urn
hmm
m
ip
geneesten v&iftiaait de fuüxL
Dumtuhiek
m 'm Am
"Wm
m WB
J®J®
mAMA^m'is
m m 'M
m X8
ïfchaakcubdek
mla
Wé
mm
m
WAT KIKKER KAREL EN TUIMELTJE BELEEFDEN
Éi ÉHf llÉi
Wm li
ft:
P
És9
i m
111
i ii
Japan als wachter
der beschaving.
mm -w& Mm
vm.
"'/ww' ''mui?'
¥m W» w Wm Él
■4m
:MÊt. 'Wm Wm
i m- rn.
lm.
W/M WW.
m
WW
VsW.
B
ni lil
SP
llll
m
mm
m
m
lÉi
Pt
IP k
WM, i
wm a
Wi JL
WWt
/Am
voerrechten in Amerika, is moeilijk na te
gaan. Ongetwijfeld zou de Koninklijke Shell-
grocp, die in haar Amerikaansche raffinade
rijen groote hoeveelheden petroleum uit haar
dichtbij gelegen productiegebieden verwerkt,
door zulk een invoerrecht worden benadeeld
'Het is echter meer waarschijnlijk, dat de her
nieuwde flauwe stemming voor Koninklijke
het directe gevolg is geweest van een tegen
het concern geveerde stelselmatige agitatie,
die haar oorsprong klaarblijkelijk in Parijs
heeft gevonden.
Gebruik makend van de door de gebeurte
nissen bij het Kreuger-concern veroorzaakte
onrust en het wantrouwen, in de financieel
gestie van het bestuur van wereldonder
nemingen, wier bedrijf voor een buitenstaan
der weinig overzichtelijk is, heeft een bepaald
deel van de Fransche financieele pers een
campagne geëntameerd tegen de Koninklijke-
Shellgroep, waarbij de meest dwaze geruchten
de rondte hebben gedaan. Deze zouden onder
normale omstandigheden stellig geen gehoor
hebben gevonden; gezien de in den laatsten
tijd ondervonden teleurstellingen hecht het
publiek echter buitengewoon gemakkelijk ge
loof aan Jobstijdingen. De campagne heeft
dan ook veel kwaad gedaan en slechts door
het ingrijpen der justie is er een eind aan ge
maakt, waarna al spoedig ook een krachtig
koersherstel in aandeelen Koninklijke Petro
leum Mij. is ingetreden.
Het feit, dat een fonds als Koninklijke Pe
troleum in enkele weken tijds na een val tot
c.a. 105 tot omstreeks 175 kon stijgen,
om vervolgens in een snel tempo weer tot bij
na het laagste niveau terug te vallen, vormt
intusschen wel een duidelijke illustratie van
de nerveuze stemming, die de beurs be-
heerscht. Aan de onzekerheid ten aanzien van
de tegenwoordige positie van de Koninklijke-
Shell zal eerst de in Mei a.s. te verwachten
publicatie va i het jaarverslag een eind kun
nen maken, wanneer dit tenminste de zoo zeer
gewenschte opheldering over de financieele
verhoudingen in het concern zal bevatten.
Wij herinneren er intusschen aan, dat ter
gelegenheid van het passeeren van het in-
terim-dividend aan het eind van het vorige
jaar door het bestuur der Koninklijke is mede
gedeeld, dat de liquide middelen van de ge-
heele groep, buiten de met eigen geld gefinan
cierde voorraden grondstoffen, destijds niet
minder dan 20 millioen Pond Sterling plus
rond 50 millioen dollars bedroegen. Het is
nauwelijks aan te nemen, dat de positie in-
I' middels zoo veel slechter zou zijn geworden,
L dat de groep, zooals de geruchten van den
f jongsten tijd wilden weten, met credietmoei-
1 lijkheden te kampen zou hebben.
