DAGBLAD VOOR ALKMAAR
EN
OMSTREKEN.
Hit het
UW AUTO LOOPT GEVAAR!
J)xiQjeÜi&$ch QvevzidU
^Buitenland
134e Jaargang.
Weerl vriesschade door enkele kwartjes
BRANDSPIRITUS in den radiotor.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents. -
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten abat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMs. COSTE1 ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
Ulo. 41
Directeur: C. KRAK.
DOlDUKDAft 18 rEBHUAKI 1932 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Dit nummer bestaat uit drie bladin.
Den Haag, 17 Febr. 1932.
Er hing een crisisluchtje hedenmiddag
ir, de Tweede Kamer.
Het wetsontwerp betreffende de kor
ting van 3 percent op de uitkeeringen
uit de Rijkskas aan de gemeenten en
provinciën was gister zeer onvriendelijk
ontvangen, niet in de laatste plaats van
den kant der rechterzijde, op wier steun
dö minister van financiën, de heer De
Geer, toch in de eerste plaats zou moe
ten rekenen.
Noch de heer Goseling (r.k.), noch de
heer De Wilde (a.r.), noch de heer van
Vuuren (r.k.), noch de heer Rutgers van
Rozenburg (c.h.) was er goed over te
spreken, terwijl van de linkerzijde bij
monde van de heeren Marchant (v.d.) en
,Van den Tempel (s.d.a.p.) ook al booze
woorden over het ontwerp waren ge
hoord. Het hing nu maar af van wat mi
nister De Geer op de vele grieven tegen
het ontwerp zou antwoorden, of hij de
gemoederen zou weten te kalmeeren. Dat
is hem heden evenwei niet gelukt. Het
scheen ons toe, dat de heer De Geer min
der vlot betooger was dan anders, we
zouden bijna neiging gevoelen tot de be
wering, dat hij zelf niet volkomen over
tuigd was van de juistheid van zijn
standpunt. Hij betoogde nogmaals met
nadruk, dat het onrecht zou zijn, zoo de
korting op de rijkssalarissen werd door
gevoerd ten einde aan de gemeenten
voldoende uitkeering te bezorgen om de
jaarwedden harer ambtenaren te kun
nen handhaven. Er moet een zekere ge
lijkheid komen tusschen de salarissen
van het rijk en de lagere besturen en hij
wist geen beter middel dan een korting
op de uitkeeringen aan gemeenten en
provincies ten einde deze aldus tot verla
ging te dwingen. Het was geen onjuiste
opmerking van zijn kant, dat er altijd
een streven valt te bespeuren om iets
anders te willen dan is voorgesteld, om
dat, het voorgestelde door de kritiek on
der de lope is genomen, terwijl dat
waaraan de voorkeur wordt gegeven, de
spitsroeden der kritiek ontloopt. Maar
spr. wist op het oogenblik geen beter
middel dau het thans voorgedragene en
vooral wees hij het o.a. door den heer
Van den Tempel aangegeven middel, om
door middel van het wetje op de kaste
korten de al te royale gemeenten op het.
goede spoor te brengen als ondoelmatig
af Het ontwerp zal voor de openbare
kassen een besparing van 6 of 7 millioen
opleveren en hij meende deze niet te
mogen voorbijgaan. Wat thans is voor
gesteld is geen inval van het oogenblik
doch een vrucht van een reeds veel vroe
ger verdedigde gedachte.
De heeren Marchant, De Wilde, Gose
ling bleven echter opposant, de eerste
handhaafde zijn meening, dat de minis
ter veel eenvoudiger de gemeenten zou
kunnen dwingen tot salarisverlaging
door aan de begrootingen de goedkeu
ring te onthouden, de heer De Wilde
bleef van oordeel, dat de minister onge
oorloofde dwang op de gemeenten wilde
uitoefenen.
Alleen de heeren Smeenk (a.r.) en Rut
gers van Rozenburg (c.h.) verklaarden
hun stem aan het ontwerp te zullen ge
ven.
