DAGBLAD VOOR
ALKMAAR
EN OMSTREKEN.
Duitschland en het
Ontwapeningsvraagstuk.
No. 212
Donderdag 8 September 1932 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
134e Jaargang
T)jaqjdx\ksdi Owvzicht
Duitschland is bereid ieder verbod van wape
nen te aanvaarden, dat voor alle staten in
gelijke mate tot uitdrukking komt.
De inhoud van het document.
!BuitwlcuuL
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar f 2.
ranco door bet gebeele Rijk 2.50.
i^osse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENT1EN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contractei, rrbat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brievtc franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
■Ui-jccziim
Directeur: C. KRAK.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
Wij hebben gisteren vrij uitvoerig mede-
deelingen gedaan over het Duitsche stand
punt in het ontwapeningsvraagstuk en daar
bij gesproken over een document, dat aan
den Franschen ambassadeur tc Berlijn werd
overhandigd. In dit verband lijkt het ons niet
ondienstig, ook den inhoud van dat document
even weer te geven en dan blijkt, dat daarin
o.m. gezegd wordt:
I. Na de laatste onderhandelingen te Genève
over het Ontwapeningsprobleem komt het er
op aan de poging te doen spoedig langs di-
plomatieken weg het probleem op te helde
ren dat de Duitsche delegatie in haar slot
verklaring van 22 Juli heeft opgeworpen. De
Duitsche regeering zou zich te dien einde in
vervolge op de hierover reeds in Genève
met den Fransche vertegenwoordigers ge
voerde vertrouwelijke besprekingen allereerst
met de Fransche regeering in verbinding wil
len stellen. Wanneer de Fransche regeering
tot een dergelijke vertrouwelijke bespreking
bereid is, blijft het beiden regeeringen na
tuurlijk vrij staan de andere voornaamste be
trokken iegeeringen gelijk in het bizonder de
Britsche, Italiaansche en Amerikaansche re
geering, op passende wijze in te lichten en te
zijnertijd in de besprekingen te betrekken.
II. De houding der Duitsche delegatie te
genover de resolutie van de algemeene com
missie van 29 Juli was uitsluitend bepaald
door redenen die uit de zaak zelve voortvloei
den en was onvermijdelijk. De resolutie legt
belangrijke punten voor de definitieve ont
wapeningsconventie vast en wel op een wijze
die reeds doet blijken dat de conventie be
treffende de vermindering der bewapeningen
buitengewoon ver zal achterblijven bij het
verdrag van Versailies.
In feite hebben de besuiten voor Duitsch
land in het geheel geen zin. In de resolutie
blijft de vraag volkomen open of de genomen
besluiten ook van toepassing zullen zijn op
Duitschland. Zoolang deze vraag niet is
opgehelderd is voor de Duitsche delegatie
medewerking niet mogelijk.
III. Onder deze omstandigheden werd door
de resolutie van 23 Juli direct de principieele
vraag opgeworpen welke in Je tot dusverre
gevoerde discussie aangeduid is als het pro
bleem der gelijkgerechtigdheid van Duitsch
land. Duitschland heeft zijn eisch naar gelijk
gerechtigdheid van het begin der Ontwape
ningsconferentie af naar voren doen komen
en heeft de beteekenis en draagwijdte van
dezen eisch niet alleen in het kader der be
sprekingen ter conferentie, maar ook langs
diplomatieken weg en bij niet-officieele be
sprekingen der wederzijdsche vertegenwoor
digers herhaaldelijk toegelicht. Ten einde
ieder misverstand in dit verband uit te
sluiten zal hieronder nogmaals resumeerend
uiteengezet worden wat Duitschland verstaat
onder gelijkgerechtigdheid en hoe het zich
practisch de verwerkelijking van dit prin
cipe voorstelt.
IV. Vooropgesteld moet daarbij worden,
dat er bij de door de Duitsche regeering ver
langde radicale wijze van algemeene ont
wapening geen bepalingen zijn die Duitsch
land wegens draagwijdte der daarin ver
vatte bindende elementen zou afwijzen,
wanneer het door de conventie te scheppen
algemeene regime voor alle staten geldt.
