DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN B De slag in den Pruisischen Landdag. Uit het JUtd T>aqeliiksch O veezicht ^Buitenland randspiritus No. 123 VRIJDAG 27 HEI 1932 134e Jaargang De verschillende partijen geven elkaar de schuld van het gebeurde en leveren uitvoerige commentaren op het gebeurde Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. L.osse nummers 5 cents. Directeur: C. KRAK. PRIJS PER GEWONE ADVERTENT1EN: Van 1—5 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsiuimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Dit nummer bestaat uit drie bladen. Den Haag, 26 Mei 1932. Ma de vermoeiende behandeling van het ontwerp tot steun aan de melkveehouders heeft de Tweede Kamer heden bij wijze van intermezzo het wetsontwerp tot aanvulling van het wetboek van strafrecht met voorzie ningen betreffende bepaalde voor godsdien stige gevoelens krenkende uitingen, m.a.w. 't godslasteringontwerp, in behandeling geno men. Een prachtonderwerp voor theologische bespiegelingen en dus was 't niet te verwon deren, dat we in de eerste plaats eenige theo logen er over hoorden. Eerste spreker was de leidsche hoogleeraar in de exegese van het Oude Testament Eerdmans, die een zeer af keurend oordeel deed hooren over het wets voorstel, dat hij had gehoopt te zien verdwij nen na het zeer onvriendelijke Voorloopig Verslag der Tweede Kamer. Hij zette uiteen, dat hier aan den rechter zal worden opge dragen te beoordeelen, of iemands gods dienstige gevoelens gekwetst zijn geworden door een godslasterlijke uiting van een der de. Hoe zal dat een rechter mogelijk zijn zon der concreet op de hoogte te zijn van de godsdienstige gevoelens waarmede de ge deerde is vervuld? Men zou eigenlijk theo loog moeten zijn om in een dergelijke zaak een oordeel te vellen. Zijns inziens kan een regeering zich niet mengde in de godsdiensti ge overtuiging van haar onderdanen en dus deed de minister verstandig alsnog het ont werp in te trekken. Scherper nog van oordeel was de heer Ds. van der Heide (s d.a.p.), die het voorstel on omwonden als een gelegenheidswet kwalifi ceerde, gericht tegen de communistische „Tribune" wegens enkele ergerlijke publica ties van dit onbeschaafde en slecht gemanier de dagblad. Maar daarmede wordt de betee- kenis n van de „De Tribune" èn van de ge heele communistische partij toch wel te hoog aangeslagen. Bovendien is niet vast te stel len, wat objectief als smalende godslastering is te beschouwen. Terecht heeft dan ook het c.h. dagblad „De Nederlander" uiteengezet, dat er op dit gebied geen taak voor de over heid is. Door een dergelijke wetgeving prik kelt men een blad als de „Tribune", wan neer het meent reclame te moeten maken, om noch meer onbehoorlijkheden te publiceeren. De minister is met dit ontwerp waarlijk niet gelukkig geweest, hij heeft hiermede uiting gegeven aan een politiek van rancune, welke vooral in dezen tijd niet op haar plaats is. Derde spreker was de anti-rev. oud-hoog leeraar Visscher, die andere klanken deea hooren. Hij was zeer ingenomen met het ont werp, 't ging hem alleen niet ver genoeg, het was hem niet principieel genoeg. Hij meende echter niet met amendementen te kunnen aan komen, zou dus het voorstel aanvaarden, dankbaar, doch niet voldaan. Voorstander van het voorstel was ook de heer Teulings (r.k.), die het verdedigde met een beroep op de prae-adviezen van de ver- eeniging ter bevordering der wetenschap on der de katholieken, op prof Duynstee en op de jongste peuselijke encycliek. Het is z.i. de taak der overheid om de waarde van den godsdienst voor ons volk* in bescherming te nemen. Alleen zou hij eenige nadere toelichting willen betreffende het karakter