DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Bezoekt de MOTORRAGES te Alkmaar
H
De e.k. rijksdagzitting.
Dxuteliiksch Ovevzicht
^Buitenland
28 Augustus 1932 (Kermiszondag).
^Binnenland
Ho. 201
Vrijdag 26 Augustus 1932
134e Jaargang
Een regen van communistische voorstellen
tegen de rijksregeering. De positie van
de Duitsche regeering.
Een communiste presidente.
Aanvang half twee.
Alcmaria" V.V.V.
aardmodel
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50,
i,osse nummers 5 cents.
!*-
PRIJS PER GEWONE ADVERTENT1EN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contractei, rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
Sm
Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Dit na mm er bestaat alt 2 bladen.
Het zal er dan over enkele dagen van
/men! De Duitscho rijksdag zal in zijn
allernieuwste samenstelling bijeenkomen en
reeds is men in het groote gebouw weer druk
bezig, om het aantal beschikbare plaatsen
grooter te maken. Dat moest de vorige keer
ook al gebeuren, doch deze rijksdag is grooter
dan elke vorige en nu moet er met de ruimte
gewoekerd worden.
Indertijd schreven wij, dat zoo'n eerste zit
ting eigenlijk niets anders is dan een soort
kijkspel. Zoo zal het ook nu zijn, maar toch
schijnt de kans op iets meer dan gewoons vrij
groot. Er bestaat n.1. een voorschrift, dat de
eerste zitting gepresideerd moet worden
door het oudste lid van den rijksdag. Toeval
lig is dat in dit geval de communistische
dame Klara Zetkin. Zij was een paar weken
geleden ernstig ziek en is nog lang niet weer
beter, maar de communisten zetten er alles
op, om haar als tijdelijke presidente te laten
voorzitten. Tot groot ongenoegen van de
nazi's, die zoo iets beleedigend voor het
Duitsche rijk vinden! En waarschijnlijk ook
tot ergenis van de meeste andere partijen,
al komen die daar niet openlijk voor uit.
Het zou dus kunnen gebeuren, dat de eer
ste zittjng zeer rumoerig werd en dat de dame
in kwestie heel wat moeite zal hebben, om de
leiding in handen te houden.
o
De communisten zijn blijkbaar met veel
ijver vervuld. Hun rijksdagfractie toch heeft
niet minder dan 50 voorstellen inegdiend,
o m. een motie van wantrouwen tegen de
regeering-von Papen, twee moties van wan
trouwen tegen den rijksminister van binnen-
landsche zaken von Gayi en tegen den rijks-
weerminister generaal von Schleicher; verder
een voorstel tot onmiddellijke aftreden van de
„met militair geweld aangesteld rijkscommis
saris voor Pruisen", een voorstel inzake het
niet uitvoeren van het nieuwe schuldenver
drag van Lausanne, een voorstel tot uittre
ding uit den Volkenbond, tenslotte etn menig
te economische en sociaal-politieke voorstel
len, die in den kern opheffen der noddveror-
deningen beteekenen. Een communistische
initiatief-wetsontwerp eischt den zevenurigen
arbeidsdag of een 40-urige werkweek. Ten
slotte wordt amnestie voor alle proletarische
politieke gevangenen geëischt.
o
Bezien we bovenstaande voorstellen, dan
blijkt, dat er van de regeering-von Papen
niet veel overblijft! In dit verband is het niet
onaardig, mee te deelen, hoe de Deutsche Ali-
ganeine Zeitung" over de positie van het
rijkskabinet denkt. De „D.A.Z." bespreekt
n.1. vrij uitvoerig, klaarblijkelijk op grond
van betrouwbare informaties, de positie en de
plannen van het kabinet.
