DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
FIAT GARAGE A. DAM i Co.
S.KJROM
flaydiiksch Ovevzicht
^Buitenland
£uchtoaact
binnenland
STOOMERIJ
Tel. 1523
Ho. 166
Zaterdag 16 Juli 1932
134e Jaargang
Een autotocht met een der
luxe FIAT's, bestuurd door
zeer bekwame chauffeurs, zal
U veel genoegen geven,
Scharloo 2-4.
Snaarmanslaan 3-5.
Tel. 490,
Mevrouw
stuurt NU Uw goederen
ter behandeling en u ont
vangt deze binnen een week
terug.
Winkel LANGESTRAAT. Tel. 794
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
L,osse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENT1EN:
Van 15 regeis 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsinimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
DE ONTWAPENINGSCONFERENTIE
MET VACANT1E.
Een memorandum der kleine
mogendheden.
Wat kost een „nationale verdediging"?
Met een tergend langzaam vaartje kruipt
de ontwapeningsconferentie voorwaarts; niet
regelmatig kruipt zij, maar slecht» bij tijd en
wijle, zoodat (men is nog maar pas een half
jaar bezig met confereeren en dineeren)
men bij wijze van spreken in al dien tijd on
geveer een kleine d.M. heeft afgelegd op den
weg, die vele K.M. lang is.
De conferentie zal nu met vacantie gaan,
nadat ze eerst een memorandum heeft ont
vangen van de acht kleine mogendheden,
waartoe ook Nederland behoort. Deze groep
heeft volgens het Hbld., zes wenschen ken
baar gemaakt. Het eerste punt betreft de
luchtmacht en wel het verbod van alle bom
bardementen uit de lucht, te bereiken door a.
de afschaffing van alle vliegmachines en wa
tervliegtuigen die een zeker gewicht (1600
K.G. voor de eerste en 2000 K.G. voor de
tweede categorie) overschrijden; b. vaststel
ling van een globale tonnenmaat voor de
vliegtuigen en watervliegtuigen en den glo-
balen inhoud voor de militaire luchtschepen,
voor ieder der verdragsluitende partijen; c.
afschaffing van het speciaal voor bommen-
werpen uit de lucht dienende materiaal; d.
verbod van alle militaire training die het on
derricht in het bommenwerpen uit de lucht
ten doel heeft; e. doeltreffende middelen ter
verhindering van het gebruik van de civiele
luchtvaart Voor militaire doeleinden.
Het tweede punt betreft de landmacht. De
delegaties verlangen de volgende punten: 1.
afschaffing van tanks boven een zeker ge
wicht. Hierbij wordt in een voetnoot de op
merking gemaakt dat de delegaties, waarvan
enkele zelfs de volkomen afschaffing van
tanks zouden wenschen, in ieder geval er op
aandringen dat de limiet zoo laag mogelijk
zou zijn; 2. afschaffing van het zware ver
plaatsbare geschut, waarvoor de grens ge
trokken zou moeten worden bij 155 mm.
Het derde punt van de resolutie betreft den
chemischen en bacteriologischen oorlog, die
volgens deze delegaties geheel afgeschaft
zou moeten worden, terwijl ieder onderricht
in het gebruik van deze wapenen zou moeten
worden verboden.
Het vierde punt is de oprichting van een
permanent ontwapeningsorgaan, zooals dit
in het ontwerp-conventie-Loudon voorzien is.
Het vijfde punt: een regeling betreffende
den particulieren- en staatshandel in en fa
bricage van wapenen en munitie.
Ten zesde geven de acht delegaties hun
meening te kennen over de wijze, waarop tij
dens de vacantie het verdere werk der confe
rentie moet worden voorbereid. In de eerste
plaats leggen zij den nadruk op de wensche-
lijkheid dat de vijf vlootmogendheden van
Washington en Londen zoo spoedig mogelijk
in onderling overleg tot een substantieele
vermindering komen van het materiaal en den
huidigen toestand der vlóotbewapening. De
ze vermindering moet gezocht worden zoo
wel langs een kwalitatieven als langs een
kwantitatieven weg.
