DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Stadsritten f 0.110 N.V. NASSAU6ARA6E FIAT GARAGE A. DAM S Co. De herstelconferentie geslaagd Nassauplein 1. Telef. 257 SxtgeÜiksch Oveaücfit Ritten naar buiten zeer billijk tarief. No. 160 Zaterdag 9 Juli 1932 134e Jaargang Duitschland zal nog 3 millard R. M. moeten betalen inplaats van nog gedurende twee generaties telkens weer enorme bedragen. Groote tevredenheid overal en grootoptimisme EEN BELANGRIJKE WEEK. Rijkskanselier Von Papen. DAG en NACHT GEOPEND. Een autotocht met een der luxe FIAT's, bestuurd door zeer bekwame chauffeurs, zal U veel genoegen geven. Scharloo 2-4. Snaarmanslaan 3-5. Tel. 490. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. hauco door het geheele Rijk 2.50. i^osse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERTENT1EN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten re bat. Groote letters naar plaatst uimte, Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33. Directeur: C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Dit nummer bestaat uit drie bladen. Lausanne, Vrijdagmiddag 2.15 uur: MacDonald komt uit de vergaderzaal naar buiten en vertelt: „Heel goed nieuws! Wij zijn gereed". Dit telegram kwam gistermiddag laat bij ons binnen, zoodat we het slechts in een ge deelte van onze editie konden opnemen. Het was echter van zeer groot belang, want het bleek, dat de conferentie, die telkens weer dreigde te mislukken, nu plotseling zou sla gen. Bizonderheden echter ontbraken gister avond nog. Wat er nu precies allemaal gebeurd is gis teravond, 't is moeilijk te zeggen. De gehee'e conferentie was eigenlijk een verwarde be weging, zooals wel blijkt uit het volgende relaas van de „Haagsche Post" van deze week, die vertelt, hoe onder de bezielende leiding van MacDonald de conferentieleden hard gewerkt hebben, niet alleen 's morgens, 's middags en 's avonds, maar dikwijls ook in den nacht. En sommigen beweren, dat het juist die nachtvergaderingen waren, waarin men het meest opschoot en waaraan het in de eerste plaats te danken is dat de verschillen steeds Kleiner werden, de afstanden telkens gerin ger, de kans op slagen voortdurend grooter. Wij weten, dat na verschillend crisisachtige oogenblikken, o.a. uitgelokt door Duitscn- land's politike eischen in zake opzettelijke veranderingen in het Verdrag van Versailles, betreffende de schuld aan den oorlog en Duitschland's bewapening, en afgezien van Grandi's alom, zelfs bij de Duitschers schrik verspreidende de-spon-er-over-intermezzo (wellicht nog beter bekend onder den naam „coupe d' éponge"), het voornamelijk ging over betrekkelijk geringe Duitsche slot-betalin gen in een eenigszins vage toekomst na nog een paar „Hoover-jaren", dus jaren zonder eenige betaling van Duitsche zijde. Dat zou den dan ook weer geen gewone herstel-beta lingen zijn, maar ter beschikbaarstelling van sommen die zouden gaan in een interna tionaal potje tot weder-oprichting van Euro pa. Tenminste als wij het goed hebben begre pen, want de berichten uit Lausanne waren zoo tegenstrijdig en buitendien zoo veelvul dig, dat ze vooral bij 80 gr. F. wel een beetje door elkaar liepen, of smolten, en dus moei lijk weer uit elkaar gewerkt konden worden Duitschland was o.a. aan bod met twee milliard mark, terwijl Frankrijk eerst zeven eischte en daarna, onder MacDonald's druk, tot iets meer dan vier afzakte. Het was een 60ort handjeplak als op de veemarkt. Of, ge lijk Rijkskanselier Von Papen het uitdrukte, mastklimmen om een milliardenworst. Ove rigens waren de Franschen er van overtuigd, dat die worst per slot van rekening toch geen milliarden zou bergen, immers minister