DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. „DE AARDE" A. DAM Co. Uit hei JUuIzhmü Ttaqjeliiksch Oveczicht fóuUetdaud Ruime en Veilige Automobielstalling. Prima Reparatie- en Luxe Verhuurinriciiting. W. M. H. PELS ZOON Stoomerij en Ververij Mo. 49 134e Jaargang. BEGRAFENISONDERNEMING. SNAARMANSLflAN HOEK SCHARLOO - TEL. 490. TEL 1523 (3 lijnen) Zendt nu reeds Uw gordijnen dekens, kteeden, enz., en U ontvangt deze binnen enkele dagen terug. Onze naam waar borgt U prima aflevering. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE AD VERTENT IEN Van i5 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten -abat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMs. COSTEI ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33. Directeur: C. KRAK. ZATEKDAO 29 FEBRUAHI 1932 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. jDlt nummer bestaat uit dtfe bladsn. Den Haag, 26 Febr. '32. tv Tweede Kamer heeft heden zwijgend n heer De Visser verlof verleend de regee- riae interpelleeren over het verlies van na tionaliteit, dat voor Nederlanders het gevolg is van het indiensttreden in Sovjet-Rusland. De interpellatie zal op een nader te bepalen dag plaats vinden. Daarna was het woord aan den heer Al- barda (s.d.a.p.) voor zijn interpellatie over de zending van den torpedojager Van Galen naar Sjanghai. Hij begon met een ernstig protest tegen den oorlogstoestand in het Verre Oosten waartegen de Volkenbond geen enkelen maatregel neemt, terwijl de be schaafde wereld er profijt uit trekt. Waarom neemt de Volkenbond geen sancties tegen de oorlogvoerenden? Voor spr. was de uitzending van de Van Galen naar Sjanghai een verrassing. Hoe is de ministerraad daartoe gekomen? Waarom is de commissie voor de buitenlandsche za ken daarin niet gekend? De Van Galen is afgezonden voor de bescherming der Neder landsche belangen te Sjanghai, maar voor het weghalen onzer landgenooten is een oor logsschip minder geschikt dan een, gelijk destijds te Smyrna is gebeurd, handels- SCOnze consulaire vertegenwoordiging te Sjanghai had er ook zoo over gedacht en zich reeds gewend tot de JavaChina Ja- panlijn. Maar wat komt dan de Van Galen te Sjanghai doen? Welke zijn, aldus vraagt hij in de tweede plaats, de instructies van den commandant? In ieder geval acht spr. de zending van een oorlogsschip uiterst bedenkelijk. De toestan den en verhoudingen zijn nu heel anders als toen in 1929 de Sumatra naar de Chineesche en Japansche wateren, later de Flores wer den gezonden. De toestand is trouwens voor de Nederlanders te Sjanghai niet zoo erg gevaarlijk, maar als wij van de Van Galen soldaten ontschepen om onze concessie te beschermen, dan wordt het veel erger daar dan een botsing met Japan licht kan gebeu ren. En een conflict met Japan zou voor onze koloniën hoogst gevaarlijk kunnen worden. De belangen van onze landgenooten te Sjanghai zijn van minder beteekenis dan onze landsbelangen. En zeker is er een ern stig conflict te verwachten als onze Van Ga len door een Japansche granaat werd getrof fen of de Chineezen de internationale conces sies gaan aanvallen en onze soldaten in den strijd worden gewikkeld. Het uitzenden van de Van Galen noemt spr. daarom spelen met vuur, voortgesproten uit behoefte naar prestige politiek. Laat de regeering toch het schip terugroepen In verband hiermede drong de interpellant er op aan, maatregelen te ne men tegen de medewerking van banken en beurzen in Nederland en Indië aan de ver strekking van leeningsgelden aan oorlog voerenden Ook vroeg hij maatregelen tegen den uit voer van wapens en munitie direct of indi rect bestemd voor de oorlogvoerenden. In verband hiermede sprak de interpellant bit tere woorden over onze wapenindustrie die jaarlijks voor groote bedragen producten naar