De jaarverslagen van de tot het Unilever
concern behoorende ondernemingen, die
eveneens met groote spanning tegemoet waren
gezien, zijn inmiddels gepubliceerd. De resul
taten zijn aanzienlijk meegevallen. De winst,
zoowel van de Unilever N.V. als van de En-
gelsche Unilever Ltd. is vrijwel onveranderd
gebleven op resp. 30.02 millioen en 1.73
millioen, zoodat, na vorming van een speciale
reserve tegen eventueele verliezen op traan-
voorraden, voor de Nederlandsche Uni
lever 13 34 millioen en voor de Engelsche
Mij. 350.000, op aandeelen Unilever
'N.V. een dividend kan worden voorgesteld
van 8 (waarvan reeds 4 ad interim is
betaald), op de aandeelen Unilever Ltd. een
dividend van 10 in Ponden Sterling
(waarvan 5 ad interim is uitgekeerd). Op
de beurs heeft vooral de gunstige liquiditeits
positie van het concern een goeden indruk
gemaakt. Het totale bedrag der beschikbare
middelen voor alle tot het Unileverconcern
behoorende maatschappijen beloopt 47.74
millioen, waarbij het Pond Sterling herleid
is tot den wisselkoers van 31 Dec. 1931.
Het koersverloop van aandeelen Unilever
heeft den gunstigen indruk van het verslag
weerspiegeld, en ook de op de Amsterdam-
sche beurs genoteerde preferente aandeelen
Jurgens en van den Bergh waren vast.
Op geruchten, volgens welke ook het jaar
verslag van Philips gunstiger zou uitvallen
dan tot dusverre was aangenomen, en zelfs
een klein dividend zou mogen worden ver
wacht, ontwikkelde zicl»>ook goede vraag
voor deze aandeelen, waardoor zij in koers
konden verbeteren.
In het algemeen is de stemming op de Am-
sterdamsche beurs tegen het midden der week
trouwens wat beter geworden. Aanvankelijk
had, behalve de flauwe houding van New
York, ook het bericht betreffende de aanvrage
om surséance voor de firma Scheurleer
Zoonen in den Haag een drukkenden invloed
uitgeoefend. Het werd algemeen aange
merkt als een teeken van de moeilijke tijden,
die de wereld thans doormaakt, dat een meer
dan een eeuw bestaande firma van de stem
ming als de bovengenoemde tot dezen stap is
moeten overgaan.
Van de gunstigere stemmnig in de tweede
helft der week hebben, behalve de bovenbe
sproken fondsen, ook de Indische waarden
geprofiteerd. Vermoedelijk hebben dekkings-
aankoopen het hunne tot het koerherstel bij
gedragen, vooal in aandeelen Handelsver-
eeniging „Amsterdam", die nog beneden het
in het vorige jaar bereikte laagtepunt waren
teruggegaan. In den toestand der suiker
markt is na het tot stand komen der produc
tie-regeling nog geen verbetering te consta-
teeren. De V.I.S.P. dcet zou nu en dan en
kele onbeteekenende hoeveelheden suiker van
de hand, tot de vroegere verliesgevende
prijzen.
In de rubbercultuur begint thans het „sa-
neeringproces" door te werken. Eiken dag
komen berichten binnen over stopzetting van
den rubbertap op verschillende ondernemin
gen, die reeds lang met verlies werkten, doch
die het bedrijf gaande hadden gehouden, in
de hooj) op een prijsstijging, als gevolg van
een gedwongen productieijbeperking. Nu deze
van de baan is, wordt het bedrijf stopgezet.
Slechts de financieel krachtige ondernemin
gen, die tegelijkertijd met de laagste produc
tiekosten werken, zullen den strijd cm het be
staan kunnen volhouden en zich wellicht ge
leidelijk aan de nieuwe prijsverhoudingen
kunnen aanpassen.
Ook op verschillende Sumatra-tabakson-
dernemingen zal het bedrijf, in verband met
den slechten markttoestand, worden stop
gezet of wel de productie worden beperkt, ter
wijl daarnaast maatregelen tot beperking
van onkosten worden genomen. De Deli Mij
heeft een belangrijk deel van haar personeel
en arbeiders ontslag aangezegd en heeft
reeds medegedeeld, dat haai volgende oogst
ingekrompen zal worden. Ook de Arendsburg
heeft een harer ondernemingen gesloten en
overweegt voor de overblijvende een drasri-
sche productiebeperking, en de andere maat
schappijen zullen dit voorbeald ongetwijfeld
volgen. De tot dusverre gehouden voorjaars
inschrijvingen van Sumatra-tabak hebben
dan ook weinig bevredigende resultaten voor
de tabakmijen gebracht
In de eerste drie inschrijvingen maakte de
Deli Mij. een doorsnee-prijs van i 2A0
y. K.G.. terwijl zij voor dezelfde merken het
vorige jaar (dat reeds zeer slecht wasL ge
middeld 3.10 bedong. De Deli Batavia Mij
behaalde een doorsnee-prijs van 2.14 per
K G. tegen 1.55 vorig jaar, de Senem-
bah f 1.60 tegen 2.34 en de „Oostkust'
1.26 tegen 1.40. Ofschoon tabaksaandec-
len zich in het midden der week aan de alge
meen betere stemming aansloten, bewegen zij
zich niettemin op een ongekend laag koers-
peil.
