DAGBLAD VOOB ALKMAAR EN OMSTREKEN. DE AARDBEVINGSRAMP IN ZUID-AMERIKA. Hit het JUtdemetU Dxi^eÜfA&ch Oveczicht ^Buitenland Ui o. S? 134e Jaargang. Een alles vernietigende catastrophe. Zwavel- gassen en giftige gassen bedreigen duizenden be woners van Chili en Argentinië. Zal de aschregen Europa bereiken EEN PANIEK ONDER DE BEVOLKING. ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatst uimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. TeleL 3, redactie 33. Directeur: C. KRAK. WOË.\§l)Ae 13 APRIL I»32 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Dit nummer bestaat uit drie bladen. DEN HAAG, 12 April 1932. Na een betrekkelijk kort Paaschreces is heden de Tweede Kamer weder aan den arbeid getogen. Alvorens de agenda aan de orde werd ge- tteld heeft voorzitter Van Schaik met warme waardeering huldt gebracht aan de nage dachtenis van het intusschen overleden Kamerlid A. C. A. van Vuuren (r.k.), een der sympathiekste en werkzaamste afgevaar digden die wij kennen. Namens de regeering sloot minister Donner zich bij deze hulde aan. Een reeks van huishoudelijke zaken werd hierna afgehandeld, waarna de afdeelingen opnieuw bij loting werden samengesteld en voorzitters alsmede onder-voorzitters der afdeelingen werden benoemd. De heer Oud (v.d.) vroeg hierna verlof den minister van onderwijs te interpelleeren over de plannen der regeering inzake de stichting van scholen .in de Wieringermeer. Morgen zal daarover beslist worden. Hierna waren een aantal kleinere ontwerpen aan de orde, onder meer een wijziging der Inkwar- tieringswet. De heer Faber (s.d a.p.ï deed hierbij zijn bekende bezwaren tegen inkwartiering in het algemeen hooren. De heer Tilanus (c.h.) maakte enkele op merkingen omtrent de regeling der onthef fingen van inkwartiering. Zijn inziens was eigenlijk de geheele wijziging onncodig om dat de geldende wet reeds voldoende in alle gevallen voorziet. Met de gewetensbezwaren tegen inkwartiering kon hij niet meegaan. Vrijstelling op grond daarvan laat z.i. de Grondwet niet toe. Minister Deckers bestreed in de eerste plaats de z.i. ver gezochte bezwaren van den heer Faber. Dat de aanvulling der wet, door hem voorgesteld, overbodig zou zijn, ontkende de minister tegenover den heer Tilanus. Het wetsontwerp werd daarop z. h. st. goedgekeurd. Hierna was aan de orde het wetsontwerp- Ebels (v d.) betreffende bijzondere maatrege len ten aanzien van loopende overeenkom sten. De heer van den Heuvel (a.r.) stelde bij motie van orde voor, de regeering uit te noo- digen bij de beraadslagingen aanwezig te zijn. Z. h. st. werd hiertoe besloten. 'De heer Van Rappard (lib.) opende de be raadslagingen, door instemming te betuigen met het wetsvoorstel als uit den nood der tijden geboren. Het is in de eerste plaats ge richt tegen onmenschciijke pachthuren, die van geen verlaging van pacht willen weten. Zij zijn echter, gelukkig, uitzonderingen. Enkele verbeteringen zijn echter onvermijde lijk. In ieder geval dient daarbij gezorgd te worden, dat de verpachters uit de pachtsom mindere vaste lasten, belastingen enz. kunnen blijven betalen. Uit een juridisch oogpunt is z.i. geen bezwaar in te brengen tegen deze inbreuk in het pachtcontract, omdat hierbij rekening wordt gehouden met de billijkheid. De heer Bakker (c.-'h.) wil zich, hoewel principieel tegenstander van initiatiefvoorstel len, niet tegen het ontwerp verklaren met het oog op den noodtoestand van vele pachters. Hij verwachtte vooral veel van de preven tieve werking van de voorgedragen regeling, De heer Fleskens (r.