DAGBLAD VOOR
ALKMAAR
EN OMSTREKEN
S. Krom
(Dxiqetiibsch Overzicht
^Buitenland
1882 Schoen- en Lederhandel G. VAN NIEUWKUYK. 1932
Stoomerl)
LBinnenland
Onze Jiolonim
MAAl'ÖAG 23 MEI I»32
134e Jaargang.
drie fabrieksgebouwen
door brand vernield.
algemeene staking in
griekenland?
EERSTE KLAS SCHOENWERK. LAAG WINSTPERCENTAGE.
Ter gelegenheid van dit jubileum wordt aan ieder, die meer
dan 4 gulden besteedt, een SOUVENIR aangeboden.
(ZIE STADSNIEUWS.)
Tel. 1523 (3 lijnen)
Stuurt nu Uw garderobe en U
ontvangt deze binnen enkele
dagen weer terug.
Onze naam waarborgt U zorg
vuldige behandeling.
mijnongeluk in zuid-afrika.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIENi
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Briev. c franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v h. HERMs. COSTER ZOON, Voor dam C 9,
postgiro 37060- Telef. 3, redactie 33.
no. n»
Directeur: C> KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
POLITIEK NIEUWS
UIT VERSCHILLENDE LANDEN.
Bij de serie kabinetscrises zijn er twee
bijgevoegd
„Ein Stück von Hitler"!
't Wordt de laatste weken wel erg met
regeeringscrises. We hebben er een gehad in
Oostenrijk, we zien er een in Frankrijk en
een in België, en nu is daar sedert Zaterdag
nog Griekenland bij gekomen.
Men zal de laatste dagen gelezen hebben,
dat er in Griekenland een staking was uitge
broken onder spoorwegambtenaren e.d. (men
leze hierover elders in dit blad nog eenige
bizonderheden) en deze staking is waar
schijnlijk de hoofdoorzaak van deze regee-
ringscrisis geweest. In elk geval, minister
president Venizelos heeft het ontslag medege
deeld in de Kamer en hij raadde aan, uit de
democratische oppositie een nieuwe regee
ring te vormen, teneinde onlusten te voorko
men, die zekerlijk zouden ontstaan, wanneer
de regeering zou worden overgenomen door
de partij der monarchisten.
In den loop van zijn redevoering verdedig
de Venizelos onder beroep op artikel 48 van
de Duitsche rijksgrondwet de door hem ont-
woroen beperking der persvrijheid.
Na de kamerzitting reed Venizelos naar
den staatspresident Zaimis, teneinde hem het
verzoek om ontslag te overhandigen. De af
tredende regeering is vastbesloten den strijd
tegen de stakende ambtenaren onverbiddelijk
door te zetten.
Deze staking onder de ambtenaren is ove
rigens nog in vollen gang. Ook onder het
spoorwegpersoneel bestaat neiging in staking
te gaan, zoodat een verdere uitbreiding van
de stakingsbeweging mogelijk is. De toestand
meet dan ook zeer critisch worden geacht.
o
Er is nog een kabinetscrisis! De Pruisische
minister-president Braun heeft n.1. aan den
president van den .landdag een schrijven ge
richt, waarin hij mededeelde, dat de Pruisi
sche ministers hun functies ter beschikking
stellen, nu de verkiezingsperiode van den
ouden landdag op 20 Mei is afgeloopen. Het
schrijven, dat 19 Mei is gedateerd, bevat
noch een motiveering, noch de mededeeling,
dat het kabinet Braun loopende zaken zal
afwikkelen.
Het kabinet Braun is dus formeel afgetre
den. Het schrijven zal bij de bijeenkomst van
den Pruisischen landdag door den voorzitter
worden voorgelezen.
o
In de Japansche kabinetscrisis is een on
verwachte wending gekomen.
Na een bespreking met den .„ouderen
staasman" prins Sayongi heeft admiraal
graaf Saito zich bereid verklaard een natio
naal kabinet te vormen. Zondag is graaf
Sito door den Keizer in audiëntie ontvangen.