andere landen uitvoert. De regeering kan zeer goed nu elk consent tot wapenuit- voer weigeren. De geest onzer arbeidersbe volking eischt dit, evenals hij gekant is tegen de uitzending van een oorlogsschip naar Sjanghai. In een zestal vragen trok de inter pellant zijn interpellatie samen. Minister Ruys de Beerenbrouck, voorzitter van den ministerraad, antwoordde. Hij deel de mede, dat reeds vroeger machtiging is ver leend een mailboot te charteren voor het weghalen van de Nederlanders te Sjanghai. De Van Galen is afgezonden met instem ming van den minister van buitenlandsche zaken, zal bestemd zijn om bij dit weghalen van Nederlanders, de orde te regelen. Des kundigen zijn van oordeel, dat het ordere gelend optreden niet aan enkele Europeanen van de mailboot kan worden opgedragen, maar militaire hulp hierbij onmisbaar is, zelfs voor de handhaving der orde aan boord. Ook de plaatselijke toestanden en die leveren groote moeilijkheden op, welke slechts met hulp van militairen zijn te over winnen. Spr, deelde daarop de aan den comman dant van de Van Galen gegeven instructies mede. O.a. is hem opgedragen elke interna tionale botsing te vermijden en strikt onzijdig te blijven Tijdens de geheele reis staat hij onder bevel van den minister van defensie, maar hij heeft steeds de orders van onzen gezant en onze consulaire vertegenwoordi- g'ng te Sjanghai. De regeering is niet be reid tot terugroepen van de Van Galen, te genover haar landgenooten te Sjanghai is Z|J dit verschuldigd. Wat de kwestie van het verschaffen van gelden betreft, men kan niet ernstig geloo- en> dat hier een emissie van een oorlogwe- rend land kan geschieden De regeering kan ^ertegenover alleen de noteering tegenhou- De uitvoer van wapenen wordt slechts door verleening van consenten mogelijk ge maakt, welke slechts verstrekt wordt, wan neer officieel is verklaard, voor welke mo gendheid ze bestemd zijn. De heer Albarda repliceerde, hield vol het gevaarlijk karakter van de zending van de Van Galen, voor zijn beperkte bestemming behoefde echter een torpedojager niet te wor den uitgezonden. Terugroepen is nu niet mogelijk intusschen, maar nu schiet er al leen over onze landgenooten onmiddellijk na aankomst van de Van Galen te doen insche pen. Intusschen moeten nu ook dadelijk maatregelen worden genomen tegen onge- wenschte buitenlandsche leeningen. Wat den wapenuitvoer betreft, de minister beweert wel nu reeds de nog niet eens geratifieerde wapenconventie toe te passen, maar die con ventie is in het belang der wapenfabrikan ten. Stpr. had liever, dat er nu een algemeen verbod van uitvoer werd uitgevaardigd. Komt dus de Van Galen te Sjanghai, dan moeten de Nederlanders gedwongen worden, zich onmiddellijk in te schepen. Spr. stelde ten slotte twee moties voor, waarvan de eerste eischte terugroeping van de Van Galen onmiddellijk nadat de Neder landers onverwijld in de gelegenheid zijn ge steld zich in te schepen. De tweede eischte verbod van uitvoer van vuurwapenen naar een der oorlogvoerende partijen. De heer De Visser (comm.) gevoelde roe ping tot enkele opmerkingen, die wel zeer heftig van aard maar minder ter zake doen de waren. Ten slotte stelde hij een motie voor waarbij o.a. de eisch werd gesteld de gewapende macht uit Oost-Indië te verwij deren. Deze kwam als niet ondersteund niet in behandeling. De heer Marchant (v.d.) keurde in het algemeen de gedragslijn van de regeering goed; de eerste motie van den heer Albarda levert practische moeilijkheden op, de tweede motie evenzoo. Liever moest dan alle uitvoer van vuurwapenen worden verboden. Toch wil hij er zijn stem aan geven. De heer Wijnkoop (comm.) vulde de rede van zijn partijgenoot De Visser wat nader aan en beweerde, dat minister Beelaerts op zettelijk op reis was gegaan