DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. i No. 213 Vrijdag 9 September 1932 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 134e Jaargang tDaqeUiksch Ovevzicht ffiuiteidand PIRITUS- GASLAMPEN !BUmenland ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. i.osse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERTENTiEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contractei, rabat. Groote letters naar plaatsiuimte. Brievtc franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33. Directeur: C. KRAK. Dit nummer bestaat uit drio bladen DE ECONOMISCHE PLANNEN IN DUITSCHLAND. Steeds meer groepen tegen de noodverordening. In het begin van deze week hebben wij het jen en ander geschreven over de economische noodverordening, welke de Duitsche rijksre- geering van plan is in te voeren en waarbij maatregelen met verstrekkende gevolgen be kend werden gemaakt. Deze verordening zag er oppervlakkig beschouwd niet slecht uit. Er was sprake van verbetering der arbeids toestanden, van verlaging van verschillende belastingen, enz. enz. Maar in Duitschland zelf heeft men aldra ontdekt, dat deze nood verordening toch niet zoo onschuldig is, als zij er wel uitziet. Steeds meer afkeurende stemmen lieten zich hooren en sinds heden morgen weten wij, dat twee groote politieke partijen, te weten de N.S.D.A.P. en het Cen trum, van de noodverordening ook al niets willen weten. De economische leiders van de ze twee partijen hebben gistermiddag een be zoek gebracht aari den president van den rijksdag en over dit bezoek is het volgende communiqué verstrekt: ,.In een gemeenschappelijke bespreking welke Donderdagmiddag plaats vond tus- schen afgevaardigden van N.S.D.A.P. en de Centrumpartij zijn kwesties van economischen aard besproken. Op den voorgrond der be spreking stond het urgente probleem der werkloosheid, terwijl voorts aan de orde was een gedachtenwisseling over de conjunctuur, het economische program der regeering von Papen en de bezorgdheid voor den a.s. win ter. De deskundigen van beide partijen spra ken er hun ernstige bezorgdheid over uit, dat de subsidieering van alle bedrijven door be lastingbons het nagestreefde doel, de arbei ders weer naar hun werkplaatsen terug te voeren, niet zal bereiken, doch veeleer zal lei den tot een bittere teleurstelling. Het sociaal politieke gedeelte van de nood verordening welke het geheele bestel van so ciale rechten en instellingen ter beoordeeling overlaat aan een regeering die slechts over een kleine minderheid in de volksvertegen woordiging beschikt en zeker geen steun vindt in werknemerskringen, werd algemeen afgekeurd. Daarentegen brachten de besprekingen aan het licht dat voor een werkelijke werkver schaffing mogelijkheden voorhanden zijn in de ten uitvoer legging waarvan de meerder heid van het volk vertrouwen zal hebben. o Verder heeft gisteren een samenkomst plaats gehad van vertegenwoordigers van de vakbonden van alle drie richtingen met den rijksminister van arbeid Schaeffer. Het is daarbij den minister niet gelukt de ernstige bedenkingen te ontzenuwen, die van de zijde van de vakvereenigingen geopperd zijn tegen het sociaal-politieke deel van de verordenin gen van 4 en 5 September. De vertegenwoor digers van de vakverbonden van alle drie richtingen protesteerden unaniem tegen de voorgenomen maatregelen van de rijksregee- ring en verklaarden dat zij met elk toelaat baar middel ertegen weerstand zouden bie den. Bovendien kondigden eenige van de ver tegenwoordigers van de vakverbonden aan, dat zij een rechtzaak tegen de regeering zou den beginnen, omdat zij meenden, dat het in breuk maken door noodverordeningen op het geldende arbeids- en loontariefrecht