van de straf bare feiten, hoewel hij niet bevreesd is voor een willekeurige rechtspraak. Vijfde en laatste spreker van den dag was de heer Wijnkoop (comm.), die in een rede zonder einde breedvoerige beschouwingen gaf over de vraag wat godsdienst is, sprak over eigen godsdienstige overtuiging, over de houding van het bolsjewisme tegenover den godsdienst en natuurlijk geen goed woord over had voor het ontwerp-Donner. Nadat hij zeker meer dan anderhalf uur had ge sproken, achtte de voorzitter het voor heden genoeg en verdaagde de vergadering. Morgen komt o.a. prof. Slotemaker de Bruine aan het woord. Wanneer deze mocht verklaren, dat de c.h. fractie niet met het ontwerp medegaat, is de waarschijnlijkheid groot, dat het geen meerderheid behaalt, HET ZIEKE DUITSCHLAND. Wij hebben gisteren een uitvoerig relaas gegeven van den veldslag, die geleverd werd in den Pruisischen Landdag. Geheel onver wacht kwam deze botsing niet; integendeel, de algemeene verwachtingen waren, dat er wel iets zeer bizonders moest gebeuren, wilde de tweede dag van de zitting even rustig verloopen als de eerste. Het wonder kwam niet en de klappen vielen. Uit deze gebeurtenissen, die men moet rangschikken onder de zeer lange serie bot singen, welke Duitschland tegenwoordig kent (hebben we niet dikwijls verteld van de wekelijksche kloppartijen met dikwijls dooden en bijna steeds een aantal gewonden? Heb ben wij iliet moeten publiceeren de maatrege len van Hindenburg in de verkiezings periode, toen de boel dreigde mis te loopen?), uit deze gebeurtenissen blijkt wel, dat Duitschland ziek is, dat Duitschland zoo langzamerhand wanhopig is geworden, dat een zeer groot percentage in Duitschland aan den rand van den afgrond staat. Zooals bekend, geven de diverse partijen elkaar de schuld van het gebeurde. We heb ben er reeds het een en anaer van gepubli ceerd, doch geven volledigh°idshalve nog eenige communique's van de partijenbestuur- deren. De soc.-dem. landdagfractie veroordeelt ten scherpste de brute en ruwe excessen, waarvan de landdag heden het tooneel is ge weest en waarvan ook de fractiesecretaris Jürgensen, die daarbij volstrekt niet betrok ken was, het slachtoffer is geworden. De schuld aan de bloedige botsingen dragen in gelijke mate de nationaal-socialisten en de communisten, de nat.-soc. door hun stelsel matige bedreiging en ophitsing van den com munistischen spreker, de communisten door nat zij den eersten slag toebrachten. De "actie protesteert ten scherpste tegen de woestel ingenmethoden der extremistische Partijen en eischt, dat de beraadslagingen ruj ^'^vertegenwoordiging zonder geweld- - en worden gehouden. ppn 9at"*°c. landdagfractie publiceert beurde "aar aan'e'd'n£ van ®e' zePrf ,c.<?"lmanistische partij, zoo wordt at- wéihpJ re nat-soc. fractie klaarblijkJ^ l Prov°ceeren. zittintjp., gedisciplineerd optreden in de nat D'nsdaf! en Woensdag heeft de lot werkpn e* ezen' dat Z'J den landda* echter rip„ t" .aat wil houden. Toen men r den Actiesecretaris Hinkler zonder eenige aanleiding midden in het gelaat sloeg, bleef de fractie niets anders over, dan in noodweer tegen de georganiseerde, ernstige „landvredebreuk" der Marxistische fracties op te treden. De fractie laat het oordeel daarover aan de Duitsche openbare meening over. Ieder weldenkend Duitscher zal begrij pen, dat de grootste fractie, die in den land dag ooit heeft bestaan, bij het ontbreken van alle andere middelen evenzoo optreedt als iedere man, die zonder reden door een woes teling wordt aangevallen. De tijden, waarin men eenbeweging, welke zich slechts de wedergeboorte van het Duit sche volk en de hervorming der Duitsche na tie in hoofd en leden ten doel heeft gesteld, kon beleedigen en gewelddadig aanvallen, zijn definitief voorbij. De N.S.D.A.P. is vast besloten slechts met wettelijke middelen de macht en de verantwoordelijkheid op zich te nemen. Waar men haar op dezen weg even wel met wetteloosheid en geweld tegemoet- treedt, is zij eveneens besloten en gereed, met inachtneming van de wettelijk toelaatbare zelfverdediging uit noodweer, de wettelijk heid van haar optreden te verzekeren. Dit is te noodzakelijker, daar na het voorgevallene een soc.