Germain-Martin, die evenals Von Papen af en toe van een grapje houdt gelukkig! grapjes hebben we tegenwoordig meer dan ooit noodig! maakte de ietwat galgen- humorachtige opmerking: „Wij zullen Lau sanne verlaten met de zakken leeg doch mer de harten vol, n.1. vol hoop". Dat Frankrijk zoomaar zijn eisch van 7 tot ongeveer 4 millioen ging verlagen, was wel iets bizonders en mocht zeker gewaardeerd worden, vooral, als men weet, dat de Fran sche begrooting nog altijd met een tekort van 6 a 7 milliard fjancs te kampen heeft Onder deze omstandigheden brak de Woens dag aan als de kritieke-dag. Erop of er on derluidde het devies. Het begin was niet schitterend- Het liep niet meer in de eerste plaats over de geld kwestie, dat zou wel in orde kunnen komen, maar over de oorlogsschulden, die Grandi's spons op den voorgrond had getooverd. Over die oorlogsschuld, waar de Ver. Sta ten ook mee te maken hebben, werd een groot gedeelte van den dag in verschillende onder onsjes gekibbeld. Verder werd nog veel ge sproken over een Engelsch voorstel waarmede de Duitschers accoord zouden gaan, doch de Franschen niet. althans nóg niet. en dat de volgende maatregelen voorstelde: Duitsche slotbetaling 2.6 milliard mark, geen morato rium. Duitschland geeft de Herstelbank te Bazel als trustee direct een eerste deel van de totale som ten bedrage van 1.6 milliard, welke in 5 pet. obligaties zullen worden uit gegeven tegen een koers van 90 pet. De reesteerende één milliard mark wordt uitge geven tegen 95 pet. en kan eerst dan op de internationale kapitaalmarkt worden ge plaatst, wanneer het eerste deel der obligaties ten bedrage van 1.6 milliard volkomen zai zijn geplaatst. Mocht binnen een termijn van 10 jaren de volkomen plaatsing van alle obli gaties tot een bedrag van 2.6 milliard niet mogelijk zijn, dan zal het resteerende worden geschrapt. 0 De kritieke Woensdag verstreek, zonder tot eenig resultaat te hebben geleid. Tot zeer laat in den avond werd al maar door beraad slaagd en vergaderd, de laatste vijf kwartier door MacDonald, Herriot en v. Papen onder elkaar, maar eens kon men het nog steeds niet worden, niettegenstaande MacDonald herhaaldelijk verzekerde dat wanneer de con ferentie mocht mislukken een catastrophe het gevolg zou zijn. De moeilijkheden zaten vooral in politieke kwesties. Duitschland hield aan die politieke vraagstukken vast, en Frankrijk (hoewel soe pel geworden t.a.v. de betalingen) wilde van politieke eischen van Duitschland niets weten. 't Was moeilijk, maar ziet, Ehiitschland verhoogde het totaal der slotbetalingen tot 3.200 millioen mark en dat leek Herriot niet slecht. Er was dus een kleine toenadering te bespeuren. De Donderdag brak aan. Weer ellenlange redevoeringen van min of meer officieus ka rakter, weer berichten, die hoop gaven en daarnaast berichten, die een mislukken der conferentie, voorspelden. Totdat de avond viel. Toen kwam ae spanning op haar hoogte punt: Een eetpartij van Fransche en Engel- sche gedelegeerden bracht een kleine.toenade- ring, ja bracht zelfs een goede hoop op sla gen der conferentie. Wel bleef Duitschland vast houden aan het totaal der betalingen, maar het scheen niet afkeerig, om de poli tieke eischen te laten vallen. Ook deze nacht verdween en maakte plaats voor een nieuwen dag: den Vrijdag. We zullen de besprekingen, welke voor 2 uur gistermiddag gehouden zijn, maar laten rusten en dadelijk beginnen met de gebeurte nissen van gistermiddag en -avond. Men begon, toen bleek, dat de confeientie geslaagd was, in koortsachtigen haast te be raadslagen over den tekst van het nieuwe verdrag. Daarmee zou men in den loop van den avond (nacht) gereed komen. De financieele