m n
jj
PPM
W wd WP.9
WAT KIKKER KAREL EN TUIMELTJE BELEEFDEN
Financieel Overzicht.
i
9 kW
mm iH
AM
m &w.
w
ïPchaakcu&tiek
Damuéciek
A/fr.
'//m. vmv,
///ffifc 'ffitfy/.
A/A
Y//. 'ATVs/r,
m sü m .#1
m
zm..
mt.
Im^mm
''-AV/Z/// ///iA/Z
"wz. lük
WV. 'tmn.
VA
ws
V/'..
m m i
■zm. zM. 'AM.
'MA WM- ''Wk SF'
Opheffing van den gouden
standaard in Japan. Verscher
ping der Japansche concuirentie
voor onze katoenindustrie.
Ongunstige ontwikkeling van
den Duitschen buitenlandschen
handel. Verdere vermindering
van den uitvoer uit Nederland.
Buitenlandsche „hetze" tegen den
gulden. Nieuwe bankmoeilnk-
heden in het buitenland. Ge
ringe bedrijvigheid ter beurze.
De berichten, die in de afgeloopen week
fijn binnengekomen, waren weinig geschikt
om de fondsenmarkt opgewekt te stemmen.
Daar was in de eerste plaats het besluit van
de Japansche regeering, om den uitvoer van
goud stop te zetten, een maatregel, practisch
gelijk staande met de opheffing van den
gouden standaard. Verrassend was dit be
richt op zich zelf niet. Eenerzijos heeft de
waardedaling van het Pond Sterling een on-
gunstigen invloed uitgeoefend op de ont
wikkeling van den buitenlandschen handel
van Japan, welks industrie op velerlei gebied
dezelfde afzetmarkten heeft als de Enge'.sche
nijverheid. Daarnaast heeft het conflict in
Mantsjoerije een sterke stijging van de Ja
pansche staatsuitgaven met zich gebracht,
waardoor het vertrouwen van het buiten
land in de Japansche valuta is ondermijnd.
De Bank van fapan heeft in den laatsten
tijd aanzienlijke bedragen aan goud moeten
afstaan. Alleen naar de Vereenigde Staten
werd 490 millioen dollar aan goud uit Japan
geëxporteerd en het was allengs duidelijk ge
worden, dat de positie van de Bank van
'Japan zoowel als van de Japansche schat
kist niet krachtig genoeg was om aan d:n
aanhoudenden druk weerstand te bieden. Nu
ook in Japan de gouduitvoer is stopgezet,
dreigt de Japansche valuta denzeifden weg
op te gaan als de valuta's van de andere
landen! die van hun goudanker zijn geslagen
Wat de directe financieele gevolgen van
de feitelijke opheffing van den gouden stan
daard in Japan voor ons land betreft, die
zijn in verhouding minder groot dan die,
welke voortspruiten uit dergelijke maatrege
len in verschillende andere landen met name
in Engeland en de Scandinavische staten
Wel zijn verschillende Japansche leeningen
op de Amsterdamsche beurs officieel geno
ieerd, n.1. de 6% dollarleening van 1924.
de 6 Sterlingleening van 1924, de 5
binnenlandsche leening 1908/9, de 4 Ster
lingleening 1899 en de 4 Sterinlgleening
1910. Groote bedragen zijn in deze fondsen
Ihier te lande echter, naar men mag aan
nemen, niet geïnvesteerd, omdat hier van de
zijde van beleggers altijd een zekere terug
houding tegenover de Japansche missies aan
den dag werd gelegd, voornamelijk wel in
verband met den onzekeren politieken toe
stand van het Eilandenrijk, dat zich intus-
schen in industrieel opzicht sinds den wereld
oorlog op phenomenaie wijze heeft ontwik
keld. Dit neemt intusschen niet weg, dat de
genen, die Japansche stukken in hun bezit
hebben, door met de depreciatie van de va
luta gepaard gaande koersdaling van de
obligatiën ten zeercte gedupeerd worden.
