DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. LOUIS DflVIOS, LARETTE Dxtqeliiksch OveczicfU fBuilmlatid Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar f 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten -abat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven Iranco aan de N. V Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMs. COSTfcl ZOON. Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33. ft o. 2» Directeur: C. KRAK. 25 J VYl ABtl 1&32 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 134e Jaargang. HET RAPPORT DER STILLHALTE COMMISSIE. Een lijvig rapport met belangrijke punten. DE TOESTAND IN HET VERRE OOSTEN. Verscherping van den toe stand te Sjanghai. De inhoud der Japansche eischen. Crisis in de centrale regeering. Generaal Ma overgeloopen naar de Japanners? Wordt Charbin door Mants joerijsche en Japansche troe pen bezet? Zeer nerveuse stemming onder de bevolking van Shanghai. Minister Tsjeng heeft zijn ont slag ingediend. POINCARÉ OVER DE DUITSCHE SCHULDEN. ERNSTIGE MUITERIJ IN ENGELSCHE GEVANGENIS. Drie dooden en 70 zwaar gewonden. Een half-officiëel bericht. COMMUNISTEN BESTORMEN EEN ZWITSERSCHE KAZERNE. DE OPSTANDIGE BEWEGING IN SAN SALVADOR. COMMUNISTEN TE BRUNSWIJK. TREINONGELUK IN FRANKRIJK. 15 arbeiders gewond. ONTPLOFFING VAN LICHTGAS IN EEN WONING TE DUSSELDORF. Een doode en twee zwaar gewonden. SCHOUWBURG HARMONIE. e.a. VOOR DE ONTWAPENINGS CONFERENTIE. Vier nieuwe bombardements» vliegtuigen. DE GESPANNEN TOESTAND IN SPANJE. Ontbinding Jezuïetenorde WEDEROM EEN INCIDENT AAN DE TECHNISCHE HOOGESCHOOL TE BRUNSWIJK. RUSSISCH SCHIP MET 32 OPVARENDEN VERGAAN? AUTOBUS BIJ LUIK VERONGELUKT. Dit nummer bestaat uit drie bladsn. „Een Stillhaltung is uit den aard der zaak slechts een overgangsklasse, met de bedoe ling, om tijd te winnen voor een definitieve oplossing. Noch de buiteniandsche crediteu ren, noch de Duitsche schuldenaars kunnen den loop der dingen, wat het essentieele be treft bepalen en beide wachten op de beslis singen der regeeringen". Ziedaar een zinsnede uit het rapport der Stillhaltecommissie, dat Zaterdag bekend geworden is en dat vele belangrijke punten bevat. Dat daarin allereerst bovenstaande bepaling wordt neergeschreven, mag men be schouwen als een waarschuwing, dat „van afstel geen uitstel komt". 't Is natuurlijk ondoenlijk, om het geheele rapport weer te geven (het bestaat maar eventjes uit 18 vel schrijfmachine schrift!), maar toch zullen we eenige interessante pun ten memoreeren. In het derde hoofdstuk: -„Over den toe stand van Duitschland" valt de commissie nadrukkelijk de resultaten van de Bazelsche deskundigen bij. Verder wordt dan gezegd: „Het liquidatieproces is in Duitschland ver der voortgeschreden dan in eenig ander groot land, daar Duitschland niet alleen blootgesteld was aan de gevolgen van de werelddepressie, maar ook aan een voortdu- renden en buitengewonen druk van buiten. Duitschland heeft het verlies van een groot deel van zijn bedrijfskapitaal, dat ontstaan is door den oorlog, door de groote na-oor- logsche betalingen aan vreemde staten en de inflatie, gedekt door groote credieten uit het buitenland op langen en korten termijn. In de laatste 16 maanden heeft het echter aan het buitenland zeer belangrijke sommen te rugbetaald een proces, dat een bewijs le verde voor de kracht van het land, maar dat tevens zijn geheele credietsysteem en zijn buiteniandsche credietverplichtingen op een buitengewonen zwaren proef stelde. Het wederaanpassingsproces, waartoe het geowongen was en dat hevige werkloosheid, ver gaande binnenlandsche credietbeperking en bezuinigingen op de begrootingen ten ge volge had, was onvermijdelijk om zijn uit voer in stand te