De besprekingen der vijf mogendheden
zouden moeten gevoerd worden in nauw con
tact met het bureau der conferentie, opdat dit
t.z.t. het toekomstige werk van de conferentie
op dit gebied zou kunnen voorbereiden.
Voorts zou het bureau de opdracht moeten
krijgen de Hoover-voorstellen en andere met
betrekking tot de effectieven te bestudeeren
en de mogelijkheid van toepassing van ieder
der voorstellen moeten onderzoeken.
Ten slotte wordt het bureau verzocht het
werk van de budgetaire commissie te bespoe
digen, opdat zoodra de conferentie wordt
hervat de toepassing van het beginsel der
budgetaire beperking en de publicatie der uit
gaven kunnen worden bestudeerd.
o
En nu gaat de conferentie met vacantie.
Als herinnering aan de zware taak te Geneve
en als leiddraad van het werk, dat over eeni-
gen tijd (na de vacantie!) weer hervat zal
werden, kunnen de leden een speciale editie
var. de „Annuaire Militaire" ter hand nemen,
waarin, toegelicht door uitvoerige staten en
tabellen, te lezen staat, wat de belastingbe
talende bevolking de nationale verdediging
keejt en hoe diep deze in de meeste landen
(het overzicht geldt 62 mogendheden) in het
economische en sociale leven ingrijpt. Inzon
derheid een, in haar soberheid welsprekende,
grafiek aan het slot van het boekwerk, welke
in en zestal stijgende lijnen de toenemende
uitgaven in de geheele wereld voor de lands
verdediging in beeld brengt, is bij uitstek ge
schikt om te doen zien hoe snel de thans ge
volgde weg naar den afgrond leidt: bedroe
gen de werelduitgaven voor militaire en ma
ritieme doeleinden in 1925 nog 3.497.000.000
dollar, zoo is dit bedrag in 1930 reeds geste
gen tot 4.128.000.000 dollar!
Cijfers om van te duizelen doch noch
tans praat men te Geneve maar verder, doet
niets en saboteert om allerlei politieke over
wegingen, en onder den invloed van intriges
van slechts hun eigen belang in het oog hou
dende groepen, wat er nog aan moedige denk
beelden ter tafel wordt gebracht, waardoor
krachtige bezuiniging zou kunnen worden
verkregen.
Het Annuaire beteekent in zijn objectief
overzicht van den huidigen stand van den
gewapenden vrede nogmaals een ernstige
waarschuwing, die een klemmend argument
is voor afdoende maatregelen te Geneve.
Voorloopig echter is daarvan helaas nog
niets te bemerken.
Niettegenstaande alle schoone redevoerin
gen en verzekeringen van bereidwilligheid
tot beperking der bewapening gaat deze rus
tig voort, zoodat het volgende Annuaire wel
wéér een aanmerkelijke stijging in beeld zal
moeten brengen!
DE STAKING IN DE BELGISCHE
KOLENMIJNEN.
Ook de mijnwerkers in de Kempen
in staking.
De mijnwerkers in de Kempen, die tot nu
toe rustig waren gebleven, in zooverre zelfs,
dat de gendarmerie der provincie Limburg
naar Henegouwen is gezonden, komen thans
ook in verzet.
De werklieden van de Luiksche kolenmijn
met zetel te Zwartberg onder Genck toebe-
hoorende aan Cockeril zijn in staking ge
gaan.
300 werklieden weigerden uit den trein van
twee uren te stappen ingevolge een uit Luik
ontvangen parool.
De werklieden protesteeren tegen het feit,
dat zij gedwongen worden twee dagen per
week niet te werken, terwijl zekeren werklieden
wordt toegestaan zes dagen per week te wer
ken
Tot nu toe is alles nog rustig.
Gendarmen zijn per trein en auto uit Ant
werpen naar de plaats der staking gezonden
De staking in Limburg breidt
zich snel uit.
De staking in de Limburgsche kolenmijnen
breidt zich snel uit. Gistermiddag werden te
Genck reeds 6000 stakers geteld en te Eys-
den-St. Barbara 4ÜOO.
De onderhandelingen.