-dem. afgevaardigde heeft verklaard, dat de S.P.D. een volgend maal pistolen zal meebrengen. De communistische landdagfractie publi ceert eveneens een verklaring inzake het voorgevallene, waarin zij o.m. zegt: In het seniorenconvent heeft de centrumleider Ste ger gezegd, dat de geheele centrumfractie in haar voorafgegane zitting eenparig haar scherpe afkeuring had uitgesproken over het optreden der nazi's, die de kloppartij eigen lijk hadden veroorzaakt, doordat zij op den communistischen spreker op de tribune los stormden om hem aan te vallen, en dat het begrijpelijk was, dat de communisten hen tegenhielden om hun spreker te beschermen. Daartegenover had in het senioren-convent de soc.-dem. vertegenwoordiger den commu nisten de schuld op de schouders willen schuiven met de bewering, dat een communist het eerst had geslagen. De soc.-dem. spreker had evenwel moeten erkennen, dat de nazi's den aanval op Jen communistischen leider Pieck met de woorden „slaat den hond neer!" waren begonnen. De nat.-soc. landdagfractie deelt mede, dat twee harer leden een juridisch en geneeskun dig onderzoek inzake het gebeurde zullen in stellen. Er staan talrijke getuigenverklaringen ter beschikking, zoo wordt gezegd, dat de afg Pieck (comm.) vax» de regeeringstribune een zwaren ministerszetel in de zaal tusschen de leden van het centrum en de soc.-dem. heeft geworpen, ofschoon daar niet werd gevoch ten. Daardoor is waarschijnlijk een lid dezer fracties gewond. o Naar aanleiding van de gebeurtenissen in den Pruisischen Landdag schrijft de „Ger mania", dat bij velen het geloof, dat deze Landdag zich op het peil zou weten te hou den van zakelijken, objectieven arbeid, door het gewelddadig einde van de zitting van gisteren een hevige schok heeft gekregen. De „Deutsche Allgemeine Zeitung" schrijft, dat in zulke gevallen het geheele Duitsche volk het gelag moet betalen. Want het bui tenland zal ongetwijfeld de conclusie trekken, dat tegenwoordig in Duitschland alles op deze manier geschiedt en dat Duitschland naar buiten niet in staat is om actie te voeren. De „Börsenzeitung" constateert dat de houding der nationaal-socialisten tegenover de zwakke leiding van den Centrum-vice- president en tegenover de ongehoorde provo catie der communisten te begrijpen is, al is ook het parlement niet de plaats voor derge lijke meeningsverschillen. De „Vossische Zeitung" is van meening, dat de. schuld bij beide partijen ligt. Het too neel van den strijd geeft het gevecht directe politieke beteekenis. De „Vorwarts" is van meening, dat het door Gregor Stracser geproc'ameerde vuist recht door de nationaal-socialisten is gekozen om het parlementaire recht en de parlemen taire gebruiken te vervangen. Het „Berl. T:rr" verklaart, dat een parle ment, waarin zulke toone len mogelijk zijn, zijn eigen aanzien verspeelt. ONLUSTEN IN HET CORRIDOR- GEBIED IN POLEN? Gedurende de laatste dagen zijn, volgens een bericht in de Boersenzeitung, uit Danzig berichten binnengekomen uit Noordpom- merellen, waaruit zou blijken, dat er groote onrust heerscht onder de bevolking in het corridorgebied. Zoo wordt uit Karthaus, Neustadt en Gdin geméld, dat het daar tot ernstige