houden, waarvan zijn capa citeit tot terugbetaling der schulden volko men afhankelijk is In hoofdstuk vier: „Algemeene gezichts punten" wordt gezegd, dat de commissie het met het oog op deze feiten het grootste be lang van de schuldeischers acht, dat het credietsysteem in Duitschland in het alge meen en de rijksbank in het bijzonder wor den versterkt. De bedoeling van de commis sie is de rijksbank en de stabiliteit van de valuta te steunen en het vertrouwen te her stellen. Verder geeft het vierde hoofdstuk de grondtrekken van de nieuwe overeenkomst weer. De commissie verklaart hieromtrent o.a.: De belastinginkomsten, die door de acute en toenemende depressie zwaar belast worden, heeft men alleen op peil kunnen houden door herhaalde verhoogingen der belastingprocenten. De Duitsche regeering heeft thans een peil bereikt, dat, naar in het rapport van Bazel werd vastgesteld niet meer verhoogd kan worden. Wij zijn dezelf de meening toegedaan. De regeering heeft bovendien de uitgaven op drastische wijze verminderd. Desondanks blijft nog een defi cit op de begrooting. In tegenstelling tot het in het buitenland veelvuldig geuite verwijt betreffende licht vaardig verleenen van crediet stelt de com missie uitdrukkelijk vast: De schulden op korten termijn bestaan uit bedragen, die voor economische doeleinden gebruikt zijn en wel in hun totaliteit doelmatig gebruikt zijn. Het geld is in goed vertrouwen opgeno men en de schuldenaren zijn in goed ver trouwen voornemens terug te betalen. De credieten zijn voorzichtig toegestaan en over het algemeen tegen goede onderteekeningen Dit is bewezen door den omvang der terug betalingen, die reeds gedaan zijn en die se dert den herfst van 1930 met inbegrip van de 1200 millioen Mark sedert 31 Juli 1931 5 milliard bedragen. Belangrijk is verder de volgende zinsnede, aansluitende op het schema der toekomstige terugbetalingen. Deze tegemoetkoming van den kant der Stillhaltecrediteuren in het be lang van de versterking van den Duitschen toestand maakt het echter noodzakelijk, dat de Duitsche middelen niet versplinterd wor den ter bevrediging van aanspraken buiten de Stillhalteovereenkomst. 'let achtste hoofdstuk: „Herstel der cre- dn (grondslagen" bevat o.a de volgende zin- s^-de: Het probleem van het crediet is op- g ost, wanneer de crediteuren credieten, dis zn volgens e gen goeddunken hadden kun nen --opvorderen, bereidwillig en vol ver trouwen verder toestaan. Het ligt voor de hand, dat een regeling der Duitsche buiten iandsche schulden, die op het oogenblik het voorwem vormt van onderhandelingen tus- schen de regeeringen, een beslissend elemem in dit probleem vormt. De commissie kan slechts herhalen, dat zij alles onderschrijft, wat betreffende deze problemen door de beide Bazelsche commissies is gezegd. Duitschland kan het buitenland alleen beta lingen doen, wanneer het in staat is, een uit- voer overschot van goederen over de grens te krijgen. Intusschen zijn de uitvoermogelijkhe- den van Duitschland onlangs beperkt door het feit, dat een reeks van landen den gou den standaard hebben laten varen. De uit voer naar vele landen is door beperkingen van het deviezenverkeer scherp gelimiteerd ten slotte zijn de tolmuren hooger en hooger geworden. Het negende hoofdstuk zegt dan nog: De commissie heeft een diepen indruk gekregen van de buitengewoon groote inspanningen en offers, die de Duitsche regeering en het Duitsche volk op zich nemen om hun plaats te midden van voorbeeldelooze moeiiijkhe den te handhaven. Het is onvermijdelijk, dat de hindernissen uit den weg geruimd wor den. Dat zal niet geschieden zonder positief optreden der regeeringen en volkeren op het gebied der internationale samenwerking en zooals de berde