s.d.a.p.) heeft de mi nister nog medegedeeld, dat de nachtelijke sluiting van de zalmvisscherij bij hem in overweging is. De avondvergadering dei Kamer is ge wijd geweest aan de Begrooting van Onder wijs en men is in de behandeling van de arti kelen blijven steken. De onderwijsspecialitei- ten zijn talrijk in de Kamer. Men kan zich dus voorstellen, dat er heel wat redevoerin gen zijn gehouden. Bepalen we ons tot een bloemlezing. Mej. Westerman (lib.) opende de rij door met waardeering te spreken over het werk van minister Terpstra. Zij was het echter niet in alles met hem eens, achtte het denkbeeld van een achtste leerjaar op de lagere school voor het oogenblik niet uitvoerbaar, drong aan op een regeling van de salarissen der kloosterlingen-onderwijzers en een staats- diploma voor bewaarschoolhoudsters. Mej. Groeneweg (s.d.a.p.) noemde het ont werp tot wijziging der Onderwijswet reac- tionnair en kondigde een wetsvoorstel aan op de invoering van een achtste leerjaar, dat haar fractie zal indienen. De heer prof. Visscher (a.r.) betoogde, dat er nog veel meer bezuinigd zou kunnen wor den dan de minister doet. Vooral het middel baar onderwijs kost te veel in verhouding met de verkregen resultaten. Wijders zette hij uit een, dat men het hooger onderwijs niet al te gemakkelijk toegankelijk moet stellen. De heer Tilanus (c.h.) was van oordeel, dat er noor veel meer op het lager onderwijs, dat een vijfde van de staatsinkomsten noo- dig heeft, kan worden bezuinigd. Ook meen de hij, dat het schoolgeld kan en moet ver hoogd worden. De heer Ketelaar (v.d.) was in het bijzon der er over verstoord, dat de minister de be handeling van de Cursuswet tegenhoudt door niet met zijn Memorie van Antwoord te ko men Daarnaast was hij er zeer slecht over te spreken, dat de minister zich onthoudt var, de verwezenlijking van allerlei desiderata Naar aanleiding van een klacht van den heer Tilanus over de al te vrijmoedige wijze, waarop een schoolopziener zich kant tegen de ontworpen wijziging eer onderwijswet be pleitte de heer Ketelaar de volkomen vrijheid van woord, ook voor een staatsambtenaar. De heer Zijlstra (a.r.) meende, dat men bij het onderwijs eigenlijk te veel doet, te weinig overlaat aan de ouders, o.a. bij kleuterzorg ®n de zorg voor de jeugd na den schooltijd biij kwam op tegen de gedachte het bijzonder onderwijs bij den bouw van scholen aan ban den te leggen. De heer K ter Laan .s.d.a.p.) zette uiteen, J|at het hooger onderwijs ruimer moet wor- e,n opengesteld voor de kinderen van den sroeider. De heer Lingbeek (h.g.s.) kwam weder op Sen de saiarieering van de kloosterlingen- jnderwijzers. Dat deed ook de heer Zandt firl;,ger->. die tevens protesteerde tegen een ste leerjaar en uiteenzette, dat heel wat tiinigd kon worden. De heer Slotemaker de Bruine (c.h.) achtte het verstandig over de onderwijzers-kloostersbroeders te zwijgen, nu het desbetreffende rapport, indertijd tot gezegd, nog niet is verscnenen. Daarmede stemde de heer Suring (r.k.) in. Hij betoog de tevens uitvoerig, dat de minister al te zui nig wil zijn, de belangen van hef onderwijs komen daardoor in verdrukking. Minister Terpstra verklaarde bij zijn be- zunigingsmaatregelen de belangen van het onderwijs zcoveei mogelijk te hebben ontzien Een achtjarige leerplicht is van hem niet te wachten: daarmede zou het onderwijs met 50.009 leerlingen per jaar worden vermeer derd. Wat de Cursuswet aangaat, zal de Memorie van Antwoord binnenkomen, zoodra de omstandigheden gunstiger zijn. Een wet op het bewaarschcolonderwijs zal hij niet in dienen, dat zou 4 millioen kosten. Krachtiger bezuiniging is van hem niet te verwachten. Het particulier initiatief zou echter wel ge- vorderlijk kunnen zijn voor daling der onder- wijs-uitgaven. Aan een stopwetje voor het bijzonder onderwijs denkt de minister niet. De zaak der kloosterlingen-onderwijzers wacht op de verschijning van het rapport. Eenige onvrijheid voor een ambtenaar gelijk de door enkele sprekers genoemde inspecteur van het onderwijs, om zijn