Begrijpelijk is het aldus het blad dat
het bekend maken van het economisch pro
gram der regeering door rijkskanselier von
Papen op Zondag a.s. te Münster, door alle
politieke partijen met de grootste belangstel
ling tegemoet gezien wordt. De spanning,
waarmede men het resultaat der kabinetsbe
sprekingen tegemoet ziet, zal niet op een
teleurstelling uitloopen. Het zal hier gaan
om belangrijke diep-gaande maatregelen en
wel in een grootere omlijsting, als tot nu toe
verwacht werd. Dat de wisseling van de post
van staatssecretaris in het Rijksministerie
voor Economische Aangelegenheden geen
koersverandering beteekent, zal blijken bij de
bekendmaking van het economisch program,
waaraan trouwens dr. Trendelenburg nog tor
aan het laatst toe heeft medegewerkt. Dat het
machtsstreven van bepaalde vakvereenigings-
groepen en de pogingen, van hier uit het ka
binet te beïnvloeden, zullen voortduren, is
niet moeilijk te onderkennen. Het is echter
momenteel meer dan ooit uitgesloten, dat deze
pogingen een wijziging in de lijn, waar langs
hef kabinet werkt, zullen kunnen bewerkstel
ligen. Ook de vrees, die er in vele kringen
bestaat tegen de rol, die door generaal von
Schleicher gespeeld wordt, is ongemotiveerd.
Gemakkelijk kan b.v. vastgesteld worden, dat
de onderhandelingen, welke door den rijks-
weerminister zijn gevoerd met vertegenwoor
digers der Nationaal-Socialistische partij,
voortdurend geschied zijn in opdracht van
den kanselier en van het rijkskabinet. Er is
dan ook geen sprake van, als zouden overeen-
kostè'ri tot stand zijn gekomen, welke in strijd
zouden zijn met de huidige werkwijze van
het kabinet.
Integendeel, de besprekingen zijn tot
teleurstelling van de Nationaal-Socialisten in
negatieven zin beëindigd, wat overigens ook
geldt voor de tusscher. de partijen plaats ge
had hebbende parlementaire besprekingen,
die weliswaar nog voortduren, doch waarvan
algemeen verwacht wordt, dat zij zonder
resultaat zullen afloopen.
Over de verdere ontwikkeling van den bin-
nenlandschen politieken toestand inclusief df
kwestie, of wellicht later deelname der Natio
naal-Socialisten in het Riikskabinet uitvoer
baar is, zal men eerst na de ontbinding van
den Rijksdag een duidelijker beeld verkrijgen
De ontbinding van den Rijksdag zal dade
lijk geschieden, in het geval dat er een meer
derheid in den Rijksdag gevonden wordt
voor opheffing van de noodverordeningen.
Met ontbinding zal dus niet gewacht worden
op de stemming inzake een motie van wan
trouwen. Met groote waarschijnlijkheid kan
men de ontbinding van den Rijksdag dan ook
verwachten op den derden of vierden levens
dag van het nieuwe parlement.
ONWEER IN OOST-PRUISEN.
Vier personen door den bliksem
gedood.
In geheel Oost-Pruisen heeft een zwaar on
teer gewoed, waardoor de temperatuur sterk
gedaald is. Vier personen zijn door den blik
sem getroffen en gedood.
DE RAMP VAN DE „NIOBE".
Naar het Marinestation aan de Oostzee me
dedeelt, werd gister ten westen van het Feh-
marnbelt-vuurschip het lijk geborgen van het
slachtoffer van den Niobe-ramp, luitenant
kapitein Engel. Het stoffelijk overschot is
naar het marinehospitaal te Kiel overge
bracht.
SPLITSING IN DE DUITSCHE
SOCIALISTISCHE PARTIJ?
Bij het opstellen van de candidatenlijsten
Door de a s. rijksdagverkiezingen is het in de
®oc.-dem. partij tot ernstige oneenigheden ge
komen. Men verwacht een splitsing in df par
tij. Verschillende leidende persoonlijkheden
Z1jn uit de partij getreden.
KABINETSZITTING TE PARIJS.
Op het Elyssee vond gistermorgen onder
dium van den president der republiek Le-
®u i een kabinetszitting plaats. Minister-
P1 esident gaf een overzicht van den toestand
?P buitenlandsch politieke gebied, waarbij hij
lJ^Jdzakelijk de gebeurtenissen in Duitsch-
'and naar voren bracht. De minister van fi-
anciën en de begrootingsminister rappor-
berden inzake de maatregelen te nemen voor
net in evenwicht brngen der bgrooting. Mi-
"«ter Dajadier sprak over het tekort bij di
spoorwegen en kondigde dienaangaande ver
schillende maatregelen aan.