om niet in de Kamer te verschijnen! Na kort debat werd hierop de eerste motle- Albarda verworpen met 48 tegen 23 stem men, hetzelfde lot onderging de tweede mo- tie-Albarda met 41 tegen 29 stemmen. Een motie-Wijnkoop van ongeveer dezelf de strekking als de niet aan de orde gekomen motie-De Visser, die ditmaal wel voldoende was ondersteund (voor de aardigheid?) werd verworpen met 71 tegen 2 stemmen. Vragendag. Ingevolge het Reglement van Orde werd nu de heer Knottenbelt (lib.) in de gelegen heid gesteld de vraag aan den minister van arbeid te stellen wanneer een wetsontwerp is te verwachten, tot bekrachtiging van de Kon. Besluiten betreffende den invoer van buitenlandsh vleesh. Sipr. betoogde, dat het hoog tijd werd een dergelijk ontwerp werd ingediend. Minister Verschuur deelde mede, dat een ontwerp als hier bedoeld reeds is opgestelc en de Raad v. State er advies over heeft uit gebracht. De volgende week is een ontwerp te verwachten. Begrooting van Suriname. Hierna zette de minister van koloniën zijn gister aangevangen rede tot nadere toelich ting van de begrooting van Suriname voort. Ditmaal was de bewindsman buitengewoon onverstaanbaar bij de voorlezing zijner rede. Het gerucht ging, dat de Voorzitter hotf besloten de vergadering te laten duren tot de begrooting was afgehandeld. We hebben echter het voorbeeld van vele kamerleden ge volgd en hebben dat einde niet afgewacht. Iets van beteekenis was toch niet te verwach ten. Vergissen we ons, dan beloven we her stel in het eerstvolgende Kameroverzicht. DE ZITTING VAN DEN DUITSCHEN RIJKSDAG. Rijksminister Dietrich aan het woord. o De regeering behaalt een overwinning! In de voortgezette zitting van den Duit- schen rijksdag heeft gisteren allereerst rijksminister Dietrich het woord gevoerd. Hij kantte zich tegen een interruptie, waar in beweerd werd, dat de regeering zich door de banken in de luren heeft laten leggen. Hiervan zou slechts iemand kunnen spreken, die zich nog in het geheel niet met het pro bleem heeft bezig gehouden. Sinds 13 Juli was het er nog slechts om gegaan door samenwerking tusschen Rijks- regeering en Rijksbank de volledige recon structie van het bankwezen mogelijk te ma ken. Zonder reconstructie van het bankwe zen zou er op den duur geen Duitsch be drijfsleven mogelijk zijn geweest. Het Rijk is niet bijgesprongen, omdat de banken druk op de regeering hebben uitgeoefend, doch omdat zij genoodzaakt was de banken als noodzakelijk instrument van het bedrijfsleven weer te herstellen. Overigens gaf de minister de reeds uit het officieele communiqué inzake de bankrecon- structie bekende cijfers betreffende de finan- cieele prestaties van het Rijk. Hij legde er den nadruk op, dat indien het niet mogelijk is geweest den run op de groote Duitsche bankinstellingen het hoofd te bieden, dit het gevolg is geweest van het feit dat deze niet kwam van het binennland, doch uit het bui tenland. (Interruptie van de nationaal so cialisten Indien U zoudt zijn afge treden, zou deze run niet heb ben plaats gehad; gelach in het midden en links). Tegenover de critici op de financieele po litiek der Rijksregeering wees de minister er op, dat alleen reeds 9 milliard M. noodig zijn voor de oorlogsinvaliden, voor de oor logsweduwen en oorlogsweezen, crisislasten, werkloozenzorg en de schuldbetalingen. Qp deze posten kan niets bezuinigd worden (hevige protesten rechts; groot tumult) 1,8 millioen M. zijn noodig voor bezoldigingen, pensioenen, de weermacht en dergelijke. Ook op deze pos ten is niet veel meer te bezuinigen. De eigen lijke uitgaven zijn teruggebracht tot her vooroorlogsche niveau. Indien niet de ont zaglijke uitgaven voor de werkloosheid moes ten worden opgebracht, zou de Rijksregee ring zeer spoedig de Rijksbegrooting in orde hebben. Waar