DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN Nieuwjaarswenschen. Uit den Alkmaarschen Raad. SugeUfksch Omciicht Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN Van 15 regels 1-25, elke regel meer 0.25, groote contracten abat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMs. COSTEI ZOON, Voordam C 9 postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33. No. 30i Directeur: C. KRAK. DINSDAG 22 DEC EJIBEH 1031 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 133e Jaargang. optimist begint te worden. De wet-Terpstra zal in Alkmaar de oplossing van vrijwel alle onderwijs vraagstukken moeten brengen. De Turmac-reclame blijkt geen dakhaasje maar een melkkoetje te zijn. ZIJ, DIE ZICH MET 1 JANUARI A.S. VOOR MINSTENS 3 MAANDEN OP DIT BLAD ABGNNEEREN, ONT VANGEN DE TOT DIEN DATUM VERSCHIJNENDE NUMMERS FRAN CO EN GRATIS. DE DIRECTIE. Dit nummer bestaat uit drie bladen. Onze financieele toestand is zoo kerngezond, dat zelfs de heer Keesom II Als een handelaar een paard wil koopen vergenoegt hij zich niet met de mededeeling van den boer, dat het een jong en stevig beest en een goede trekkracht is. Een algemeene indruk heeft hij natuurlijk al dadelijk gekregen, maar voor hij het paard 'koopt, zal hij er eerst nog eens een paar keer omheen wandelen, hij zal het beest eens in den bek kijken en het een beetje op en neer laten draven Eerst daarna zal hij zich bevoegd achten •en oordeel uit te spreken. Zoo gaat het op de veemarkt, maar in de raadszaal gaat het met een gemeentebegroo- ting eigenlijk precies eender. De heer Westerhof brengt ze ter tafel, deelt mee, dat ze klopt als een busje, dat alle cijfers volkomen betrouwbaar Zijn en dat Alkmaar financieele toestand kerngezond is Het is in dezen malaisetijd haast te mooi om waar te wezen en deskundigen als de heeren Vogelaar en Keesom hebben dan ook drie dagen lang om het begrootingspaard heen gewandeld en het van alle kanten beke ken. Zij hebben het den bek open gedaan en zijn tanden en kiezen onderzocht en den heer Westerhof gevraagd het beestje eens te laten draven. Zij hebben ijverig naar verborgen ge breken gespeurd en eens aan den staart ge trokken om te kijken of die wel degelijk vast zat. Zij hebben alle zware vrachten opge noemd, die het beestje te trekken zou krijgen, zij hebben zelfs de mogelijkheid geopperd, dat het voor hem bestelde hooi niet altijd op tijd aanwezig zou kunnen zijn en dat de rantsoenen wel eens beneden de verwachting zouden blijven. Maar de heer Westerhof heeft zijn paardje op den breeden rug geklopt en medegedeeld, dat het een sterk en tegen alle werk en hon ger bestand dier was en de deskundigen heb ben ten slotte niet anders kunnen verklaren dan dat zij van oordeel zijn dat men hier met •en kerngezond beestje te doen had. Als de heer Vogelaar dat verklaart, dan flemen de andere raadsleden het gaarne aan want de heer Vogelaar staat bekend als de financieele specialiteit van den Raad van Ar beid en zijn woord is wet voor zoover een oppositielid althans de macht heeft in dezen raad iets wettig te laten verklaren. Maar ook de heer Keesom is een keurmees ter, die zich niet om den tuin laat leiden. In tegenstelling met den heer Westerhof is hij een geboren pessimist en de toekomst is voor hem vol financieele spookverschijningen. Weet, zoo vraagt hij, de heer Westerhof *el zeker, dat de inkomens en de personeele belasting zooveel zullen geven als de wet houder geraamd heeft? Heeft de wethouder wel bedacht, dat handel en industrie onder den druk der tijden leven, dat de belastingen minder zullen opbrengen? Weet de wethou der, zoo zegt de heer Govers, dat hij op min dere inkomsten van landverhuring moet reke nen, op