De spoorwegtarieven zullen momenteel niet
verhoogd worden. De minister van landbouw,
Gardey, deelt nadere bijzonderheden mede
omtrent den toestand op de graanmarkt.
De minister van binnenlandsche zaken,
Chautemps, legde den president der republiek
een decreet voor, waarbij de partieele verkie
zingen voor den Senaat zijn vastgesteld op 16
October.
Tenslotte keurde de ministerraad het be
sluit goed, waarbij Herriot, Paul Boncour en
Durand de regeering zullen vertegenwoordi
gen bij de herdenking van den slag aan de
Marne op 11 September a.s.
DE DUITSCHE GELIJKBERECHTIG-
HEIDSEISCHEN EN HET BRITSCHE
MINISTERIE VAN BUITENLANDSCHE
ZAKEN.
Een hooge ambtenaar van het Britsche
Minsterie van Buitenlandsche Zaken deelde
aan den Londenschen correspondent van een
Duitsche persbureau mede, dat een diep
gaand onderzoek door het Ministerie van
Buitenlandsche Zaken van de daarvoor in
aanmerking komende verdragen Verdrag
van Versailles, verdrag van Locarno
heeft uitgewezen, dat aan de juridische
juistheid der Duitsche eischen inzake gelijk-
berechtigheid met betrekking tot het Ontwa
peningsprobleem, geen twijfel meer bestaan
kan. Men is zich op het Britsche departe
ment van de ethische en juridische juistheid
der Duitsche eischen volkomen bewust en
men vindt de Duitsche wenschen inzake ter
zijdestelling van de discrimineerende bepa
lingen alleszins begrijpelijk. Aanvankelijk
had men erns^ge bedenkingen, tooi de
Duitsche eischen voor het eerst worden op
geworpen en men vreesde dat deze een on
gunstige uitwerking zouden hebben op den
toestand. Gelukkig is dat niet zoo gegaan en
men is momenteel te Londen van meening,
dat er geen schade is aangericht. Het beste,
wat men van de Ontwapeningsconferentie
momenteel kan hopen, is, dat zij zich in het
kader der laatste resolutie zich punt voor
punt verder zal ontwikkelen. Het is volko
men duidelijk, dat slechts langzaam voor
waarts zal worden gegaan. In Engelsche di
plomatieke kringen kent men de Duitsche be
doelingen, zonder dat tot nu toe officieele
stappen zouden zijn gedaan en men re
kent er mede, dat Duitschland misschien
reeds spoedig, zeker echter direct na de her
vatting van de besprekingen te Geneve en
vermoedelijk binnen het algemeen bureau
de kwestie van de gelijkberechtigheid zal op
werpen, ofschoon dit punt niet in de resolu
tie vermeld staat Dat punt heeft men, even
als de Fransche eisch inzake veiligheid, om
voor de hand liggende redenen met opzet
buiten de resolutie gehouden.
Te Londen heeft men echter de hoop, dat
men in Duitsche politieke kringen met in acht
neming van den internationalen toestand het
geduld niet verliezen zal, dat men bij het naar
voren brengen van zijn eischen de grootste
mogelijke tact en bekwaamheid zal betrach
ten en zich aan de verdere ontwikkeling der
Ontwapeningsconferentie zal aanpassen.
Engeland is weliswaar bij Duitsch-Fransche
onderhandelingen ter regeling der verhou
ding niet direct geinteresseerd, doch zal der
gelijke stappen van harte begroeten, daar
zij momenteel het eenige uitzicht geven op
mogelijke vooruitgang in de algemeene ont
wapeningsonderhandelingen.
SANJURJO BEGENADIGD.
Levenslange kerkerstraf.
De Spaansceh regeering heeft generaal
Sanjurjo begenadigd. De doodsstraf werd
gewijzigd in levenslange kerkerstraf.