Bazelsche commissies' dringend geëischt hebben er is geen tijd te verliezen. Het speciaal in verband met de on lusten naar Shanghai gezonden eskader is aldaar aangekomen, zoodat zich thans elf Japansche oorlogsschepen in Shang hai btevinden. Duizend zeesoldaten met veldgeschut, machinegeweren en groote munitievoorraden zijn in de internatio- pale cc^ncosfie ingekwartierd. Op de voornaamste strategische punten zijn loopgraven gegraven en barricaden op geworpen. Een groot aantal Japansche bewoners heeft de stad verlate De Ja pansche consul heeft medegedeeld, dat hij zich morgen met den burgemeester in verbinding zal stellen om een defini tief antwoord op het Japansche ultima tum te krijgen. Indien dit antwoord on bevredigend is, ligt de beslissing bij de Japansche marine-autoriteiten. De Japansche marine-commandant heeft medegedeeld, da* indien de Ja pansche voorwaarden niet worden inge willigd, de voornaamste punten van de stad bezet zullen worden. De vrees, dat het. conflict zich zou kunnen uitbreiden tot de geheele internationale concessie is aanleiding voor de Engelsche autori teiten geweest, zich met den Japanschen bevelhebber in verbinding te stellen, die toezegde er voor te zullen zorgen, dat de orde in de internationale concessie niet verstoord zal worden. De eischen, die de Japansche consul- generaal Zaterdag aan den Chineeschen Minister van Buitenlan Ische Zaken te Nanking heeft overhandigd ter bijleg ging van het conflict te Shanghai, hou den o.&. in onmiddellijke ontbinding van alle anti-Japansche organisaties, ophef fing van den boycot van Japansche goe deren en openlijke terugneming van de aanvallen op den Japanschen keizer in de Chineesche pers. De Japansche eischen zullen in een speciale zifting van het Chineesche kabinet behandeld worden Naar uit Sjanghai gemeld wordt, heb ben de Japansche dreigementen in Janghai een krachtige militaire actie te beginnen, een ernstige crisis in de cen trale Chineesche regeering doen ont staan. Een deel der regeering is voor een te gemoetkomende houding, een ander deel voor een definitief verbreken der betrekkingen en scherpe tegenmaatrege len. De minister van buiteniandsche zaken, Eugen Tsjen, heeft deeds ver klaard, dat hij af zal treden, wanneer niet eindelijk de Chineesche regeering den moed vindt vastbesloten tegen de Japanners op te treden. Gister is het te Sjanghai weer tot anti-Japansche uitbarstingen gekomen. Onbekende brandstichters hebben het huis van den Japanschen gezant in de Fransche concessie in brand gestoken. HH woonhuis kon worden gered, de ga rage echter brandde geheel uit Officieel wordt gemeld, dat gister ca- vallerie- en infanterieafdeel'ngen van de troepen van generaal Ma ,ter sterkte van 15000 man Tsitsikar zijn binnenge trokken met goedkeuring van den chef van het Japansche leger, Susuki. Susuki heeft echter de voorw aarde ge steld, dat de tioepen van Ma zich moes ten onderwerpen aan de controle van net Japansche oppercommando. Volgens een nader bericht heeft generaal Ma den chef van het Japansche leger om een onderhoud verzocht, dat in begin Febru ari zal plaats vinden. V'olgens Russische berichten uit Pe king hebben de troepen van de nieuwe Mantsjoerijsche regeering onder leiding van generaai Sisja de stad Joeschoei, welke op 50 K.M. van Charbin is gelegen, bereikt. De troepen zijn voortgerukt in de richting Charbin. Vliegtuigen van ge neraal Sisja hebben gister boven Char bin bommen neergeworpen. Generaal Sisja heeft verklaard, dat hij van de Chineesche troepen zal eischen, dat zij zonder strijd Charbin zullen ontruimen. Volgens een Russisch bericht- uit Pe king heeft een bataljon Japansche in fanterie, dat verscheidene pantserwa gens medevoert Tschangtschoen ver