kleiner wik-, weeg- en marktgelden? Heeft de wethouder wel overwogen, zoo Vragen anderen, dat wij het volgend jaar de rente van een nieuwe schuld van 1.200.000 moeten opbrengen en is de wethouder er ze- «r van, dat het Maatschappelijk Hulpbetoon 'n het komende crisisjaar niet meer zal kosten dan thans geraamd is en dat er geen supple- oire begrootingen zijn te verwachten? Is de wethouder niet van meening, Vraagt de heer Sietsma, dat de 30.000, die hij heeft overgehouden en waarvan hij nu «en reservepotje wil vormen, eigenlijk van een te hooge belastingheffing afkomstig zijn «n dus den belastingbetalers weer ten goede moeten komen? En als er dan toch bezuinigd moet worden, r°?n^e wethouder er dan maar niet dadelijk 100.000 van maken om den belastingbeta- ers een prettige verrassing voor de Kerst een te bezorgen? Is de begrooting van Gemeentewerken niet Rin ,e hoog, vragen de heeren Keijsper en sch^erS' ^unnen wij er niet 10 procent van een kP5en de begrooting eenvoudig met oedrag van 1Ö000 verminderen? de tal01"' 200 vraagt de heer Vogelaar, kon jaar °hder in Mei al zeggen, dat er dit lOTneen groot overschot van de rekening zijn, waarom kon hij begin Decem ber het bedrag niet noemen en waarom blijkt hij eind December weer te weten, dat het niet minder dan 160.000 zal zijn? Waarom is de wethouder zoo bijzonder op timistisch en laat hij bij de vraag of de belas ting op biljarten niet kan afgeschaft worden in de betrokken bijlage de verzuchting vol gen, „dat de omstandigheden niet veroorloven thans ook maar de geringste bron van in komsten prijs te geven". Is het den wethouder niet bekend, zoo klonk het van alle kanten, dat er op het oogenblik zooiets als een wereldcrisis be staat? Het was den wethouder bekend. Hij wist, dat hij als de leeuw van het Zeeuwsche wapen met de schatkist der ge meente op zijn breede schouders in een zee van ellende, werkloosheid en salarisverlaging rondzwom. Maar hij wist, dat het devies van datzelf de wapen „Luctor et emergo" ik worstel en ontkom - ook op hem van toepassing was, want hoewel alle financieele tronen aan het wankelen zijn, hoewel de werkloozen met „Honger"-borden door de straten wan delen, hoewel het gebouw van den midden stand op zijn grondvesten staat te schudden en de tuinbouw van regeeringszijde gesteund moet worden, is de financieele toestand van Alkmaar zoo gunstig, dat men er zich geen oogenblik bezorgd over behoeft te maken. Hij is otp dit oogenblik de Notenkraker kapitalist, die met een dikken buik, een hoo- gen hoed, een horloge-ketting en een dikke sigaar met een gouden band tegen de ge meentelijke schatkist geleund staat en er be schermend zijn hand op gelegd heeft. Aan onaangename verrassingen betreffen de de inkomsten uit belastingen schenkt hij geen geloof meer. En al zouden zij er komen, welnu, er zijn 54.000 om de schokken op te vangen en voor dat die weggeschokt zijn zal er heel wat moeten gebeuren. Het Maatschappelijk Hulpbetoon zal met de geraamde 250.000 en met een eigen be drag aan inkomsten van 10.000 op zijn slofjes kunnen rondkomen, of de crisis zou zulke afmetingen moeten aannemen, dat geen enkele gemeente den steun meer zou kunnen betalen. Er zal evenals verleden jaar weer op een overschot van 160.000 gerekend kunnen worden, er zal, ook door het aflossen van andere leeningen, geen moeite zijn om de rente van de volgende te betalen. De zie- kenhuisverpleging, die een vorig jaar nog 90.000 kostte zal het komende jaar niet meer dan 63.000 vragen, daar een groote categorie werkloozen niet ondersteund wordt als zij zich niet tegen deze kosten verzekeren Het ziekenhuis zelf zal ook niet meer kos ten omdat de verpleging evenals voor het Katholieke