In welingelichte kringen verluidt, dat graaf
Oesjida minister van Buitenlandsche Zaken
zal worden en Takahasji minister van Finan
ciën.
Het verstrekken van de opdracht een kabi
net te vormen door de keizer aan admiraal
Saito kan beschouwd worden als een com
promis tusschen de eischen van het leger en
die van de Syaukai partij, welke de meerder
heid in het parlement heeft. De leider dezer
partij, Soezoeki, heeft verklaard, dat hij voor
het geval hij met de regeeringsvorming zou
worden belast, opnieuw een partijkabinet zou
samenstellen.
Of een kabinet Saito een meerderheid in
het parlement zal kunnen vinden, is de vraag
Er wordt reeds gesproken van parlements-
ontbinding.
0
Tenslotte nog wat Hitler-nieuws. Op het
vliegveld Ohmstede te Oldenburg heeft Hitler
Zondag voor ongeveer 30 a 40.000 personen
het woord gevoerd. Voor hem werd het woord
gevoerd door afg. Strasser, die o m. verklaar
de: Bruening heeft gezegd, dat* hij 100 M-
van het doel is en dat doel is de conferentie
van Lausanne. Het is evenwel weinig waar
schijnlijk, dat daar een beslissing zal vallen,
te meer indien men bedenkt, dat de regeering
niet meer het vertrouwen bezit van het Duit
sche vclk. Vrijheid, zelfbewustzijn, nationale
eer en oplossing van het sociale vraagstuk
zijn de grondslagen van het nationaal
socialisme. Het voornaamste probleem is,
de werkverschafing voor 6 millioen. Dit
vraagstuk is niet op te lossen zonder nel
probleem der leiders. De regeering heeft het
vertrouwen verloren en moet aftreden. De
NfD-A.P., aldus Strasser, heeft bewezen,
zij op den juisten weg is. De leuze mot
jet luiden: kapitaal verschaft werk, maat
,rk, verschaft kapitaal. Eerst wanneer het
gelukt de werkloozen in het productieproces
léiriin neme"> zal het probleem der politieke
lo<u v en van het vertrouwen zijn opge-
ooepnhrÜ Jes is gebaseerd op 1918- Op het
Duitsrh! a3t de basis van het "'re
van wil u V€ran<dei t, zal ook het Verdrag
Versailles veranderen.
Hierna
was bet woord aan Hitler. Deze zei-
de, dat thans twee ideeën tegenover elkander
staan: een materieel en een ideëel, de idee van
het socialisme en de idee van het nationaal
socialisme. Beide konden niet binnen een volk
naast elkander voortbestaan. Het gaat er
daarom zich uit te spreken voor een van beide,
of deze met elkander te versmelten. Het laat
ste is de taak geweest, welke hij zich gesteld
heeft na de stichting der partij en welke ge
leid heeft tot groot succes. Na de revolutie
heeft hij het besluit genomen, de weerbare
krachten van het volk op te roepen en het
volk beide gedachten in te geven om het van
den afgrond weg te sleuren. Dat deze gedach
ten juist zijn, bewijst de ontzaglijke ontwik
keling der beweging. Niet de vele mandaten
zijn het belangrijkste, maar het feit, dat mi!-
lioenen Duitschers een nieuwe levensopvat
ting hebben gekregen. Menschen uit alle
standen zijn vereenigd in de groote beweging
De beweging zal de kracht hebben door te
zetten tot de overwinning. De nationaal socia
listen strijden niet voor mandaten of minister
zetels. Daarom hebben zij zich ook niet direct
na de verkiezingen in een coalitie geworpen
Want zij hebben niet den strijd gevoerd om
een ministerzetel, doch in het belang van
Duitsch. Eenmaal zal de dag komen, dat
iedereen zich zal uitspreken voor het natio
naal socialisme. De tijd zal vergaan, maar de
beweging zal blijven.
DE TOESTAND IN HET VERRE
OOSTEN.
Japansch echec bij Tsjitsjikar.