als een schending van de grondwet opgevat moest worden. De minister verzekerde, dat de regeering bij de uitvoering van de verordening zooveel mogelijk rekening zou houden met de belan gen van de arbeiders en dat al deze maatre gelen ten slotte slechts het uiteindelijke doel hadden de werkloosheid te verminderen en de crisis van de Duitsche sociale politiek en so ciale verzekering op te lossen. Daartegen voerden de vertegenwoordigers van de vakvereenigingen weer aan, dat het uiteindelijke doel van de regeeringsmaatrege- leneen einde te maken aan de deflatie en het economische leven te verlevendigen door de consumptiekracht te verhoogen, door het so ciaal-politieke deel van de verordeningen zélf, mislukken zou. o Tenslotte nog iets over de economische pro blemen en wel de meening van dr. Joos, den fungeerenden voorzitter van de Centrumpar tij. In de vergadering van gisteravond zeide deze Centrumman o m., dat het Centrum met de rijksregeering de meening huldigt, dat ze ker aanwijzingen bestaan voor een verbete ring van den economischen toestand, doch verklaarde critisch te staan tegenover de maatregelen welke de rijksregeering op het gebied der sociale wetgeving bij algemeene machtiging neemt. Slechts dan kan 't ingrij pen van dén staat op sociaal en economisch ïebied delbeoogde uitwerking hebben indien te politieke en staatkundige verhoudingen op langen termijn zijn gegarandeerd. Wij zijn er evenwel van overtuigd, aldus vervolgde dr. l°os, dat deze politieke stabiliteit thans niet «staat en ook niet zal kunnen worden be reikt. Het schijnt dat deze regeering zich heeft voorgenomen welbewust af te zien van de medewerking der gekozen volksvertegen woordiging. Zakelijk komt de aangelegenheid evenwel hierop neer, dat wanneer deze regee ring in den Rijksdag geen meerderheid vindt en nietemin in functie blijft, zij gedwongen is den Rijksdag opnieuw te ontbinden en dan óf nieuwe verkiezingen moet uitschrijven, óf on grondwettig verder regeert. Zoolang de politieke verhoudingen blijven, zooals zij zijn, zal ook bij het mooiste econo mische program de ondernemingslust niet worden geprikkeld. Het doel van ons huidig streven is de mogelijkheden te scheppen voor een regeeringsvorming op parlementaire meerderheid, welke het vertrouwen heeft van het volk en de handhaving van de grondwet garandeert. Normaal is dat de regeering het vertrouwen heeft van rijkspresident en volks vertegenwoordiging. Het moet mogelijk zijn een meerderheid in den Rijksdag te vinden welke onder de autoriteit van den rijkspresi dent den weg zal kunnen betreden der sa neering van den binnenlandschen staatkundi gen en economischen toestand. HET RESULTAAT DER BESPREKING TUSSCHEN VON PAPEN EN GOERING. Bij de bespreking welke gisteren tusschen den president van den Rijksdag, Goering, en Rijkskanselier von Papen plaats had, zijn de kwesties van binnenlandsch politieken aard en die eener regeeringsreconstructie niet aan de orde geweest. De bespreking gold slechts de regeling der formaliteiten voor het afleg gen der regeeringsverklaring tijdens de Maan dag aanvangende Rijksdagzitting. Men is overeengekomen dat rijkskanselier von Papen Maandag de regeeringsverklaring zal uitspreken en dat Dinsdag en Woensdag de groote politieke debatten over deze regee ringsverklaring zullen plaats vinden- In regeeringskringen wordt de indruk meer en meer versterkt, dat Rijksdagontbinding na de politieke debatten in den Rijksdag en vóór den aanvang der stemmingen nauwelijks te vermijden zal zijn. DE CONTINGENTEERING VAN DEN INVOER IN DUITSCHLAND. Bespreking met vertegen woordigers Hanzesteden. In het Rijksministerie voor Voedingswezen en Landbouw heeft Donderdag opnieuw een bespreking