Minister-president Azana verliet om 20.45
de particuliere woning van den president der
republiek, waarheen hij zich na den minister
raad in het parlementsgebouw had begeven.
Hij deelde den persvertegenwoordigers de be
genadiging van Sanjurjo mede.
Naar het schijnt, is het voor de regeering
niet gemakkelijk geweest tot het besluit te ko
men begenadiging aan te bevelen. Op een
zonder resultaat verloopen ministerraad van
gistermorgen volgde allereerst een bespreking
met den president der republiek, waarbij men
evenmin tot een besluit kwam. Des middags
vond in het parlementsgebouw wederom een
ministerraad plaats, welke 2 A uur duurde en
die ten slotte de beslissing bracht. De regee
ring had daarbij vele zaken te overwegen
o.a., dat bij de begenadiging van den mili
tairen leider van den opstand ook de leiders
van den opstand te Madrid niet konden wor
den geëxecuteerd. In Madrid is echter veel
bloed gevloeid, dat in ieder geval bijzondere
maatregelen eischt.
Het proces tegen de opstandelingen zal in
het begin van de volgende week plaats vin
den. Er zijn verschillende doodvonnissen ie
wachten.
Naar het schijnt heeft het feit, dat slechts
zeer weinig verzoeken om gratie voor San
jurjo zijn ingediend ook indruk op de regea»
ring gemaakt. Onder de afgevaardigden wa
ren er velen, die onder alle omstandigheden
Sanjurjo wilden zien geëxecuteerd. Dat waren
in de eerste plaats afgevaardigden van de
uiterst linksche zijde. Maar ook de geheele
radicaal-socialistische fractie had voor den
doodstraf gestemd.
In verband met dit alles spreekt men dan
ook reeds van de mogelijkheid van een regee-
ringscrisis, voor het geval n.1., dat de beide
radicaal-socialistische ministers mochten af
treden.
Ook de geruchten over een onmddellijk
voor de deur staande omwenteling blijven
hardnekkig de ronde doen.
TEXTIELARBEIDERSSTAKING IN
LODZ.
In de grootste staats-textielfabriek in Lodz
is in verband met een loongeschil een staking
uitgebroken. De oorzaak hiervan ligt in een
loonsverlaging van ongever 15—18 pCt., die
door de arbeiders niet aanvaard wordt.
ALGEMEENE STAKING IN DE
HAVEN VAN GIBRALTAR.
Het werk in de haven van Gibraltar ligt
volkomen stil nu zich ook de Spaansche ko
lensjouwers hebben aangesloten bij de twee
dagen geleden uitgeroepen staking der ha
venarbeiders.
HEVIGE TYPHOON OP FORMOSA.
Het noordelijk deel van het eiland Formo-
sa is door een hevige typhoon geteisterd,
waardoor groote overstroomingen zijn ont
staan. Voorzoover tot nog toe bekend is zijn
12 menschen verdronken. Het grootste ge
deelte van den oogst is geheel vernield. De
steden Taihokoe en Keioen staan onder water.
Vier schepen, die op weg waren naar Kee
loen worden vermist. Tengevolge van onder-
spoeling van een spoordijk ontspoorde een
treil»
H
3500 TEXTIELARBEIDERS TE
MELBOURNE IN STAKING.
Te Melbourne zijn als protest tegen een
aangekondigde loonsverlaging van 15 pCt.
3500 textielarbeiders in staking gegaan. Een
bemiddelingsvoorstel der werkgevers om de
locnen voorloopig met slechts 7*A pCt. te ver
lagen, werd slechts in eenige districten rond
om Melbourne aangenomen.
DE OPSTANDIGE BEWEGING IN
BRAZILIË.
Vredesvoorstellen van de regee
ring verworpen.