-k.) verklaarde even eens volle sympathie voor het voorstel te koesteren, al ware hem een verder gaande regeling liever geweest. Den heer Van der Sluis (s. d. a. p.) gaat het ontwerp niet ver genoeg; z. i. zou er een Pachtopzeggingswet moeten komen. Daarbij heeft hij geen absoluut vertrouwen in de richtspraak der kantonrechters. Intusschen zal hij toch vóór het ontwerp stemmen De heer Van den Heuvel (a.-r.) betreurt het, dat de regeering niet de zaak ter hand heeft genomen. Intusschen al heeft hij be zwaren, zoo is hem de daad van den heer Ebels sympathiek. Echter had hij de moge lijkheid van ontbinding van de pacht in het ontwerp moeten opnemen. Ook de geheele procedure voor den kantonrechter is z.i. nier in orde. Bovendien zou er in de wet duidelijk moeten worden aangegeven, op welke •gronden pachtverlaging mag worden ge vraagd. De heer Braat (plattel.) verwacht niet veel van het ontwerp. Z. i. had de regeering met cen veel verder gaande regeling moeten ko- m^n, met directen steun aan alle takken van landbouw. Intusschen aanvaardt hij het ont- W€rP, al is het niet meer dan een kleinigheid. De heer Goseling (r.-k.) is in beginsel sympathiek voor het voorstel, doch ontwik kelt verschillende bezwaren, welke ook in amendementen tot uiting komen. Vooral juridische bezwaren wegen, naar hij uiteenzette, zwaar bij hem. Morgen wordt de behandeling van het wetsvoorstel voortgezet. EEN HULPACTIE VOOR DE DONAU-LANDEN. De beslissing naar de Mei-bijeenkomst van den Volkenbond verwezen. Behandeling door regeeringsexperts. De Volkenbondsraad is Dinsdag bijeenge komen onder voorzitterschap van den Fran- schen minister-president Tardieu. In deze buitengewone zitting, die belegd was ter be handeling van de Donau-kwesties, bracht de Noorsche minister van buitenlandsche zaken Braadlang rapport uit, waarin hij wees op de vaststelling van de financieele commissie van den Volkenbond, welke deze commissie in haar rapport had uiteengezet. De rapporteur onderstreepte het feit der buitengewone ver scherping van de economische wereldcrisis, waarvan de oplossing door de politieke schulden een verdere verscherping heeft ver kregen, waarbij hij er den nadruk op legde, dat de vier Donaulanden Oostenrijk, Honga rije, Griekenland en Bulgarije, thans niet meer in staat zijn hun buiten landsche verplichtingen na te komen. De Noorsche minister wees voorts op de groote financieele lasten, welke de bewapening in de meeste landen met zich brengt, en wees op de voorstellen van de financieele commissie om Oostenrijk onverwijld een internationale leening van 100 millioen schellingen en Grie kenland een leening van 10 millioen te ver strekken onder internationale garantie en controle van den Volkenbond. De Fransche premier bracht vervolgens een kort rapport uit, waarin hij wees op den buitengewonen noodtoestand der Donaulan den en de nood-akelijkheid eener internatio nale leening en nauwere economische betrek kingen tusschen de Donaustaten. De Fran sche regeering heeft op instigatie der Brit- sche rege'ering oplossingsvoorstellen inge diend. Deze voorstellen zijn te Londen door de vier mogendheden bestudeerd. Er was be sloten allereerst door financieele experts der vier regeeringen voorstellen te doen uitwer ken voor de definitieve oplossing en een ge meenschappelijk optreden van alle belang hebbende mogendheden te overwegen. De vier regeeringen verzoeken derhalve den Volken bondsraad de medewerking van de financiee le commissie en van de oranen van den Vol kenbond bij de werkzaamheden der regee- ringsdeskundigen te verleenen. o Staatssecretaris von Bulow legde vervol gens een verklaring af, waarin hij stelling nam nopens de te Londen gevoerde onder handelingen en in groote lijnen het standpunt der Duitsche regeering uiteenzette. Bij de be sprekingen te Londen is algemeen naar vo ren gekomen, dat de noodzakelijke financieele hulpmaatregelen voor de noodlijdende lan den in het Donau-gebied niet