DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Massa-opmarsch der Nazi's.
De staking in het
Belgisch kolengebied.
VAN NIEUWKUYK's
Tfugetiiksch Oueczicht
De Herstelconferentie van Lausanne.
^Buitenland
No. 161
Maandag II Juli 1932
134e Jaargang
MacDonald's slotrede op de conferentie.
De terugkeer van Herriot in Parijs en van
MacDonald in Londen.
Een scherpe aanklagende rede tegen de Rijks-
regeering. Veertien jaren lang is Duitschland
door zijn eigen mannen misleid!
Tal van ernstige botsingen tusschen stakers en
gendarmerie. Dooden en gewonden. Communis
tische agitatie.
DE DAG VAN ZONDAG.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
i^osse nummers 5 cents.
Directeur: C. KRAK.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENT1EN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
l)i1 nummer bestaat alt 2 bladen.
3 Mark voor het verdrag,
zegt Hitier
Na het zeer uitvoerig relaas, dat wij Za
terdag over het slagen der herstelconferentie
geschreven hebben, kunnen we thans betrek
kelijk kort zijn. Immers, na de slotzitting der
conferentie, is er eigenlijk alleen nog gespro
ken door den voorzitter der conferentie, den
Engelschen premier MacDonald, die begrij-
pelijk verheugd was, en dan ook met vervoer
de stem sprak.
MacDonald begon met de voorlezing van
een telegram aan den Zwitserschen bonds
president en aan het Zwitsersche volk, waar-
lin dank gebracht wordt voor de betoonde
gastvrijheid.
Vervolgens wees MacDonald er op, dat het
accoord van Lausanne bezegeld was met een
'zegel uit 1525, dat gebruikt is bij het sluiten
rvan een vredesverdrag tusschen Freiburg en
'Lausanne, waarbij de beide volkeren elkan
der niet alleen het stopzetten der vijandelijk
heden, maar wederzijdsche toenadering en
«vriendschap toezeiden. MacDonald legde er
den nadruk op, dat ook dit verdrag van Lau
sanne gedragen moet worden door denzelf
den geest.
Verder gaande zeide MacDonald: De on
derhandelingen der conferentie in de laatste
drie weken waren buitengewoon moeilijk en
vol strijd.Desondanks is een succes bereikt.
Het was niet gemakkelijk tot overeenstem
ming te komen. Al te zware herinneringen
.drukken op de volkeren en hebben tot dus-
'evrre een overeenstemming tusschen de vol
keren in den weg gestaan. Groote offers zijn
'gebracht, teneinde de tot dusverre bestaande
■hinderpalen te overwinnen. Maar nooit in de
'geschiedenis is een geval voorgekomen,
waarin vrede en veiligheid werden liersteld,
wanneer de volkeren zich niet vrijmaakten
^an drukkende herinneringen. Op deze con-
jferentie zijn nieuwe pagina's der geschiede-
nisgeschreven.Het laatste hoofdstuk van een
'oua boek is geschreven en het eerste hoofd
stuk van een nieuw boek in de geschiedenis
•;s begonnen. De ervaringen sedert 1919 lce-
'ren voldoende, dat het niet mogelijk is de
lasten af te wentelen op de schouders van
slechts één volk, daar deze lasten niet alleen
één enkel volk, maar alle volkeren neerdruk
ken. De groote financieee problemen zijn de
oorsprong geweest van deze conferentie. De
thans gevonden oplossing is eenvoudig en
duidelijk. Het is rechtvaardig en van zelf
Sprekend, dat Duitschland deelneemt aan
en wederopbouw van Europa en hierbij een
goed deel der medewerking op zich genomen
heeft. Maar er mag geen oplossing gevonden
worden, die op een of andere wijze de vrije
herontwikkeling en den opbouw van econo
mie en handel in gevaar zou brengen. Europa
moet thans een gezonde basis vinden om
nieuwe wegen te openen voor het algemeen
herstel. Het verdrag van Lausanne bevat een
Eolitieke clausule, die buitengewoon moeilijk
on worden opgesteld. Het was moeilijk allen
in deze politieke problemen tevreden te stel
len. Maar er is geen vrede en geen veiligheid
denkbaar zonder den eerlijken wil tot vriend
schappelijke samenwerking.