zouden wij aan toe zijn ge weest, indien wij in de afgeloopen jaren naar buiten niet zooveel pessimisme hadden ge- oond als gij (dit met een beweging naai rechts) thans. Wij zijn bij onze ramingen pessimistisch en voorzichtig genoeg geweest. Wij hebben bijvoorbeeld het aantal werk- loozen voor dezen winter op minstens an derhalf millioen hooger geschat, dan het thans, aan het einde van den winter, feite lijk bedraagt. (Gelach rechts). De minister besprak verder nog eenige aanvallen van den vroegeren president van de Rijksbank, Dr. Schacht en verklaarde, dat het bedrag der Rijksschatkistbiljetten gelijk is aan dat in 1918, n.1. 400 millioen Mark. Tenslotte riep de mi «stier de Nationaal-so- cialisten toe: U hebt mij zelfs in de begro tingscommissie den raad gegeven, een milli ard meer uit te geven. (Interruptie van den nationaal socialistischen afgevaardigde Reinhardt: Dat is niet waar). De meerder heid applaudisseerde. Na de rede van minister Dietrich werd ge stemd over de moties van wantrouwen, in gediend door de nationaal-socialisten, de Duitsche Volkspartij en de communisten tegen de rijksregeering. Deze moties werden verworpen met 289 tegen 264 stemmen, zoo dat de regeering hier een aardig succes mocht boeken, dat goede hoop geeft voor de a.s. presidentverkiezingen! Een voorstel, om den rijksdag te ontbin den, werd eveneens verworpen en wel met 299 tegen 228 stemmen. o Tegen het einde van de zitting kwam het tot een incident dat leidde tot een korte on derbreking van de zitting. Toen gestemd zou worden over de natio naal socialistische motie van wantrouwen tegen den Rijkspresident en de motie door de Duitsch Nationalen ingediend, waarbij den Rijkspresident verzocht werd, zijn functie ter beschikking te stellen, verklaarde de commu nist Koehnen dat zijn fractie het nationaal- socialistische votum zal moeten verwerpen. Het doet eigenaardig aan, wanneer de ngt.- socialisten die zelf aansturen op burgeroor log, hun motie motiveeren met de mededee- lir.g dat Loebe in een bijeenkomst van het IJzeren front in Kiel aangezet zou hebben tot burgeroorlog. Bij deze woorden brak een ontzettend tu mult los op de banken der rechterzijde, in het bizonder bij de nationaal socialisten. Er ontstond een algemeen tumult. Toen de Communisten de Internationale aanhieven, schorste de vice-president de zit ting. Toen hij enkele minuten later de zitting heropende, verklaarde hij dat het aan het slot eener bijeenkomst geen zin heeft dwang maatregelen toe te passen. Koehen kon zich verder niet verstaanbaar maken en verliet de sprekerstribune. De toelaatbaarheid der beide moties werd verworpen met een meerderheid van 95 stem men. De Rijksdag verwierp met 368 tegen 75 stemmen, bij 108 onthoudingen, een commu nistisch voorstel, waai bij de onmiddellijke staking van alle herstelbetalingen en de an nuleering van alle particuliere schuldver plichtingen aan het buitenland werd geëischt. De Nationaal socialisten, de Duitsch Nati onalen en het Landvolk hadden laten verkla ren dat zij zouden stemmen voor het eerste deel der motie, doch het tweede deel moesten verwerpen. Alle voorstellen inzake opheffing der nood verordeningen werden verwezen naar de be- grootingscommissie. Onder nieuw groot tumult van het Huis verklaarde vervolgens afgevaardigde Strasser (Nat. Soc.) dat zijn fractie weigert verder in dit ,.apentheater" aanwezig te zijn. De nationaal socialisten verlieten hierop de zaal, terwijl de communisten in koor rie pen: „Tributsknechte". „De Hitlerpartij voor loonslavernij". De Rijksdag nam met 232 tegen 162 stem men, met 43 stemmen blanco, een communis tisch voorstel aan, de betaling der politie- subsidies aan het land Brunswijk direct te staken. Na afhandeling van alle ingediende voor stellen kwam het nog tot