het eigenlijke doel der actie vormen, doch dat voor deze landen een economische basis moet worden geschapen waardoor het hun mogelijk wordt in de toekomst op eigen krachten te bestaan. Bij deze erkenning zijn de aan de conferentie van Londen deel gehad hebbende landen het er over eens geworden, dat voor de noodlij dende landen in het Donaugebied een econo misch regiem moet worden geschapen, dat hun economisch en daarmede tegelijkertijd hun financieel bestaan op den langen duur garandeert. Men is het te Londen niet eens geworden over de methoden. De Duitsche re geering is bereid mede te werken aan het tot stand komen van een definitieve oplossing. De financieele commissie van den Volken bond wijst op de noodzakelijkheid eener di recte actie. De financiële commissie herin nert er aan, dat zij reeds in September 1931 een directe actie heeft geëischt. De zelfde eisch werd gesteld door de Bazelsche Com missie van deskundigen en de bizondere com missie van advies inzake het Youngplan. He laas is de conferentie van Lausanne uitge steld tot Juni. De financieele commissie con stateert, dat de huidige financieele moeilijk heden der Donaulanden niet gelegen zijn in hun begrootingen, doch in den toestand van het internationale betalingsverkeer en de prij zen op de wereldmarkten. Deze vaststelling maakt het duidelijk, dat het niet in de macht van Oostenrijk, Hongarije, Bulgarije en Grie kenland of andere landen ligt door eigen maatregelen afdoende hulp te verschaffen, doch dat alle landen moeten helpen, met na me de crediteurstaten. De ontwikkeling van de handelsbalansen der Europeesche landen gedurende de laat ste jaren bevestigt deze opvatting. Bij de on derbreking van het normale internationale kapitaalverkeer hebben de handelsbalansen van belangrijke landen een volledige wijzi ging ondergaan. Crediteurstaten, die vroeger actief waren, zijn thans passief geworden en debiteurstaten die vroeger passief waren, zijn actief geworden. Met een politiek van invoer verboden en contingenteering wordt het de debiteurstaten onmogelijk gemaakt hun ver plichtingen na te komen. Juist thans, nu de Ontwapeningsconferentie haar werkzaamhe den heeft hervat, is de verwijzing van de financieele commissie van bizondere beteeke- nis, dat uit budgetaire overwegingen de uit gaven voor de bewapeningen verlaagd moe ten worden. De financieele commissie is ge troffen door de hoogte der uitgaven voor mi litaire doeleinden en wendt zich met een di rect beroep tot de Ontwapeningsconferentie. Staatssecretaris v. Bulow verklaarde zich ten slotte accoord met de voorstellen betref fende samenwerking tusschen te Londen op dracht ontvangen hebbende deskundigen der vier regeeringen met de financieele commissie en de organen van den Volkenbond en sprak de hoop uit, dat deze samenwerking op kor ten termijn tot positieve oplossingen moge voeren. De financieele commissie en de technische organen van den Volkenbond kregen opdracht zich ter beschikking te stellen van de deskun digen der vier regeeringen. De voorstellen der deskundigen zullen ter Mei-conferentie in behandeling komen. Aan het einde der zitting legde Tardieu een verklaring af betreffende de verdere for- meele behandeling der Donauplannen, vol gens welke de betrokken regeeringen verder volkomen vrijheid van handelen behouden tot de beslissende onderhandelingen der confe rentie van Lausanne. waarbij alle kwesties definitief zullen worden behandeld. De Volkenbondsraad is voor een nieuwe zitting bijeengeroepen tegen morgen. Dan zal ook de Grieksche premier aan de besprekin gen deelnemen. DE PRUISISCHE VERKIEZINGEN. Minister Grimme tegen de N.S.D.A.P. De soc.