De beslissende vraag wordt thans gesteld,
hoe bij het ontwapeningswerk van Geneve
binnen korten tijd een volledig succes bereikt
kan worden. Het verspillen der nationale
rijkdommen voor de bewapeningen moet ein
delijk ophouden. Hier is een plotselingen ont
wikkeling niet te verwachten, maar in den
loop der tijd moet een oplossing van het ont-
wapeningsvraagstuk worden gevonden, wel
ke stapsgewijze leidt tot een beslissende ver
andering van de huidige bewapeningen. Dit
doel kan slechts worden bereikt, wanneer de
werkzaamheden worden gedragen door den
geest van eerlijke samenwerking van allen en
wanneer alle mogendheden hun kaarten ein
delijk open op tafel leggen.
De moreele ontwapening is even noodza
kelijk als de materieele ontwapening. Hierbij
gaat het niet alleen om Engeland en Frank
rijk, maar om alle mogendheden, die deelne
men aan dit werk. De verdere werkzaamhe
den ter oplossing van de groote internatio
nale problemen kunnen echter niet alleen be
perkt blijven tot Europa, maar moeten plaats
vinden in het kader van alle wereldbelangen.
Europa kan zich niet meer alleen opsluiten
achter barricades. Er bestaat geen twijfel,
dat met deze conferentie een nieuwe hoofd
stuk is aangevangen dat nieuwe successen
mogelijk maakt.
Vervolgens richtte MacDonald een oproep
tot de aanwezige eerste ministers om in een
geest van eerlijk willen de samenwerking
voor de verdere onderhandelingen aan te
vatten. Spr. legde er den nadruk op, dat hij
r.iet van zins was zich te mengen in de bin-
nenlandsche aangelegenheden van andere
landen; hij reikt echter zijn hand aan de
vrienden ter linker en ter rechter zijde, den
Duitschers en den Franschen, teneinde hen
te helpen in een vriendschappelijke samen
werking en regeling van alle problemen.
„De oplossing van de groote politieke en
financieele problemen moet, aldus ging Mac
Donald voort, de vroegere oorlogsgedachten
doen verdwijnen. In den plaats daarvan moet
thans de gedachte der samenwerking komen.
Maar dit thans bereikte doel is niet voldoen
de, wanneer de gezindheid des harten niet
verandert. De geest van vriendschap en sa
menwerking moet thans komen in plaats van
de tot dusver overheerschenden geestesge
steldheid".
MacDonald verklaarde, dat hij het zich een
groote eer had geacht tot president van deze
conferentie te worden gekozen. Ondanks alle
moeilijkheden in deze Conferentie, ondanks
het feit dat het schip der Conferentie vele ma
len dreigde te zinken of op zand vast te loo-
pen, is het thans toch nog gelukt een succes
te bereiken. Nieuwe breede wegen naar de
toekomst openen zich, naar welstand, vrede
en veiligheid.
,o
De Fransche minister-president Herriot gaf
hierop uit naam van de ter Conferentie ver
tegenwoordigde mogendheden uiting aan hun
dank jegens MacDonald. Sedert 16 Juni heeft
MacDonald de werkzaamheden der Confe
rentie geleid met een moed en een gezag dat
door ieder gaarne erkend is. Met een weerga-
looze oprechtheid, ervaring, koelbloedigheid,
rechtvaardigheid en een groote vrijheidszin
heeft president MacDonald de moeilijke werk
zaamheden der Conferentie aangepakt. Wan
neer de conferentie-mogendheden MacDonald
als voorzitter het werk dikwijls niet gemak
kelijk gemaakt hebben de mogendheden ho
pen toch dat dit zal worden opgeheven door
de oprechte dank der mogendheden. Ook de
secretaris-generaal der Conferentie dankte
Herriot oprecht, waarna hij besloot met de
woorden: „Wanneer de Conferentie gelijk
wij allen hopen in de geschiedenis gunstig
wordt beoordeeld, dan danken wij dit in hoo-
gen mate aan het werk van haar voorzitter".