regeling is als volgt: Gedu rende de eerste drie jaren na de ratificatié van het verdrag bestaat een volledig beta lingsmoratorium voor Duitschland. De slot betaling door Duitschland bedraagt nomi naal 3 milliard M. met het oog op de emissie- koers der obligatie ad. 90 bedraagt haar waarde evenwel slechts 2.7 milliard. De slót- betaling geschiedt in 5 schuldbekentenis sen ten laste van het Duitsche Rijk, met daarenboven 14 voor de amortisatie. De schuldbekentenissen welke eerst na verloop van het driejarige moratorium zullen mogen worden uitgegeven, worden bij de Herstel- bank, welke als trustee optreedt, gedeponeerd. De definitieve termijn, waarna de niet uitge geven obliga'ies geannujeerd zullen wordèn, is thans vastgesteld op 12 jaren. De emissie- koers van 90 geldt voor alle obligaties. Een verlaging van den emissiekcers kan slechts geschieden bij besluit van een 2/3 meerderheid van den Raad van Beheer der Herstelbank. De obligaties zullen uitsluitend gebaseerd zijn op het Duitsche crediet, zon der deelneming van het buitenland. De beraadslagingen der zes mogendheden duurde slechts een uur. Intusschen hadden n de zijvertrekken de juridische experts der af zonderlijke delegaties de definitieve tekst van het verdrag opgesteld. In de ratificatieclausule wordt slechts voorzien in de ratificatie van het verdrag door de twaalf conferentiemogendheden. o Het verdrag der conferentie van Lausanne dat juridisch eerst gisteravond gereed kwam, bestaat uit de volgende gedeelten: 1. De herstelovereenkomst der crediteur- staten met Duitschland; 2 Overgangsbepalingen voor de regeling in den tijd tusschen het sluiten der conferen tie van Lausanne en de ratificatie van het veldrag 3. De regeling van de Oost-Europeesche herstelkwestie 4. Oost- en Midden-Europeesche economi sche kwesties; 5. 'Resolutie van de Economische commissie der conferentie van Lausanne betreffende de voorbereiding van de Economische wereld conferentie. Bij het verdrag is gevoegd een verklaring der conferentie van algemeen politiek karak ter betreffende de verdere samenwerking der mogendheden. De herstelovereenkomst tus schen de crediteurmogendheden en Duitsch land begint met een praeambule en eindigt met een korte verklaring. In de officieele zitting der conferentie, welke op 9 uur gisteravond bijeen kwam, heb ben alle mogendheden verklaring afgelegd Daarbij legde von Papen een principieele verklaring af. o De openbare plenaire zitting van de her stel-conferentie begon eerst om half elf gis teravond in de groote koepelzaal van hotel Beau Rivage. De zittingszaal droeg een fees telijk karakter. In het midden was een groote vierkante tafel opgesteld. MacDonald zat temidden van zijn vier kabinetsministers. Naast de Engelsche delegatie hadden de Duitschers plaats genomen. Aan den ande ren kant zaten de Fransche gedelegeerden. De meeste waren in avondtoilet versdienen. MacDonald opende de plechtige zitting en wenschte de mogendheden geluk met het na zoo langen strijd bereikte resultaat. Hij legde de overeenkomst met Ehiitschland aan alle mogendheden voor en richtte tot de afzonder lijke mogendheden de vraag of zij toestemden in de overeenkomst. Allereerst verhief zich Rijkskanselier von Papen. Spr. ridhtte, voor hij toestemde in aanvaar ding der overeenkomst, de vraag tot den pre sident, wanneer de definitieve ratificatie van de overeenkomst door alle mogendheden tot stand gebracht kon worden. MacDonald ver klaarde, dat ingeval de ratificatie niet ge schiedde binnen afzienbaren tijd, een nieuwe conferentie noodzakelijk zou zijn. Hierop verklaarde van Papen, dat hij de overeenkomst aanvaardde. MacDonald verklaarde daarop, dat de Duitsche