De Braziliaanscl.e regeering deelt mede,
dat de opstandelingen van San Paulo de door
de regeering geoane vredesvoorstellen heb
ben verworpen. De vredesvoorstellen hadden
betrekking op een alöcr een doel, n.1. het
overgeven van de wapenen en het aanvaarden
van een voorloopige grondwet, totdat een con
stituante bijeen zou zijn geroepen. Na verwer
ping van deze voorstellen deelde de waarne
mende minister van marine mede, dat de re
geering nieuwe voorwaarden zal uitwerken
aaLgezien zij van meening is, dat aan den
broederstrijd een einde moet komen. Volgens
een bericht van het Braziliaansche departe
ment van marine hebben de soldaten van het
garnizoen van het Obi-domfort in het Ama
zonegebied gemuit. Door regeerigsgetrouwe
marinetroepen werden zij gedwongen stroom
opwaarts te vluchten.
AANSLAG OP GENERAAL MOETO,
JAPANSCH GEVOLMACHTIGDE IN
KOREA, VERIJDELD.
Volgens berichten in de bladen te Tokio is
op den Japanschen gevolmachtigde, generaal
Moeto in Korea een aanslag beraamd. De
daders waren voornemens den trein, waarin
de generaal reisde tot ontsporing te brengen.
De Japansche politie ontdekte echter te rech
ter tijd den aanslag. Twaalf personen zijn ge
arresteerd.
In verband hiermede zijn de beschermings
maatregelen voor den trein van generaal
Moeto versterkt. Twee vliegtuigen begeleiden
den trein, behalve de baanwacht bevindt zich
in den trein van den generaal een lijfwacht
van Japansche gardesoldaten.
Generaal Moeto is Woensdag in Seyoel
aangekomen en heeft zich nog denzelfden dag
naar Moekden begeven, waar hij Donderdag
werd verwacht.
WERKLOOZENDEMONSTRATIE
TE PHILADELPHIA UITEEN
GEJAAGD.
Politie te voet en te paard heeft met behulp
van den gummistok 1500 werkloozen uiteen
gejaagd, die nabij het stadhuis een demon
stratie hielden. Verscheidene personen wer
den gewond, waaronder vrouwen. De leiders
der demonstratie werden in arrest gesteld.
DE TOESTANDEN IN HET VERRE
OOSTEN.
De redevoering van Oesjida over
Mantsjoerije.
De geheele pers van Tokio met uitzonde
ring van een links-radicaal blad, is gunstig
gestemd over de redevoering van den minister
van buitenlandsche zaken in het parlement
over de Japansche politiek ten opzichte van
Mantsjoerije. De „Nitsji-Nitsji" legt er den
nadruk op, dat vrienden en tegenstanders van
Japan door deze redevoering zijn ingelicht
over de voornemens van Japan om onder alle
omstandigheden den vrede in het Verre Oosten
te handhaven. De rechtsgerichie dagbladen
vooral zijn tevreden. Zij stellen in het licht
dat de vastheid van de Japansche regeering
ook tegenover den Volkenbond in overeen
stemming is met de werkelijke belangen van
Japan.
De indruk in China.
In Chineesche politieke kringen heeft de re
devoering van Oesjida scherp protest en
groote verontwaardiging gewekt. Er wordt
verklaard, dat de geheele redevoering een uiti
daging van China is. Geen enkele ChineA
sche regeering zal zich eens verklaren met aif
Japansche streven. Verder wordt er op gewe
zen, dat de gevolgen van deze redevoering
voor den geneelen toestand nog niet te over
zien zijn.
De indruk in Moskou.
In Moskousche politieke kringen beoor-
delt men de redevoering van Oesjida zeer rus
tig. De redevoering heeft niets nieuws ge
bracht en slechts nogmaals den nadruk ge
legd op wat reeds sedert maanden bekend
was over de Japansche politiek op het Azia
tische continent. De. Sovjetregeering zal zich
door de uiteenzettingen van den Japanschen
minister van buitenïandschen zaken niet la
ten beinvloeden. Een erkenning van de Mant-
sjoerijsche regeering door de Sovjetunie ligt
ook thans niet in het voornemen.
De rede van Oesjida.
De Amerikaansche ambassadeur te Tokio
had heden een uitvoerige bespreking met den
Japanschen ministervan buitenlandsche
zaken Oesjida.