Minister De Geer repliceerde nu, maar
blijkbaar wilde hij zich nog eens bera
den, misschien ook wel eens te rade
gaan met zijn collega van binnenland-
sche zaken, die, hoewel onderteekenaar
van het ontwerp, niet aanwezig was, en
dus verzocht hij den voorzitter de verder
beraadslaging tot morgen te willen uit
stellen. Aan welk verzoek volgens par
lementair gebruik welwillend werd vol
daan. Vermoedelijk komt minister De
Geer nu morgen met een verbeterde edi
tie va nhet voorstel in de Kamer in de
hcop de tegenstanders daarmede te ver
murwen. Lukt dat niet, dan hebben we,
a'. heeft de minister de portefeuille
kwestie nog niet gesteld, vast en zeker
ee ministerieele crisis me, wellicht ver
strekkende gevolgen.
Bij den aanvang van de vergadering
heeft de Kamer op voorstel des voorzit
ters de aanvrage van den communisti-
schen afgevaardigde Wijnkoop om den
minister van justitie te mogen interpel-
leeren over den dood van een verpleeg
de in het jongenshuis van St. Jan te
Soest van de hand gewezen. Het sterfge
val waarover in de pers nog al wat te
doen is geweest, dagteekent van 20 Sep
tember 1.1. De heer Wijnkoop heeft dus
volop tijd gehad om bij de justitiebegroo-
ting de zaak ter sprake te brengen, maar
heeft er toen in alle tale nover gezwe
gen. bovendien lag het veel meer voor
de hand omtrent die zaken schriftelijk
vragen tot den minister te richten en
a's diens antwoord niet bevredigde als
nog ruet een interpellatie te komen.
Met het oog op het vele werk, waaron
der tal van interpellaties die moeten
voorgaan, stelde de voorzitter voor het
verlof daartoe te weigeren.
De heer Albarda (s.d.a.p.) sloot zich
hierbij aan en de Kamer liet zich door
den heer Wijnkoop niet bepraten doch
schaarde zich met bijna algemeene stem
men aan de zijde des voorzitters.
De Eerste Kamer heeft hedenmorgen
in een vergadering van enkele minuten
hare goedkeuring geschonken aan het
voorstel tot het aangaan van een of
meer geldleeningen ten laste van het
rijk. Alleen de minister van financiën
heeft daarbij gesproken terbeantwoor-
ding van het afdeelingsverslag, dat gis
teravond was vastgesteld.
De Kamtr is weder uiteengegaan.
DE VAL VAN HET FRANSCHE
KABINET,
Wat de Fransche en Engelsche pers
er van zegt.
Een kabinet-Paul Boncour?
Natuurlijk staan de Fransche bladen
vol van den val van het kabinet-Laval
en even natuurlijk is het, dat de bladen
dezen val zeer verschillend beschouwen,
al naar gelang de politieke richting der
bladen is. De rechtsche bladen spreken
van een dolkstoot in den rug door de op
positie en wijzen in het bijzonder op het
gevaar dat Frankrijks positie loopt in de
ontwapeningsconferentie te Geneve. De
linksche pers begroet den gang van za
ken echter met vreugde en stelt den af
gevaardigde Mandel en zijn kiesrecht-
hervorming daarvoor verantwoordelijk.
Laval en zijn kabinet zijn de eerste
slachtoffers van deze hervormingsvoor
stellen.
De „Echo de Paris" en het „Journal"
verwijten den senaat, dat hij op een
oogenblik, dat zooveel Fransche belan
gen op het spel staan, kwesties van bin-
nenlandsche politiek den voorrang heeft
gegeven boven de veel belangrijker ge
beurtenissen in de buitenlandsche poli
tiek.
Het „Petit Journal" schrijft, dat de
stemming wederom heeft bewezen hoe
zeer de senaat is ingesteld op een regee
ring van een concentratie die echter he
laas in de Kamer niet verwezenlijkt kan
worden.
De „Oeuvre" verwerpt de opvatting
van rechts als zouden de conferentie te
Gsneve en andere op den voorgrond
staande plannen in gevaar gebracht
zijn. Het aftreden van Briand heeft vol
doende bewezen dat de Fransche politiek
niet afhankelijk is van de duurzaamheid
van een kabinet.