Volgens een bericht uit Tsjitsjikar
heeft op ongeveer 100 K.M. ten Oosten
van Tsjitsjikar een gevecht plaats gehad
tusschen Japansche en Chineesche on
geregelde troepen, waarbij de Japanners
in de minderheid bleven. Aan beide zij-
cien zijn de verliezen zeer groot.
DE GOUDEN STANDAARD IN
ZUID-AFRIKA.
De commissie welke een onderzoek
heeft ingesteld naar de vraag of in Zuid
Afrika de gouden standaard moet wor
den gehandhaafd is met een minder
heid van een stem tot de conclusie ge
komen, dat Zuid Afrika den gouden
standaard dient te handhaven in het be
lang van de stabiliteit van het economi
sche leven in het algemeen en van Zuid-
Afrika als goud exporteerend land in
het bijzonder.
OVERSTROOMINGEN IN ENGELAND
DOOR HEVIGEN REGENVAL.
Ten gevolge van den hevigen regenval zijn
eenige streken in Derbyshire en Leicester-
shire geheel overstroomd. In de stad Derby
staat het water tot 1.75 M. hoog in de stra
ten. De schade, die daar is aangericht, be
draagt verscheidene millioen guldens. Gis
termiddag zijn de dijken van de Derwentri-
vier doorgebroken, waardoor het verkeer over
de wegen, die van Derby naar het Noorden
loopen, is verbroken.
Ook Ashby is zwaar getroffen. In de stra
ten varen booten, die den menschen levens
middelen brengen. Groote schade is ook aan
gericht in het graafschap Werwick, waar het
land over een afstand van vele mijlen onder
water staat. In de lager gelegen deelen
steeg het water zoo hoog, dat de bevolking
naar de zolderverdiepingen der huizen moest
vluchten.
GROOTE HAVENBRAND IN
HAMBURG.
Zondagmiddag is in de vrije haven te
Hamburg, in de opslagplaatsen van de Frei-
hafenlagerhausgesellschaft, een groote
brand uitgebroken, die de daar opgeslagen
voorraden celluloid aantastte. 28 stralen
werden utigelegd om het gevaarlijke vuur
in zijn loop te stuiten en te verhinderen, dat
de overige opslagplaatsen en schuren door
de vlammen zouden worden gegrepen. Uit
de reeds brandende schuren sloegen steek
vlammen van naar schatting 20 M. hoogte
op. Teneinde te voorkomen, dat zich giftige
gassen zouden vormen, liet men de eenmaal
brandende voorraden utibranden. De brand
weer beperkte zich overigens tot het tegen
gaan van uitbreiding van het vuur, en tot het
beschermen van de omgeving. Men vermoedt,
dat hier brandstichting in het spel is.
HOOFDREDACTEUR VAN
HET NAT.-SOC. HAMBURGER
TAGEBLATT UIT DE
PARTIJ GEZET.
De hoofdredacteur van het nat. soc. i iam-
burger Tageblatt is uit de N. S. D. A. P. ge-
zet j
In den Taeglichen Rundschau legt deze
journalist een scherpe verklaring af tegen
de N. S. D. A. P., waarin hij o.a. beweert,
dat zijn uitsluiting gericht is tegeni den Duit
schen geest van gewetensvrijheid. Volgens de
Christlich Soziale Volksdienst is de hoofd^
redacteur uit de partij gezet in verband met
een scherpen aanval van zijn kant op gene
raal Schleicher. Zelf beweert hij dat dit is ge
schied na de publicatie van zijn geschrift
„Van het Marxisme naar het Socialsime".
Van Nat. Soc. zijde wordt dit alles echter
ontkent. De partij zal een nadere verklaring
hierover geven.
Een groote brand heeft gisternacht te
Spandau drie waardevolle fabriekscomplex
en van de Duitsche Industriewerken vernield.
De gebouwen, welke een oppervlakte van
10.000 M2. beslaan brandden geheel uti.
Eerst na drie uren gelukte het de brandweer
verdere uitbreiding tegen te gaan. Eenige
brandweerlieden liepen lichte verwondingen
op. De oorzaak van tien brand kon nog niet
worden vastgesteld. Het bedrijf zal in andere
gebouwen worden voortgezet.
Alarmeerende geruchten.