plaats gevonden met de vertegen woordigers van de faandelskamers der Hanze steden inzake de kwestie van een eventueele contingenteering van den invoer. De besprekingen werden geleid door staats secretaris Mussehl terwijl voorts aanwezig waren vertegenwoordigers van de Rijks ministeries voor Economische Aangelegen heden, Financiën en Buitenlandsche Zaken. Tot de delegatie van de Hanzesteden, welke onder leiding stond van den Hamburgschen senator Dr. Burghard behoorden vertegen woordigers van Hamburg. Bremen en Lubeck en vat de drie handelskamers, van de scheep vaart en talrijke vooraanstaande kooplieden uit alle takken van handel der Hanzesteden. Tijdens de besprekingen welke eenige uren duurden, werden de bezwaren der handels kringen tegen de contingenteeringspolitiek nog eens naar voren gebracht en hun terug slag op het geheele Duitsche bedrijfsleven met name op de handelspolitieke betrekkin gen van Duitschland met het buitenland en de binnenlandsche arbeidsmarkt uitvoerig be sproken. EEN LIJK VAN DE „NIOBE" GEBORGEN. Aan de Deensche kust bij Roedby op Laa- land is het lijk van een zeeofficier uit Wies- baden, behoord hebbende tot de bemanning van de „Niobe" aangedreven. DE CONFERENTIE VAN STRESA. Italiaansch voorstel. Gister zijn de beide commissies bijeen gekomen. De voorzitter van de financiëele commissie Bachman, president van de Zwit- sersche nationale bank, stelde voor, dat ieder landbouwland een nauwkeurige statistiek over zijn financiëelen en valutatoestand zou overhandigen. De Italiaansche vertegenwoor diger, Bianchini, vulde dit voorstel aan met de bepaling, dat in deze statistieken vooral de staat der schulden van ieder afzonderlijk land aan het buitenland moet worden gespe cificeerd, opdat men daadwerkelijk "de valuta moeilijkheden zou kunnen bestrijden. In de agrarische commissie, die onder voor zitterschap van president Bonnet zitting hield, werd zeer de aandacht getrokken door een Italiaansch voorstel. Dit voorstel houdt in den Donaustaten voor hun landbouwpro ducten preferentiëele rechten toe te staan, waarnaast dan ieder land, dat graan uit de Donaustaten zou invoeren een in verhouding tot dien invoer staande som zou moeten stor ten in een fonds. Senator de Michelis legde den nadruk op de noodzakelijkheid de graan voorraden der Donaustaten bijeen te bren gen. Het Italiaansche voorstel zou er toe die nen de graanprijzen in geheel Europa weer op een behoorlijk peil te brengen, het zou een tegenwicht vormen voor de overzeesche graan massa's. De agrarische landen schijnen niet onge neigd het Italiaansche voorstel te begunsti gen, hoewel het zeer moeilijk lijkt Engeland voor dit plan te winnen. Heden zal een Duitsch voorstel worden ingediend. OPROEP DER LEIDERS VAN DEN STAHLHELM. De leiders van den Stahlhelm en der front soldaten Seldte en Düsterberg hebben tot de leden van de Stahlhelm den volgenden op roep gericht: „Kameraden, ondanks den groote economi sche nood, door welken juist de in onze rijen staande frontsoldaten en de jonge vrijheid strijders worden getroffen is de Stahlhelm en frontsoldaten bond op 4 September in tot nu toe ongekende sterkte bijeengekomen. De op offeringsgezindheid tot in den laten nacht, en de voorbeeldige houding van de bijna 200.000 kameraden hebben de kracht en den geest van onzen bond opnieuw bewezen. De dertiende bijeenkomst van de Stahlhelm, heeft de we reld opnieuw doen zien, dat de Stahlhelm machtig en gezond is. Zij heeft bewezen dat de Stahlhelm geoefend en geschikt is den geest van tweedracht te overwinnen en de uit de geest van tfront geboren eendracht der Duitsche naties te versterken. Het succes van de 13de bijeenkomst te Berlijn beteekent voor ons