Het nationale comité der syndicale com
missie vergadert tezamen met den algemee-
nen raad der Belgische werklieden Partij. Ge
stemd is over een motie, waarin gewezen
wordt op het feit, dat de eischen der mijnwer
kers integraal ingewilligd werden, en vastge
steld, dat de onderhandelingen voor wat de
andere industrieën betreft een aannemelijke
oplossing beoogen.
Hedenmiddag zal door beide organisaties
opnieuw worden beraadslaagd.
SLAGERSWINKEL GEPLUNDERD.
Vrijdagmiddag zijn 20 a 30 jongemannen
een slagerij te Hamburg binnen gedrongen
waar zij worsten, en andere vleeschwaren
wegnamen. Toen de politie ter plaatse ver
scheen, waren de jongens reeds verdwenen.
NOODWEER BOVEN OOST-PRUISEN.
Vijf personen
getroffen.
door bliksem
Boven de geheele provincie Oost-Pruisen
heeft wederom een ernstig noodweer gewoed,
dat vooral in het Zuid-Westelijk deel ern
stige schade heeft aangericht. In Osterode
staan talrijke straten en kelders onder water.
De bliksem is op vele plaatsen ingeslagen en
heeft eenige boerenhoeven in de asch gelegd
Te Taulensee werd een 11-jarig meisje
door den bliksem gedood. Te Carolinenhof
werd een man door het hemelvuur eveneens
gedood, terwijl in de buurt van Bramberg een
heerenboer met zijn zoen en de huishoudster
eveneens door den bliksem werden gedood.
NAT.-SOC. DEMONSTRATIE IN
SPORTPALAST TE BERLIJN.
Tijdens een demonstratie van de nat. soc.
in het Sportpalast oefende rijksdagafgevaar
digde Goering scherpe critiek uit op de bui
ten- en binnenlandsche politiek van de regee
ring von Papen. Na hem sprak dr. Goebbels.
ERNSTIGE AUTOBOTSING BIJ
PARIJS.
Reeds 5 dooden en 20 zwaar
gewonden.
Een ernstig auto ongeluk, waarbij vijf per
sonen zijn gedood en 20 ten deele zeer ernstig
gewond, heeft op den grooten straatweg naar
Bordeaux plaats gehad.
Twee autobussen, welke uit tegengestelde
richting kwamen, botsten in volle vaart tegen
elkander en sloegen bijna volkomen tot puin.
Automobilisten, dit toevallig passeerden,
verleenden de verongelukten de eerste hulp.
Vijf der inzittenden waren evenwel op slag
gedood of waren bij aankomst in het zieken
huis reeds overleden.
Van de gewonden hebben eenigen zulke
ernstige kwetsuren en beenbreuken opgeloo-
pen, dat men iedere hoop hun te redden heeft
opgegeven.
De slachtoffers zijn voor het grootste deel
jonge meisjes uit de omgeving, die ter gele
genheid van den nationalen feestdag een uit
stapje hadden gemaakt.
ZES DOODEN BIJ WOLKBREUK
IN ZUID-SERVIE.
Naar de „Prawda" uit Tetovo in Zuid-
Servie meldt, zijn daar bij een noodweer 6
personen gedood. Tengevolge van een wolk
breuk wies de rivier Tena, die door 't plaatsje
stroomt, in enkele minuten zoodanig, dat hij
buiten de oevers trad en boomen en huizen
omversleurde. De bevolking vluchtte in de
bergen en bracht daar in regen en hagel 5
uur door. Het dal van Tetovo was intusschen
in een meer veranderd.
DE KREUGER-AFFAIRE.
Weer nieuwe vervalschingen aan
het licht gekomen.
De speciale afdeèling der recherche te
Stockholm, die zich met de zaak-Kreuger
bezighoudt, heeft wederom een rapport, reeds
haar dertiende, bij de rechtbank ingediend,
meldt het Hbld.
Dit rapport houdt zich bezig met de Conti
nental Investment. Er blijkt uit, dat een groot
aantal actiefposten in de boeken dezer mij.
valsch zijn. In een aantal gevallen heeft de
directeur Sven Huldt depesitobewijzen ver
vaardigd. Zoo is er een dergelijk bewijs voor
een post van 50.000 aandeelen in Kreuger
Toll, waarvan tevoren geen sprake was.