Tenslotte richtte MacDonald nog eenige
woorden van dank tot den Franschen pre
mier. In het bijzonder zegde hij ook de inter
nationale pers dank, benevens alle deskundi
gen en wie verder hun medewerking hadden
verleend.
Met een hamerslag beëindigde president
MacDonald hierop de Herstelconferentie van
Lausanne.
o
De Fransche minister-president Herriot is
Zondag uit Lausanne te Parijs teruggekeerd,
waar hij, hoewel het nog tamelijk vroeg in
den morgen was, reeds door een vrij talrijk
publiek enthousiast werd ontvangen. Van al
le kanten werd Herriot gelukgewenscht.
Tegenover de persvertegenwoordigers ver
klaarde Herriot:
U kent nog niet alle bizonderheden der
onderhandelingen. Zij zijn zeer hard en
moeilijk geweest, doch het resultaat is voor
treffelijk. Ik zie geen enkel punt waaromtrent
men het nog oneens zou kunnen zijn. Wat
men in het bizonder moet begrijpen en in het
oog vatten, is het feit der enge verbinding
tusschen de herstelbetalingen en de inter-ge-
allieerde schulden. Alles is ondergeschikt
aan een overeenkomst met de Vereen. Staten.
Indien de Amerikaansche regeering het Ver
drag van Lausanne goedkeurt, en indien over
de kwestie der schulden een bevredigende
overeenkomst kan worden getroffen, dan zal
de te Lausanne getroffen herstelregeling
worden geratificeerd en vruchten afwerpen.
In het andere geval zal ieder zijn vrijheid
van handelen terugkrijgen. In het bizonder
zou ik dank willen brengen aan de Britsche
onderhandelaars, minister-president MacDo
nald, den minister voor de financin, Cham-
berlain en den minister van buitenlandsche
zaken, Sir John Simon. Zij hebben ons een
bewijs gegeven van hun oprechte vriend
schap en de overeenstemming onzer opvat
ting heeft het ons veroorloofd het doel te be
reiken.
o
Toen MacDonald met de leden der Brit
sche delegatie aan het Victoria-station te
Londen arriveerde, werd hij op zeer enthou
siaste wijze door een duizendkoppige menig
te verwelkomd. Slechts met moeite is de pre
mier er in geslaagd het gereserveerde per-
rongdeelte te bereiken, waar hij verwelkomd
werd door den vertegenwoordiger van den
koning en zijn kabinet-collega's. Ook de
Fransche ambassadeur was verschenen. Mac
Donald onderhield zich allereerst met eenige
collega's, waarna hij opmerkte: Wij hebben
het voor elkaar gebracht en wij hebben meer
bereikt dan wij hebben verwacht.
Later sprak hij voor de microfoon: Ik
verheug mij wederom hier te zijn, nadat wij
een buitengewoon hevigen strijd om de groot
ste kwestie met het meest brillante succes
hebben uitgevochten. Ip hoop, dat het het be
gin zal zijn van het vertrouwen, de hoop en
de goede, eerlijke en harde arbeid.
Toen MacDonald zich per auto naar Dow-
ningstreet begaf, werd hij door de menigte
luide toegejuicht.
Zondagavond heeft koning George MacDo
nald in gehoor ontvangen. De bijeenkomst
duurde anderhalf uur.
o
Zondag is te Berchtesgaden een groote
meeting gehouden door de N.S.D.A.P. Na
dat 6000 S.A.- en S.S.-mannen voor Hitier
hadden gedefileerd, hield Hitier voor 18.000
menschen een redevoering waarin hij een
scherpe scheidingslijn trok tusschen de N.S.
