DAGBI AD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Uit het JUuiemwt Dxitydiikscfi Oveczicht buitenland ffo. 40 m- 'n ^aar vrijheid van handelen. EEN FRANSCHE REGEERINGS- CRISIS. Het kabinet-Laval verslagen en afgetreden. Geen meerderheid in den Senaat! DE TOESTAND IN BRITSCH-INDIE. Bloedige botsing te Tarapoef. NIEUWE BOTSINGEN IN SPANJE. VRIJSPRAAK IN EEN SENSATIONEEL PROCES. DE BOM IN DEN ST. PIETER. Een aanslag beraamd op den paus? Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het gebeele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten .abat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/b. HERMs. COSTEI ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33. Directeur: C. KRAK. WOEI §1» Aft I? FEBHiAKI 1932 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 134e Jaargang. Dit nummer bestaat uit drie bladsn. Den Haag, 16 Februari 1932 De Tweede Kamer werd hedenmiddag na aoening der vergadering door den voorzitter verrast met de mededeeling, dat de Vrijzin nig-Democratische Partij bij monde van den heer Mr. Oud een wetsontwerp heeft in gediend betreffende de loopende pachtcon- tracten. Nu de ontworpen Pachtwet door de Eerste Kamer is verworpen, meent de ge noemde partij een ontwerp te moeten indie nen, waarbij het mogelijk wordt gemaakt, dat een pachter met medewerking van den kantonrechter vermindering van de met hem overeengekomen pachtson verkrijgt, en zij heeft in dien geest een wetsvoorstel inge diend. Daarna werd een begin gemaakt met de behandeling van het regeerings-voorstel tot tijdelijke korting op de uitkeeringen uit het gemeentefonds aan de gemeenten en op die aan de provinciën. De besprekingen verkee- ren nog in het eerste stadium: de verschil lende richtingen hebben hun stellingen in genomen en morgen begint de echte strijd. In 't kort even aangeduid, hoe op 't oogenbiik de stand der partijen is. Deze lijkt op het oogenbiik nog niet gunstig voor het regee- ringsvoorstel, maar vóór dat het tot stem men komt, kan er nog heel wat verandering van wind plaats vinden! Eerste spreker was de heer Goseling (r.k.) Deze toonde zich tegenstander van de voorgedragen regeling, omdat zij aan de regeering een te groote macht over de ge meenten geeft en er geen tastbaar verband bestaat tuschen de rijksuitkeering en de ge meentesalarissen; zelfs als noodregeling is het voorgestelde niet te aanvaarden als vol komen ondoelmatig. Ook de heer Marchant (v.d.) was over de voordracht niet te spreken. De bedoeling van het ontwerp is volgens hem niet om de staatskas te versterken, doch enkel om een vermeende onbillijkheid weg te nemen tegenover de rijksambtenaren, die in hun wedde gekort zijn. De regeering beoor deelt hierbij, of de gemeente op de sala rissen kan korten; zoo niet dan wordt op de uitkeeringen niet gekort. Dit is het theorema van het aankoopingspunt, maar die genera liseering is zeer ondoelmatig. Sommige ge meentebesturen zouden z.i. daarbij er hun draai in hebben, dat de regeering dwingt tot korting, daar zij zelf er niet aan durven be ginnen. Hoe ondoelmatig de ontworpen re geling is, blijkt wel uit het feit, dat de ge meenten de vrijheid blijven behouden de sa larissen ook bij de korting niet te verlagen. De heer Van Vuuren (r.k.) vond het voor stel ook niet mooi en ontwikkelde er heel wat bedenkingen tegen. Intusschen was hij niet a priori tegenstander van het voorstel, waartoe de regeering volkomen gerechtigd is, waar ze hier staat tegenover een maat regel van administratieven aard, gelijk de uitkeering is. De heer De Wilde (a.r.) koesterde zeer groote bedenkingen tegen het voorstel en hij ■wilde er slechts voorstemmen, wanneer de minister aan zijn bezwaren tegemoet komt. Zijn prealabel bezwaar is, dat