Voorts is geconstateerd, dat Kreuger met be
hulp van den naam van den Italiaanschen
minister van financiën nog een document
heeft vervalscht, .1. een depositobewijs betref
fende 1.180.850 aandeelen van de „Fabriche
Riunite de Fiammeferi (Vereenigde lucifers
fabrieken). Uit het onderzoek is verder geble
ken, dat de Continental Investment per 31
Dec. 1930 een vordering op Kreuger Toll
had van ongeveer 66 millioen Zw. frs., hoe
wel deze maatschappij volgens Kreuger
Toll's boeken een vordering op de Continen
tal Investment zou moeten gehad hebben van
61 millioen kr.
De vordering van de ContinentaT Invest
ment op Kreuger Toll werd intusschen al
dus verheimelijkt, dat de Continental Invest
ment dit tegoed uit haar boeken schrapte en
in plaats daarvan een vordering van het
zelfde bedrag boekte op de Finanz-Gesell-
schaft van Bredberg te Zürich. De accoun
tant Wendler heeft erkend, dat hij in een
brief aan Bredberg order heeft gegeven tot
deze boeking.
DE GESCHILLEN TUSSCHEN
HERLAND EN ENGELAND.
Oorzaak mislukking onder
handelingen.
De volkomen mislukking van de onderhan
delingen tusschen MacDonald en de Valera
wordt toegeschreven over de groote mee-
ningsverschillen over het scheidsgerecht, dat
te oordeelen zal hebben over de Iersche beta
lingen aan Engeland. MacDonald verklaarde,
dat het onmogelijk is, in dit scheidsgerecht
zooals Valera wilde ook zitting te doen ne
men leden die niet behooren tot de onderda
nen van een der staten van het Britsche we
reldrijk, terwijl de Valera vasthield aan zijn
eisch. Ook het voorstel van den Ierschen ar
beidersleider Norton werd na langdurige be
sprekingen verworpen. Na afloop van de
conferentie verklaarde de Valera zelf: „De
geheele zaak is een msilukking, er is niets
meer aan te doen". Hoewel voorloopig geen
sprake zal zijn van een hervatting der on
derhandelingen neemt men toch aan, dat op
een later tijdstip een bemiddelingspoging zai
worden gedaan, men wijst er in verband hier
mede op, dat Valera de betalingen, die zou
den moeten geschieden steeds nog op een
tusschenrekening zet, waar zij voorloopig
gereserveerd blijven. De Valera keert heden
morgen naar Dublin terug.
DE OPSTAND IN BRAZILIË
De opstandelingen trekken
terug.
De regeering meldt, dat de opstandelingen
in de staat San Paulo door 40.000 man re-
geeringstroepen zijn aangevallen en zich over
de geheele linie terugtrekken. Op verschei
dene plaatsen is het tot gevechten gekomen.
De regeeringstroepen die ondersteund wer
den door bombardementsvliegtuigen hebben
de stad Bananal heroverd. President Vargas
heeft een verordening onderteekend, waar
door in geval van nood de verkoop en de ver
deeling van levensmiddelen wordt toegestaan.
Verder is voorzien in een militaire controle
over kolen, benzine en petroleum, alsook over
spoorweg- en omnibussenvervoer.
SPOORWEGONGELUK IN DEN
KAUKASUS.
Vijf dooden.
In de omgeving van Bakoe bij het station
Nawagi zijn twee goederentreinen op elkan
der gebotst. In een der treinen ontstond
brand. Acht wagens en een locomotief stort
ten van den spoordijk. Vijf personen werden
gedood.
EEN SCHIP VAN DE OOST-INDISCHE
COMPAGNIE.
De „Haarlem" gevonden?
Een bergingsmaatschappij is in de Tafel
baai bij Kaapstad bezig met een wrak, ver
moedelijk van de „Haarlem", het eerste schip
van de Oost-Indische Compagnie, dat in
1648 hier is gestrand. De maatschappij is
reeds drie maanden aan het werk. Thans zijn
de eerste voorwerpen gevonden, w.o. bloed
rood hout. Het vermoeden bestaat dat een
kleine hoeveelheid zilver en Chineesch aarde
werk gevonden zullen worden.