meening te zeg gen, achtte de minister voor de hand lig gend. Hierna ging men over tot de behandeling der artikelen en stond in de eerste plaats siii bij het Hooger Onderwijs. Daarbij hebben we onder meer gehoord een uitvoerige rede van den heer Van der Bilt (üb.) over de stijging van het aantal studenten, waarbij soms ook een daling van het gehalte valt waar te nemen; de heer Lingbeek (h.g.s.) klaagde over partijdigheid bij hoogleeraarsbenoemin- gen, de heer Duymaer van Twist( a.r.) drong voor de zooveelste maal aan op een hoog leeraar in de homoeopathie. Hedenmiddag is de minister aan het woord. Den Haag, 16 December 1931. De beide Kamers der Staten-Generaal waren heden gemobiliseerd. Voor de ver gadering der tersteKamer was weder een flink lijstje van te behandelen onder werpen opgesteld, waaronder uit den aard der zaak heel wat punten, die onder den hamer des voorzitters doorgingen: onteige ningen, suppletoire begrootingen enz. Na een enkele opmerking van den heer Heerkens Thijssen (r.k.) werden on der meer goedgekeurd het ontwerp, houdende regelen betreffende den rechtstoestand van de militaire ambtenaren, en het ontwerp tot goedkeuring van het handelsverdrag met Zuid-Slavië. De heer Thijssen maakte de op merking, dat we te Belgrado toch wel een eigen gezant mochten hebben. Nu doet de gezant te Athene de zaken af. Minister B e e 1 a e r t s was dat in theorie wel met hem eens. maar onze financiën laten dat op het oogenblik niet toe. Bij het verdrag van Oslo betreffende de economische toenadering van Nederland, België en de Scandinavische staten heeft de heer Van Citters (a.r.) geklaagd over de onbeduidendheid van dit verdrag, de heer Koster (lib.) achtte de beteekenis van het verdrag daarentegen zeer belangrijk op grond van de bedoeling, welke er aan ten grond slag ligt. De heer Diepenhorst (a.r.) noemde het verdrag niets meer dan een negatief ge baar, omdat de staten welke zijn toegetreden, zich gehaast hebben zich er niet aan te houden en tegen de oorspronkelijke afspraak hun invoerrechten hebben verhoogd. Minister Beelaerts heeft bij de ver dediging van het voorstel er den nadruk op gelegd, dat men meer op de bedoeling dan op den feitelijken inhoud moet letten. Intus- schen hebben de toegetreden staten zich aan de afspraak gehouden om elkander tijdig mede te deelen, wanneer besloten was de douanetarieven te verhoogen Op het oogen blik moet men het tracaat slechts beschouwen als een lichtstipje te midden van de aigemeene duisternis der verdwazing, welke het protec tionisme over Europa heeft gebracht. In de middagvergadering heeft de Kamer na enkele practische opmerkingen van den heer F o c k (lib.), die waarschuwde voor al te hoog gespannen verwachtingen, hare goed keuring gehecht aan de organisatie van een Economischen Voorlichtingsdienst bij het departement van Arbeid. Daarna 'heeft de Kamer in behandeling genomen de verhoo ging van het tarief van Invoerrehten. De heer B 1 o m j o u s (r.k.) heeft daarbij wel zeer veel van het geduld van de Kamer ge vorderd door een ellenlang betoog ten gun ste van een protectionistische handelspolitiek waarbij hij de kans zag den ganschen econo mischen toestand van Europa te bespreken. Met hem deden zich als voorstanders van ontwerp kennen de heeren D o b b e 1 m a (r.k.), wien het voorstel tot verhooging g niet ver genoeg ging hij wilde P_ minst een verdubbeling der tanevein P o 11 e m a (c.h.), die met zijn partij de re geering wenschte te steunen, om millioen, welke de verhooging za p niet kan missen. u.,.