laten in de richting Charbm Van Ja pansche zijde wordt verklaard, dat de troepen hun opmarsch naar Charbin zullen voortzetten. De toestand te Shanghai wordt steeds meer gespannen en de stemming is uitermate nerveus, zoodat de geringste kl inigheid in staat is de grootste ver warring te veroorzaken. Geen wonder dus, dat er in de stad een paniek ont stond, toen een Chineesche lichter met munitie, die op weg naar het Chineesche arsenaal niet ver van een der Europee- sche concessies op de .ivier door tot nog toe onbekende oorzaak ontplofte. In de stad dacht men aanvankelijk dat de Ja panners een bombardement op Shang hai hadden geopend en de opwinding, die zeer groot was,4 kwam pas lang zamerhand tot bedaren, toen de oorzaak van de explosie bekend werd. Van de Chineezen, die zich aan boord van de lichter bevonden, zijn 23 om het leven gekomen. In een groot bioscoop theater bij de internationale concessie werd een bom ontdekt, wat eveneens een paniek veroorzaakte. De bom kon echter wor den verwijderd, en het theatir werd in goede orde ontruimd. Tengevolge van een misverstand, dat eveneens voor een deel zijn oorzaak in de nerve .se stem ming was, vuurde een Chineesch sol daat buiten de internationale concessie on een auto, waarin eenige Europeanen zaten. Een der inzittenden, de Oosten rijker Paul Föges, bedrijfsleider van het filiaal te Shanghai van de American Expres Cy werd in het hoofd getroffen en op slag gedood. De Chineesche minister van buiteniand sche zaken Eugen Tsjeng heeft gisteren avond zijn ontslag ingediend met de moti veering, dat het kabinet zijn voorstellen over de tegenover Japan aan te nemen houding heeft afgewezen. De minister-president heeft hem verzocht zich voorloopig met de afwik keling van de loopende zaken te belasten. Na geruimen tijd te hebben gezwegen, pu bliceert de oud-minister president Poincaré in de „Excelsior" van heden weer een artikel, waarin hij zich keert tegen het Duitsche standpunt in de herstelkwestie. Wanneer men van Duitsche zijde erop wijst, dat de herstel betalingen berusten op het verdrag van Ver- sailles en dat dit verdrag Duitschland met geweld is opgedrongen, dan vergeet men al dus Poincaré, dat Frankrijk juist ten aanzien van hersteivraagstuk niet de uitvoering van het verdrag van Versailles eischt. Het is niet lang geleden, dat Frankrijk een belangrijk deel van zijn rechten, ten gunste van zijn cre diteuren heeft afgestaan; het Voungplan heeft voor Duitschland belangrijke voordee- len gebracht. In de Dartmoor gevangenis te Princetown (graafschap Devonshire) is Zondag een mui terij onder de gevangenen uitgebroken. De gevangenen vielen de bewakers en be ambten aan en brachten verscheidenen dezer verwondingen toe. Zij vernielden de gevange niskapel, namen de instrumenten van het gevangenisorkest weg en maakten op de bin nenplaats der gevangenis een helsch kabaal. Vervolgens braken zij in in de eetzaal, waar zij sigaretten stalen. De gendarmerie der geheele omgeving werd direct gealarmeerd De mannen kwamen spoedig met omnibussen vrachtauto's en particuliere auto's in de ge vangenis aan. Intusschen hadden de gevan genen een deel der gevangenisgebouwen in brand gestoken. De klokketoren en eenige kantoren brandden geheel uit, hoewel de brandweer het vuur uit alle macht bestreed. De gevangenispoiitic en de van buiten aange komen gerdarinen openden het vuur op de gevangenen. De verliezen zouden drie doo den en 70 zwaargewonden bedragen. Ver moed wordt dat een deel der gevangenen is gevlucht. De politie heeft in verband hierme de een razzia gehouden in de geheele omge ving. Een gevangene die op het dak van de gevangenis was geklommen, werd door een po itieofficier naar beneden geschoten. De gouverneur van