GROOTE HITTEGOLF IN DE
VEREENIGDE STATEN.
De sedert verscheidene dagen in de Ver
eenigde Staten heerschende buitengewone
warmte heeft gister 21 doöden geëischt. Bijna
evenveel personen verdronken. Verder zijn
bijzonder veel menschen door de warmte be
vangen geraakt. Volgens de weerberichten
van den meteorologischen dienst is een koeler
weer vooreerst niet te verwachten.
DE POSTVLUCHTEN OP INDIE.
De Havik (uitreis) gister vertrokken uit
Boedapest, te Athene geland.
De Ibis (thuisreis) gister vertrokken uit
Gaza, te Athene geland.
HET VLIEGONGEVAL VAN BAT'A.
Nadat de rouwplechtigheden ter eere van
den verongelukten Tsjechischen schoenfabri
kant Bat'a, waarbij ongeveer 60.000 perso
nen aanwezig waren, waren beëindigd, werd
Vrijdag het onderzoek door de medische en
technische deskundigen inzake de oorzaak
van het vliegongeval voortgezet.
De doktoren hadden geconstateerd dat de
pupillen van Bat'a onveranderd waren ge
bleven, waaruit zij concludeeren, dat Bat'a
geen idee kan hebben gehad van het gevaar
dat hem bedreigde. Het pupillenonderzoek
bij den bestuurder van het toestel had tot
iesultaat dat zijn pupillen een vernauwing
aantoonen. Uit deze omstandigheid conclu
deeren de doktoren, dat de piloot zich enkele
secunden voor het ongeval van het naderend
gevaar bewust is geworden, zonder dit ge
vaar te kunnen afwenden.
Men is van meening dat de bestuurder wat
het ongeluk betreft, iederen zin tot oriëntee
ring heeft verloren en in plaats van naar
boven naar beneden is gevlogen. De motor
en de propellor drongen ongeveer een hal-
ven meter in den grond. De bestuurder werd
met een schedelfractuur opgenomen, terwijl
hij het stuurrad nog krampachtig omvat
hield. Andere verwondingen werden niet ge
constateerd.
Vrijdag werd ook de particuliere corres
pondentie van Bat'a geopend. Iedere werker
bij de Bat'a fabrieken heeft een privé-reke-
ning. Aangezien ook Bat'a zelf nooit iets an
ders wilde zijn dan medewerker in zijn on
derneming, onderwierp hij zich aan alle bepa
lingen waaraan ook zijn medewerkers waren
onderworpen. Bat'a nam wekelijks volgens
zijn arbeidskaart een salaris op van 500 kro
nen. Volgens de algemeene bepalingen
droeg hij ook bij in de sociale lasten. Iedere
week betaalde hij zijn vrouw huishoudgeld.
In het algemeen streefde de overleden in
dustrieel er naar zich in geen enkel opzicht
te onderscheiden van zijn medewerkers.
VLIEGTUUIG NEERGESTORT TE
SALZBURG.
Twee dooden.
Vrijdagmorgen heeft de instructeur van
de luchtvaatschool te Salzburg met een der
leerlingen een oefenvlucht gemaakt in een
ouden ,,Albatros"-machine, welke nog uit de
oorlogsjaren stamt. Direct na den start wei
gerde de motor, zoodat het toestel van be
trekkelijk geringe hoogte omlaag stortte. De
machine kwam op een boom terecht en werd
geheel vernield. De beide inzittenden konden
slechts als lijken worden geborgen.
STEUN AAN DE TEXTIELINDUSTRIE.
Het gemeentebestuur te Almelo hield gis
ter een vergadering met andere Twentsche
gemeentebesturen, teneinde de vraag te be
spreken of het niet in het belang dier ge
meenten is zich tot de regeering te wenden
om ten spoedigste maatregelen te nemen tot
steun aan de textielindustrie.
Op deze vergadering waren vertegenwoor
digd de gemeenten Borne, Enschede. Goor,
Hengelo, HeUendoorn, Lonneker. Oldenzaal,
Rijssen en Almelo.