wanneer de gemeente niet tot loonsverlaging overgaat, haar dit op 6 procent van de salarissen zal komen te staan. Wanneer b.v. Amsterdam niet kort op de salarissen ontvangt die ge meente 1.2 millioen minder. Kort zij wel, dan wordt de uitkeering niet verminderd. Dat scheelt dus 2.4 millioen. Wil de regee- T'»g nu beweren, dat zij geen dwang uit oefent? Deze prealabele fout is in strijd met de belofte bij de wet van 1929 afgelegd, dat oe vrijheid der gemeenten bij de regeling van de uitkeering aan de gemeenten niet zou worden aangetast. Die fout is niet met behulp van amendementen te herstellen; dat zou alleen mogelijk zijn met een nieuw ontwerp. De heer Rutgers van Rozenburg (c.h.) verklaarde zich een warm voorstander van het ontwerp, mits de minister de korting uitdrukkelijk wilde los maken van de sala- nsregeling. De heer Van den Tempel (s.d.a.p.) hield oen zeer uitvoerige rede tegen het wetsvoor stel. Naar zijn inzicht is het onwettig en ongeoorloofd eenig verband te leggen tus schen de korting op de uitkeeringen en de verlaging van de salarissen. Het uitkeerings- tonds is feitelijk eigen geld van de gemeen ten, waarvan de regeering af moet blijven. De heer Bierema (lib.) verklaarde zich voorstander van het ontwerp met het oog on de crisis, al is hij er niet enthousiast over t zaS er geen schending van de gemeen telijke autonomie in. Ook de heer Smeenk (a.r.) verklaarde zich voorstander van het ontwerp. Hij er- e dat er bezwaren zijn te opperen, maar men moet niet overdrijven en in ieder u.eV,w wor<^en de gemeenten niet gekort- MiniS{er q^j. |jeeft een p-,ar zjnnen gezegd ter inleiding van zijn verweer, dat «ij morgen verder zal houden, daf aanvu'ling moeten we nog melden, vrijdag zonder dat iemand er od lette de begrooting van het Zuiderzeefonds zonder stemming is goed gekeurd. En laten we ook niet verzuimen, mede te deelen, dat de heer Wijnkoop een interpellatie heeft aange vraagd over een sterfgeval in het jongens huis St. Jan te Soest. Morgen wordt daar over beslist. o o o De Fransche regeering-Laval werd gister middag in den Senaat met 157 tegen 134 stemmen verslagen, nadat premier Laval de vertrouwenskwestie had gesteld bij zijn voor stel, om den 19den Februari te bepalen als datum, waarop de interpellatie-Peyronnet zou worden gehouden. Met buitengewoon groote inspanning zag men gisteren de Senaatszitting tegemoet. Im mers, de kieswet zou in behandeling komen. Deze wet was in de Fransche Kamer met een behoorlijke meerderheid aangenomen en nu zou eindelijk de Senaat er over beslissen. Maar de heer Peyronnet wilde voor alles een rede houden over de algemeene politiek der regeering en dat wilde Laval niet. Hij meen de, dat, zoolang men in Genève bezig was te confereeren, de regeering intact moest blijven. Wanneer nu de afgevaardigde Peyronnet een interpellatie hield, zou men gevaar loopen, dat Laval de vertrouwenskwestie zou moeten stellen en wat er dan gebeuren zou, was noch in het belang van Frankrijk, nóch in dat der Ontwapeningsconferentie, 't Was n.1. bekend, dat te Genève een buitenlandsche delegatie op het punt stond, om voorstellen in te dienen, waartegenover de Fransche delegatie aldaar haar houding moet bepalen. Het zou gaan om een internationaal vraagstuk en daarom moest de Fransche regeering volkomen intact blijven, om haar volledige autoriteit te behou den. Laval deed daarop een beroep op het ge weten van den Senaat (heftige tegenwerpin gen van radicalen en socialisten!) en vroeg uitstel van de interpellatie tot Vrijdag over een week. Om te bewijzen, dat het hem diepe ernst was, stelde Laval de vertrouwenskwes tie, doch bij de stemming bleef Laval met 157 tegen 134 stemmen in de minderheid. Toen was de regeeringscrisis een