„ fifider- lan (lib.). Ter Haerjc en vrij- wilde weten. De rede van den heer Gelder man werd met groote aandacht aangehoord, omdat daar zoo recht een zakenman uit sprak. Hij wees er op, dat het de taak der regee ring moet zijn op prijsdaling in de eerste plaats van de grondstoffen moet aansturen opdat onze export kan bestaan. En zonder export kan Nederland niet leven! Maar bij verhooging der invoerrechten gaat men den verkeerden kant op, daar ons land zich zelf kan bedruipen en alles duurder zal worden. Dat het ontwerp tijdelijk zal zijn, staat wel in de wet, maar de spreker was niet over tuigd, dat over drie jaar de wet niet zai ver lengd worden. Daarbij achtte hij de aanvaar ding van het amendement-Lovink. dat den invoer van Deensch vleesch en Malta-aard appelen zal bemoeilijken zeer af te keuren, terwijl ook het aigemeene karakter der ta rief vuhooging voor hem en zijn partijgenoo- ten een bezwaar inhoudt. De laatste spreker van den middag was de heer W e s t e r- d ij k (v. d.), die mededeelde, dat als het amendement-Lovink niet ware aangenomen, zijn partij wellicht voor het ontwerp zou heb ben gestemd. Nu was zij er tegen, Morgen is minister De Geer woord. aan het m bii dus van zijn partij W i b a u t (s.d.a.p.), die als overtuigd handelaar niets van booge mvoerrechten DeT weedeKamer heeft hedenmid dag den heer Boon (lib.) toegestaan op een nader te bepaien dag na het Kerstreces te in- terpelleeren over de voorgeschiedenis der tot standkoming van het Zendtijdbesluit van 15 Mei 1930, waarover zooveel te doen is ge weest. Daarna heeft de Kamer eenige uren be steed aan een suppletoire begrooting van Binnenlandsche Zaken, strekkende in de eer ste plaats om aan de aardappelmeelfabrieken in het Noorden steun te verleenen in plaats van een crediet, in de tweede plaats om de landbouwers in West-Friesland tegemoet te komen met een bedrag van zeven ton, waar bij de gemeenten 30 percent zullen hebben bij te dragen, in de derde plaats om de kwee kers in Anna Paulowuapolder en omgeving te helpen met een crediet van anderhalve ton. Er werd door verschillende sprekers be toogd, dat deze steun niet voldoende zou wezen en er doemden vele moties op. De heer D u y s (s. d. a. p.) had er drie. De eerste strekte om ook Kennemerland in de steun te betreken, de tweede om naast crediet ook in bijzondere gevallen steun aan noodlijdende tuinders te verschaffen, en de derde om ter tegemoetkoming aan de financieele moeielijk- heden, waarin tal van gemeenten in West- Friesland verkeeren, de bijdragen der ge meenten niet op 30 doch op 10 percent te be palen. Zijn partijgenoot H i e m s t r a dien de daarbij een motie in om het mogelijk te maken, dat de plaatselijke geldloonen bij de ondersteuning in acht worden genomen, zoo dat het voorgedragen minimum-loon van 16 kan worden overschreden. Met het oog op de plaatsruimte moeten we kort zijn en we kunnen dat des te gereeder zijn, omdat we mogen volstaan met de mededeeling, dat alle moties zijn verworpen en de door de regee ring voorgestelde regeling zonder hoofdelij ke stemming is goedgekeurd. Daarop heeft de Kamer de behandeling van de Begrooting van Onderwijs voortge zet en de afdeelingen Hooger onderwijs af gehandeld. In de afdeeling Voorbereidend Hooger Onderwijs en Middelbaar Onderwijs is de Kamer blijven steken. HET MORATORIUM VAN HOOVER. Stimson cn Mills verdedigen het Hooverplan. Het was noodig, tot het aiwenden van een catastroie. Men zal zich herinneren ,hoe in den voorzomer van dit jaar Duitschland ken baar maakte, dat het onmogelijk de her stelbetalingen kon overmaken, omdat er geen geld in kas was. De 15 Juli was de vervaldag, maar Duitschland zag geen kans, om tegen dien tijd de noodige bedragen bij elkaar te hebben. Er is voor dien tijd heel wat gespro ken en o.m. zijn de gesprekken, die de Duitsche ministers op Crequen gehad hebben met MacDonald en Henderson, grootendeels gevoerd over de financiee le moeilijkheden, waarin Duitschland verkeerde. Het bleek, dat de schuldeischers de onmogelijkheid van hun eischen inza gen en het was Hoover, de president van de Vereen. Staten, die voorstelde om de herstelbetalingen een jaar uit te stellen. Daardoor wilde hij eer. financieele en economische ineenstorting van Duitsch land voorkomen. In de werkcommissie van het Huis van Afgevaardigden heeft staatssecre taris Stimson het Hooverplan verdedigd t.o.v. Amerika. Zonder het moratorium zouden wellicht alle crediteuren van de Vereenigde Staten hun betalingen heb ben gestaakt. Het was r.iet juist