-dem. hebben gisteravond te dezer stede een verkiezingsvergadering gehouden, waar oorspronkelijk de eerste minister van Pruisen, Braun, zou spreken. Deze was echter door dienstzaken verhinderd. Men draaide een klankfilm af, waarin Braun de nat.-soc. partij bestrijdt. Ter vergadering waren ongeveer 1500 personen aanwezig. Na het draaien van de film, nam de minister van onderwijs Grimme het woord. Spr. zette uiteen, dat hij ondanks de overwinning van Zondag j.1. niet het gevoel verloor, dat het beslissende uur nog komen ging. De strijd is niet alleen een strijd om Pruisen, maar een strijd om Duitschlands lot. Wij staan voor den eindstrijd tusschen het politieke verstand en Hitier. Nog niemand is er achter gekomen, wat de nat.-soc. eigenlijk voor doeleinden hebben Met betrekking tot Hitiers autobiographie verklaarde Grimme: In het bewustzijn, dat ik als minister voor u sta. die verantwoorde lijk is voor het peil van de Duitsche cultuur, moet ik zeggen, dat het volk van dichters en denkers, van een der edelste litteraturen der wereld achter een man aanloopt, wiens gees teloosheid, verwardheid en leegheid in deze zelfbeschouwing uit iedere regel spreekt. Dat is onverdragelijk. Dat de man, die dat ge schreven heeft door een daverend gelach niet reeds lang al zijn effecten verspeeld heeft, zullen latere geslachten niet begrijpen. Goebbels in Koningsbergen. In het Haus der Techni'k heeft Goebbels het woord gevoerd voor ongeveer 10.000 toe hoorders. Spr. verklaarde o.a.: De partijen van het systeem hebben verwacht, dat Hitier een groote mislukking zou beleven en hebben daarom de Pruisische verkiezingen onmid dellijk na de tweede presidentsverkiezing ge plaatst. Verder verklaarde Goebbels, dat wie Pruisen heeft, het rijk heeft. Pruisen moet weer Pruisisch worden. De Pruisische staats- gedachte beteekent het gerip van zuiverheid in het openbare leven, dat vooral belichaamd is geweest in het ambtenarendom, dat de ge heele wereld als model voor oogen heeft gestaan. DE TOESTAND IN HET VERRE OOSTEN. Japansche troepentransporttrein door bomaanslag ontspoord. Tien mijlen ten Oosten van Charbin is in den nacht van gister op heden een Japansche troepentransportterrein, tengevolge van een bomaanslag ontspoord. Er zijn 11 dooden, 19 ernstig- en 74 lichtgewonden. De trein werd door de kracht van de ontploffing uit de rails gelicht en stortte langs den spoor dijk. Men neemt aan, dat de aanslag door communisten is gepleegd. DE OPSTAND IN ECUADOR. Zeeslag tusschen Ecuadoriaan- sche opstandelingen en regeerings- schepen. Tijdens een zeeslag, die 1 Vi uur duurde, zijn de schepen van de Ecuadoriaansche op standelingen door regeeringsschepen versla gen. Ook rebellen gaven zich over, nadat zij verscheidene dooden en gewonden verloren hadden. De leider der opstandelingen, Men doza, werd naar een vesting gebracht. In ons nummer van gisteren hebben wij melding kunnen maken van een ramp, die Zuid-Amerika teisterde. In Chili en Argen tinië was n.1. een aardbeving geconstateerd, die een ramp scheen te worden. Helaas, het vermoeden is juist gebleken Een zeer groot gedeelte van Zuid-Amerika wordt op het oogenblik door een ramp van enormen omvang geteisterd. Onmiddellijk na het begin der aardbeving poogde Zondag een militair vlieger over het aardbevingsgebied te vliegen. Hij was echter door het slechte zicht en het zwavelgehaltc- van de lucht gedwongen terug te keeren. Groote kudden vee vermist. In de Cordilleras waren reusachtige vlam men zichtbaar, die door de uitstroomende gassen in alle kleuren van den regenboog werden gekleurd. De hemel was donkerrood Het aschgordijn trok langzaam naar het Noorden. Tot dusverre zijn nog geen berich ten ontvangen over aangerichte schade, daar in de onmiddellijke nabijheid van de vulcanen geen plaatsen liggen. Er zijn echter ook geen berichten ontvangen over