De vergadering kwam eenstemmig tot de
conclusie dat het gewenscht is het genoemde
vraagstuk te behandelen op de door den
burgemeester van Vriezeveen tegen a.s. Dins
dag te Hengelo bijeengeroepen vergadering
van Twentsche en enkele Geldersche industrie
gemeenten, opdat op breederen grondslag
daar de kwestie behandeld zal kunnen
worden.
DE BRAND IN DE MOLDANGER.
Gedurende den geheelen middag heeft gis
ter het vuur in het in aanbouw zijnde motor
schip Moldanger voortgeduurd. Nu eens
werden de rookwolken lichter, waardoor men
de hoop koesterde, dat het vuur was uitge
woed, maar enkele oogenblikken later steeg
weer een grijze vettige rook uit het schip.
Tusschen schip en wal was een zware ijze
ren brug gelegd voor het verkeer der werk
lieden, die bij den afbouw waren betrokken.
Deze brug is in den loop van den middag
weggenomen om het slagzij makende schip
van een zwaren druk te ontlasten Men
hoopte dat de slagzij daardoor zou vermin
deren. Dit wegnemen van de brug werd ver
richt door een bok, die het gevaarte op
lichtte. De bok werd door de s.eepboot
Daniël Goedkoop tot bij de brug gesleept.
Deze boot geraakte onder dé brug bekneld
waardoor het stuurhuis in elkaar werd ge
deukt.
Gisteravond om negen uur woedde de
brand nog voort.
Nog steeds stijgen rookwolken uit de rui-
men 2 en 3 op. De drijvende stoomspuit
„Jason" is voorloopig naar haar standplaats
aan de De Ruyterkade teruggekeerd. D»
drijvende motorspuit „Jan van der Heydai"
werkte aan stuurt oordzijde met volle kracht.
Haar waterkanon wierp door de in de huid
gebrande gaten een enorme watermassa ter
wijl andere stralen eveneens van de „Jan"
door andere gaten hun water in het schip
goten.
Op den wal werd ook nog met een water
kanon gewerkt. Wanneer enkele oogenbiikken
deze machtige straal werd stopgezet, stetg
weer dadelijk de rook zwaarder uit de rui
men op. Zoover men kan nagaan brandden
ruim II en III uit, terwijl ruim I schade
heeft. Het staat vast, dat het schot, dat de
machinekamer van ruim III scheidt, zwaar
ontzet is. Ook heeft het vischruim boven de
machinekamer gebrand, terwijl eenige daar
gelegen hutten te lijden hebben gehad. Of de
machines zelf hebben geleden, kon nog niet
worden nagegaan. In het schip, dat 9500 ton
groot is, zijn gister naar schatting 1200 ton
water gespoten.
Het is zeker dat een derde van het schip
nieuw zal opgebouwd moeten worden.
De brand bedwongen.
De brand in het motorschip Moldan
ger is bedwongen. In den loop van den
nacht is de brandweer voortgegaan nog
massa's water in het schip te spuiten,
waardoor het dieper is gaan liggen en
ook meer slagzij maakt. Zoo nu en dan
komen aan stuurboordzijde de kimkie-
len boven water. Een oogenblik heeft er
vannacht ook nog vuur gezeten in de
machinekamer. In den vroegen morgen
is opgehouden met geregeld water
geven. Wolken waterdamp vermengd
met eenigen rook stijgen uit de ruimen
van het voorschip op. Het is nog zeer
gevaarlijk zich aan boord te begeven,
omdat zware ijzeren onderdeelen van
machines en andere zware voorwerpen,
behoorende tot de outillage van het
vaartuig, kunnen gaan schuiven. Po
gingen zullen daarom worden ge laan
het schip weer recht te krijgen. Wanneer
de slagzij minder groot is, zal de brand
weer aan boord gaan en haai nawerk
kunnen beginnen. Dit nawerk zal zeker
nog geruimen tijd in beslag nemen.
VERKEERSONGEVALLEN.
Motorrijder verongelukt,
Gisterochtend is op den Corn Douwesweg
te Amsterdam een 40-jarige motorrijder, een
dokbaas van de Ned. Dokmij., verongelukt.
Hij reed met groote vaart door een bocht en
sligte. Ia h«9&§t to^gd