De radicaal-socialistische „Ere Nou
velle" maakt reeds thans front tegen een
eventueele poging tot het verkrijgen van
een nationale eenheid, die na het schan
daal van de kiesrechtshervorming reeds
van te voren tot mislukking gedoemd
is.
De „République" begroet den gang van
zak en verklaart dat het geheele land
den senaat dankbaar er voor moet zijn,
dat hij eindelijk licht heeft gebracht.
Ook de socialistische leider Léon Blum
geeft in de „Populaire" uiting aan zijn
vreugde over den val der regeering,
waardoor tegelijkertijd de kiesrechther
vorming gevallen is.
o
De Engelsche pers hield zich gisteren
ook al bezig met de kabinetscrisis in
Frankrijk. Zoo bevat de „Times" een be
richt, volgens hetwelk de crisis veroor
zaakt zou zijn door de vijandelijke hou
ding van den senaat tegen Tardieu. Men
acht het niet uitgesloten, dat Laval met
een soortgelijk kabinet zal terusrkeeren.
De crisis te Parijs zou eenige vertraging
te Geneve kunnen veroorzaken, aange
zien het Fransche program bezig was
het middelpunt der besprekingen te
worden.
De „Times"' meent verder, dat de rech
terzijde thans alles zal doen om de ver
kiezingen in Frankrijk zoolang mogelijk
uit te stellen, aangezien zij bij de Prui
sische verkiezingen op een overwinning
van de rechtsche partijen in Duitsch-
land rekent en daaruit ook een ruk naar
rechts in Frankrijk verwacht.
De „Daily Telegraph" acht een terug
keer van het afgetreden kabinet waar
schijnlijk, doch ook in een andere geval
zal de Fransche buitenlandsche politiek
geen wijziging ondergaan.
De „Morning Post" zou het van inter
nationaal standpunt begroeten wanneer
in Frankrijk de nieuwe verkiezingen
zoo spoedig mogelijk zouden plaats vin
den, aangezien Frankrijk tot zoolang
geen beslissingen kan nemen.
De „Daily Herald" rekent op het uit
stellen der EngelschFransche bespre
kingen over het Herstelvraagstuk.
De „News Chronicle" verwacht dat de
crisis lang zal duren wanneer niet een
tus chenregeering terstond nieuwe ver
kiezingen uitschrijft.
De „Daily Mail" schrijft dat de kies
rechthervorming. die de perspectieven
voor de rechterzijde iets gunstiger had
gemaakt, thans van de baan is. Bij een
ruk naar links zou de weg geëffend zijn
voor een regeering, die gunstiger staat
tegenover een oplossing van het Herstel-
vraagstuk. Het plan van de Londensche
City had op iets dergelijks gerekend
toen men uitstel van de Herstelconfe
rentie aanbeval.
De huidige crisis zal, zooals „Finan
cial News' schrijft, de houding van
Frankrijk bij de Herstelbesprekingen
niet beïnvloeden. De nieuwe verkiezin
gen zouden daarentegen den toestand
ingrijpend kunnen wijzigen.
o
Van welingelichte parlementaire zijde
werd gisteravond medegedeeld, dat de
president der Fransche republiek voor
nemens is er op aan te sturen, dat een
regeering gevormd wordt, waarin Laval
het ministerie van binnenlandsche za
ken, Tardieu het ministerie van oorlog
en Paul Boncour het ministerie van bui
tenlandsche zaken op zich zouden ne
men. Bovendien neemt men aan, dat de
president een onderhoud zal hebben met
Briand. Dat Briand tot kabinetsforma
teur zou worden benoemd,4' wordt hier
niet waarschijnlijk geacht. Doumer heeft
gisteravond een uitvoerig telefonisch on
derhoud gehad met Paul Boncour. Men
houdt het voor zeer waarschijnlijk, dat
hij hem nog in- den loop van Donderdag
naar Parijs zal ontbieden.
De kabinetscrisis is in zooverre moei
lijk op te lossen, daar twee meerderhe
den tegenover elkaar staan: de partij,
welke in den senaat het kabinet ten val
bracht en de meerderheid in de Kamer,
welke de kabinetten" van Poincaré, Tar
dieu en Laval steunde.
In den senaat zou men een concentra-
tieregeering met uitsluiting van de so
cialisten en de uiterste rechterzijde gaar
ne zien.