Van veel ernstiger aard dan deze directe
verliezen zijn echter de gevolgen, welke de
waardevermindering van de Japansche va
luta voor het Nederlandsche bedrijfsleven
dreigt te zullen hebben In de laatste jaren is
Japan reeds in toenemende mate als concur
rent op de wereldmarkt opgetreden. Uit den
aard der zaak concentreerde de activiteit der
Japansche industrie zich het sterkst op de
geografisch het gunstigst gelegen afzet
gebieden in het Verre Oosten. Vooral onze
textielindustrie heeft dit tot haar schade
moeten ondervinden, met name wat den afzet
van katoenen goederen in Ned. Indië betreft.
Onder den invloed van de crisis in de cul
tures en de hiermede verband houdende
si^rke vermindering van de koopkracht der
inlandsche bevolking is de vraag naar ka
toenen goedeien in onzen Oost toch al be
langrijk ingekrompen. Bovendien is de vraag
zich hoe langer hoe meer gaan richten op
de goedkoopere kwaliteiten, welke voorna
melijk door Japan geproduceerd worden.
Hieraan is het toe te schrijven, dat het
Engelsche aandeel in den import van katoe
nen manufacturen in Ned. Indië van 26 van
den totalen invoer in 1928 terug is geloopen
tot slechts 10 in de eerste tien maanden
van 1931. Vermoedelijk zal het de volgende
maanden door de tijdelijke vergemakkelijking
der Engelsche concurrentie als gevolg van
de Pondendaling wede- een stijging te zien
geven. Het aandeel van Nederland is van
25.48 in 1928 teruggegaan tot 21.16 in
1931. Daartegenover is het aandeel van Japan
gestegen van 34 in 1928 tot 57 in 1931.
Gevreesd moet worden, dat nog een verdere
verschuiving ten nadeele van ons land zal in
treden, wanneer de Yen inderdaad nog sterk
in waarde mocht gaan verminderen, en te
gelijkertijd ook de invloed van de depreciatie
van het Pond Sterling zich in toenemende
mate zal doen gevoelen.
In de eerste weken na de opschorting van
den gouden standaard in Engeland is de
vermindering van den afzet in bepaalde ge
bieden nog gedeeltelijk gecompenseerd door
een stijging van den export naar Engeland
zelf, aangezien deze laatste gestimuleerd is
door de verwachte sterke verhooging der
invoerrechten in Groot-Brittannië. De Engel
sche importeurs haastten zich, nog zooveel
mogelijk buitenlandsche goederen naar bin
nen te krijgen, alvorens door de hoogere
douane-rechten de invoer in vele gevallen
vrijwel onmogelijk zou worden gemaakt.
Ook in November heeft deze factor nog na
gewerkt. De uitvoer uit Duitsehland naar
nomen. Niettemin is de totale Duitsche uii-
Engeland is b.v. in November nog toege-
voer in November voor het eerst sinds vele
maanden sterk teruggegaan. Hij heeft M. 748
m.llioen bedragen, tegen 878 millioen in Oc
tober. d. i dus een vermindering met M. 130
mill.oen. Aangezien de invoer vrijwel geiijk
is gebleven aan dien in October met een
waarde van rond M. 482 mi'lioen is het be
drag, waarmede de uitvoer dei invoer heeft
overtroffen, met rond M. 130 millioen ver
minderd. Duitsehland krijgt dus, uit hoofde
van zijn buitenlandschen handel, een overeen
komstig bedrag aan buitenlandsche valutas
minder beschikbaar dau in de voorafgaande
maand, een ontwikkeling, die het dit land
onder de tegenwoordige omstandigheden
des te moeilijker moet maken, zijn schulden
aan het buitenland te voldoen.
Welk een groote belemmering de deprecia
tie van de valuta's in verschillende staten aan
het handelsverkeer in den weg legt, blijkt
wel duidelijk daaruit, dat in November de
Duitsche uitvoer naar Denemarken mot ,o
is gedaald, naar Zweden met 21 naar
Britsch-Indië met 37 naar Argentinië met
'22
Voor ons land zijn de gedetailleerde cijfers
betreffende de ontwikkeling van het handels-
verkeer met de afzonderlijke staten voor No
vember nog niet beschikbaai. Wel blijkt uit
de reeds gepubliceerde cijfers, dat de totale
uitvoer uit Nederland in November verder
scherp is gedaald, en wel tot f 101 millioen.
d. i weer f 10 millioen minder dan in Oc
tober j.1. In de eerste elf maanden van dit
jaar exporteerde ons land voor een waarde
van f 1231 miliioen, tegen 1601 millioen
in de overeenkomstige periode van het vorige
jaar. Onze uitvoer is dus met ca. 23 terug
gegaan en er bestaat alle kans dat deze on
gunstige ontwikkeling in den >:r~ nden
tijd nog zal aanbonden.