Evenals buitenlandsche hebben ook Neder
landsche beleggingsfondsen aanvankelijk van
de algemeene koersdaling geleden. Hierop
volgde voor Nederlandsche staatsfondsen
eenig herstel, waarbij de nieuwe 5 leening
den pariekcers weer overschreed. Ook van de
Ned. Indische staatsfondsen waren de meesie
soorten iets beter. Daarentegen bleven de
leeningen der groote gemeenten gedrukt
Alleen leeningen 's-Gravenhage konden in
koers verbeteren, terwijl de minder courante
soorten zich meerendeels goed konden hand
haven.
Hieronder volgt een overzicht van het
koersverloop:
Aku 24 29;
Ned. Ford 87 1/4—97;
Philips Gloeilampen 54 1/4—51 lA~63K>
Unilever 98—102—97—106—103 3/4;
Zweedsche Lucifers Mij. 105 5/8;
Alg. Exploratie 97—109;
Redjang Lebong 71—63—6634;
Koninklijke Petroleum 119122117
125 1/4—123 1/4;
Perlak Petroleum 7490;
Amsterdam Rubber 29 3/4—33 1/4—30 3/4;
Handelsver. „Amsterdam" 15534—151—
159*
Ned. Ind. Suiker Unie 635761
Deli Batavia Mij. 989095;
Deli Mij. 10234—106;
Senembah 12511634;
Arendsburg Tabak 115—120110;
Ned. Scheepvaart Unie 47)4—4549;
Aan de Dammers!
In onze vorige rubriek gaven wij ter
oplossing probl. 1220 (van P. Kleute Jr.)
Stand.
Zw. 12 sch. op: 4, 7, 8, 9, 13, 18, 19, 21,
23, 24, 29, 34.
W. 12 sch. op: 28, 32, 33, 37, 38, 42/45,
47, 48, 49.
Oplossing.
1. 28—22 1. 18 27
2. 37—31 2. 27 36
3. 47—41 3. 36 47
4. 32—27 4. 21 32
5. 38 27 5. 47 16
6. 33—28 6. 23 32
7. 43—38 7. 32 43
8. 48 30 8. 24 35
9. 49—43 9. 16 40
10. 45: 1!
Combinatie.
In den volgenden stand wint wit, on
danks een schijf achterstand, loor:
pi -m m
fc «a
WM.
Zw. 9 sch. op: 6, 9, 11, 14, 23, 24, 33,
42, 43.
W. 8 sch. op: 17, 22, 26, 27, 32, 34, 36, 44.
1. 34—29 1. 23 34
2. 22-18 2. 11 13 (gedw.)
3. 32—28 3. 33 31
4. 26 8 of 10
Ook de volgende positie, ontstaan na
1419 als laatsten zet van zwart
hé m m
"'M
V-i* - V
Zw. 13 sch. op: 4, 7, 9, 12, 13, 16, 18, 19,
2i 22 23 25 26.
W 13 sch.' op: 20, 24, 31/34, 36/39, 44,
49, 50.
wint wit en wel door:
1. 34—29 1. 23:43
2. 33—28 2. 22:42
3. 37:39 3. 26:28
4. 36—31 4. 25 1
5. 31—26 5. 19:30
6 26 10 6. 4 15
7 39-34 7. 30:39
h. ii
Ter oplossing voor deze week:
Probleem 1221 van Marcel Vimont.
"/M
II 'W,
i Hf WÊ.
Zw. 11 sch. op: 11, 12, 13, 14, 17, 19, 21,
22, 25, 36, 41.
W. 12 sch. op: 28, 29, 30, 33, 39, 40, 43,
44, 47, 48, 49, 50.
In onze volgende rubriek geven wij de
oplossing.