feit ge worden, want Laval diende het ontslag aer regeering bij president Doumer in, die het ontslag aanvaardde. —o Evenals het tweede kabinet-Tardieu, onge veer een jaar geleden, is thans het tweede kabinet-Laval ondanks een meerderheid in de Kamer door den Senaat verslagen. Hiermede is een gebeurtenis herhaald, welke zich in de Fransche parlementaire geschiedenis slechts uiterst zeldzaam voordoet. Laval is met niet minder dan 23 stemmen in de minderheid ge bleven bij de stemming over een eenvoudige motie van verdaging, zonder politiek debat en zonder redevoering, waarin ae motieven voor de verwerping werden uiteengezet. Een half uur na den val der regeering zijn de ministers naar den president der republiek- gegaan om officiéél mededeeling te doen van het aftreden der regeering. Men kan den toestand slechts ten volle be grijpen indien men de toenemende slechte stemming van den Senaat tegen de Kanier in aanmerking neemt en het ontwerp-kiesrecht- hervorming in het centrum der beschouwing plaatst. De in de Kamer verslagen oppositie onder leiding van Herriot en Léon Blum was zich bewust, dat dit ontwerp-kiesrechthervor- ming voor de oppositie beslissend was. De politieke ervaring heeft Frankrijk geleerd, dat steeds degenen, die vroeger aan de regee ring waren bij de nieuwe verkiezingen in het voordeel zijn en dat de kiesdistricten hun af gevaardigden bij de eerste stemming steeds een relatieve meerderheid verschaffen. Thans is het de vraag hoe het nieuwe ka binet zal worden samengesteld. Een regee- ring-Herriot schijnt volkomen uitgesloten, aangezien de Kamer geen radicaal-socialis tisch regiem zal dulden. De mogelijkheid blijft een zakenkabinet, bestaande uit senato ren eventueel onder leiding van den vroe- geren premier Barthou of een kabinet Tar- dieu Zijn terugkeer op heden wordt reeds zeker genoemd. Voorts doet het gerucht de ronde dat een kabinet Tardieu—Paul Boncour zal kunnen worden gevormd. O 150 afgevaardigden der verschillende groe pen van de Kamermeerderheid zijn na de stemming in den Senaat bijeengekomen ten einde de nieuwe politieke situatie te bespre ken. In een resolutie wordt verklaard, dat de verrassing dezer afgevaardigden des te groo te is, aangezien de senaat het kabinet slechts over de kwestie van den datum heeft ten val cebracht en dat od een oogenbiik, dat de Fransche belangen te Genève op het spel stonden en de regeering concreete voorstellen heeft ingediend voor de organisatie van den vrede. De meerderheid is derhalve besloten haa: vertrouwen slechts te schenken aan een regee ring welke zich door de politiek der nationale eenheid zal laten leiden, zooals de meerder heid der Kamer onder kabinetten van Poin- caré, Tardieu en Laval. Naar verluidt zal Briand bij deze kabinets crisis geen rol spelen, aangezien zijn gezond heidstoestand hem thans niet veroorlooft actief op te treden. Natuurlijk wordt de val van het Fransche kabinet in Genève druk besproken. Men is echter in de kringen der Ontwapeningsconfe rentie van meening, dat het aftreden van Laval geen invloed zal hebben op een buiten landsche politiek en vor d, dat nierdoor de houding van de Fransche regeering ter ont wapeningsconferentie niet zal worden gewij zigd. Verder gelooft men in Fransche kringen te Genève, dat Tardieu niet voornemens zou zijn, uit Genève te vertrekken. DE TOESTAND IN HET VERRE OOSTEN. Verklaring van Chineeschen premier. Naar uit Nanking wordt gemeld, heeft de Chineesche premier Wan Sin Wei verklaard, dat Japan China niet zal kunnen overwinnen, ook niet wanneer het Chineesche leger door de Japanners zou worden verslagen. De Japanners kunnen wel Chineesche steden en havens bezetten, doch de na tionale geest van het Chineesche volk kunnen zij niet