D.A.P. en de regeering-von Papen. Hij kwam
hierbij ook te spreken over het nieuwe ver
drag van Lausanne. Hij verklaarde dat dit
verdrag, dat een belasting van het Duitsche
volk met milliard met zich brengt, over zes
maanden niet meer dan 3 Mark waard zal
zijn.
Een demonstratie van
200.000 Nazi's.
De gouw Groot-Berlijn van de NSDAP
heeft Zaterdag in den Lustgarten een massa-
opmarsch georganiseerd. Een geweldige
menschenmenigte vulde de groote ruimte
tusschen het slot, den Dom en het museum
en ook de straten in de omgeving. De SA-
afdeelingen marcheerden in 8 colonnes geslo
ten uit de verschillende deelen van de stad op
en stelden zich op met omfloersde vaandels
en vlaggen. Volgens nationaal socialistische
ramingen hebben ongeveer 200.000 personen
aan de demonstratie deelgenomen, waaronder
25000 SAlieden.
Nadat de muziek nat.-soc. strijdliederen en
het Deutschlandlied gespeeld had. werden
de menigten toegesproken door den Berlijn-
schen SA-leider Graaf Helldorf en de gouw
leider dr. Göbbels.
Graaf Helldorf hield een scherpe aankla
gende redevoering tegen de rijksregeering.
Ffij verklaarde oa.: Toen het kabinet Brü-
ning door de regeering-von Papen werd ver
vangen, werd deze nieuwe koers ontvangen
met vertrouwensdemonstraties van breede
kringen. Wij nat. soc. hebben onmiddellijk
verklaard, dat wij de nieuwe regeering vol
gens haar daden zouden beoordeelen. Thans
houden wij de dag voor gekomen om te zeg
gen wat wij voor juist houden. Rijkskanse
lier Von Papen heeft in onbegrijpelijke zwak
heid in Lausanne voorstellen goedgekeurd,
die wij nationaal-socialisten nooit zouden
hebben goedgekeurd. Het buitenlandsch
politieke falen van dit kabinet wordt in de
schaduw gesteld door de binnenlandsch po
litieke regeeringskunststukken van minister
Von Gayl. Men heeft er niets tegen gedaan
dat de S.A.-mannen op de gemeenste wijze
werden belasterd. Men heeft beweerd dat hun
uniformen betaald werden met de gelden die
men ontnomen heeft aan de nageblevenen van
gesneuvelden en steuntrekkers. Steeds onbe
schaamder wordt de taal jegens het ontwa
kende Duitschland. Dat alles ziet de heer Von
Gayl zielsvergenoegd aan. Wij stellen deze
minister verantwoordelijk voor iederen ge
wonden en gedooden S.A.-kameraad. Het
Kabinet noemde zich het Kabinet der natio
nale concentratie. Daaruit is een kabinet der
nationale zwakheid geworden. Eiger dan
ooit gaat de roode moord in Duitschland te
keer. Wij eischen dat dit Ministerie der nati
onale onmacht plaats maakt voor een kabinet
van Duitsche strijders en dat minister Von
Gayl uit zijn functie verdwijnt.
Hierop sprak dr. Göbbels. De mannen en
partijen, zoó zeide hij, die het volk 14 jaren
lang misleid hebben, moeten thans reken
schap afleggen over hun weergaloos wan
beheer. Nieuwe mannen verklaren thans
voornemens te zijn het November-systeem uit
den weg te ruimen en een nieuwe politieke
koers in te slaan. Wij stonden van den aan
vang af vol wantrouwen tegenover deze
poging. Wij meenen dat slechts een mil-
lioenenbeweging van demonstratieve kracht
nog in staat is in Duitschland een keer tot
stand te brengen. Het Kabinet-Von Papen
heeft de Brüning-noodverordening overge
nomen, en die in sociaal opzicht nog ver
scherpt.
Het Kabinet zal niet kunnen gelooven dat
wij nationaal-socialisten onze goedkeuring
kunnen hechten aan deze aan het volk vij
andige politiek.