toestemming een goed voorbeeld was voor de overige conferentiemogendheden. Alle overige mogendheden gaven daarop haar toestemming voor de overeenkomst. Hiermede was het verdrag betreffende de definitieve opheffing van het herstelsysteem door de conferentiemogendheden met alge- meene stemmen aangenomen. Minister-president Herriot legde een korte verklaring af, waarin hij allereerst den nieu wen geest van Lausanne huldigde, welke zich in de eerste plaats uitte in de passende ach ting voor het eigen vaderland. Deze conferen tie heeft uitgemunt door het feit, dat de ver schillende regeeringen niet gepoogd hebben hun eigen wil aan de anderen op te dringen. Kenmerkend voor het nieuwe verdrag van Lausanne is de achtig voor de verdragen, waarop alleen het internationale leven gelijk ook het particuliere leven berust. Heiriot leg de er den nadruk op, dat allen vervuld zijn met diepe sympathie voor het groote leed en den nood van het Duitsche volk. Thans is het uur gekomen niet aan het scheidende maar aan het gemeenschappelijke te denken en een gemeenschappelijke groote gedachte en een gemeenschappelijke geestesgesteldheid te scheppen. Herriot besloot met de woorden: „Vrede voor alle menschen, die van goeden wille zijn". o Hierop nam de Duitsche Rijkskanselier von Papen het woord, waarbij hij o.a. het vol gende uiteenzette: Het eerste deel dezer conferentie was een definitieve oplossing te vinden voor het her- stelvraagstuk. Het verheugt mij te kunnen vaststellen, dat dit doel bereikt is. Het her- stelvraagstuk is definitief opgeheven. Deze conferentie heeft voor Duitschland het einde der politieke betalingen gebracht. Een essen- tieele hinderpaal die den politieken en econo- mischen betrekkingen- tusschen onze landen in den weg stond, is uit den weg geruimd Ik oeloof en hoop, dat wij hiermede den sterk- sten wortel van de economische wereldcrisis hebben doorgehakt. Wel is waar is het absoluut noodzakelijk, dat wij den hier begonnen weg vervolgen. Twee voorwaarden zijn het, die ik als essen tieel beschouw: 1. Daadkrachtig en vastbesloten moeten de economische hindernissen worden opgeruimd, die uit de crisis zijn geboren en ik hoop, dat de economische wereldconferentie dit doel zal verwerkelijken. 2. De politieke ontspanning moet voortgaan en uitgebouwd worden. De oplossing, die wij hier gevonden heb ben, heeft offers geëischt en ik erken gaarne, dat de crediteuren van Duitschland offers ge bracht hebben om de definitieve en volledige opheffing van het herstelprobleem mogelijk te maken. Ook wij zijn ons er van bewust, dat wij tot de uiterste grens zijn gegaan, welke wij nog konden verantwoorden. Ik verklaar hier zeer openhartig, dat wij slechts met een zwaar hart er toe hebben kunnen besluiten de in het verdrag van Lausanne vastgelegde ver plichtingen op ons te nemen. Wij hebben gemeend dit te kunnen doen, omdat het bij de prestaties, die van ons ge- eischt worden, niet meer gaat cm herstelbeta lingen, maar om een bijdrage die Duitsch land opbrengt voor den economischen weder opbouw van de wereld. Duitschland heeft den vasten wil het wederopbouw program in het eigen land op de daadkrachtige wijze aan te pakken en hoopt daarmede op essentieele wijze bij te dragen tot het herstel van nor male economische betrekkingen met andere landen. Het droeve hoofdstuk der herstelbeta lingen is geëindigd. Laat ons uit dit pro bleem, uit de verkeerde besluiten en hun ver keerde uitwerkingen op de geheele wereld leeren, dat gewonnen inzicht moet leiden toi beslist handelen. Derhalve behooren de nog hangende kwesties tot een spoedige oplossing te worden gebracht. De economische pacifica tie der wereld eischt voor alles