Oplossing eindspel no. 450.
1. Pgl! Kgi 2. Ke2 Kg3 3. Kfl Pfö 4.
Ld4! ((na 4. Le5f volgt Kf3 5. Lf4 en ver
liest).
4. Pd4 pat.
Oplossing eindspel 539.
Na 1. gO? Ke4 2. g7 Lh4! kan Wit het
spel niet houden b.v. 3. g'8D Lf6 4. Kcl
b2f 5. Pb2f Lb2f 6. Kb2 Lg8 of 3. g8 PLg5!
4, Kal (of 4. Pe5 Ld2 of 4. Pf2 Le3) Ka3
5. Pb2 b5! Lel en mat iy twee zetten.
Alleen mogelijk is met 1. Kal! b5 2.
Pb2! Leo 3. g6 naast g7 op pat te spelen.
Fout zou zijn 1. Kal! Lh4 2. g6 Ka4 3.
Pb2f (3. g7? Ka3!) Ka3 4. Pcc4f enz.
Oplossing probleem 386.
1. Pd8 Lf7 2. Pd7 mat.
1.Ld7 2. Pd7 mat.
1.Pg3 speelt 2. Tf5 mat.
1. Tc5 2. Da." mat.
1. Lc6 2. Pc6 mat.
Probleem no. 387.
8
7
6
5
4
3
2
1
a b o def g' h
Tweezet.
Eindspel 541.
(P. Gorgièw).
wm |pp
üi
a bc d ef gh
Wit speelt en maakt remise.
Eindspel 542.
8
7
6
5
4
3
2
1
ab c def gh
Wit» speelt en maakt remise.
Op 18 Januari 1931 is opgericht de
Nederlandsche Bond van Probleem
vrienden. Hoewel dezen bond in 't aller
eerste jaar een zeer groot verlies onder
vond door het overlijden van den secre
taris H. Weenink, toonde de bond toch
genoeg levensvatbaarheid om met grqpte
animo het tweede jaar met 90 leden
in te gaa. Om het idee van Weenink:
„Een groot geheel' te vormen van alle
schaakprobleemliefhebbers" (oplossers
en componisten) te verwezenlijken, be
sloot het bestuur meerdere bekendheid
aan de programma-punten te geven.
Daartoe behooren een abonnement op
het tijdschrift van den N. S. B., uitgifte
van een jaarboek, organisatie van op
lossingswedstrijden, voordrachten over
probleemonderwerpen, bijeenkomsten
voor gedachtenwisseling over proble
men, leesportefeuilles, steun aan publi
caties op probleemgebied, vertegenwoor
diging der NederL problemen in het
buitenland, organisatie van internatio
nale oplossingswedstrijden en bevorde
ring van persoonlijk contact.
Voor 1932 is een Interessante wed
strijd begonnen in eomponeeren, oplos
sen en taxeeren van problemen door de
leden. De contributie is opzettelijk laag
gehouden, om ieder gelegenheid te
geven als lid toe te treden. Door belang
rijke donaties van liefhebbers kan de
bond zijn programma uitvoere Het be
stuur zou het een groote genoegdoening
vinden, op de jaarvergadering te kunnen
meedeelen, dat het aantal leden de 100
gepasseerd is. Wie helpt daar aan mee?
Eventueele nadere inlichtingen ver
strekt de secretaris F. W. Nanning,
Gerarduslaan 15, Eindhoven.
Zooals men uit de bladen heeft kun
nen merken heeft een onzer landgenoo-
ten, n.1. Jhr. Van der Bosch, de captain
van 't eerste tiental van 't Haagsche
D. D., meegespeeld in het Premier Tour-
nement van 't Paaschcongres in de En
gelsche universiteitsstad Cambridge.
Tot aan de laatste partij stond hij met
den Britschindischen kampioen Mir
Sultan Khan aan 't hoofd. Evenwel
moest hij voor dezen de vlag strijken,
zoodat hij met Alexander, een jong En-
gelsch speler, de tweede en derde prijs
deelde. De volledige uitslag luidt:
1. Sultan Khan, 5punt, le prijs.
2. Alexander, 4H punt, 2e en 3e prijs.
3. Jhr. v. d. Bosch, 4K punt, id. idem.
4. Sir Thomas, 3 punt.
5. Miss Menchik, 3 punt.
6. Tylor, 3 punt.
7. Yates, 3 punt.
i 8. Millner Barry, 1 punt.