In de Kamer schijnt een dergelijke sa
menstelling evenwel onmogelijk, aange
zien de radicaal-socialisten evenals
vroeger hiertegenover vijandig zou
staan.
De eenige oplossing welke op het
oogenblik mogelijk wordt geacht, is nog
steeds die van een kabinet-Paul Bon
cour, dat in de Kamer, doch dan nog
slechts indien Tardieu er zitting in
neemt, levensvatbaar schijnt.
In de wandelgangen verklaart men
evenwel, dat Tardieu zelf nimmer zal
toetreden tot een regeering, waarin niet
ook Laval een zetel heeft.
De president der republiek, Doumer,
heeft reeds in de vroege ochtenduren
zijn besprekingen aangevangen en de
fractieleiders der beide huizen (Kamer,
en Senaat) ontvangen. Uit de verklarin
gen welke de afgevaardigden hebben af
gelegd bij het verlaten van het Elysée
blijkt, dat de groote meerderheid zich
heeft uitgesproken voor een kabinet van
nationale eenheid.
DE TOESTAND IN HET VERRE
OOSTEN.
fapan afwijzend.
De geheele Japansche openbare meening
neemt 'op zeer scherpe wijze stelling tegen
den eisch van den Volkenbond, dat Japan
zijn troepen uit Sjanghai zal terugtrekken.
In officieele kringen wordt verklaard dat
van een onvoorwaardelijk terugtrekken der
troepen geen sprake zal kunnen zijn. De Ja
pansche regeering zal vanzelfsprekend derge
lijke eischen van de hand wijzen
Denkt Japan over uittreden
uit den Volkenbond.
De dagbladen hebben heden extra-edities
uitgegeven, waarin zij den nota van den
Volkenbond publiceeren. Ofschoon deze nota
officieel nog op geen enkele wijze is gecom
mentarieerd, verluidt toch in toonaangevende
kringen, dat iedere verdere druk van den
Volkenbond zou leiden tot uittreden van
Japan uit den Volkenbond. Gister hebben de
Engelsche en Fransche ambassadeurs den
Japanschen minister van buitenlandsche
zaken Josjisawa een bezoek gebracht om het
Japansche ultimatum aan de Chineesche troe
pen te Sjanghai te bespteken.
De Raad en het Japansch
Chineesche conflict.
De twaalf raadsleden zijn gistermiddag op
nieuw bijeengekomen. Zij hebben tenslotte
besloten een juridische commissie samen te
stellen, welke zal onderzoeken of van juri
disch standpunt uit een officieel voorstel der
Chineesche regeering tot bijeenioeping eener
buitengewone Volkenbondsvergadering al
dan niet mogelijk is.
De Japansche regeering heeft juridische
bezwaren ingebracht tegen het voorstel dat
de vorige week door China bij den secretaris
generaal van den Volkenbond is ingediend en
beweerd dat de Chineesche regeering zich
niet aan den termijn heeft gehouden.
lapancche grana'.en in de
internationale nederzetting-
De Japansche artillerie legde in den nacht
op Woensdag verhoogde activiteit aan den
dag. De bewoners der internationale neder
zetting werden door het ononderbroken
vuur der Japansche kanonnen uit hun slaap
gehouden. 45 Japansche granaten kwamen
in de internationale nederzetting achter de
Amerikaansche verdedigingslinie terecht. Er
werden vier Chineezen gedood en veertien
gewond.
Japansche kruisers hebben het vuui ge
opend op het dorp Woesoeng. Daarbij werd
de Engelsche eigenaar van het Woesoeng
hotel door een granaatsplinter gewond
Voorts werden de kabels van de telegraaf-
maatschappij door een granaat vernield,
zoodat Sjanghai vier uren lang van verbin
ding met de buitenwereld verstoken was.
Door noodkabels is het contact thans her
steld.
Engeland en Sjanghai.