Onder deze omstandigheden zal niemand
de Duitsche regeering kunnen verwijten ge
noegen te nemen met een conferentieresultaat
dat voor de sterkbewapende landen slechts
een minieme verandering van hun huidigen
bewapeningsstand met zich brengt, doch
voor Duitschland den status van Versailles
zou handhaven. Duitschland heeft het zelfde
recht op nationale veiligheid als iedere an
deren staat.
V. In dit verband kunnen drie elementen in
de regeling worden onderscheiden, n.1. ten
eerste de juridische vorm der regeling, ten
tweede de tijdsduur van haar geldigheid en
ten derde haar materieele inhoud. Het ligt
voor de hand dat met betrekking tot de beide
eerste elementen slechts één oplossing denk
baar is: zoowel de juridische vorm als ook
de geldigheidsduur der verdragsverplichtin
gen moeten voor Duitschland in de toekomst
dezelfde zijn als voor alle andere staten.
VI. In tegenstelling met de beide eerste
riementen der regeling geeft de materieele
inhoud van deze regeling ruimte voor onder
handelingen. De Duitsche regeering kan er
Weliswaar geen afstand van doen dat in dg
conventie het recht van Duitschland op een
met zijn nationale veiligheid in overeenstem
ming zijnde bewapeningsstand op gepaste
wijze tot uitdrukking komt. Zij is echter be
reid zich voor den duur der eerste conventie
tevreden te stellen met zekere wijzigingen in
den stand harer bewapening aangezien zij
van meening is dat men na het afloopen der
eerste conventie tot een tweede conventie moet
komen welke in de vermindering der bewape
ningen der sterkbewapende staten aanzienlijk-
verder gaat en daardoor meer recht doet aan
het Duitsche standpunt in het bewapenings
vraagstuk. Ten einde er een beeld van te
geven welke maatregelen voor de reorgani
satie van de Duitsche weermacht in aanmer
king komen, geeft de Duitsche regeering hier
onder een toelichting van eenige der voor
naamste punten.
VII. Op het gebied der kwalitatieve ont
wapening is de Duitsche regeering bereid
ieder verbod van wapenen te aanvaarden dat
voor alle staten in gelijke mate tot uitdruk
king komt. Daarentegen moeten die catego
rieën wapenen die door de conventie niet al
gemeen worden verboden principieel ook
Duitschland veroorloofd zijn.
Wat het defensieve systeem betreft, moet de
Duitsche regeering ook voor zich aanspraak
maken op het recht van alle andere staten om
dit in het kader der algemeene geldende be
palingen zoo te organiseeren als dit in over
eenstemming is met de behoeften zoowel als
met de economische en sociale bizondere
geaardheden des lands. Aan den eenen kant
komt het daarbij aan om organisatorische
veranderingen, zooals bijv. regeling van den
actieven diensttijd der langdiendenden en
vrijheid in de geleding van de weermacht.
Aan den anderen kant komt het daarbij aan
op de opleiding van een bizondere dienst
plichtige militie voor doeleinden betreffende
de in stand houding der binnenlandsche or
de, zoowel als der grens- en kustbeseherming
Het spreekt van zelf dat de Duitsche regee
ring bij de door haar bedoelde maatregelen
rek ning, zal houden met den financiëelen
toestand van het l.ijk.
In feite staan de zaken thans zoo dat de
kwestie der Duitsche gelijkgerechtigdheid
niet meer langer onopgelost mag blijven. De
noodzakelijkheid dezer oplossing blijkt uit
het verloop tot dusverre en den huidigen
stand van de ontwapeningsonderhandelingen
van Genéve, maar daarenboven ook uit rede
nen die samenhangen met den algemeenen
internationalen toestand. Het zal essentiëel
bijdragen tot opheffing van de bestaande
spanningen en tot kalmeering der politieke
verhoudingen, wanneer eindelijk de militaire
discriminatie van Duitschland verdwijnt,
welke door het Duitsche volk als deemoedi-
ging wordt gevoeld en die tegelijkertijd het
herstel van een rustig evenwicht in Europa
verhindert.
o
De Fransche bladen hebben bovenstaand
document natuurlijk ook gepubliceerd en
daarnaast de noodige critieken geleverd. Zoo
constateert de „Oeuvre", dat de tekst van het
Duitsche memorandum in tegenstelling tot
wat een deel van de Fransche pers mededeel
de, geen enkel verwijt tegen Frankrijk in
houdt. Minder kan men spreken van de
klacht van een land, dat zich vernederd
voelt en dat niet kan dulden, dat het als
tweede rangsmogendheid wordt behandeld.