groote kudden vee, zoodat men niet weet, waar die gebleven zijn In drie steden zijn de ejectriciteitscentrales stopgezet. De haard van de aardbeving ligt bij Talca, evenals in het jaar 1928. Een vernietigende aschregen. De Zuidelijke voorsteden van Santiago zijn, naar gemeld wordt, in een dichten asch- nevel gehuld. Alle treinen, welke naar het Zuiden vertrekken, zijn geheel met vluchte- ligen gevuld. In de omgeving van Talca heeft men in den afgeloopen nacht nog drie aardschokken waargenomen. Uit de kraters van den Descabezado Grande en de Desca bezado Chico slaan groote vlammen. De be woners van Molina, Curico en San Fernando verlaten hun woningen. Ook San Vicento Rengo en Rancagua worden ontruimd. De Argentijnsche astronoom Hartmann van het observatorium te La Plata verzekert, dat de aschwolken binnen 48 uur Europa kunnen bereiken. De geweldige vulcanische uitbarstingen, die thans groote deelen van Z.-Amerika ver ontrusten, gaan gepaard met een aschregen, welke in een dergelijk grooten omvang sinds lang niet is waargenomen. De geweldige hoe veelheden asch, welke door de vulcanen dui zenden meters hoog de lucht worden inge- slingerd, hebben, volgens uit Santiago de Chili ontvangen berichten, reeds Montevideo bereikt, dat ongeveer 1300 K.M. verwijderd ligt van de dichtstbijzijnde der plotseling in werking gekomen acht vulcanen. Kan de aschregen Europa berei ken? Thans dcet zich de vraag voor of het mo gelijk is, dat de aschregen door mid del van de luchtstroomingen tot Euro pa kan doordringen. Vast staat, dat de buitengewoon fijne vulcanische asch bij vrij hevige vulcanische uitbarstingen duizenden kilometers ver neerkomen kan, zoodra zij de hoogere luchtlagen heeft bereikt. Dat kon bij voorbeeld worden waargenomen bij de gewel dige uitbarsting van de Krakatau in het jaar 1883, evenals bij de uitbarsting van den Vesuvius in het jaar 1906. Maandan na de uitbarsting van den Krakatau werden in Europa bij heldere nachten op groote hoog te lichtende wolken waargenomen. Het betrof aschwolken, welke door de zon werden be licht. Waarnemingen dat vulcaanasch na een verplaatsing van eenige duizenden kilo meters nog als „aschregen" de aarde bereikt, zijn tot nu toe niet gemeld, omdat de fijne stof- en aschdeeltjes voortreffelijke watercon densatoren zijn. Blijft derhalve de asch in de luchtlagen, waarin wolkvorming mogelijk is dan worden de aschdeeltjes snel met water droppels omgeven, welke door hun zwaarte op de aarde vallen. Onder deze omstandigheden is te verwach ten, dat Europa deze keer, na de uitbarstin gen der vulcanen van Zuid-Amerika door een aschregen zal worden geteisterd. Daartegen over staat, dat het niet is uitgesloten, dat binnenkort opnieuw „lichtende nachtwolken" boven Europa waarneembaar zullen zijn, te meer, aangezien de laatste uit het cata- strophegebied ontvangen berichten, algemeen vermelden, dat de geweldige aschregen on verminderd aanhoudt. De aschregen duurt onvermin derd voort. Minstens acht vulka nen in werking. Een.paniek. Volgens de laatste berichten uit bet cata- strophegebied van Zuid-Amerika, zouden minstens acht vulcanen ja werking zija en de geweldige aschregen onverminderd aanbon den. De lavastroomen der verschillende vul canen hebben reeds groote gebieden akker land vernietigd. Hulptreinen, die uit Men- doza zijn vertrokken, moesten ten gevolge van den aschregen terugkeeren. Honderden menschen zün ernstig ziek geworden ten ge volge van ae inademing van zwavelgassen. Duizenden menschen vluchten. De geheele bevolking is in paniekstemming. Uit Santiago de Chili wordt gemeld, dat als gevolg van de ontzaglijke vulcaanuit- barstingen in Zuid-Amerika boven Argenti nië en Chili een ononderbroken aschregen is gevallen Het meeste hebben de