gesticht voortaan voor een groot deel door de verzekeringsvereenigingen betaald wordt. De geheele begrooting is eigenlijk een aan eenschakeling van rozengeur en maneschijn. Maar dat wil niet zeggen, dat het een pruimeboompje is, waarvan men maar kan plukken zonder dat men vijf, zes pruimpjes zou missen. Ongeveer 10 procent van de gel den behooren tot de liquide middelen en de rest zit muurvast, zoodat het eenvoudig on mogelijk was om aan het verzoek van den heer Sietsma te voldoen en de reserve, ten bate der belastingbetalers, tot 100.000 op te voeren. Als de heer Sietsma dergelijke financieels goocheltoeren verlangde, zou er een heele nieuwe begrooting moeten komen en dan konden de heeren wel naar huis gaan. Al schijnt Alkmaar, in tegenstelling met Bergen, er nog'niet in geslaagd te zijn een groote leening zonder moeilijkheden te plaat sen toch durfde een financieele specialiteit als de heer Vogelaar ten slotte gerust verkla ren, dat onze financiën er, ondanks dit colle ge, kerngezond uitzien en nu ook de heer Keesom voor deze begrooting gestemd heeft, mag zeker worden aangenomen, dat ne scheepje onzer financiën, met den heer Wes- terhof aan het roer een veiligen koers vo.„t Het is de eerste begrooting waarvoor deze wethouder de verantwoordelijkheid draagt, daar de vorige vrijwel zonder verandering?" uit de portefeuille van den heer Thomsen kon worden overgenomen. Dat het stelsel van reservepotjes thans als een verstandige maatregel wordt aangepre zen kan ons slechts verheugen voor den man, die onze financiën zoovele jaren beheerd heeft en die van dit stelsel slechts noode is afgestapt toen een raadsmeerderheid beslis te, dat elke begrooting in zich zelf moest worden sluitend gemaakt. Mr. Langeveld heeft, als leider der Vrij heidsbondsfractie, een sympathiek geluid la ten hooren toen hij in deze vergaderingen nog een enkel woord aan den voorzichtigen financier heeft gewijd aan wie de portefeuille van financiën zoo vele jaren was toever trouwd en wij kunnen ons eenvoudig niet be grijpen waarom de heer Van de Vall het noo dig achtte tot tweemaal toe te waarschuwen, dat het beleid van den heer Thomsen in deze vergaderingen niet meer in bespreking ge bracht mocht worden. De heer Westerhof is nogal optimistisch en hij heeft al eens voorspeld, dat wij het diepste dal van de crisis doorschreden waren zonder te zien, dat daarachter een nog veel dieper dal was gelegen. De heer Vogelaar neemt hem dat niet kwalijk omdat zelfs grootere fi nancieele specialisten zich in den toestand vergist hebben en hij citeerde de meening, dat wij over het algemeen teruggaan naar een la ger niveau en dat er op dezen tijd van inzin king geen hoogconjunctuur meer zal volgen. Erg bemoedigend is dat niet, maar de mo gelijkheid bestaat natuurlijk, dat ook de hee ren, die deze stelling profeteeren zich kunnen vergissen. Toch is bezuiniging en versobering een eisch van den tijd geworden en men miste dat te veel in deze begrooting, die op een fundament van zuiver optimisme gebouwd is. Wij houden te veel aan de kostbare auto nomie vast, zeide de heer Langeveld, die het wel een beetje verdacht vond, dat Thorbecke, de groote liberale staatsman, de schutspa troon van de Sociaal-Democraten is gewor den. Als hij wist hoe er met zijn naam gesold werd zou hij zich eej; oneven maal in zijn graf hebben omgekeerd, maar een spotvogel aan de rechterzijde merkte op, dat hij dan juist verkeerd in zijn kistje zou liggen. Hoe 't zij, er moest, volgens den Vrijheids- bondschen jurist, meer rekening met het Rijk gehouden worden. Nu had de autonomie- gedachte ons niet alleen de subsidie bij de werkverschaffing gekost, maar ook het aan tal boventallige