tegelijkertijd een nieuwe eereplicht. Van den taaien wil en de onvoorwaardelijken een heid van onzen bond zal het afhangen of de langverbeide innerlijke verandering van ons vaderland die thans is begonnen werkelijk tot een bevrijden van het rijk naar binnen en naa.r buiten zal leiden. De uitstekende in druk, die de Stahlhelm bij de 13de bijeen komst overal heeft gemaakt, schenkt ons de trotsche zekerheid dat ons doel bereikt zal worden. Voorwaart» kameraden voor ons schijnt de opgaande zon der vrijheid". DE ROTE FAHNE VOOR DEN TIJD VAN VIER WEKEN VERBODEN. Het politiepresidium van Berlijn deelt me de, dat in verband met de noodverordening van den Rijkspresident inzake politieke ex cessen, d.d. 14 Juni 1932, de „Rote Fahne" en al zijn kopbladen met ingang van 3 Sept. tot en met 6 October wordt verboden. BOTSING TUSSCHEN TWEE AUTO'S DER RIJKSWEER. 7 gewonden. In den nacht op Donderdag zijn op den straatweg van Gotha naar Ohrdruf twee auto's der rijksweer tegen elkander gebotst. Drie rijksweermenschen en een burger wer den ernstig gewond, terwijl drie andere rijks- weersoldaten er met minder ernstige verwon dingen afkwamen. ARRESTATIES IN VERBAND MET DE AANSLAGEN IN KONINGSBERGEN. Officiéél wordt medegedeeld, dat de land bouwer von Perbandt in Pomedien gearres teerd is, verdacht van hulp te hebben ver leend aan twee daders der aanslagen in Ko ningsbergen van 1 Augustus. Er zijn nog twee arrestaties verricht. MIJNONGELUK BIJ MULHAUSEN. Gisteren is op de mijn „Amelie II" te Wittelsheim nabij Mülhausen een ernstig on geluk gebeurd. Vijf mijnwerkers waren bezig met het graven van een nieuwe schacht, toen plotseling een aardlaag van ca. 15 M3. losliet en naar beneden kwam. Alle vijf ar beiders werden onder de aardmassa begra ven. Een reddingsbrigade slaagde er pas na eenige uren in de lichamen der ongelukkigen onder de aarde vandaan te halen. Twee slachtoffers waren reeds overleden terwijl de overige drie zwaar gewond naar een zieken huis moesten worden overgebracht. BOTSINGEN TUSSCHEN COMMUNISTEN EN POLITIE IN LISSABON. Gisteren kwam het in de Portugeesche hoofdstad tot bloedige botsingen tusschen politie en communisten. Een politie-agent werd hierbij gedood terwijl twee politie offi cieren ernstig werden gewond. HET CONFLICT IN DE ENGELSCHE WEEFNIJVERHEID. De partijen welke betrokken zijn bij het ge schil in de katoenindustrie van Lancashire hebben hun bereidheid te kennen gegeven de bijeenkomst bij te wonen welke door den mi nister van arbeid wordt belegd om tot over eenstemming te kunnen komen. ERNSTIG MIJNONGELUK IN POLEN. Gister tegen 1 uur des middags is in den Richthovenmijn in Janow een ernstig onge luk gebeurd. Door het instorten van een 7 M. hoogen en 15 M. breeden pijler werden vier arbeiders bedolven. Door de neerstortende gestenten werd veel mijngas vrijgemaakt, zoodat wanneer men er al in mocht slagen de bedolvenen te bergen nauwelijks aan te ne men is, dat zij nog in leven zouden zijn. De reddingswerkzaamheden zullen bovendien verscheidene dagen duren. DE BOERENSTAKING IN POLEN. Leiders gearresteerd. De Poolsche politie heeft een aantal per sonen, die bij het organiseeren van de boeren- staking de leiding hadden, gearresterd. Niet temin trachtten de boerenorganisaties de sta king voort te zetten tn den aanvoer van le vensmiddelen naar de steden te verhinderen, teneinde hooger prijzen voor de landbouw producten te kunnen bedingen. Deze pogin gen hebben echter weinig succes, en zijn op tal van plaatsen reeds mislukt. ONLUSTEN IN RUSLAND? Volgens een bericht van den Lokalanzeiger uit Moskou zouden in het district Iwanowo- Woschnesensk ernstige onlusten zijn uitge broken. De arbeiders zouden daar door den honger tot