vernietigen. China zal in ieder geval actieven tegenstand bie den en een guerilla voeren. China zal ook den huidigen toestand laten voort duren, omdat de regeering weet, dat Ja- T>an niet jarenlang een leger in China zal kunnen bekostigen. Wij verklaren nadrukkelijk, aldus besloot Wan Sin Wei dat wij slechts dan met Japan vrede zullen kunnen sluiten, indien Japan on voorwaardelijk het Chineesche gebied zal ontruimen. Anders zullen geen on derhandelingen met Japan mogelijk zijn. Het beroep van de Raadsleden op Japan. Het beroep van de Twaalf Raadsleden, dat gisteravond den Japanschen ambas sadeur Sato is overhandigd ter doorzen ding aan zijn regeering, is in algemeene voorzichtige bewoordingen gesteld. De essentieele inhoud bestaat in een verwij zing naar het feit dat de Chineesche re geering zich tot nu toe bereid heeft ver- klaaid de voorstellen en beslissingen van den Volkenbondsraad aan te nemen, terwijl de Japansche regeering deze voorstellen steeds van de hand heeft ge wezen. Tijdens de beraadslagingen der twaalf mogendheden zou de vertegenwoordi ger der Britsche regeering den Japan schen ambassadeur krachtig den eisch onder het oog hebben gebracht iedere verdere militaire actie te Sjanghai te staken en zoo spoedig mogelijk de troe pen uit Sjanghai terug te trekken. In het bizonder werd de landing van Ja pansche troepen in de internationale nederzetting ontoelaatbaar genoemd. Sjanghai is in wezen een internationale stad, reden waarin de bezetting van Sjanghai door de Japanners niet kan worden geduld. De beslissing inzake een bijeenroeping van de Assemblee is voor- loopig uitgesteld tot morgen. Voorbereidingen voor den groo- ten strijd in Sjanghai. Gisteren is het te Sjanghai en omge ving niet tot ernstige botsingen gekomen tusscnen Japanners en Chineezen. De voorbereidingen voor een groot offen sief en de versterking der stellingen worden aan beide zijden voortgezet. De Japanners hebben bij Tsjapei en op de vrije terreinen buiten de stad een ge heel systeem van loopgraven aangelegd, waarin reeds een groot aantal troepen is gelegerd. Ook de Chineezen van wie beweerd wordt, dat zij door Duitsche adviseurs zouden worden bijgestaan, treffen in koortsachtige haast verdedigensvoorbe- reidingen en hebben een groot aantal mittrailleurnesten aangelegd. In het ge bied van den spoorweg NankingSjang hai is het vijfde legercorps onder opper bevel van generaal Feng geconcentreerd. Het is mogelijk dat de Japanners zich geplaatst zullen zien tegenover totaal 100.000 man Chineesche troepen. Indien de vijandelijklieden ook zullen plaats hebben in de streek ten westen van Sjanghai, mits de Chineesche verster kingstroepen daar reeds zullen zijn aan gekomen. De toestand te Sjanghai. Een kogel is het Encelsche consulaat binnengedrongen, ging rakelings langs een secretaresse en vernielde een schrijf tafel. Er kon niet worden vastgesteld van welke zijde deze kogel afkomstig was. Sinds 28 Januari zijn in de Chineesche lazaretten opgenomen 3500 zwaar- en lichtgewonde burgers en soldaten. Een groot aantal kon reeds de inrichtingen verlaten.. Een Japansch ultimatum ver wacht. De Japansche minister van oorlog heeft medegedeeld, dat de opperbevelhebber van het Japansche leger te Sjanghai, ge neraal Oeyeja, opdracht heeft gekregen, den Chineesche troepen een ultimatum te stellen zich binnen 24 uur uit Sjang hai terug te trekken tot op een afstand van 20 K M. De Japansche troepen zul len inmiddels de stad omsingelen en de Chineezen zoonoodig tot een terugtocht dwingen. Er staan 45.000 man nieuwe Japansche troepen gereed, die binnen 24 uur naar Sjanghai kunnen worden ge zonden. Opnieuw Japansche verlie zen bij Woesoeng. Een nieuwe poging der Japanners om de Woesoengforten na