een opgewonden debat over de loonintrekking der geredde mijnwerkers in Opper-Silezië. Rijksminister Stegerwald mengde zich in de debatten. Met de stemmen der Communisten tegen werd vervolgens overeenkomstig het voorstel van Rijksdagpresident Loebe besloten dat de President den datum voor de bijeenroeping van de volgende zitting zal vaststellen. Deze zal hierover overleg plegen met 't senioren convent en de regeering. Vervolgens werd de zitting gesloten. o Het op zich zelf niet onverwachte resul taat van de stemmingen in den rijksdag wordt door de Berlijnsche bladen uitvoerig besproken. De „Germania" spreekt van een duidelijke beslissing. Bij de politieke waardeering van het resultaat mag men niet over het hoofd zien, dat de 264 stemmen, die door de oppo sitie uitgebracht zijn, geen eensgezinde groep vormen, die op een of andere wijze samen zou kunnen werken aan positief werk. De „Tag" schrijft, dat de rijksdag zich aan zijn rechten en plichten tot controle over de regeering heeft onttrokken. Daarvoor in de plaats echter heeft het volk het systeem onder controle genomen en dat is de eerste stap tot de overwinning. De „Lokalanzeiger" betreurt, dat de nat. soc. den rijksdag den rug toekeeren in het uur, dat zij door deel te nemen aan de stem mingen een rechtsche meerderheid hadden kunnen vormen en een meerderheid van het Bruningsche systeem-blok hadden kunnen verhinderen. De „D.A.Z." schrijft, dat de verwachte meer derheid van 25 stemmen een voldoende basis vormt voor de rijksregeering om verder te werken tot de volgende bijeenkomst van den rijksdag. Het „Berliner Tageblatt" wijst er op, dat de meerderheid van Brur.ing heden bijna even groot is geweest als bij de laatste stem ming in het vorige najaar. De „Vossische Zeitung" spreekt den wensch uit, dat de rijksregeering thans het decreet van den rijksweerminister in overeenstem ming met den wensch van het parlement zal intrekken. De „Boersenzeitung" legt er den nadruk op, dat het voor de regeering beter zou zijn niet over crisis te spreken, daar zij slechts nauwelijks aan een nederlaag is ontkomen. De „Deutsche Zeitung" wijst er op, dat het resultaat van de stemmingen bijzaak is. Het doel van de door de nationale oppositie gevoerde groote politieke debatten is ophelde ring der politieke fronten voor de rijkspresi dentsverkiezingen geweest. De diepere moraal der tragedie van de volkspartij is de onmoge lijkheid op het oogenblik nog in een schijn bare oppositie te staan tegenover Bruning en tegelijkertijd de herkiezing van Hindenburg te verdedigen. De „Vorwaerts" stelt in het licht, dat de afwijzing van de motie van wantrouwen in de rijksregeering nog lang niet een motie van vertrouwen in haar beteekent. Veeleer beteekent het een band voor de regeering en vooral het tegenhouden van de plannen van diegenen, die met behulp van de moties van wantrouwen de regeering ten val wilden brengen om zich zelf in haar plaats te stellen Vanavond 7—8i uur kaarten aan de LEESZAAL verkrijgbaar. DE TOESTAND IN HET VERRE OOSTEN. De toestand bij Sjanghai. De Japanners bewaren een stricte geheim houding aangaande de verwachte verster kingen. Twee divisies naderen in ieder geval Sjanghai, terwijl de veertiende divisie en nog drie andere te Tokio worden gemobiliseerd. Het is intusschen niet waarschijnlijk, dat de Japanners nog weer zullen trachten door de Chineesche linies heen te breken alvorens zij nieuwe troepenversterkingen zullen hebben ontvangen. Het Japansche hoofdkwartier erkent, dat het aantal der Japansche gesneu velden thans de 1000 overschreden heeft. Van gezaghebbende zijde wordt medege deeld, dat generaal Yoshinori Shirakawa, lid van den Oppersten Oorlogsraad naar Sjanghai zal komen om het volledige .com mando over de operaties op zich te nemen. De strijd van gister. De strijd van gister bleef hoofdzakelijk be perkt tot luchtaanvallen. 