Sedert Vrijdagnacht komen moeilijk te
controleeren berichten binnen, volgens de
welke in Griekenland een algemeene staking
zou zijn uitgebroken en in verband daarme
de bloedige straatgevechten zouden zijn voor
gekomen in steden van Grieksch Macedonië
en Thracie, die het gevolg zouden zijn ge
weest van onlusten, uitgebroken onder ge
wapende tabaksarbeiders.
Het te dezer stede verschijnende dagblad
„Wreme" bericht, dat het te Xanthi, Drama,
Guemuerljina tusschen de politic en de mili
tairen aan den eenen kant en gewapende ar
beiders aan den anderen kant tot bloedige
barricadengevechten is gekomen. Binnen een
uiterst kort tijdsbestek zijn de aanvankelijk
plaatselijke, centraal geleide, onlusten op het
feheele gebied tot Saloniki overgeslagen,
let personeel van posterijen en telegrafie
staakt.
Volgens berichten van de Bulgaarsche
frenzen zijn de Grtbksche grenstroepen over
e geheele lengte versterkt. Iedere desbetref
fende inlichting wordt echter geweigerd.
Uit Griekenland in Sofia aangekomen ver
keersvliegtuigen melden eveneens een groote
uitbreiding van de staking, die zich niet meer
beperkt tot de tabaksarbeiders.
AARDBEVING IN MIDDEN-
AMERIKA.
Volgens berichten uit Midden-Amerika
heeft zich aldaar 'n hevige aardbeving voor
gedaan, welker centrum Salvador was en die
ook het omliggende land over groote afstan
den heeft geteisterd. Tot dusverre wordt als
aantal dooden 6 opgegeven.
Hulpexpeditie naar het aard-
bevingsgebied.
Door de nachtelijke aardbeving in San
Salvador is voornamelijk de stad Zacateco-
luca in de nabijheid van San Vicente getrof
fen. Het aantal gewonden is buitengewoon
groot. 10 Dooden zijn reeds geborgen. Tal
rijke woonhuizen zijn ingestort.
Het Amerikaansche marinecorps in Man-
gua heeft een hulpexpeditie uitgezonden.
Paniek onder de bevolking.
Bij de aardbeving in San Salvador zijn 6
personen gedood en 21 gewond. Ook in Ma
nagua (Nicaragua) zijn zware aardschokken
waargenomen. De bevolking snelde in pa
niek de huizen uit. Te San Lorenzo in Hon
duras duurde de aardschokken verscheidene
minuten. Men vreest, dat in het binnenland
van Honduras groote schade is aangericht
HET TUNNEL-ONGEVAL IN
ZUID-AMERIKA.
45 tunnelarbeiders geborgen.
Volgens de laatste berichten uit Valparai-
so zijn 45 tunnelarbeiders gered. Het was
den bedolvenen gelukt zich in het binnenste
gedeelte van den tunnel in veiligheid te
brengen.
DE RAMP VAN DEN „GEORGES
PHILLIPAR".
Het rapport van den kapitein.
Het rapport van den kapitein van den
„Georges Phillipar" is thans in Parijs ont
vangen. In dit rapport wordt o.a. gezegd:
De brand in de cabines is 16 Mei kort na
2 uur gemeld. Reeds het eerste onderzoek
heeft uitgewezen, dat het vuur niet gelocaii-
seerd was, maar zich snel uitbreidde. Met het
oog op het gevaar werd het alarmsignaal
gegeven en werden de machines stopgezet.