Naar in politieke kringen verluidt, zou de
Amerikaansche ambassadeur Oesjida hebben
ingelicht omtrent de houding van de U.S.A.
ten aanzien van de Japansche plannen in
Mantsjoerije. Zooals die in den gisteren ge
houden rede van den minister van buitenlad-
sche zaken, tot uiting zijn gekomen.
De Amerikaansche ambassadeur zou duide
lijk hebben gemaakt, dat de Amerikaansche
regeering fomeel zou protesteereri tegen de
Japansche politiek in Mantsjoerije. In poli
tieke kringen te Tokio acht men de verhoudin
gen tusschen Japan en Amerika zeer gespan
nen.
O
N
S
THEELICHTJE, (vernikkeld koper met schenk-
kurk) bleek voor tienduizenden een aan
gename verrotting, f2,- per «tuk, rembours.
'pirilutvetkoopkant. „Bergen opZoom-Delft"
HET PROCES TE BEUTHEN.
De vrouw van de in het proces te Beuthen
ter dood veroordeelde herbergier Lachmann
heeft aan den gevolmachtigde van den rijks
commissaris in Pruisen dr. Bracht een gratie
verzoek yan haar man gericht. Dr. Bracht
heeft haar geantwoord, dat hij niet bevoegd
is tot het yerleenen van gratie, doch slechts
het geheele ministerie, zoodat hij haar heeft
geadviseerd zich tot de regeering te wenden
MET 8 MILLIOEN LIRE ER
VANDOOR.
Markies di Francesco, de kassier van het
filiaal van de Banco di Sicilië te Rome is er
met een bedrag van 8 millioen lire vandoor
gegaan, meldt de N.R.Crt. Hij schijnt meer
dere medeplichtigen te hebben en zou trach
ten met dezen met behulp van valsche passen
naar het buitenland te ontkomen.
HEVIGE AARDBEVING OP DE
PHILIPPIJNEN..
Duizenden bewoners dakloos.
Uit Manilla wordt aan de N.R.Crt. gemeld
dat het noordelijke Phillippijnen-eiland Lu-
zon door een hevige aardbeving is geteisterd
Vooral de aan de westkust gelegen havenstad
San Fernando werd zwaar getroffen. Hon
derden huizen zijn ingestort en duizenden be
woners zijn dakloos. De schokken waren zoo
sterk dat de naalden der seismografen af
braken. Nadere bijzonderheden ontbreken
nog.
'V
HENGELAAR OP EEN SPOORBRUG n
OVERREDEN.
Woensdag is een man op de spoorbrug te
Nieuw-Vennep door een trein doodgereden.
Het was G. r., verpleegde uit een rusthuis
te Scheveningen. F. was bij zijn familie te
Nieuw-Vennep gelogeerd en ging in de
Hoofdvaart visschen. Hij zat op de spoor
brug, die over deze vaart loopt. Toen de
trein aankwam, schijnt F. te dicht bij de
rails te hebben gezeten, waardoor hij met de
treeplank van een wagen in aanraking kwam.
F. is met verbrijzelden schedel in de Hoofd
vaart geslingerd.
VERNIETIGING VAN GROENTEN.
Onder protest.
Woensdag heeft de Rotterdamscbe politie
assistentie moeten verleenen aan den vracht
rijder v. d. W., die aan den Krommen Zand
weg te Rotterdam op last van het bestuur van
de Coöperatieve Veiling de Zuid-Hollandsche
Eilanden, een groote partij tomaten, snijboo-
nen en appels moest vernietigen door er vi
triool over te gieten. Het bestuur van de vei
ling had tot dezen maatregel besloten, om
dat deze partijen op de tevoren gehouden vei
ling als waardeloos door den veilingklok wa
ren heengedraaid.
Het publiek, dat de vernietiging van de
etenswaren aanschouwde, kwam daartegen
op en verzette zich ook, toen de politie-assiy
tentie was gekomen. Het kwam tot een vecht
partij, waarbij de politie de mfn,Drte heeft ver
dreven,-" t j