de politieke stabiliteit. Deze is slechts gewaarborgd voor zoover aan alle volkeren naast gelijke pliditen ook gelijke rechten worden gegeven. Duitschlands aanspraken zijn bekend. Ik besluit met te verzekeren, dat de Duit sche regeering en het Duitsche volk bereid en geneigd zijn in samenwerking met alle regee ringen en volkeren der aarde den economi schen wederopbouw der wereld aan te pakken. Ik hoop, dat de conferentie van Lausanne nieuw uitzicht op een gelukkige toekomst zal openen. Gisteravond heeft von Papen vanuit Lau sanne voor de microfoon tot het Duitsche volk gesproken en er o.m. het volgende ge zegd: 't Duitsche Volk heeft 't recht door den ver antwoordelijken regeeringschef langs den saelsten weg op de hoogte te worden gesteld van hét resultaat der onderhandelingen te Lausanne. In dit historische uur is voorpar- tijpolitek geen plaats, want hoe grooter het te behandelen probleem is, hoe vrijer en hoe hooger het standpunt moet zijn van waaruit men begint aan de oplossing eener moeilijke taak. Te Lausanne gaat het om niet meer en niet minder dan om het lot van het Duitsche volk. Ik heb gewerkt in het stellige bewust zijn van een sterken wil der Duitsche een heid, in het bewustzijn leider te zijn van een volk dat voor zijn economische en nationale vrijheid een glorieusen strijd had te voeren. Is deze strijd geslaagd? U, mijn Duitsche landslieden, moet dat beoordeelen, indien U mijn uiteenzettingen zult hebben aangehoord U moet een oordeel vellen, nadat U zult heb ben gehoord wat wij wilden en wat wij be reikt hebben. De Rijkskanselier citeerde hier na de bizonderheden van de taak, welke hij moest volbrengen. Het herstel van het ver trouwen der wereld vereischte de volkomen opheffing der herstelbetalingen. Daarenbo ven ging het er ook om een weg te zoeken, welke het vertrouwen der volkeren ook zal kunnen doen herleven. Voor her herstel van een dergelijk vertrouwen in den meest uitge- breiden zin waren wij bereid een allerlaatste krachtsinspanning te doen. Te dien einde hebben wij meer dan drie weken hevig ge streden. Wij zijn hard en ontoegeeflijk geble ven, omdat wij den grooten nood in Duitsch land kenden, omdat wij de angstige hoop van zoovele werkloozen kenden, omdat wij cle verantwoordelijkheid voelden voor de 65 mil lioen menschen en omdat het ons duidelijk was dat ieder afwijken van ons standpunt Duitschland en de wereld slechts nog dieper in het ongeluk zou storten. Zeer moeilijke crisis moesten worden doorstaan. Dikwijls scheen een uitweg onmogelijk. De gevolgen van een mislukking waren evenwel zoo ern stig en zoo moeilijk te overzien, dat steeds weer afgebroken draden moesten worden aan eengeknoopt. In dit verband dankte de Rijks kanselier het geheele Duitsche volk voor zijn optreden in deze moeilijke weken. De misluk king dezer conferentie zou iederen wederop bloei van Duitschland onmogelijk hebben gemaakt. Er bestond gevaar voor een verde ren achteruitgang van het Duitsche econo mische leven en een verder toenemen der werkloosheid met al haar ernstige gevolgen, in het bizonder financieele gevolgen, voor het Rijk, de landen en de gemeenten. Een mislukking zou evenwel ook een ver dere toeneming der verwarring en der sociale spanningen met zich hebben gebracht. De niet oplossing van het herstelvraagstuk zou de afhankelijkheid van het Buitenland heb ben doen voortbestaan, de mogelijkheid van sancties hebben opengelaten en ten slotte po- litieke pacificaties in het bizonder tusschen Duitschland en Frankrijk onmogelijk hebben gemaakt. De moeilijkheden op het gebied der binnen- en buitenlandsche politiek, welke zich voordeden, zouden Duitschland in den af grond hebben doen