een zware artillerie beschieting te bezetten is door drie Chineesche regimenten afgeslagen met groote verliezen voor de Japanners, die zich weer in huu stellingen moesten terugtrekken. Een nieuwe Japansche aanval wordt voorbereid, die waar schijnlijk zal plaats vinden binnen het kader van het groote offensief, dat bin nen 24 uur wordt verwacht. Het protest der mogendheden. De Fransche ambassadeur te Tokio heeft opdracht gekregen, zich bij het protest van Engeland en Amerika bij de Japansche regeering"aan te sluiten. REDEVOERING VAN HITLER. Gisteravond heeft Adolf Hitier in de groote Messehalle te Dusseldorf voor een vergadering van ruim 10.000 perso nen een redevoering gehouden over de ontwikkeling van de nat.-soc. beweging en over de oorzaken van den nood van het Duitsche volk. Zijn uiteenzettingen, die terzelfder tijd door luidsprekersin stallaties naar nog drie zalen in de Ton- halle werden overgebracht, betroffen al lereerst de politieke en economische ge beurtenissen in Duitschland, die bepaald zijn geworden door de splitsing van het Duitsche volk in twee legers. Deze strijd is de oorzaak geworden van het feit, dat Duitschland naar buiten weerloos en zonder rechten moet zijn. Millioenen zouden ook op dit oogenbiik nog niets van den nationalen nood weten, wan neer de materieele ellende hen niet ge troffen had. Deze materieele ellende van den enkeling heeft het gevoel wakker gemaakt, dat Duitschland zich in een toestand van langzame ineenstorting bevindt. De voornaamste oorzaak van deze ellende is de wanverhouding van bevolkingsaantal en levensruimte, die voor het Duitsche volk op onverdrage- lijke wijze vernauwd is. De phraseologie van wereldopvattingen en wereldecono mie heeft de massa's in verwarring ge bracht. Men heeft vergeten, dat er een markt is, die waardevoller is dan die van de wereld. Dat is de eigen afzet markt. Het is een drogredeneering te ge- looven, dat er een economische, vreed zame verovering van de wereld bestaat. E» enals Duitschland hebben ook de an dere volkeren de wereldmarkt noodig. Om in staat te blijven tot concurreeren, zal een verdere verlaging van levens standaard moeten worden verlangd, tot dat de Duitschers ten slotte om maar te kunnen bestaan, blij zouden zijn aan vreemde volkeren de machines te leve ren voor hun eigen productie. Het gevolg daarvan is verdere werkloosheid. Mil lioenen verlangen in waanzinnige ver blinding vurig het gelukken van het vijf jarenplan in Sovjet-Rusland, aangezien dr i het Duitsche kapitalisme ten gron de zal gaan. Zeker, dan gaat het Duit sche bedrijfsleven ten gronde, maar het bedrijfsleven is geen zakelijk begrip. De voorposten van hen, die met het bedrijfs leven ten gronde gaan, zijn diegenen, die reeds thans bij de stempelbureaux in Duitschland staan. Het Duitsche volk bouwt met zijn middelen in Rusland een bedrijfsinrichting op, die vervolgens zal medehelpen Duitschland ten gronde te richten. Die ontwikkeling is onafwend baar, zoolang het Duitsche volk niet den moed heeft zijn lot weer zelf in de hand te nemen. En ding is zeker. Wonderen in het leven der volkeren gebeuren slechts dan, wanneer een volk een won der verdrent. Voor de nat.-soc. bestaat er op de w e reld geen recht, dat slechts als recht al leen dan aanspraak op leven motiveert, wanneer achter dit recht niet tevens de kracht staat Vervolgens besprak Hitier de ontwik keling van de nat.