vertwijfeling zijn gebracht en op eenige plaatsen magazijnen hebben geplun derd en in brand gestoken. De GPOE heeft ingegrepen en het vuur geopend, waardoor verschillende personen zouden zijn gedood. Het blad meldt verder, dat men algemeen gelooft, dat de onlusten slechts de voorloo- pers zijn van onlusten in andere streken, aangezien sedert jaren de voedselvoorziening niet zoo slecht zou zijn geweest als dit jaar. HET VAKVEREENIGINGSCONGRES TE NEWCASTLE. Henderson over ontwapening. De voorzitter der ontwapeningsconferentie en vroeger Engelsche minister van buiten landsche zaken, Arthur Henderson, heeft op het vakvereenigingscongres dat te Newcastle wordt gehouden, een redevoering gehouden waarin hij een intensieve ontwapening der militaire mogendheden bepleit en ernstig re kening houdt met de Duitsche eischen inzake gelijkgerechtigdheid. Henderson verklaart o.m. dat men beweerd heeft dat Duitschland mogelijk niet meer zal deelnemen aan de conferentiewerkzaamheden, indien zijn eischen niet zouden worden inge willigd. Voor de ontwapeningsconferentie zou het een ramp beteekenen, indien Duitsch land zich afzijdig zou houden. Dit zou waar schijnlijk leiden tot een hernieuwing van den ouden bewapeningswedloop. Ten slotte richt te Henderson tot de staten-overwinnaars het dringend appèl het ontwapeningsprogram practisch door te voeren. In het bizonder moe ten, aldus Henderson, alle aanvalswapenen, welke Duitschland en andere staten op grond van de vredesverdragen zijn verboden, in grooten omvang worden verminderd. Slechts een zoodanig ontwapeningsprogram zal de oplossing der kwestie van de Duitsche gelijk gerechtigdheid aanmerkelijk vergemakkelij ken. DE TOESTAND IN GRIEKENLAND. Staatspresident weigert ontslag aan Venizelos te geven. Minister-president Venizelos heeft den Griekschen staatspresident een verzoek om ontslag overhandigd De president weigerde dit te aanvaarden. De regeering blijft in functie. BOLIVIAANSCHE TROEPEN OVELSCHRIJDEN DE ARGENTIJNSCHEN GRENZEN. Volgens een mededeeling van het Argen- tijnsche ministerie van oorlog hebben Bolivi- aansche troepen, die deelnamen aan een expeditie in het Gran Chacogebied in de streek van Formosa de Argentijnsche gren zen overschreden en 40 stuks vee buitge maakt. In Argentijnsche regeeringskringen wordt ernstige beteekenis gehecht aan dit incident. DE TOESTAND IN HET VERRE OOSTEN. Plannen tot ontvoering van leden der Lyttoncommissie? Volgens een te Charbin binnengekomen be richt hebben gedeserteerde Chineesche soj- daten, tezamen met 1500 soldaten der vrij- scharen plannen ontworpen om den expres- trein, waarin het Duitsche en Fransche lid der Lyttoncommissie, gouverneur Schnee en generaal Claudel, naar Europa terug reizen, te overvallen. Zij willen, volgens dit bericht, gouverneur Schnee en generaal Claudel, die naar Charbin onderweg zijn gevangen ne men, teneinde een hoog losgeld te kunnen eischen. Geruchten melden in verband hiermede nog dat, om het complot der bandieten t§ «•tipt aidan «an halder wil licht. Spirituiverkoop kantoor „Bergen op Zoorn-Delfl" verijdelen, vliegtuigen zullen worden ge bruikt voor het vervolgen van de reis. De erkenning van Mantsjoerije door Japan. Waarschijnlijk in verband met de door Ja pan aangekondigde erkenning van de Mants- joerijsche republiek door Japan in het midden van September, rukken volgens Chineesche berichten, groote afdeelingen Chineesche vrij willigers uit de provincie Kirin in de richting van de Mantsjoerijsche hoofdstad Tsjangts- joen op. Te Tsjangtsjoen zijn alle Japansche en Mantsjoerijsche strijdkrachten gemobili seerd. De nieuwe Japansche gevolmachtig de in Mantsjoerije generaal Moeto heeft uit Moekden versterking naar