storten. Het Youngplan is gevallen. De betalingen van meer dan 33 mililard met annuïteiten van 2 millard zijn ten einde. De Rijkskanselier citeerde vervolgens het resultaat der conferentie, zooals reeds be kend is uit de officieele mededeeling. De door de Duitsche regeering verrichte krachtsin spanning heeft de beteekenis een laatste be wijs te leveren voor onzen vasten wil voor den economischen wederopbouw der wereld al onze krachten te geven voor zoover de hui dig toestand zulks toelaat. Doch en dit spreek ik uit in het volle bewustzijn van mijn groote verantwoordelijkheid als vertegen woordiger der Duitsche regeering deze laatste krachtinspanning zou slechts dan be teekenis en waarde hebben indien de verdere uitwerking der hier getroffen overeenkom sten zouden leiden tot een opheldering van die politieke kwesties" welke d# rechten van het Duitsche volk thans nog beperken. Namens Duitschland maak ik er vandaag tegenover de geheele wereld opnieuw aan spraak op, dat het Duitsche volk met gelijke rechten en gelijke plichten in de geheele we reld moet worden behandeld. Deze kwestie in het bizonder die der oorlogsschuld en die der weerbaarheid zijn door de staatslieden uitvoerig besproken. Al zijn thans nog niet alle naties bereid onze rechten te erkennen, zoo zullen deze kwesties welke de Duitsche eer betreffen thans voor het wereldforum wor den behandeld. De nieuwe periode welke thans voor het Duitsche volk aanvangt, de thans herstelde economische vrijheid en on afhankelijkheid van de andere landen zullen het de Duitsche regeering mogelijk maken thans ook te strijden om de politieke vrijheid. Onze weg van de thans bereikte economische liquidatie van den vrede zal en moet tot den vrede in eere leiden. Daarin gevoelt de Duit sche regeering zich vandaag een met het ge heele Duitsche volk. Indrukken en persstemmen. Geheel politiek Londen heeft gisteren met de uiterste spanning de gebeurtenissen te Lausanne gevolgd. Toen het bericht over de principieele overeenstemming arriveerde, was de bevrediging overal zeer groot. In officiee le kringen gaf men onmiddellijk uiting aan de meening dat onafhankelijk van de de tails van het verdrag een buitengewoon groo te stap vooruit was gedaan en de herstelbe talingen thans, voor zoover het gebied van practische politiek aangaat, als dood en af gedaan kon worden beschouwd. Wat Duitsch land nog op te brengen heeft, is vergeleken bij de tot dusverre verplicht geweest zijnde herstelbetalingen slechts miniem en alle voor bereidingen zijn gemaakt om Duitschland te behoeden voor nieuwe economische instortin gen door herstelbetalingen. Met bizondere warmte wordt de activiteit van Rijkskanse lier von Papen en den minister van Buiten landsche Zaken, von Neurath, erkend. Op nog geen enkele internationale conferentie misschien is de zaak van Duitschland aan den eenen kant met zooveel gematigdheid en diplomatieke handigheid aan den anderen kant echter ook met vastheid en onder toepas sing van alle ter beschikking staande diplo matieke strijdmiddelen verdedigd. De Duitsche vertegenwoordigers hebben een volledig succes bereikt in het belang van Duitschland en van den wederopbouw der wereld. Tegelijkertijd wordt echter met er kenning de gematigde houding van Herriot genoemd, wiens politiek een essentieele voor uitgang vormt tegenover vroeger. In het Lagerhuis deed de minister voor <Je Dominions, Thomas, kort voor de verdaging onder luid geroep: Hear, hear, de volgend* mededeeling: „Ik ben er van overtuigd dat het Huis ver heugd zal zijn over de tijding, dat wq tele fonisch bericht hebben ontvangen van Matf-

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1932 | | pagina 1