De eenige troost is, dat de valuta concur- J
rentie niet van blijvenden aard zal kunnen j
zijn. De ervaring tijdens de valuta-débacle in
verschillende landen in de na-oorlogsjaren
heeft ons geleerd, dat het proces van aan
passing van het levens-, loon en prijzenpeil
zich gestadig voltrekt, tot de voo> sprong op
de wereldmarkt verdwenen is, en het land
nog slechts de naweeën van het bederf van
het ruilmiddel ondervindt. Het is dan ook
duidelijk, dat die landen welke in den iong-
sten tijd den gouden standaard heoben laten
varen, hiertoe slechts als uiterste noodmaat
regel zijn overgegaan. Een moedwillig be
derf van de valuta moge al een tijdelijk, en
dan nog feitelijk fictief, voordeel voor som
mige takken van het bedrijfsleven opleveren,
daartegenover staat de groote verwarring,
die in de geh^ele volkshuishouding door het
hierdoor gezaaide war trouwen wordt aange
richt, de onbillijkheid tegenover diegenen, die
van een beperkt inkomen moeten leven en wat
dies al meer zij. Gelukkig bevindt ons land
zich in een zoodanige positie, dat van een
noodgedwongen opgeven van den gouden
standaard geen sprake behoeft te zijn En dat
men hier te lande moedwillig tot zulk een
maatregel zou besluiten, is een denkbeeld,
dat men verre van zich mag werpen.
Dit neemt niet weg, dat men in de afge
loopen week in verschillende buitenlandsche
bladen het in een meer of minder positieven
vorm gestelde bericht h^efi kunnen .ezen, dat
het besluit tot opheffing van den gouden
standaard in Nederland voor de deur zou
staan. Waar de geruchten hun oorsprong
hebben gevonden, is niet na te gaan. Het
„meest gedetailleerd" was de mededeeling
van een Duitsch blad. dat wist te vertellen,
dat een regeeringscommissie na een onder
zoek van den toestand van het Nederlandsche
bedrijfsleven, een rapport over de wensche-
lijkheid van opheffing van den gouden stan
daard z^ou hebben uit te brengen. Te bevoeg-
der plaatse zijn de desbetreffende berichten
categorisch gedementeerd, en wij zouden er
geen melding van hebben gemaakt, ware het
niet, dat de campagne op enkele dagen zelfs
het karakter van een „Hetze" tegen den gul
den had aangenomen, en zelfs reeds tot een
belemmering van het zakenverkeer van ons
land mei het buitenland dreigde te leiden.
Zoo hoorden wij van verschillende kanten,
dat buitenlandsche huizen, die gewend zijn,
op crediet te verkoop en, hier thans op con
tante betaling aandringen teneinde zich door
onmiddellijken verkoop van de guldens
tegen eventueele koersverliezen te vrijwaren
Gelukkig heeft het Nederlandsche publiek
zijn kalmte geheel behouden en onder deze
omstandigheden heeft de campagne geen ern
stige gevolgen gehad. De koersen van Neder
landsche staatsfondsen waren wel aan den
zwakken kant, maar zij volgden hiermede
slechts de algemeene loome stemming op de
obligatie-markt, waar de kans op een voor-
loopig aanhoudende stijging van den rente
voet het aanbod in de hand werkt.
Op de aandeelenmarkt hebben, behalve
het verbod van gouduitvoer uit Japan, ook
de berichten betreffende betalingsmoeilijk
heden in het Noorsche bankwezen ten ongun-
stigen inv.oed uitgeoefend. Twee van de drie
groote Noorsche banken, Bergens Privat-
bank en de Norske Creditbank, hebben sur
séance van betaling moeten aanvragen, en al
zijn hierbij niet in grooten omvang Neder
landsche belangen betrokken, toch hebben
deze gebeurtenissen een onaargenamen in
druk gewekt. Hierbij kwam, dat ook in
Amerika weer een aantal zij het dan ook
minder belangrijke bankinstellingen haar
loketten hebben moeten sluiten, ditmaal in
den Staat Massachusehs, terwijl gevreesd
wurdt dat er nog meerdere zullen moeten
volgen.