de gevangenis was door een gevangene in een cel opgesloten en moest door de politie worden bevrijd. Zondagmid dag kon de orde in de gevangenis worden hersteld. ReedS'eenige dagen geleden hadden ongeregeldheden in de gevangenis plaats Zaterdag hadden de gevangenen het eten geweigerd, begin dezer week had een gevan gene getracht uit te breken en Vrijdag heeft een gevangenen een wachter met een scheer mes aangevallen. Het Engelsche ministerie van binnenland sche zaken publiceert een officiëele verkla ring, over de gebeurtenissen in de Dartmoor- gevangenis te Princetown. In deze verklaring wordt ontkend, dat gevangenen zijn neerge schoten, evenals de bewering, dat eenige ge vangenen erin zouden zijn geslaagd te ont vluchten. De Daily Tel. schrijft, dat het feit, dat na de muiterij verschillende misstanden zijn ont dekt, erop wijst, dat de toestand in de gevan genis onhoudbaar was. De aangerichte scha de wordt op ongeveer 12000 geschat. In verband met het feit, dat twee jonge soldaten, die in uniform hadden deelgenomen aan een anti-fascistische demonstratie, tot 10 dagen arrest waren veroordeeld, hielden de communisten van Zürich voor de kazerne, waarin de beide soldaten hun straf onder gingen, een betooging. Zij wierpen de voor de kazerne staande schildwachthuisjes om en ramden daarmede de gesleten deur. Toen de communisten poogden de kazerne binnen te dringen, loste een aldaar gelegerde afdee- ling politie verscheidene schoten, waardoor 4 communisten werden gewond. Ook de com munisten schijnen geschoten te hebben. Eerst toen staatspolitie ter versterking aanrukte, sloeg de menigte op de vlucht. Verscheidene arrestaties werden verricht. Volgens een bericht uit Guatemala over den communistischen opstand in San Salva dor, beheerschen de opstandelingen de steden La Libertad, Zaragossa en Santa Tecle. Tal van regeeringsofficieren werden door hen vermoord; de hoofden der vermoorden wer den o palen 'gespiesd. De troepen zijn de regeering trouw gebleven en hebben zich ver schanst in de hoofdstad San Salvador. Alle vreemdelingen hebben naar deze stad de wijk genomen. Voor het geheele land is de staat van beleg afgekondigd en de censuur ingevoerd. Alle communisten, die men in handen kan krijgen, worden terechtgesteld. De vreemde oorlogsschepen, die in La Liber tad zijn aangekomen wachten op bevel om troepen te landen. In een communistische localiteit in de Schoeppenstadterstrasse te Brunswijk heeft de politie een huiszoeking gedaan. Daarbij werden verscheidene revolvers met munitie gevonden. In een vlugschrift hadden de communisten de arebiders opgeroepen Maandag een pro teststaking te houden. In de stad is het den geheelen Zondag zeer onrustig geweest. Het gelukte de politie echter tijdig grootere uit barstingen te voorkomen. Tegen den avond is een nat. soc. knaap op den Steinweg neer geslagen. In de buurt van Gannat zijn ten gevolge van den mist 2 goederentreinen tegen elkaar gebotst. In deze treinen werden ongeveer 30 arbeiders vervoerd. Vijftien hunner werden gewond, waarvan 12 levensgevaarlijk. De materieele schade is aanzienlijk. In den afgeloopen nacht is bij een ont ploffing van lichtgas in een woning te Düs seldorf een persoon gedood terwijl 2 perso nen zwaar werden gewond. De gasontplof fing is vermoedelijk indirect veroorzaakt door den 20-jarigen zoon des huizes die reeds 2 jaar werkloos is en reeds verscheide ne malen plannen gedaan om zich door een gasverstikking om het leven te helpen. Toen de vader met een brandende pijp op de ver dieping waar de zoon sliep kwam explodeer de het gas. Het huis is van binnen grooten- deels verwoest HEDENAVOND De Fransche pers maak tmelding van de uitvoering van een gedeelte van het nieuwe luchtbouwprogram, dat