-soc. partij. De politie ke tegenstanders twijfelen aan de getal len, die door de partij zijn gepubliceerd. Op 13 Maart zullen wij hun toonen, dat in den tijd, waarin zij alles in Duitsch land vernielden, iets anders is opge bouwd. Wij staan thans aan het begin van een strijd, waarbij het om meer gaat dan om een baantje. De strijd gaat thans aanvangen, die gevoerd wordt om Duitschland, om den weg dien Duitsch land in de toekomst zal gaan. Wanneer onze tegenstanders zeggen, dat hun can- didaat de waarborg is, dat het blijft zoo als het was, welaan, dan antwoorden wij: wij willen, dat het anders wordt. Hun zweeft voor oogen het Duitschland, dat in 1918 gesticht is, ons zweeft voor oogen een Duitschland, dat zal blijken een waarachtig meeste rte zijn over vrij heid en leven. Gij ziet voor u 't Duitsch land van nood en ellende, het Duitsch land der onderdrukking en. wij zen op 13 Maart voor ons een Duitschland van grootheid, van macht en heerlijkheid en vrijheid. DE COMMUNISTISCHE ONLUSTEN IN PERU. Volgens een telegram uit Lima maakt de Peruaansche regeering bekend, dat een groote communistische opstand, die in Lima en Calao tot vuurgevechten met de politie leidde, onderdrukt is. Twee oproerkraaiers werden bij de ge vechten gedood, 13 leideiv van den op stand zijn naar Chili uitgeweken. Te Tarapoer werden bij een ernstige bot sing tusschen politie en congresaanhangers 8 Indiërs gedood en 5 zwaar gewond. Aan regeeringszijde werden de politiechef en 24 agenten gewond. De Indiërs bestorm den de politiebureaux te Tarapoor waar een bijeenkomst werd gehouden waaraan ook werd deelgenomen door den Britschen poli tiechef zoomede eenige politieofficieren en -beambten. De toestand werd zoo gevaarlijk dat de politie het vuur opende waarna de menigte uiteenging. Onder de gedooden be vinden zich ook twee congresaanhangers. 4 dooden, 16 gewonden ift Zaragossa. Te Zaragossa is gistermiddag de commu nistische rebellie opnieuw opgeleefd. Ruim drie uur duurde een hevig vuurgevecht tus schen opstandelingen en de politie. In den loop hiervan werden 4 stakers gedood en 12 gewond. Vier politieagenten bekwamen zwa re verwondingen. In de stad ligt thans alle verkeer stil. Gisteren is te Weenen vonnis gewezen in het proces tegen den attaché van de Lon- densche ambassade van Venezuela, Manuel Godoy, die er van beschuldigd werd op 27 October 1931 te St. Georgen am Attersee zijn zwager, Max Reinhardt (niet te ver warren met den beroemden theaterdirecteur) te hebben doodgeschoten Op een verzoek om hulp van zijn zuster was hij uit Zuid-Ame- rika naar Europa gereisd, had haar verblijf plaats opgespoord en bijna onmiddellijk na zijn aankomst zijn zwager neergeschoten, aangezien hij aannam, dat deze een aanslag op het leven van zijn zuster beraamde De gezworenen hebben eenstemmig een vrij sprekend oordeel uitgesproken. Het geheimzinnige feit, dat in den St. Pie- ter een bom is gevonden werd thans gecom pliceerd doordat de ipolitie tijdens het in ver band hiermede ingestelde onderzoek buiten Rome een tweeden bom heeft gevonden, waarbij haar tevens aanwijzingen in handen vielen, dat het hier mogelijk een aanslag op deen Paus kan hebben betroffen. Van politiezijde wordt in dit verband me degedeeld, dat zij aan het Vaticaan heeft ge rapporteerd, dat tijdens een razzia, die ver scheidene dagen geleden is gehouden in de woningen van een groep verdachte arbeiders, verscheidene bommen waren ontdekt ten hui ze van een man, die werkzaam was in de pauselijke villa Castel Gondolfo. Ofschoon de in den St. Pieter gevonden bom klaarblijkelijk meer bedoeld was om schrik aan te jagen, dan voor het plegen van een werkelijken aanslag, heeft de ontdekking in het Vaticaan toch groote opwinding ver oorzaakt, aangezien dit de eerste maal is, dat de St. Pieter het tooneel is van derge lijke terroristische -methoden, wanneer men het feit buiten beschouwing laat, dat zestig jaar geleden tijdens de wrijving tusschen staat en kerk in den kathedraal een bom werd geworpen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1932 | | pagina 1