Waar haalt echter de sociaal-democrati
sche partij het recht vandaan ons een zooge
naamde tolereeringspolitiek te verwijten na
dat hij zelf gedurende twee jaren de regee-
ring-Brüning getolereerd heeft. Wat is er aan
den ouden toestand veranderd?. Niets. De
economie blijft, maar een groot werkverschaf
fingsprogram is nog steeds niet aangevat.
De ellende groeit.
De regeering-Von Papen heeft het niet ge
waagd in Lausanne te verklaren dat wij niet
meer betalen, aangezien wij niet meer betalen
kunnen en het ook niet willen. Wij hebben
genoeg betaald en wij willen dat Duitsch
land vóór alles wordt vrijgesproken van den
blaam van de schuld aan den oorlog. Wan
neer de wereld zich tegen dezen eisch ver
zet, zullen wij het Verdrag van Versailles
vanu nul en geener waarde verklaren. Men
heeft in Lausanne slechts onderhandeld over
geldkwesties. Voor deze kwesties staat ech
ter voor ons de eer des volks. Een nieuw
Duitschland is bezig op te staan. Aan ons is
het woord van den dichter waarheid ge
worden: Het Volk staat op, de storm breekt
los. Laat de anderen liegen en lasteren en
ons overstelpen met spot en hoon hun
politieke dagen zijn geteld. Hitier klopt aan
de poorten van de macht en in zijn vuist ver
eenigen zich inillioen boeren- en arbeiders-
vuisten.
Dr. Göbbels beëindigde zijn redevoering
met drievoudig heil op Hitier.
Botsingen tusschen gendar
merie en stakers.
In den nacht op Zondag is het in het
Belgische stakingsgebied herhaalde ma
len tot ernstige botsingen gekomén tus
schen gendarmerie en stakers. Te Ber
gen, Charleroi, La Louvière en andere
plaatsen maakte de polit'c vele malen
van de blanke sabel gebruik. Bij de
botsingen werdan 5 gendarmen en
negen stakers ten deele gewond.
Te Marchienne au Pont zijn stakers
de villa van den directeur eener mijn
onderneming binnen gedrongen, welke
zij in brand staken. Met zeer veel moeite
is de genciarmerie er ten slotte in ge
slaagd de orde te herstellen en de zes
duizend verzamelde stakers uiteen te
driiven. Ook hierbij werden eenige per
sonen gewond. Twaalf stakers zijn ge
arresteerd. De stakingsleiders trachten
de beweging naar Brussel te doen over
slaan. In de hoofdstad willen de com
munisten vergaderingen onder den bloo-
ten hemel houden, doch de politie heeft
de betoogers steeds verspreid. De re
geering is van meening dat de stakings
beweging een revolutionnair karakter
draagt. De gendarmerie is ook verder
versterkt. De provincie Henegouwen
vertoont het beeld van een land, waar
de staat van beleg is afgekondigd.
De staking neemt dreigende
vorme naan; bloedige bot
singen.
De stakingsbeweging heeft thans ook
de zijdefabrieken van Fichize en de
ijzerfabrieken van Chabeeg in het
graafschaD Brabant aangetast. In de
SCHOENEN zijn, de kwaliteit eu pas
vorm in aanmerking genomen, het
goedkoopst. Fijne reparatie-inrichting
.ad Bergen is de staat van 'eleg afge
kondigd. Politie patrouilleert in auto's
met machinegeweren door de straten.
In talrijke plaatsen is het tot bloedige
botsingen gekomen waarbij de politie
met blanke wapenen moest optreden.
Verscheidene stakers en agenten van
politie zijn gewond. Een communisti
sche raddraaier kon worden gearres
teerd. Het ernstigste incident viel voor
in de nabijheid van Charleroi, waar 70€
stakers in bitising kwamen met een
afdeeling politie. Daar de stakers de po
litie met steenen wierpen en zelfs scho
ten, maakte ook de politie gebruik van
de vuurwapenen. Drie agenten van po
litie en twee stakers zijn zwaar gewond?