voorziet in den bouw van vier nieuwe bombardementsvliegtuig eskaders, die aan draagvermogen en uit- rustig alles in de schaduw» zouden stellen, wat op dit gebied bestaat. Het eerste vlieg tuig hiervan is juist gereed gekomen. Het is uitgerust met vier motoren en heeft 9 machinegeweren en 11 bommenwerpers aan boord. Het draagvermogen aan bommen be draagt 1000 K.G. bij een actie-radius van 2000 K.M. Van Fransche officieele zijde wordt ver klaard, dat de vier nieuwe eskaders voorna melijk dienst zullen doen voor het werpen van nevelbommen boven Fransche steden, die door nevels tegen vijandelijke luchtaanvallen beschermd moeten worden. Op besluit van den Spaanschen minister raad heeft de minister van Justitie 'n decreet uitgevaardigd, dat in overeenstemming met de Grondwet de uitvoeringsbepalingen bevat nopens- de ontbinding van de Jezuietenorae in Spanje. Hierbij wordt bepaald,' dat de Jezuieten binnen tien dagen hun gemeen schappen moeten opgeven. Iedere nieuwe ver- eeniging in een of anderen vorm is verboden. Sinds gister heeft de orde geen beschikkings recht meer over haar vermogen en bezittin gen. De provinciale gouverneurs moeten direct nauwkeurige schattingen doen verrichten, waarna alle roerende en onroerende bezittin gen van de orde overgaan op den staat. Alle handelsondernemingen, met inbegrip van de banken, zoomede alle in aanmerking komende particulieren moeten bij het ministe rie van financien nauwkeurige gegevens ver strekken over de zich in hun bezit bevindende bezittingen der Jezuieten. Voor de doorvoering van de onteigening wordt een bijzondere commissie gevormd, die bestaan zal uit vertegenwoordigers der ministeries. De kerken en ritueele voorwer pen zullen worden overgedragen aan de bischoppen. De rector van de Technische Hoogeschool te Brunswijk had bij de feestelijkheden ter herdenking van de stichting van het Rijk critiek uitgeoefend op de houding der studen ten in het geval Stojanoff en als zijn mee ning uitgesproken, dat de politiek in de hoogeschool niets te zoeken had. De alge meene studentencommissie heeft daarop in een openbrief aan.den rector verklaard, dat de tijden te ernstig waren dan dat men nu nog versteende opvattingen kon huldigen en de politiek ver kon houden van de universi teit. Wat het geval Stojanof' betreft wordt vastgesteld, dat de studenten zich na het „gebrekkig onderzoek" van Muehlenpfordt gedwongen hadden gezien door een staking de bevolking te doen weten, dat zij ieder mid del aanvaardden om de Duitsceh eer te ver dedigen. Bij de beraadslaging over dezen open brief is het tot ernstige botsingen gekomen tus- schen de nationaal socialistische Duitsche studentenvereniging en de vertegenwoordi gers der Brunswijksche corporaties, die stel ling namen tegen het bestuur van het studen tencorps en het optreden tegen den rector ver wierpen. In het verder verloop der zitting verlieten de vertegenwoordiger der corpora ties met uitzondering van de zangvereeniging Farnconia Brunonia de zaal en weigerden voorloopig iedere verdere medewerking me' het Brunswijksche studententcorps. Uit Tromsoe wordt gemeld, dat men vreest," dat het Russische stoomschip „Makrel", dat in het begin van December uit Moermansk is vertrokken, met man en muis is vergaan. Op 20 December heeft men voor de laatste maal iets van het schip gehoord. Een expeditie, om het schip op te sporen, is zonder resultaat teruggekeerd. Wel heeft men de reddingboot van het schip onbemand drijvende gevonden. Er bevonden zich 32 opvarenden aan boord. Te Luik is een autobus, waarin 12 personen waren gezeten over den kop geslagen. Een persoon werd gedood en 11 personen zwaar gewond,

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1932 | | pagina 11