dat de Vereenigde Staten door het Hooverplan aan te nemen een grooter offer zouden brengen dan de anderen. Het was verder onjuist dat de crediteuren der Vereenig de Staten de uitbreiding van het mora- toiium ook voor na 1932 zouden voor steilen. Ook was niet juist, dat de Ame- rikaansche regeering de toestemming van het congres noodig zou hebben voor vreemde leeningen. Stimson wees er verder op dat Duitschland tot het jaar 1929 afhanke lijk is geweest van buiteniandsche lee- nitigen. Thans is het op zijn buitenland- scher. handel aangewezen. Wijzende op de buitengewone hocgte der Duitsche annuïteiten en den last der particuliere schulden, verklaarde spreker, dat de geschiedenis van Duitschland het ver trouwen rechtvaardigt in het karakter van het Duitsche volk, zijn tec.hrrsche capaciteiten en zijn industrieele toe komst. Een gezond Duitschland *»vas het beste bolwerk tegen onzekerheid en com munisme. Een ineenstorting van het Duitsche Rijk zou ernstige gevolgen hebben voor de financieele stelsel van alle groote landen, met inbegrip van de Vereenigde Staten. Van den gevaarlijken toestand, waarin hei rijk zich bevindt, heeft de regeering te Washington in Mei 1931 xoor de eerste maal door be middeling van haar diplomatieke ver tegenwoordigers en de reservebanken mededeeling ontvangen. In Juni 1931 is toen een verslechtering van den toestand ingetreden. Een Duitsche revolutie zou alle verplichtingen vernietigen. Het Hooverjaar is gerechtvaardigd, omdat het crediteuren den gelegenheid geeft zich te herstellen. Na Stimson heeft de onderstaatssecre taris van financiën Miiis opnieuw het woord gevoerd. Hij verklaarde, dat het Hoover-vacantiejaar noodzakelijk is ge weest teneinde een catastrofe te vermij den. De bedoeling van Hoover en het doel der ministerieele besprekingen xe Londen is geweest, de in aanmerking komende groote mogendheden ervan te overtuigen, dat door een consolidatie van den toestand in Duitschland de lee ningen op de beste wijze gegarandeerd zouden worden. Spr. zeide, dat een nieu we Duitsche inflatie een aigemeene pa niek zou veroorzaken. Een Reuter-bericht meldt uit Washing ton, dat Mills in het Representantenhuis een warm pleidooi hield ten gunste van de ratificatie van het Hoover-morato- rium in den vorm, waarin het gister morgen bij het Huis werd ingediend. Mills verklaarde, dat een weigering van het Congres om het moratorium te rati- ficeeren, onherstelbaar de reputatie der Vereenigde Staten zou schaden. Laat ons, zoo zeide hij, niet onze pantser schepen zenden om de bedragen te in nen, die de debiteurstaten ons schuldig zijn. Laat ons rekenen op moreel e be ginselen. Mills zeide nog, dat het Hoover-mora- torium volstrekt noodig was om een groote catastrofe te bezweren. Onderstaatssecretaris Mills weigerde in een geheime zitting met Congresleden de verzekering te geven, dat de regee ring geen verdere moratorium-voorstel len of schuldenrevisievoorstellen zou goedkeuren. Ter motiveering van deze houding zeide Mills: „Wij zullen derge lijke kwesties onderzoeken, indien zij zich voordoen". DE TOESTAND IN HET VERRE OOSTEN. Groote gevechten tusschen Japansche en Chineesche troe pen. In het gebied van Tsengsjiatoen kwam het tot een groot gevecht tusschen 10000 Ghi- neezen en Japansche troepen, welke laatste door sterke viiegtuigeskaders werden gesteund Bij een aanval van Japansche troepen en vliegtuigen op een Chineesche troepenmacht van ongeveer 1000 man werden 34 Chineezen en 5 Japanners gedood. Ook bij Tsjangtsjoen, Kirin en Tiling kwam het tot ernstige ge vechten. Volgens Japansche berichten maken al deze gevechten deel uit van een groot op gezet Chineesch offensief over het geheele front. Derhalve zou men in Japansche mili taire kringen overwegen opnieuw een aanval op Tsjintsjau te doen, ten einde de Chineezen te dwingen zich achter den grooten Chinee sche muur terug te trekken. Tsjang Hsu Liang heeft zijn functie als opperbevelhebber neergelegd. Maarschalk Tsjang Hsu Liang heeft naar de Chineesche mgeering mededeelt, zijn