Krachtige afdeelingen militairen en
alle politieauto's zijn in het stakingsge
bied geconcentreerd.
De stakers bekogelden dó t
politie met flesschen en
ijzeren staven.
Gedurende '2 uur kon men de stakers
op een afstand houden; weldra echter
groeide hun aantal aan tot 1000. Hier
door werd de toestand uiterst gevaar
lijk, tot ten slotte ook de rijksweer ver
sterking kreeg en de stakers uiteen ge
slagen werden.
Rond het middaguur kwam het te
Charleroi' tot een botsing tusschen de
politie en stakers, die do stad wilden
binnendringen. Hierbij werd een officier
van politie met een steenworp aan het
hoofd gewond. Hierop maakte de politie
gebruik van de vuurwapenen, maar
werd desniettemin door de stakers te
ruggedreven, tot aan het stadhuis, dat
door de stakers met steenen werd beko
geld. Op dit moment kwam de bereden
gendarmerie de politie, die in een be
narden toestand verkeerde, ontzetten.
In den loop van deze botsing werden 5
politieagenten verwond.
Te Bergen is voorloopig alles rustig,
alhoewel de staat van beleg schijnt te
zijn afgekondigd.
De goeverneur van Henegouwen heeft
het voornemen te kennen gegeven om
alle verkeer per auto, motor en fiets te
verbieden.
Om vier uur is het te Charleroi nog tot
een botsing gekomen tusschen gendar
mes en stakers, waarbij de eersten van
hun vuurwapenen gebruik maakten en
drie stakers ernstig wondden. De toe
stand van een der gewonden is levens
gevaarlijk.
Tal van^ relletjes in verschil*
lende plaatsen.
In den nacht op Zondag hebben stakers
ht kasteel van den directeur der hoogovens
La Providence in brand gestoken. De garage
en gedeelten van het woonhuis werden een
prooi der vlammen. Zondag was het over het
algemeen kalm.
Te Marchienne au Pont kwam het tot een
botsing tusschen stakers en de gendarmerie.
Een luitenant werd gewond.
De hoogovens van La Providence zijn bui
ten bedrijf gesteld, zoodat Charleroi weldra
zonder gas zal zijn.
De syndicalistische en politieke federatie
van het arrondissement Charleroi heeft voor
Maandagmorgen de algemeene staking uit
geroepen in het bekken van Charleroi.
Te Marchienne moest een groep betoogers,
een paar honderd man sterk, door de gen
darmerie uiteengeslagen worden met achter
lating van enkele gekwetsten. De leden der re
geering kwamen Zondagmorgen bijeen in het
ministerie van binnenlandsche zaken ten ein
de den toestand te bespreken.
Het opperbevel over de krachten tot hand
having van de orde in het stakingsgebied is
toevertrouwd aan generaal Termonica.
Te Roux is het gisteravond om half zes tot
een botsing gekomen tusschen een groep van
250 stakers en een detachement rijwiel-gen
darmen. Er werden schoten gelost. Twee ar
beiders werden gekwetst.
Te Bergen werden gistermiddag verschei
dene communistische leiders aangehouden
wegens samenzwering met het doel burger
oorlog te ontketenen door de burgers aan te
sporen zich te wapenen.
In de woning van Malengreau, secretaris
der communistische revolutionnaire partij,
heeft het parket van Bergen een huiszoeking
verricht en het aangetroffen materiaal, o m.
een uitgebreide briefwisseling met Moskou,
in beslag genomen. De aanhouding der com
munisten geschiedde in aanwezigheid van
duizenden stakers die echter alles kalm lieten
verloopen, zoodat het in dit geval niet tot in
cidenten is gekomen.
Krachtige maatregelen del
regeering.
Met het oog op den dreigenden toestand in
het Belgische kolenbekken hebben gister be
sprekingen plaats gehad tusschen den mmis-
ter van binnenlandsche zaken, den heer Car.