De dood van twee Engelsche matrozen te
Sjanghai heeft te Londen het grootste opzien
gebaard. In regeeringskringen is men van
meening, dat dit voorval opnieuw den bui
tengewoon ernstigen toestand in Sjanghai il
lustreert, die echter juist daarom rustig over
dacht moet worden, daar overijlde stappen
den toestand alleen nog maar meer kunnen
verwikkelen. Men verwacht, dat de Chineezen
dit incident zullen uitbuiten om aan te drin
gen op een ontruiming der internationale
nederzetting door de Japanners en te ver
klaren, dat zij geen verantwoordelijkheid
voor de gebeurtenissen op zich kunnen ne
men, zoolang de nederzetting door de Japan
ners wordt gebruikt als basis voor militaire
operaties.
Te Londen zijn nog geen besluiten genomen
betreffende het nemen van bijzondere maat
regelen.
Bijeenkomst van een Chinee
sche en Japansche opperbevel
hebbers.
Hedenmorgen zal een bijeenkomst plaats
vinden van een Chineesche en Japansche op
perbevelhebbers te Shanghai. In vooraan
staande kringen is men zeer sceptisch ge
stemd, ten aanzien van het resultaat dezer be
spreking, aangezien men vreest, dat door
beide partijen eischen zullen worden gesteld,
die wederzijds onaanvaardbaar zullen wor
den genoemd. Waarschijnlijk zal Tsiang Kai
Sjek heden te Shanghai arriveeren. Zijn aan
komst wordt in verband gebracht, met een
uitlating van de Japansche admiraal Nomura,
die gezegd heeft, dat hij niet zoozeer wenscht
te onderhandelingen met het commando van
het 19e Chineesche legercorps dan wel met
de Chineesche regeering zelf.
DE RIJKSPRESIDENTS
VERKIEZINGEN IN DUITSCHLAND.
Proclamatie van het Centrum.
De voorzitter der Duitsche Centrum Par
tij, dr. Kaas, heeft de volgende proclamatie
uitgevaardigd:
Het Duitsche Volk staat voor de verkie
zing van zijn staatshoofd. Voor de verkiezing
van dengene die beschermer van de Grond
wet, handhaver van de ordemsymbool van
den gemeenschappelijken wil zal zijn. Deze
inceilijke taak is thans slechts gegarandeerd
in handen eener persoonlijkheid welke staat
boven den scheidenden en verhitten strijd van
den partijgeest, welke in haar grootte en on
aantastbaarheid geen volgeling en dienaai
van afzonderlijke politieke groepen is, doch
leider en vertegenwoordiger van het geheele
Volk. Meer dan een ander belichaamt de hui
dige Rijkspresident generaal veldmaarschalk
von Hindenburg deze eigenschap. Wat als
tegencandidaat wordt genoemd of genoemd
zal kunnen worden, zal ten opzichte van den
geheelen toestand niet zijn de bevestiging of
de ontkenning van den Duitschen gemeen
schappelijken wil.
Tegenover de gestalte van Hindenburg
zinken zij allen in het niet. Opgewqpdenheid
en demagogie is hun weg naar de macht. On
geschiktheid en gewelddadigheid is haar be
vestiging in het bezit van de macht. De po
ging het Duitsche Volk dezen verkiezings
strijd te besparen, is mislukt. De Duitsche
centrumpartij is er van overtuigd, dat zij door
Hindenburg candidaat te stellen het gemeen
schappelijke vaderland en zijn herstel in
vrede en vrijheid geen essentieeier dienst zal
kunnen bewijzen.
De proclamatie eindigt met een opwekking
den 13 Maart te stemmen op Hindenburg. Te
stemmen voor herstel of ondergang, vrede of
strijd, opbouw of verwoesting. Dit hangt alles
af van het beleid en het karakter van den
man in wiens handen op dit zeer ernstig
oogenblik de handhaving der Duitsche ge
schiedenis wordt gelegd. Duitschlands her
stel is verbonden met den naam Hinden
burg, den waarborg voor een gelukkiger toe
komst. Zijn overwinning zal Duitschlands
overwinning zijn".
GEEN KABINETSCRISIS IN BELGIE.
Herhaaldelijk worden in de Belgische pers
geruchten verspreid over een mogelijke wijzi
ging in het huidige Belgische ministerie.