onderwijzers vergt een be langrijk bedrag uit onze schatkist. Er is op onderwijs zeker te bezunigen, ver klaarde de heer Vogelaar. Men zou bijvoor beeld voortaan geen subsidie meer moeten geven aan kleuters, die zich beneden den vier jarigen leeftijd aan het leerplan der Fröbel scholen gewaagd hebben, wat een besparing van 5700 zou beteekenen. Men zou de kosten per leerling, die de heeren Vogelaar en Sietsma rijkelijk hoog voorkwamen, met een gulden per stuk kun nen verlagen, men zou op de leermiddelen kunnen bezuinigen, men zou zich nu eindelijk eens kunnen verstaan met de besturen der bij zondere scholen opdat aan de vele aanvragen om vergoeding ingevolge artikel 72 der on derwijswet eens een einde zou kunnen komen en men zou alvast kunnen beginnen de adres sen van onderwijzersorganisaties, die om verlaging van het maximum aantal leerlingen per klas vragen, af te wijzen omdat het be reiken van bezuiniging en het kwijt raken van boventallige leerkrachten wel in de richting van verhooging, maar niet van verlaging van het klasse-maximum gezocht moeten worden. Het was een heel waschlijstje vol bezuini gingsplannen, maar de burgemeester wees vrijwel alles van de hand, omdat hij' eerst eens zou willen zien of de wet-Terpstra tot stand komt, welker ontwerp binnenkort in de Kamer in bespreking zal komen. Aan dezen kapstok werden vrijwel alle ver zoeken op onderwijsgebied voorloopig opge hangen en de burgemeester deelde den heer Langeveld daarbij nadrukkelijk mede, dat hij niet bereid was aan religieuse instellingen te verzoeken of de daar werkzame onderwijs krachten, die hun salaris niet geheel voor zich zelf gebruiken, in dezen crisistijd ge negen zouden zijn, het weer geheel of gedeel telijk in de gemeentelijke schatkist te storten. Met vele leden der Katholieke fractie achtte hij een dergelijk verzoek, dat men evengoed aan ongehuwde ambtenaren zou kunnen stellen, ontoelaatbaar. - Iedere arbei der was zijn loon waard en alleen wanneer men van die zijde spotnaan met een aanbod zou komen, zou er reden zijn zich daarover nader te beraden. Wat den scholenbouw betreft, daarbij zal de uiterste soberheid betracht worden, niet alleen wat betreft den bouw van nieuwe scho len want er zijn juist twee nieuwe bijge komen maar ook wat de inrichting aan gaat, zoodat schoolpaleisjes voortaan tot de vrome wenschen blijven behooren. Als goed sportman betreurde de burge meester het met den heer Bülens, dat het schoolzwemmen in Alkmaar voorloopig nog niet op het leerplan kan verschijnen. Niet omdat er hier gebrek aan water is, maar om dat er te veel water is, Het wemelt hier van grachten en vaarten en er gaat geen dag voorbij, dat er niet minstens een paar natte broekspijpen ge haald worden. Een Hollandsche jongen, en vooral een Alkmaarsche jongen, moet leeren zwemmen en terwijl de heer Vogelaar meer waarde hechtte aan de geestelijke zijde der schoolop leiding, zou de burgemeester met den heer Bülens wel graag wat theoretische vakken van het overladen leerplan willen schrappen om er wat sport- en vooral wat zwemuurtjes voor in de plaats te stellen. Een groot bezwaar is evenwel de omstan digheid, dat onae zwemschool in zoo desola- ten toestand verkeert, dat zij als oefenschool voor de op zwemmen beluste jeugd onbruik baar is geworden. Er zijn al eens plannen voor een nieuwe zwemschool gemaakt die den heer Bülens ter kennisname zullen worden toegezonden maar de kwestie van den wateraanvoer heeft B. en W. al vele slapelooze nachten gekost. Wellicht is het denkbeeld Bülens uitvoer baar, die vanaf den Omval waar het kanaalwater zuiverder blijkt dat water door buizen naar een nieuwe, niet overdekte zwemschool wil aanvoeren. In allen