25 bommenwerpers hebben twee raids gehouden boven Hang Tsjau, het vliegveld op 100 mijl ten Z.w. van Sjanghai, waar zij naar hun zeggen 15 vliegmachines hebben, vernield. Van-Chinee sche zijde wordt toegegeven, dat aanzienlijke schade is aangericht. Vandaag heeft 't Cbi- BILLIJKE TARIEVEN FIAT- EN NASHGARAGE. neesche hoofdkwartier voor de eerste maal den toegang tot de frontlinies aan de buiten landsche correspondenten ontzegd. Er ver luidt, dat dit in verband staat met troepen bewegingen in de omgeving van Tsjen Tsoe. Het staat thans definitief vast, dat Tsjang Kai Sjek de 88ste divisie heeft teruggetrok ken van den Chineeschen linkervleugel rond Manhang Tasang, in verband met de ge leden zware verliezen. Er zijn aanwijzingen, die er op schijnen te wijzen, dat Tsjang Kai Sjek zijn ondersteuning van het negentiende leger niet wenscht voort te zetten. Hoofdaanval gericht op Kiangwan. De Japanners richten thans hun voor naamste aanvalskrachten op Kiangwan, al waar zij pogingen in het werk stellen het Chineesche front te doorbreken. Aan de an dere fronten bij Tsjapei en Woesoeng hebben de Japanners hun activiteit gestaakt. Nadat het hun bij Kiangwan gelukt was troepen van Tsjang Kai Sjek tot terugtrekken te dwingen, hebben de Chineezen van hun kant met Kantoneesche troepen een tegenaanval fedaan, die de Japanners zoo góed als ge- eel weer terugwierpen in hun oorspronkelijke stellingen. De verliezen aan beide kanten schijnen zeer aanzienlijk te zijn. ADVOCAAT SCHILLETJE VOORBURG COGNAC per fl. f 1,60, f 1.95, f 2.35 per fl. f 2.10 - 2.10 per fl. f 2.50, f 3.30, - 3.65 KOORSTRAAT 49—51. TEL. 207. Kiangwan geheel omsingeld?, De Japansche autoriteiten hebben een com muniqué uitgegeven volgens hetwelk Kiang wan thans geheel door de Japanners is om singeld. Nieuwe stappen te Tokio. Japansch succes bij Sjanghai. De ambassadeurs van Engeland, Ameri ka, Frankrijk en Italië hebben gister den Japanschen minister van Buitenlandsche Zaken, Joshisawa verzocht, het landen van Japansche troepen in het gebied der inter nationale nederzetting te Sjanghai, onmid dellijk te willen stopzetten. De Japanners hebben gister het dorp Jensjiatsjau bij Kiangwan na een hevig ge vecht ingenomen De verhouding van Tapan tot Rusland. Commentaar leverende op een communiqué betreffende een besluit van het presidium van de Seioekai-partij, waarin gezegd wordt, dat het noodzakelijk wordt om t.o.v. Rusland definitief de vraagstukken betreffende zekere vischgebitden op te lossen en de rechten en belangen van Japan vast te stellen in de noorde.ijke wateren en ten slotte maatrege len te nemen, oodzakelijk voor de bescher ming'van die belangen, schrijft de „Isvestia" c.a.Japan vergeet, dat die vischgebieden op Russische territorium liggen. De rechten van Japan op visscherijgebied zijn vastgelegd ir. een visscherijconventie, afgesloten tusschen Japan en de Urss. Het gaat hier klaarblijke lijk niet om visch, maar om het feit, dat zekere Japansche milieux verlangend zijn geworden om na het Mantjoerijsche experi ment fortuin te gaan zoeken in Russische wa teren ..Zou het niet redelijker zijn, wanneer deze heeren hun lusten beteugelden en ee:i weinig bescheidener waren? Kiangwan nog steeds in handen der Chineezen. De toestand aan het gevechtsfront bij •Sjanghai is nagenoeg onveranderd geble ven, gedurende de afgeloopen 24 uur. On danks het Japat.sche geschut zijn de Chinee zen nog steeds in het bezit van Kiangwan en zijn de Japanners alleen in de nabijheid van Mauhang. iets vooruit gekomen. In totaal zouden de Japanners in de afgeloopen 48 uur slechts eenige honderden meters vooruit

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1932 | | pagina 1