Dat ook in Duitsehland de toestand op
bankgebied, na de bekende groote ineenstor
tingen, nog niet gezuiverd is. blijkt wel uit
het bericht van een der groote Duitsche
bladen, dat de Dresdner Bank, welke reeds
geholpen was door de Duitsche regeering, die
25 millioen Mark nieuw gecreëerde prefe
rente aandeelen had overgenomen, een be
langrijk bedrag van haar kapitaal zal moe
ten afschrijven, waarbij zelfs ver'iezen voor
de door de Duitsche regeering eerst voor
enkele maanden overgenomen preferente aan
deelen te vreezen zouden zijn. Uit al deze en
dergelijke berichten blijkt wel, dat wij het
dieptepunt van de crisis nog niet te boven
zijn gekomen.
Op de Amsterdamsche beurs zijn de koers-
bewegingen voor aandeelen binnen beperkte
grenzen gebleven, mede als gevolg van de ge
ringe bedrijvigheid De leidendv industrieels
fondsen konden nog i<Ts boven het niveau
van het einde dei vorige week uitkomen. Wat
Philips betreft, was dit voornamelijk toe te
schrijven aan de bevredigende cijfers van den
uitvoer van zijn fabrikaten gedurende No
vember. Aan luidsprekers, radio-toestellen en
onderdeden kon deze maand weer voor
een waarde van 5.72 millioen worden ge
ëxporteerd, tegen 4.48 millioen in October
en 7.15 millioen in November van feet
vorige jaar. De export van gloeilampen is
van 973.000 in October tot 106 millioen
in November gestegen. Ook dit cenfer is
lager dan in de overeenkomstige maand van
het vorige jaar, toen voor f IA millioen aan
gloeilampen werd geëxporteerd. Onder de
tegenwoordige omstandigheden moei het
echter als een bevredigend verschijnsel wor
den aangemerkt, dat "de export zoowel van
radio-artikelen als van gloeilampen zich
weder in stijgende richting beweegt.
Aandeelen Uni'ever werden gunstig be-
invloed door de officieele mededeeling van
de directie, dat de winst voor de Unilever-
maatschappijen na vaststellen van alle prefe
rente dividenden aanmerkelijk meer zal be
dragen dan 10 ever het gewone aan
deelenkapitaal van het concern. Eenige aan
duiding omtrent tiet voor te stellen dividend
is hieraan echter niet toegevoegd
De overige fondsen zijn meeffendeels in
koers afgebrokkeld, zoo o.a. aandeelen Ko
ninklijke Petroleum, rubber- en tabakswaar
den, zonder dat zich hierbij speciale factoren
deden gelden. Suikeraandeelen werden
eenigszins gedrukt door de wat vage be
richten over de thans te Parijs gehouden be
sprekingen tusschen de internationale suiker
producenten, om tot een betere regeling der
productie te geraken, omdat het thans toege
paste systeem niet zou voldoen. Hoewel
groote geheinizinnigh ,-id wordt betracht,
geleid, dat het moeilijk is, tot overeenstem-
moet uit de schaarsche berichten worden af- j
ming te geraken.
Hieronder volgt een overzicht van het
koersverloop
4 A Nederland 96—97 1/2—95.
4% Nederland 87 1/4—90—87.
5 Ned. Indië 79—77 1/4.
4A Ned. Indië 71—72 1/2—69.
VA Amsterdam 811/2—761/8.
VA den Haag 9488.
VA %o Rotterdam 88 1/4—78.
Ko.oniale Bank 511/450.
Ned Handel Mij. 76 1/2—70.
Amsterdamsche Bank 101 1/8—87
Ned. Bank eert. 110—98 7/8.
Philips Gloeilampen 79 1/2—84 1/2 81 1/4
83 1/2.
U.iilever 89—93 1/2—89—91
Ned. Gist Spir. Fabr. 284—258.
Ned. Ind. Gas 160—1501/4.
Kon. Petroleum 112—116—1081/2.
Amsterdam Rubber 41 1/2—38—39 1/2.
Oost Java Rubber 60—50 1/4.
Ned. Scheepvaart Unie 59 7/855.