gevalle blijkt dit vraagstuk nog de volle aandacht van het college te hebben en de heer Bülens zal er wel voor zorgen, dat men de jeugd wel en een nieuwe plan niet zal laten zwem men. Met een subsidie-aanvrage voor de Ver- eeniging voor Medische Sportkeuring was deze Sociaal Democratische afgevaardigde, die dit jaar een goed gestelde en vlot uitge sproken rede heeft gehouden, minder ge lukkig. Men gevoelde er veel voor, men zag ook het nut wel in, dat vele jongens en meisjes door medisch ingrijpen terug gehouden wor den van een sport welker beoefening hun ge zondheid zou kunnen schaden, maar de zui nigheid gebood dit jaar daarvoor een ge meentelijk offer te brengen, waarna de heer Bülens bereid bleek zijn verzoek tot een vol gend jaar maar bij te zetten in den graf kelder der onvervulde wenschen. Wij hopen met hem, dat wij het volgend jaar weer zoover uit het crisisdal naar boven geklauterd zullen zijn, dat ook aan deze nut tige vereeniging een subsidie kan worden gegeven. De Turmac-reclame, die eiken avond in schitterende lichtkleuren de kwaliteit van een bekend soort sigaretten roemt en die bij de bezoekers van Alkmaar vage herinneringen aan de ville lumière opwekt, is een gemeente lijk winstobject waarmee de heer Keesom zich niet kan vereenigen. De schoonheidscommissie schijnt deze dak reclame alleen bij avond bekeken te hebben, maar de heer Keesom had er op klaarlichten dag eens een foto van genomen, die hij in den Raad liet circuleeren en die werkelijk den indruk gaf, dat het aspect van de mooie oude huizen op de Mient door deze stellage voor een groot deel wordt bedorven. Helaas hebben wij geen wethouder van stadsaspecten maar wel een wethouder van lichtbedrijvgn, die als een duiveltje uit zijn doosje te voorschijn schoot en uitrekende, dat de Turmac-reclame voor duizend gulden per jaar aan stroom gebruikt en bovendien in de schatkist nog de noodige precario-rech- ten doet vloeien. Het is toch al een groote kunst om de winst van de lichtbedrijven die dit jaar een offer van 54000 moesten brengen op het zelfde niveau te houden en hij ried daarom ten sterkste aan dit melkkoetje niet ontijdig van het dak te laten verdwijnen. Principes zijn prachtig, maar zij mogen de gemeente in deze tijden geen geld kosten Ook het college is geen onverdeeld bewon deraar van onze motorraces, maar toen de heer Hoijtink voorstelde om maatregelen te nemen deze voortaan te verbieden, vond hij slechts de Christelijk Historische raads leden aan zijn zijde. Als ze hier niet gehou den worden, zoo betoogde wethouder van Slingerland, dan worden ze in Hilversum gehouden en hoewel hij zelf toegaf, dat dit een bijzonder zwak argument was, bleek de zorg voor de financiën van het Sportpark toch zoo groot, dat ook het volgend jaar de motoren weer over het grasveld zullen snor ren. Tenminste, als er dan juist geen circus op het Sportpark staat, want ook te dien opzichte bleek het college alleen maar oog voor den financieelen kant van het vraagstuk te heb ben. Het Sportpark zal na ieder circusbezoek weer opgelapt en bijgewerkt worden en de eenige toezegging, welke de heer Sietsma te dien aanzien kon verkrijgen, is dat er voortaan geen olifanten meer op de racebaan zullen verschijnen, zondfer dat althans de Sportparkcommissie haar toestemming daar voor zal hebben gegeven. Over de klachten, dat Alkmaar langzaam maar zeker een stad des verderfs wordt, waar de uitwassen van Wein und Weib welig wor tel schieten, spreken wij nog in een volgend artikel -* - Evenals vorige jaren is ook dit jaar weer gelegenheid voor het plaatsen van NIEUWJAARSGROETEN in ons num mer van 31 December. De prijs bedraagt 50 cent voor een enkele advertentie van 5 regels, a