func tie als opperbevelhebber van de Noordooste lijke grensverdediging en als leider van de Chineesche marine en het Chineesche leger neergelegd. Hij is tot militair commissaris voor Noord-China benoemd. Onder zijn lei ding zal een politieke vredescommissie voor Noord-China worden gevormd, waarin mili taire leiders, bankiers, vooraanstaande per sonen op onderwijsgebied en politici zullen 201, KORTING zijn vertegenwoordigd. Tsjang Hsu Liang schijnt voor den gang van zaken in Mantsjoe- rije de verantwoordelijkheid niet langer te willen dragen. Mantsjoerije een soort vazal staat van Japan. De „Daily Herald" bevat een mededeeling uit Dairen, waarin wordt gezegd, dat de si tuatie in Mantsjoerije zich op het oogenblik met zulk een snelheid ontwikkelt, dat de door den Volkenbond naar het verre oosten gezon den enquête-commissie bij haar aankomst waarschijnlijk tegenovr een vois'agen gewij- zigden toestand zal staan en een van China onafhankelijk Mantsjoerije zal vinden, dat op grond van een speciaal verdrag tot een soort van Japanschen vazelstaat zal zijn geworden De gouverneurs van Kirin en van de prov. Heilung Hiang ouden n.1 met Tsjang Sji Wi, die de hem aangeboden functie van chef van de regeering van de provincie Liaoning heeft aanvaard, tot overeenstemming zijn ge komen over den vorm van een van China on afhankelijke regeeriar te Moekden. Op 20 December a.s. zal "olgens dit bericht een nieuwe Mantsjoerijsche conferertie worden gehouden en zoodra de vestiging van de nieuwe regeering een feit :'s, zal Japan naar men met zekerheid aanneemt een verdrag met Mantsjoerije sluiten, dat geratificeerd zal kunnen zijn nog voor de aankomst der Vol kenbond-commissie. die daardoor geheel over bodig wordt, doordat zij geen taak meer zou hebben te vervullc-. FRANSCH PROTEST TEGEN DEN INVOER VAN BELGISCH BROOD. De Fransche bakkers dreigen met een proteststaking. De bakkerijen in het departement van het Noorden hebben zegt het Hbld., haar deu ren gesloten als teeken van protest tegen de invoering van Belgisch brcod in een zone van twee kilometer. In een vergadering werd medegedeeld dat indien tegen 6 Januari geen volledige genoegdoening 'aan de grensbe woners was gegeven, alle bakkerijen in Frankrijk haar deuren gedurende twee uren zouden sluiten. Met aigemeene stemmen werd een motie aangenomen, waarbij wordt ge- eischt dat de regeering in den kortst moge lijken tijd door middel van een besluit een einde maakt aan den invoer van Belgisch brood. BLOEDIGE BOTSINGEN IN STIERMARKEN. Handgranatendepot bij burgemeester. Naar uit Voitsberg (Stiermarken) gemeld wordt, had gisteravond tegelijk met een na- tionaal-socialistische vergadering een soc.- democratische plaats. Tijdens deze vergade ringen werd bekend, dat in het bureau van den burgemeester de gemeente heeft een socialistische meerderheid ontplofbare stoffen waren verborgen. De gendarmerie drong het bureau binnen en legde beslag op 200 handgranaten. Toen dit feit in de soc - democratische vergadering bekend werd, snelden de aanwezigen naar het bureau van den burgemeester, waar zich een heftig ge vecht ontwikkelde. Tijdens het handgemeen kreeg een gendarme een messteek in het ge laat, tegelijk werd hem zijn karabijn ontrukt, waaruit een schot op hem gelost werd. Door denzelfden kogel, waardoor de gendarme ge wond werd, werd de secretaresse van de soc.- dem. vergadering gedood. Hierop maakte ook de gendarmerie ge bruik van de vuurwapenen. Een persoon werd gedood, 6 werden zwaar gewond. Een van de zwaargewonden zal hoogstwaarschijnlijk nog overlijden. Uit Graz zijn per auto ver sterkingen voor de gendarmerie naar Voits berg gezonden. ERNSTIGE BOTSINGEN TUSSCHEN VLAAMSCHE EN WAALSCHE STUDENTEN. In den nacht van Dinsdag op Woensdag X het te Leuven opnieuw tot ernstige botsingen gekomen tusschen Vlaamsche en Waalsche studenten, waarbij verscheidene personen ernstig werden gewond. Het is de gendarme rie ten slotte gelukt de orde te herstellen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1931 | | pagina 1