H. V. A. 167—174 1/2—166 1/2—17 1/2.
Jav. Cultuur Mij. 201—147-155.
Tjepper Cultuur 201—147—155.
Deli Batavia Mij. 124110.
Senembah 181171.
Eindspel 507.
(A. Herbstmann).
ii
I tl
Wit speelt en maakt remise.
Eindspei 506.
a t> c
g 6
Oplossing eindspel 504.
1. Kbö! f5 2. Kc6 Ke7 (gedwongen) 3.
Kd5 Kf6 4. Kd4 f4 b. Ke4! (na 5. Kd3?
volgt f3! en zwart wint). Kg5 Kf3 Kfö
pat!
Oplossing eindspel 505.
1. Kf3 Kc7 2. Kg4 Kd7 3. Kfó! (niet 3.
Kh5 wegens Ke6 en Kf5) Ke8 (een pion
kan klaarblijkelijk niet spelen b v.
3d5 4. Ke5 e6 5. Kf6 en Kg7) 4. Ke6
Kf8 5. d3! Ke8 6. d4 Kf8. 7. d5 Ke8 8.
hg6 pat.
Oplossing probleem 369.
1. Lb5 Ph speelt 2. Df7 mat.
1. Kfö 2. Ld7 mat.
1. Pe7 2. Ld7 mat.
1. Pf6 2. Pg7 mat.
1. d5 2.*Dd7 mat.
1. e4 2. De4 mat.
Probleem 370.
(C. Mansfield).
a c U e f t> b
Tweezet.
S. Birnow.
Wit speelt en wint.
De W. S. heeft een correspondentie
wedstrijd uitgeschreven, die twee jaren
heeft geduurd en waaraan velen uit de
middcneuropeesche staten deelnamen,
waaronder zeer sterke spelers.
Hier volgt een mooie partij.
Wit: Eliskades (Oostenrijk).
Zwart: H. Seibold (Duitsehland).
1. d4 d5 2. c4 e6 3. Pf3 Pf6 4. Lgó Pbd7
5. e3 06 6. Pbd2 om de Cambridge Springs
verdediging te ontgaan 6 Le7 7.
Ld3 c5! Hiermede bereikt zwart gelijk
spel 8. Tel cd4 9. Pd4 Pe5 10. Le2 dc4 11.
0—0 0—0 12. Pc4 Pc4 13. Lc4 Da5 14. Lh4
Tfd8 15. De2 eó 16. Lf6! Lf6 17. DL5! g6
18 Df3 Db6 19. Pd4 b5 (dreigt Pc7 en
Pd5!) 19Kg7 2u. Pb5 c3 Tab8 21.
Pdo De6 22. e4 Lgó 23. Tc3 Dd6 24. Tdl
Le6 25. Tcd3 Df8. Hier had zwart 't ge
vaarlijk geposteerde paard moeten a'-
ruilen 26. Lb3 Tbc8 27. Dg3! f6 (Nu kost
27 Ld5 28. Ldó een pion. Ook in de
volgende zet komt de afruil op dó te
laat.
28. h4 Lh6
29 Pc7! Let op het prachtige spel
van dit paard tot het eind van 't
spel toe.
9. Lb3 Na 29Lg8 kan vol
gen 30. Lg8 Kg8 (na 30. Dg8 31.
Pe6f) 31. Td8 Td8 32. Db3f Kh8 23.
Td8 en Db7 of Df7 met goed snel
voor Wit.
30 ab3 Td3
31 Pe6f Kf7
32. Dd3 Dc7 't Paard is onneembaar.
33. Pd8f Kf8 Fout zou zijn Ke8 34.
Db5f enz. fout Kg7 dan 34. Dd7 (na
Td7? 35. Dc7! en Pe6f!
34. Dd5 Tel Zwart wil graag stuk
ken afruilen.'
35. Tel Lel
36. Pd7 Lb2
37. h5! Ld4 Na gh5 38. Pd6 komt
't Paard op 't gewichtige veld f5.
38. Pd6 Kg7
39. Dc6 Verhinder' Dc7 en Delf-
39Lb6.
40. b4 Kh6
41. Lg6 hg6
42. b5 Dc7
43. Pe8 Df7. Na Dameruil gaat een
figuur verloren en na 44. Pf6? volgt
Kg5.