contant. U zondv onze administratie ten zeerste verplichten door na reeds Uw Nieaw- jaarswensch aan ons bnrean Voordam 9 op te geven. Ook kunt U ons Uwe advertentie doen toekomen door tnsschenkomst van onze agenten en van F.H. Boekhandelaren. FRANKRIJK EN HET HERSTEL- VRAAGSTUK. Een rede van Laval. Ter gelegenheid van een feestmaaltijd tel eere van den Franschen minister voor de luchtvaart Dumesnil te Chapelle-La Reine heeft de minister-president Laval een rede gehouden over Frankrijk's houding ten aan zien van het herstelvraagstuk. Laval verklaarde o.a., dat hij bij zijn rei zen naar Engeland, Duitschland en de- Ver. Staten de gelegenheid heeft gehad, de Fran- sche opvatting openlijk uiteen te zetten. Op het oogenblik echter, nu de staten de nood zakelijkheid van internationale samenwerking ten volle erkend hebben, zijn zij gedwongen, een politiek van nationaal protectionisme te voeren. Het is thans niet meer voldoende, de douane-tarieven te verhoogen, doch Frankrijk ziet zich genoodzaakt den weg van het con- tingenteerings-systeem in te slaan, om zijn binnenlandsche markt te beschermen. Aan den anderen kant moet men echter zeer voor zichtig zijn, om den uitvoer niet aan te groote daling bloot te stellen. Ten aanzien van de herstel- en schulden kwestie is de taak der Fransche regeering even belangrijk als moeilijk. Binnenkort zul len weer internationale conferenties worden g houden. Te Washington is de Europeesche toestand en in het bijzonder de crisis in Duitschland uitvoerig besproken. Men is tot de overtuiging gekomen, dat Duitschland het bijeenroepen van de Young-commissie moest voorstellen. De deskundigen zijn daa'rop te Bazel bijeengekomen. Zij zullen in de eerste plaats hun rapport moeten uitbrengen, en het natuurlijk gevolg zal een regeeringsconferen- tie zijn, die reeds spoedig zal worden gehou den. Met het oog op deze conferentie dient te worden vastgesteld, dat een nieuwe regeling slechts voor den duur van de Duitsche econo mische crisis d.w.z. tot een bepaalde tijd- grens, kan worden getroffen. Verder zal Frankrijk het vraagstuk der niet beschermde betalingen evenals in Juli j.1. slechts binnen het raam van het Youngplan behandelen en niet toelaten, dat de herstelbetalingen wor den geofferd aan de particuliere schulden. In bepaalde landen heeft men te snel ver klaard, dat de schulden en herstelbetalingen geschrapt dienen te worden. Gezien de houding der Ver. Staten zullen de betrokken regeeringen thans vermoedelijk wel minder begeerig zijn om deze stelling te handhaven. De Fransche vertegenwoordigers zullen daar echter nooit in toestemmen, want Frankrijk zal de vernietiging van het Yuong- plan niet toelaten. Tenslotte sprak Laval over de komende ontwapeningsconferentie. Men heeft Frank rijk ervan beschuldigd, de moeilijkheden te vergrooten en zelfs uitstel der conferentie te wenschen. Hiertegenover kon Laval verkla ren, dat de Fransche vertegenwoordigers op den voor de opening bepaalden dag te Gene- ve zullen verschijnen. Als hoofd der Fran sche regeering moest Laval de beschuldiging als zou Frankrijk militairistisch zijn, afwij zen. Het verleden maande echter tot voor zichtigheid. De vertegenwoordigers van Frankrijk zullen niet weigeren de behulpza me hand te bieden voor een oplossing. An derzijds zal Frankrijk echter nooit nietszeg gende formules aanvaarden en zijn veilig heid in gevaar brengen. De houding van Frankrijk zal in overeenstemming blijven met de belangen van het eigen land, met den we reldvrede en met de orde in Europa. o Uit de koppen en commentaren in de Pa» rijsche ochtendbladen bii de rede van Laval

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1931 | | pagina 1