onlusten is gekomen, waarbij Pom- merellische arbeiders, die zich bij de verdee ling van werkloosheidsondersteuningsgelden benadeeld voelden met groote verbittering een aanval hebben gedaan op de volgens hem bevoordeelde congrespoolsche en óalicische arbeiders. Bij deze botsingen zouden in Neu stadt 8 en in Gdingen 13 dooden zijn geval len. Ook zouden de marinetroepen te Gdin gen en de militairen te Neustadt geweigerd hvbben tegen de arbeiders op te treden. DUITSCHLAND ONDERTEEKENT HET VOORLOOPIGE ACCOORD OVER TERUGBETALING DER SCHULDEN. De Duitsche ambassadeur te Washington von Prittwitz heeft gisteren in het ministerie van financiën de schuldbekentenissen getee- kend voor de door het moratoriumjaar uitge stelde bedragen, groot 6 millioen dollar. De schulden moeten binnen 10 jaar worden terugbetaald Finland en Griekenland hebben eveneens een dergelijk accoord onderteekend De overige landen zullen in den loop van de volgende week onderteekenen. UITBREIDING VAN DE POST STAKING IN CHINA. Ondanks het door de regeering uitgevaar digde verbod, heeft de staking bij de postbe ambten in China zich verder uitgebreid. O.m. staken de beambten van de kantoren te Nan king, Sjanghai, Hankau en Kanton, in totaal ongeveer 5000 personen. De Chineesche regeering heeft verklaard, dat zij weigert salaris te betalen aan de sta kende ambtenaren en hun posten door vrijwil ligers zal doen bezetten. HET VERHOOR VAN BURGEMEESTER WALKER. Een populaire getuige, die niet op zijn mondje gevallen is. Aan de „Daily Tel." ontleent het Hbld. nog eenige bizonderheden over het verhoor van burgemeester Walker voor de Hofstadter- commissie. Zooals reeds gemeld was de zaal eivol en moest buiten door een sterke politiemacht de orde gehandhaafd worden. De getuige, de in New York (en vooral bij de „natten") popu laire burgemeester „Jimmy" Walker, werd bij zijn komst begroet met geschreeuw: „At- taboy, you tell'em, Jimmie!" wat bij ons zou heeten: „Geef ze d'r maar flink van langs!" Rechter Seabury begon zonder eenige in leiding vragen te stellen over de financiën van den burgemeester, waaruit zich tenslotte een debat ontspon waaraan ook de andere leden van de commissie deelnamen. Walker merkte ten slotte op: „U vraagt mij over al lerlei dingen die zes jaar geleden zijn ge beurd en u verbaast zich dat ik mij alles niet goed kan herinneren!" Seabury antwoordde: „Het is mijn bedoe ling erachter te komen wat er eigenlijk ge beurd is", t Daarop zeide Walker: ,En het is mijn bedoeling erachter te ko men of dit een beschuldiging van omkooperij is". Op die woorden brak zoo'n rumoer los, dat het verhoor eenigen tijd geschorst moest worden. Bij de hervatting was de stemming nog steeds opgewonden. De leden van de commissie spraken allen door elkaar, zoodat Seabury ten laatste uitriep: „Heeren, ik kan mijn aandacht niet aan u allen tegelijk wijden". „Wijdt haar dan aan mij alleen", zeide Walker snel, „ik ben nog steeds burgemees ter". (Daverende toejuichingen in de zaal). „Jawel, maar u bent hier om getuigenis af te leggen", antwoordde Seabury kalm, maar sarcastisch. Verder verliep de zitting nogal rustig. Op een vraag waar hij al het geld gelaten had, antwoordde Walker: „In mijn brandkast". „Jawel, maar waar gaf u het aan uit?" „Die vraag gaat te ver. Ik wil u wel ver tellen hoe ik aan het geld kwam, maar hoe ik het uitgaf, dat gaat u niet aan. Ik heb het uitgegeven, dat is het eenige wat ik kan en wil zeggen". Wanneer het verhoor is geëindigd zal rech ter Seabury het dossier opzenden naar gou verneur Roosevelt, met den eisch dat de bur gemeester uit zijn ambt ontzet zal worden. Donderdag werd het verhoor van den bur gemeester van New York, Jimmy