stad en het district Malargue in de provincie Mendoza te lijden gehad. De aarde is daar over geheele gebieden gescheurd. De aardschokken hebben ook onder de stad scheuringen veroorzaakt, zoodat ernstig gevaar bestaat voor de hui. zen. De bewoners moeten de stad verlaten. De regeering heeft toegezegd, dat troepen zullen worden gezonden om hulp te bieden, terwijl iedere verder gewenschte steun zal worden verleend. Een dichte aschlaag bedekt de Pampas en de steden. In den beginne sloegen de bewo ners van Buenos Aires de neervallende asch met nieuwsgierigheid gade. Langzamerhand werd de regen evenwei zoo dicht, dat de be woners beangst werden. Bijna den geheelen dag hetrschte zoo goed als volledige duister nis. Ook de schepen zijn met een fijne asch laag bedekt. Volgens ae raming zijn reeds 3OC0 ton asch op Buenos Aires neergekomen. Naar op navrage te Santiago ae Chili werd vernomen, heeft de Zondag plaats ge had hebbende uitbarsting van den vulcaan Quizapu in Chili geen schade aangericht. Een lichte aschregen bedekt het gebied tus schen Talca en Santiago. In één provincie 80.000 men schen gevlucht. Naar uit Buenos Aires wordt bericht, is de provincie Mendoza door de uitbarstingen in Argentinië het ernstigst getroffen. Daar alleen reeds hebben 80.000 personen hun huizen verlaten. De aschlaag, welke de ge heele streek bedekt, heeft een hoogte van 35 c.M. De angststemming wordt verhoogd door de dichte zwavelwolken, aardscheuren en giftige gassen. De lavastroom heeft de op ongeveer 100 K M. van den vulcaan gelegen stad San Rafael bereikt. Het in het centrum der stad gelegen hotel „El Commercio" is door brand verwoest. De dorpen in de Andas zijn geisoleerd. Koeriers melden, dat hon derden personen ernstig vergiftigd zijn en dat gevreesd worden, dat zij door ver stikking om het leven zullen komen. Sterke gaswolken verhinderen de reddingswerk zaamheden. De hulpcolonnes kunnen slechts met moeite vooruitkomen. De zon gaat schuif achter een dichten nevel. De horizon is rood gekleurd. De seismologen voorspellen een stemmig een vernietigende aardbeving. 10.000 personen in doodsgevaar? In de door de vreeslijke vulkaanramp het ernstigste getroffen stad Malargue (prov. Mendoza) bevinden zich, naar uit dit gebied wordt gemeld, ongeveer 10.000 personen ten gevolge van gasvergiftiging in levensgevaar. Tot nu toe ondernomen reddingspogingen zijn mislukt. De vulkanische uitbarstingen plotseling opgehouden. De vulkanische uitbarstingen in Z.-Ame- rika zijn plotseling opgehouden. De seismolo gen vreezen evenwel, dat juist als gevolg van deze plotselinge rust de werking in hevigheid zal terugkeeren. Het stadsverkeer te Buenos Aires ligt volkomen stil. De artsen vreezen dat epidemische ziekten zullen uitbreken. Door de krachtige zwaveldampen en den dichten rook werden de naar het aardbevings gebied gezonden verkenningsvliegtuigen ge dwongen terug te keeren. De toestand blijft critiek. De aschregen was Dinsdagavond boven het Chileensche gebied niet meer zoo sterk. Men hoopt, dat de uitbarstingen der vulka nen spoedig zullen ophouden. De meeste ver kenningsvliegers, uitgezonden door de Chi leensche regeering, moesten wegens de on doordringbare met aschwolken en gevaar lijke gassen gevulde lucht terug keeren. Slechts een vlieger gelukte het verder door te dringen. Hij kon over den Descabezado grande en de Descabezado Chico vliegen. Uit zijn beschrijving blijkt, dat in de kraters van deze vulkanen elke halve minuut vreeslijke ontploffingen plaats hebben. Tonnen zware rotsblokken worden hoog in de lucht geslin gerd, waar zij in kleine stukken uiteen vlie gen. Voortdurend stooten heftige steekvlam men uit de kraters op,

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1932 | | pagina 1