44. g3. Kg5? Maakt zwarts toestand
nog gevaarlijker. Beter ware 44.
f5 b.v. 45. Pd6 Db3! 46. Pfóf Kh5 of
Kgó enz.
45. Delf Kg4 Na 45Kh5 volgt
ook 46. Kg2! (dreigt mat in 2 zetten)
gó 47. Dhlf Kg6 48. g4 (ook 48. DhS
is sterk) Dh7 49. Dh7f Kh7 56 Pf6f
met gewonnen stand.
46. Kg2! Lf2 Er dreigde mat in drie
zetten door 47. f3f en door Dhl.
47. Ddlf Kg5
48 Kf2 f5 Na 48De8 volgt 49.
Dhl! met ondekbaar mat.
49. Dd8f Zwart geeft op.
Een pracht partij.
Aan de Dammers!
In onze vorige rubriek gaven
oplossing probleem 1203 (a„.wij W
Kleuts). tautebr P.
Stand.
Zw. 13 sch. op: 2, 5 7, 8, 9, 10 u
19. 23, 36, 43. U'13' U, ij,
W. 14 sch. op: 17, 21, 22, 24 27
18 in A9 cl>
37, 38, 40, 49.
Oplossing,
1. 32—28
2. 33—29
3. 27:38
4. 17—11
5 24—20
6. 38—32
7. 49—43
8 29—23
9. 23: 1
10. 1:47!
30/3'
1- 23 of 43 41
2. 43 of 23
3. 36 ol ,8^
18 01 36:$
O. 14 25
6. 27:38
7. 38:49
8- 49 24
9. 16: 7
Uit de partij.
De volgende slagzet is uitgevn»-,»
door den heer C Th Huizer, den Hen-
g»
Zw. 11 sch op: 2, 3, 7, 9, 12/16, 18,23
W. 11 sch. op: 24/27, 30, 31, 32, 34,37
40, 47.
Wit speelde:
1.. 27—21 1. 16 36 of 38
2. 47—41 of 42 2. 36 of 38 47
3. 37-32 of 31 3. 47 20
4. 32—28 4. 23 :32
5. 31—27 5. 32:21
6. 26 10 6. 15 4
7. 25:14 7. 9:20
8. 30—24 8. 20 :29
9. 34 1! Zeer mooi.
Ook de volgende stand van denzelfden
speler is heel aardig.
Zw. 8 sch. op: 7,18, 23, 24, 25, 26, 29, 36.
W. 9 sch. op: 34, 37 38, 40/44, 50.
Wit speelt:
1. 44—39 1. 36 :47
2. 37—31 2. 26 48
3. 50—44 3. 47 33
4. 39 30 4. 48 50
5. 34 1 5. 25 45
6. 1—6 wint.
Ter oplossing voor deze week:
Probleem 1204 van C. Th. Huizef,
den Haag.
(Eerste publicatie.)
;ilÈ Si
SM.
m ijp ||p pp lp
SÜ SP
'//AA/V/.
Zw. 10 sch. op: 4, 7, 8, 9, 10, 17, 28, 33,
36, 37.
15. Toen alles weer opgeruimd was, ging men verder
met het tafeldekken. De lekkerste gerechten werden
klaargemaakt Een ooievaar, die al verschillende
kikkers had opgegeten en die jarenlang gevangen had
gezeten, werd geslacht en op tafel gebracht. Tunneltje
smulde en de koning had er zelf plezier in. Hij ver
gat heelemaal zijn hoofdpijn en kikker Karei zat met
een dikke sigaar naast Tuimeltje.
16. Toen ze zoo gezellig aan tafel zaten, zag Tuimel
tje eensklaps een heele gekke kikvorsch, die als roo-
ver verkleed was en naast die kikvorsch liep er nog
een met een aardig jurkje aan. Die gingen naar het
bal der kikkertjes. Tuimeltje wilde die kikkers wel
eens van nabij zien. Hij sprong van zijn stoel en ren
de naar het kikkermeisje. Hij greep het luchtballon
netje, dat ze in haar hand had en liet dat lustig heen
en weer gaan tegen het hoedje. En de roover deed
n*t of hij kwaad werd en greep naar zijn sabel- Oh»
wat had Tuimeltje een preL