Walker, voortgezet. De politie-afzetting was nog ster ker dan den eersten dag. Allereerst werden eenige particuliere aan gelegenheden van gering belang behandeld. Het hoogtepunt van de ochtendzitting vorm de een uitlating van Walker tegenover den procureur, volgens welke niemand er meer aan twijfelt, dat het verhoor gelijk staat met dat voor een rechtbank en de eerste schrede beteekent naar de ontheffing van Walker uit zijn burgemeestersfunctie. NIEUWE ONLUSTEN TE BOMBAY. Gemeld wordt, dat het te Bombay opnieuw tot onlusten is gekomen toen Hindoes op weg naar hun werkplaats doör Mohammedanen werden overvallen. Drie Hindoes werden ge dood en 10 ernstig gewond. Gevechten tusschen twee groepen. Te Madanpura, nabij Bombay, is een smeu lende twist tusschen twee groepen der gevol- king, waarbij twee personen werden gedood ontstond een hevig gevecht tusschen de bevol king, warabij twee personen werden gedood en 7 gewond. De politie moest ingrijpen, en de onlusten namen daarbij zoo'n omvang aan, dat zij gebruik moest maken van een pantserauto. DE CHINEESCH-IAPANSCHE STRUBBELINGEN. Japanners bezetten Hoelan Een Japansche divisie onder leiding van generaal Hirose heeft Hoelan ten Noorden van Charbin bezet. De opstandige Chineesche troepen trekken zich in Noordwestelijke rich ting terug. Muiterij onder Japansche troepen? Uit Mantsjoerije zijn te Tokio berichten ont vangen, dat de Japansche troepen te Lios- jang 70 K.M. ten Zuiden van Moekden, die aldaar zijn gelegerd om de orde te handha ven, zijn gaan muiten en zich zouden hebben aangesloten bij de opstandige Chineesche vrij- scharen. HET PONDENVERLIES DER NEDERLANDSCHE BANK. Geen voorkeursbehandeling. De Britsche onderstaatssecretaris van fi nanciën, majoor Elliot, zeide in het Lager huis, dat de Nederlandsche regeering er van in kennis is gesteld, dat de Britsche regee ring het ten zeerste betreurt, dat de Neder landsche Bank een verlies heeft geleden ten gevolge van het verlaten van den gouden standaard door Engeland, doch dat het haar onmogelijk voorkomt ten opzichte van de Ne derlandsche Bank een voorkeursbehandeling te verkenen. DE BRAND AAN BOORD VAN DE GEORGES PHILIPPAR. Een bom aan boord van het schip? De meeningen betreffende de oorzaken van de ramp van het mailschip „Georges Philip- par" zijn in vakkringen nog steeds zeer ver deeld. De onderstelling van een der groepen, dat het schip door misdadig toedoen is te gronde gegaan, wordt thans door een verklaring af gelegd door een inspecteur van het Suez- kanaal bevestigd. Deze bevond zich bij het vertrek van de „Georges Philippar" te Port Said. Collas, aldus heeft de inspecteur, ver klaarde, dat het schip in de haven van Port Said aan een onderzoek is onderworpen en dat daarbij aan boord een helsche machine van zeer groote explosieve kracht is aange troffen. Deze helsche machine was van een uurwerk voorzien en moest ontploffen in het Suezkanaal. De ontdekking van deze mis daad werd streng geheim gehouden. Zij heeft slechts tot gevolg gehad, dat de passagiers te Port Said niet aan land mochten gaan en dat daar evenmin nieuwe passagiers aan boord zijn genomen. ZUINIG ZUIVER ZINDELIJK Vooral ook in Uw theelichtje. Voor minder dan 1/3 cent per uur blijft Uw thee op 'n splrituslichtje prachtig warm. ONLUSTEN IN WUPPERTHAL. Het is te Wupperthal tot communistische werkloozenrelletjes gekomen. Ongeveer 300 personen drongen in het raadhuis van Bar- men binnen, doch de politie slaagde er in de mannen weer uit het gebouw te verdrijven. Te Elberfcld werden de ruiten van het bureau voor maatschappelijken steun vernield. HEVIGE GEVECHTEN IN NICARAGUA. Naar uit Bluefields in Nicaragua gemeld wordt, hebben de „vrijheidsstrijders" zich na den overval der nationale garde opnieuw ge concentreerd, waarna zij de regeeringstroe- pen aanvielen, welke ten slotte gedwongen waen terug te trekken. Tijdens het retireeren vielen aan beide kanten nog talrijke gewon den en dooden. Het totaal aantal dooden wordt op 100 geschat. Opnieuw botsingen tusschen garde en insurgenten. Naar uit Bluefields (Nicaragua) wordt gemeld, heeft de Nationale Garde des nachts een legerplaats der opstandelingen, in de om geving van Jinotega gelegen, overvallen. 