Deze wijziging zou veroorzaakt worden
door de maatregelen welke de regeering moet
treffen voor het herstel der landsfinancien
De moeilijkheden kwamen vooral van den
kant der liberale kamergroep, welke niet
wenschte, dat de verantwoordelijkheid der te
treffen maatregelen uitsluitend door de
Katholieke en Liberale groepen zou worden
gedragen.
Men meent, dat ook de socialistische groep
hier in de verantwoordelijkheid dient te dee-
len.
Woensdag vergaderde de liberale partij
ten einde haar houding in deze kwestie te be
palen.
Na de gevoerde besprekingen sprak de
liberale groep haar vertrouwen uit in het
ministerie Renkin, zcodat er van wijziging in
het Belgische kabinet voorloopig geen sprake
zal zijn.
DE OPSTAND IN MIDDEN-
AMERIKA.
Bloedige gevechten in Costa
Rica.
Naar uit San José de Costa Rica wordt ge
meld is het den aanhangers van den versla
gen candidaat voor het presidentschap Que-
sada gelukt zich na dagenlange gevechten
meester te maken van het grootste deel dei
stad.
De insurgenten hebben talrijke winkels ge
plunderd.
De president Gonzales Viquez is in de ar
tilleriekazerne, welke zich in het Zuidelijk
deel der stad bevindt, gevlucht. In deze kazer
ne hebben de regeeringstroepen zich samen
getrokken. Het aantal dooden bedraagt zes.
Successen der regeering?
Naar het Amerikaansche staatsdepartement
mededeelt heeft de toestand in Costa Rica
een voor de regeering gunstige wending ge
nomen. De straatgevechten in de hoofdstad
San Jose duren intusschen nog voort. 2000
man regeeringstroepen is het gelukt het Pa-
cific-spoorwegstation te bezetten. In het
land is het rustig, zoodat president Viquez
den toestand meester schijnt te zijn.
POGING TOT OPSTAND IN LIMA
ONDERDRUKT.
Naar uit Lima wordt gemeld, heeft de re-
geering van Peru door krachtig ingrijpen een
groot opgezette poging tot opstand onder
drukt. Twee personen werden gedood Dertien
leden der oppositiepartijen, waaronder eenige
ambtenaren en officieren, werden verbannen-
POLITIEKE BOTSINGEN IN
DUITSCHLAND.
In Weinheim werd gisteravond een verga
dering van de Nat.-soc. partij gehouden; toen
de voorzitter die vergadering wilde openen,
riep plotseling een communist een paar zin
nen de zaal in. Dit feit was het sein tot een
algemeene kloppartij, in den loop waarvan
20 personen deels zwaar gewond werden. De
zaalwacht en de politie werkten de communis
ten ten getale van ongeveer 100, eindelijk de
zaal uit, waarop de vergadering werd voort
gezet.
COMMUNISTISCHE PROPAGANDA
ONDER DE RIJKSWEER.
Gistermiddag laat zagen eenige soldaten
van de te Itzehoe liggende artillerieafdeeling
dat eenige personen, die deel uitmaakten van
de communistische partij, vlugschriften over
den muur van de kazerne wierpen De politie
werd hiervan in kennis gesteld. Eenige per
sonen werden gearresteerd. In de vlugschrif
ten wordt opgeroepen tot ongehoorzaamheid
en tot het vormen van een proletarische dicta
tuur. In verband hiermede zijn bij communis
ten te Itzehoe huiszoekingen gehouden. 6
communisten werden gearresteerd.
400 HAMBURGSCHE BROUWERS
KNECHTEN ONTSLAGEN.
Het Brauereiverband deelt mede dat hel
zich genoodzaakt ziet a.s. Dinsdag en
Woensdag elk rond 200 arbeiders te ont
slaan, aangezien voor hen geen werk meer
is als gevolg van de bierstaking.
KINDEREN VINDEN 2-MARK
STUKKEN.
Die valsch waren-
Kinderen vonden bij het spelen in de bed
ding van de Mainz te Frankfurt een groot
aantal 2 M. stukken. De politie werd hier
van in kennis gesteld. In totaal werden on
geveer 1000 geldstukken gevonden. Deze
geldstukken bleken evenwel valsch. Moge
lijk hebben de valsche munters hun produc
ten daar ter plaatse zoo lang bewaard.