Spoedig braken rook en vlammen uit. Na
een korte beraadslaging werd het besluit ge
nomen tot ontscheping en werd bevolen, dat
ieder naar de reddingbooten moest gaan. Er
konden slechts 5 of 6 S.O.S.-seinen gegeven
worden, daar merkwaardigerwijze bijna te
gelijkertijd zoowel in de draadlooze afdee-
ling als bij de reservebatterijen in de aan
grenzende vertrekken vuur uitbrak, ofschoon
de oorspronkelijke haard vrij ver daarvan
was verwijderd. Toen een der officieren een
hulpbatterij wilde aanzetten, die zonder
GRONDSLAG DER ZAAK:
naspeurlijke redenen tijdens den tocht was
ontladen, werd hij hierin verhinderd door
den rook en de vlammen. Intusschen werd met
grooten haast de redding der passagiers met
de booten georganiseerd. Toen de brand
meer om zich heengreep, werden de passa
giers naar het achterdek geleid, waar het in
de booten gaan normaal verliep. Op dit
oogenblik kwam het Russische petroleum-
vrachtschip „Sowjetskaja Neft" aan, later de
„Contractor" en de „Mahsoed". Deze schepen
namen deel aan het reddingswerk en namen
de passagiers aan boord. Toen de passagiers
en de bemanning het brandende schip ver
laten hadden, bleef alleen nog de commando
staf aan boord, die door de vlammen steeds
verder werden teruggedrongen. Als laatste
verliet de kapitein tegen 8 uur des morgens
het gloeiende wrak. De vele verwondingen
en rookvergiftigingen vinden hun oorzaak in
het feit, dat het vuur zich met ongeloofelijke
snelheid verbreid heeft. Slachtoffers van den
brand zijn diegenen geworden, die waren
afgesneden van den uitgang en die niet de
tegenwoordigheid van geest hadden in zee te
springen, waar men hen vermoedelijk zou
hebben kunnen redden.
ROOFOVERVAL IN DUITSCHLAND.
Een doode, een gewonde.
Een buitengewoon brutale roofoverval is
Zaterdagmorgen kort voor 11 uur op de
mijn Otto-Wilhelm in Rellinghausen bij de
uitbetaling der mijnwerkersloonen gepleegd.
Twee mannen kwamen aan het loket Toen
op hetzelfde oogenblik twee mijnwerkers hun
loon kwamen halen, draaide zich een der
mannen om en loste eenige revolve schoten
op hen. Een mijnwerker werd licht aan het
hoofd gewond, terwijl de tweede zoo zwaar
gewond werd, dat hij kort daaiop, overleed.
In totaal maakten de schurken ongeveer 800
Mark buit. Zij slaagden er in op een motor
rijwiel te ontkomen.
voedselvoorziening zijn getroffen. Finan-
cieele steun van het Smeroefonds is gevraagd
De assistent-resident ter beschikking van den
reident van Menado, vertrekt spoedig met
het gouvernementsvaartuig „Zwaluw" naa'
Miangas voor een algeheele regeling.
ERNSTIGE BRAND.
Hedennacht ontstond brand in een perceel
in 't centrum van Baga Siapiapa (Sumatra)
De brandweer was het vuur na anderhalf
uur meester. De brand werd beperkt tot twee
blokken perceelen, waarvan er 23 werden
vernield. Twee hiervan waren verzekerd. Er
hadden geen persoonlijke ongelukken plaats.
De raming van de schade bedraagt 70000.
AARDBEVING EN VULKAAN
UITBARSTING.
Hedenmorgen om 6 uur plaatselijke tijd
heeft een uitbarsting plaats gehad van den
vulkaan Lewoto Bilebaki nabij Larantoeka
voorafgegaan door een aardbeving. De con
troleur van Larantoeka is naar de plaats des
onheils vertrokken.
SPOORWEGONGELUK BIJ
SAARBURG.
Reeds 2 dooden en 20 gewonden.
Zaterdagavond is op het station van Saar-
burg een ernstig spoorwegongeluk gebeurd.
Tot dusverre telt men reeds 2 dooden en 20
gewonden. Dit getal kan echter nog veel
grooter worden, aangezien nog verscheidene
reizigers onder de vernielde wagons liggen, i
Welke trein het was.
De bij het station te Saarburg verongelukte
trein blijkt de D-trein Bazel-Ostende te zijn
geweest, die kort voor het binnenrijden .n
het station derailleerde. De locomotief, tender
en de eerste wagon, een wagon derde klasse,
vielen om.
De oorzaak van het ongeluk is nog niet
bekend.
SLACHTOFFER VAN DE HITTE.