Groote aandacht besteden de bladen aan de
jongste verklaring van den Rijksweerminister
Von Schleicher tijdens de Duitsche manoeu
vres te Elbing in Oost-Pruisen. Men be
schouwt dit als een eerste openlijke toespeling
van een officiëele Duitsche persoonlijkheid
op een der voornaamste eischen betreffende
het bewapeningsvraagstuk van de Rijksregee-
ring, nl. de vorming van een civiele garde
naar het voorbeeld van Zwitserland. De
uitvoering van dit plan, gecombineerd met de
vermindering van den diensttijd voor de
Rijksweer van 12 tot 6 jaar, zou Duitschland
de reserves verschaffen, waarop het recht
zegt te hebben. De plaats waar de Rijksweer
minister zijn verklaring aflegde verleent
daaraan nog een bijzondere beteekenis. Juist
in de Poolsche grensgebieden hebben de ge
heime organisaties van burgerwachten, die
onder den naam van grenswachten en schut
ters bekend zijn, zich het best ontwikkeld.
Het „Journal" schrijft, dat men niet mag
vergeten dat deze verklaringen v. d. Rijks
weerminister zijn afgelegd in tegenwoordig
heid van militaire attaché's van buitenland
sche mogendheden met uitzondering van
Fraakriik
De „Ere Nouvelle" constateert, dat Italië
het eenige land is dat niet tegen de stappen
der Rijksregeeringen heeft geprotesteerd.
Welke combinaties men ook aan de andere
zijde van den Rijn of van de Alpen heeft ge
maakt, het valt toch te betwijfelen of het re
sultaat in overeenstemming zal zijn met de
hoop die men koestert. Tegenover het Ger-
maansch-fascistische front heeft zich een
FranschEngelschAmerikaansch front
gevormd, welks taak het zal zijn den vrede te
verdedigen en alle nationalistische pogingen
te bestrijden. Noch de overvloedige woorden
praal van Mussolini, noch het theatrale ge
baar van den rijkskanselier zal dit eenheids
front kunnen breken.
HITLER SPREEKT*
Gisterenavond heeft Hitier in het overvolle
circus Krone te München een redevoering ge
houden over den politieken toestand. Evenals
in zijn redevoering in Berlijn keerde hij zich
scherp tegen de regeering von Papen. Het
Jodendom en de feodale Heerenclub aldus
Hitier verbeelden zich, dat zij Duitschland
redden kunnen. Met het nieuwe reddingspro
gram van von Papen redt men echter niet het
Duitsche volk, maar hoogstens een paar ban
ken.
Verder verklaarde Hitier nogmaals bij zijn
eed te zullen blijven en zich streng aan de
grondwet te zullen houden.
In schenpe bewoordingen verdedigde Hit-
Ier zich vervolgens tegen de aanvallen van
von Papen op de door Hitier en de zijnen
aangenomen houding in de zaak-Beuthen,
waarbij hij o.a. zeide: over soldaten kunnen
alleen soldaten recht spreken en over strijders
in een vrijheidsbeweging kunnen alleen mede
strijders oordeelen; de anderen begrijpen dat
niet. Wanneer de N. S. D. A. P. aan de
macht is gekomen zal zij de thans veroor
deeld kameraden opnieuw voor het gerecht
dag' h om te onderzoeken in hoeverre zij wer
kelijk gefaald hebben, waarbij zal worden
uitgegaan van de grondstelling, dat het leven
van de natie belangrijkers is dan al het an
dere. Voortgaande zeide Hitier o.m., dat hij
zich reeds verheugde op den strijd die ont
staan zou, wanneer de rijksdag mocht wor
den ontbonden. Men verwijt ons thans plot
seling met andere partijen een coalitie te vor
men. Wij willen wanneer het niet anders
gaat ook met andere partijen de rechten des
volks verdedigen. Wij schrikken voor niets te
rug. Ik streef alleen naar de leiding. De titel
laat mij koud. De eer de leider van de partij
te zijn is voor mij grooter dan een kanselier
in de bekende reeks te zijn. Ik verkoop de par
tij niet voor een ministerszetel. De heeren be
weren, dat wij een strijd, die misschien nog
eenige jaren kan duren niet kunnen volhou
den. Maar mijn groote tegenspeler, de rijks
president is 85 jaar oud en ik 43 en ik voel
mij volkomen zeker en heb de volle overtui
ging dat mij niets gebeuren zal omdat ik er
aan geloof, dat de voorzienigheid inij voor
een taak bestemd heeft. En wanneer ik een
maal 85 jaar ben, leeft Hindenburg al lang
niet meer. Eenmaal komen wij aan de beurt.