50 opstandelingen werden gedood. De Nationale Garde kwam in het bezit van een groote hoe veelheid munitie en levensmiddelen. GROOTE SUIKERRAFFINADERIJ STOP GEZET. 1300 arbeiders getroffen. De Dessauer Suikerraffinaderij, de grootste fabriek van Dessau naast de Junkerswerke, heeft het geheele personeel per 2 Juni ontslag aangezegd. Hierdoor worden ongeveer 1300 arbeiders getroffen. De employés hebben grootendeels nog arbeidscontracten, die nog geruimen tijd loopen. Behalve de arbeiders van deze fabriek, worden hierdoor nog 250 arbeiders van de Strontain-fabriek in Rosslau werkloos, aangezien deze fabriek geheel van de raffinaderij, afhankelijk was. Ook de steen koolmijn Louise in Bitterfeld, die geheel voor de raffinaderij werkte, zal worden stilgelegd. Deze stopzetting zal waarschijnlijk verschei dene maanden duren. Gisteren zouden in het ministerie voor rijks voeding nogmaals onderhandelingen gevoerd worden, teneinde te pogen de stopzetting te vermijden. ONTEVREDEN WERKLOOZEN IN DUITSCHLAND. Voor het gemeetehuis te Lipine verzamel den zich gister ongeveer 300 werkloozen, waaronder vele vrouwen, die uitbetaling van de werkloozenondersteuning eischten. Toen den werkloozen werd medegedeeld, dat de uitbetaling der ondersteuning tengevolge van geldgebrek vooreerst niet kon uitbetaald wor den, bestormden de vrouwen op den markt de bakkersuitstallingen en plunderden deze, waarop zij een goed heenkomen zochten. ONLUSTEN IN DUSSELDORF. Gisteravond laat is het in verschillend* gedeelten van de stad opnieuw tot ernstige onlusten gekomen. In de Bismarckstrasse werden 6 ruiten van een hotel ingeworpen. Op den Wilhelmsplatz werden de spiegelruiten van een hotel en van een sigarenwinkel ver nield. Op den Wehrhan werd een etalage venster met een ijzeren papiermand kapotge- gooid. Te Gerresneim plunderden betoogers een levensmiddelenzaak. DE BROER VAN GA (DA GEARRESTEERD. In verband met de ontbinding van de Tsjecho-Slowaaksche fascistische jeugdorga nisatie zijn de 27-jarige broer van den vroe- geren generaal Gajda en de leider van de organisatie Kolorsch gearresteerd. Zij wor den beschuldigd van overtreding van de wet tot bescherming van de republiek, door het voorbereiden van aanslagen tegen de repu bliek en staatsvijandige vereeniging. EEN PARTIJTJE POKER. Nachtleven en liefdadigheid. In een der prachtigste huizen van Kensing- ton heeft in den nacht van Dinsdag op Woensdag een aantal bekende vrouwen en mannen uit de Londensche society een der merkwaardigste samenkomsten gehouden, in de geschiedenis van Londen bekend, zoo ver telt het Hbld. Zij hebben daar op grooten voet een partijtje poker gespeeld, dat natuur lijk de aantrekkelijkheid had van de opwin ding van het spel, doch tot uitgangspunt had de beoefening van de liefdadigheid. De bij eenkomst had zich „Monte Carlo"-partij ge doopt. De leden van het gezelschap, die met zorg waren uitgekozen en zich, ter wering van ongenoode gasten, aan een strenge iden tificatie moesten onderwerpen, zaten den ge- heelen nacht, tot het uur van het ontbijt toe, aan lange, met groene lakens bekleede tafels

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1932 | | pagina 1