Clubnieuws:
Op Hemelvaartsdag a.s. houdt de
Schaakclub V. V. V. te Alkmaar haar
jaarlijksch nationaal schaakwedstrijd in
de bovenzaal van café Central, Hofplein.
Inschrijvingen bij den secretaris, den
heer Laas, Overdiestraat, Alkmaar.
door prof. dr. J. L. PIERSON Jr.
(Hoogleeraar in de Japansche Taal- en
letterkunde aan de Rijksunivirsiteit
te Utrecht).
IV.
Een van de levensvragen van Rusland is
steeds de ijsvrije haven geweest. Na de Krim-
oorlog was het van de Middiellandsche zee
afgesneden door de Dardanellen-afsluiting.
Er bleven twee mogelijkheden: door Perzië
naar de Perzische golf, of door Siberië naar
de Japansche zee. In Perzië stuitte het op
Engeland en in het Verre Oosten zou het op
Japan stranden.
Rusland contra Japan. De trage kolos,
sterk maar ongedisciplineerd, slecht georga
niseerd onder het Tsaren-bewind, tegen het
jonge, taaie van nature gedisciplineerde volk,
dat zonder bedenken alle politieke tegenstel
lingen opzij zet, wanneer het vaderland in
gevaar is; dat zijn laatste cent zou offeren
voor een laatste legerdat liever dood dan
overwonnen is.
Voorwaar een ongelijke strijd. Japan kan
op deze wijze niet overwonnen worden en is
nooit overwonnen. Japan kan misschien uit
gemoord worden, maar zal zich uit hoofde
van zijn volksaard nooit overgeven. Zij die
terugkeeren uit den strijd, worden met on
verholen blijdschap ontvangen, maar aan de
nagedachtenis van hen die voor hun land ge
sneuveld zijn, wordt als „echte helden" de
hoogste eer gebracht. Onoverwinlijk is een
lana, dat een zoo sterk saamhoorigheidsge-
voel heeft; dat als één man pal staat bij de
dreiging van gevaar, om met volkomen be
reidheid te sterven voor liet eigen land, het
creboorte-land. Ongenaakbaar is een volk met
een zóó strenge eere-code dat zij liever de
hand aan zichzelf slaan dan een beleediging
aan hun land dulden. Het is voldoende be
kend, maar het kan niet genoeg herhaald
worden.
Toen in 1927 te Nan.,ing de zoogenaamd
„nationalen" onder de Kuomintang, 1) op.
'oehitst door de bolchewiki tot het botvieren
van een waanzinnige vreemdelingenhaat
kwamen, werden onder anderen Amerikaan
sche en 'japansche dames door Chineesche
„soldaten" aangerand.
Slechts een zwak protest is er gehoord uit
het blanke kamp, en er is geen ernstige po
ging gedaan om de schuldigen op te sporen.
Alléén de Japanners hebben de striemende
smaad op hunne wijze aangevoeld. Om de
eer van zijn land te redden, pleegt de com
mandant van het Japansche oorlogschip
harakiri. 2) Men vindt dit overdreven en
„wat schiet je daar nu mee op? Krijgshaf
tig vertoon voor de galerij, een bijna barbaar-
sche daad, een ruw gevoel van eer, waar wij
gelukkig al overheen zijn", zoo zegt men in
Europa en haalt de schouders op.
Maar daarmede is deze daad niet ver
klaard Daarvoor dient men een zuiver
inzicht te hebben in het strenge eergevoel,
dat zulk een smaad niet wil overleden; dat
zonder bedenken, carrière, familie en het
eigen éénige leven offert, offeren móet, om
dien smet van het vaderland af te nemen?
En dan wordt men +och bevangen met een
stille bewondering voor dezen man en voor
het land dat zulke karakters voortbrengt,
juist in dezen tijd van verwording, van ver
vaging van elk waarlijk heroïek gebaar; in
dezen tijd waarin verheerlijkt worden alle
kleine gevoelentjes; in dezen tijd van „begrij
pen van afdwalingen", van „vergoelijken".
Onze slappe tijd van „verzachtende omstan
digheden".