Toegeven zal ik niet. De N. S. D. A. P.
neemt de handschoen op, die von Paper,
haar heeft toegeworpen. Tegenover de bewe
ring, dat de grondwet verouderd is, beweer
ik: de grondwet heeft thans zijn beteekenis,
want thans kom ik en het nationaal socialis
me door deze grondwet aan de macht.
BESPREKING DER
SOCIAAL-DEMOCRATEN OVER DEN
TOESTAND IN DUITSCHLAND.
Het bestuur van de Rijksdagfractie der S.
P. D. heeft Woensdag een bijeenkomst ge
houden waaraan werd deelgenomen door de
leden van twee commissies. Besproken wer
den de binnenlandsch politieken toestand en
de a.s. bijeenkomst van den Rijksdag. Ook
werd van gedachten gewisseld over de dé
marche van de Duitsche regeering inzake de
gelijkgerechtigdheid en de daarmede in ver
band staande kwesties van binnen- en buiten-
landsch politieken aard.
De afgevaardigden Loebe en Tarnow heb
ben opdracht gekregen namens de fractie bij
de algemeene beschouwingen over de regee-
ringsverklaring het woord te voeren.
185.000 MINDER WERKLOOZEN IN
IN HET DUITSCHE RIJK.
Bij de arbeidsbeurzen stonden volgens
mededeeling van het rijksinstituut voor
werkverschaffing per 31 Augustus j.1.
5.225.000 personen als werkloos ingeschre
ven, d.i. 185.000 minder dan per medio
Augustus.
HET PRESIDIUM VAN DEN
RIJKSDAG BIJ VON HINDENBURG.
Thans is definitief bepaald dat het presi
dium van den Rijksdag Vrijdagmorgen om
half twaalf door Rijkspresident von Hinden
burg zal worden ontvangen.
In parlementaire kringen wordt niet ver
wacht dat de Rijksdag nogmaals zal worden
verdaagd. Het wordt waarschijnlijk geac ii
dat Maandag na de redevoering van den
Riikskanselis.1- de algemeene fegécAoiü4ia8.efl
een aanvang zullen nemen en zullen voort
duren tot het einde der week, wanneer tot
stemming zal worden overgegaan. Of het
wel is waar nog tot een stemming zal komen,
hangt af van de desbetreffende besluiten der
Rijksregeering.
Maandagmorgen zullen de fracties der na
tionaal socialisten en der sociaal democraten
bijeenkomsten houden.
MOEILIJKHEDEN ONDER DE
DUITSCHE BOEREN.
Gistermiddag zijn de tuinboeren en bloe-
menkweekers van Frankfurt aan den Oder
en Lebus naar het belastingkantoor getrok
ken, waar zij de op den markt niet ver
kochte producten van hun kweekerijen in
gangen en tuin opstapelden. De woordvoer
der zette den inspecteur der belastingen uit
een, dat ofschoon de Duitsche markt over
voerd is met binnenlandsche producten er
lagen 50 centenaars tomaten in den tuin
van het kantoor opgestapeld toch de in
voer van buitenlandsche producten onge
stoord voortging. Daar in verband hiermede
de tuinboeren hun belastingen niet konden
opbrengen, boden zij hun producten als be
taling in natura aan, hetgeen echter gewei
gerd werd.
GROOTE BRAND IN EEN DUITSCH
DORP.