Tsjangtsjoen ge dirigeerd. DE OPENING VAN HET BLINDEN INSTITUUT TE BUSSUM. '1 Aankomst der Koninklijke Familie. Hedenmiddag arriveerden de koningin, prinses Juliana en prins Hendrik. Het ge volg bestond uit tien personen. Van den hoofdingang schreed de stoet, welke ver welkomd was door mr. H. P. van Heukelom en de verdere leden van het bestuur, naar het muziekgebouw. Aan den ingang werden koningin en de prinses bloemen aangeboden door het dochtertje van den directeur van het instituut, dr. Belzer en het zoontje van den heer J. L. Bouwmeester. Bij het binnen treden klonk het „Wilhelmus", door den heer Frans Hasselaar op het orgel ten gehoore gebracht. De voorzitter van het bestuur, mr. H. P. van Heukelom, sprak een rede uit. Nadat de inwijding was geschied zongen jongens en meisjes van het instituut een in- wijaingscantate, gecomponeerd door den heer Hasselaar, die hierbij de piano-partij vervulde, terwijl een meisje de orgel- en een jongen de vioolpartij verzorgde. Nadat de cantate gezongen was, werden de hooge bezoekers naar de bestuurskamer geleid, waar verscheidene personen hun werden voorgesteld. Tot de aanwezigen behoorden de commis saris der koningin in Noordholland, jhr. mr. dr. A. Roëll, de burgemeester van Araster dam, dr. W. de Vlugt en zijn ambtsgenooten van Bussum en Huizen, respectievelijk de heeren H. de Bordes en J. Egberts en voorts afgevaardigden van alle vereenigingen van van blindenzorg. Na de ontvangst in de bestuurskamer werd het gebouw bezichtigd. GOEDKOOPERE WONINGBOUW. 1 Naar wij vernemen, is uit de Baksteen* nijverheid en uit de vereeniging van hande laren in bouwmaterialen in Nederland een commissie gevormd, welke binnenkort een prijsvraag zal uitschrijven met het doel een overzicht te verkrijgen van de oorzaken, welke het bouwen van een goedkooper type arbeiderswoningen in den weg staan, c.q. het ontweren van plannen, teneinde, na het zooveel mogelijk wegnemen dier oorzaken, tot den bouw te kunnen komen van wonin gen, welke, zonder overheidssubsidie en bij een aan de tijdsomstandigheden aangepas- ten huurprijs, een dekkende exploitatie mo gelijk maken. In de kringen der genoemde organisaties leeft de overtuiging dat ook de verlaging der loonen van de bouwvakarbeiders, in den geest als nu door de regeering verlangd, als voorwaarde voor de verschaffing van credie- ten, niet voldoende zal blijken om te kunnen komen tot woningen van een huurtype als, bij de reeds plaats gehad hebbende en nog verder te verwachten algemeene loondaling, vereischt zal zijn. Men meent, dat daartoe ook alle andere factoren, welke de bouwkosten, dus de huur- bepaling, beïnvloeden, onder de oogen moe ten worden gezien. De grondprijzen, welke als gevolg der door vele gemeenten gevolgde grondpolitiek en door de veelal grootsch opgezette uitbrei dingsplannen sterk zijn gestegen; de belem merende bepalingen der verschillende bouw voorschriften; de hooge kosten in rekening gebracht door de gemeentelijke diensten; de prijzen der bouwmaterialen; de rentevoet der credieten en hypotheken, de hooge kosten van overdracht en nog tal van andere factoren, die tezamen de totaalkosten vormen, zullen dienen te worden bezien. Slechts dan verwacht men te kunnen ko men tot den zoozeer gewenschten bouw van woningen, welke aan het nieuw te verwach ten loonpeil zullen voldoen. De bedoeling der prijsvraag is deze factoren, verschillend van waarde en beteekenis voor verschillende gemeenten, naar voren te brengen, de noodig geachte verbeteringen aan te geven en op basis daarvan ontwerpen te maken geschikt voor verschillende groepen van steden, resp. voor het platteland,

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1932 | | pagina 1