Tegen zulk een land, tegen zulk een volk
kan zelfs het sluipende bolchewisme niet#
beginnen. Een oogenblik was het uiterst leer»
gierige en nieuwsgierige Japansche volk ge
pakt door de nieuwe leuzen, vooral door het
ideaal van „gelijkheid" en de vele beloften.
De on-ordelijken onder het volk, vonden dit
mooi, hoewel ze niet zoo best begrepen hoé
dat eigenlijk moest gebeuren. Vele studenten
wierpen zich op dit uiterst nieuwe, verslon
den Marx' Kapital, vereerden Lenin als de
f Verlosser, voelden zich zware Kultur-trager.
'l Maar toen men de ellende uit eigen aan
schouwing gezien had in het nabije China;
toen men de onmogelijkheid voelde, deze
utopiëen te verwezenlijken, toen begreep men,
dat men tijdelijk blind geweest was en dat
die nieuwe ideeën-import lijnrecht inging
tegen den echt-Japanschen geest, de Yamato-
damashii „den geest van het oude Japan" en
den Bushidö, „den weg van den krijger".-
Maar Rusland besefte dit toen nog niet en ik
geloof dat het nieuwe Rusland het nog niet
ten volle begrijpt. Laten wij nagaan hoe de
Russische en Japansche belangen ook in
Manchurye tot een botsing moesten komen.
In 1860 kwam Rusland door het verdrag
van Aigun in het bezit van den Amur-mond
en de kustprovinciën. Daar bouwde het Wla-
diwostok aan het zuidelijkste punt. Maar
ook die haven bleek niet ijsvrij te zijn en dus
zocht men zuidelijker. In 1885 nam het Port
Lazareff, in de bocht van Gensan aan de
Oostkust van Korea, waarop Engeland da
delijk Port Hamilton bezette, een klein eiland
je aan de Zuidkust van Korea, en dit pas
weer vrij gaf toen Rusland zich verplichtte,
geen Koreaansch gebied te bezetten. In 1891
besloot Rusland tot den bouw van dea
Trans-Siberischen spoorweg, omdat het toen
al inzag dat voor kolonisatie in een zoo ver
afgelegen gebied en met het oog op een ijs
vrije haven, spoorweg-verbindingen een eer
ste vereischte waren. Een giganten werk,
waarvan wij de ontzaglijke moeilijkheden
slechts kunnen bevroeden.
Als eindpunt nam het Wladiwostok, maar
het zocht naar een zuidelijker uitgang. En
nu begrijpen wij waarom Rusland het hardst
schreeuwde bij de vrede van Shimonoseki
over Japanscn imperialisme, overrompeoing
van het weerlooze China en teruggave van
Liautung. Het wenschte Liautung voor zich
zelf als eindpunt van den Transsiberischen
spoorweg. Het goed recht van Japan werd
met voeten getreden omdat Rusland zijn ver
langen naar een ijsvrije haven niet langer
bedwingen kon. Maar Japan was geen
quantité négligeable! Eerlijk had het voor
Liautung gevochten en nooit zou het goed
schiks toelaten dat Rusland met de buit ging
strijken. Rusland deed nu een geniale zet,
zooals wij in het vorig artikel zagen: Korea
was voor Japan noodzakelijk als afzetgebied
en emigratie-terrein. Voor Rusland beteeken-
de het niet zooveel als Manchurye met Liau
tung. Het besloot dus Korea geheel aan Ja-
211. Dagen achtereen zat Tuimeltje op zijn troon en was
nooit meer grappig zooals vroeger. Groote druppels vie
len langs zijn gezicht, want het was juist in die dagen zoo
warm en de kroon drukte zoo zwaar op zijn hoofd! Neen,
zei hij, ik houd het niet uit, om zoo altijd stil te moeten
zitten en hij overlegde met kikker Krel wat hij moest be
ginnen. -
Op een dag, dat Tuimeltje langs de kooi van den
ooievaar wandelde, kwam er een idee bij hem op. Hij nam
ir?ron va" Z1'n hoofd en hing die om den nek van het
•lier. 1 oen beval hij den ooievaar uit de gevangenis te
komen en liet heni naar een put aan den ingang van het
kasteel brengen. Daar zou de ooievaar nu altijd moeten
zitten, met den kroon om zijn nek en Tuimeltje kon weer
net al# vroeger lustig springen en dansen.