Gister werd het dorp Gellenthin ge
teisterd door een brand, waarbij zes gebou
wen in de asch werden gelegd. Bovendien
verbrandden oogstvoorraden en landbouw
gereedschappen. Het vee kon gered worden
De brand zou in den schoorsteen zijn ont
staan.
TWEE DOODEN BIT EEN
MOTORONGELUK.
Gistermiddag heeft een ernstig motor
ongeluk het leven van twee menschen ge-
eischt. Twee jongelui, die zieh met hun
motorrijwiel op weg naar hun werk bevon
den, reden in een bocht kort voor Olpe
(Duitschland) tegen een boom. Motor en
zijspan werden volkomen vernield. Beide
jongelui hadden zoo zware verwondingen
opgeloopen, dat zij enkele minuten na het
ongeval overleden.
DE KINDERVERLAMMING IN
MECKLENBURG.
In verband met de kinderverlamming zul
len alle scholen in Mecklenburg-Schwerin tot
27 September gesloten zijn.
TEGEN ONTSLAGAANZEGGING
DOOR RIJKSSPOORWEGEN.
De Rijksdagfractie van de sociaal demo
cratische arbeiders partij heeft het voorstel
gedaan stappen te doen bij de maatschappij
voor rijksspoorwegen ten einde het ontslag
van 52.000 spoorwegarbeiders tegen te gaan
door intrekking van de betreffende opzeggin
gen en de reeds ontslagen arbeiders in hun
oude rechten te herstellen, terwijl er voorts
op wordt aangedrongen maatregelen te ne
men tegen de te lange arbeidstijden.
EINDE DER MIJN WERKERSSTAKING
IN BELGIE.
De commissie, welke is aangesteld uit ver
tegenwoordigers van werkgevers en werk
nemers in de steenkolennijverheid ter bij
legging van het mijnwerkersconflict heeft
gister het regeeringsvoorstel aangeno
men, waarbij een einde komt aan de staking.
Met ingang van 1 October zullen de loo-
nen, voorloopig tot 1 November met
1 worden verhoogd.
Voor het geval de Deutsch-Belgische on
derhandelingen inzake de contingenteering
van den koleninvoer het gewenschte resul
taat zullen bereiken, is een verdere loonsver-
hooging in het vooruitzicht gesteld.
FINANCIEELE MAATREGELEN IN
BELGIE.
De Belgische Kamer heeft heden met 98
tegen 57 stemmen besloten een leening ten
bedrage van 1M milliard franken uit te
schrijven en voor 500 millioen franken
schatkistbiljetten uit te geven.
De premier, Renkin, verklaarde, dat de
financieele toestand des lands weliswaar
niet katastrophaal was, maar toch wel bui
tengewoon ernstig. De regeering wil een in
flatie vermijden. Het is in ieder geval nood
zakelijk, dat de uitgaven besnoeid worden en
dat nieuwe belastingen worden ingevoerd.
DE BEOORDEELING VAN
VON PAPEN'S ECONOMISCHE
PROGRAM IN ENGELAND.
De „Times" noemt het economisch pro
gram van de Duitsche regeering een gedurf-
den aanval op de werkloosheid Het wekt be
wondering voor den moed van den rijkskan
selier. Met de grootste belangstelling zal men
het resultaat afwachten. De Duitsche regee
ring mag zich verheugen in eenige bizondere
üfiprdeeleo. Door kraeium optreden heeft ai
zich een positie geschapen, die haar van den
Rijksdag onafhankelijk maakt. Von Papen
heeft de idee der autarchie, die door de nat.-
soc. wordt geischt, opgegeven. De verhoudin
gen in Duitschland rechtvaardigen meer dan
in andere landen de grootsch opgezette maat
regelen eener credietinflatie. Verbetering van
den toestand in Duitschland zou slechts dan
duurzaam kunnen zijn, wanneer de alge
meene wereldtoestand verbetert.
De „Daily Telegraph" schrijft dat naar de
meening van personen die bevoegd geacht
kunnen worden, de depressie haar dieptepunt
heeft bereikt en dat en wending ten goede is
ingetreden.
De „Daily Mail" waarschuwt tegen spe
culatie. De meeningen over het Duitsche fi
nancieele beleid zijn ingrijpend veranderd.