Vrijdagmiddag is tengevolge van de hitte,
de opzichter bij de werkverschaffing te Oude
Pekela, L. Kremer, in elkaar gezakt en be
zweken.
Tengevolge van een aardbeving werden in
den Robinson-Deep-mijn op aanzienlijke
diepte 20 inboorlingen bedolven. De reddings
werkzaamheden zijn onmiddellijk koorts
achtig opgenomen.
Na vele uren gelukte het met een der be
dolvenen door klopteekens in contact te
komen. Over het lot van zijn kameraden kon
nog niets worden vastgesteld.
MILTVUUR-EPIDEMIE.
214 menschen overleden.
Miltvuur eischte te Kendari 214 mensche-
lijke slachtoffers, waarbij in 47 gevallen ty
pische miltvuurkarbonkels werden geconsta
teerd. Het juiste aantal moet hooger zijn,
doch de rapporten van de deels uit de kam
pongs gevluchte bevolking komen slecht bin
nen
EEN VLOEDGOLF.
Bijna alle huizen verwoest op het
eiland Miangas.
Een telegram van den dienstdoenden resi
dent van Menado aan de regeering meldt, dat
't gouvernementsvaartuig „Aleida" dat op
ontvangst der berichten van den vloedgolf
op Miangas naar het eiland was vertrokken,
is teruggekeerd Gerapporteerd wordt, dat
van de 95 huizen er 91 zijn verwoest. Tien
duizend klapperboomen zijn ontworteld. Van
de overblijvende drieduizend klapperboomen
zijn de kruinen zwaar beschadigd, evenals
de voedselaanplant der bevolking. De totale
schade is voorloopig geraamd op 75COO.
Maatregelen tot tijdelijke huisvesting en
EEN OUD CAFE AFGEBRAND.
Te Boxtel is brand ontstaan in een oiid
café, toebehoorende aan den heer C. v. d.
Ecker, genaamd „De oude ketting". Het huis
heeft een historische beteekenis, omdat in
vroeger tijd daarin gevestigd was De Kleine
Barrière of het Tolhuis. De brand is ontstaan
doordat men een brandende kachel verplaat
ste, waarbij kolen er uit vielen. In mind?r
dan geen tijd stond het geheele huis in lichte
laaie. Toen de bewoner, die achter het huis
werkzaam was, te hulp snelde, lag als het
ware het geheele voorhuis reeds in asch. Ook
de achterstaande boerderij met stalling, die
eigendom zijn van de familie v. d. Eerden,
gingen in het vuur op. De vlammenzee was
zoo geweldig, dat het houten omhulsel van
een waterput, gelegen aan de overzijde van
den weg, verbrandde. Ook alle boomen in de
omgeving zijn verbrand of verschroeid. Van
den geheelen inboedel, zegt het Hbld., werd
nagenoeg niets gered en ook een aantal kip
pen en landbouwgereedschappen werden een
prooi der vlammen. Een en ander is slechts
laag verzekerd. Het café had een rieten dak
bedekking. De brandweer uit Boxtel, die een
flink aantal slangen uitlegde, vermocht niet?
te doen voor redding.
VERKEERSONGEVALLEN.
Aanrijding met doodelijken afloop.
Gisteravond reed de 30-jarige A v. d.
Velde, wonende te Rotterdam, op zijn fiets
onder Poortugaal. Toen hij op een gegeven
moment slipte en kwam te vallen, werd hij
door een auto overreden.
Hij kreeg een ernstige hoofdwonde en
schedelbreuk. Tijdens het vervoer naar het
ziekenhuis te Rotterdam is de man aan de
gevolgen overleden.
Doodelijk motorongeluk.
Zaterdagavond om kwart voor 11 kreeg
een motorrijder op de grens van Muiden en
Naarden pech aan zijn motor, die hij ging
repareeren. Uit de richting Naarden naderde
met groote snelheid een andere motorrijder,
die den gebukten man niet zag staan en met
volle vaart op hem inreed, met het gevolg,
dat hij over den kop sloeg en op slag dood
was. De aangeredene bekwam zware verwon
dingen, Het lijk van den verongelukten motor-