Ondanks de politieke onzekerheid begint het
vertrouwen zich te herstellen. De huidige si
tuatie wordt zelfs beter geteekend door het
vertrouwen in het vermogen van Duitschland
dan door een werkelijke verbetering in den
„technischen" toestand.
Ook de „Daily Express" beoordeelt den
economischen toestand zeer optimistisch, ter
wijl de „Daily Herald" tegen overdrijving er
te groot optimisme waarschuwt.
OPNIEUW 59 LIJKEN VAN
GESNEUVELDEN BIJ PERONNE
OPGEGRAVEN.
Bij de opgravingen in de buurt van Péron-
ne zijn in de afgeloopen week de stoffelijke
resten van 59 militairen. 42 Franschen en 17
Duitschers, geborgen. Een aantal hunner
kon worden geïdentificeerd.
CONFERENTIE VAN STRESA.
Twee sub-commissies voot
landbouw en financiëele kwesties.
Voor den aanvang van de gister gehou
den zitting zijn twee sub-commissies voor
landbouw- en financieele kwesties gevormd.
De Fransche vertegenwoordiger Bonnet
verklaarde dat Frankrijk niet gelooft aan de
doeltreffendheid van afzonderlijke hulpacties
voor afzonderlijke staten, doch een lichaam
wenscht dat geheel Midden- en Zuid-Oost
Europa omvat. Uit dien hoofde zal het zich
ook niet verzetten tegen bilaterale verdragen,
al zal het niet afwijzend staan tegenover ze
kere preferenties. Behalve de eiscnen nopens
een verlaging der handelsbelemmeringen leg
de Bonnet den nadruk op de noodzakelijkheid
de handsbalansen der noodlijdende staten
actief te doen zijn, waarbij misschien ook ge
dacht zou kunnen worden aan de instelling
van een „speciaal"-fonds.
De vertegenwoordiger van Zwitserland
wees op de bizondere positie van Zwitserland
als crediteur- en importeerend land.
De vertegenwoordiger van Nederland
sprak zich uit voor federalisme.
Heden zullen de commissies haar werk
zaamheden aanvangen.
OMWENTELING IN GRIEKENLAND?
Minister president Venizelos is vroeger dan
in zijn voornemen lag teruggekeerd van zijn
reis naar Kreta, waar hij verkiezingspropa
ganda heeft gevoerd.
De militaire liga zal in den nacht op Don
derdag bijeenkomen ten einde er definitief
over te beslissen of het noodig is ter bescher
ming van de republiek direct in te grijpen.
Het eventueele militaire optreden zal afhan
kelijk worden gesteld van de toestemming
van Venizelos.
Bij een militaire omwentelingspoging zal
de president der republiek Zaimis waar
schijnlijk aftreden.
DE DOODSTRAF IN HET
BURGERLIJK STRAFRECHT IN
SPANJE AFGESCHAFT.
Het Spaansclie parlement heeft Dinsdag
het nieuwe burgerlijke wetboek van straf
recht goedgekeurd. Het nieuwe wetboek be
vat een clausule, waardoor de doodstraf ir
het burgerlijk strafrecht wordt afgeschaft.
De Spaansche grondwet bevat omtrent de
doodstraf geen enkele bepaling en laat de re
geling daarvan geheel aan het wetboek voor
strafrecht.
LOONSVERLAGING BIJ DE
FORD-FABRIEKEN
Van welingelichte zijde wordt medege
deeld, dat binnenkort ingrijpende loonsverla
gingen bij de Fordfabrieken zullen worden
afgekondigd.
DE TOESTAND IN HET VERRE
OOSTEN.
Tibetaansch offensief hervat.
Naar uit Sjanghai gemeld wordt, hebben de
Tibetaansche troepen, na een maand rustig
gebleven te zijn het offensief tegen de Chi-
neezen hervat. Zij zijn het terntinu
Tsjoeng Pan binnengevallen.
BURGEMEESTERSVERKIEZING TE
NEW YORK.
De verkiezing van den nieuwen burgemees
ter voor de stad New-York, die noodig is ge
worden door het aftreden van burgemeester
James Walker zal worden gehouden op 18
November aA